Một số biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn kể chuyện âm nhạc

TRƯỜNG ĐHSP HÀ NỘI
KHOA NGHỆ THUẬT

Học viên: LÊ THỊ ĐỨC PHƯƠNG
TIỂU LUẬN NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH
HỌC TỐT PHÂN MÔN KỂ CHUYỆN –
NGHE NHẠC CHO HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TH ĐỨC TÂN 1
ĐỨC TÂN – TÁNH LINH – BÌNH THUẬN

Đồng Nai tháng 6 năm 2014

TRƯỜNG ĐHSP HÀ NỘI
KHOA NGHỆ THUẬT

TIỂU LUẬN NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC
TỐT PHÂN MÔN KỂ CHUYỆN – NGHE NHẠC
CHO HỌC SINH
Ở TRƯỜNG TH ĐỨC TÂN 1
ĐỨC TÂN – TÁNH LINH – BÌNH THUẬN
Người thực hiện : Lê Thị Đức Phương
Lớp : ĐHSP ÂM NHẠC K4 ĐỒNG NAI
Người hướng dẫn : Thạc sĩ Trần Hương Giang

Đồng Nai tháng 6 năm 2014
MỤC LỤC
Nội dung Trang

PHẦN I: MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 2
3. Phương pháp nghiên cứu 2
4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 2
5. Đóng góp của đề tài 2
6. Bố cục của đề tài 3
PHẦN II: NỘI DUNG 4
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 4
1.1. Cơ sở lý luận 4
1.2. Cơ sở thực tế 5
CHƯƠNG II: NHỮNG BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỨNG THÚ
VÀ YÊU THÍCH PHÂN MÔN KỂ CHUYỆN- NGHE NHẠC
9
2.1. Mục đích và phương pháp nghiên cứu
9
2.2. Giới hạn của đề tài
11
2.3. Các giả thuyết nghiên cứu
12
2.4. Kế hoạch thực hiện
13
2.5. Những phương pháp giải quyết vấn đề
14
2.6. Hiệu quả đạt được
21
PHẦN III: KẾT LUẬN 24
3.1. Tổng kết
24
3.2. Kiến nghị

25
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
- Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so với
môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng lại
đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi
là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc
mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi
mà học. Thông qua những giai điệu, những câu hát, những lời ca, những cử chỉ,
những điệu múa
Phân môn kể chuyện- nghe nhạc qua việc giới thiệu tác giả, tác phẩm trong
chương trình, học sinh biết được về thân thế, sự nghiệp cuộc đời của một số
nhạc sĩ có nhiều đóng góp cho thiếu nhi và một số nhạc sĩ có nhiều đóng góp
cho nền âm nhạc Việt Nam
- Phần giới thiệu một số thể loại bài hát, một số thể loại nhạc cụ dân tộc và
một số nhạc cụ nước ngoài, giúp học sinh bước đầu hiểu biết cũng như những
kiến thức mang tính thường thức âm nhạc
- Các bài đọc thêm hay những câu chuyện âm nhạc trong chương trình cung
cấp cho học sinh những hiểu biết về âm nhạc và tác dụng của âm nhạc đối với
đời sống con người.
Tuy vậy phân môn kể chuyện- nghe nhạc lại là một phân môn rất khó dạy .
Và qua kinh nghiệm được đi dự giờ một số anh chị em đồng nghiệp, tôi cảm
thấy có sự “ lúng túng”, trong các tiết dạy của phân môn này…Làm thế nào để
nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn này sao cho sinh động, hứng thú, cuốn
hút cho học sinh và phù hợp với từng lứa tuổi đây. Cùng với phương pháp giảng
dạy mới “ Thầy chủ đạo trò chủ động”. Để nâng cao được chất lượng và gây
hứng thú, thu hút được học sinh yêu thích học phân môn Âm Nhạc Thường
Thức và trải qua 4 năm dạy môn âm nhạc và đặc biệt là phân môn Âm Nhạc
Thường Thức chưa được học sinh chú ý đến cho lắm vì vậy:
1

Tôi xin nêu một số biện pháp giúp học sinh hứng thú và yêu thích phân
môn Kể chuyện- Nghe nhạc cho học sinh Trường Tiểu Học Đức Tân 1
2. Mục đích nghiên cứu:
- Đến với đề tài này thì mục đích của tôi là giúp mọi người hiểu rõ hơn về thực trạng
học phân môn kể chuyện- nghe nhạc của học sinh Trường TH Đức Tân 1.
- Từ thực trạng đó trên cơ sở nghiên cứu các phương pháp dạy học, là một giáo viên
giảng dạy về môn Âm nhạc bản thân luôn thường xuyên thay đổi cách dạy với mục
đích chung là giúp các em học tốt hơn, hứng thú và yêu thích phân môn kể chuyện-
Nghe nhạc. Muốn học tốt hơn phân môn này thì trước hết phải biết cảm thụ âm nhạc.
Từ đó để dạy tốt phân môn kể chuyện- nghe nhạc có hiệu quả, khắc phục được điều
kiện khó khăn hiện nay, đúng với phân phối chương trình, mà vẫn đảm bảo được tính
khoa học thực hiện theo phương pháp mới.
3. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp vấn đáp.
- Phương pháp học bằng cảm nhận thính giác
- Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin
- Phương pháp ý kiến chuyên gia.
4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp giúp học sinh hứng thú và yêu thích
phân môn kể chuyện- Nghe nhạc.
- Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường TH Đức Tân 1 – Huyện Tánh Linh –
Tỉnh Bình Thuận.
5. Đóng góp của đề tài:
2
- Sau một thời gian áp dụng các phương pháp, biện pháp dạy học phân môn kể
chuyện - Nghe nhạc thì kết quả học tập của học sinh ở trường tôi có chuyển biến
theo hướng tích cực.
6. Bố cục của đề tài:
- Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, đề tài gồm có 2 chương

Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài.
Chương II: Thực trạng và những biện pháp giúp học sinh hứng thú và yêu
thích phân môn kể chuyện – nghe nhạc cho học sinh tiểu học.
3
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Cơ sở lý luận:
- Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ em tham gia ca
hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân mình.
Bằng ngôn ngữ đặc thù của mình như; giai điệu, nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về
tiết tấu, sự hài hoà về âm thanh giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết phong phú
thêm về kinh nghiệm sống, mang lại cảm giác xúc động về thẩm mỹ mới mẻ,
mạnh mẽ giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục
tình cảm, đạo đức cho trẻ em.
- Việc triển khai môn học Âm nhạc ở trường Tiểu học có ý nghĩa nhân văn rất
lớn, phù hợp với công ước quốc tế về quyền trẻ em. Qua các bài học, các em
được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát, được biết một số kiến thức phổ thông về
Âm nhạc và tất cả những cái đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá âm nhạc tối
thiểu để góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách, làm cho các nội
dung học tập ở nhà trường có tính toàn diện, làm thăng bằng, hài hoà các hoạt
động của trẻ.
- Âm nhạc là bộ môn năng khiếu giúp học sinh cảm thấy thoải mái, vui vẻ hơn
sau những giờ học căng thẳng từ đó phần nào thúc đẩy phong trào văn hóa văn
nghệ trong lớp, trong trường thích vui tươi lành mạnh trong giảng dạy Âm nhạc
cho tất cả các đối tượng cũng cần có phương pháp, nghệ thuật để truyền tải được
nội dung của từng phân môn mà trong đó học sinh đa số có ít năng khiếu và
muốn làm được điều đó thì bản thân người giáo viên phải luôn cố gắng, học hỏi
và trau dồi kiến thức để học sinh của mình tiếp nhận được một cách tự nhiên và
thích thú.
1.1.1: Mục tiêu dạy kể chuyện –Nghe nhạc:

4
- Kiến thức : Thông qua phân môn này giúp các em phát triển nhận thức và các
năng lực âm nhạc, tạo cho các em có một trình độ văn hóa âm nhạc nhất định,
góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh.
+ Dạy cho các em biết một số bài quy định trong chương trình từng lớp .
+ Có ý thức phân biệt đúng sai, hay dở và cảm nhận được nội dung , tính
chất , tình cảm của câu chuyện, bài hát .
+ Biết một số tác giả, tác phẩm âm nhạc tiêu biểu trong nước và thế giới .
+ Có một số hiểu biết thông thường về dân ca, các nhạc cụ, các hình thức
biểu diễn âm nhạc, mối quan hệ và tác dụng của âm nhạc với đời sống xã
hội .
- Kỹ năng :
+ Luyện tập kĩ năng nghe và cảm nhận âm nhạc. .
- Thái độ và giáo dục :
+ Bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lòng yêu âm nhạc nhằm phát triển hài
hoà nhân cách. Qua đó giáo dục truyền thống cách mạng Việt Nam, yêu thích
nghệ thuật âm nhạc trong nước và thế giới .
+ Thông qua các hoạt động ca hát làm cho đời sống tinh thần phong phú,
lành mạnh, đem đến cho học sinh niềm vui, tinh thần lạc quan, sự mạnh dạn, tự
tin, lòng tự trọng và các giá trị khác.
+ Khuyến khích học sinh nhiệt tình tham gia các hoạt động âm nhạc trong
và ngoài trường học.
+ Giáo dục thị hiếu âm nhạc tốt để các em biết yêu thích âm nhạc lành
mạnh , giàu tính nhân văn , đậm đà bản sắc dân tộc Có thị hiếu âm nhạc tốt sẽ
góp phần làm trong sáng tình cảm đạo đức, làm phong phú đời sống tinh thần
của các em trong hiện tại và tương lai .
1.2. Cơ sở thực tiễn:
5
1.2.1. Khái quát về trường:
- Trường Tiểu Học Đức Tân 1 thuộc xã Đức Tân Huyện tánh Linh tỉnh Bình

Thuận. Được xây dựng từ năm 1982 và được tách ra từ Trường Tiểu Học Đức
Tân vào năm 1998. Từ đó trường luôn hoàn thành chống mù chữ và phổ cập
giáo dục Tiểu Học đồng thời năm 2006 hoàn thành phổ cập Tiểu Học đúng độ
tuổi trên địa bàn xã Đức Tân.
* Thuận lợi:
- Cơ sở vật chất khang trang, an toàn đáp ứng được nhu cầu để dạy và học
như: Phòng học, ánh sáng, bàn ghế, quạt mát, sân chơi, nhà vệ sinh, …
- Số học sinh bình quân gần 22 em/lớp phù hợp với mô hình trường lớp hiện
nay. Toàn trường học 8- 9 buổi/tuần nên HS có thời gian luyện tập, thực hành
nhiều hơn trên lớp. GV có thời gian quan tâm, kèm cặp giúp đỡ việc học của các
em. Học sinh được học môn Anh văn, vi tính, có GV dạy chuyên các môn năng
khiếu góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng gáo dục toàn diện
trong nhà trường.
- Trong năm học Trung tâm Thiện chí cấp nhiều suất học bổng. Ban đại diện
cha mẹ học sinh nhiệt tình cùng với nhà trường làm tốt công tác xã hội hoá giáo
dục, Tu sửa cơ sở vật chất trường học, tạo điều kiện thuận lợi, an toàn, vệ sinh
tốt cho các em khi đến trường, khuyến khích học sinh học tập. Phụ huynh học
sinh đồng thuận với mọi hoạt động của nhà trường được thể hiện rõ trong hội
nghị phụ huynh đầu năm học.
- Đội ngũ giáo viên nhà trường đoàn kết, có tinh thần giúp đỡ nhau hoàn
thành nhiệm vụ, có trình độ tay nghề khá cao, năng động, nhiệt tình trong công
tác, được đông đảo quần chúng và nhân dân tín nhiệm.
- Học sinh chăm ngoan, nhiều em có thức cao trong học tập, phụ huynh
càng ngày thể hiện sự quan tâm đến vấn đề học tập của con em.
- Các tổ chức ban ngành đoàn thể ở địa phương có sự kết hợp chặt chẽ với
nhà trường tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh.
* Khó khăn:
6
- Địa bàn quản lý của nhà trường con em chủ yếu là con nhà nông, điều
kiện kinh tế khó khăn, phụ huynh chưa coi trọng việc học của con em họ, những

em học yếu gia đình thiếu quan tâm.
- Mức độ tiếp thu của học sinh không đồng đều, học sinh học trước quên
sau, chữ viết xấu sai lỗi nhiều
- Việc đổi mới phương pháp dạy và học, nâng cao chất lượng giáo dục
của đội ngũ còn hạn chế, chưa rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm thực tiễn.
1.2.2. Thực trạng dạy phân môn kể chuyện- Nghe nhạc:
- Với cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của bộ môn âm nhạc được trang bị đại đa
số ở các trường Tiểu Học hiện nay chỉ đủ đảm bảo được yêu cầu cần thiết khi
dạy 2 phân môn: Học hát – TĐN theo phương pháp mới. Riêng phân môn kể
chuyện- Nghe nhạc thì thiết bị phục vụ cho môn này còn quá ít trong khi đó cần
dạy tốt được phân môn này cần phải có trang thiết bị đầy đủ.
- Trong thực tế trong giờ học môn âm nhạc đại đa số học sinh ít ham học phân
môn TĐN phân môn Âm Nhạc Thường Thức mà chỉ thích phân môn học hát.
- Trước thực tế về cơ sở vật chất còn hạn hẹp thì chúng ta phải làm thế nào để có
được một giờ học theo mong muốn của mình.Thì việc đầu tiên chúng ta phải lựa
chọn phương pháp phù hợp với từng phân môn , điều kiện trang thiết bị cho phù
hợp với tiết dạy
- Trong một tiết học Âm Nhạc Thường Thức thường gồm 2 nội dung:
+ Ôn tập 1 bài hát với nghe nhạc hay giới thiệu nhạc cụ
+ Học TĐN với kể chuyện âm nhạc
- Do thời lượng của một tiết học rất ít mà trong đó lại kết hợp 2 hoặ 3 nội dung
với nhau nên giáo viên chưa truyền đạt hết cho học sinh những kiến thức chuyên
sâu về Âm Nhạc Thường Thức.
* Kể chuyện :
- Trong các giờ Âm Nhạc Thường Thức ngoài những thông tin đã có trong
SGK, nếu giáo viên có những câu chuyện kể về tác giả, tác phẩm hay, hay các tư
liệu về các sinh hoạt âm nhạc thì sẽ thu hút được sự tập trung của các em học
7
sinh vào bài học giúp các em nhớ nội dung bài học và góp phần vào giáo dục
đạo đức, tình cảm cho các em thông qua bộ môn.

* Giới thiệu nhạc cụ
- Khi chúng ta giới thiệu cho học sinh về các loại nhạc cụ dân tộc hay của nước
ngoài, giáo viên giới thiệu tranh ảnh cho học sinh xem ( tranh màu) và cho các
em nghe một số đoạn độc tấu của các nhạc cụ đó qua đàn Ogran. Để các em thấy
hứng thú hơn trong giờ học.
* Nghe nhạc:
- Trong phân môn này thì nghe nhạc là một phần không thể thiếu được.Tùy từng
tiết học, dựa vào điều kiện trang thiết bị của nhà trường và môn học mà tôi cho
học sinh nghe băng đĩa hoặc giáo viên trình bày
- Phân môn kể chuyện- Nghe nhạc qua việc giới thiệu tác giả, tác phẩm trong
chương trình, học sinh biết được về thân thế, sự nghiệp cuộc đời của một số
nhạc sĩ có nhiều đóng góp cho thiếu nhi và một số nhạc sĩ có nhiều đóng góp
cho nền âm nhạc Việt Nam
- Phần giới thiệu một số thể loại bài hát, một số thể loại nhạc cụ dân tộc và
một số nhạc cụ nước ngoài, giúp học sinh bước đầu hiểu biết cũng như những
kiến thức mang tính thường thức âm nhạc
- Các bài đọc thêm hay những câu chuyện âm nhạc trong chương trình cung
cấp cho học sinh những hiểu biết về âm nhạc và tác dụng của âm nhạc đối với
đời sống con người.
- Âm nhạc còn là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện
nhiệm vụ giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ cho học sinh, tạo cơ sở hình
thành nhân cách con người của trẻ.
- Bộ môn Âm nhạc trong trường Tiểu Học gồm có 3 phân môn:
+ Phân môn học hát
+ Phân môn tập đọc nhạc
+ Phân môn kể chuyện- Nghe nhạc
- Trong đó phân môn kể chuyện- Nghe nhạc cung cấp cho học sinh một số kiến
thức đáng kể về mặt âm nhạc, kiến thức về các nhạc sĩ trong và ngoài
8
nước, các tác phẩm và các đóng góp của họ cho nền âm nhạc của đất nước

mình và cho thế giới.
CHƯƠNG II: NHỮNG BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỨNG THÚ VÀ
YÊU THÍCH PHÂN MÔN KỂ CHUYỆN- NGHE NHẠC.
2.1. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
2.1.1. Mục đích nghiên cứu:
- Mục tiêu đầu tiên chính là phát triển sự ham thích và sự hưởng ứng say mê đối
với âm nhạc, làm cho học sinh có nhu cầu được tham gia học tập âm nhạc.
Phát triển thính giác nhạy cảm ở học sinh, đây là một đặc trưng cơ bản và rõ nét
nhất của môn âm nhạc, là bộ môn nghệ thuật của tai nghe.
- Phát triển những kỹ năng và thói quen về ca hát phổ thông.
- Phát triển tình cảm thẩm mĩ, thị hiếu nghệ thuật lành mạnh, trong sáng, phong
phú, từ đó hình thành nhân cách
- Phát triển tình cảm thẩm mĩ chính là sự phát triển xúc cảm qua sự nghe, thấy.
Những xúc cảm này không thể dùng lời thay thế. Mỗi bài hát đều có khả năng
biểu cảm và sức sống đó vang lên đầy đủ, tạo ra tình yêu thiên nhiên đất nước và
con người, nhu cầu thái độ tha thiết đối với vẻ đẹp mà mình cảm nhận
để giữ gìn và phát triển vươn lên
- Khích lệ học sinh hăng hái tham gia vào các hoạt động âm nhạc, làm
cho đời sống tinh thần phong phú, lành mạnh, tạo điều kiện để các em bộc lộ
và phát triển năng khiếu. Giúp cho trẻ hoạt bát và tự tin hơn khi đứng trước
đám đông.
- Tạo cho học sinh có được niềm đam mê, học hỏi và muốn khám phá
những cái hay và đầy sáng tạo của nền âm nhạc Việt Nam hay của nước ngoài.
9
Muốn giúp cho học sinh hứng thú và yêu thích khi học môn âm nhạc nói chung
và phân môn kể chuyện – Nghe nhạc nói riêng.
2.1.2. Phương Pháp Nghiên Cứu:
- Sự phối hợp các phương pháp trong tiết học rất quan trọng .Chúng ta phải lựa
chọn phương pháp dạy cho từng tiết học cụ thể, sử dụng phối hợp các phương
pháp để đạt kết quả cao nhất. Có thể chia phân môn kể chuyện- nghe nhạc thành

dạng bài sau:
+ Kể chuyện âm nhạc, giới thiệu tác giả, tác phẩm, nghe nhạc.
+ Giới thiệu về nhạc cụ
* Đối với dạng bài: Kể chuyện âm nhạc, giới thiệu tác giả, tác phẩm, nghe
nhạc.
- Tôi sử dụng phương pháp thuyết trình, phương pháp kể chuyện, phương pháp
hỏi đáp
- Ngoài việc giới thiệu tác giả, tác phẩm trong sách giáo khoa, giáo viên kể cho
học sinh nghe những câu chuyện về tác giả hoặc hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.
Học sinh tìm hiểu bài qua hệ thống câu hỏi của giáo viên, tiếp đến cho học sinh
trình bày những ca khúc của tác giả mà các em biết các em thuộc, giáo viên hát
trích đoạn một vài ca khúc cho học sinh nghe và cối cùng là cho học sinh nghe
băng đĩa.
+ Ví dụ:
Khi giới thiệu “ nghệ sĩ Cao Văn Lầu” ( Tiết 15 lớp 5). GV giới thiệu cho học
sinh biết đây là một danh nhân Việt Nam, là nghệ sĩ có nhiều tác phẩm nổi
tiếng Kể cho học sinh nghe câu chuyện Nghệ Sĩ Cao Văn Lầu cho các em xem
hình ảnh nhà hát cao Văn Lầu ở thị xã Bạc Liêu , Tiếp đó giáo viên đặt hệ
thống câu hỏi như: Bản Dạ Cổ Hoài Lang ra đời đến nay đã được bao nhiêu
năm? Để tìm hiểu nội dung câu chuyện, sau đó cho các em nghe tác phẩm “ Dạ
Cổ Hoài Lang’’ để các em có những tình cảm, ấn tượng với tác giả
* Đối với dạng bài giới thiệu nhạc cụ:
10
- Đối với dạng bài này chúng ta nên phóng to nhiều loại nhạc cụ khác nhau, sưu
tầm các hình ảnh của các nghệ sĩ biểu diễn các loại nhạc cụ khác nhau, ngoài
những thông tin có trong sách giáo khoa ta tìm thêm những tư liệu về các loại
đàn, hay kể các câu chuyện phù hợp với bài học cho học sinh nghe, những tiết
học ở dạng này giáo viên nên sử dụng đàn Organ để các em nghe và nhận biết
âm sắc của từng loại nhạc cụ.
- Các em sẽ rất thích khi được nghe giáo viên độc tấu một tác phẩm âm nhạc nào

đó có âm sắc của các nhạc cụ vừa được giới thiệu hoặc giáo viên cho học sinh
nghe độc tấu qua băng đĩa Bên cạnh đó giáo viên cho học sinh nghe trích đoạn
các bản nhạc không lời để các em cảm nhận được cái hay, cái đẹp riêng của âm
sắc trên từng loại nhạc cụ.
- Với dạng bài này nên dùng phương pháp quan sát, phương pháp hỏi đáp,
phương pháp giảng giải, phương pháp kể chuyện
+ Ví dụ:
Khi giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài ( Tiết 10, lớp 5) GV cho quan sát
tranh nhạc cụ hoặc nhạc cụ thật, sau đó giáo viên chia thành các nhóm tương
ứng với số nhạc cụ rồi cho đại diện nhóm bốc thăm trúng nhạc cụ nào thì cho
nhóm đó sẽ tìm hiểu, thảo luận về tính năng và xuất xứ từng loại nhạc cụ. Sau
đó cho các nhóm trình bày nhạc cụ của nhóm mình và ý kiến của nhóm bạn ,
Tiếp theo GV cho học sinh nghe âm sắc của từng loại nhạc cụ trên phím đàn
Organ hay trích đoạn độc tấu của nhạc cụ để các nhóm sẽ đoán ra được âm sắc
của từng loại nhạc cụ vừa được tìm hiểu.
* Công việc dạy và học phân môn kể chuyện - Nghe nhạc được đầu tư vào thì
kết quả của các em có những chuyển biến rõ riệt, khả năng tiếp thu bài ngày
càng tăng. Từ đó hình thành cho học sinh thói quen tự học bài và tự cảm nhận
được nội dung, tính chất của một tác phẩm âm nhạc.
=> Từ các phương pháp trên được kết hợp nhuần nhuyễn và thể hiện tốt hơn,
nhờ vậy trong tiếp học, học sinh chủ động và hứng thú hơn, chất lượng tiếp thu
bài của học sinh dần dần được nâng cao, đặc biệt là một số em còn yếu.
11
2.2. Giới hạn của đề tài:
- Ở mỗi khối lớp học sẽ có một phương pháp dạy học khác nhau vì: kiến thức
các bài hát hay từng phân môn ở các khối lớp sẽ có độ khó khác nhau phụ thuộc
váo lứa tuổi vì vậy mỗi giáo viên cũng sẽ có những phương pháp dạy có thể thay
đổi của riêng mình để phù hợp với học sinh cũng như đặc thù của từng trường
đóng trên địa phương đó.
- Vì vậy đề tài này chỉ áp dụng với học sinh khối 2, 3,4,5

2.3. Các giả thuyết nghiên cứu:
- Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn tả tư
tưởng tình cảm của con người, nó xuất hiện từ rất lâu đời và gắn bó mật thiết đối
với con người cho đến hết cuôc đời. Âm nhạc có tính truyền cảm trực tiếp, bao
gồm cả âm thanh của giọng hát và âm thanh của các loại nhạc cụ. Loài người đã
sử dụng âm nhạc như một phương tiện để làm cho đời sống tinh thần thêm
phong phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống. Âm nhạc đem
dến cho con người những khoái cảm thẩm mỹ, khả năng truyền bá của âm nhạc
hết sức rộng lớn.
- Phương pháp dạy Âm Nhạc Thường Thức ở trường tiểu học còn rất nhiều hạn
chế. chủ yếu là giáo viên dạy truyền khẩu những gì mà trong sgk.
Trong phân môn âm nhạc thường thức gồm có những nội dung chủ yếu là: nghe
nhạc, kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc cụ, giới thiệu tác giải tác phẩm.
- Khi dạy phân môn này giáo viên đặt ra các câu hỏi để học sinh tìm hiểu bài,
nếu là giới thiệu nhạc cụ hay các nhạc sĩ thì cho xem tranh ảnh phóng to hoặc
các tác phẩm nổi tiếng của nhạc sĩ ( nếu có) nghe nhạc thì cho các em nghe các
tác phẩm nhạc bằng băng đĩa. Và gọi học sinh nêu nên cảm nhận của mình về
tiết học đó. Vì vậy tùy vào điều kiện của các trường có cơ sở vật chất đầy đủ thì
giáo viên mới dạy đầy đủ được còn không có thì giáo viên chủ yếu dạy chay mà
thôi.
- Ý nghĩa của việc dạy kể chuyện- Nghe nhạc trong trường tiểu học.
12
+ Giúp học sinh có thêm những hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc, tác dụng của
âm nhạc với đời sống xã hội, sự phát triển của âm nhạc, sự phong phú của các
lĩnh vực sáng tác, biểu diễn âm nhạc, các tác giả, tác phẩm âm nhạc nổi tiếng thế
giới, trong nước, các lĩnh vực âm nhạc dân gian
+ Học sinh được bồi dưỡng về thị hiếu, thẫm mỹ và nâng cao năng lực cảm thụ
âm nhạc, xác định trách nhiệm công dân trong việc xây dựng một nền văn hóa
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, trong đó có văn hóa âm nhạc.
- Nhiệm vụ của dạy học âm nhạc thường thức:

+ Phải đem tới cho học sinh những kiến thức âm nhạc dễ hiểu, phổ thông nhưng
không đơn thuần bằng sự thuyết giảng mà học sinh còn phải được nghe – nhìn
cụ thể.
+ Phải chuyển tải được tất cả những nội dung đã được quy định trong chương
trình và SGK nhưng giáo viên phải có sự chủi động, vận dụng linh hoạt, sáng
tạo bằng sự hiểu biết đầy đủ và thấu đáo của chính bản thân mình.
- Từ đó thông qua bộ môn âm nhạc ở trường tiểu học chủ yếu là thông qua môn
âm nhạc thường thức để phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc, nâng cao thị hiếu
thẩm mĩ cho học sinh, đồng thời góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm tích cực,
góp phần đào tạo có chất lượng, những người lao động mới, phát triển toàn diện.
Hình thành cho học sinh cơ sở ban đầu thật tốt đẹp, cần thiết thiết cho sự phát
triển lâu dài về tình cảm, trí tuệ và thể chất. Đây là quá trình tác động có tổ chức
và định hướng chặt chẽ, liên tục, và cụ thể.
- Đặc điểm cơ bản về lứa tuổi là:
+ Do học sinh ở trường tiểu học còn nhỏ như ở lớp một mới vào học chữ nên khi
giáo viên dạy chủ yếu là truyền khẩu cho học sinh nhớ nên việc để giúp cho các
em cảm nhận được tình cảm của bài hát là rất khó.
+ Do các em còn ít tuổi nên khi giáo viên mà có dạy chuyên sâu hơn về vấn đề
nhạc lý thì đa phần các em chưa hiểu hết được bài, vì đa phần các em chưa được
tiếp xúc nhiều với âm nhạc nên khi dạy những bài TĐN có trong SGK thì phần
trăm các em nhận biết và đọc được bài TĐN là rất ít, đó là một điều rất khó khăn
đối với mỗi giáo viên.
13
+ Vì đặc thù về lứa tuổi của các em còn nhỏ nên trong việc giảng dạy giáo viên
chúng tôi cũng không đòi hỏi quá cao về kiến thức âm nhạc mà học sinh chỉ cân
hát đúng lời ca giai điệu của một bài hát hay biết được một số tên các nốt nhạc
2.4. Kế hoạch thực hiện:
- Trước đây khi giảng dạy phân môn kể chuyện- Nghe nhạc, chúng tôi thường
giảng dạy cho hoc sinh nghe những kiến thức trong SGK và những kiến thức mở
rộng do chúng tôi tìm tòi từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau, nói chung người

giáo viên đem toàn bộ kiến thức thu thập được truyền giảng cho học sinh. Học
sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động.
- Ngày nay song song với việc thay sách giáo khoa, đổi mới chương trình là thay
đổi phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng đào tạo, nâng cao chất lượng
dạy và học theo hướng tích cực, học sinh tự học, tự nghiên cứu, sao cho kiến
thức được chiếm lĩnh bởi người học. Khắp phục lối học một chiều, thụ động, rèn
luyện tư duy sáng tạo của người học.
2.5. Những phương pháp giải quyết vấn đề:
2.5.1. Phương pháp vấn đáp:
* Để kể về một câu chuyện âm nhạc “ Phương pháp vấn đáp” thông qua trò
chơi “ Giải đáp thắc mắc” ( Gv chuẩn bị các câu hỏi).
Cho học sinh coi lại những kiến thức có trong sách giáo khoa trong vòng 5
phút. Sau đó gấp sách lại và cùng thảo luận nhóm về các câu hỏi mà giáo viên
đã chuẩn bị sẵn bảng phụ ( chỉ là coi lại vì giáo viên đã dặn học sinh chuẩn bị
bài trước ở nhà).
Sau hiệu lệnh , các nhóm phất cờ giành quyền ưu tiên trả lời ( cờ do học sinh
làm). Lưu ý nhóm nào phất cờ trước hiệu lệnh bị mất quyền ưu tiên trả lời
( luyện tập tính tự chủ, kiên nhẫn, nhạy bén )
Ví dụ: Kể chuyện âm nhạc “ Mô da – thần đồng âm nhạc” Tiết 16 – Tập bài hát
2
Giáo viên ghi các câu hỏi ở bảng phụ ( lần lượt từng câu) một câu một hiệu lệnh:
14
- Cho biết nhạc sĩ Mô-da là người nước nào?
- Mô-da đã làm gì khi đánh rơi bản nhạc xuống sông?
- Khi biết được sự thật ông bố của Mô-da đã nói gì?
- Lúc câu chuyện xẩy ra Mô- da vừa tròng bao nhiêu tuổi?
- Mô- da được gọi là gì khi vừa tròn 6 tuổi đã sáng tác được nhạc?
Nhóm nào có số lượng câu trả lời đúng nhiều nhất là nhóm thắng. GV cho
điểm cộng nhóm để tạo hứng thú trong thi đua.
2.5.2. Phương pháp học bằng cảm nhận thính giác:

* Để cho học sinh Nghe nhạc theo tôi một trong những thao tác quan trọng khi
dạy phân môn Âm Nhạc Thường Thức là phải cho học sinh được Nghe.
Ngoài việc nghe tác phẩm tiêu biểu được giới thiệu trong SGK giao viên nên
giới thiệu thêm các tác phẩm khác của nhạc sĩ đó, nhất là đối với các nhạc sĩ
Việt Nam ( Vì học sinh biết quá ít về các tác phẩm của các nhạc sĩ này, thay vào
đó các em lại biết về những lời ca khúc với giai điệu nhạt nhẽo, nghèo nàn, ca từ
sáo rỗng, vô bổ )
Đương nhiên với thời lượng cho phép trong một tiết học, chúng ta không thể
cho hs nghe nhiều, nhưng ít nhất cũng nghe được trích đoạn , qua đó GV khuyến
khích các em sưu tầm nghe thêm.
Nghe bằng cách nào? Nghe như thế nào để đạt hiệu quả cao?
- Để tạo được sự tập trung lắng nghe của học sinh, chúng ta nên tổ chức thi đua
dưới dạng “ Nốt nhạc vui” ( Mục đích cho các em biết thêm các tác phẩm khác
của nhạc sĩ).
GV chuẩn bị sẵn các tác phẩm khác, gài các tác phẩm đó vào trong bộ nhớ đàn
Ví dụ:
Cách 1: Nghe một bài thiếu nhi hoặc một bài dân ca. Tiết 14 – Âm nhạc 5
GV cài một số bài hát dân ca rồi cho hs nghe như: Bài “ Đi cấy” dân ca thanh
hóa.
15
16
- Hay trong những giời học mà chúng ta cho học sinh nghe những bài hát thiếu
nhi giáo viên có thể cho học sinh một số bài hát như: Màu áo chú bộ đội, mùa
xuân cô nuôi dạy trẻ. Giáo viên có thể cho học sinh nghe bằng băng đĩa hoặc
giáo viên hát.
Cách 2:
- Trong phần nghe nhạc giáo viên có thể đưa trò chơi vận động “ Ai nhanh nhất”
các bạn phải tìm bài hát thuộc vùng dân ca nào hoặc các ca khúc thiếu nhi thi tên
của nhạc sĩ nào?
- GV làm sẵn những bảng nhỏ ghi tên các tác phẩm của nhạc sĩ hay từng vùng

miền đó ( viết trên giấy cứng có chiều cao khoảng 10 cm để học sinh dễ tìm)
mỗi bảng một bài. Từng 2 nhóm 1 luân phiên lên chọn tên các tác phẩm, trong
quá trình chọn sẽ có 1 bạn ghi lên bảng các tác phẩm mà các thành viên nhóm
đó chọn, mỗi nhóm có khoảng 30 giây.
- Hạn chế của phương pháp: cách 2 Tuy nhiên trò chơi này phải đúng chuẩn,
không quá hẹp.
17
Màu áo chú bộ đội
5.2.3. Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng:
* Để giới thiệu về nhạc cụ yêu cầu của phương pháp này đòi hỏi:
- GV phải có khả năng sử dụng máy tính, và một số chương trình khác trên máy.
- Nhà trường có đầy đủ trang thiết bị, phòng chức năng và tốt hơn nữa là phòng
bộ môn.
- Đây là dạng giáo án điên tử , phương pháp này có nhiều thuận lợi:
+ HS có thể mắt thấy, tai nghe, khi giáo viên giới thiệu bài.
+ Hiệu ứng trên máy giúp học sinh hứng thú, tập trung hơn.
+ HS có thể xem các đoạn clip, thay bằng xem những hình ảnh tĩnh.
+ Có thể chơi các trò chơi ở những phương pháp trên, mà giáo viên không phải
đi làm bảng phụ và đáp án.v v
- Chúng ta không cần phải soạn cả bài mà chỉ soạn phần Âm Nhạc Thường
Thức.
Ví dụ 1: Giới thiệu một số nhạc cụ dân tộc ở Tiết 15 – tập hát lớp 3
- GV cho học sinh xem hình các nhạc cụ và nghe trích đoạn độc tấu của các
nhạc cụ đó, bằng đàn hoặc là băng đĩa nhạc có sẵn, giúp cho học sinh hứng thú
học tập.
1 2 3
18
Đàn bầu

Đàn nguyệt Đàn tranh

Ví dụ 2: Giới thiệu một số nhạc cụ gõ dân tộcc ở lớp 2 - tiết 12
- GV cho học sinh xem hình các nhạc cụ và nghe trích đoạn độc tấu của các
nhạc cụ đó, bằng đàn hoặc là băng đĩa nhạc có sẵn. giúp cho học sinh hứng thú
học tập hơn
1 2 3
Thanh la
Mõ
Song loan
19
4 5
Trống cái
Sênh tiền
Ví dụ 3: giới thiệu một số nhạc cụ nước ngoài ở lớp 5 – Tiết 10
- GV cho học sinh xem hình các nhạc cụ và nghe trích đoạn độc tấu của các
nhạc cụ đó, bằng đàn hoặc là băng đĩa nhạc có sẵn giúp cho học sinh hứng thú
học tập hơn.
- GV giới thiệu sơ lược về các nhạc cụ nước ngoài cho học sinh hiểu và cách
trình diễn các nhạc cụ đó như thế nào.
1 2 3 4
Saxophone Trompette
Flute
Clarinette
- Sau đó cho học sinh chơi trò chơi âm nhạc để củng cố lại kến thức:
20
+ Học sinh sẽ trả lời các câu hỏi liên quan tới bài học. GV gọi từng cá nhân lên
trả lời câu hỏi có liên quan đến bài học,và giáo viên sẽ có phần thưởng cho cá
nhân trả lời xuất sắc nhất.
2.6. Hiệu quả đạt được:
- Không phải các phương pháp này hoàn toàn mới, nhưng do cách tổ chức của
GV, tạo sự phấn khích thi đua, tạo khả năng tổ chức ( tổ chức nhóm; phân công

của nhóm trưởng đối với nhiệm vụ của từng thành viên), tạo tinh thần đoàn kết,
chia sẻ, biết chung sức
- HS đã biết tự học tự tìm tòi, khám phá thêm nhiều kến thức cho mình,cho bạn,
các em sẽ cảm thấy thích thú hơn khi hoc phân môn Âm Nhạc Thường Thức
này.
- Kế hoạch khảo sát, đánh giá học sinh, thời gian tháng 09/2013. Tổng số học
sinh cả 3 khối có 6 lớp: Có 140 học sinh.
Khối
Tổng số
HS
Hoàn thành tốt
(A
+
)
Hoàn thành (A)
Chưa hoàn
thành (B)
SL % SL % SL %
Khối 3 46 1 2,2 38 82,6 7 15,2
Khối 4 47 2 4,3 39 83,0 6 12,8
21
Khối 5 47 0 0 40 85,1 7 14,9
Tổng 140 3 2,1 117 83,6 20 14,3
* Ưu Điểm:
- Hình thành kỹ năng tư duy,ứng sử nhạy bén qua việc thảo luận nhóm, các trò
chơi vui học âm nhạc ( đố vui, ô chữ, nốt nhạc vui )
- Hình thành cho học sinh tính năng động,có óc tổ chức ,tính tập trung, sáng
tạo, khả năng tự học tập và vận dụng tốt những kiến thức khoa học khác
- Học sinh tiếp thu bài tốt, có hứng thú học bài, trong giờ học chủ đông tham
gia phát biểu.

- GV đã chuyển tải được kiến thức cho học sinh.
* Khuyết Điểm:
- Do hứng thú ,sinh động trong quá trình thực hiện mang tính chất “ thi” phải
chấp nhận học sinh hơi ồn ào do hào hứng.
- Một số lớp học chưa đủ chuẩn
- Một số đồ dùng dạy học còn thiếu mang tính chất tạm thời
- Tài liệu và sách tham khảo dành cho giáo viên còn thiếu thốn
- Với những cố gắng trên tôi đã thực hiện khá thành công và đã phát huy được
tính tích cực học tập của học sinh thông qua đợt khảo sát cuối cùng thời gian:
tháng 5 năm 2014.
* Kết quả
Khối
Tổng số
HS
Hoàn thành tốt
(A
+
)
Hoàn thành (A)
Chưa hoàn
thành (B)
SL % SL % SL %
Khối 3 46 7 15,2 39 84,8 0 0
Khối 4 47 9 19,1 38 80,9 0 0
Khối 5 47 5 10,6 42 89,4 0 0
22