chăm sóc bệnh nhân mở khí quản

CHĂM SÓC BỆNH NHÂN
CHĂM SÓC BỆNH NHÂN
MỞ KHÍ QUẢN
MỞ KHÍ QUẢN
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TH.S ĐẶNG MINH TÂN
SINH VIÊN THỰC HIỆN: NGUYỄN THU HIẾU
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
II. TỔNG QUAN
III. QUY TRÌNH CHĂM SÓC BN MKQ
IV.QUY TRÌNH ĐD ÁP DỤNG CHO BN CỤ THỂ
I.ĐẶT
I.ĐẶT
VẤN
VẤN
ĐỀ
ĐỀ

MKQ là thủ thuật đã được thực hiện hơn 500 năm nay.

Được áp dụng đối với những trường hợp trở ngại đường
hô hấp trên hay những tổn thương ảnh hưởng đến trung
tâm hô hấp hoặc trong phẫu thuật lồng ngực…

Có khả năng làm giảm khoảng chết trong bộ máy hô hấp,
làm tăng hiệu quả của việc hút đờm dãi

Có thể ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng sức khỏe của
người bệnh: dễ nhiễm khuẩn, tắc nghẽn đường hô hấp…
Nội dung chuyên đề “Chăm sóc bệnh nhân mở khí
quản” bao gồm:

1.Giải phẫu và chức năng sinh lí của thanh quản và
khí quản
2.Sơ lược về MKQ cùng các chỉ định, triệu chứng lâm
sàng và biến chứng của MKQ.
3.Lập và thực hiện kế hoạch chăm sóc bn MKQ
II TỔNG QUAN
II TỔNG QUAN
Giải phẫu khí quản
Giải phẫu khí quản

Là ống dẫn nằm ở cổ và ngực.

Bao gồm 16 - 20 sụn hình chữ C nối nhau

Chia đôi thành phế quản gốc phải và trái ngang tầm
xương ức

Lòng khí quản được trải kín bởi lớp niêm mạc

Nhận máu từ các nhánh khí quản của động mạch
giáp dưới, của thân giáp cổ thuộc động mạch dưới đòn
Giải phẫu khí quản
Giải phẫu thanh quản
Giải phẫu thanh quản

Là một cấu trúc phức tạp hình ống.

Thông ở trên với hầu và ở dưới với khí quản.

Được cấu tạo bởi các sụn, các cơ nội tại, màng xơ

chun, dây chằng

Chức năng dẫn khí và có vai trò chính trong việc
phát âm.
Giải phẫu thanh quản
Sinh lí của thanh – khí quản
Sinh lí của thanh – khí quản

Chức năng hô hấp: dẫn không khí từ họng xuống
phổi và ngược lại.

Chức năng bảo vệ đường hô hấp: phản xạ đóng
thanh môn và ho khi có dị vật, hơi cay nóng.

Chức năng nói: sự phát âm nhờ sự rung động của
2 dây thanh.
Định nghĩa về mở khí quản
Định nghĩa về mở khí quản
MKQ là vết rạch ở khí quản tạo ra lỗ mở từ khí
quản ra da, đặt canule Krisaberg tạm thời hay
vĩnh viễn vào, cho phép không khí đi qua khi có
tắc nghẽn đường hô hấp trên, giúp lấy chất tiết ở
khí quản, giúp việc cai máy thở (do giảm khí
khoảng chết và hạ kháng lực đường thở), cho
phép thở nhân tạo dài ngày
Các loại mở khí quản

MKQ cao: khoảng đốt sụn 1-2, trên eo tuyến giáp

MKQ trung bình: khoảng sụn 2-3 hoặc 3-4.


MKQ thấp: khoảng đốt sụn 4-5 hoặc 5-6.
Chỉ định mở khí quản
Chỉ định mở khí quản

Các trường hợp gây trở ngại đường hô hấp trên

Những tổn thương ảnh hưởng đến trung tâm hô
hấp

Một số phẫu thuật lồng ngực làm ảnh hưởng tới
cơ hô hấp và sự co giãn của phế nang.

Những nơi không có điều kiện đặt nội khí quản.

Các trường hợp khác
Chống chỉ định mở khí quản
Chống chỉ định mở khí quản

Người bệnh có rối loạn về đông máu

Viêm trung thất

Người bệnh có tuyến giáp quá to
Kỹ thuật tiến hành mở khí quản
Kỹ thuật tiến hành mở khí quản

Tư thế người bệnh
+
Nằm ngửa

+
Kê gối dưới vai đầu tì xuống giường

Các bước tiến hành:
+
Thì một: rạch da
+
Thì hai: rạch khí quản
+
Thì ba: lắp canule khí quản
+
Thì bốn: khâu da
Tư thế bệnh nhân chuẩn bị mở khí quản
Ưu điểm của việc mở khí quản

Giảm khoảng chết trong bộ máy hô hấp

Tăng hiệu quả của việc hút đờm dãi

Giúp cho việc đưa thuốc, oxy trực tiếp xuống
đường hô hấp

Thuận tiện cho việc hô hấp hỗ trợ, giảm sức cản
đường thở, đảm bảo thể tích khí lưu thông

Giảm ứ trệ tuần hoàn máu trong hệ thống tĩnh
mạch
Bất lợi của việc mở khí quản
Bất lợi của việc mở khí quản


Dễ gây nhiễm khuẩn đường thở

Hiện tượng không phối hợp nhịp nhàng giữa
đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới.

Gây chấn thương trực tiếp với khí quản.

Gây hẹp lòng khí quản.


Các loại canule mở khí quản
Các loại canule mở khí quản
Có hai loại: loại có bóng chèn (canule Sjoberg) và
loại không có bóng chèn (Krishaber).

Canule Sjoberg áp dụng cho bệnh nhân có thể thở
máy được.

Canule Krishaber thường được dùng trong cấp
cứu nhằm giải phóng đường thở.
Canule Sjoberg Canule Krishaber
Cỡ canule dùng cho từng độ tuổi
Số canule Kích thước Tuổi
1 - 2 3 - 5 mm < 4
3 - 4 6 – 7 4 - 8
5 - 6 7,5 – 8 8 - 16
7 - 8 9 – 10 > 16
Biến chứng trong khi phẫu thuật
Biến chứng trong khi phẫu thuật


Chảy máu tĩnh mạch

Chảy máu động mạch giáp (co giáp).

Chậm nhịp tim

Tổn thương thần kinh quặt ngược

Tổn thương thành sau khí quản, rạch vào thực
quản

Tắc phế quản phổi do dịch máu và chất xuất tiết.
Biến chứng sớm sau mổ
Biến chứng sớm sau mổ

Tràn khí dưới da, tràn khí MP, trung thất, xẹp phổi

Chảy máu gây tắc khí phế quản

Nhiễm trùng thanh khí quản, phổi, viêm trung thất,
nhiễm trùng vết mổ

Khó rút ống thở

Tắc ống do nút nhầy hoặc đầu tì sát vào thành khí quản

Tổn thương do Cuff của canule.

Hoại tử thành sau của khí quản.
Biến chứng muộn sau mổ

Biến chứng muộn sau mổ

Tổ chức sùi trong lòng khí quản

Chảy máu nặng sau mổ do hoặc từ động mạch trên

Sẹo hẹp khí quản

Tiêu sụn khí quản gây mềm sụn

Xập thành khí quản.

Sẹo: do co kéo da, rò khí quản
III.QUY TRÌNH CHĂM SÓC BN MKQ
III.QUY TRÌNH CHĂM SÓC BN MKQ
Nhận định bệnh nhân
Nhận định bệnh nhân

Toàn trạng: tri giác, da, niêm mạc, dấu hiệu sinh
tồn

Các hệ thống cơ quan khác: tuần hoàn, hô hấp,
tiêu hóa…

Các vấn đề khác: vệ sinh, sự hiểu biết về bệnh…

Tham khảo hồ sơ bệnh án
Chẩn đoán điều dưỡng
Chẩn đoán điều dưỡng


Thở không hiệu quả liên quan đến tăng tiết nhiều
đờm dãi qua ống MKQ

Nhiễm trùng xung quanh chân MKQ liên quan đến
xuất tiết nhiều đờm dãi xung quanh chân MKQ

Chảy máu chân canule liên quan đến sau phẫu
thuật cầm máu chưa tốt