thực trạng nhiễm khuẩn trên bệnh nhi lơ xê mi cấp sau điều trị hóa chất

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
KHOA KHOA HC SC KHE
B MÔN IU DNG
=========
=========


CN TRUNG KIÊN
Mã sinh viên: B00204


THC TRNG NHIM KHUN
TRÊN BNH NHI L XÊ MI CP
SAU IU TR HÓA CHT



 TÀI TT NGHIP C NHÂN H VLVH



HDKH: ThS. HOÀNG TH HNG




Hà Ni – Tháng 10 nm 2013
LI CM N

Trc ht tôi xin bày t lòng bit n đn Ban Giám hiu, Phòng ào to

đi hc, Khoa iu dng Trng i hc Thng Long đã to điu kin cho tôi
đc hc tp, rèn luyn và phn đu trong sut quá trình hc tp ti Trng
Tôi xin gi li cm n ti Gs.Ts.Phm Th Minh c, Trng khoa iu
dng Trng i hc Thng Long, ngi thy đã b nhiu công sc ging dy,
hng dn nhit tình ch bo cho tôi đc hc tp và hoàn thành lun vn này.
Tôi cng xin gi li cm n chân thành ti Ban Giám đc, Ban lãnh đo
cùng toàn th các bác s và điu dng viên ti Vin Huyt hc - Truyn máu
Trung ng đã to điu kin và giúp đ tôi trong thi gian nghiên cu và thc hin
đ tài này.
c bit tôi xin chân thành cm n ThS. Hoàng Th Hng mc dù rt bn
rn vi công vic nhng đã giành nhiu thi gian tn tình hng dn ch bo,
cung cp tài liu và nhng kin thc quý báu giúp tôi thc hin đ tài này.
Cùng vi tt c lòng thành kính tôi xin chân thành cm t và bit n sâu sc
đn các giáo s, phó giáo s, tin s trong hi đng đã thông qua đ tài và hi
đng chm khóa lun tt nghip đã đóng góp cho tôi nhng ý kin quý báu giúp
tôi hoàn thành tt đ tài.
Cui cùng tôi xin chân thành bày t lòng bit n đn gia đình, bn bè, đng
nghip…nhng ngi đã luôn c v, đng viên và ng h trong quá trình tôi thc
hin đ tài này.
Hà Ni, tháng 10 nm 2013
Cn Trung Kiên
Thang Long University Library
THUT NG VIT TT

Bnh nhân BN
iu dng viên DV
Kt qu mong đi KQM
L xê mi cp LXMc

MC LC

T VN  1
CHNG 1
: TNG QUAN 2
1.1. Tng quan v bnh l - xê - mi cp  tr em 2
1.1.1. nh ngha 2
1.1.2. Nguyên nhân gây bnh 3
1.1.3. Chn đoán 3
1.1.4. Phân loi 4
1.2. iu tr 5
1.2.1. Mc đích điu tr 5
1.2.2. Nguyên tc điu tr 5
1.3. Bin chng nhim trùng sau điu tr hóa cht 5
1.4. Tình hình nghiên cu LXMc ti Vit Nam 6
1.5. Quy trình chm sóc bnh nhân l - xê - mi cp  tr em 7
1.5.1 Vai trò ca điu dng viên : 7
1.5.2 Quy trình chm sóc bnh nhân 7
1.5.2.1 Nhn đnh: 7
1.5.2.2 Chn đoán điu dng: 9
1.5.2.3 Lp k hoch chm sóc 10
1.5.2.4 Thc hin k hoch chm sóc 11

1.5.2.5. Lng giá 13
CHNG 2
: I TNG VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU 14
2.1. i tng nghiên cu 14
2.1.1. i tng nghiên cu 14
2.1.2. Tiêu chun chn mu 14
2.1.3. Tiêu chun loi tr: 14
2.2. Phng pháp nghiên cu 14

2.2.1. Thit k nghiên cu 14
2.2.2. Ni dung nghiên cu 14
2.2.3. Các tiêu chun đánh giá 15
Thang Long University Library
2.2.4. Phng tin và vt liu nghiên cu 16
2.2.5. X lí s liu 16
2.2.6. o đc nghiên cu 16
CHNG 3
: KT QU NGHIÊN CU 17
3.1. c đim chung 17
3.1.1. Gii tính 17
3.1.2. Tui 18
3.1.3. Ni sng 19
3.1.4.Thi gian điu tr tn công sau chn đoán 20
3.2. ánh giá t thc trng nhim khun sau điu tr 20
3.2.1.1 St: 20
3.2.1.2 Bng chm sóc BN st: 21
3.2.2. Tình trng nhim khun sau điu tr lâm sàng 21
3.2.3. Kt qu xét nghim 22
CHNG 4
: BÀN LUN 24
4.1. Gii tính 24
4.2. Tui 24
4.3. Ni sng 24
4.4. Thi gian điu tr sau chn đoán 24
4.5. St 25
4.6. Tình trng nhim khun 25
4.7. Kt qu xét nghim 27
KHUYN NGH 29
TÀI LIU THAM KHO 30

PH LC……………………………………………………………………… 34

DANH MC BNG

Bng 3.1: Gii tính 17
Bng 3.2:  tui mc bnh 18
Bng 3.3: Ni sng 19
Bng 3.4: Thi gian điu tr sau tn công chn đoán 20
Bng 3.5: Bng thng kê tình trng nhim khun 21
Bng 3.6: Bng thng kê kt qu tình trng bch cu 22
Bng 3.7: Bng thng kê kt qu xét nghim 22

Thang Long University Library
DANH MC BIU 

Biu đ 3.1: Biu đ thng kê đc đim gii tính mc bênh 17
Biu đ 3.2: Biu đ thng kê đ tui mc bnh 18
Biu đ 3.3: Biu đ thng kê ni sng ca bnh nhân 19
Biu đ 3.4: Biu đ thng kê tình trng st 20
Biu đ 3.5: Biu đ thng kê kt qu xét nghim 23


DANH MC HÌNH

Hình 1.1: Hình nh LXMc trên ty đ 3
Hình 4.1. Tr b nhim trùng ming sau điu tr 10
Hình 4.2: Tr b nhim trùng da sau điu tr 10
Thang Long University Library
1
T VN 

L xê mi là mt nhóm bnh ác tính thng gp nht trong các bnh v máu.
 Vit Nam hin nay, t l mc bnh L xê mi khá cao, trong đó L xê mi cp tính
chim t l ln hn L xê mi mãn tính. Theo nghiên cu ca  Th Minh Hng
và  Trung Phn (1997 - 1999) [10] thì bnh L xê mi cp chim 38,5% bnh máu
nói chung. Bnh ch đc phát hin khi tin hành xét nghim máu, và thng din
bin rt nhanh, tin trin nng n. Nu ngi bnh không đc xét nghim, phát
hin và điu tr kp thi thì t l t vong rt cao. Tuy nhiên, ngay c khi đc tin
hành hóa tr liu thì ngi bnh vn có kh nng t vong do nhim khun, nhim
trùng do đc tính ca hóa cht làm suy gim kh nng ca t bào bch cu, đc bit
là bch cu ht, hoc do không đc chm sóc v sinh cá nhân s gây nên tht bi
trong quá trình điu tr [3] [6] [14].
Bên cnh các phác đ điu tr hóa cht giúp bnh nhân cha khi bnh, cn
có mt quy trình chm sóc bnh nhân hp lí giúp ngi bnh phòng nga và làm
gim các bin chng nhim trùng, bin chng nng có th xy ra. Vì th tôi đã tin
hành la chn đ tài “ Thc trng nhim khun trên bnh nhi L xê mi cp sau
điu tr hóa cht” nhm hai mc tiêu chính:
1. Mô t mt s đc đim ca bnh nhi L xê mi cp đc điu tr hóa
cht ti Vin Huyt Hc-Truyn Máu TW nm 2013.
2. Mô t thc trng nhim khun  bnh nhi L - xê - mi cp sau điu tr
hóa cht .

2
CHNG 1
TNG QUAN

1.1. Tng quan v bnh l - xê - mi cp  tr em
1.1.1. nh ngha
L xê mi cp (LXMc) là mt nhóm bnh máu ác tính. c trng ca bnh là
s tng sinh mt loi t bào non cha bit hóa hoc bit hóa rt ít (t bào blast),

ngun gc ti ty xng [11] [13].
T l mc bnh  Anh-M khong 3-5 trng hp/100.000 dân, và chim
khong 5% tng s các bnh ung th [17]. Ti Vit nam, LXM cp chim t l cao
nht trong các bnh máu. Qua các nghiên cu cho thy t l mc bnh  ngi Vit
Nam là 1,762,1 ngi/100.000 dân [12].
Bnh gp  mi la tui,  c hai gii. Tuy nhiên bnh có xu hng gp
nhiu hn  tr em và ngi già. Nhóm LXM cp dòng tu thng gp  ngi ln
trong khi đó, nhóm LXM cp dòng lympho chim 75-80% LXM cp  tr em [3]
[6] [7].
Phn ln LXMc gp  tr em là LXM dòng lympho. Theo Conter V và cng
s (2004), LXMc dòng lympho chim phn ln LXMc  tr em. T l gp LXMc
dòng lympho khong 3.000 tr/nm  Hoa K và khong 5.000 tr/nm  Châu Âu,
cao nht  tr t 2 - 5 tui [16][20]. Theo tác gi Nguyn Công Khanh ti Bnh
vin Nhi Trung ng t nm 1981 - 1990 có 737 trng hp LXMc dòng lympho
trong s hn 1.000 tr LXM nhp vin [9]. Gn đây nht t tháng 10/2002 đn
tháng 5/2004 s tr mc LXMc dòng lympho là 88/142 tr mc LXMc [12].
Trc nhng nm 60, t l sng ca bnh nhi LXMc dòng lympho di 1%.
Gn đây nh s hiu bit sâu sc v bnh, s ra đi ca nhiu hóa cht mi cùng
vi vic nghiên cu ca phác đ hóa tr liu đã ci thin đáng k hiu qu tr điu
tr: hn 95% bnh nhi đã đt lui bnh sau giai đon tn công, gim t l t vong,
thi gian sng kéo dài [8].
Thang Long University Library
3

Hình 1.1: Hình nh LXMc trên ty đ

1.1.2. Nguyên nhân gây bnh
Hin nay nguyên nhân gây bnh còn cha hoàn toàn sáng t, tuy nhiên có
mt s yu t đc coi là yu t thun li cho quá trình phát sinh và phát trin LXM
cp.

− Tia x
− Hoá cht
− Vi rus
− Yu t di truyn [3] [8]
1.1.3. Chn đoán
a. Triu chng lâm sàng
− Triu chng c nng: mt mi, hoa mt, chóng mt, st, gim cân, chán n,
toàn thân suy sp, đau xng dài, xng c, xng sn, sng các khp, nht là
các khp ln.
− Triu chng thc th
+ Hi chng thiu máu
+ Hi chng xut huyt
4
+ Hi chng nhim khun
+ Hi chng u hay thâm nhim: phì đi li, gan to, lách to, hch to, u trung
tht.
+ Hi chng loét, hoi t mm hng: viêm loét hng ming, hoi t mm
hng, viêm rng li.
+ Nhng triu chng khác: tn thng da, du hiu thn kinh khu trú (lit
mt, sp mí mt), du hiu tng áp lc s não (đau đu, nôn, tê đu chi…).
b. Triu chng cn lâm sàng
− Huyt đ: Có th gim hoc tng bch cu và xut hin bch cu non trong
công thc bch cu. Các ch s hng cu máu ngoi vi th hin thiu máu. S lng
bch cu có th di 1G/l hoc trên 200G/l.
− Huyt ty đ: là xét nghim bt buc đ quyt đnh chn đoán. Nm 2001,
T chc Y t Th gii (WHO) đã đa ra tiêu chun đ chn đoán xác đnh LXM
cp vi quy đnh t l t bào non ác tính ln hn hoc bng 20% các t bào có nhân
trong ty.
− Sinh thit ty: đc ch đnh trong trng hp ty nghèo t bào không đ
tiêu chun chn đoán LXM cp. Sinh thit ty s cho bit chính xác mt đ t bào

to máu trong ty, tình trng x, tình trng xâm ln ty.
− Hóa hc t bào, min dch t bào: là nhng xét nghim hin đi rt có giá tr
trong chn đoán phân loi LXM cp
− Di truyn t bào: nhng bt thng nhim sc th là rt hay gp trong bnh
LXM cp. Nhng bt thng này có mt s giá tr tiên lng bnh nht đnh nhng
hin vn cha phát hin [2], [3]
1.1.4. Phân loi
 phân loi LXM cp ngi ta da vào phân loi FAB (phân loi ca nhóm
các nhà huyt hc Anh, Pháp, M) trong đó có kt hp các tiêu chun v hình thái
hc, hóa hc t bào và min dch hc. Theo phân loi FAB, LXM cp gm 2 nhóm
ln là LXM cp dòng ty và LXM cp dòng lympho.
− LXM cp dòng ty: gm 8 th, t M0 đn M7
− LXM cp dòng lympho: gm 3 th, t L1 đn L3 [5]
Thang Long University Library
5
1.2. iu tr
1.2.1. Mc đích điu tr
− Tiêu dit đn mc cao nht các t bào ác tính đ đt đc tình trng lui bnh
hoàn toàn.
− Tìm cách cn tr không cho các t bào ác tính phát trin tr li tránh tái phát.
− Bo v các t bào lành tính
1.2.2. Nguyên tc điu tr
− iu tr bng hóa cht, s dng phác đ đ mnh, đa hóa tr liu
− iu tr chia theo nhiu giai đon; tn công, cng c, duy trì
− Phi hp gia đa hóa tr liu và ghép ty xng
− Có th phi hp các phng pháp khác: quang tuyn liu pháp, min dch
liu pháp…đ điu tr [5] [9]
1.3. Bin chng nhim trùng sau điu tr hóa cht
Bin chng nhim trùng là mt trong bin chng thng gp nht sau điu
tr hóa cht, và cng là nguyên nhân hàng đu gây t vong cho bnh nhân. Bin

chng nhim trùng xy ra ch yu do hin tng suy ty sau điu tr hóa cht. Các
t bào bình thng ca c th đang trong giai đon phân chia nh t bào tin thân
sinh máu, t bào biu mô niêm mc, t bào nang tóc …thng rt nhy cm vi các
thuc gây đc t bào. c bit, nhim trùng rt d xy ra  bnh nhi do h min
dch cha đc phát trin toàn din, tr cha có kh nng chm sóc bn thân. Biu
hin ca tình trng nhim trùng là st kéo dài đi kèm hoc không kèm vi hi
chng nhim trùng. BN LXM cp thng th hin tình trng nhim khun  ming,
phi, đng hô hp trên, thc qun, tit niu, hu môn, quanh hu môn, mt. Nhim
trùng  nhng bnh nhân này thng rt nng vì c th không có kh nng khu trú
 nhim trùng nên hay b nhim trùng  nhng c quan quan trng (nhim trùng
huyt, nhim trùng phi) và nhim trùng nhiu ni. Tình trng t vong do nhim
trùng cng rt có kh nng xy ra nu không có phác đ điu tr chun h tr sau
truyn hóa cht cho nhng bnh nhân này [4] [6] [12]. Ngoài điu tr h tr, vn đ
chm sóc dinh dng, v sinh có th nói là mt trong nhng bin pháp hàng đu đ
phòng chng nhim trùng cho bnh nhân sau điu tr hóa cht. Theo nghiên cu ca
Boydey nm 1976, nhng bnh nhân LXMc dành mt na thi gian nm vin đ
6
điu tr nhim trùng sau khi truyn các hóa cht chng ung th[19]. Mt nghiên cu
đa trung tâm ca hip hi ung th Châu Âu nm 2012 cng khng đnh tình trng
nhim trùng thng gp  bnh nhi sau điu tr hóa cht và có liên quan đn hin
tng gim bch cu sau điu tr [15] [17]. Ti Vit nam cng có mt s tác gi nh
Bùi Ngc Lan, Nguyn Công Khanh,… nghiên cu v điu tr lxemi  tr em, v
nhim trùng  tr em trong điu tr hóa cht [1]. Tuy nhiên vn đ này vn còn
tng đi mi  Vit nam.
1.4. Tình hình nghiên cu LXMc ti Vit Nam
Do điu kin k thut, kinh t còn hn ch nên  Vit Nam ch mt s trung
tâm ln tin hành nghiên cu và điu tr LXMc, tuy nhiên đã có nhiu công b v
đc đim bnh, v kt qu ng dng các k thut chn đoán, phân loi và điu tr
bnh.
Tình hình mc bnh: ng Ngc Tiêu (1974), Nguyn Công Khanh, Lê Thi

Th (1988), Bch Quc Tuyên (1991), Nguyn Th Minh An (1995) nghiên cu t
l và la tui mc bnh nhân LXMc ca nhiu bnh vin, trong nhiu nm cho thy:
bnh có xu hng ngày càng tng và gp t l cao  bnh nhân tr tui.  Trung
Phn, Bch Quc Khánh, Trn Th Minh Hng, Nguyn Hu Toàn nghiên cu v
s lng bnh nhân b bnh máu ti Vin huyt hc truyn máu Trung ng t nm
1995 - 2000 cho thy LXMc là mt bnh có t l cao nht trong s bnh máu và
bnh có xu hng ngày càng tng.
T nm 1980, Bch Quc Tuyên,  Xuân Thiêm đã ng dng các phng
pháp nhum hóa t bào đ phân loi l xê mi. Nguyn Công Khanh, Dng Bá
Trc phân loi LXMc tr em, Nguyn Ngc Minh phân loi bnh nhân ti bnh
vin Trung ng Hu. Trn Vn Bé, Lê Hu Tài (1994) áp dng k thut hóa t bào
phân loi bnh nhân l xê mi cp ti Thành ph H Chí Minh. Các tác gi đu thy
t l LXM cao. Phm Quang Vinh (1985) phân tích nhim sc th LXMc thy bt
thng thiu b thng gp  LXM dòng ty cp, bt thng quá bi thng gp 
LXMc dòng lympho.
Ti Vin Huyt hc - Truyn máu Trung ng, thc hin chng trình
nghiên cu toàn din bnh máu, t nm 1995,  Trung Phn và cng s phi hp
thuc đc hiu cho tng th bnh vi các ch phm máu nên s bnh nhân đc
Thang Long University Library
7
điu tr đúng phác đ tng lên. Nm 1999 ln đu tiên  Trung Phn, Bch Quc
Khánh, Trn Th Kiu My s dng ATRA điu tr LXM tin ty bào cp cho thy
t l lui bnh hoàn toàn ti 70%. Nm 2002 các tác gi tng kt kt qu phi hp
hóa tr liu (doxorubicin, vincristin, prednisolon) cho thy bnh nhân LXMc thy
80% lui bnh[2], [4]. Gn đây, ti Vin Nhi Trung ng cng có nhiu nghiên cu
v kt qu điu tr hóa cht và tình trng nhim trùng ca bnh nhi LXMc và cng
cho thy mt s kt qu đáng k.
Nh vy, dù khó khn, trong hàng chc nm qua các nhà huyt hc Vit
Nam đã đt đc mt s thành công trong chn đoán, phân loi và điu bnh l xê
mi. Tng bc hiu thêm v đc đim và din bin bnh  nc ta .

1.5 Quy trình chm sóc bnh nhân l - xê - mi cp  tr em
1.5.1 Vai trò ca điu dng viên :
Vic điu tr s tht bi nu ch điu tr bng thuc mà b qua mt phn quan
trng, chính là chm sóc BN. Công tác chm sóc ngi bnh s không ch đn
thun là v sinh cá nhân mà là s kt hp hài hòa ca c điu tr thuc và ch đ
chm sóc h tr và phòng nga bin chng xy ra.
Công tác chm sóc BN LXMc  tr em cng ging chm sóc các bnh ni
khoa khác, đu tuân th theo nm bc c bn: nhn đinh, chn đoán điu dng,
lp k hoch chm sóc, thc hin và đánh giá, tôi xin đa ra quy trình chm sóc BN
LXMc  tr em sau điu tr hóa cht.
1.5.2 Quy trình chm sóc bnh nhân
1.5.2.1 Nhn đnh:
− Hi (i vi nhng tr ln tui, đã có kh nng nhn thc thì hi tr. i vi
nhng tr còn nh thì hi gia đình tr)
+ BN cm thy th nào, có hoa mt chóng mt hay không ?
+ Có chán n, st cân không rõ nguyên nhân không ? Cân nng bao nhiêu ?
+ Trc khi nhp vin có st không ?
+ Có xut huyt ngoài da, chy máu chân rng, chy máu mi không ?
+ Có đau xng, đau khp, đau c, đau đu, bun nôn không ?
+ i tiu nhiu hay ít ? Màu sc nc tiu ? Nc tiu có màu đ ca máu
không ? Có tiu but, tiu rt không ?
8
+ i tin bình thng không ? Phân màu gì ? Có ln máu ti hay máu
đen?
+ Hi BN tng sng, làm vic có tip xúc hoc liên quan ti nguy c nhim
hóa cht, phóng x hay không ?
+ Khai thác ngi trong gia đình có ai mc bnh máu hoc biu hin bnh
ging nh BN không ?
+ Tin s bnh: tình hình bnh ca BN t nh ti gi, đc bit các biu hin
bnh liên quan bnh máu hoc đã b bnh v máu.

− Quan sát :
+ Nhìn toàn trng: tri giác, tng quan v da, niêm mc, môi có xanh hay nht
nht ? Bàn tay, bàn chân hng không hay trng bch ?
+ Biu hin ca lit dây thn kinh nào không nh: méo ming, lác mt, nói
ngng mà không phi bm sinh.
+ Th trng gy, béo hay trung bình
+ Trên da có đám hay các chm, ni xut huyt màu xanh đen hoc đ không ?
+ BN nu có đt sonde dn lu nc tiu, d dày hay loi dn lu nào khác
phi quan sát xem màu sc, tính cht, s lng dch
+ n mc gn gàng sch s không ?
+ Tóc BN sau truyn hóa cht thng rng ht.
− Khám :
+ Tun hoàn máu: mch, huyt áp có vn đ bt thng không ? Mch có
nhanh nh không ? Nghe nhp tim có đu không ?
+ Hô hp: nhp th đu không ? Bao nhiêu ln trong mt phút ? S co kéo c
hô hp ? Khám phi có ran m hoc bt thng không ? Lng ngc cân đi hay mt
cân đi ?
+ BN st không ? Nhit đ hin ti là bao nhiêu ?
+ Loét ming, hng, sng li hay chy máu không ? Nu có mc đ biu
hin nh th nào ?
+ Khám gan, lách: kích thc, đau hay không đau ?
+ S xem có hch ni lên  đâu không, nu có thì s lng nhiu hay ít, di
đng hay đau không ? Kích thc ?
Thang Long University Library
9
+ Tit niu: có nhim trùng tit niu không ? Biu hin đái but, đái rt hay
khó đi tiu ?
+ Xng c khp: các khp bình thng không hay sng đau bt thng ?
au khi c đng hay liên tc ? Khp bin dng hay không ?
− Tham kho h s bnh án

+ Xét nghim công thc t bào máu: s lng hng cu, bch cu, tiu cu,
huyt sc t có bt thng không ?
+ Xét nghim có tính chn đoán chính xác: huyt ty đ, sinh thit ty
xng, hóa hc t bào, phn trm t bào bt thng không ?
+ Các xét nghim khác: đông máu, sinh hóa, vi sinh có bt thng không ?
+ Chn đoán ca bác s.
1.5.2.2 Chn đoán điu dng:
- BN khó th liên quan ti tình trng viêm đng hô hp trên hoc viêm phi
 KQM: BN gim hoc không còn khó th
- St liên quan đn nhim khun ming, hng
 KQM: BN ht st và đc x lý kp thi các vn đ bt thng xy ra
- Nguy c nhim trùng (mt, da, tit niu…) liên quan đn vic điu tr hóa cht
lâu dài và v sinh cá nhân kém
 KQM: BN đc v sinh cá nhân thân th sch s, không b nhim khun
- Da xanh, niêm mc nht nht liên quan đn hi chng thiu máu
 KQM: Tình trng thiu máu gim hoc không thiu máu
- Xut huyt di da tng đám liên quan đn tiu cu quá thp
 KQM: BN đc cm máu, ht xut huyt
- BN và gia đình lo lng, hoang mang liên quan đn thiu hiu bit v bnh
 KQM: BN và gia đình đc cung cp đy đ thông tin v bnh, bt
bun phin, bi quan, lo lng và quyt tâm điu tr.
10

Hình 4.1. Tr b nhim trùng ming
sau điu tr
Hình 4.2: Tr b nhim trùng da
sau điu tr

1.5.2.3 Lp k hoch chm sóc
− Theo dõi tình trng BN:

+ Theo dõi tình trng tri giác, ý thc ca ngi bnh.
+ Theo dõi tình trng đau, chng bng, chy máu.
+ Theo dõi các bin chng tác dng ph ca thuc, các du hiu bt
thng có th xy ra.
− Can thip y lnh
+ Thc hin y lnh thuc đy đ
+ Thc hin các th thut di s ch đnh ca bác s
+ Thc hin đy đ các xét nghim: sinh hóa, huyt hc…nu cn
− Hng dn ch đ vn đng
+ Lp k hoch vn đng phù hp vi ngi bnh
− m bo v sinh cá nhân, v sinh phòng bnh cho BN
+ Hng dn BN và gia đình gi v sinh c th và phòng bnh
+ Hng dn BN chm sóc v sinh cá nhân, tm ra và thay qun áo bn
hàng ngày
− m bo dinh dng
+ Cung cp ch đ n giàu cht dinh dng, đm bo hp v sinh
Thang Long University Library
11
− Giáo dc sc khe
+ Cung cp kin thc và gii thích cho BN và gia đình hiu rõ bnh
1.5.2.4 Thc hin k hoch chm sóc
Theo dõi :
− Theo dõi du hiu sinh tn 2 ln/ngày, hoc theo ch đnh ca bác s.
− Theo dõi và phòng chng tình trng chy máu: niêm mc, di da, chy máu
chân rng, máu mi, ra máu âm đo (đi vi BN là n).
− Theo dõi và phòng chng tình trng nhim khun: nhim khun hng, ming,
mt, da, tiêu hóa, tit niu…
− Theo dõi các triu chng lâm sàng ca ngi bnh
− Theo dõi tinh thn ca BN
− Theo dõi s lng hng cu qua các xét nghim

− Theo dõi phân, cht nôn
− Theo dõi tình trng bng, các hch ngoi biên
− Theo dõi cân nng, đin tâm đ, nc tiu, chiu chp tim phi…
Can thip y lnh :
− Cho BN ung thuc đúng gi, đúng liu lng theo ch đnh ca bác s.
− Trc khi tiêm truyn phi thc hin 5 đúng, phn ng ti ging. Khi truyn
máu phi theo dõi sát BN đ phát hin các tai bin và báo bác s đ kp thi x lý.Tránh
xy ra các tai bin trong tiêm, truyn dch, truyn máu.
Hng dn ch đ vn đng:
− i vi BN n đnh cn tp cho BN vn đng nh nhàng, tránh ngã, va đp.
− i vi BN thiu hng cu và tiu cu nhiu thì cn hn ch vn đng mnh
và đi li nh nhàng.
− Tp vn đng tay, chân phòng tránh teo c cng khp cho BN.
− Khuyên BN nên có ch đ ng, ngh hp lí, tránh thc khuya.
m bo v sinh cá nhân và v sinh phòng bnh:
− Hng dn BN gi gìn v sinh cá nhân, ging chiu, phòng bnh sch s.
Hng dn BN ln tui hoc gia đình có bnh nhân nh tui cha t v sinh cá
nhân đc ngày 3 ln (vào sáng, chiu,ti) sinh.ng dn bnh nhn súc ming bng
nc mui hoc nc sát khun ming 4 ln/ngày (sáng, tra, chiu, ti) đc bit
12
sau mi ba n.
− BN tnh táo, không st, n đnh có th t tm gi bng nc m 01 ln/ngày
vào tri nóng, 02 ngày/01 ln bng nc m nu tri lnh. BN nng s đc lau
ngi, gi đu ti ging hoc theo ch đnh ca bác s. Phòng tm phi kín gió,
sch, thoáng. Nu gi đu, lau ngi ti ging phi có bình phong, ri đô che, tt
qut và khép ca phòng tránh gió.
− V sinh b phn sinh dc, hu môn sch s hàng ngày và sau mi ln đi v
sinh.
− Thay qun áo sch 01 ln/ngày hoc thay khi qun áo dính bn (ri vãi đ
n, máu, phân, dính m hôi…)

m bo ch đ dinh dng:
− Không nên cho BN n thc n còn nóng, thc n cn đ tht ngui, thm chí
có th làm mát đ n nhm to cm giác d chu, kích thích cho BN n ung ngon
ming hn
− Nên chia nh các ba n thành 4 – 6 ba/ngày, nên cho ngi bnh n các đ
n lng.
− BN có th n sa chua, sa bt, hoc bt dinh dng, cháo nu tht nhuyn,
súp hm k, nc hoa qu ti mát. Cho BN ung nhiu nc nh: nc sôi đ
ngui, nc trái cây, nc canh, nc cháo…
− Cn ung b sung vitamin và khoáng cht theo ch đnh ca bác s.
− Khi tình trng bnh gim cho tr tr li n ung theo ch đ dinh dng hp
vi la tui, không kiêng khem.
Giáo dc sc khe:
− BN LXMc phi tuân th mt liu trình điu tr cht ch, gm nhiu đt hóa
tr liu. Do vy DV cn hng dn BN và gia đình tuân th lch khám bnh đnh
k và s dng thuc hóa cht điu tr duy trì theo đn ca bác s chuyên khoa huyt
hc.
− DV hng dn cách v sinh thân th cho BN và gia đình, cung cp các bài
tp th dc, rèn luyn sc khe,
− DV cn t chc nhng bui nói chuyn vi BN và gia đình đ có th cung
cp các thông tin cn thit cng nh nâng cao s hiu bit đi vi bnh.
Thang Long University Library
13
1.5.2.5. Lng giá:
Sau khi đã thc hin y lnh, thc hin k hoch chm sóc và so sánh vi
nhn đnh ban đu đ đánh giá tình hình hin ti các vn đ sau:
− Da và niêm mc: khá , có s tin trin tt hn
− BN đ mi mt, tinh thn phn chn, không  r.
− Ht st, không nhim khun, không loét ming hng
− Các du hiu lâm sàng tr nên kh quan hn

− BN không còn xut huyt
− BN n đnh, không có bt thng xy ra


14
CHNG 2
I TNG VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU

2.1. i tng nghiên cu
2.1.1. i tng nghiên cu
60 BN tr em, di 16 tui đc chn đoán LXMc và đc điu tr hóa cht
ti Vin Huyt hc - Truyn máu Trung ng t tháng 1 nm 2013 đn tháng 7 nm
2013.
2.1.2. Tiêu chun chn mu
− c chn đoán xác đnh LXMc theo tiêu chun WHO 2001
− Tui < 16
− ng ý điu tr hóa cht
− T nguyn tham gia vào nghiên cu
2.1.3. Tiêu chun loi tr:
− Bênh nhân l-xê-mi cp mãn tính
− Bênh nhân l-xê-mi cp không điu tr hóa cht tích cc.
2.2. Phng pháp nghiên cu
2.2.1. Thit k nghiên cu
Nghiên cu mô t, ct ngang
2.2.2. Ni dung nghiên cu
− Các tin hành nghiên cu tình trng nhim khun  60 BN đã la chn bng
cách
− Thu thp thông tin theo mu bnh án thng nht gm:
+ Tui
+ Gii

+ Thu thp thông tin qua phiu theo dõi, phiu chm sóc ca điu dng viên
(DV) v st, tình trng nhim khun.
− Thu thp thông tin qua kt qu xét nghim công thc t bào, vi sinh
Thang Long University Library
15
+ Gim s lng bch cu (s liu có tính thng kê gim bch cu khi ch s
bch cu di 3G/L trên 05 ln trong toàn b quá trình điu tr hóa cht. 60 BN
đc làm xét nghim công thc máu hàng ngày)
+ Xét nghim tìm vi khun trong mu bnh phm cy máu
+ Xét nghim tìm vi khun trong mu bnh phm cy đm
+ Xét nghim tìm vi khun trong mu bnh phm cy phân
+ Xét nghim tìm vi khun trong mu bnh phm cy nc tiu
+ Xét nghim tìm vi khun trong mu bnh phm cy  loét
(Các xét nghim cy máu, cy đm, cy phân, cy nc tiu, cy  loét đc
thng kê vi tt c trng hp BN đã làm xét nghim có kt qu dng tính hoc
âm tính trong tng s 60 BN. Vì không phi BN nào cng đc tin hành cùng lúc tt
c các xét nghim trên trong quá trình điu tr. Có BN ch tin hành mt, hoc hai,
hoc ba xét nghim trên và có BN đc ch đnh c nm xét nghim trên tùy thuc
vào din bin lâm sàng ca BN)
2.2.3. Các tiêu chun đánh giá
− St (quy đnh thng kê st khi nhit đ BN t 38,5
o
C tr lên đc kp 
nách)
− Viêm phi (da vào kt qu chp phim X - quang tim phi thng và khám
lâm sàng.
− Nhim khun huyt (da vào kt qu tìm đc vi khun trong xét nghim
cy máu).
− Nhim khun hng, ming (da vào kt qu cy đm, cy dch hu hng
hoc triu chng khám lâm sàng ca bác s)

− Ho đm (da trên triu chng ho và khám lâm sàng ca bác s)
− Nhim trùng da (da vào kt qu cy  loét trên da hoc triu chng khám
lâm sàng ca bác s)
− Nhim trùng mt (da trên triu chng khám lâm sàng ca bác s)
− Nhim khun h tit niu (da vào kt qu cy nc tiu hoc triu chng
khám lâm sàng ca bác s)
− Nhim trùng h tiêu hóa (da vào kt qu cy phân hoc triu chng khám
lâm sàng ca bác s)
16
− Sc nhim khun (da vào triu chng biu hin sc nhim khun lâm sàng
ca BN)
2.2.4. Phng tin và vt liu nghiên cu
2.2.4.1. Vt liu nghiên cu
− Ly 02 ml máu cho ng chng đông EDTA.K3 gi ti khoa T bào t chc
hc - Vin Huyt hc - Truyn máu Trung ng làm xét nghim công thc t bào
trong khong thi gian 02 gi sau khi tin hành ly mu.
− Ly 03 ml máu cho vào l BD BACTEC gi ti khoa Vi sinh Vin Huyt
hc - Truyn máu Trung ng làm xét nghim cy máu tìm vi khun gây st và
nhim khun huyt.
− Ly ít đm, phân, dch m  loét cho vào l cy vi khun gi khoa vi sinh
làm xét nghim cy đm, cy phân, cy dch  loét trong khong thi gian 02 gi
sau khi tin hành ly bnh phm.
− Ly 10 ml nc tiu gia dòng đ làm xét nghim cy nc tiu gi khoa vi
sinh làm xét nghim cy nc tiu trong khong thi gian 02 gi sau khi tin hành
ly bnh phm.
2.2.4.2. Phng tin nghiên cu:
− Xét nghim công thc t bào máu bng máy đm t bào t đng AVIAD
2020 (Simen - c).
− Xét nghim cy máu bng máy ELISA ca Biorad Model 680
− Xét nghim cy đm, cy phân, cy dch  loét, cy nc tiu bng máu

ELISA ca Biorad Model 680.
2.2.5. X lí s liu
S liu đc nhp và x lý bng phn mm SPSS 15.0. Thng kê mô t (giá
tr trung bình, phng sai, t l phn trm) đc s dng đ mô t đc đim nhóm
nghiên cu và các bin s. H s tng quan (Spearman’s Rho) đc s dng đ
đánh giá mi liên quan gia các bin s. Mc ý ngha thng kê s dng là 0.05
2.2.6. o đc nghiên cu
Vic nghiên cu đc thc hin vi s đng ý ca BN và gia đình, đm bo gi
kín thông tin cá nhân và tin hành chân tht cùng vi s đng ý ca Ban Lãnh đo Vin
và Trng khoa Bnh máu tr em - Vin Huyt hc - Truyn máu Trung ng.
Thang Long University Library
17
CHNG 3
KT QU NGHIÊN CU

3.1. c đim chung
3.1.1. Gii tính
Bng 3.1: Gii tính
Gii tính S lng (n = 60) T l (%)
Nam
36 59,6
N
24 40,4

40,4%
59,6%
Nam N

Biu đ 3.1: Biu đ thng kê đc đim gii tính mc bnh

Nhn xét: Trong nghiên cu ca chúng tôi, s lng nam gii chim 59,6%,
trong khi đó s lng n gii mc bnh chim 40,4%. T l bnh nhân nam ln hn
n, tuy nhiên s lng này không có s khác bit quá ln.