Phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong quá trình dạy học âm nhạc cho học sinh THCS trường THCS

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Âm nhạc là một món ăn tinh thần khơng thể thiếu, là một nhu cầu nhận thức
hoạt động và giải trí của hội loài người. Âm nhạc xuất hiện từ rất lâu đời và gắn bó
mật thiết với xã con người từ nhỏ đến suốt đời. vì thế, lồi người chúng ta đã sử
dụng âm nhạc như một phương tiện để làm cho đời sống tinh thần phong phú, góp
phần cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Hoạt động âm nhạc đã trở thành một nhu cầu, một quyền lợi và một nhiệm
vụ của mội người trong xã hội. Giáo dục âm nhạc trong nhà trường có mục đích là
thực hiện quyền công bằng của trẻ em mọi dân tộc, mọi vùng miền là được học âm
nhạc và trực tiếp hoạt động âm nhạc. Giáo dục âm nhạc cũng như các nội dung
giáo dục khác, ngày càng được hoàn thiện và từng bước đổi mới cho phù hợp với
sự phát triển chung của đất nước và thế giới. Đặc biệt đổi mới phương pháp dạy và
học để không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục học sinh đang được thực hiện ở
tất cả các cấp học và môn học.
Môn âm nhạc THCS khơng nhằm mục đích đào tạo các em thành nhũng ca
sĩ, nghệ sĩ chuyên nghiệp, mà chủ yếu thông qua môn học nhằm tác động vào thế
giới tinh thần của các em, giúp các các em có sự phát triển hài hịa, tồn diện về
nhân cách.
Đối với giáo dục, âm nhạc, đổi mới phương pháp dạy học là: Dạy học thông
qua tổ chức các hoạt động của học sinh. Lấy học sinh làm trung tâm, để học sinh
khám phá những điều chưa biết. Dạy học âm nhạc phải chú trọng phương pháp rèn
luyện: “Thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình dạy - học”. Qua việc thực
hành các em có được cơ hội xem – nghe - thể hiện – bình phẩm – đánh giá những
sản phẩm do chính các em sáng tạo. Từ đó giúp học sinh phát triển tồn diện Đức –
Trí – Thể - Mĩ và các kĩ năng cơ bản để hình thành nhân cách con người Việt Nam
xã hội chủ nghĩa. Để làm được điều đó học sinh phải đi từ tư duy các nhân đến tư
duy hợp tác tương tác lẫn nhau thực hiện trong một tập thể tổ - nhóm vì có như vậy
1

học sinh mới có thể pháy huy hết tính tự quản, tính tích cực, tính chủ động và sáng
tạo trong hoạt đông âm nhạc.
Qua thực tế giảng dạy tôi thấy được những hiệu quả tích cực của việc hoạt
động tổ, nhóm trong bộ mơn âm nhạc. Từ đó, tơi chọn đề tài “ Phương pháp tổ
chức hoạt động nhóm trong quá trình dạy học âm nhạc cho học sinh THCS trường
THCS Phú Đông – Huyện Nhơn Trạch – Tỉnh Đồng Nai”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Qua xây dựng cơ sở khoa học về tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm để
phân loại ưu điểm, nhược điểm, hình thức, quy trình tổ chức dạy học theo nhóm
trong nhà trường trung học cơ sở nói chung và mơn âm nhạc nói riêng hiện nay. Từ
đó xây dựng định hướng cho giáo viên trong việc thực hiện tổ chức hoạt động dạy
học theo nhóm như thế nào có tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với đặc điểm lứa
tuổi học sinh, khắc phục một số hạn chế, khó khăn và lung túng trong q trình
thực hiện phương pháp dạy học theo nhóm.
Mục đích của hoạt động hát theo nhóm nhằm nâng cao hiệu quả việc học hát
của học sinh theo phương pháp đổi mới. Đổi mới cách thức hoạt động của học sinh
từ thụ động chuyển sang tích cực chủ động, từ đơn thuần nắm bắt kiến thức sang
kết hợp rèn luyện phương pháp học tập hình thành năng lực tự học và một số kĩ
năng cơ bản trong ca hát: Tròn vành, rõ chữ, thể hiện sắc thái bài hát có nội tâm
kết hợp với vận động nhịp nhàng và có động tác phụ họa. Từ nhận thức học tập
đơn phương chuyển sang hính thức học tập hợp tác, tương tác, học theo nhóm. Từ
tiết học hát trở thành tiết hoạt động âm nhạc, có hưởng thụ âm nhạc, bình luận, góp
ý bổ sung cho nhau giúp ích trong việc nâng cao vai trị của hình thức hoạt động
nhóm.
Giáo dục âm nhạc trong trường trung học cơ sở ngoài việc cho học sinh
được hoạt động thông qua giờ học hát, phải chú ý cho các em nghe nhạc, được tiếp
xúc với tác phẩm âm nhạc từ kho tàng âm nhạc dân gian, nhạc của các nhạc sĩ
trong nước và thế giới, đem tới cho các em niềm vui góp phần thực hiện nhiệm vụ

2

giáo dục thẩm mĩ cho các em trong trường phổ thông, phải làm cho môn âm nhạc
gần gũi, thân thiện với tất cả học sinh, khơng để các em có năng lực trung bình
hoặc ít có khả năng âm nhạc sợ học và chán âm nhạc.
Giáo viên phát huy sáng tạo, chủ động tìm tịi những biện pháp có hiệu quả
nhất để chuyển tải các nội dung âm nhạc nhẹ nhàng, sinh động, hấp dẫn có tác
dụng giáo dục thẩm mĩ cao.
Qua thực tế giảng dạy tôi luôn mong muốn giúp các em phát huy thật tốt
việc học hoạt động theo nhóm để nâng cao chất lượng học tập và giúp các em u
thích mơn học âm nhạc hơn. Từ đó giúp các em hồn thiện Đức – Trí – Thể - Mỹ
theo mục tiêu của môn học và cấp học đề ra.
3. Phương pháp nghiên cứu:
Qua một quá trình được học tập, nghiên cứu, hướng dẫn và từ thực tiễn
trong q trình cơng tác. Các phương pháp giúp cho tơi tập trung vào nghiên cứu
chính đó là:
- Phương pháp quan sát thực tế
- Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề
- Phương pháp hợp tác
- Phương pháp tích cực
- Phương pháp giao tiếp
- Phương pháp kiểm tra đánh giá
- Phương pháp kích thích tư duy
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu:
Tôi chọn lựa đối tượng nghiên cứu là phương pháp tổ chức hoạt động theo
nhóm trong q trình dạy học âm nhạc.
- Phạm vi nghiên cứu:
Để nghiên cứu đề tài trên, tôi chọn phạm vi nghiên cứu là học sinh bậc
trung học cơ sở của trường THCS Phú Đông – Huyện Nhơn Trạch – Tỉnh Đồng

Nai.
3


5. Đóng góp đề tài tiểu luận:
Sau khi đề tài được hoàn thành và ứng dụng trong các giờ dạy học môn âm
nhạc đã giúp nâng cao chất lượng hoạt động nhóm trong q trình dạy và học.
Đồng thời đây cũng là tài liệu tham khảo cho các đồng nghiệp của tơi trong
q trình giảng dạy mơn âm nhạc tại trường THCS Phú Đông - Huyện Nhơn
Trạch.
6. Bố cục của tiểu luận:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, đề tài gồm có hai chương:
Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài
Chương II: Phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong q trình dạy học âm
nhạc cho học sinh THCS của trường THCS Phú Đông.

4


PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Cơ sở lý luận:
Âm nhạc là mơn học cịn mới so với nhiều mơn học truyền thống đã được
giảng dạy lâu năm. Dạy học âm nhạc cần phải chú trọng đến việc thực hành vì
“thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình dạy học”. Qua việc thực hành các
em có được cơ hội để xem – nghe – thể hiện – bình phẩm – đánh giá những sản
phẩm do chính các em sáng tạo. Để làm được điều đó học sinh phải đi từ tư duy cá
nhân đến tư duy hợp tác, tương tác lẫn nhau thực hiện trong một tập thể tổ - nhóm
vì có như vậy học sinh mới có thể phát huy hết tính tự quản, tính tích cực, tính chủ
động và sáng tạo trong hoạt động âm nhạc.

Dạy học theo cách này, giáo viên không chỉ đơn giản truyền đạt tri thức mà
còn hướng dẫn hành động. Nội dung và phương pháp dạy học phải giúp cho từng
học sinh biết hành động và tích cực tham gia các chương trình hành động của cộng
đồng, thực hiện thầy chủ đạo, trò chủ động. “Hoạt động làm cho lớp học ồn ào
hơn, nhưng là sự ồn ào hiệu quả” (Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục
THCS – NXB Giáo dục năm 2007)
“Dạy học hợp tác theo nhóm là một thuật ngữ để chỉ cách dạy học trong đó
học sinh trong lớp được tổ chức thành các nhóm một cách thích hợp, được giao
nhiệm vụ và được khuyến khích thảo luận, hướng dẫn hợp tác làm việc với nhau để
cùng đạt được kết quả chung là hoàn thành nhiệm vụ cá nhân”. (Nguyễn Bá Kim,
Sđd, trang 161).
Thành công của một bài học nói chung và một tiết dạy – học Âm nhạc nói
riêng phụ thuộc vào sự nhiệt tình tham gia của mọi thành viên. Vì vậy phương
pháp dạy học hợp tác theo nhóm cịn được gọi là phương pháp cùng tham gia, nó
như một phương pháp trung gian giữa sự làm việc độc lập của từng học sinh với sự
5


việc chung của cả lớp. Trong hoạt động nhóm, tư duy tích cực của học sinh phải
được phát huy và ý quan trọng của phương pháp này là rèn luyện năng lực hợp tác
giữa các thành viên trong tổ chức lao động. Vì thế, cần tránh khuynh hướng hình
thức và đề phòng lạm dụng, cho rằng tổ chức hoạt động nhóm là dấu hiệu tiêu biểu
nhất của phương pháp dạy học tích cực, hoạt động nhóm càng nhiều thì chứng tỏ
Phương pháp dạy học càng được đổi mới.
1.2. Cơ sở thực tiễn:
1.2.1. Khái quát về trường THCS Phú Đông Huyện Nhơn Trạch
Trường THCS Phú Đông nằm ở địa chỉ số 15 đường Nguyễn Hữu Cảnh
huyện Nhơn Trạch. Đây là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của huyện Nhơn
Trạch, học sinh của trường là con em tại địa phương.
Trường được thành lập vào ngày 20 tháng 9 năm 1992. Nhiều năm liền đạt

danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc.
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên trong
cong tác giảng dạy.
Tập thể cán bộ giáo viên của nhà trường có trình độ chun mơn vững vàng,
có lịng nhiệt tình tâm huyết với nghề, có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng việc
và ln đồn kết để hoàn thành trách nhiệm được phân.
Cơ sở vật chất của nhà trường khang trang sạch sẽ, có đủ phòng học và
phòng chức năng, sân chơi, bãi tập … đáp ứng nhu cầu học tập và vui chơi của học
sinh.
Cha mẹ học sinh phần lớn đều quan tâm đến việc học của con em mình, ln
ủng hộ nhà trường trong cơng tác giáo dục.
Bên cạnh đó, vẫn cịn một số gia đình học sinh cịn khó khăn về kinh tế chưa
quan tâm đến việc học tập và rèn luyện của con em mình, phó mặc cho nhà trường,
một số em cịn ham chơi chưa chịu khó học hành.
1.2.2. Khái quát về việc tổ chức hoạt động âm nhạc theo nhóm cho học sinh.

6


“Hoạt động hát theo nhóm nhằm nâng cao hiệu quả việc học hát của học
sinh theo phương pháp đổi mới”.
Âm nhạc là một bộ mơn được nhiều người ưa thích, nay thêm đổi mới theo
phương châm: Học vui – vui học, rất phù hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh nên càng
được số đông học sinh yêu mến.
Hoạt động âm nhạc: Một bộ phận của âm nhạc vốn đã diễn ra từ lâu trong
trường học. Bản thân học sinh vốn hiếu động, nhạy cảm, tiếp thu nhanh mọi kiến
thức về nhịp điệu, thể hình tạo điều kiện cho hoạt động ca hát diễn ra thuận lợi.
Phong trào ca hát cá nhân và tập thể trong và ngoài nhà trường diễn ra ngày càng
phong phú đa dạng về hình thức và thể loại. Đồ dùng dạy học đã được cung cấp,
đội ngũ giáo viên cơ bản đã có trình độ chuẩn sẵn sàng đáp ứng yêu cầu học tập

của học sinh, các em đã nhận thấy được vai trò ý nghĩa của phương pháp học tập
theo nhóm đối với việc học tập, nhiều học sinh rất hào hứng khi thực hiện học tập
theo nhóm.

7


CHƯƠNG II:
PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG QUÁ TRÌNH
DẠY HỌC ÂM NHẠC CHO HỌC SINH THCS TRƯỜNG THCS PHÚ
ĐƠNG
2.1. Tổng qt về tổ chức hoạt động nhóm
2.1.1. Khái niệm dạy học theo nhóm:
Dạy học theo nhóm là một hoạt động học tập có sự phân chia học sinh theo
từng nhóm nhỏ, với đủ thành khác nhau về trình độ trao đổi ý tưởng, một nguồn
kiến thức dựa trên cơ sở là hoạt động tích cực của từng các nhân. Từng thành viên
của nhóm khơng chỉ có trách nhiệm với việc học tập của mình mà cịn có trách
nhiệm quan tâm đến việc học tập của bạn bè trong nhóm
Dạy học theo nhóm là phương pháp dạy học trong đó học sinh dưới sự hướng
dẫn của giáo viên làm việc cùng nhau trong những nhóm nhỏ để hồn thành mục
đích học tập chung của nhóm đặt ra.
2.1.2. Đặc điểm dạy học theo nhóm:
Việc phân chia theo nhóm học sinh vừa tuân theo đặc điểm tâm lí lứa tuổi,
nhận thức của học sinh vừa phụ thuộc vào nhiệm vụ học tập học sinh cần phải giải
quyết.
Trong mỗi nhóm phải có sự phân công nhiệm vụ rõ ràng, cho từng thành viên
phải cùng hợp tác trao đổi, giải quyết nhiệm vụ chung của nhóm.
Học sinh phải trực tiếp tham gia các hoạt động giải quyết các nhiệm vụ học
tập được đặt ra cho mỗi nhóm.
Giáo viên là người thiết kế các nhiện vụ học tập và đưa ra các hoạt động cụ thể

cho từng nhóm.
Học sinh là chủ thể tích cực, chủ động sáng tạo của hoạt động học tập. Dạy
học theo nhóm là sự tác động trực tiếp giữa học sinh với nhau, cùng nhau thảo luận
và cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập. Mỗi cá nhân phải có ý thức tự hoàn
8


thành nhiệm vụ của mình. Thành cơng của cá nhân là thành cơng chung của cả
nhóm.
Giáo viên là người thức tỉnh, tổ chức và đạo diễn. Trong giờ học theo nhóm,
giáo viên dẫn dắt học sinh khám phá, lĩnh hội kiến thức qua từng bước. Các nhóm
học sinh tự tiến hành hoạt động qua đó có thể rút ra các tri thức kiến thức cần thiết
cho mình. Giáo viên là người tổ chức điều khiển học sinh, tự tiến hành các hoạt
động nghiên cứu tìm tịi kiến thức.
2.1.3. Ý nghĩa của phương pháp hoạt động theo nhóm.
Hoạt động hát theo nhóm giúp học sinh:
Mở rộng sâu thêm kiến thức âm nhạc và nghệ thuật diễn tả nội tâm khi trình
bày bài hát.
Thông qua hoạt động này giúp học sinh rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng
vận động, bồi dưỡng phương pháp tự học, tự nghiên cứu.
Tạo nên mối quan hệ hai chiều giữa học sinh và giáo viên ngày càng gắn bó.
Với cách thức của hoạt động này giúp học sinh tham gia tích cực trong q
trình học tập, hứng thú tìm và sáng tạo vấn đề, hào hứng khi trình bày sáng tạo của
mình.
Hoạt động này là động lực giúp học sinh tham gia tích cực vào các hoạt
động văn hóa văn nghệ do trường lớp, giúp các em hịa mình vào tập thể, rèn luyện
sức khỏe, rèn luyện toàn diện nhân cách.
Hoạt động này bảo đảm nguyên tắc lấy thực hành làm sợi chỉ đỏ xuyên suốt
quá trình học tập của học sinh.
3.1 Tổ chức thực hiện các giải pháp.

Qua thực tế tôi thấy, các giáo viên dạy hát thường dạy theo cách là làm sao
cho học sinh hát đúng cao độ và trường độ bài hát, hát thuộc lời cả bài hát là chính,
ít ai quan tâm đến nghệ thuật ca hát phổ thông tối thiểu và phát huy chức năng giáo
dục thẩm mĩ trong ca hát. Đó là làm sao cho học sinh thấy được cái hay cái đẹp
trong lời ca và trong những nốt nhạc từ đó hát chuẩn xác rõ lời, đúng tiết tấu, hát
có sắc thái biểu cảm, biết tạo cảm xúc cho người nghe, người quan sát qua bài hát.
9


Qua đó chúng ta có thể khai thác được khả năng hoạt động âm nhạc của các em,
phát hiện ra học sinh có năng khiếu khuyến khích giúp đỡ các em phát triển khả
năng âm nhạc, giúp các em cảm thụ âm nhạc.
Trước khi dạy hát giáo viên cần phải chuẩn bị những vấn đề sau:
- Biết rõ đặc điểm và khả năng ca hát của học sinh.
- Nghiên cứu bài hát.
- Thuần thục bài hát: đàn, hát, thể hiện kết hợp với vận động.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học cấn thiết.
Thông thường một bài hát được phân bố ở 3 tiết dạy, việc xác định mục tiêu cụ thể
cho mỗi tiết học như sau:
- Tiết 1: Giúp học sinh hát chuẩn xác cao độ, trường độ, biết hát diễn cảm
- Tiết 2: Ơn luyện bài hát có nâng cao
Ơn giai điệu chính xác, thuộc lời bài hát
Triển khai: hát có thể hiện sắc thái, hướng dẫn một số động tác phụ họa, một
số hình thức biểu diễn, một số cách hát: hát đuổi 2 bè, hát nối tiếp, .....
- Tiết 3: Ơn luyện bài hát
Trình bày hồn chỉnh bài hát
Kiểm tra đánh giá
Học sinh phát biểu cảm nghĩ của mình vế bài hát.
+ Về phía giáo viên:
Thực hiện tốt mục tiêu các tiết trước: học sinh hát chính xác giai điệu bài

hát, hát có diễn cảm, thuộc lời ca
Chuẩn bị thuần thục phần thể hiện bài hát có vận động, có phụ họa, có biểu
cảm các hình ảnh hình tượng lời ca bài hát
Thuần thục phần nhạc đệm bài hát qua đàn hoặc ghi ta vào băng đĩa
+ Về phía học sinh:
Hát thuộc lời bài hát
Tìm hiểu trước các hình tượng, hình ảnh trong lời ca bài hát, luyện tập trong nhóm
với nhau
10


Trang phục, tác phong khi thể hiện bài hát.
3.2. Các bước của tiết dạy bài hát:
Khi tiến hành dạy một bài hát, chúng ta thường tiến hành theo các bước:
Bước 1: Tiến hành ở tiết thứ 2 của bài hát, sau khi đã ơn luyện giai điệu bài hát
chính xác có kiểm tra đánh giá (kiểm tra bài cũ)
Kiểm tra phần thuộc lời ca, hướng dẫn một số cách hát lời ca như: hát đuổi
bè, hát liền tiếng...
Nêu mục đích yêu cầu của hoạt động (giáo viên thực hiện)
Thảo luận cả lớp về nội dung hoạt động
Giáo viên gợi ý, phân tích
Học sinh trình bày ý kiến
Giáo viên tập hợp ý kiến, thống nhất một số nội dung chính
Chia nhóm (giáo viên điều hành) theo nhiều cách: nhóm học tập, nhóm giới
tính, nhóm theo chỗ ngồi
Đảm bảo thành phần: có giỏi, khá, trung bình, yếu
Số lượng: 2 học sinh trở lên, cao nhất là 6-8 học sinh
Đề cử nhóm trưởng: có năng lực tổ chức, hoạt động âm nhạc để điều hành
nhóm
Các nhóm trưởng bốc thăm thứ tự biểu diễn ở tiết sau, đặt tên cho nhóm, lập

danh sách tổ viên nhóm mình
Dặn dị học sinh về nhà thảo luận, bổ sung thêm và luyện tập và chuẩn bị
trang phục.
Bước 2: Tiến hành ở tiết dạy thứ 3 của dạy 1 bài hát sau khi đã kiểm tra xong
phần chuẩn bị, luyện thanh.

11


Các nhóm lần lượt trình bày phần thể hiện của mình.
Chấm điểm cho nhóm hát được tiến hành đồng thời do các nhóm cịn lại làm
giáo khảo. Sau phần trình bày của 1 nhóm nào đó các nhóm cịn lại ghi điểm nhóm
đó vào bảng phụ và đồng loạt giơ lên. Giáo viên tổng hợp điểm, thông báo tổng số
điểm ( theo thang điểm 10).
Học sinh phát biểu cảm nghĩ của mình về bài hát.
Giáo viên nhận xét chung về hoạt động.
Biểu dương, động viên cho các nhóm đạt đểm cao nhất.
Minh họa một số tiết dạy sau:
1. Bài hát: Hành khúc tới trường
Nhạc pháp chương trình lớp 6
Bước 1:
Đây là bài hat1co1 giai điệu cấu trúc đơn giản phân phối chguong7 trình
theo 2 tiết. Hoạt động hát theo nhóm được bắt đầu từ tiết thứ nhất sau khi đã tập
cho học sinh hát chính xác về cao độ, trường độ hướng dẫn học sinh hát đuổi sau 1
ô nhịp
Nêu yêu cầu mục đích của hoạt động (giáo viên thực hiện) thể hiện hồn
chỉnh bài hát: trình bày bài hát có vận động nhịp nhàng, thể hiện một số động tác
phụ họa bằng tay, biểu cảm ánh mắt, nét mặt một số lời ca, giao lưu tình cảm với
nahu làm nổi bật rõ tính hành khúc của bài hát ( 1’)
Thảo luận cả lớp về nội dung (5’)

Học sinh nêu ý kiến
Giáo viên tập hợp ý kiến
Về hành khúc: hát mạnh mẽ, sơi nổi, vận động nhịp nhàng
Một số hình tượng hình ảnh để phụ họa
12


+ Bằng tay:
Mặt trời lấp ló, đằng chân trời xa
Non sông ta bao la.
Vui như chim reo ca.
+ Ánh mắt guao lưu với nhau:
Vui như chim reo ca.
Ta hòa lời ca
+ Vỗ tay theo tiết tấu:
La la la la la......
+ Chia nhóm hát đuổi nhau sau 1 ơ nhịp: 4 câu đầu, 2 câu cuối hát cả nhóm
Chia nhóm:
Đối với thể loại hành khúc chia nhóm đơng 6-8 học sinh
Chọn nhóm trưởng
Bốc thăm thứ tự trình bày ở tiết sau
Dặn dị: các nhóm về nhà thảo luận thêm và luyện tập chuẩn bị ( 2’) trang
phục

H.1. Thảo luận nhóm
Bước 2:

13

Tiến hành ở tiết 2 bài 3 ( tiết 11 SGK)
Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh. (1’)
Luyện thanh. (2’)
Các nhóm lần lượt trình bày phần thể hiện của mình. Các nhóm cịn lại
chuẩn bị bảng phụ chấm điểm.
Giáo viên tổng hợp sau 1 nhóm ( 8’)
Nhận xét:
Giáo viên thơng báo tổng số điểm từng nhóm: nhất, nhì, ba.
Ưu điểm, tồn tại, rút kinh nghiệm
Cho 1 vài học sinh phát biểu cảm nghĩ về bài hát
Nhận xét biểu dương ( 4’)
2. Bài hát: Lí dĩa bánh bị.
Dân ca Nam Bộ ( chương trình lớp 8)
Bước 1:
Đây là bài hát được phân phối trong 3 tiết của bài 2( tiết 4,5,6 SGK lớp 8).
Hoạt động: hát theo nhóm bắt đầu từ tiết 5 SGK sau khi đã ơn tập chính xác phần
giai điệu bài hát, kiểm tra phần thuộc lời ca và hướng dẫn học sinh hát đuổi 2 câu
đầu bài hát sau 1 ô nhịp.
Giáo viên nêu yêu cầu mục đích của hoạt động. Trình bày bài hát có vân
động nhịp nhàng, thể hiện một số động tác phụ họa bằng tay, ánh mắt, nét mặt,
hình thể, giao lưu thân mật với nhau để nổi rõ tính vui tươi, dí dỏm của bài hát.
Thảo luận cả lớp về nội dung:
Học sinh nêu ý kiến

14


Giáo viên tập hợp ý kiến, kết luận, có thể cho vài động tác vận động nhẹ
nhàng, hát vui tươi sơi nổi pha sự hóm hỉnh, hát gọn chữ
+ Một số hình tượng, hình ảnh phụ họa bằng tay, ánh mắt, nét mặt kết hợp

bước chân phối hợp với giai điệu.
Hai tay bưng dĩa
Giấu cha giấu mẹ
Tinh tính tang tang ....
+ Chia nhóm hát đuổi nhau 2 câu đầu, 2 câu cuối hát chung
Chia nhóm:
Đối với bài hát này chia nhóm bằng nhiều cách: nhóm 2HS, 3HS,
4HS, 6 - 8 cũng được
Chọn nhóm trưởng (3’)
Bốc thăm thứ tự trình bày ở tiết sau
Dặn dị: các nhóm về nhà thảo luận thêm và luyện tập chuẩn bị trang
phục dúng chủ đề bài hát.( 1’)

H.2. Học sinh nêu ý kiến

Bước 2:
Tiến hành ở tiết 6 SGK lớp 8
15


Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh. (1’)
Luyện thanh. (2’)
Từng nhóm lần lượt trình bày phần thể hiện của mình. Các nhóm cịn lại
chuẩn bị bảng phụ chấm điểm. Giáo viên tổng hợp điểm các nhóm thơng báo số
điểm của các nhóm đó trình bày xong (3’)
Cho đại diện học sinh phát biểu cảm nghĩ về bài hát, được cộng điểm thưởng
nếu trả lời hay, đúng
Nhận xét sơ lược ưu khuyết điểm, biểu dương các nhóm thực hiện tốt.

H.3. Nhóm học sinh biểu diễn.

3. Bài hát: Tuổi hồng.
Nhạc và lời: Trương Quang Lục ( SGK lớp 8)
Bước 1:
Đây là bài hát được phân phối trong 3 tiết ( tiết 8, 9, 10 SGK).
Hoạt động: hát theo nhóm bắt đầu từ tiết 9 sau khi đã ơn chính xác phần cao
độ, trường độ, kiểm tra phần thuộc lời ca, hướng dẫn học sinh hát đuổi đoạn:
“Tuổi hồng đến với em. Bình minh rực lên”. Hát được âm nẩy đoạn 2 bài hát.
Giáo viên nêu yêu cầu mục đích của hoạt động

16


Trình bày bài hát: hát 1 lời, chọn lời ca có vận động nhịp nhàng, thể hiện 1
số động tác phụ họa bằng tay, mắt, hình thể, giao lưu với nhau làm nổi rõ tính trữ
tình của
Thảo luận cả lớp về nội dung
Học sinh nêu ý kiến, giáo viên tổng hợp kết luận.
Vận động nhịp nhàng bằng nhiều cách
Hát rõ lời gọn chữ, đoạn đầu hát nhỏ hơn đoạn sau hát ti hơn, hát âm nẩy
Một số hình tượng, hình ảnh có thể sử dụng động tác phụ họa
+ Bằng tay:
Khi bước trên đường này.
Rực rõ trên vai, nở thắm trên vai.
Khoảng trời mộng ước.
Trên cành lá.
+ Ánh mắt giao lưu:
Lời thân thương câu hẹn hò.
Tuổi hồng đến với em.
Tuổi hồng đẹp những ước mơ.
Đoạn 2: Kết hợp hát âm nẩy với vỗ tay tiết tấu

Hát đuổi: chia nhóm “ tuổi hồng đến với em..... bình minh rực lên” sau 2
phách
Chia nhóm
Chia nhóm bằng nhiều cách: 2HS, 3HS, 6-8 HS.
Đề cử nhóm trưởng.
Nhóm trưởng bốc thăm thứ tự trình bày.
Dặn dị các nhóm thảo luận thêm, luyện tập và chuẩn bị trang phục phù hợp
với bài hát.
Bước 2:
Tiến hành 2 tiết 10 SGK

17


Bước 2:
Tiến hành ở tiết 2 bài 3 ( tiết 11 SGK)
Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh. (1’)
Luyện thanh. (2’)
Từng nhóm lần lượt trình bày phần thể hiện của mình. Các nhóm cịn lại
chuẩn bị bảng phụ chấm điểm.
Giáo viên tổng hợp sau 1 nhóm ( 8’)
Học sinh phát biểu cảm nghĩ về bài hát cộng thêm điểm trả lời sâu sắc
Nhận xét:
Giáo viên thông báo tổng số điểm từng nhóm: nhất, nhì, ba.
Ưu điểm, tồn tại, rút kinh nghiệm
Nhận xét biểu dương ( 4’)

-

-

H.4. Nhóm học sinh biểu diễn.

H.5. Nhóm học sinh biểu diễn.
18


Giáo viên nhận xét và có thể cho điểm nhóm xuất sắc trong q trình tìm
hiểu bài. Sau đó lấy chính kết quả của các em tìm được làm bài học cho các em sau
khi đã được giáo viên chỉnh sửa.
Như vậy chúng ta đã kết thúc phần trình bài dạy Âm nhạc thường thức với
sự tham gia, phát huy tối đa tính tích cực của học sinh khi các em tự tìm hiểu và
trình bày nội dung bài học sau khi được nghe, được trao đổi, thảo luận. Đồng thời
học sinh có thêm hứng thú trong việc tìm tịi tranh, ảnh, bài viết về các nhạc sĩ
cũng như những tác phẩm của họ để làm tăng thêm tư liệu cho việc giảng dạy phân
môn này.
4.1. Kết quả đạt được:
Qua thực tế áp dụng việc tổ chức hoạt động nhóm trong học tập môn Âm
nhạc, tôi nhận thấy được ở học sinh sự hứng thú, u thích mơn học hơn. Đó là do
trong q trình hoạt động nhóm học sinh có những trao đổi, đóng góp ý kiến của
bản thân các em, sau đó các em lại được thể hiện chính những ý kiến đó. Điều này
giúp các em tự tin, bình tĩnh trước đám đơng. Quan trọng hơn, trong việc hình
thành nhân cách cho học sinh, các em có được sư quan tâm giúp đỡ lẫn nhau, biết
đoàn kết yêu thương và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Tôi đã áp dụng đề tài vào các
lớp 61, 62, 63 năm học 2011 – 2012 và các lớp 7 1, 72, 73 trong năm học 2012 – 2013
và tôi đã thấy được các trị chơi dân gian có tác dụng rất tích cực trong việc học tập
của học sinh. Qua điều tra, kết quả có 98% học sinh thích được học tập qua hình
thức hoạt động nhóm. Tuy nhiên, vẫn cịn một vài học sinh chưa tích cực tham gia
vào các hoạt động trên.
Như vậy, qua việc hoạt động tổ nhóm trong học tập mơn âm nhạc càng làm

tăng thêm tính tích cực và thân thiện trong trường học đồng thời góp một phần
khơng nhỏ trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy mơn Âm nhạc nói riêng và
chất lượng giáo dục nói chung.

19


PHẦN III: KẾT LUẬN
Qua quá trình thực hiện giải pháp trên tôi rút ra kết luận: với phương pháp
ôn luyện bài hát bằng hình thức hát theo nhóm mà tơi đã thực hiện theo tinh thần
đổi mới phương pháp dạy học trong giai đoạn hiện nay.
Tuy đã được một số kết quả đáng kể như: phát huy được tính tích cực hoạt
động của sinh, thực hiện được phương châm học vui – vui học cũng như thực hành
là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, song nếu chưa đưa áp dụng cho tồn bộ các bài hát trong
chương trình thì nó sẽ trở nên nhàm chán và áp lực trở nên nặng nề cho nên trong
quá trình thực hiện phương pháp “Hát theo nhóm” tơi cũng đã đổi mới một số
phương cách cùng với tiến trình tiến tới áp dụng cho một số bài hát có tính chất
chọn lựa, cịn một số bài hát dân ca hay nhạc nước ngồi thì hướng dẫn học sinh
đặt lời mới, sau đó các nhóm trình bày bài hát bằng lời mới mình tự đặt và kết quả
đạt được cũng đáng phấn khởi, có nhiều lời mới hay, cách trình bày đẹp.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn âm nhạc, tơi ln tìm tịi những
phương pháp giảng dạy mới mẻ nhất nhằm mục đích lơi cuốn học sinh u thích
mơn học này cũng như giúp học sinh có những tiết học giải trí theo đúng đặc trưng
của bộ môn. Hơn nữa, qua những phương pháp dạy mới mà cụ thể là hoạt động
nhóm, các em sẽ có được tính năng động, sáng tạo, tích cực và chủ động trong học
tập. Để tiếp tục làm tốt điều đó thầy và trị cần chuẩn bị những vấn đề:
20


- Chuẩn bị ngân hàng các bài hát, câu hỏi có liên quan.

- Học sinh sưu tầm tranh, ảnh, những đĩa nhạc, những đoạn Video Clip…
- Chuẩn bị những bài tập, những động biểu diễn từ đơn giản đến phức tạp.
- Vận động Ban giám hiệu, Ban đại diện Cha mẹ học sinh trong việc tạo điều kiện
phòng học, âm thanh, thiết bị tranh ảnh, thiết bị nghe nhìn…
Trên đây là những kinh nghiệm trong q trình giảng dạy mơn âm nhạc mà
bản thân tôi đã đúc kết được. Tôi luôn mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm này
với các đồng nghiệp để từ đó được nhân rộng nhằm phục vụ cho việc giảng dạy
môn âm nhạc một cách hiệu quả nhất và giúp cho học sinh của chúng ta có được
một mơn học sinh động nhất theo đúng đặc trưng và ý nghĩa của bộ môn.
Tuy nhiên, với tuổi nghề cịn non trẻ, chắc hẳn trong cách trình bày và trong
nội dung sáng kiến sẽ cịn nhiều thiếu sót. Rất mong được sự góp ý chân thành của
q thầy cô đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

Đồng Nai, tháng 06 năm 2014
NGƯỜI LÀM ĐỀ TÀI

NGUYỄN THỊ THÚY QUỲNH

21


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa môn tâm lý giáo dục – NXB Hà Nội.
2. Sách giáo khoa âm nhạc 6, 7, 8, 9.
3. Sách Bồi dưỡng thường xuyên quyển 1, 2.
4. Sách Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THCS môn Âm nhạc.

22