B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
HOÀNăTHINăCỌNGăTÁCăQUNăTRăRIăROă
CHOăVAYăDOANHăNGHIPăVAăVÀăNHă
TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNă
QUỂNăIăCHIăNHÁNHăTHANHăXUỂN
SINH VIểNăTHCăHIN :ăTRNGăTHăKHANG
MÃăSINHăVIểN : A17240
CHUYểNăNGÀNH :ăNGỂNăHÀNG
HÀăNIăậ 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
HOÀNăTHINăCỌNGăTÁCăQUNăTRăRIăROă
CHOăVAYăDOANHăNGHIPăVAăVÀăNHă
TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNă
QUỂNăIăCHIăNHÁNHăTHANHăXUỂN
Giáoăviênăhngădn :ăThs.ăPhmăThăBoăOanh
Sinhăviênăthcăhin :ăTrngăThăKhang
Mƣăsinhăviên : A17240
ChuyênăngƠnh :ăNgơnăhƠng
HÀăNIăậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
hoàn thành chng trình hc đi hc và vit khóa lun này, em đư nhn đc
s giúp đ và hng dn nhit tình ca quỦ thy cô Trng i hc Thng Long. Em
xin chân thành cm n quỦ thy cô, đc bit là nhng thy cô đư tn tình ging dy
cho em trong thi gian em hc trng, giúp em có nhng kin thc v chuyên môn
và nhng bài hc thc t đ giúp em có th có công vic tt hn sau khi em ra trng.
Em xin gi li bit n sâu sc đn ThS. Phm Th Bo Oanh, ngi trc tip
hng dn em làm khóa lun này. Em xin chân thành cm n cô đư dành rt nhiu thi
gian và tâm huyt đ ch bo tn tình cho em, giúp em hoàn thành khóa lun tt nghip
mt cách tt nht.
Mc dù, em đư c gng hoàn thin khóa lun nhng do nng lc còn hn ch nên
khóa lun không tránh khi nhng sai sót. Em rt mong nhn đc s góp Ủ ca các
thy cô đ khóa lun ca em đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h
tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc
trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Trng Th Khang
Thang Long University Library
MC LC
LI M U
CHNGă 1.ă NHNG VNă Că BN V QUN TR RI RO TRONG
CHO VAY DOANH NGHIP VAă VÀă NH CAă NGỂNă HÀNGă THNGă
MI. 1
1.1.ăKháiăquátăv doanh nghip vaăvƠănh 1
1.1.1. Khái nim v doanh nghip va và nh 1
1.1.2. c đim ca doanh nghip va và nh 2
1.1.3. Vai trò ca doanh nghip va và nh trong nn kinh t th trng 4
1.2.ăKháiăquátăv cho vay doanh nghip vaăvƠănh 5
1.2.1. Khái nim cho vay doanh nghip va và nh 5
1.2.2. c đim ca cho vay doanh nghip va và nh 5
1.2.3. Vai trò ca cho vay doanh nghip va và nh 6
1.2.4. Nguyên tc và điu kin cho vay doanh nghip va và nh 8
1.2.4.1. Nguyên tc cho vay doanh nghip va và nh 8
1.2.4.2. iu kin cho vay doanh nghip va và nh 9
1.2.5. Quy trình cho vay ếoanh nghip va và nh 10
1.2.6. Các phng thc cho vay doanh nghip va và nh 11
1.2.6.1. Phân loi cho vay cn c vào thi hn cho vay: 12
1.2.6.2. Phân loi cho vay da vào mc đ tín nhim vi khách hàng 12
1.2.6.3. Phân loi cho vay da vào phng thc cho vay 13
1.2.6.4. Phân loi cho vay da vào xut x tín dng 13
1.3. Qun tr ri ro cho vay doanh nghip vaăvƠănh caăngơnăhƠngăthngămi
14
1.3.1. Khái nim qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ca ngân hàng
thng mi 14
1.3.2. S cn thit ca qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ca ngân
hàng thng mi 14
1.3.3. Ni dung qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ca ngân hàng
thng mi 15
1.3.3.1. Xây dng chin lc qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh 15
1.3.3.2 T chc thc hin qun tr ri ro cho vay 17
1.3.4. Các ch tiêu đánh giá công tác qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và
nh ca ngân hàng thng mi 24
1.3.4.1. Các ch tiêu đnh tính đo lng ri ro cho vay doanh nghip va và nh 24
1.3.4.2. Các ch tiêu đnh lng đánh giá công tác qun tr ri ro 25
1.3.5. Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh
ca ngân hàng thng mi 27
1.3.5.1. Nhân t khách quan 27
1.3.5.2. Nhân t ch quan 28
KT LUNăCHNGăI 30
CHNGă 2:ă THC TRNG QUN TR RI RO CHO VAY DOANH
NGHIP VAăVÀăNH TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHNăQUỂNă
I - CHIăNHÁNHăTHANHăXUỂN 31
2.1.ăKháiăquátăv NgơnăhƠngăthngă mi c phnăQuơnăi-ChiănhánhăThanhă
Xuơn 31
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng thng mi c phn Quân
i 31
2.1.2. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng thng mi c phn Quân
i – Chi nhánh Thanh Xuân 33
2.2. Mt s quyă đnh trong cho vay doanh nghip vaă vƠă nh caă Ngơnă hƠngă
thngămi c phnăQuơnăi ậ ChiănhánhăThanhăXuơn 34
2.2.1. Nguyên tc và điu kin cho vay doanh nghip va và nh ca Ngân hàng
thng mi c phn Quân i – Chi nhánh Thanh Xuân 34
2.2.1.1. Nguyên tc cho vay doanh nghip va và nh ca Ngân hàng thng mi c
phn Quân i – Chi nhánh Thanh Xuân 34
2.2.1.2. iu kin cho vay doanh nghip va và nh ca Ngân hàng thng mi c
phn Quân i – Chi nhánh Thanh Xuân 34
2.2.2. Quy trình cho vay ếoanh nghip va và nh 35
2.2.2.1. Thm đnh và xét duyt cp tín dng 35
2.2.2.2. Hoàn thin h s, ký hp đng cho vay 37
2.2.2.3. Gii ngân 38
2.2.2.4. Qun lý, kim tra và thu hi cho vay 39
2.2.3. Phng pháp cho vay ếoanh nghip va và nh 41
2.2.4. Các sn phm cho vay doanh nghip va và nh 42
2.3. Thc trng cho vay doanh nghip vaăvƠănh tiăNgơnăhƠngăthngămi c
phnăQuơnăđi - ChiănhánhăThanhăXuơnăgiaiăđonănmă2011ăậ 2013 43
2.3.1. Tình hình ếoanh s cho vay doanh nghip va và nh 43
2.3.2. Tình hình ếoanh s thu n cho vay doanh nghip va và nh 44
2.3.3. Tình hình ế n cho vay doanh nghip va và nh 45
2.4. Thc trng qun tr ri ro cho vay doanh nghip vaăvƠănh tiăNgơnăhƠngă
thngămi c phnăQuơnăi - ChiănhánhăThanhăXuơnăgiaiăđonănmă2011-2013
53
2.4.1. Mt s nguyên tc qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ca Ngân
hàng thng mi c phn Quân i-Chi nhánh Thanh Xuân 53
2.4.2. Các ch tiêu đánh giá công tác qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và
nh ca Ngân hàng thng mi c phn Quân i - Chi nhánh Thanh Xuân 54
Thang Long University Library
2.4.2.1. Ch tiêu đnh tính 54
2.4.2.2. Các ch tiêu đnh lng 57
2.4.3. ánh giá thc trng cho vay doanh nghip va và nh ti Ngân hàng thng
mi c phn Quân i - Chi nhánh Thanh Xuân 62
2.4.3.1. Nhng thành tu đt đc 62
2.4.3.2. Nhng hn ch còn tn ti 63
2.4.3.3. Nguyên nhân ca hn ch 64
KT LUNăCHNGăII 67
CHNGă 3.ă GIIă PHÁPă HOÀNă THINă CỌNGă TÁCă QUN TR RI RO
CHO VAY DOANH NGHIP VAă VÀă NH TIă NGỂNă HÀNGă THNGă
MI C PHNăQUỂNăI ậ CHIăNHÁNHăTHANHăXUỂN 68
3.1.ă nhă hng cho vay doanh nghip vaă vƠă nh vƠă qun tr ri ro cho vay
doanh nghip vaă vƠă nh tiă Ngơnă hƠngă thngă mi c phnă Quơnă i-Chi
nhánhăThanhăXuơn 68
3.1.1. nh hng cho vay doanh nghip va và nh và qun tr ri ro cho vay
doanh nghip va và nh ti Ngân hàng thng mi c phn Quân i 68
3.1.2. nh hng cho vay doanh nghip va và nh và qun tr ri ro cho vay
doanh nghip va và nh ti Ngân hàng TMCP Quân i – Chi nhánh Thanh
Xuân 69
3.2. Mt s giiăphápăcăbnăhoƠnăthin côngătácăqun tr ri ro cho vay doanh
nghip vaă vƠă nh tiă Ngơnă hƠngă thngă mi c phnă Quơnă i - Chiă nhánhă
ThanhăXuơn 71
3.2.1. Xây ếng c ch qun lý điu hành công tác cho vay thỀo hng va to điu
kin tt đ tng trng cho vay va kim soát tt ri ro 71
3.2.2. Thm đnh tt trc khi ra quyt đnh cho vay doanh nghip va và nh 72
3.2.3. Tng cng hiu qu công tác đm bo tín ếng trong cho vay DNVVN 73
3.2.4. Cn có phng án nhn din và phân loi ri ro cho vay doanh nghip va
và nh mt cách thng nht 74
3.2.5. Kim tra, kim soát vic cho vay doanh nghip va và nh cht ch hn 75
3.2.6. X lý ết đim n xu, n quá hn 75
3.2.7. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 76
3.2.8. y mnh hot đng t vn cho các ếoanh nghip va và nh 77
3.3. Mt s kin ngh 78
3.3.1. i vi Chính ph 78
3.3.2. i vi Ngân hàng Nhà nc 79
3.3.3. i vi Ngân hàng thng mi c phn Quân i 79
KT LUNăCHNGăIII 81
KT LUN 82
DANH MC VIT TT
Tênăvit tt
Tênăđyăđ
DNVVN
Doanh nghip va và nh
HTQHKH
H tr quan h khách hàng
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
NHTMCP
Ngân hàng thng mi c phn
NVQHKH
Nhân viên quan h khách hàng
NVHTQHKH
Nhân viên h tr quan h khách hàng
NQH
N quá hn
QHKH
Quan h khách hàng
QTRR
Qun tr ri ro
QTRRCV
Qun tr ri ro cho vay
QTRRCVDNVVN
Qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh
RRCV
Ri ro cho vay
RRTD
Ri ro tín dng
TMCP
Thng mi c phn
TSB
Tài sn đm bo
SXKD
Sn xut kinh doanh
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1. Doanh s cho vay doanh nghip va và nh ti Chi nhánh Thanh Xuân 43
Bng 2.2. Doanh s thu n cho vay doanh nghip va và nh ti Chi nhánh Thanh
Xuân 44
Bng 2.3. D n cho vay doanh nghip va và nh ti Chi nhánh Thanh Xuân 45
Bng 2.4. D n cho vay doanh nghip va và nh phân theo khu vc 46
Bng 2.5. D n cho vay doanh nghip va và nh phân theo thi gian 48
Bng 2.6. D n cho vay doanh nghip va và nh phân theo ngành kinh t 50
Bng 2.7. D n cho vay phân theo nhóm n 52
Bng 2.8. T l n xu, n quá hn 57
Bng 2.9. N quá hn phân theo khu vc 59
Bng 2.10. N quá hn phân theo thi gian 60
Bng 2.11. T l n xu trên n quá hn 61
Bng 2.12. Vòng quay vn cho vay doanh nghip va và nh 62
Bng 2.13. Tình hình trích lp d phòng ri ro 63
Bng 3.1. Mc tiêu cho vay trong nm 2014 – Chi nhánh Thanh Xuân. 70
LI M U
1.ăTínhăcp thit caăđ tƠi
Trong nhng nm qua, h thng ngân hàng thng mi Vit Nam đư có nhiu
đóng góp to ln vào quá trình đi mi và thúc đy tng trng kinh t, đy nhanh quá
trình công nghip hóa – hin đi hóa đt nc. Các ngân hàng thng mi đang tip
tc khng đnh mình là mt kênh dn vn quan trng cho nn kinh t, đc bit trong
điu kin khó khn ca nn kinh t, ca các doanh nghip.
i vi ngân hàng thng mi thì nghip v cho vay là nghip v ch yu,
chim t trng ln khong 80%, và to ra khong 90% trong tng li nhun ca ngân
hàng. Tuy nhiên li nhun thì đi kèm vi ri ro. Ri ro t nghip v cho vay là rt ln,
nó có th xy ra bt c lúc nào và gây ra thit hi, thua l làm nh hng xu đn hot
đng kinh doanh ca ngân hàng thng mi. Do vy, nhn thc rõ ri ro, đ ra nhng
bin pháp phòng chng hu hiu đ hn ch thp nht ri ro luôn là vn đ cp bách
ca mi ngân hàng.
Mt trong s nhng khách hàng ch yu ca ngân hàng là doanh nghip va và
nh. Theo s liu điu tra t Tng cc Thng kê đn đu nm 2010 trên c nc cho
thy, doanh nghip va và nh chim hn 90% s lng các doanh nghip. Nhng b
phn doanh nghip này còn tim n nhiu ri ro nên cn đc bit quan tâm đn vic
qun lỦ cho vay đi vi các doanh nghip này.
Bên cnh đó, trong thi gian thc tp ti Ngân hàng thng mi c phn Quân
i – Chi nhánh Thanh Xuân, ngi vit nhn thy ti chi nhánh các doanh nghip
va và nh không ch là khách hàng doanh nghip ch yu mà còn là đi tng khách
hàng tim nng đc chi nhánh đnh hng s tip tc phát trin trong tng lai. Mc
dù đư có đc nhng kt qu nht đnh nhng công tác qun tr ri ro cho vay doanh
nghip va và nh ca Ngân hàng thng mi c phn Quân i vn còn nhng mt
hn ch.
Vì vy, xut phát t tt c các mi quan tâm trên cùng mong mun đc đóng
góp vào s phát trin bn vng ca h thng Ngân hàng thng mi c phn Quân i
nói chung và Ngân hàng thng mi c phn Quân i – Chi nhánh Thanh Xuân nói
riêng, sau quá trình tìm hiu thc t ti chi nhánh, ngi vit đư chn la đ tài:
ắHoàn thin công tác qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ti Ngân
hàng thng mi c phn Quân i - Chi nhánh Thanh Xuân” làm đ tài cho khóa
lun tt nghip chng trình đào to bc đi hc ca mình.
Thang Long University Library
2
2.ăMcătiêuănghiênăcuăcaăđătƠi
tài tp trung làm rõ ba mc tiêu:
- Làm rõ nhng vn đ lỦ lun chung trong cho vay DNVVN và công tác qun tr
ri ro cho vay DNVVN ca ngân hàng thng mi.
- Phân tích và đánh giá thc trng hot đng qun tr ri ro cho vay DNVVN ti
Ngân hàng thng mi c phn Quân i - Chi nhánh Thanh Xuân.
- a ra gii pháp và kin ngh nhm hoàn thin công tác qun tr ri ro trong
cho vay doanh nghip va và nh ti đn v.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcuăcaăđătƠi
- i tng nghiên cu: Cho vay doanh nghip va và nh, ri ro cho vay
doanh nghip va và nh và công tác qun tr ri ro cho vay vi doanh nghip va và
nh ca ngân hàng thng mi.
- Phm vi nghiên cu: Cho vay DNVVN, công tác qun tr ri ro cho vay
DNVVN ti Ngân hàng TMCP Quân i – chi nhánh Thanh Xuân giai đon nm
2011-2013.
4.ăPhngăphápănghiênăcu
Khóa lun đc nghiên cu da trên các phng pháp ch yu: Phng pháp
logic, phng pháp so sánh, phng pháp din gii kt hp vi tng hp thng kê.
5. Kt cu caăkhóaălun
Ngoài phn m đu, kt lun, ph lc, danh mc các t vit tt, danh mc các
bng biu, hình v, đ th và danh mc tài liu tham kho, khóa lun kt cu gm 3
chng:
Chngă1:ăNhng vnăđ căbn v qun tr ri ro cho vay doanh nghip
vaăvƠănh caăngơnăhƠngăthngămi
Chngă2:ăThc trng qun tr ri ro cho vay doanh nghip vaăvƠănh ti
NgơnăhƠngăthngămi c phnăQuơnăi - ChiănhánhăThanhăXuơn
Chngă 3:ă Giiă phápă hoƠnă thină côngă tácă qun tr ri ro cho vay doanh
nghip vaăvƠănh tiăNgơnăhƠngăthngămi c phnăQuơnă i ậ Chiănhánhă
ThanhăXuơn
1
CHNGă1.ăNHNG VNă CăBN V QUN TR RI RO TRONG
CHO VAY DOANH NGHIP VAăVÀăNH CAăNGỂNăHÀNGăTHNGă
MI.
1.1.ăKháiăquátăv doanh nghip vaăvƠănh
1.1.1. Khái nim v doanh nghip va và nh
tìm hiu v DNVVN, trc ht chúng ta cn nghiên cu khái nim v doanh
nghip nói chung. Theo điu 4, Lut Doanh nghip nm 2005 đnh ngha: “Doanh
nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có tr s giao dch n đnh, đc
đng ký kinh doanh theo quy đnh ca pháp lut nhm mc đích thc hin các hot
đng kinh doanh”
theo Ngh đnh 90/N-CP, Chính ph ban hành ngày 23/11/2001, đa ra đnh ngha v
DNVVN nh sau: “DNVVN là c s sn xut kinh doanh đc lp, đã kinh doanh theo
pháp lut hin hành, và có s vn đng ký không quá 10 t, hoc s lao đng trung
bình hàng nm không quá 300 ngi”. Tuy nhiên, trong giai đon nm 2008-2009 nn
kinh t nc ta chu tn thng nhiu nht là các DNVVN. Chính vì vy, ngày
30/6/2009, Chính ph ban hành Ngh đnh s 56/2009/N-CP v tr giúp phát trin
DNVVN thay th Ngh đnh s 90/2001/N-CP ngày 23/11/2001. Ngh đnh
56/2009/N-CP đư đa ra đnh ngha doanh nghip va và nh nh sau: “DNVVN là
c s kinh doanh đã đng ký kinh doanh theo quy đnh pháp lut, đc chia thành 3
cp: siêu nh, nh, va theo quy mô tng ngun vn (tng ngun vn tng đng
tng tài sn đc xác đnh trong bng cân đi k toán ca doanh nghip) hoc s lao
đng bình quân nm (tng ngun vn là tiêu chí u tiên)”, c th nh sau:
Thang Long University Library
2
Quy
mô/khuăvc
Doanh
nghipăsiêuă
nh
Doanh nghip nh
Doanh nghip va
S lao đng
Tng
ngun vn
S laoăđng
Tng
ngun vn
S laoăđng
I.
Nông, lâm
nghip và
thy sn
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T trên 10
ngi đn
200 ngi
T trên 20
t đng đn
100 t đng
T trên 200
ngi đn
300 ngi
II.
Công nghip
và dch v
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T trên 10
ngi đn
200 ngi
T trên 20
t đng đn
100 t đng
T trên 200
ngi đn
300 ngi
III.
Thng mi
và dch v
10 ngi tr
xung
10 t đng
tr xung
T trên 10
ngi đn
50 ngi
T trên 10
t đng đn
50 t đng
T trên 50
ngi đn
100 ngi
(Ngun: Ngh đnh s 56/2009/N-CP)
Vy DNVVN lƠăcăs sn xutăkinhădoanhăđc lp,ăkinhădoanhătheoăphápă
lut hinăhƠnhăvi s lngălaoăđngătrungăbìnhăhƠngănmăkhôngăquáă300ăngi
vƠăvn t cóăkhôngăquáă100 t đng.
1.1.2. c đim ca doanh nghip va và nh
Tn tiăvƠăphátătrin hu htăcácăngƠnhăngh,ăcácăthƠnhăphn kinh t,ăvƠă
ti miălnhăvc caăđi sng kinh t,ăxƣăhi. Doanh nghip va và nh hot đng
trong hu ht các lnh vc nh thng mi, dch v, công nghip, xây dng, nông,
lâm, ng nghip… Theo s liu thng kê cho thy, nm 2011, s lng DNVVN là
304.903 chim 97,5% tng s doanh nghip (xp theo tiêu chí lao đng), chim 68,4%
doanh nghip hot đng trong khu vc dch v (Ngun Tng cc Thng kê). Theo
ngun: B K hoch và u T DNVVN chim khong 35% tng giá tr sn lng
công nghip; chim 80% tng mc bán l; 35% giá tr xut nhp khu; s dng
khong 50,1% lao đng. Nh vy, chúng ta có th khng đnh loi hình kinh doanh
ca các DNVVN là rt phong phú.
3
Cóăvnăbanăđuăít,ăkh nngăthuăhi vnănhanh,ăyêuăcu v côngăngh khôngă
quáă cao. Vì là loi hình doanh nghip có quy mô va phi nên vic đu t ca
DNVVN không yêu cu lng vn quá ln, hn na chu kì sn xut ca các doanh
nghip này thng ngn, din bin theo mùa, nên vòng quay ca mi đng vn nhanh.
Cóăb máyăsn xutăvƠăqunălíăgn nh, hiu qu. Do quy mô nh, s lng
nhân viên không quá nhiu nên DNVVN d dàng hn trong vic qun lỦ công vic và
nhân viên ca mình. iu đó giúp tit kim chi phí hành chính, chi phí qun lỦ, tng
doanh thu cho doanh nghip. Tuy nhiên, đây là loi hình kinh t còn non tr nên trình
đ, k thut ca nhà lưnh đo cng nh đi ng ngi lao đng còn hn ch. Thc t
cho thy, s lng nhng giám đc gii v chuyên môn và kh nng qun lỦ các
DNVVN là không nhiu.
Cóătínhălinhăhot cao. Vi quy mô không quá ln, các doanh nghip có th d
dàng thay đi loi hình hoc đa đim kinh doanh đ thích ng vi nhng bin đng
ca th trng.
Ch yu phc v cácădoanhănghip ln. DNVVN cung cp nguyên vt liu và
là kênh phân phi sn phm cho các doanh nghip ln khác nên còn tn ti nhng
đon th trng còn b ng và cha đng nhiu ri ro.
Bên cnh đó, DNVVN cng có nhng hn ch sau:
Kh nngăcnh tranh thp. Do tim lc tài chính nh, thiu thông tin v th
trng, công tác marketing còn kém hiu qu nên DNVVN gp nhiu khó khn trong
vic tìm kim, xâm nhp th trng và phân phi sn phm.
Thiuătínhăbn vng, hotăđngăcònănhiu ri ro. Vi quy mô doanh nghip
không ln nên các DNVVN ít có kh nng huy đng vn ln do không có đ điu
kin. Trên thc t, mi có mt s lng nh các doanh nghip nhn đc chính sách
h tr t phía Chính ph. Phn ln các doanh nghip còn li gp tr ngi nh: 55% tr
ngi do th tc vay (h s vay vn phc tp), 50% tr ngi yêu cu th chp (thiu tài
sn có giá tr cao đ th chp, ngân hàng không đa dng hóa tài sn th chp nh hàng
trong kho, các khon thu…), 80% t l lưi sut cha phù hp.
Nngălc qunălỦăcònănhiu hn ch. DNVVV ít có kh nng thu hút nhng
nhà qun lỦ có trình đ chuyên môn cao, vì vy càng khó có đc chính sách nh
qung bá thng hiu, phát trin sn phm… Xut phát đim ca các doanh nghip
nh thng t kinh nghim kinh doanh thc t ca ch doanh nghip, các yu t v
qun lỦ và thc thi pháp lut cha đc tìm hiu k nên dn đn mt s tình trng
không đnh lng đc ri ro ca hot đng kinh doanh. Theo s liu thng kê, có ti
55,63% s ch doanh nghip có trình đ hc vn t trung cp đ xung, trong đó có
43,3% ch doanh nghip có trình đ hc vn t s cp và ph thông các cp.
Thang Long University Library
4
Tip cnă vƠă ápă dng tin b khoa hc k thută vƠoă sn xut ca doanh
nghip vaăvƠănh b hn ch. Do vic thiu cán b k thut, th lành ngh chuyên
môn cao, các nhà qun lỦ chuyên nghip. Di 10% s DNVVN có công ngh, thit b
tiên tin, còn li trên 90% đang s dng công ngh trung bình, lc hu, mc đ đu t
đi mi công ngh thp, do đó sc cnh tranh sn phm thp, nh hng ti vic s
dng tài nguyên và bo v môi trng.
Cònăthiu s liênăkt vi nhau. ây là mt trong nhng đim yu không kém
phn quan trng. Nó th hin c trong hot đng sn xut - kinh doanh ln nng lc
to dng mt ting nói chung có th mang li li ích chung cho cng đng. Nng lc
kt ni mng li sn xut và chui giá tr toàn cu ca DNVVN b hn ch rt nhiu.
1.1.3. Vai trò ca doanh nghip va và nh trong nn kinh t th trng
Thc t phát trin kinh t th gii nói chung và kinh t Vit Nam nói riêng cho
thy, DNVVN đư và đang vn gi mt v trí và vai trò ht sc quan trng nhm thúc
đy và m rng cnh tranh, đm bo n đnh kinh t.
Cóăvaiătròăquanătrng trong s tngătrng ca nn kinh t. Mc đóng góp
ca các DNVVN vào s tng trng kinh t khá cao. Mt s ví d c th là trong khu
vc EU, các doanh nghip này to ra khong 65% tng doanh s; M là trên 50%
tng GDP. Vit Nam, DNNVV có mc đóng góp vào GDP khá ln (khong 35 -
40%) và tc đ tng trng ngày càng cao. (Ngun: S Công Thng)
To ra mt khiă lng ln vică lƠmă choă dơnă c,ă lƠmă tngă thuă nhp cho
ngiălaoăđngăđc bit cácăđaăphng,ăgópăphnăxóaăđóiăgimănghèo. ây là
đóng góp xư hi ln nht ca các DNVVN. Do đc đim phân b rng khp và không
đòi hi nhân lc trình đ chuyên môn cao nên các DNVVN có kh nng thu hút mt
s lng ln lao đng, thông qua đó làm tng thu nhp quc dân và góp phn quan
trng vào n đnh tình hình chính tr- xư hi các đa phng. Hàng nm, DNVVN
to thêm na triu lao đng mi.
LƠmănngăđng nn kinh t. Vi li th quy mô nh, nng đng, linh hot và
sáng to, thích ng vi mi s bin đng ca th trng, DNVVN có kh nng tn
dng, khai thác các ngun lc xư hi nói chung và tng đa phng, vùng min nói
riêng nhm đáp ng đy đ các nhu cu tiêu dùng xư hi ngày càng phong phú.
Giúpăđyănhanhăquáătrìnhăchuyn dchăcăcu kinh t,ăđc bităđi vi khu
vcănôngăthônăvƠănôngănghip. S phát trin ca DNVVN s làm tng t trng khu
vc công nghip, dch v, thu hp dn t trng khu vc nông thôn trong c cu nn
kinh t quc dân. DNVVN s là đng lc thúc đy sn xut nông nghip, hình thành
nhng t đim, cm công nghip đ tác đng chuyên môn hóa nông nghip theo
hng công nghip hóa - hin đi hóa.
5
1.2.ăKháiăquátăv cho vay doanh nghip va vƠănh
1.2.1. Khái nim cho vay doanh nghip va và nh
Theo Lut các T chc tín dng s 47/2010/QH12 “cho vay là hình thc cp tín
dng, thỀo đó bên cho vay giao hoc cam kt giao cho khách hàng mt khon tin
đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian nht đnh theo tha thun
vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi”.
Cho vay có nhiu hình thc nh cho vay khách hàng cá nhân, khách hàng doanh
nghip va và nh, khách hàng doanh nghip ln. Vi mi hình thc cho vay có
nhng sn phm cho vay đa dng, phong phú. Trong đó cho vay DNVVN là mt trong
nhng hình thc cho vay ca ngân hàng thng mi, do vy nó phi có đy đ tt c
các đc trng ca cho vay. Da trên khái nim cho vay ca ngân hàng thng mi ta
có th hiu: Cho vay doanh nghip va vƠănh lƠămtătrongăcácăhìnhăthc cho vay
trongăđóăngơnăhƠngăgiaoăhoc cam kt giao cho doanh nghip vaăvƠănh đc
quyn s dng mt khon tin nhtăđnh trong mt khong thiăgianăxácăđnh vi
nguyênătcăhoƠnătr đyăđ c gcăvƠălƣiăđ s dngăvƠoămcăđíchăsn xut, kinh
doanh ca DNVVN.
1.2.2. c đim ca cho vay doanh nghip va và nh
Giáătr cácăkhon vay nh. c đim ca các DNVVN là có quy mô va phi,
nhu cu vn đ m rng sn xut kinh doanh không quá ln. Do đó, nhu cu tng món
vay đi vi loi hình doanh nghip này cng không cao nh các doanh nghip ln có
hot đng sn xut lâu đi trên th trng.
S lngăcácăkhon vay nhiu. Thc t cho thy, s lng các DNVVN chim
mt t trng cao trong tng s các doanh nghip và ngày càng tng trng mnh.
Ngoài các doanh nghip đang hot đng trên th trng còn có các doanh nghip mi
thành lp, do đó s lng các khon vay ca khách hàng là các DNVVN khá nhiu và
ngày mt gia tng.
Quyăđnh cho vay cht ch đi vi DNVVN. Loi hình DNVVN thng có v
th thp trên th trng, tim lc tài chính nh nên kh nng cnh tranh không cao.
Doanh nghip còn rt hn ch trong vic đa ra nhng phng án kinh doanh có tính
kh thi cao, các báo cáo tài chính thì không minh bch, không đ sc thuyt phc các
ngân hàng. Hn th na, đi ng cán b qun lỦ ca các doanh nghip này còn non tr
v nng lc, đi ng lao đng hn ch v trình đ và k nng. Do đó, vic cho vay đi
vi các DNVVN mang đn khá nhiu ri ro cho ngân hàng. Chính vì th, các ngân
hàng quy đnh chính sách cho vay cht ch hn đi vi loi hình doanh nghip này.
Choăvayăđăphcăvăsnăxutăkinhădoanh. Bi vì DNVVN là các c s sn
xut kinh doanh đc lp, đc thành lp đ thc hin các hot đng sn xut – kinh
doanh mang li thu nhp cho ch doanh nghip. Nên khi vay vn, các DNVVN cn
Thang Long University Library
6
cam kt là s tin vay s đc s dng đ thc hin các công vic kinh doanh ca
mình. iu này hoàn toàn khác vi cho vay cá nhân/h gia đình, ngi đi vay có th
va s dng vn vay đ kinh doanh, va s dng đ tha mưn nhu cu sinh hot hàng
ngày và tiêu dùng.
Ngună tră nă tă hiuă quă să dngă vn.ă Vì khách hàng s dng ngun vn
ngân hàng cung cp đ thc hin k hoch kinh doanh, nu ngun vn đc s dng
hiu qu thì s to ra ngun doanh thu. T đó DNVVN s có ngun thu đ tr n cho
ngân hàng. Nu ngun vn s dng không hiu qu thì s không to ra li nhun, dn
đn khách hàng không có ngun thu đ tr n cho ngân hàng. Nên trc khi gii ngân,
ngân hàng s thm đnh k hoch kinh doanh ca DNVVN. Nu các k hoch kinh
doanh có xu hng sinh li thì ngân hàng mi đng Ủ cho DNVVN vay vn.
ThngăphiăcóătƠiăsnăđmăboăchoănghaăvătrăn. Các DNVVN có v th
thp, nng lc tài chính kém, uy tín cha cao nên cho vay DNVVN là nghip v n
cha rt nhiu ri ro. Vy đ gim bt các ri ro đó ngân hàng thng s yêu cu các
DNVVN có tài sn đm bo.
1.2.3. Vai trò ca cho vay doanh nghip va và nh
Trong bt c điu kin kinh t nào, bt c giai đon phát trin nào, nu mt
doanh nghip mun tn ti và duy trì, phát trin các hot đng sn xut kinh doanh thì
mt yu t không th thiu đó là vn. Vn ngân hàng đu t cho các DNVVN vay
đóng vai trò rt quan trng. Nó chng nhng thúc đy s phát trin khu vc kinh t
này mà thông qua đó tác đng tr li thúc đy h thng ngân hàng, đi mi chính sách
tin t hoàn thin các c ch chính sách v tín dng, thanh toán ngoi hi… thy
đc vai trò ca tín dng ngân hàng trong vic phát trin doanh nghip va và nh, ta
xét mt s vai trò sau:
(1) i viăngơnăhƠngăthngămi
Gópăphnăđaădngăhóaăsn phm, dch v ngơnăhƠng.ăVi mi hình thc cho
vay khác nhau, ngân hàng s đa ra các sn phm, dch v cho vay tng ng nhm
đáp ng đy đ nhu cu ca khách hàng. Vic có thêm hình thc cho vay DNVVN đư
làm tng thêm s hình thc cho vay ca ngân hàng, T đó làm đa dng thêm sn
phm và dch v ngân hàng. Khi đó ngân hàng có th cho ra đi các sn phm, dch
v mi dành cho DNVVN nh: cho vay sn xut kinh doanh trong nc, cho vay b
sung vn kinh doanh tr góp, cho vay tài tr Vit Nam đng lưi sut ngoi t, tài tr
xut khu, tài tr thng mi…
GiúpăngơnăhƠngăphơnătánări ro. Áp dng nguyên tc không b trng vào mt
gi, ngân hàng trong quá trình kinh doanh ca mình cng áp dng nguyên tc này.
Vic phân tán ri ro cho vay cho nhiu ngi vay giúp ngân hàng gim ri ro đi vi
toàn b tài sn đang có. Tp hp nhiu loi cho vay trong mt tài sn cho phép ngân
7
hàng gim s thay đi v thu nhp ca chúng. Thu nhp t các khon cho vay thành
công s bù đp phn l t nhng khon cho vay b v n. Do đó làm gim kh nng
ngân hàng s b thit hi.
Giaătngătínhăcnhătranhătrênăth trng. Nng lc cnh tranh ca ngân hàng
đc đo bng kh nng duy trì và m rng th phn, thu li nhun ca ngân hàng trong
môi trng cnh tranh trong và ngoài nc. Mt ngân hàng thu hút đc nhiu
DNVVN đn xin vay vn hn, chng t ngân hàng đó có nhiu tim lc tài chính hn,
thng hiu uy tín đc nhiu ngi bit đn hn và đc bit khi thu đc nhiu lưi
hn thì li nhun ca ngân hàng đó s cao hn so vi nhng ngân hàng khác. Nh vy,
vic cho vay DNVVN đư góp phn không nh làm tng tính cnh tranh trên th trng
cho ngân hàng.
GiúpăgiaătngăthuănhpăchoăngơnăhƠng.ăLnh vc kinh doanh ch yu ca các
NHTM là lnh vc tài chính, tin t. Cho vay là hot đng quan trng nht, mang li
li nhun cao nht cho ngân hàng và cho vay DNVVN đóng góp mt phn không
nh. Tin lưi thu đc t hot đng cho vay DNVVN ln phí thu đc t các dch v
đi kèm giúp bù đp chi phí liên quan đn hot đng, qun lỦ ca ngân hàng nh chi
phí tin gi, chi phí d tr, chi phí kinh doanh và qun lỦ, thu và các chi phí ri ro
khác. Qua đó giúp ngân hàng nâng cao đc doanh thu.
(2) i vi DNVVN
Gópăphnăđm bo hotăđng sn xut kinh doanh caăcácădoanh nghip
đcăliênătc. Vn đ vn luôn là tr ngi đi vi DNVVN trong vic duy trì hot
đng cng nh đi mi công ngh, m rng kinh doanh. Hin nay, đ tn ti và phát
trin các doanh nghip thng ph thuc vào hai ngun ch yu là ngun vn t có và
vn vay. Tuy nhiên, ngun vn ch s hu thng rt nh, DNVVN không đ vn
điu l cng nh uy tín đ huy đng vn qua th trng chng khoán. Do đó, vn vay
ngân hàng vn là ngun tài tr quan trng bc nht đ giúp các doanh nghip duy trì
cng nh m rng hot đng sn xut kinh doanh ca mình. Trên thc t không mt
doanh nghip nào có th đm bo đ 100% vn cho nhu cu sn xut kinh doanh. Vn
tín dng ca ngân hàng đư to điu kin cho các doanh nghip đu t xây dng c bn,
mua sm máy móc thit b ci tin phng thc kinh doanh. T đó góp phn thúc đy
to điu kin cho quá trình phát trin sn xut kinh doanh đc liên tc.
Giúpănơngăcaoă hiu qu sn xută kinhădoanh,ătngăcng sc cnh tranh
trênăth trng. Các DNVVN rt cn đn ngun vn tài tr t phía ngân hàng. Khi
nhn đc ngun cho vay ca ngân hàng cng có ngha là doanh nghip phi hoàn tr
c gc và lưi cho ngân hàng. Chính vì vy, các doanh nghip phi có trách nhim s
dng đng vn này mt cách hiu qu nht, to ra li nhun cao hn chi phí s dng
vn vay, nh vy doanh nghip mi làm n có lưi. Chính điu này, đư làm các doanh
Thang Long University Library
8
nghip phi thng xuyên đu t, nâng cao công ngh, đi mi dây chuyn sn xut,
ci tin và nâng cao cht lng cng nh thng xuyên đa dng hóa các mu mư, nâng
cao nng sut lao đng, h giá thành sn phm. Thông qua đó giúp doanh nghip tng
cng sc cnh tranh.
LƠăcôngă c tíchăt tp trung vn h tr choă cácăDNVVNă táiăsn xut m
rng theo c chiu rngăvƠăchiuăsơu. Trong bi cnh hi nhp, nn kinh t Vit
Nam càng có thêm nhiu s tham gia ca các doanh nghip nc ngoài, vic tái sn
xut m rng theo c chiu rng và chiu sâu là yêu cu khách quan đi vi s tn ti
và phát trin ca các DNVVN. Các doanh nghip thng b hn ch v vn, nu ch
da vào li nhun thu đc trong ni b doanh nghip tích ly đc thì s mt rt
nhiu thi gian và không phi doanh nghip nào cng làm đc điu đó. Vì vy, cn
có s h tr tín dng t phía ngân hàng đ quá trình đó din ra nhanh chóng hn.
(3) i vi nn kinh t
Gópăphnăgiaătngătcăđ luơnăchuynăhƠngăhóaătrongănn kinh t. DNVVN
hot đng trong rt nhiu lnh vc, khi đc ngân hàng cho vay vn thì doanh nghip
có th sn xut, cung cp mt khi lng ln, đa dng và phong phú v sn phm hàng
hóa. Mt khác DNVVN phân b rng khp nhiu vùng min, tc đ quay vòng vn
nhanh. iu này làm cho s giao lu hàng hóa trong nn kinh t đc nhanh, mnh
hn.
GiúpăgiaătngăvicălƠm,ăthuănhpăchoăngiălaoăđng. Khi các DNVVN đc
rót vn thì các DNVVN có th m rng sn xut, kinh doanh, có vn đ đu t và
đng nhiên h s cn thêm nhân công đ làm vic. Qua đó giúp gii quyt công n
vic làm, nâng cao cht lng cuc sng cho ngi lao đng.
Gópă phn quan trngă vƠoă vică kíchă thíchă nn kinh t phátă trin. Cho vay
DNVVN giúp các doanh nghip này có th m rng sn xut, tham gia xây dng và
phát trin c nông thôn, thành th, các vùng kinh t khác nhau mà đc bit là
nông thôn. Giúp rút ngn khong cách kinh t gia các vùng min, nn kinh t phát
trin mt cách cân đi.
1.2.4. Nguyên tc và điu kin cho vay doanh nghip va và nh
1.2.4.1. Nguyên tc cho vay doanh nghip va và nh
S dng vnăvayăđúngămcăđích.ăMc đích s dng vn là c s đ ngân hàng
thm đnh và ra quyt đnh cho vay. Bi vì mc đích s dng vn vay phn ánh k
hoch SXKD ca khách hàng, đây cng là ni dung c s đ ngân hàng thm đnh
xem liu rng ngân hàng cho khách hàng vay thì có thu hi đc n gc và lưi hay
không. Bên cnh đó mc đích s dng vn vay còn phn ánh k hoch kinh doanh có
phù hp vi DNVVN hay không, đư tuân th theo đúng quy đnh ca pháp lut hay
cha. Trên c s đó ngân hàng mi đa ra quyt đnh có cho vay đi vi khách hàng
9
hay không. Khi khách hàng s dng vn vay đúng mc đích thì s đm bo to ra
ngun thu đ đ tr n cho ngân hàng. Nu khách hàng s dng vn sai mc đích,
không phù hp vi loi hình kinh doanh và nng lc tài chính thì s không to ra đc
ngun thu tr n, đem li nhiu ri ro cho ngân hàng. Mt khác đó cng là c s đ
ngân hàng kim tra, giám sát khon vay sau khi gii ngân và cng là cn c đ đa ra
các bin pháp x lỦ khi khon vay có vn đ.
HoƠnătr đyăđ c n gcăvƠălƣi.
Ngân hàng là t chc đi vay đ cho vay. Vn ngân hàng cho DNVVN vay ch
yu là vn ngân hàng đi vay mn, sau mt khong thi gian nht đnh ngân hàng phi
hoàn tr c gc và lưi cho ngi gi. Vì th, nu DNVVN không hoàn tr đc gc và
lưi cho ngân hàng thì ngân hàng s mt đi ngun tr n cho ngi cho vay. Mt khác,
lưi cho vay là thu nhp ca ngân hàng, giúp ngân hàng trang tri chi phí và mang li
li nhun cho ch ngân hàng. Lưi cho vay là c s đ ngân hàng tn ti và phát trin.
Chính vì vy DNVVN cn phi hoàn tr đy đ c gc và lưi cho ngân hàng.
1.2.4.2. iu kin cho vay doanh nghip va và nh
KháchăhƠngăphiăcóăđyăđ nngălcăphápălỦ. Vì quan h cho vay gia ngân
hàng và DNDVVN là quan h đc pháp lut bo v nên cn đc xây dng trên c
s ca lut pháp. Chính vì vy nên yêu cu khách hàng cn phi có đy đ nng lc
pháp lỦ.
S dng vn vay hpăpháp. Nu ngun vn ngân hàng cung cp b khách hàng
s dng vào các hot đng mà nhà nc cm, nu b phát hin thì toàn b tài sn và
ngun thu s b phong ta hoc tiêu hy. Nh vy s nh hng đn li nhun ca
ngân hàng vì khi đó doanh nghip đư mt đi ngun tr n, làm gia tng n xu, nh
hng đn uy tín ca ngân hàng. Vy DNVVN khi đi vay vn ti ngân hàng cn phi
s dng vn vay hp pháp.
Doanh ngipăcóăkh nngătƠiăchínhălƠnhămnh. Nng lc tài chính lành mnh,
ngha là doanh nghip có đ tài sn và ngun vn đ duy trì hot đng sn xut mt
cách thng xuyên, liên tc. Có kh nng tài chính lành mnh DNVVN mi to ra
đc ngun thu đ đm bo có kh nng hoàn tr đ n gc và lưi cho ngân hàng. Vy
đ có th vay vn ngân hàng, các DNVVN cn chng minh kh nng tài chính lành
mnh ca doanh nghip.
Cóăd ánăđuăt,ăphngăánăsn xutậkinh doanh, dch v kh thiăvƠăhiu
qu. Ngun thu và tr n cho ngân hàng ca DNVVN là ngun li nhun có đc t
kinh doanh. Ngân hàng cho vay đ doanh nghip sn xut, kinh doanh, to ra ngun
thu và tr n cho ngân hàng. C s đ ngân hàng tin tng doanh nghip có kh nng
tr n phi da vào k hoch sn xut – kinh doanh đó có tính kh thi hay không. Bn
k hoch phi phù hp vi quy đnh ca pháp lut, phù hp vi ngành ngh đng kỦ
Thang Long University Library
10
kinh doanh ca doanh nghip, phù hp vi ngun lc ca doanh nghip. T đó mi có
c s đ ngân hàng tin tng rng k hoch có kh nng thc hin thành công và to
ngun thu đ tr n cho ngân hàng.
Thc hinăđyăđ cácăbinăphápăđm bo tin vay. Ngun thu n th nht ca
ngân hàng là t hiu qu kinh doanh. Tuy nhiên, ngun thu này không chc chn, có
nhiu ri ro. gim thiu ri ro, ngân hàng yêu cu DNVVN vay vn phi tuân th
các bin pháp đm bo tin vay. To c s kinh t và pháp lỦ cho ngân hàng thu hi
đy đ n gc và lưi. Vn vay phi đc đm bo bng giá tr vt t hàng hóa tng
đng. Mi mt món vay t ngân hàng phi gn lin vi TSB, nu trong trng hp
các DNVVN không hoàn tr khon vay đúng hn, hoc không đc đy đ, thì nhng
tài sn đc đem đi làm vt bo đm s dùng đ hoàn tr thay th cho ngân hàng.
1.2.5. Quy trình cho vay ếoanh nghip va và nh
Quy trình cho vay là mt trình t các bc đi c th t khi tip nhn nhu cu vay
vn ca khách hàng là DNVVN cho đn khi ngân hàng ra quyt đnh cho vay, gii
ngân và thanh lỦ hp đng cho vay. Quy trình cho vay đc son tho vi mc đích
giúp cho quá trình cho vay din ra mt cách thng nht, khoa hc, hn ch, phòng
nga ri ro và nâng cao cht lng tín dng, góp phn đáp ng ngày mt tt hn nhu
cu vay vn ca khách hàng. C th, quy trình cho vay DNVVN gm các bc sau:
11
Cácăgiaiă
đon
NgunăvƠăniăcungă
cpăthôngătin
Nhimăvăcaăngơnă
hƠngăămiăgiaiăđon
Ktăquăcaămiăgiaiă
đon
Lpăhă
sătínă
dng
Khách hàng là
DNVVN đi vay cung
cp thông tin
Tip xúc, ph bin và
hng dn DNVVN
lp h s vay vn
Hoàn thành b h s đ
chuyn sang giai đon
sau
Thmă
đnhăhă
săvƠă
phơnă
tíchătínă
dng
- H s đ ngh vay t
giai đon trc chuyn
sang
- Các thông tin b
sung t phng vn, h
s lu tr…
T chc thm đnh v
các mt tài chính và phi
tài chính do các cá
nhân hoc b phn
thm đnh thc hin
Báo cáo kt qu thm
đnh đ chuyn sang b
phn có thm quyn đ
quyt đnh cho vay hoc
t chi cho vay
Quytă
đnhătínă
dng
Các tài liu và thông
tin t giai đon trc
chuyn sang và báo
cáo kt qu thm đnh
Quyt đnh cho vay
hoc t chi cho vay
da vào kt qu phân
tích
Tin hành các th tc
pháp lỦ: kỦ hp đng
cho vay, hp đng công
chng và các loi hp
đng khác
Giiă
ngơn
- Quyt đnh cho vay
và các hp đng liên
quan
- Các chng t làm c
s gii ngân
Thm đnh các chng
t theo các điu kin
ca hp đng tín dng
trc khi phát tin vay
Chuyn tin vào tài
khon tin gi ca
DNVVN hoc chuyn
tr cho nhà cung cp
theo yêu cu ca
DNVVN
Giámă
sátăvƠă
thanhălỦă
tínădng
- Các thông tin t ni
b ngân hàng
- Các báo cáo tài chính
theo đnh k ca
khách hàng DNVVN
- Các thông tin khác
- Phân tích báo cáo tài
chính, kim tra mc
đích s dng vn vay
- Tái xét và thanh lỦ
Hp đng cho vay
- Báo cáo kt qu giám
sát và đa ra các gii
pháp x lỦ
- Lp các th tc đ
thanh lỦ cho vay
(Ngun: t tng hp)
1.2.6. Các phng thc cho vay ếoanh nghip va và nh
Vic phân loi cho vay có Ủ ngha quan trng c v lí lun và thc tin. Da trên
kt qu phân loi cho vay mà ngân hàng có th t xây dng, hoch đnh cho mình
chin lc kinh doanh mang tính kh thi và hiu qu.
Thang Long University Library
12
1.2.6.1. Phân loi cho vay cn c vào thi hn cho vay:
Cho vay ngn hn
Là loi cho vay có thi hn đn 12 tháng và đc s dng đ bù đp s thiu ht
vn lu đng ca các doanh nghip.
Cho vay trung và ếài hn
Theo quy đnh hin nay ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam, cho vay trung hn
có thi hn trên 12 tháng đn 60 tháng. Cho vay dài hn có thi hn trên 60 tháng.
1.2.6.2. Phân loi cho vay da vào mc đ tín nhim vi khách hàng
Cho vay có bo đm bng tài sn
Cho vay có bo đm bng tài sn là vic NHTM cho DNVVN vay vn song yêu
cu doanh nghip vay vn phi có tài sn đ đm bo cho ngha v tr n gc và lưi ti
ngân hàng.
Bo đm cho vay là vic bo v quyn li ca ngi cho vay (ngân hàng thng
mi) da trên c s th chp, cm c tài sn thuc s hu ca ngi đi vay hoc bo
lưnh ca bên th ba.
Ngân hàng thng mi xem bo đm tín dng là ngun thu n th hai khi ngun
thu n th nht không th thanh toán đc n. Trong cho vay kinh doanh, ngun thu
n th nht t doanh thu thc t đi vi cho vay ngn hn, t khu hao và li nhun
đi vi cho vay trung và dài hn. Trong quá trình hot đng có muôn vàn lỦ do dn
đn ngun thu n th nht không thc hin đc, nu không có mt ngun b sung tt
yu thì ngân hàng s gp ri ro cho vay.
Bo đm có 3 hình thc: th chp, cm c, bo lưnh bao gm:
- Th chp bt đng sn, giá tr quyn s dng đt.
- Cm c tài sn là đng sn bao gm:
+ Tài sn thc (vt có thc) nh xe c, máy móc, hàng hóa, tàu bin, máy bay…;
+ Tin gm tin mt và tin trên tài khon;
+ Giy t có giá (giy t tr giá đc bng tin) nh c phiu, trái phiu, hi
phiu…;
+ Quyn tài sn phát sinh t quyn s hu công nghip, quyn đòi n, quyn
đc nhn s tin bo him, các quyn tài sn khác;
+ Li tc và các quyn phát sinh t tài sn cm c;
- Bo lưnh có bo đm bng tài sn hoc uy tín.
- Bo lưnh mt phn hoc toàn b ngha v.
- Bo lưnh riêng bit và bo lưnh duy trì.
13
Cho vay không có bo đm bng tài sn
Là loi cho vay không có tài sn th chp, cm c, bo lưnh ca ngi th ba, mà
vic cho vay ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng. Tuy nhiên, khách hàng vay
không bo đm phi đáp ng đ các điu kin sau:
- Có tín nhim vi ngân hàng cho vay trong vic s dng vn vay và tr n đy
đ, đúng hn c gc và lưi.
- Có d án đu t, hoc phng án sn xut - kinh doanh, dch v kh thi có kh
nng hoàn tr n, hoc có d án, phng án phc v đi sng kh thi phù hp vi quy
đnh ca pháp lut.
- Có kh nng tài chính đ thc hin ngha v tr n.
- Cam kt thc hin bin pháp bo đm bng tài sn theo yêu cu ca ngân hàng
nu s dng vn vay không đúng cam kt trong hp đng cho vay, cam kt tr n
trc hn nu không thc hin đc các bin pháp bo đm bng tài sn.
Ngân hàng khi cho vay ch da vào uy tín ca khách hàng đ xem xét cho vay.
Khách hàng uy tín là khách hàng có nng lc tài chính lành mnh, trung thc trong
kinh doanh, qun tr kinh doanh có hiu qu, có tín nhim vi ngân hàng trong s dng
vn vay, hoàn tr đy đ c n gc và lưi.
1.2.6.3. Phân loi cho vay da vào phng thc cho vay
Cho vay tng ln
Mi ln vay vn DNVVN và ngân hàng phi thc hin vay vn và kí kt hp
đng tín dng theo quy đnh.
Cho vay thỀo hn mc tín ếng
DNVVN và ngân hàng xác đnh và tha thun mt hn mc cho vay duy trì trong
khong thi gian nht đnh đng thi kí kt hp đng cho vay cho c thi gian duy trì
hn mc đó. Trong đó, DNVVN đc quyn đi vay và tr n làm nhiu ln trong sut
thi gian vay vn, song phi đm bo s d n ti mi thi đim không vt quá hn
mc tín dng mà ngân hàng đư cam kt cung cp.
1.2.6.4. Phân loi cho vay da vào xut x tín dng
Da vào cn c này cho vay chia làm hai loi:
Cho vay trc tip: ngân hàng cp vn trc tip cho DNVVN đng thi doanh
nghip va và nh đi vay trc tip hoàn tr n vay cho ngân hàng.
Cho vay gián tip: là khon cho vay đc thc hin thông qua vic mua li các
kh c hoc chng t n đư phát sinh và còn trong thi hn thanh toán. Các ngân
hàng thng mi cho vay gián tip theo các loi sau:
- Chit khu thng phiu
- Mua các phiu bán hàng
- Nghip v thanh tín hay còn gi là mua các khon n thng mi
Thang Long University Library
14
1.3.ăQunătrăriăroăchoăvayădoanhănghipăvaăvƠănhăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.3.1. Khái nim qun tr ri ro cho vay ếoanh nghip va và nh ca ngân hàng
thng mi
Trong nn kinh t th trng, cho vay là chc nng kinh t c bn ca NHTM.
Ri ro trong ngân hàng tp trung ch yu vào ri ro cho vay. ây là ri ro ln nht và
thng xuyên xy ra. Ri ro cho vay DNVVN là loi ri ro phát sinh trong quá trình
cho vay ca ngân hàng, biu hin trên thc t thông qua vic khách hàng DNVVN
không tr đc n hoc tr n không đúng hn trong hp đng cho vay ca ngân hàng.
Qun tr là quá trình tác đng thng xuyên, liên tc và có t chc ca ch th
qun tr đn đi tng qun tr nhm đt đc các mc tiêu ca t chc vi hiu qu
cao nht.
Thông qua khái nim ri ro cho vay DNVVN và khái nim qun tr ta có qun
tr riăroăchoăvayăDNVVNălƠăquáătrìnhăxơyădngăvƠăthcăthiăcácăchinălc,ăcácă
chínhăsáchăqunălỦăvƠăkinhădoanhătínădng nhmăđtăđcăcácămcătiêuăanătoƠn,ă
hiu qu vƠă phátă trin bn vng.ă ng thi, phiă tngă cngă cácă bină phápă
phòngănga, hn ch vƠăgim thp n quáăhn, n xu trong cho vay DNVVN, t
đóă tngă doanhă thu,ă gimă chiă phíă vƠă nơngă caoă chtă lng, hiu qu cho vay
DNVVN.
1.3.2. S cn thit ca qun tr ri ro cho vay doanh nghip va và nh ca ngân
hàng thng mi
Qun tr RRCVDNVVN có Ủ ngha quan trng xuyên sut hot đng kinh doanh
ca NHTM, hiu qu kinh doanh đt đc luôn đng ngha vi mc ri ro đc chp
nhn và vic tin hành các hot đng qun tr ri ro.
Qun tr RRCVDNVVNăgiúpăngơnăhƠngăphátăhinăvƠăx lỦări ro kp thi.
Qun tr RRCVDNVVN bao gm 4 yu t: nhn bit, đnh lng, theo dõi kim soát
và x lỦ ri ro cho vay DNVVN. Nu quá trình qun tr RRCVDNVVN có hiu qu
thì qua bc đu tiên ca chng trình qun tr RRCVDNVVN là nhn bit ri ro,
ngân hàng đư xác đnh đc ri ro mà mình có th gp phi, t đó ngân hàng s đnh
lng ri ro và x lỦ kp thi khi hu qu cha nghiêm trng. Nu công tác qun tr
RRCVDNVVN không đc quan tâm thì ngân hàng s không kp thi phát hin ri ro,
khin cho hu qu nghiêm trng hn, làm cho vic x lỦ ri ro cho vay DNVVN càng
thêm khó khn. Vì vy, qun tr RRCVDNVVN là rt cn thit đi vi ngân hàng.
GiúpănơngăcaoăuyătínăcaăngơnăhƠng.ăHot đng ca các NHTM là dùng uy tín
đ thu hút ngun vn và dùng nng lc qun tr ri ro cho vay đ s dng ngun vn
đó. Nu ngân hàng có nng lc qun tr ri ro cho vay DNVVN tt, thì ngun vn cho
vay DNVVN đc s dng mt cách hiu qu. Qua đó chng minh đc nng lc