Đề cương môn Cơ sở lý luận báo chí truyền thông

1
ĐỀ CƢƠNG MÔN HỌC:
CƠ SỞ LÝ LUẬN BÁO CHÍ TRUYỀN THÔNG

Đại học Quốc gia Hà Nội
Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội và nhân văn
Khoa Báo chí
Bộ môn: Phát thanh - Truyền hình


1. Thông tin về giảng viên
1.1. Giảng viên:
- Họ và tên: Dƣơng Xuân Sơn
- Chức danh, học hàm, học vị: Phó giáo sư, Tiến sỹ.
- Thời gian, địa điểm làm việc: Giảng viên thông báo cho sinh viên vào tiết đầu môn
học.
- Địa chỉ liên hệ: như trên
- Điện thoại: Cơ quan: 04.5571306; 04.8581078. Mobile: 0913. 594186.
- Email:
- Các hƣớng nghiên cứu:
+ Lý luận Báo chí truyền thông.
+ Thể loại Báo chí.
+ Phát thanh - Truyền hình.
1.2. Tham gia giảng dạy:
- Họ và tên: Nguyễn Sơn Minh
- Chức danh, học hàm, học vị: Thạc sĩ khoa học Báo chí, giảng viên.
- Thời gian, địa điểm làm việc: Giảng viên thông báo cho sinh viên vào giờ học
đầu tiên của môn học.
- Điện thoại: 04.8581078. Mobile: 091.3249431.
- Email:

2
2. Thông tin chung về môn học:
- Tên môn học: Cơ sở lý luận báo chí truyền thông
- Tiếng Anh: Journalism and communication theories
- Mã môn học: JOU2001.
- Số tín chỉ: 02
- Môn học: Bắt buộc
- Các môn học tiên quyết: Cơ sở lý luận Báo chí truyền thông.
- Các môn học kế tiếp: Các môn học chuyên ngành nghiệp vụ.
- Các yêu cầu đối với môn học: Có hai loại giảng đƣờng: Giảng đƣờng lớn để
học lý thuyết và phòng học nhỏ để chia lớp thành các nhóm: Tối đa 50 ngƣời,
tối thiểu 20 ngƣời. Phòng học phải có đầy đủ trang thiết bị, phƣơng tiện giảng
dạy: Máy vi tính, máy chiếu, màn hình …
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
+ Lý thuyết: 16 giờ
+ Làm bài tập trên lớp: 04 giờ
+ Thảo luận: 06 giờ
+ Tự học xác định : 04 giờ
- Địa chỉ khoa/Bộ môn phụ trách môn học: P105 nhà A, khoa Báo chí,
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn,
336 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.

3. Mục tiêu môn học
3.1. Mục tiêu chung:
- Kiến thức:
+ Biết đƣợc các vấn đề cơ bản lý luận và thực tiễn hoạt động báo chí.
+ Biết đƣợc kiến thức sâu rộng của ngành học truyền thông đại chúng nhƣ:
Quan niệm chung về báo chí, bản chất của hoạt động báo chí, đối tƣợng và cơ
chế tác động của báo chí, khái quát về sự ra đời và phát triển; vai trò xã hội và

các nguyên tắc hoạt động; công chúng và tính giai cấp của báo chí; tự do và tự

3
do báo chí; luật pháp với báo chí; chủ thể hoạt động báo chí và vấn đề đạo đức
nghề nghiệp; trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của nhà báo; hiệu quả
báo chí; lao động sáng tạo trong hoạt động báo chí; nhà báo.
+ Biết đƣợc sự thay đổi của xã hội, đặt biệt là xu hƣớng toàn cầu hóa, hội nhập
quốc tế truyền thông đại chúng.
+ Biết đƣợc về khu vực (Regions) và biết cách nhận biết thế giới một cách có
phân tích khoa học.
+ Biết đƣợc kiến thức để có thể phân tích, đánh giá, bình luận về những sự vật,
hiện tƣợng phức tạp trong hoạt động báo chí.
- Kỹ năng:
+Có các kỹ năng thực tiễn về nghề nghiệp và có thể phát triển đƣợc
+ Có các kỹ năng tƣ duy, phân tích và ra quyết định, kỹ năng phát hiện và giải
quyết vấn đề.
+ Có kỹ năng làm việc với ngƣời khác.
+ Có kỹ năng phát hiện, tìm kiếm và lựa chọn kiến thức để dùng vào những
mục đích riêng biệt; có các kỹ năng tự phát triển giữa xu hƣớng thay đổi.
+ Kỹ năng biết vận dụng những kiến thức đã học áp dụng vào hoạt động thực
tiễn.
- Thái độ:
+ Sinh viên cần Biết đƣợc những kiến thức cơ bản về lý luận báo chí truyền
thông để có nền tảng về lý luận cho việc tiếp nhận những kiến thức chuyên
ngành tiếp theo.
+ Vận dụng những kiến thức đã học một cách hợp lý vào từng hoạt động thực
tiễn cụ thể: sáng tạo tác phẩm, chƣơng trình, nghiên cứu khoa học
+Sinh viên cần có thái độ công bằng, minh bạch, khách quan, khoa học trong
nhận xét, phân tích, đánh giá sản phẩm.
3.2. Mục tiêu khác:

- Rèn luyện thói quen tƣ duy nhận định, đánh giá, phân tích, tổng hợp, khái
quát một cách khoa học công minh, sáng tạo.

4
3.3. Mục tiêu chi tiết môn học

Nội dung
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 3
Nội dung 1.
Khái niệm
về Giai cấp
- Biết đƣợc nội dung
cơ bản khái niệm về
giai cấp; tự do và tự
do báo chí
- Phân tích đƣợc khái
niệm giai cấp là gì. Tự
do và tự do báo chí là
gì?
- Áp dụng đƣợc
những kiến thức về
bản chất của giai cấp,
tự do và tự do báo chí
vào hoạt động thực
tiễn của báo chí.
- Biết đƣợc báo chí
với các giai cấp xã
hội.

- Phân tích đƣợc báo
chí với các giai cấp của
xã hội
- Áp dụng đƣợc mối
quan hệ giữa báo chí
với các giai cấp xã
hội.
Nội dung 2
Khái niệm
về Tự do và
Tự do báo
chí
- Biết đƣợc tính giai
cấp của báo chí Việt
Nam.
- Phân tích đƣợc tính
giai cấp của báo chí
Việt Nam
- Áp dụng đƣợc
những kiến thức về
bản chất giai cấp của
báo chí Việt Nam.
- Biết đƣợc khái niệm
tự do và tất yếu, tự do
và tự do báo chí trong
xã hội có giai cấp
- Phân tích đƣợc nội
dung tự do và tất yếu.
Tự do và tự do báo chí
- Vận dụng những

kiến thức đã học để
nhận xét, đánh giá tự
do và tất yếu. Tự do
và tự do báo chí
Nội dung 3
Pháp luật
và Báo chí
- Biết đƣợc những tri
thức cơ bản, hệ thống
về pháp luật báo chí
và mối quan hệ của
pháp luật báo chí với
các luật khác.
- Phân tích đƣợc nội
hàm tri thức về báo chí
truyền thông, hệ thống
về pháp luật báo chí.
Mối quan hệ giữa báo
chí và pháp luật.
- Áp dụng đƣợc bản
chất của truyền thông
đại chúng. Hệ thống
luật pháp và pháp luật
báo chí. Mối quan hệ
hữu cơ mật thiết giữa
báo chí và luật pháp.

5
- Biết đƣợc nội dung
phƣơng pháp quản lý

nhà nƣớc về báo chí
- Phân tích đƣợc nội
dung và phƣơng pháp
quản lý nhà nƣớc về
báo chí.
- Áp dụng đƣợc nội
dung và phƣơng pháp
quản lý nhà nƣớc về
báo chí.
- Biết đƣợc địa vị
pháp lý của những
chủ thể tham gia quan
hệ pháp luật báo chí.
- Phân tích đƣợc địa vị
pháp lý của những chủ
thể tham gia quan hệ
luật pháp báo chí.
- Áp dụng đƣợc địa vị
pháp lý của những
chủ thể tham gia quan
hệ pháp luật báo chí.
Nội dung 4
Cơ sở pháp
luật của
báo chí
Việt Nam
- Biết đƣợc cơ sở
pháp luật của báo chí
Việt Nam
- Phân tích đƣợc cơ sở

pháp luật của báo chí
VN
- Cơ sở pháp luật của
báo chí Việt Nam dựa
trên nền tảng nào?
- Luật về chế độ báo
chí năm 1957.
- Phân tích đƣợc nội
dung luật về chế độ
báo chí VN năm 1957
- Áp dụng đƣợc
những nội dung cụ
thể về chế độ báo chí
VN năm 1957.
- Biết đƣợc luật báo
chí 1990 và luật sửa
đổi, bổ sung một số
điều của luật báo chí
1999.
- Phân tích đƣợc nội
dung cơ bản của luật
báo chí 1990 và luật
sửa đổi bổ sung một số
điều của luật báo chí
1999.
- Áp dụng đƣợc
nguyên nhân luật sửa
đổi và bổ sung một số
điều của luật báo chí
năm 1999.

Nội dung 5
Cơ sở pháp
luật cho
phóng viên
nƣớc ngoài
tại Việt
Nam và
- Biết đƣợc cơ sở
pháp lý hoạt động báo
chí của phóng viên
nƣớc ngoài tại Việt
Nam và phóng viên
Việt Nam tại nƣớc
ngoài
- Phân tích đƣợc quy
định của pháp lệnh về
bảo vệ bí mật nhà nƣớc
ngày 28/10/1991.
- Áp dụng đƣợc nội
dung của pháp lệnh
về bảo vệ bí mật nhà
nƣớc ngày
28.10.1991

6
phóng viên
Việt Nam
tại nƣớc
ngoài
- Biết đƣợc quy định

của pháp lệnh bảo vệ
bí mật nhà nƣớc ngày
28.10.1991
- Phân tích đƣợc “Quy
chế hoạt động của báo
chí Việt Nam liên quan
đến nƣớc ngoài”. Điều
30, điều 17b, chƣơng V
của luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của
luật báo chí năm 1999.
- Áp dụng đƣợc quy
chế hoạt động của
báo chí Việt Nam liên
quan đến nƣớc ngoài.
- Áp dụng đƣợc quy
định của Bộ Văn hóa
Thông tin về hoạt
động của báo chí Việt
Nam liên quan đến
nƣớc ngoài.
- Biết đƣợc quy chế
hoạt động của báo chí
Việt Nam liên quan
đến nƣớc ngoài

- Phân tích những
quy định của bộ Công
an và Bộ Ngoại giao
nƣớc ta về hoạt đông

của các nhà báo nƣớc
ngoài tại Việt Nam.
Nội dung 6
Luật pháp
quốc tế và
hoạt động
báo chí
- Biết đƣợc nội dung
luật pháp quốc tế và
hoạt động báo chí.
- Đánh giá đƣợc những
nội dung cơ bản của
luật pháp quốc tế trong
lĩnh vực báo chí truyền
thông.
- Áp dụng đƣợc luật
pháp quốc tế trong
hoạt động thông tin
báo chí giữa các quốc
gia, khu vực.

7
- Biết đƣợc khái niệm
luật quốc tế và những
quy định của pháp
luật giữa các quốc gia
trong các lĩnh vực
chính trị, kinh tế, văn
hóa, giáo dục, khoa
học, công nghệ.

- Đánh giá đƣợc các
quy định về luật pháp
quốc tế trong hoạt động
báo chí truyền thông
- Áp dụng đƣợc
những nội dung cơ
bản của luật pháp
quốc tế trong lĩnh vực
thông tin tuyên
truyền, các quy định
có tính pháp quy của
quốc tế về hoạt động
báo chí.
- Biết đƣợc nội dung
công ƣớc điện tín
quốc tế năm 1865.
- Phân tích đƣợc nội
dung của công ƣớc
điện tín quốc tế năm
1865
- Áp dụng đƣợc nội
dung cơ bản của công
ƣớc quốc tế năm
1865 và các quy định
khác.
- Biết đƣợc tuyên
ngôn nhân quyền của
Liên hợp quốc năm
1998
- Phân tích đƣợc nội

dung tuyên ngôn của
Liên hiệp quốc năm
1998
- Áp dụng đƣợc nội
dung của tuyên ngôn
của Liên hiệp quốc
năm 1998.

8
- Biết đƣợc nội dung
tuyên bố của Liên
hiệp quốc năm 1970
về việc cấm dùng vũ
lực và đe dọa bằng vũ
trang đối với quyền tự
quyết của các dân tộc,
giải quyết mâu thuẫn
bằng giải pháp hòa
bình tôn trọng chủ
quyền, không xâm
phạm vào công việc
nội bộ của nhau, bình
đẳng, hợp tác, tôn
trọng quyền con
ngƣời, cấm tuyên
truyền chiến tranh.
- Phân tích đƣợc những
nội dung cơ bản về
tuyên bố của Liên hiệp
quốc năm 1970 và các

văn bản khác của liên
hiệp quốc trong hoạt
động thông tin quốc tế.
- Áp dụng đƣợc
những nội dung của
tuyên bố của Liên
hiệp quốc năm 1970
và một số văn bản
của liên hiệp quốc về
hoạt động báo chí
truyền thông.
Nội dung 7
Hiệu quả
báo chí
- Biết đƣợc khái niệm
và hiệu quả báo chí,
các thuật ngữ hiệu
quả, kết quả, định
nghĩa đƣợc hiệu quả.
- Phân tích đƣợc nội
hàm của kết quả hiệu
quả báo chí
- Phạm trù của hiệu
quả và hiệu quả báo
chí.
- Biết đƣợc yêu cầu
về hiệu quả của báo
chí
- Phân tích đƣợc các
yêu cầu cụ thể về nội

dung và hình thức để
báo chí Việt Nam đạt
hiệu quả trong hoạt
động.
- Áp dụng đƣợc các
yêu cầu để đạt hiệu
quả ngoài định nghĩa
của giáo trình.
- Áp dụng đƣợc các
khái niệm về yêu cầu
hiệu quả báo chí.

9
- Biết đƣợc cơ sở để
đánh giá hiệu quả báo
chí.
- Phân tích đƣợc cách
tính hiệu quả
- Áp dụng đƣợc cách
tính hiệu quả hoạt
động báo chí ngoài
cách tính của giảng
viên.
- Đƣa ra đƣợc cách
tính hiệu quả báo chí
một cách khoa học,
logic.
Nội dung 8
Các yếu tố
tạo hiệu

quả báo chí
- Biết đƣợc các yếu tố
tạo nên hiệu quả báo
chí
- Phân tích đƣợc các
yếu tố cơ bản để tạo
nên hiệu quả báo chí.
- Áp dụng đƣợc yếu
tố nào là quan trọng
để đạt hiệu quả báo
chí.
- Biết đƣợc đối tƣợng
(công chúng) báo chí
- Phân tích đƣợc từng
loại từng nhóm công
chúng.
- Áp dụng đƣợc đặc
điểm tâm lý tiếp nhận
thông tin báo chí
- Áp dụng đƣợc các
phƣơng pháp tiếp cận
công chúng.
Nội dung 9
Các yếu tố
tạo hiệu
quả báo chí
(tiếp)
- Biết đƣợc yếu tố
phƣơng diện kỹ thuật
ảnh hƣớng lớn đến

hiệu quả của hoạt
động báo chí
- Phân tích đƣợc sự tác
động và ảnh hƣởng của
khoa học công nghệ
đối với hoạt động báo
chí.
- Áp dụng đƣợc xu
hƣớng phát triển của
khoa học công nghệ
phục vụ cho sự
nghiệp thông tin
truyền thông.

10
- Biết đƣợc hiệu quả
và quy luật tiếp nhận
thông tin.
- Biết đƣợc sự phát
triển của các loạt hình
truyền thông.
- Phân tích đƣợc cơ chế
tác động trong truyền
thông hiện đại.
Chỉ ra đƣợc sự bùng nổ
thông tin hiện nay.
- Áp dụng đƣợc
những nguyên nhân,
tác động tới hiệu quả
báo chí.

- Biết đƣợc sự tác
động của xã hội tới
hoạt động thông tin
đại chúng
Sự lựa chọn thông tin
của công chúng
truyền thông
- Phân tích đƣợc nhu
cầu thông tin của công
chúng và sự đáp ứng
của truyền thông báo
chí.
- Biết vận dụng theo
xu hƣớng vận động
phát triển của truyền
thông đại chúng.
Nội dung 10
Đặc trƣng
của lao
động báo
chí
- Biết đƣợc tính đặc
thù của lao động báo
chí
- Phân tích đƣợc tính
đặc thù của lao động
báo chí.
-Chỉ ra đƣợc những
đặc thù mới ngoài
những đặc thù đã nêu.

Đƣa ra đƣợc khái
niệm của riêng mình
về tính đặc thù của
lao động báo chí.
- Biết đƣợc đặc trƣng
của lao động sáng tạo
nghề báo.
Tính thƣờng xuyên và
liên tục trong lao
động sáng tạo
- Phân biệt đƣợc lao
động sáng tạo trong
nghề báo với các nghề
khác.
- Áp dụng đƣợc
những đặc thù của lao
động sáng tạo báo chí
vào hoạt đông báo
chí.

11
Nội dung 11
Tính khách
quan,
chính trị,
thực tiễn
trong hoạt
động báo
chí
- Biết đƣợc tính khách

quan trong sáng tạo
tác phẩm, chƣơng
trình báo chí.

- Phân tích đƣợc tính
khách quan chân thật
trong lao động sáng tạo
tác phẩm báo chí.
- Áp dụng đƣợc tính
khách quan của lao
động báo chí.
- Biết đƣợc tính chính
trị trong sáng tạo báo
chí
- Phân tích tính chính
trị trong hoạt động
sáng tạo báo chí
- Áp dụng đƣợc tính
chính trị trong sáng
tạo báo chí.
- Biết đƣợc tính thực
tiễn trong sáng tạo
báo chí.
- Phân tích đƣợc tính
thực tiễn trong lao
động sáng tạo.
- Áp dụng đƣợc tính
thực tiễn của lao
động sáng tạo báo
chí.

Nội dung 12
Quá trình
sáng tạo
tác phẩm
báo chí
- Nêu đƣợc quá trình
sáng tạo sản phẩm
báo chí
- Phân tích quá trình
sáng tạo tác phẩm báo
chí.
- Áp dụng đƣợc quá
trình sáng tạo tác
phẩm báo chí.
- Nêu đƣợc nội dung
công tác báo chí
- Phân tích đƣợc nội
dung chủ yếu của công
tác báo chí
- Áp dụng đƣợc nội
dung của công tác
báo chí.
- Nêu đƣợc sự sáng
tạo tác phẩm
- Phân biệt sáng tạo
báo chí với các sáng
tạo khác
- Áp dụng đƣợc quy
trình sáng tạo báo chí.
Nội dung 13

Nhà báo
- Nêu đƣợc các khái
niệm về nhà báo
- Phân tích đƣợc nội
hàm thuật ngữ Nhà báo
- Chỉ ra đƣợc nhà
báo, ngƣời làm báo.
- Nêu đƣợc phẩm chất
nghiệp vụ của nhà báo
- Phân tích đƣợc phẩm
chất năng lực của nhà
báo
- Áp dụng đƣợc phẩm
chất năng lực nghề
nghiệp của nhà báo
- Nêu đƣợc đạo đức
nghề nghiệp của nhà
báo
- Đánh giá đƣợc phạm
trù đạo đức nghề
nghiệp nhà báo
- Áp dụng đƣợc phẩm
chất đạo đức của
ngƣời làm báo.

12
4. Tóm tắt nội dung môn học
Môn học Cơ sở lý luận báo chí truyền thông giúp cho sinh viên Biết
đƣợc các vấn đề cơ bản bao gồm các khái niệm, lý thuyết phạm trù, lý thuyết
chính của nội dung môn học nhƣ quan niệm chung về báo chí truyền thông, bản

chất của hoạt động thông tin báo chí, công chúng báo chí và cơ chế tác động
của báo chí, khái quát sự ra đời và phát triển của các loại hình báo chí, vai trò
xã hội và các nguyên tắc hoạt động; hoạt động báo chí trong xã hội có giai cấp;
vấn đề tự do và tự do báo chí; luật pháp với báo chí; chủ thể hoạt động báo chí
và vấn đề đạo đức nghề nghiệp; lao động sáng tạo trong hoạt động báo chí; vấn
đề hiệu quả và hiệu quả báo chí; trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của
nhà báo, các phƣơng pháp nghiên cứu, thành tựu và sự phát triển của ngành
truyền thông đại chúng trong xã hội hiện đại.
Môn học trang bị cho sinh viên phƣơng pháp khoa học trong cách đánh
giá nhận xét hoạt động báo chí, cách phát hiện, nêu và giải quyết vấn đề một
cách khách quan, công bằng và khoa học.

5. Nội dung chi tiết môn học
CHƢƠNG 1. Vấn đề giai cấp và tự do báo chí.
1. Báo chí với các giai cấp xã hội.
2. Tính giai cấp của báo chí Việt Nam
3. Khái niệm tự do và tất yếu.
4. Tự do báo chí trong xã hội có giai cấp.
CHƢƠNG 2. Báo chí và luật pháp.
1. Mối quan hệ giữa báo chí và luật pháp
2. Cơ sở pháp luật của báo chí Việt Nam
2.1. Luật về chế độ báo chí năm 1957.
2.2. Luật báo chí và luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật báo chí năm
1999.

13
2.3. Cơ sở pháp lý hoạt động báo chí của phóng viên nước ngoài tại Việt Nam
và phóng viên Việt Nam tại nước ngoài.
3. Luật pháp quốc tế và hoạt động báo chí.
CHƢƠNG 3. Hiệu quả báo chí.

1. Khái niệm về hiệu quả và hiệu quả báo chí.
2. Yêu cầu về hiệu quả báo chí
2.1 Yêu cầu về nội dung
2.2 Yêu cầu về mặt hình thức
3. Cơ sở đánh giá hiệu quả báo chí.
4. Những yếu tố tạo nên hiệu quả báo chí
4.1. Yếu tố chiến lược thông tin
4.2. Yếu tố con người
4.3. Đối tượng phục vụ của báo chí
4.4. Yếu tố phương tiện vật chất kỹ thuật.
5. Công chúng với hoạt động báo chí
6. Hiệu quả báo chí và quy luật tiếp nhận thông tin.
CHƢƠNG 4. Lao động sáng tạo trong hoạt động báo chí
1. Tính đặc thù của báo chí
2. Đặc trưng của lao động sáng tạo trong nghề báo
2.1. Tính thường xuyên và liên tục trong lao động sáng tạo
2.2. Tính khách quan trong sáng tạo
2.3. Tính chính trị trong sáng tạo
2.4. Tính thực tiễn trong sáng tạo
3. Quá trình sáng tạo sản phẩm báo chí.
3.1. Giai đoạn 1: Xác định chủ đề và ý đồ cụ thể của tác giả
3.2. Giai đoạn 2: Lập kế hoạch nội dung và kế hoạch thu thập tư liệu cho tác
phẩm
3.3. Giai đoạn 3: Xây dựng tư liệu cho hồ sơ
3.4. Lựa chọn thể loại và lập dàn bài chi tiết.

14
3.5. Giai đoạn 5: Hoàn thành tác phẩm
CHƢƠNG 5. Nhà báo
1. Khái niệm về nhà báo

2. Phẩm chất nghiệp vụ của nhà báo
3. Đạo đức nghề nghiệp của nhà báo

6. Học liệu
6.1. Học liệu bắt buộc:
1. Dƣơng Xuân Sơn, Đinh Văn Hƣờng, Trần Quang; Cơ sở Lý luận báo chí
truyền thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2004.
2. Tạ Ngọc Tấn (Chủ biên), Cơ sở lý luận báo chí. NXB Văn hóa Thông tin,
Hà Nội, 1999.
3. Hà Minh Đức, Cơ sở lý luận báo chí, đặc tính chung và phong cách, NXB
ĐHQG HN, 2000.
6.2 Học liệu tham khảo:
4. Ban Tƣ tƣởng Văn hóa Trung ƣơng: Nâng cao chất lƣợng hiệu quả công tác
báo chí xuất bản, Hà Nội, 1992.
5. Ban Tƣ tƣởng Văn hóa trung ƣơng, Bộ Văn hóa Thông tin: Hội thảo nhà báo
Việt Nam, tiếp tục thực hiện chỉ thị 22 – CY/TN của Bộ Chính trị khóa VIII
về đổi mới và tăng cƣờng sự lãnh đạo, quản lý công tác báo chí, xuất bản.
NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X.
NXB Chính trị Quốc gia, HN, 2006.
7. Philippe Breton và Serge Proulx: Bùng nổ truyền thông, NXB Văn hóa Thông
tin, HN, 1996.
8. Hà Minh Đức (Chủ biên): Thời gian và nhân chứng. NXB Chính trị quốc
gia, tập 1, 1994; tập 2, 1997; tập 3, 2001.
9. John Hohenberg: Ký giả chuyên nghiệp (Lê Thái Bằng và Lê Đình Diểu dịch
từ tiếng Anh). Hiệu đại Thƣ xã. Sài Gòn, 1974.

15
10. Hội Nhà báo VN: Một số văn kiện của Đảng lao động Việt Nam về công tác
báo chí. Tập 1 từ 1930 – 1945. Hội nhà báo VN, Hà Nội, 1970.

11. Hội nhà báo Việt Nam: Trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của nhà
báo. HN, 1998.
12. Khoa Báo chí: Báo chí, Những vấn đề lý luận và thực tiễn. NXB Giáo dục,
tập 1 – 1994. NXB ĐHQGHN: Tập 2 – 3, 1997. Tập 4, 2001. Tập 5, 2004.
Tập 6, 2006.
13. Tạ Ngọc Tấn, Truyền thông đại chúng, NXB Chính trị quốc gia, HN 2001.
14. Dƣơng Xuân Sơn, Các thể loại báo chí chính luận nghệ thuật. NXB
ĐHQGHN, 2004.
15. Đinh Văn Hƣờng: Các thể loại báo chí Thông tấn, NXB ĐHQGHN, 2006.
16. Trần Quang: Các thể loại báo chí Chính luận , NXB ĐHQGHN.
17. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về báo chí giai đoạn 1986 – 2007.
NXB Văn hóa Thông tin, HN, 2007.
18. G.V.Ladutina (Hoàng Anh biên dịch), Những vấn đề cơ bản của đạo đức
nghề nghiệp nhà báo. NXB Lý luận Chính trị, HN, 2004.
19. Michael Schudson (Thế Hùng, Trà My dịch) sức mạnh của tin tức truyền
thông. The Power of News, NXB Chính trị quốc gia, HN, 2003.
20. Ban Tuyên Giáo Trung ƣơng, Tăng cƣờng lãnh đạo, quản lý tạo điều kiện
để báo chí nƣớc ta phát triển mạnh mẽ, vững chắc trong thời gian tới. NXB
Lý luận Chính trị, H. 2007.

7. Hình thức tổ chức dạy học
7.1. Lịch trình chung:
Nội dung
Hình thức tổ chức dạy học môn học
Tổng
Lên lớp
Tự học xác
định

Lý thuyết

Bài tập
Thảo luận
Nội dung 1
2



2
Nội dung 2


2

2

16
Nội dung 3
2



2
Nội dung 4


2

2
Nội dung 5
2

2
Nội dung 6
2



2
Nội dung 7
2



2
Nội dung 8


2

2
Nội dung 9



2
2
Nội dung 10
2

2
Nội dung 11

2


2
Nội dung 12
2



2
Nội dung 13
2



2
Nội dung 14

2


2
Nội dung 15

2
2
Cộng
16
4
6
4
30

7.2. Lịch trình cụ thể cho từng môn học:
Tuần 1 - Nội dung 1. Giới thiệu đề cƣơng môn học
Khái niệm vấn đề Giai cấp
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Giới thiệu đề cƣơng
về tổng quan môn
học

- Báo chí với các giai
cấp xã hội
- Tính giai cấp của
báo chí Việt Nam
- Đọc đề cƣơng môn
học
- Đọc học liệu bắt buộc
1 (Chƣơng 6, tr129 –
151).
- Đọc học liệu bắt buộc
2 (chƣơng 2,3, tr 40 –
79)
- Chuẩn bị các câu hỏi


17
giảng viên
- Ghi chép nhiệm vụ
tuần sau


Sermina nhóm 5 vấn
đề trên


Tuần 2 - Nội dung 2. Tự do và tự do báo chí
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian
địa điểm

Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Thảo luận
(2 giờ tín chỉ)


- Các khái niệm tự
do và tất yếu
- Tự do báo chí trong
xã hội có giai cấp.

- Đọc học liệu bắt buộc
1 (Chƣơng 6, tr 140 –
151).
- Chuẩn bị các câu hỏi
giảng viên.
- Đọc học liệu bắt buộc
1 (Chƣơng 6, tr 144 –
151)



- Phát biểu khái niệm
tự do và tất yếu
- Nêu, phân tích tự
do và tất yếu.
- Trình bày tự do báo

chí trong xã hội có
giai cấp

- Các nhóm họp thảo
luận, phân công ngƣời
báo cáo theo 4 chủ đề
này.
- Đọc học liệu bắt
buộc 1 (Chƣơng 6,
tr129 -151).
- Đọc học liệu bắt buộc
2 (Chƣơng 2,3, tr40 -
79).



Cho sinh viên đăng
ký bài tập lớn cá
nhân
Nộp bài tập cá nhân
tuần.


18
Tuần 3 - Nội dung 3. Báo chí và luật pháp
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Mối quan hệ giữa
báo chí và luật pháp.
- Cơ sở pháp luật của
báo chí Việt Nam.
- Luật pháp quốc tế
về hoạt động báo chí.

- Đọc học liệu bắt buộc
1 (chƣơng 7, tr153 –
168)
- Đọc học liệu bắt buộc
1 (chƣơng 7, tr 156 –
159)



Trả bài tập tuần 1



Tuần 4 - Nội dung 4. Cơ sở pháp luật của báo chí Việt Nam
Hình thức tổ

chức dạy học
Thời gian
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Thảo luận
(2 giờ tín chỉ)


-Thảo luận về Hệ
thống Luật báo chí ở
Việt Nam:
+ Luật về chế độ báo
chí 1957
+ Luật báo chí và
Luật sửa đổi bổ sung
một số điều của Luật
báo chí năm 1999.
+ Phân tích một số
nguyên nhân để sửa
đổi Luật báo chí
- Đọc học liệu bắt buộc
1 (chƣơng 7, tr153 –
156).
- Đọc học liệu bắt buộc
2 (Chƣơng 5, tr124 –
145)

- Thảo luận nhóm,
phân công phát biểu tại
sermina.

- Đọc học liệu bắt buộc
1 (chƣơng 7 , tr156 –
159).
- Đọc Luật báo chí và


19
Luật sửa đổi bổ sung
một số điều của Luật
báo chí
- Đọc học liệu bắt
buộc 1, Phụ lục, tr247
– 301.


Thu bài cá nhân tuần



Tuần 5 - Nội dung 5. Cơ sở pháp lí cho hoạt động của nhà báo
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên

chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Cơ sở pháp lý hoạt
động báo chí của
phóng viên nƣớc
ngoài tại VN và
phóng viên VN tại
nƣớc ngoài.
- Đọc học liệu bắt buộc
1 Chƣơng 7, tr 162 –
165.




Trả bài tập tuần
trƣớc



Tuần 6 – Nội dung 6. Luật pháp quốc tế và hoạt động báo chí
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm

Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)

- Biết đƣợc nội dung
Luật pháp quốc tế và
hoạt động báo chí
- Một số văn bản
quốc tế về hoạt động
báo chí truyền thông
- Đọc học liệu bắt buộc
1 Chƣơng 7 tr 165 –
168



20
+ Nội dung Công
ƣớc điện tín năm
1865
+ Tuyên bố của LHQ
năm 1970
+Tuyên ngôn nhân
quyền của Liên hiệp
quốc năm 1998

Tuần 7- Nội dung 7. Hiệu quả báo chí
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Các khái niệm về
hiệu quả và hiệu quả
báo chí
- Phân biệt hiệu quả
báo chí với hiệu quả
hoạt động khác
- Đọc học liệu bắt
buộc 1 Chƣơng 8 tr169
– 189
- Đọc học liệu bắt
buộc 1 chƣơng 8 tr 169
– 171.

- Những yêu cầu về
hiệu quả báo chí
- Yêu cầu về nội
dung
- Yêu cầu về hình
thức
- Cơ sở đánh giá hiệu
quả báo chí
- Đọc học liệu bắt
buộc1 Chƣơng 8 tr171
– 176.
- Đọc học liệu bắt buộc
1 chƣơng 8, tr169 –
173.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 Chƣơng 8, tr174
– 176.



Trả bài tập tuần
trƣớc



21


Kiểm tra giữa kỳ 45’

Tuần 8 - Nội dung 8. Các yếu tố tạo hiệu quả báo chí
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Thảo luận
(2 giờ tín chỉ)

Thảo luận nhóm:
- Những yếu tố tạo
nên hiệu quả báo chí.
+ Phân tích yếu tố
chiến lƣợc thông tin
+ Yếu tố con ngƣời.
+ Yếu tố đối tƣợng
phục vụ của báo chí.
+ Yếu tố phƣơng
tiện kỹ thuật công
nghệ
- Công chúng với
hoạt động báo chí.
- Hiệu quả báo chí và
quy luật tiếp nhận

thông tin.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 8, tr 176
– 189.
- Đọc hệ thống văn bản
quy phạm pháp luật về
báo chí giai đoạn 1986
– 2007.
- Đọc học liệu tham
khảo 1, 9, 10, 16.



Thu bài cá nhân tuần



Tuần 9 – Nội dung 9. Các yếu tố tạo hiệu quả bảo chí (tiếp)
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Tự học xác
định
(2 giờ tín chỉ)

- Tổng hợp lại các
kiến thức đã học về
Hiệu quả báo chí
- Đọc lại các học liệu
đƣợc cung cấp
- Tìm thiểu thêm thông


22
- Tìm hiểu về hiệu
quả báo chí trong
thực tiễn hoạt động
tin trên các loại báo in,
báo nói, báo hình

Tuần 10 - Nội dung 10. Lao động sáng tạo trong hoạt động báo chí.
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)

- Những đặc thù của
báo chí
- Những đặc trƣng
của lao động sáng
tạo trong hoạt động
báo chí.
+ Tính thƣờng
xuyên, liên tục trong
lao động sáng tạo
báo chí
+ Tính khách quan
trong sáng tạo báo
chí
+ Tính chính trị
trong sáng tạo báo
chí
+ Tính thực tiễn và
sự hòa hợp giữa cái
chung và cái riêng
trong lao động sáng
tạo.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 9, tr191-
224.
- Đọc học liệu bắt
buộc2 tr171 – 190.
- Đọc học liệu bắt buộc
3 tr5 – 117.

Trả bài tập cá nhân
tuần



23
Tuần 11 - Nội dung 11. Lao động sáng tạo trong hoạt động báo chí (tiếp)
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Bài tập
(2 giờ tín chỉ)


Làm bài tập:
- Phân tích, đánh giá
về Tính khách quan,
chính trị, thực tiễn
trong hoạt động báo
chí
- Chuẩn bị trƣớc tƣ liệu
- Đọc các tài liệu đã
học và đọc thêm

Thu bài tập lớn/học
kỳ




Giao bài tập tuần
sau.



Tuần 12- Nội dung 12. Qúa trình sáng tạo tác phẩm báo chí.
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Các giai đoạn sáng
tạo tác phẩm, chƣơng

trình báo chí
- Xác định từng giai
đoạn cụ thể trong
quy trình sáng tạo tác
phẩm báo chí.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 9, tr193-
205.

- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 9, tr205
– 224.
- Đọc học liệu tham
khảo 11, 12, 13.



Trả bài tập tuần




24
Tuần 13 - Nội dung 12. Nhà báo – phẩm chất và trách nhiệm xã hội.
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên

chuẩn bị
Ghi
chú
Lý thuyết
(2 giờ tín chỉ)


- Khái niệm nhà báo.
- Những phẩm chất
nghề nghiệp của nhà
báo
- Trách nhiệm xã hội
và nghĩa vụ công dân
của nhà báo.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 10,
tr225- 234.
- Đọc học liệu bắt buộc
3 tr28 – 193.
- Đọc học liệu tham
khảo 1, 2, 3, 5, 8, 9.



- Đạo đức nghề
nghiệp của nhà báo.
- Khái niệm về đạo
đức học và đạo đức
nghề nghiệp
- Trách nhiệm đạo

đức của nhà báo
trƣớc xã hội
- Những nguyên tắc
quốc tế về đạo đức
nghề nghiệp báo chí
- Quy ƣớc về đạo
đức báo chí VN.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 chƣơng 10,tr
230 – 243.
- Đọc học liệu bắt
buộc1 phụ lục tr245 -
304.
- Đọc học liệu tham
khảo 8
- Đọc học liệu bắt buộc
3, tr28 – 193.



Bài tập lớn/học kỳ



Tuần 14 - Nội dung 14. Làm bài tập.
Hình thức tổ
chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Bài tập

- Ra đề bài nằm
- Chuẩn bị các nội


25
(2 giờ tín chỉ)
trong các nội dung
của môn học đã đƣợc
học và thảo luận trên
lớp
- Làm bài tập trên
lớp
dung kiến thức đã học,
vận dụng vào bài tập
- Tích cực, chủ động hệ
thống lại kiến thức.






Tuần 15 - Nội dung 15. Ôn tập, tự nghiên cứu.
Hình thức tổ

chức dạy học
Thời gian,
địa điểm
Nội dung chính
Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
Ghi
chú
Tự học xác
định
(2 giờ tín chỉ)

- Tổng hợp các kiên
thức của môn học
thành các vấn đề
- Ôn tập chuẩn bị cho
bài thi hết môn
- Chuẩn bị các nội
dung kiến thức đã học
- Tích cực, chủ động hệ
thống lại kiến thức.
- Ôn tập chuẩn bị cho
bài thi hết môn


8. Chính sách đối với môn học:
- Thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của môn học đƣợc ghi trong đề cƣơng môn học.
- Thiếu một điểm thành phần, không đủ điều kiện để thi.
- Thực hiện đúng theo lịch trình đã ghi trong đề cƣơng môn học.
- Các bài tập đƣợc giao phải nộp đầy đủ và đúng thời hạn.

9. Phƣơng pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn học
9.1. Mục đích và trọng số kiểm tra:
Hình thức
Tính chất của nội
dung kiểm tra
Mục đích kiểm tra
Trọng số
Đánh giá
thƣờng xuyên
Các vấn đề lý
thuyết
Đánh giá khả năng nhớ và
phản xạ trí tuệ
0%
Bài tập cá nhân
Chủ yếu về lý
Đánh giá ý thức học tập
0%