kết quả chăm sóc phục hồi chức năng trên người bệnh sau phẫu thuật gãy thân xương đùi tại viện chấn thương chỉnh hình bênh viện việt đức năm 2013

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
KHOA KHOA HC SC KHE
B MÔN IU DNG

V BO HNG
Mã sinh viên: A14705


KT QU CHM SÓC PHC HI CHC NNG TRÊN
NGI BNH SAU PHU THUT GÃY THÂN XNG ÙI
TI VIN CHN THNG CHNH HÌNH
BNH VIN VIT C, NM 2013


 TÀI TT NGHIP C NHÂN IU DNG






HÀ NI – Tháng 7 nm 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
KHOA KHOA HC SC KHE
B MÔN IU DNG


V BO HNG
Mã sinh viên: A14705

KT QU CHM SÓC PHC HI CHC NNG TRÊN
NGI BNH SAU PHU THUT GÃY THÂN XNG ÙI
TI VIN CHN THNG CHNH HÌNH
BNH VIN VIT C, NM 2013


 TÀI TT NGHIP C NHÂN IU DNG

Ngi hng dn khoa hc: Th.S.  Quang Tuyn






HÀ NI – Tháng 7 nm 2013
Thang Long University Library
i

LI CM N

Trong quá trình hoàn thành đ tài này, tôi đã nhn đc s giúp đ tn tình ca
các Thy Cô giáo, bn bè và gia đình.
Trc ht tôi xin bày t lòng kính trng và bit n sâu sc đn Ths.  Quang
Tuyn đã tn tình hng dn, giúp đ và đng viên tôi hoàn thành khóa lun này.
Tôi xin chân thành cm n Ban Giám hiu, B môn iu dng, các thy giáo,
cô giáo trng i hc Thng Long đã có nhiu công sc đào to, giúp đ tôi trong

sut quá trình hc tp và nghiên cu.
Tôi xin chân thành cm n Ban giám đc và tp th cán b Vin chn thng
chnh hình đã tn tình giúp đ, to mi điu kin tt nht có th đ tôi hoàn thành khóa
lun.
Tôi xin chân thành cm n các anh ch, các bn trong lp SN22 đã đng viên,
giúp đ tôi trong quá trình hc tp và hoàn thành đ tài nghiên cu.
Sau cùng, tôi xin bày t lòng bit n sâu sc ti nhng ngi thân trong gia
đình, nhng ngi bn thân thit đã cùng tôi chia s nhng khó khn và dành cho
tôi nhng tình cm, s chm sóc quý báu trong sut quá trình hc tp và hoàn thành
khóa lun này.

Hà Ni, tháng 07 nm 2013


V Bo Hng
ii

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan kt qu nghiên cu ca tôi hoàn toàn trung thc và không
trùng lp vi bt k kt qu nghiên cu nào đc công b trc đó.

Tác gi
V Bo Hng

Thang Long University Library
iii

THUT NG VIT TT

A.O American Organization
NB Ngi bnh
PHCN Phc hi chc nng
TNGT Tai nn giao thông
TNL Tai nn lao đng
TNSH Tai nn sinh hot
TTTC Thng tn th cp
TV Tm vn đng
TX Thân xng đùi

iv

MC LC
T VN  1
Chng 1:TNG QUAN 2
1.1. Tình hình chn thng gãy xng đùi 2
1.2. Gii phu chc nng xng đùi – khp gi 2
1.2.1. Gii phu xng đùi 2
1.2.2. Gii phu chc nng khp gi 4
1.3. Phân loi gãy và cách thc điu tr 5
1.3.1. Các cách phân loi 5
1.3.2. Cách thc điu tr 7
1.3.3. Quá trình lin xng 7
1.4. Mt s TTTC do bt đng lâu sau phu thut gãy xng đùi 8
1.5. Chm sóc PHCN sau phu tht gãy TX 9
1.5.1. Nguyên tc PHCN 9
1.5.2. Các bài tp PHCN cho NB sau phu thut gãy TX 9
1.6. Mt s nghiên cu PHCN  NB sau phu thut gãy xng đùi trên th gii và
ti Vit Nam 9
1.6.1. Trên th gii 9

1.6.2. Ti Vit Nam 10
Chng 2: I TNG VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU 11
2.1. i tng nghiên cu 11
2.1.1. Tiêu chun la chn NB 11
2.1.2. Tiêu chun loi tr 11
2.2. Thi gian và đa đim nghiên cu 11
2.3. Thit k nghiên cu 11
2.4. C mu, chn mu nghiên cu 11
2.5. Công c thu thp s liu 11
2.6. K thut thu thp s liu 12
2.6.1. Nhng thông tin cá nhân 12
Thang Long University Library
v

2.6.2. Các ch tiêu cn đánh giá 12
2.7. Bin s nghiên cu 13
2.8. Tiêu chun đánh giá kt qu 14
2.9. X lý s liu 15
2.10. o đc trong nghiên cu 15
2.11. Hn ch nghiên cu 15
Chng 3: KT QU NGHIÊN CU 16
3.1. Thông tin chung ca đi tng nghiên cu 16
3.2. Kt qu chm sóc PHCN cho NB sau phu thut gãy TX 17
3.2.1.  chênh lch kích thc chi th gia chân phu thut so vi chân lành 17
3.2.2. Tm vn đng khp gi 18
3.2.3. Bc c 19
3.2.4. Mc đ ci thin đau 19
3.2.5. Kin thc NB v các bài tp PHCN 20
3.2.6. Mc đ tp luyn ca NB vi bài tp PHCN 20
3.3. Mt s yu t liên quan đn kt qu chm sóc PHCN trên NB sau phu thut

gãy TX 21
Chng 4: BÀN LUN 26
4.1. Thông tin chung ca đi tng nghiên cu 26
4.1.1. Gii 26
4.1.2. Nguyên nhân chn thng 26
4.1.3. V trí gãy 26
4.1.4. Mc đ hài lòng ca NB vi thông tin PHCN 27
4.1.5. Chm lnh, gác cao chi sau tp 27
4.2. Kt qu chm sóc PHCN cho NB sau phu thut gãy TX 27
4.2.1.  chênh lch kích thc chi th gia chân phu thut so vi chân lành 27
4.2.2. Tm vn đng khp gi 28
4.2.3. Bc c 29
4.2.4. Mc đ ci thin đau 29
vi

4.2.5. Mc đ tp luyn và kin thc ca NB v tp luyn PHCN 30
4.3. Mt s yu t liên quan đn kt qu chm sóc PHCN trên NB sau phu thut
gãy TX 30
4.3.1. Mi liên quan gia đ chênh lch kích thc chi th gia chân phu thut so vi
chân lành vi mt s yu t 30
4.3.2. Mi liên quan gia TV khp gi vi mt s yu t 31
4.3.3. Mi liên quan gia bc c vi mt s yu t 32
4.3.4. Mi liên quan gia mc đ ci thin đau ca NB vi mt s yu t 33
KT LUN 34
1. Kt qu chm sóc PHCN cho NB sau phu thut gãy TX 34
2. Mt s yu t liên quan đn kt qu chm sóc PHCN trên NB sau phu thut
gãy TX 34
KHUYN NGH 36
TÀI LIU THAM KHO 37
Thang Long University Library

vii

DANH MC BNG BIU

Bng 3.1 c đim di tng nghiên cu 18
Bng 3.2  chênh lch kích thc chi th 19
Bng 3.3 Sc c khi c đùi chân phu thut 21
Bng 3.4 Mc đ đau ca NB tham gia nghiên cu 21
Bng 3.5 Tng thi gian luyn tp PHCN trong ngày 23
Bng 3.6 Mt s yu t liên quan đn chênh lch kích thc chi th 23
Bng 3.7 Mt s yu t liên quan đn TV khp gi 24
Bng 3.8 Mt s yu t liên quan đn bc c 26
Bng 3.9 Mt s yu t liên quan đn mc đ đau 27

DANH MC BIU 

Biu đ 3.1 Tm vn đng khp gi 20
Biu đ 3.2 Kin thc NB v PHCN 22

1

T VN 
Gãy thân xng đùi (TX) là mt tai nn thng gp trong cp cu
ngoi khoa chim t 20 – 30 % trong các trng hp gãy xng [2], ti bnh
vin Cn Th (2005) có 321 trng hp [15], bnh vin Vit c (2005) có
352 trng hp gãy xng đùi [2], nm 2011 có 705 trng hp gãy TX.
Ngày nay, vi s tin b v k thut điu tr thì ngi bnh (NB) đc
x trí sm và đúng đã góp phn giúp NB hi phc tt sau chn thng. Tuy
nhiên các chc nng ca chi b gãy có hi phc đc hoàn toàn hay không li
là mt vic khác, ph thuc mt phn vào chm sóc và tp luyn sau phu thut

có đúng hay không. Các thng tt th cp (TTTC) xy ra do bt đng sau
phu thut thng là cng khp gi, hn ch tm vn đng (TV), teo c và
phù n: theo Nguyn Hoàng Long (2006) t l hn ch vn đng khp gi
chim 40% và teo c, phù n chim 20% [8]. Do đó trong quá trình phc hi
chc nng (PHCN) cho NB, hng dn cách chm sóc và tp vn đng sau
phu thut đóng vai trò quan trng đ tránh các bin chng này [15].
 Vit Nam công tác iu Dng PHCN sau phu thut cha đc chú
trng mt cách thích đáng ti các bnh vin ngoi khoa. c bit trong tình
hình hin nay, do s quá ti ti các bnh vin ngoi, do s thiu thn v nhân
lc nên công tác iu Dng PHCN cho NB sau phu thut cha đc chú ý.
Ti đó h ch chú trng cu sng NB, tr li nguyên vn v mt cu trúc gii
phu cho NB mà cha chú ý đn mt chc nng ca chi tn thng đó.
Xut phát t thc t trên chúng tôi tin hành nghiên cu đ tài “Kt qu
chm sóc Phc hi chc nng trên ngi bnh sau phu thut gãy thân
xng đùi ti Vin chn thng chnh hình, Bnh vin Vit c, nm 2013”
vi hai mc tiêu sau:
1. Mô t kt qu chm sóc phc hi chc nng trên ngi bnh sau
phu thut gãy thân xng đùi ti Vin chn thng chnh hình,
Bnh vin Vit c, nm 2013.
2. Mô t mt s yu t liên quan đn kt qu chm sóc phc hi chc
nng trên ngi bnh sau phu thut gãy thân xng đùi ti Vin
chn thng chnh hình, Bnh vin Vit c, nm 2013.
Thang Long University Library
2

Chng 1
TNG QUAN
1.1 Tình hình chn thng gãy xng đùi.
 Vit Nam qua các cuc điu tra dch t hc cho thy rng tình hình gãy
xng do tai nn ngày càng gia tng đc bit là tai nn giao thông(TNGT):

Theo thng kê ca bnh vin Vit c: nm 2000 có 5187 trng hp, nm
2004 có 5636 trng hp, 6 tháng đu nm 2005 có 2974 trng hp, nm 2008
có 7453 trng hp gãy xng [2]. Trong các trng hp gãy xng thì xng
đùi rt hay gp chim t 20-30%, ti bnh vin Ch Ry trong nm 2004 có
255 trng hp gãy xng đùi [13]. Trong khi đó trên th gii gãy xng đùi li
chim t l thp: Wojtos & Husdon (2000) chim 8% [29], Morrissey & Husdon
(2003) chim 9% trong các trng hp gãy xng [26].
1.2 Gii phu chc nng xng đùi – khp gi.
1.2.1 Gii phu xng đùi.
- Xng đùi là xng to, dài và nng nht c th, gm mt thân và hai đu. C
hp vi thân 1 góc 130°.
+ Phía trên: Di mu chuyn bé 5 cm.
+ Phía di trên li cu xng đùi 5 cm.
- TX có hình lng tr tam giác, hi ln ra sau, ng tu chy dc sut TX,
hp nht là  eo, rng dn v phía hai đu, TX có 3 mt: mt trc, ngoài, trong
và 3 b: trong, ngoài, sau.
- TX dài trung bình 30  50 cm, đc chia làm 3 đon: 1/3 trên, 1/3 gia &
1/3 di [1].
3


Hình1.1. Xng đùi nhìn trc và sau [24 ].

Thang Long University Library
4

1.2.2 Gii phu chc nng khp gi.
- Gii phu khp gi.
+ Khp gi là mt khp phc hp, bao gm hai khp: khp bn l gia xng
đùi và xng chày và khp phng gia xng bánh chè vi xng đùi [1] .

Hình 1.2 S lc gii phu khp gi [24 ].
- TV khp gi.
+ Gi có hai hot đng: Gp - dui .o theo phng pháp zero thì TV ca
khp gi là: Gp : 0° 135°.
Dui : 0°
 5°
[5],[10].
5


Hình 1.3. Tm vn đng khp gi [10].
Khi TV khp gi b hn ch s nh hng đn kh nng sinh hot ca NB. Theo
Frankel các TV cn phi có đ thc hin các hot đng chc nng nh sau [24]:
Hot đng Tm đ gp dui gi
i 0 – 67°
Lên cu thang 0 – 83°
Xung thang lu 0 – 90°
Ngi gh 0 – 93°
Ct dây giy 0 – 106°
Nâng vt nng 0 – 117°
Ngi xm 0 – 135°
1.3 Phân loi gãy và cách thc điu tr.
1.3.1 Các cách phân loi.
Có 3 cách phân loi gãy xng:
- Phân loi theo Winsquist & Hansen.
+ Loi 0: Gãy ngang hoc gãy chéo.
+ Loi 1: Gãy xng có nhiu mnh ri nh.
+ Loi 2: Gãy xng có nhiu mnh ri ln, nh hn 50% b rng thân xng.
+ Loi 3: Gãy xng có nhiu mnh ri ln, ln hn 50% b rng thân xng.

+ Loi 4: Gãy vn nhiu đon .
TV bình thng Hn ch vn đng
Thang Long University Library
6


Hình 1.4 Phân loi theo Winquist và Hasen [28].
- Phân loi theo v trí gãy.
+ Gãy 1/3 trên TX.
+ Gãy 1/3 gia TX.
+ Gãy 1/3 di TX.
- Phân loi theo A.O.
+ Gãy đn gin:
 A1: gãy xon vn.
 A2: gãy chéo vát, góc > 30%.
 A3: gãy ngang, góc < 30%.
+ Gãy mnh ri:
 B1: gãy có mnh ri chéo vát.
 B2: gãy có mnh ri hình chem.
 B3: gãy có mnh ri c 2 đu xng.
+ Gãy phc tp:
 C1: gãy phc tp chéo vát.
 C2: gãy làm 3 đon.
 C3: gãy phc tp không theo quy lut [14].
7


Hình 1.5. Phân loi theo AO – ASIF [18 ].
1.3.2 Cách thc điu tr: Có 2 phng pháp chính là:
- iu tr bo tn:

+ Bó bt: ch yu áp dng cho tr em (chu bàn chân đi vi gãy 1/3 di đùi).
+ Kéo liên tc áp dng đi vi gãy phc tp, nhiu mnh, gãy h đn mun đã
có bin chng nhim trùng hoc đi vi NB không có ch đnh phu thut.
- Phu thut:
+ inh ni tu phng pháp h: đóng ngc dòng hoc đóng theo phng pháp
kín vi màn tng sáng.
+ inh ni tu & bó bt que ngang.
+ Np vít AO.
+ inh ni tu cht ngang, đóng kín [2].
1.3.3 Quá trình lin xng.
T khi xng b gãy cho ti khi xng lin có th chia làm 4 giai đon nh sau:
- Giai đon 1: (còn gi là giai đon viêm) giai đon này kéo dài t 8-10 ngày,
vùng gãy xng sng to, da đ, nhit đ tng do máu t vào gia hai đu xng
gãy, do  máu xung quanh  gãy và gây giãn mch gây thoát dch.
- Giai đon 2: giai đon này cng kéo dài t 8 đn 10 ngày, hin tng sng
n mt đi, du hiu viêm cng mt. Ti  gãy các yu t hu hình trong máu cc
Thang Long University Library
8

mt đi, mch máu mi xut hin rt nhiu, mt t chc liên kt bào thai thay dn
cho máu t   xng gãy.
- Giai đon 3: (giai đon can nguyên phát) vào khong ngày th 20 đn 30,
hai đu xng gãy đc ni vi nhau bng can nguyên phát. Thng hai đu xng
đã đc ni lin vi nhau nhng còn lng lo do vy vn còn đ
 tip tc bt đng.
- Giai đon 4: (can th xng) là giai đon can tr thành rn chc, hình thành
nhng th xng có sp đt, phc hi cu trúc c bn ca xng vùng b gãy, ngha
là nhng th xng đc sp xp theo chiu nht đnh, phù hp vi nhim c hc
ca đon xng y. Trên lâm sàng  giai đon này có th s thy can xng, c
đng chi tr v bình thng, ni gãy không còn đau na [12].

Hình 1.6. Quá trình lin xng [18 ].
1.4 Mt s thng tt th cp do bt đng lâu sau phu thut gãy xng đùi.
- Bin chng teo c, cng khp, hn ch TV các khp đc bit là khp gi.
Bin chng này thng gp do gãy xng đùi trong giai đon bt đng do không có
vn đng khp gi hoc tp luyn không đúng.
- Tình trng co rút: Là tình trng c khe co mnh và ngn li, c yu giãn ra
làm bin dng khp. S co rút c làm hn ch TV vì gân, c, dây chng, bao khp
co li làm gim s do dai. Trong tt c các loi co rút thì co rút khp c chân và
khp gi là quan trng, nguy him nht vi NB. Nó thng xy ra khi NB luôn gp
hoc dui  mt t th.
- Sai lch dáng đi: Gãy xng chi di thng có nh hng rõ rt ti dáng đi.
Ngay c khi bó bt NB cng có xu th đi khp khing do s tn thng thêm khi gãy.
Khi nm bt đng lâu, không s dng c gp dài các ngón, khi tp đi tr li, c này
9

không còn đ sc đ nâng đ cung “lòng-bàn”, dn ti đau. Ngoài ra dáng đi “ngón-
ngón” bình thng cng b khó khn do hn ch TV khp c chân, NB s đi khp
khing. Dáng đi này đt dây chng và c vào không đúng v trí, d làm bin dng. S
sai lch dáng đi nhanh chóng tr thành thói quen và nh hng ti c chân lành [10].
1.5. Chm sóc PHCN sau phu thut gãy TX.
1.5.1 Nguyên tc PHCN.
- NB thoi mái, không kéo dài, co qup.
- Khp cn đc gi vng đ hn ch các c đng không cn thit và tng
hiu lc phn chi th cn tp vn đng.
- Mi đng tác đc tp nh nhàng, tun t t khi đim và tr li v trí ban đu.
- Không tp quá sc.
- Trong mt ngày, nên tp ngn, tp lp li nhiu ln tt hn là tp kéo dài và
ti thiu là 60 phút mi ngày.
- Phi theo dõi và đánh giá sau mi bài tp [10].
1.5.2 Các bài tp PHCN cho NB sau phu thut gãy TX.

- Mc đích:
+ m bo đ vng chc ca hình th xng, duy trì TV ca khp.
+ Phòng tránh các TTTC: teo c, cng khp
+ Tr li chc nng vn đng đi li cho NB.
+ iu chnh s vn đng, điu hp ca hot đng thn kinh.
+ m bo duy trì sc kho chung [10].
- Ni dung các bài tp PHCN (Ph lc 1).
1.6 Mt s nghiên cu PHCN  NB sau phu thut gãy xng đùi trên th gii
và ti Vit Nam.
1.6.1 Trên th gii: Các nghiên cu hu ht đánh giá chc nng khp gi  giai đon sau
bt đng:
Nm 2006 Chaeles A.R theo dõi điu tr 20 ca gãy thân xng đùi đc kt
hp bng np vít, kim tra li NB không có ca nào hn ch gp khp gi [21].
Theo nghiên cu ca Winquist và Hasen (2004) 85% NB gp gi đt 135°[28].
Trong khi đó theo Grosse và cng s (2003) 97% gp gi đt > 120° [25], theo
Riemer Foglerong và Miranda (2004) 99 % NB có TV khp gi đt 130° [27].
Thang Long University Library
10

1.6.2 Ti Vit Nam.
Theo nghiên cu ca Nguyn Th Thi (2002) trong giai đon sau bt đng
(sau phu thut 4 tun) thì t l gp gi đt ≥ 120° có 77.4%; t [90°120°] có
12.9%; [60°
90)° có 9.7% và không có
NB nào có TV khp < 60° [17]. Theo
Dng ình Toàn (2005) nghiên cu trên 40 NB gãy kín TX sau 9 tháng thì có 3
trng hp teo c đùi < 2 cm bên gãy, biên đ khp gi tr v bình thng gp
35/40 NB (87.5%), có 5 trng hp (12.5%) hn ch ch yu là khp gi [18 ].
Theo nghiên cu ca Nguyn Hoàng Long (2006) trên 30 NB sau phu thut 
giai đon bt đng có 16.7% NB có TV khp ≥ 120°, 43.3% đ

t t [90°120°) ,
13.3% đ
t t [60° 90°) và 26.7% NB có TV khp < 60°.
Cng trong nghiên cu
này tác gi đã đ cp ti đ chênh lch kích thc chi th gia chân phu thut so
vi chân lành c th là: < 0.5 cm chim 20%, t 0.5 – 1 cm chim 53.3%, 1 – 1.5
cm chim 10% và trên 1.5 cm chim 3.3%, phù n chim t l 13.4% [8].
Tuy nhiên các t l này ca các tác gi đa ra là khác nhau  các thi đim
nghiên cu khác nhau. Nhng hu ht đu  giai đon sau bt đng, còn rt ít các
nghiên cu v chm sóc PHCN ngay sau khi NB phu thut gãy xng đùi đc bit
giai đon trong 4 tun đu sau phu thut. Và đây cng là lý do đ chúng tôi tin
hành đ tài này.
11

Chng 2
I TNG VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
2.1 i tng nghiên cu.
NB sau phu thut gãy TX ti khoa Chn thng chnh hình 1 và Chn
thng chnh hình 2, Vin chn thng chnh hình, Bnh vin Vit c.
2.1.1 Tiêu chun la chn NB:
+ Nhng NB đc chn đoán gãy TX da vào lâm sàng và X- quang.
+ NB đc ch đnh phu thut sau chn thng.
+ NB ≥ 15 tui.
+ Có bnh án ghi chép đy đ, rõ ràng.
2.1.2 Tiêu chun loi tr:
+ NB có chn thng khác phi hp: tn thng mch máu, thn kinh phi hp…
+ Gãy xng bnh lý.
+ Gãy phc tp xng đùi.
+ B gãy thêm các xng khác  chi di cùng bên.
+ NB đc bó bt h tr sau phu thut.

2.2 Thi gian và đa đim nghiên cu.
- Thi gian nghiên cu: t tháng 1/2013 đn tháng 7/2013.
- a đim nghiên cu: Khoa Chn thng chnh hình 1 và Chn thng chnh hình 2,
Vin chn thng chnh hình, Bnh vin Vit c.
2.3 Thit k nghiên cu: Phng pháp nghiên cu mô t ct ngang, tin cu có can thip.
2.4 C mu, chn mu nghiên cu.
Mu nghiên cu đc la chn theo phng pháp chn mu toàn b, ln lt
chn nhng NB sau phu thut gãy xng đùi ti Khoa Chn thng chnh hình 1
và Chn thng chnh hình 2, Vin chn thng chnh hình, Bnh vin Vit c t
tháng 2 nm 2013 đn tháng 05 nm 2013 (Ph lc 3).
2.5 Công c thu thp s liu.
- Phiu thu thp thông tin (Ph lc 2).
- Thc dây.
- Thc đo TV.
- Thang đim đánh giá mc đ đau.
Thang Long University Library
12

2.6 K thut thu thp s liu.
Thông qua tip xúc vi NB, thm khám, xem bnh án, phim X-quang, chúng
tôi hng dn NB cùng ngi nhà tp các bài tp PHCN trong 72 gi đu sau phu
thut và đánh giá tình trng NB vào ngày th 4 sau phu thut, sau đó chúng tôi tip
tc hng dn NB cùng ngi nhà các bài tp PHCN trong vòng 4 tun đu sau
phu thut. Da vào mu phiu thu thp thông tin thit k sn thu thp nhng thông
tin, s liu sau:
2.6.1. Nhng thông tin cá nhân: H tên, tui, gii, trình đ hc vn, ngh nghip,
nguyên nhân chn thng, v trí chn thng
2.6.2. Các ch tiêu cn đánh giá: Ngày th 4 sau phu thut và tun th 4 sau phu thut.
- Thay đi v kích thc chi th:  lng giá teo c hoc phù n  bên
chân phu thut chúng tôi dùng thc dây (cm) đo chu vi c 2 bên đùi.

Cách đo: ly t đnh xng bánh chè mi bên lên 15 cm ri đo chu vi bp
đùi sau đó so sánh chu vi đùi bên phu thut vi bên lành.
- Tm vn đng khp: Theo phng pháp Zero
Phng pháp đo TV khp da trên phng pháp đo và ghi tm hot đng
ca khp do Vin hàn lâm các nhà phu thut chnh hình M đ ra và đc hi ngh
Couver  Canada thông qua nm 1964 và hin nay đã đc quc t tha nhn là
phng pháp tiêu chun, phng pháp Zero ngha là  v trí gii phu mi khp
đc quy đnh là 0°. i vi khp gi TV dui là 0°, g
p 0° 135° [
22].
+ V th khi đu: NB nm hoc ngi.
+ Ba đim mc:
 im ti khp gi phía ngoài.
 Nhánh c đnh ti mu chuyn ln.
 Nhánh di đng ti mt cá ngoài.
+ Dng c đo TV: thc đo TV . Hình 1.7: Thc đo TV khp
- Mc đ đau: Chúng tôi da vào bng đánh giá mc đ đau Visual
Anlogue Scale [22]: Dùng mt đon thng v trên giy dài 10 cm, chia làm 10
m
c đ t 0  10 nh hình v:



0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10
13

Mi NB đc hng dn đ đánh du lên đng thng 1 đim biu hin mc đ
đau ca mình ti chi b gãy (khi vn đng).
Cách đánh giá: 0 là không đau, 1 – 3 đau ít, 4 – 6 là đau va, 7 – 10 đau nhiu.
- Bc c:
Theo phng pháp lng giá sc c bng tay 6 bc ca OM.
+ Bc 0/5: c b lit hoàn toàn, khi kích thích không có du hiu co c.
+ Bc 1/5: c co rt yu, có thy du hiu co c nhng không thc hin đc đng tác.
+ Bc 2/5: co c thc hin đc ht TV ca khp sau khi loi b trng lc chi th.
+ Bc 3/5: co c thc hin ht TV ca khp và thng đc trng lng chi th.
+ Bc 4/5: co c thc hin ht TV ca khp và thng sc cn va phi t bên ngoài.
+ Bc 5/5: co c thc hin bình thng và thng đc sc cn mnh t bên ngoài [10].
- ánh giá kin thc ca NB v các bài tp PHCN 4 tun sau phu thut:
Ngay ngày đu sau phu thut, NB và ngi nhà đc chúng tôi phát, hng
dn và gii thích v ni dung bài tp PHCN (Ph lc 1) trong sut thi gian nm vin

và cung cp mt s kin thc v phòng tránh các TTTC.
Trc khi NB ra vin chúng tôi hng dn NB các bài tp PHCN ti nhà và
hn khám li đ tip tc đánh giá kt qu tp luyn ca NB trong 4 tun đu sau
phu thut. Khi NB tái khám chúng tôi đánh giá s hiu bit ca NB v ni dung
chm sóc PHCN xoay quanh ni dung 10 câu hi đ NB tr li. Mi câu tr li đúng
đc 1 đim, sai không đc đim (Ph lc 2).
- ánh giá mc đ tp luyn ca NB vi bài tp PHCN:
Khi NB đn khám li sau 4 tun s đc chúng tôi phng vn v tng thi
gian tp luyn trung bình hàng ngày ca NB đó.
2.7. Bin s nghiên cu.
- Các nhóm bin s thông tin chung ca đi tng nghiên cu: tui, gii tính, trình
đ hc vn, nguyên nhân chn thng, v trí gãy.
- Nhóm bin s v kt qu PHCN: TV khp gi, đ chênh lch kích thc chi th
gia chân phu thut so vi chân lành, bc c, s ci thin mc đ đau, mc đ tp
luyn ca NB.
- Nhóm bin s v mt s yu t liên quan đn kt qu PHCN khp gi: tui, gii, v
trí gãy, kin thc ca NB v ni dung tp luyn PHCN, mc đ tp luyn ca NB,
Thang Long University Library
14

mc đ hài lòng v thông tin hng dn chm sóc PHCN, chm lnh và gác cao chi
sau tp, thi gian tp trung bình mi ngày.
2.8. Tiêu chun đánh giá kt qu.
-  chênh lch kích thc chi th gia chân phu thut so vi chân lành.
Xp loi  chênh lch kích thc chi th
Không có s thay đi ≤ 2 cm
Có s thay đi (teo c , phù n) > 2 cm
- Tm vn đng khp gi.
- Bc c.
- Mc đ đau.

Xp loi TV
Tt ≥ 120
0

t
Khá [90
0
, 120
0
)
Trung bình [60
0
, 90
0
)
Không t
Kém < 60
0

Xp loi Sc c
Tt 5
t
Khá 4
Trung bình 3
Không đt
Kém < 2

Xp loi im đau
Không đau 0
t

au ít [1 , 3]
au va [4 , 6]
Không đt
au nhiu [7 , 10]

15

- ánh giá kin thc ca NB.
Xp loi im
t ≥ 7 đim
Không đt < 7 đim

2.9. X lý s liu.
Các s liu sau khi thu thp đ, làm sch và mã hóa d liu s đc x lý
bng phn mm SPSS 18.0.
S dng kim đnh t ghép cp đ so sánh ti 2 thi đim và s dng kim
đnh 2 và fisher đ phân tích mi liên quan gia các bin. S khác bit có ý ngha
thng kê khi p < 0.05.
2.10. o đc trong nghiên cu.
- Nghiên cu đã xin phép và thông qua ban lãnh đo Bnh vin Vit c.
- Các đi tng tham gia vào nghiên cu đã đc gii thích rõ ràng v mc đích
ca nghiên cu và t nguyn tham gia vào nghiên cu.
- Tt c NB tham gia nghiên cu đu đc chúng tôi hng dn các bài tp
PHCN sau phu phu thut.
2.11. Hn ch nghiên cu.
- Do thi gian và ngun lc hn ch nên chúng tôi cha theo dõi sát đc quá
trình tp luyn ca NB trong sut 4 tun PHCN ti nhà nên ch lng giá đc kt
qu ti thi đim 4 tun sau phu thut khi NB đi khám li.
- Do gp tr ngi v vn đ y đc nên trong thit k nghiên cu ca chúng tôi cha
có nhóm đi chng nên kt qu nghiên cu cha làm ni bt rõ rt hiu qu ca công

tác chm sóc PHCN, t đó có th làm gim giá tr ca nghiên cu.
Thang Long University Library
16

Chng 3
KT QU NGHIÊN CU
3.1 Thông tin chung ca đi tng nghiên cu.
Bng 3.1 c đim đi tng nghiên cu.
Thông tin chung ca TNC Tn s T l (%)
Nam
86 77.5
N 25 22.5

Gii tính

Tng
111 100
< 50
88 79.3
≥ 50 23 20.7
Nhóm tui
(35.2 ± 17.5 )
Tng
111 100
≥ PTTH
66 59.5
< PTTH 45 40.5
Trình đ hc vn
Tng
111 100

Tai nn giao thông
88 79.3
Tai nn sinh hot 19 17.1
Tai nn lao đng 4 3.6
Nguyên nhân chn
thng
Tng
111 100
1/3 trên & 1/3 gia
97 87.4
1/3 di 14 12.6
V trí gãy
Tng 111 100
Thng xuyên
89 80.2
Không thng xuyên 22 19.8
Chm lnh, gác
cao chi sau tp
Tng
111 100
Hài lòng
87 78.4
Cha hài lòng 24 21.6
Mc đ hài lòng
ca NB vi thông
tin PHCN
Tng
111 100