skkn hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường trung học cơ sở

Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
MỤC LỤC
Phần1: Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài. Trang 2
2. Mục đích nghiên cứu. Trang 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu. Trang 2
4. Phương pháp nghiên cứu. Trang 2
5. Phạm vi nghiên cứu. Trang 3
6. Đối tượng nghiên cứu. Trang 3
Phần 2: Nội dung
1.Cơ sở lý luận: Trang 4
2.Thực trạng: Trang 7
3. Giải pháp: Trang 8
4. Hiệu quả Trang18
Phần 3: Kết luận
1. Bài học kinh nghiệm Trang 24
2. Hướng phổ biến và áp dụng đề tài Trang 24
3. Hướng nghiên cứu Trang 25
4. Tài liệu tham khảo Trang 26
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 1 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
1. Lý do chọn đề tài:
* Trong chương trình Mĩ thuật ở bậc trung học cơ sở, vẽ theo mẫu có vị trí
quan trọng. Vẽ theo mẫu giúp cho học sinh nắm được đặc điểm hình dáng, cấu
trúc của đồ vật, thông qua việc so sánh, phân tích, tổng hợp khái quát hố. Học
sinh được rèn luyện kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt,
màu sắc. Kiến thức và kĩ năng của vẽ theo mẫu hỗ trợ rất nhiều cho các phân
môn khác như: kiến thức, kĩ năng sắp xếp bố cục, vẽ hình, tỉ lệ, tương quan đậm
nhạt, màu sắc, không gian, ánh sáng được vận dụng trong các phân môn vẽ
tranh, vẽ trang trí.
* Vẽ theo mẫu nhằm trang bị, cung cấp cho học sinh một số kiến thức kĩ

năng cơ bản về “nghệ thuật tạo hình”. Trên cơ sở những kĩ năng cơ bản đó,
người học Mĩ thuật nói chung, học sinh trung học cơ sở nói riêng có khả năng
cảm thụ vẻ đẹp của đồ vật, hình thành ở học sinh biểu tượng trọn vẹn về đồ vật
(hình dáng, cấu trúc, chất liệu, màu sắc). Những biểu tượng đó là cơ sở hết sức
cần thiết cho sự phát triển khả năng sáng tạo ở các phân môn khác…
2. Mục đích của đề tài:
Giúp học sinh nhận biết về phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu, và thực hành
vào bài làm một cách có hiệu quả.
3. Nhiệm vụ của đề tài:
Hướng dẫn học sinh khối 6 cách vẽ cách vẽ theo mẫu trong phân môn vẽ
theo mẫu.
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài:
Qua nghiên cứu đề tài này tôi đã áp dụng một số phương pháp dạy học như
sau:
4.1 Phương pháp nêu vấn đề.
4.2 Phương pháp trực quan, trao đổi, trò chuyện
4.1 Phương pháp vấn đáp
4.3 Phương pháp điều tra, thăm dò
4.5 Phương pháp thực nghiệm
4.6 Phương pháp thống kê số liệu, đối chiếu
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 2 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
5. Phạm vi nghiên cứu đề tài.
Các kĩ năng vẽ theo mẫu của học sinh khối 6
6. Đối tượng nghiên cứu đề tài:
Học sinh khối 6 trường trung học cơ sở Trần Hưng Đạo
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 3 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
Phần 2
NỘI DUNG

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Theo tinh thần chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học của ngành cùng với
việc thay sách giáo khoa, chương trình trung học cơ sở nói chung môn mĩ thuật
nói riêng và việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy phù
hợp với đặc trưng bộ môn là một vấn đề bức thiết. Như chúng ta đã biết nội
dung và phương pháp giảng dạy bao giờ cũng gắn bó với nhau, mỗi nội dung đòi
hỏi một phương pháp thích hợp, các kỹ năng không thể được hình thành và phát
triển bằng con đường truyền giảng thụ động. Muốn phát triển kỹ năng này, học
sinh phải được hoạt động trong môi trường thực tế dưới sự hướng dẫn của giáo
viên. Vì mục đích của môn mĩ thuật ở trường phổ thông nói chung và lớp 6 nói
riêng chủ yếu là giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen
và thưởng thức vẻ đẹp của mẫu vật sẵn có quanh các em, cung cấp cho các em
một lượng kiến thức cơ bản nhất định giúp các em hiểu được cái đẹp của đường
nét, mảng hình, đậm nhạt, màu sắc, bố cục.
1. Cơ sở thực tiễn
- Ngay từ đầu năm học 2012-2013 Tôi đã thực hiện cuộc thăm dò đối với
học sinh khối 6 trường trung học cơ sở Trần Hưng Đạo. Qua đây tôi nhận thấy:
1.1 Về phía học sinh:
1.1.1 Các em hiểu về vẽ theo mẫu còn hạn chế, chưa có thói quen quan sát,
nhận xét hình, tỉ lệ đậm nhạt, nên không hào hứng với vẽ theo mẫu, nhìn chung
kết quả bài vẽ còn yếu so với các phân môn khác, đạt dưới trung bình và trung
bình nhiều hơn khá. Kết quả khảo sát chất lượng của bài vẽ theo mẫu đầu tiên
được thống kê như sau:
Khối Tổng số học sinh
Xếp loại đạt trở lên
Số lượng Tỷ lệ %
6 308 293 95,1%
1.1.2 Học sinh xếp loại chưa đạt do các nguyên nhân sau:
- Phần lớn các em vẽ là dùng thước kẻ
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 4 - Giáo viên: Ngô Phương Bình

Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Vẽ hình quá nhỏ so với khổ giấy, không dám vẽ lớn.
- Mặt khác, học sinh chưa biết vận dụng các kiến thức của bài trước: luật
xa gần, cách vẽ theo mẫu…
1.2 Về phía giáo viên :
Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, phương tiện phục vụ cho
vẽ theo mẫu còn thiếu và mẫu vẽ chưa có quy chuẩn. Do vậy chưa khai thác
được vẻ đẹp về bố cục, hình mảng, đậm nhạt, tương quan chung, nên chưa khích
lệ được tinh thần hăng say học tập của học sinh.
Từ những thực tiễn trên, tôi đã bắt tay vào nghiên cứu đề tài :
* Hướng dẫn học sinh phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu môn Mĩ thuật lớp 6.
ở trường trung học cơ sở
2. Vấn đề đặt ra:
2.1 Khi dạy phương pháp vẽ theo mẫu: giáo viên cần khắc sâu cho học
sinh thế nào là vẽ theo mẫu. Cần giải thích thêm để các em phân biệt được: vẽ
theo mẫu khác với vẽ kĩ thuật.
2.2. Vẽ kĩ thuật yêu cầu vẽ đúng, chính xác đến từng milimét, nét thẳng
phải thẳng băng, đều đều; hình tròn, hình ôvan phải thật chính xác, tròn trịa, đều
đặn. Nét, hình ở vẽ kĩ thuật phải dùng thước, compa…để vẽ.
2.3 Ngược lại: vẽ theo mẫu chỉ yêu cầu tả lại, mô phỏng lại mẫu, không đòi
hỏi chính xác, đúng như mẫu. Nét vẽ, hình vẽ ở vẽ theo mẫu tuyệt nhiên không
được dùng thước, compa, mà chỉ dùng tay tả lại nét thẳng nét cong của mẫu.
2.4 Phương pháp vẽ theo mẫu là cách vẽ, cách tiến hành bài vẽ từ
QUAN SÁT, NHẬN XÉT MẪU CÁC BƯỚC DỰNG HÌNH VẼ
ĐẬM NHẠT, cuối cùng HÒAN CHỈNH BÀI VẼ.
Phương pháp vẽ theo mẫu sẽ giới thiệu những gì làm trước, những gì làm
sau, cách vẽ khoa học, có logic- tư duy khoa học, làm việc khoa học.
2.4.1 Trong phân môn vẽ theo mẫu, cần hình thành và phát triển cho học
sinh những kĩ năng sau:
- Quan sát (so sánh, phân tích, tổng hợp đặc điểm của mẫu).

- Xác định bố cục.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 5 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Vẽ hình.
- Chỉnh hình.
- Vẽ đậm nhạt.
2.4.2 Kĩ năng quan sát: giúp cho học sinh biết cách quan sát đồ vật:
quan sát từ tổng thể đến chi tiết, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát để nắm
được tỉ lệ , đặc điểm cấu trúc và cảm thụ được vẻ đẹp của mẫu. Trên cơ sở quan
sát đặc điểm của mẫu, hình thành ở học sinh biểu tượng về đồ vật, góp phần
hình thành thị hiếu thẫm mĩ và thói quen quan sát nhận ra vẻ đẹp của đồ vật
xung quanh, biết trân trọng cái đẹp và thích tạo ra cái đẹp theo khả năng và sở
thích của mình.
2.4.3 Kĩ năng xác định bố cục: Giúp học sinh biết chọn mẫu vẽ, biết sắp
xếp mẫu có bố cục đẹp, biết sắp xếp hình vẽ trên giấy cân đối, thuận mắt. Kĩ
năng bố cục hình vẽ được sử dụng trong tất cả các phân môn của mĩ thuật như:
vẽ trang trí, vẽ tranh và thường thức mĩ thuật.
2.4.4 Kĩ năng vẽ hình: Trên cơ sở kết quả quan sát nắm được đặc điểm hình
dáng của mẫu, học sinh sắp đặt bố cục hình vẽ trên giấy và phác hình từ khái
quát, tổng thể đến chi tiết. Nếu không biết cách phác hình thì bài vẽ không đạt
được hiệu quả như mong muốn. Có thể phải tẩy xóa nhiều, bài vẽ bẩn và hình vẽ
có thể xộc xệch không vững chắc. Kĩ năng này cũng được sử dụng nhiều trong
trang trí, vẽ tranh…
2.4.5 Kĩ năng chỉnh hình, trên cơ sở hình vẽ đã được xác định, học sinh biết
cách so sánh hình vẽ với mẫu để điều chỉnh hình cho đúng tỉ lệ, hình dáng, đặc
điểm của mẫu, kỹ năng này cũng được sử dụng trong vẽ trang trí và vẽ tranh.
2.4.6 Kĩ năng vẽ đậm nhạt: Sau khi hình vẽ được hoàn chỉnh, học sinh cần
quan sát mẫu để xác định các mảng đậm, nhạt trên cơ sở ánh sáng chiếu vào vật
mẫu. Học sinh biết cách vẽ đậm nhạt, thể hiện đúng các độ đậm nhạt trên mẫu.
2. THỰC TRẠNG

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 6 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Tổng số học sinh của của khối 6 là 327 học sinh.
- Phú Giáo là một huyện nằm ở phía bắc của tỉnh Bình Dương, đời sống
của nhân dân ở đây còn khó khăn, nên việc phụ giúp gia đình của các em là điều
khó tránh khỏi là vùng sâu, vùng xa của tỉnh là vùng có dân tộc nên việc xem
môn học mĩ thuật nói chung và môn vẽ theo mẫu nói riêng cũng còn hạn chế
trong cách nghĩ và học của học sinh, bên cạnh đó một số giáo viên và không ít
những bậc phụ huynh học sinh còn xem việc học môn mĩ thuật là môn học phụ
- Một số học sinh còn chưa chủ động trong việc học và thực hành bài vẽ
theo mẫu.
- Để thấy việc học của các em có tiến bộ hay không, tôi đã thực hiện cuộc
thăm dò như sau:
1. Thuận lợi và khó khăn:
1.1 Thuận lợi
+ Với nhiều năm liền được sự quan tâm của Sở giáo dục và Đào tạo Bình
Dương, Phòng giáo dục Phú Giáo và Ban giám hiệu trường trung học cơ sở Trần
Hưng Đạo về cơ sở vật chất, trang thiết bị hỗ trợ đắc lực cho việc giảng dạy ở
trường.
+ Sở giáo dục cũng thường xuyên tổ chức cho giáo viên tham dự chuyên đề
và bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ môn mĩ thuật có ứng dụng công nghệ
thông tin vào trong các tiết dạy.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 7 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Yêu cầu Kết quả
a. Cách sắp mẫu và nhận xét
mẫu.
112 học sinh chưa hiểu về cách sắp mẫu như
thế nào cho hợp lí.
b. Cách tìm bố cục và dựng
hình.

49 học sinh tìm bố cục còn xộc xệch và phác
hình chưa ổn.
c. Cách ước lượng và phác
khung hình chung và riêng
của vật mẫu.
80 học sinh còn yếu trong cách tìm khung
hình chung và riêng.
d. Cách vẽ đậm, nhạt và màu
trong vẽ theo mẫu.
112 học sinh chưa phân biệt được các mảng
đậm nhạt trên mẫu.
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
+ Với tinh thần trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy, việc giáo viên tự
làm đồ dùng dạy học để giảng dạy là hết sức quan trọng.
+ Giáo viên giảng dạy, là người tốt nghiệp đại học mĩ thuật và đã trực tiếp
giảng dạy bộ môn mĩ thuật 6, nên rất thích nghiên cứu đề tài, nhằm giúp học
sinh học tốt môn mĩ thuật
1.2 Khó khăn:
+ Trong những năm gần đây trên địa bàn huyện Phú Giáo dân nhập cư có
phần đông và có một số học sinh nơi khác chuyển đến nên nhu cầu về trường
lớp có tăng, vì vậy phòng học chưa đáp ứng được nhu cầu phòng bộ môn.
+ Môn mĩ thuật hiện nay chưa được coi trọng, nhiều người cho rằng ai dạy
mà chẳng được, học sinh đa phần thuộc vùng sâu, vùng xa, các em mới từ cấp I
lên nên nhiều khi phương pháp, kĩ năng vẽ chưa tiếp thu kịp, phòng thực hành,
đồ dùng dạy học còn thiếu thốn, mặt khác với đặt điểm bộ môn
( 1 lớp 1 tiết / 1 tuần), nên học sinh cũng không chú ý nhiều, phụ huynh thì
xem thường, chỉ hướng nghiệp cho con em mình những tư tưởng thực dụng hơn
nhiều so với trước, là cho con em minh học thêm các môn Toán, Lí, Hóa, Anh
văn vv…
Trước những vấn đề trên, tôi đã suy nghĩ tìm tòi, và rút ra một số kinh

nghiệm và biện pháp trong quá trình giảng dạy, nhằm hướng dẫn những kĩ năng
vẽ theo mẫu cho học sinh khối 6.
3. GIẢI PHÁP
1.1 Để phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên cần :
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài học để xác định mục tiêu cụ thể. Trong bài
học đó giáo viên cần hình thành ở học sinh những kĩ năng nào và mức độ đến
đâu?
Ví dụ : những bài đầu vẽ theo mẫu ở lớp 6, giáo viên cần kiểm tra lại
những kĩ năng học sinh đã có ở tiểu học trên cơ sở cần phát triển các kĩ năng cho
học sinh như chọn mẫu, bày mẫu, quan sát, vẽ hình, chỉnh hình, vẽ đậm nhạt. Ở
bài này giáo viên có thể tập trung vào kĩ năng quan sát: chọn mẫu, bày mẫu ,
nhận xét mẫu, phác hình.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 8 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Kĩ năng sắp xếp bố cục và phác hình: những bài sau, kĩ năng này sẽ được
củng cố từng bước và phát triển những kĩ năng chỉnh hình và vẽ đậm nhạt. Qua
nhiều bài luyện tập các kĩ năng trên được hình thành từng bước và phát triển.
- Cuối mỗi bài học qua đánh giá kết quả học tập của học sinh giáo viên nắm
được mức độ, kĩ năng đã phát triển ở từng học sinh và từ đó giáo viên có thể có
kế hoạch bồi dưỡng cho cả lớp và từng cá nhân học sinh.
1.2 Để hình thành và phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên
nên sử dụng một số phương tiện dạy học như:
-Yêu cầu học sinh cùng tham gia chuẩn bị mẫu vẽ. Học sinh phân công
trong nhóm mang theo đồ vật, hoa quả để bày mẫu tuỳ theo nội dung của bài học
(có thể bày 3 hoặc 4 nhóm mẫu để học sinh vẽ theo nhóm). Các nhóm mẫu có
thể giống hoặc khác nhau tùy theo yêu cầu của bài. Tuy nhiên phải đảm bảo yêu
cầu chung của bài.
- Bài vẽ của học sinh năm trước (cả bài tốt và bài chưa tốt).
- Các bước tiến hành bài vẽ (có thể trình bày trên giấy khổ rộng hoặc giấy
trong để trình bày trên máy chiếu qua đầu).

1.3 Dưạ vào các giải pháp trên tôi thử vận dụng các phương pháp vào dạy
học một số bài vẽ theo mẫu trong chương trình sách giáo khoa mĩ thuật 6
như sau :
 Bài 15, 16- tiết 15, 16. Vẽ theo mẫu- Mẫu có dạng hình trụ và hình cầu
Giáo viên có thể sử dụng kết hợp nhiều phương pháp dạy học trong bài học
như phương pháp quan sát, trực quan, giảng giải - minh hoạ, thực hành…
- Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm, các nhóm tự
chọn và bày mẫu (mẫu đã được phân công chuẩn bị trước).
- Sau khi các nhóm bày mẫu xong, giáo viên phân tích cái được và chưa
được cần điều chỉnh lại cho đẹp. Qua đó học sinh hiểu được để có mẫu đẹp cần
phải chọn mẫu như thế nào? Có mẫu đẹp chưa đủ mà cần phải đặt như thế nào
để có bố cục đẹp?
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 9 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở

Hình a- bố cục lỗng
Hình b, c- bố cục bị thu hẹp
Hình d- bố cục không thuận mắt
Hình e- bố cục đẹp, thuận mắt.
- Sau khi đã bày mẫu, giáo viên đặt câu hỏi để học sinh quan sát nhận ra
đặc điểm, hình dáng, màu sắc và cấu trúc hình thể của từng mẫu vật và so sánh
sự khác nhau giữa các vật mẫu về hình dáng, màu sắc, tỉ lệ (quan sát nhóm mẫu
mà học sinh sẽ thực hiện bài vẽ).
? Những đồ vật hình trụ là những vật có hình dạng như thế nào? Kể tên một
số đồ vật có dạng hình trụ.
? Hãy kể tên một số đồ vật có dạng hình cầu ?
? Miêu tả những màu sắc , chất liệu sẵn có trên mẫu?
? So sánh tỉ lệ của hình cầu và hình trụ.
Ở bước này giáo viên cần hướng học sinh quan sát từ tổng thể đến chi tiết.
- Sau khi quan sát nhận ra đặc điểm riêng của từng mẫu vật, giáo viên

hướng dẫn học sinh quy nhóm mẫu vào khung hình chung theo tỉ lệ chiều
ngang, chiều cao (lấy chiều cao của đồ vật cao nhất, chiều ngang tính từ vật nằm
bên trái qua phải), sắp đặt khung hình chung lên giấy vẽ sao cho cân đối đẹp mắt
(không quá to, quá nhỏ, lệch lên, lệch xuống hoặc lệch sang trái, sang phải).
Giáo viên có thể dùng đồ dùng trực quan để minh hoạ cho các dạng bố cục đó để
học sinh nhận ra thế nào là bố cục đẹp và chưa đẹp.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 10 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
a/ a/
b/ a/
c/

a/
d/ a/ e/ a/
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Sau khi xác định được khung hình chung, giáo viên cần hướng học sinh
tiến hành phác khung hình riêng của từng vật mẫu. Quan sát, so sánh tỉ lệ của
từng vật mẫu để có hình vẽ chính xác với đặc điểm của mẫu.
Ví dụ: hình cầu có chiều cao gần bằng ¼ chiều cao của hình trụ , chiều
ngang của hình cầu gần bằng ½ chiều ngang của hình trụ.
Dùng chì phác nhẹ tay (nét mờ để dễ điều chỉnh, tẩy xoá). Khi khung hình
chung và khung hình riêng của mẫu đã được xác định tương đối chính xác, cần
quan sát mẫu để xác định tỉ lệ các bộ phận trên mẫu. Để phác hình cho cân cần
xác định các đường trục đứng và trục ngang, trên từng mẫu vật. Dựa trên các
đường trục, xác định vị trí các bộ phận và phác hình từng mẫu vật (các bộ phận
của từng mẫu vật).
- Khi hình dáng chung của từng mẫu vật đã được xây dựng, tiến hành chỉnh
hình cho đúng với đặc điểm của mẫu. Quan sát, so sánh đặc điểm của các bộ
phận trên mẫu để điều chỉnh hình vẽ cho đúng. Chú ý đến nét vẽ có chỗ đậm,
chỗ nhạt dựa trên cơ sở ánh sáng chiếu vào mẫu vật. Không nên viền chu vi của
hình vẽ bằng nét có độ đậm đều nhau làm cho hình vẽ trở nên khô cứng.

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 11 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- Khi hình vẽ được chỉnh sửa, tiếp tục quan sát, so sánh độ đậm nhạt lớn
trên mẫu để phân chia các mảng đậm nhạt trên hình vẽ và gợi đậm nhạt bằng
bằng các nét đan xen nhau, chồng lên nhau. Trên cơ sở các mảng đậm nhạt lớn
điều chỉnh, đẩy sâu, nhấn đậm, nhạt một số chi tiết cần thiết để bài vẽ hoàn
chỉnh. Vẽ đậm nhạt cần chú ý đến nguồn ánh sáng chiếu vào mẫu để diễn tả cho
đúng.
Ánh sáng
- Sau phần hướng dẫn chung giáo viên cho học sinh thực hành bài vẽ.
Trong khi thực hành giáo viên đến từng nhóm để hướng dẫn cá nhân thực hiện
bài vẽ theo đúng các bước tiến hành.
1. Kết quả đạt được:
Qua nghiên cứu và thực nghiệm vận dụng các các kĩ năng vào dạy học ở
một số bài vẽ theo mẫu, đạt được những kết quả khả quan, từng bước nâng cao
chất lượng học sinh qua từng giai đoạn.
Kết quả cụ thể như sau:

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 12 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
Các giai đoạn Khối
Tổng số
học sinh
Chưa đạt Đạt
SL TL% SL TL%
Đầu HKI 6 308 15 4,9% 293 95,1%
Giữa HKI 6 308 1 0.3% 307 99,7%
Bước 3: Tiến trình của một bài vẽ theo mẫu lớp 6:
Tuần: 27
Tiết: 27

Vẽ theo mẫu
Bài 27: MẪU CÓ HAI ĐỒ VẬT
I/. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học sinh biết được đặc điểm của mẫu và nắm bắt phương
pháp vẽ hai vật mẫu .
Học sinh biết được cấu trúc, hình dáng của các đồ vật xung quanh.
2. Kỹ năng: Học sinh vẽ được mẫu gần giống mẫu thực về hình dáng, đậm
nhạt, thể hiện bài vẽ đúng tỷ lệ, mềm mại và nổi bật hình khối cơ bản của mẫu.
3. Thái độ: Học sinh yêu thích môn học, cảm nhận được vẻ đẹp của đồ vật
và bài vẽ theo mẫu.
II/. CHUẨN BỊ:
1/. Giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, vật mẫu, bài vẽ của học
sinh năm trước. .
2/. Học sinh: Đọc trước bài, vật mẫu, chì, tẩy, vở bài tập.
III/. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
1/. Ổn định tổ chức: Giáo viên kiểm tra sĩ số và sự chuẩn bị của học
sinh.
2/. Kiểm tra bài cũ: Giáo viên kiểm tra bài tập: Kẻ chữ nét thanh nét
đậm.
3/. Bài mới:
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 13 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
+ Giới thiệu bài: Các em đã làm quen với phân môn vẽ theo mẫu qua một
số bài tập từ đơn giản đến phức tạp. Để các em ngày càng thành thạo hơn trong
việc diễn tả một đồ vật hay một sự vật nào đó, hôm nay thầy và các em lại cùng
nhau nghiên cứu bài “Vẽ theo mẫu : Mẫu có 2 đồ vật – Tiết 1: Vẽ hình”.
4/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1:
Hướng dẫn học sinh quan sát và

nhận xét.
 giáo viên cho học sinh quan sát vật
mẫu và nêu nhận xét về: Hình dáng
của vật mẫu như thế nào?(cao, thấp,
rộng, hẹp, to hay nhỏ ).
 Giáo viên bổ sung:
Cái chai và cái cốc có hình dáng dài
hình trụ quả cam, quả táo có hình trụ
và hình cầu, lọ hoa có cả hình trụ và
hình trụ cầu gắn vào nhau…
Các mẫu vật được xếp gần nhau có
to, có nhỏ, có cao, có thấp.
Màu sắc đa dạng có đậm, có nhạt.
 Sau đó giáo viên sẽ gợi ý cho học
sinh bày 2 mẫu vật để vẽ vật phẩm.
Ấm pha trà và cái cốc, bình thủy và
quả hoặc lọ hoa và quả…
 Giáo viên lưu ý cho học sinh cần
chọn vật mẫu có hình dáng cao, thấp,
to nhỏ, màu đậm, màu nhạt khác nhau.
Sau khi có 2 vật mẫu hợp lý, giáo viên
gợi ý cho học sinh cách bày mẫu vật
HS quan sát
HS trả lời câu hỏi
- HS thảo luận và
nêu nhận xét chi tiết
vật mẫu về:
+ Hình dáng.
+ Vị trí.
+ Tỷ lệ.

+ Đậm nhạt.
I/. Quan sát và
nhận xét:
+ Hình dáng.
+ Vị trí.
+ Tỷ lệ.
+ Đậm nhạt.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 14 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
làm sao cho có một bố cục đẹp mắt.
 Giáo viên cho học sinh quan sát
hai vật mẫu và đặt câu hỏi.
-Hai vật mẫu có hình gì? Nằm trong
khung hình gì?
-Hai vật mẫu được bày như vậy ta sẽ
bố cục giấy ngang hay dọc?
- Hình dáng tỷ lệ, cấu tạo, vị trí của 2
vật mẫu?
- Vật nào lớn hơn? Vật nào được đặt
trước, sau? Vật có bị che khuất không?
- Hướng ánh sáng chính.
- Vật có màu sắc như thế nào?
- Giáo viên có thể cho học sinh cầm
mẫu trên tay xoay mọi phía để học
sinh quan sát, nhận xét cấu trúc vật
mẫu.
 Giáo viên bổ xung và kết luận:
Bài vẽ đẹp là biết cách sắp xếp hình vẽ
cân đối, có hình dáng gần giống mẫu
biết vẽ đậm, nhạt và vẽ màu

Học sinh chọn vật
mẫu để sắp xếp thành
bố cục đẹp.
Hoc sinh trả lời
Học sinh lắng nghe
HOẠT ĐỘNG 2:
Hướng dẫn học sinh cách vẽ.
- giáo Viên cho học sinh nhắc lại
phương pháp vẽ theo mẫu.
+ Vẽ khung hình.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh so
sánh tỷ lệ giữa chiều cao và chiều
ngang để xác định tỷ lệ của khung
hình.
- Học sinh nhắc lại
phương pháp vẽ theo
mẫu.
- Học sinh quan sát kỹ
vật mẫu và xác định tỷ
lệ khung hình chung
II/. Cách vẽ:
1. Vẽ khung hình.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 15 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
- giáo viên vẽ một số khung hình đúng
và sai để học sinh nhận xét.
+ Sau đó phác đường trục của đồ vật.
Tìm tỷ lệ các bộ phận: Thân, miệng,
đáy của đồ vật( Nếu tỷ lệ không đúng
hình vẽ sẽ sai lệch, không giống mẫu).

+ Vẽ chi tiết.
Vẽ nét chính và điều chỉnh tỉ lệ. Phác
các nét thẳng dài vừa quan sát mẫu
vừa vẽ.
 Hồn thiện hình vẽ: Vẽ nét chi tiết
(nét cong của miệng hay nắp, tay cầm,
đáy cho đúng với mẫu, tẩy bớt các
bước không cần thiết )
- GV cho Học sinh quan sát bài vẽ của
HS năm trước và quan sát vật mẫu rồi
nhận xét về bố cục để rút kinh nghiệm
cho bài vẽ của mình .
của vật mẫu.
-Học sinh trả lời
- Học sinh quan sát kỹ
mẫu và so sánh tỷ lệ
các bộ phận của vật
mẫu
Học sinh quan sát và
ghi nhớ
Học sinh quan sát bài
vẽ của học sinh năm
trước, quan sát vật
mẫu thật và nhận xét
về cách vẽ hình.
.
2. Xác định tỷ lệ và
vẽ nét cơ bản.
3. Vẽ chi tiết.
4.Hoàn thiện bài

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 16 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
HOẠT ĐỘNG 3:
Hướng dẫn HS làm bài tập.
 Có thể đặt hai mẫu giống nhau ở vị
trí thích hợp và chia lớp thành bốn
nhóm, mỗi nhóm vẽ một mẫu.
 Yêu cầu học sinh vẽ như hướng dẫn.
* Nhắc học sinh:
 Quan sát kĩ hình dáng, tỉ lệ của mẫu
trước khi vẽ.
 Sắp xếp hình vẽ cân đối bố cục hợp
lý trong khổ giấy.
- Học sinh làm bài tập
theo nhóm.
- Học sinh sắp xếp
mẫu ở nhóm mình.
- Thảo luận nhóm về
cách vẽ chung ở mẫu
vật nhóm mình.
III/. Bài tập.
Vẽ theo mẫu: Mẫu
có hai đồ vật.
HOẠT ĐỘNG 4: nhận xét đánh giá
- Giáo viên viên chọn một số bài vẽ
của học sinh ở nhiều mức độ khác
nhau và cho Học sinh nêu nhận xét và
xếp loại theo cảm nhận của mình.
- Giáo viên biểu dương những bài vẽ
đẹp, nhắc nhở, góp ý cho những bài vẽ

chưa hoàn chỉnh.
- Học sinh nhận xét
và xếp loại bài tập
theo cảm nhận của
mình.
4. Dặn dò
+ Bài tập về nhà: Học sinh về nhà vẽ mẫu theo ý thích.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 17 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
+ Chuẩn bị bài mới: Đọc trước bài mới “Mẫu có 2 đồ vật – Tiết 2: Vẽ đậm
nhạt”, chuẩn bị vật mẫu giống tiết trước, chì, tẩy, vở bài tập.
4. HIỆU QUẢ
Sau khi tôi đã hướng dẫn học sinh về kĩ năng vẽ theo mẫu. tôi đã cho học
sinh vẽ lên giấy với những yêu cầu sau:
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 18 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Câu 1: Em có thích học phân môn vẽ theo mẫu không ?
A. Có
B. Không
Câu 2: Em thích bước vẽ màu trong bài vẽ theo mẫu không ?
A. Có
B. Không
Câu 3: Em có thích vẽ thích vẽ đậm nhạt ?
A. Có
B. Không
Câu 4: Em có biết cách đặt mẫu như thế nào là hợp lí không?
A. Có
B. Không
Câu 5: để tiến hành bài vẽ theo mẫu gồm có mấy bước ?
A. 3 bước
B. 4 bước

C. 5 bước
Câu 6: Trước khi vẽ đậm nhạt ta phải làm gì?
A. Đánh liền
B. Đánh đậm một chổ
C. Hướng ánh sáng
D. Phác mảng đậm nhạt
Câu 7: Em có hay thường xuyên vẽ mẫu ở nhà không?
A. có
B. Không
C. Thỉnh thoảng
Câu 8: Qua môn học vẽ theo mẫu em có thấy thoải mái không ?
A. Có
B. Không
C. Bình thường
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
Tổng kết : Phương án A có 111 học sinh = 34,6%
B có 97 học sinh = 37,4 %
C. có 78 học sinh = 26,5%
D có 60 học sinh = 17 %
* Qua kết quả trên tôi thấy học sinh đã bước đầu có ý thức về các kĩ năng
vẽ bài
Sau khi đã có vốn kiến thức về màu sắc giúp các em say mê hơn đối với
môn mĩ thuật nói chung và vẽ theo mẫu nói riêng. Các em đã bước đầu nắm
được quy luật về màu sắc để vẽ màu. Các em đã dùng màu rất mạnh dạn, đem
lại hiệu quả bất ngờ đối với bài vẽ, đảm bảo quy luật dùng màu.
* Dưới đây là một số bài vẽ đẹp của học sinh

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 19 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 20 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
]]


Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 21 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 22 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
Phần 3
KẾT LUẬN:
1. Bài học kinh nghiệm:
Mỹ thuật là bộ môn thuộc lĩnh vực nghệ thuật. Do đó, tuy môn học cũng
nhằm cung cấp kiến thức và theo những quy định chung nhưng khi vận dụng,
giáo viên không đòi hỏi, không bắt buộc tất cả học sinh phải làm bài như nhau
và tuân thủ một cách máy móc, rập khuôn theo cái chung.
Học sinh tuy vẽ cùng một mẫu, nhưng sản phẩm rất khác nhau về nét vẽ, về
hình, về bố cục vì thế có thể nói kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào sự
“giàu có” kiến thức, vào “nghệ thuật truyền đạt” của giáo viên. Nhưng quan
trọng hơn cả là khả năng cảm nhận của học sinh. Bởi lẽ, học sinh có thích thú thì
mới chịu suy nghĩ, tìm tòi và thể hiện bằng cảm xúc của mình. Vẽ có cảm xúc
bao giờ cũng mang lại hiệu quả cao. Vì thế, dạy- học môn mĩ thuật không đơn
giản là dạy và học kĩ thuật vẽ mà còn phải kết hợp với dạy và học cảm thụ thế
giới xung quanh. Bắt buộc, gò ép học sinh trong học mĩ thuật sẽ dẫn đến khuôn
mẫu, đồng điệu.
2. Hướng phổ biến và áp dụng đề tài:

* Để một tiết dạy- học Vẽ theo mẫu thành công, giáo viên cần:
 Chuẩn bị tốt ở khâu soạn giảng, hình thành các phương pháp dạy học
tích cực thích hợp với từng bài, từng phần, từng nội dung.
 Sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý với đặc trưng của từng bài (mẫu vẽ,
hình gợi ý các bước vẽ hình, vẽ màu…)
 Khi sử dụng đồ dùng dạy học cần chú ý tới tính khoa học, thẩm mỹ và
độ chính xác của kiến thức.
 Giáo viên nên rèn luyện cho học sinh tính tự giác, tư duy sáng tạo trong
quá trình làm bài nhằm phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu.
 Trong quá trình áp dụng vào bài giảng, tôi nhận thấy phần khởi động và
thực hành của tiết học, là phần mà học sinh rất ham thích và tôi áp dụng thành
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 23 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
công nhất. Nên tôi rút cho bản thân là phải cố gắng hơn nữa, phải áp dụng trị
chơi bài hát, một câu chuyện …. Cho phù hợp với từng nội dung của bài.
 Kiểm tra, nhắc nhở học sinh giữ gìn cẩn thận dụng cụ học tập của mình
 Dặn dò học sinh chuẩn bị kĩ, đầy đủ những đồ dùng cần thiết cho tiết
học tiếp theo.
* Vận dụng khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như: phương pháp
làm việc theo nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện tập (làm việc
cá nhân), phương pháp quan sát, phương pháp nêu vấn đề, phương pháp trị
chơi…. Khi các kĩ năng đã được hình thành, giáo viên cần tiếp tục nâng cao và
phát triển để hình thành thị hiếu thẩm mĩ và nâng cao khả năng cảm thụ cái đẹp,
kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt, không gian và màu
sắc của học sinh trong vẽ theo mẫu.
3. Hướng nghiên cứu:
* Với những khó khăn đối với bộ môn mĩ thuật tôi sẽ cố gắng làm tốt công
tác giảng dạy của mình, đồng thời tìm ra những khuyết điểm trong bộ môn để
giúp tôi nghiên cứu sâu hơn về đề tài
* Trong quá trình thực hiện đề tài này, bản thân tôi đã cố gắng tìm tòi, học

hỏi kết hợp với một phần nhỏ kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tuy nhiên
không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được những ý kiến đóng
góp chân thành của các đồng nghiệp để tôi có thể nâng cao hiểu biết và cải thiện
hiệu quả trong công tác giảng dạy bộ môn Mỹ thuật.
Phú Giáo, ngày 18 tháng 02 năm 2013
Người thực hiện.
Ngô Phương Bình

Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 24 - Giáo viên: Ngô Phương Bình
Hướng dẫn học sinh phát triển kỹ năng vẽ theo mẫu môn mỹ thuật 6 ở trường Trung học cơ sở
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trong quá trình làm đề tài này tôi có tham khảo các tài liệu sau đây:
1. Sách giáo khoa, sách giáo viên MỸ THUẬT 6- Nhà xuất bản Giáo Dục.
2. Tài liệu bồi dưỡng cho giáo viên THCS mơn Mĩ Thuật - Bộ Giáo Dục
và Đào Tạo – Vụ Giáo Dục Trung Học.
3. Tự học vẽ- Tác giả Phạm Viết Song- Nhà xuất bản Giáo Dục.
Trường Trung học cơ sở Trần Hưng Đạo - 25 - Giáo viên: Ngô Phương Bình