1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HUẾ
KHOA TOÁN
‐‐‐‐‐‐‐‐
Người thực hiện:
Nguyễn Bảo An Nguyễn Đắc Hiếu
Nguyễn Thị Nhã Trúc Lê Thanh Thoại
VẬN DỤNG LÝ THUYẾT KIẾN TẠO
TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ CẤP SỐ CỘNG
VÀ CẤP SỐ NHÂN
Huế, tháng 9 năm 2014
2
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU 3
I. SƠ LƯỢC VỀ LÝ THUYẾT KIẾN TẠO 4
II. VẬN DỤNG LÝ THUYẾT KIẾN TẠO TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ CẤP SỐ CỘNG VÀ CẤP SỐ
NHÂN 5
A. DẠY HỌC CẤP SỐ CỘNG 5
1. Hình thành định nghĩa cấp số cộng. 5
2. Hình thành tính chất của cấp số cộng 7
3. Số hạng tổng quát của cấp số cộng 8
4. Tổng n số hạng đầu tiên của một cấp số cộng 9
B. DẠY HỌC CẤP SỐ NHÂN 11
1. Hình thành định nghĩa cấp số nhân 11
2. Tính chất của cấp số nhân 13
3. Số hạng tổng quát của cấp số nhân 14
4. Tổng của n số hạng đầu tiên của cấp số nhân. 16
KẾT LUẬN 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO 20
3
LỜI NÓI ĐẦU
.
.
.
Cp s cng và cp s nhân là mt ni
dung quan tri s và gii tích 11.
Nó giúp chúng ta gii quyt các bài thc t
n tit ngân hàng,
li nhu
giúp hc sinh hc tp ch này tt
c ch ng dy hc, vic
vn dng lý thuyt kin to vào dy hc cp
s nhân và cp s cu cn thit. Qua
phn này, mong rng các bn s c nhi u thú v khi vn dng lý
thuyt kin to vào dy hc Toán nói chung và dy hc ch cp s cng, cp s nhân
nói riêng.
Hu
Nhóm tác gi
4
I. SƠ LƯỢC VỀ LÝ THUYẾT KIẾN TẠO
n: Kin tng nên mt
i khng ra lý thuyt kin to là Jean Piaget (1896
1980) nhà tâm lý hc, sinh h i Th
sut cu i, ông ch i mt m : xây dng
mt hc thuyt v s phát sinh tri thc. Ông nghiên c
tr li câu hi: tri thn v nào? Câu
tr li ca ông chính là thuyt kin to.
Nhng lun ca thuyt kin to:
- Tri thc kin to mt cách tích cc bi ch th
nhn thc, không phi tip thu mt cách th ng t ng bên ngoài.
- Nhn thc là mt quá trình thích nghi và t chc li th gii quan ca chính mi
i.
- Hc là mt quá trình mang tính xã h em dn t hòa mình vào các
hong trí tu ca nhi xung quanh.
- Nhng tri thc mi ca mi cá nhân nhc t viu chnh li th gii quan
ca h c nhng yêu cu mà t nhiên và thc trng xã ht ra.
- Hc tri thc mi theo chu trình: tri th d kim
nghim (tht bi ) thích nghi tri thc mi.
m kin to v Toán:
- Toán ht s sáng to ci, phát trin bên trong các ng cnh
- Thông qua các hoi kin to các khái nim toán hc cho phép h
cu trúc nên các tri nghim và gii quyt v.
- Toán hc còn bao gm nhng dng biu din nhng chuyn bin ca các v,
nhng minh và các tiêu chun, chng c.
m v
- Mong ch s ng hp lý, phong cách riêng ca hc sinh khi tip cn ni dung
toán hc.
- Ga s cái mà hc sinh làm là hp lý ri tìm cách mô t nó t m ca hc
sinh.
5
- Kho sát vic s dng ví d, hình to nên mô hình
th hin c s hiu bit ci hc v ni dung toán h
Dy hc theo thuyt kin t cao vai trò tích cc, ch ng ca h
làm lu m vai trò cm bo mc tiêu giáo dc.
y, dy hc theo lý thuyt kin to là kiu dy ht k tình
hung cho hc sinh tham gia kin thit, to dng và bii các tri tha
phù hp vi tình hung mi và có nhn thc mc t vào
tình hung mà i hc cm thy cn thit và có kh i quyi hc s
kin tc kin to mt cách tích cc bi ch th nhn
thc.
II. VẬN DỤNG LÝ THUYẾT KIẾN TẠO TRONG DẠY
HỌC CHỦ ĐỀ CẤP SỐ CỘNG VÀ CẤP SỐ NHÂN
A. DẠY HỌC CẤP SỐ CỘNG
1. Hình thành định nghĩa cấp số cộng.
Sau khi hc hc nht ca mt dãy s
ra v
?1. Cho các dãy s sau:
12
Các s hng trong mi dãy s i liên h gì?
Hc sinh va mc hc v dãy s, nên vi kin thc hin ti, hc sinh s
tìm ra câu tr li: Dãy s th 1: s hng sau bng s hc c
v, dãy s th 2: s hng sau bng s hc c, dãy s th 3: s
hng sau bng s hc c. Giáo viên tip tc yêu cu 1 hc sinh
lên bng vit tip 5 s hng tip theo vào mi dãy s trên.
6
Sau khi hc sinh t c câu tr li cho câu hi c th trên, giáo viên s tng quát
hóa li câu tr li là: các dãy s t quy lut là s ng sau bng s ng
c cng cho mt s d i. T i thiu các dãy s có tính cht
s c khác nhau ca khoa h
c t cuc si ta gi các dãy s y là nhng cp s cng.
Vi kt qu c c th trên, giáo viên yêu cu hc sinh phát bip
s cng ri giáo viên chính xác hóa lp s c
“CSC là một dãy số (hữu hạn hay vô hạn) mà trong đó, kể từ số hạng thứ hai, mỗi
số hạng đều bằng tổng các số hạng đứng ngay trước nó và một số d không đổi, nghĩa
là:
(u
n
) là cấp số cộng
Số d được gọi là công sai của cấp số cộng”
Vi vi nhng dãy s c th và gii quyt các v t ra, hc sinh
n tc tri thc mp s cng.
p s cng, giáo vt s ví d giúp hc
sinh cng c, khc sâu kin thc va hc
?2. Dãy s i là mt CSC không. Nu phnh công sai d ?
?3. Trong các dãy s sau, dãy s nào là cp s cng? Nu là cp s cng thì công sai d
là bao nhiêu?
a)
1 2 4
1
3 3 3
c) ; ; ; ;
b) -7, -2, 3, 8, 13 d) 3,5; 5; 6,5; 8; 9,5; 11.
?4. Cho ( u
n
) là mt s CSC có
1
13u
, d = 3. Hãy vit dng khai trin ca nó.
T c hc, hc sinh có th gii quyc câu hi trên. Giáo viên
yêu cu hc sinh lên bng trình bày li gii cho các bài tp trên. Tip theo giáo viên
mun hc sinh bi có th chng minh mt dãy s là mt CSC,
?5. Chng minh các dãy s sau là mt CSC.
a) 1; -2; -5; -8; -
b)
ng dn hc sinh gii bài toán trên: yêu cu hc sinh tính hiu ca 2 s hng
lin nhau mi dãy s trên.
a) Ta thy mi s hu bng s hng c cng cho (-3) chng hn
-2 = 1 + (-3)
7
b) Ta có
1
2
nn
uu
vy (u
n
) chính là mt CSC vi công sai d = 2.
T bài toán trên, giáo viên yêu cu h chng minh mt dãy s là
mt CSC.
Hc sinh da vào cách làm ca bài toán c th c chng minh mt
dãy s nh sa và chính xác hóa l
- B
1
: Tính hiu u
n+1
- u
n
= d
- B
2
: Nu d là hng s thì (u
n
) là mt CSC.
2. Hình thành tính chất của cấp số cộng
t v bng bài tp nh sau:
?1: Biu din mt s s hng ca CSC sau trên trc s: -5,-9/2,-4,-7/2,-
u din các s hng ca CSC trên trc s cho hc sinh quan sát
trc s ri tr li mt s câu hi ca giáo viên:
?2: Nhn xét gì v m u
3
so vm lin k bên c dài cn
u
2
u
3
n u
3
u
4
. Hc sinh d dàng nhn thy u
3
m cn u
3
u
4
.
T p tt nhng câu hi tng quát
?3. Hãy tính
và
theo
và d
?4. Suy ra
t ng thc ?3
?5. 2
k
u
=? T
k
u
=? theo
1k
u
và
1k
u
T c hc, hc sinh d dàng tr lc các câu hi va
c kt qu là:
1kk
u u d
và
1kk
u u d
c
u
1
u
2
u
3
u
5
u
4
-5
92
-4
72
-3
8
Khi hc sinh vc biu thc trên thì giáo viên gii thiu cho hc sinh biu
tht tính cht ca CSC. T nh lý nói v tính cht
này: “ Nếu
là một cấp số cộng thì kể từ số hạng thứ hai, mỗi số hạng (trừ số
hạng cuối đối với cấp số cộng hữu hạn) đều là trung bình cộng của hai số hạng đứng
kề nớ trong dãy, tức là:
Sau khi vc hc tính cht này, giáo viên t bài t hc sinh áp dng và
khc sâu tính ch
3. Số hạng tổng quát của cấp số cộng
Sau khi hc sinh nhn bic th nào là mt cp s cng khi nhìn vào mt dãy s thì
hc sinh s thc m c dng tng quát ca dãy s giúp hc sinh gii
quyt v này giáo viên yêu cu hc sinh thc hin các yêu cu sau:
?1:Cho CSC (u
n
) vi u
1
và d. Tính u
2
,u
3
,u
4
theo u
1
và d. T
n
, biu
din u
n
theo u
1
và d.
Sau khi ht ca cp s cng hc sinh bic s hng sau luôn
bng s hc cng vi hng s i gi là công sai d. T c sinh s tr
li câu h
21
u u d
,
,
Khái quát hóa lên
với
T nh lý v s hng tng quát ca cp s cng: “Nếu một cấp
số cộng có số hạng đầu u
1
và công sai d thì số hạng tổng quát u
n
của nó được xác
định theo công thức sau: u
n
= u
1
+ (n-1)d.”
Yêu cu hc sinh tho lun nhóm và ch chnh lý trên, giáo viên
yêu cu hc sinh nhc lng minh quy np.
hc sinh hinh lý giáo viên cho hc sinh thc hin hong sau:
?2: Cho CSC ( u
n
) vi: u
1
= -5 và
12d
.
a) Tính
15 18
u ,u
.
b) s 45 là s hng th bao nhiêu c
9
c) S
13
có phi là s hng c
Vc hc v nh lý s hng tng quát hc sinh gi
a)Ta có: u
n
= u
1
+ (n-1)d.
Suy ra u
15
= u
1
+ (15-1)d =
15 18
17
5 14 2
22
u . ; u
b) Gi s 45 là s hng th
1
45 5 1
2
n
n = 101. Vậy 45 là s hng th 101 ca dãy.
Vy
13
không phi là mt s hng ca CSC.
4. Tổng n số hạng đầu tiên của một cấp số cộng
Bây gi giáo viên yêu cu hc sinh tính tng n s hu tiên ca mt cp s cng.
Vic làm này là không h n v giúp hc sinh gii quyt v này giáo viên
s gi ý cho hc sinh thông qua các câu hi sau:
?1: Cho CSC (u
n
) vi công sai d. Vit các s hng theo th t c li.
Câu tr lc th hin qua bng sau:
u
1
u
2
u
3
u
4
u
n-1
u
n
u
n
u
n-1
u
n-2
u
n-3
u
2
u
1
?2: Tính các tng u
2
+u
n-1
, u
3
+u
n-2
theo u
1
và u
n
Giáo viên cho hc sinh tính ri gi lên bng vit kt qu :
u
2
+u
n-1
= u
3
+u
n-2
=u
1
+u
n
?3: Xét n s hu tiên trong CSC có bao nhiêu cp s có tng bng u
1
+u
n
Hc sinh d dàng bic là có n/2 cp
10
?4: T t qu gì v tng n s hu tiên ca 1 CSC : S
n
= u
1
+u
2
+u
3
n-
1
+u
n
Suy ra
?5: Thay
1
( 1)
n
u u n d
vào công thc công thc gì ?
Vy
Cui cùng giáo viên ch ra rng công thc S
n
va rút ra các câu hi trên chính là công
thc tính tng n s hu tiên ca cp s cng.
Giáo viên phát binh lý : Giả sử (u
n
) là một cấp số cộng. Với mỗi số nguyên dương
n gọi S
n
là tổng n số hạng đầu tiên của nó(S
n
= u
1
+ u
2
+ …+ u
n
). Khi đó ta có :
Giáo viên giúp hc sinh ghi nh nh lý thông qua ví d sau:
?6: Cho CSC (u
n
) có u
1
=-2 và có công sai d=2. Hãy tính tng 17 s hu tiên ca cp
s
Hc sinh s áp dng công thc va mi h tính.
Cách 1: Ta có u
1
= -2, u
17
=-2+16.2=30
S
17
=
Cách 2:
y, vn dng lý thuyt kin to vi s ca giáo viên, hc sinh t kin thit
t, s hng tng quát và tng ca n s hu tiên ca mt cp
s cng. c sinh nm vc ni dung kin thc và cách gii các bài tp v
mt cp s cng
11
B. DẠY HỌC CẤP SỐ NHÂN
1. Hình thành định nghĩa cấp số nhân
hi gi m.
Ví d: cho các dãy s sau:
Giáo viên nêu câu hi:
?1. Các s hng trong mi dãy s trên có quan h gì vi nhau?
Hc sinh d c mi quan h hng sau bng s hc nó
nhân vi 3, dãy 2: s hng sau bng s hc nó nhân vi 2, dãy 3: s hc nó
bng s hng sau nhân vi 4.
Thông qua hong phân tích và tng hp các dãy s hc sinh nhn xét v tính cht ca
nhng dãy s này: Dãy s có các s hng sau bng s hc nó nhân vi mt
hng s.
Hong này giúp hc sinh hình thành khái nim v cp s nhân thông qua nhng kin
th n da cp s
p s nhân là mt dãy s (hu hn hay vô h t s hng th
hai, mi s hu bng tích ca s hng nc nó và mt s
t hc sinh nhc la hc.
Qua hong hp s nhân, rèn luyn cho hc sinh kh
p lun, phân tích, tng hp. Và giúp hc sinh nh m thy hng
mình tìm ra kin thc mi, ch vi nhng kin thc. khc
i vi các em.
Hc sinh gii bài tp:
Xét xem mt s dãy có phi là cp s nhân hay không ?.
12
a, 4; 6; 9; 13,5.
b, -1,5; 3; -6; -12; 24; -48; 96; -192.
c, 7; 0; 0; 0; 0; 0.
ng câu hi gi m giúp hng li gii các bài
tp dng này.
Hc sinh tr li câu hi các dãy này các s h c
nào?.Khi h tr li bng trc quan, lúc này giáo viên giúp hc
sinh tng hp l c mt cách chung nht cho các bài tp dng này.
Vi bài tp này hc quan trng là xét t s
xem nó có phi là
mt hng s hay không.
Qua quá trình làm bài, hc hii s ch dn ca
giáo viên.
Vic dy làm bài tp và dy hc bng lí thuyt kin to,hc sinh có th t mình tìm ra
kin thc v ng gii các bài tc sâu kin thc v
c gii bài tp. Hc sinh s t ng gii quyt cho các bài tp
khác.
p nhm áp dc tìm các s hng ca mt cp
s nhân c th.
Bài toán: Tìm cp s nhân có 5 s hng vi s hu u
1
=2, công bi q=-2.
Trong bài tng dn hc sinh làm bài ta
hc.
H li câu hi u
1
và q em có th c u
2
t khi tính u
3
, u
4
, u
5
?
Tuy nhiên trong bài tp này, ngoài vii m hình thành
kin thc mi.
Hc sinh tr li câu hng hp n bit
và
ta có th tính
c
bic hay không ta s hc phn sau
13
2. Tính chất của cấp số nhân
Giáo viên tin hành hong dn dt hc sinh vào phnh lí.
Giáo viên yêu cu mt hc sinh nhc lnh lí th nht trong bài cp s cng, hc sinh
nhc lu (u
n)
là mt cp s cng thì k t s hng th hai, mi s hng (tr
s hng cui vi cp s cng hu hu là trung bình cng ca hai s hng
k
Thông qua vic nhc lnh lí này, giáo viên mun hn mi quan h gia
cp s cng và cp s nhân.
i:
?1 Em hãy biu din u
n
theo u
n-1
hãy biu din u
n
theo u
n+1
?3 Có nhn xét gì khi nhân v theo v ca 2 biu thc vc?
Vic bin này bng nhng kin thc các em t mình tìm ra các kin thc mi
ng dn ca giáo viên.
Khi các em nhân v theo vc u
n
2
=u
n-1
.u
n+1
.
t lui dung ca tính cht ca cp s
Giáo viên cho hc sinh phát binh lí sách giáo khoa.
Nếu u
n
là một cấp số nhân thì kể từ số hạng thứ hai, bình phương mỗi số hạng (trừ
số hạng cuối đối với cấp số nhân hữu hạn) bằng tích của hai số hạng đứng kề nó
trong dãy
u
n
2
=u
n-1
.u
n+1
y thông qua vic tìm mi quan h bng hong phân tích tng hp, h
t nh lí, vic dy bng lí thuyt kin to giúp các em d nh m
thy quen thuc v tìm ra.
ng dn và tng hp li, còn tt c kin thc do các em t
mình tìm ra bng chính nhng kin th c.
Ht qu ca bài tp :
Có tn ti mt cp s nhân mà u
99
=-99 và u
101
=101.
14
ng dn hc sinh gii bài tp này thông qua h thng câu hi.
?1 Gi s tn ti cp s nhân này thì t gi thit ca bài toán em hãy suy ra u
100
?
?2 Nu không có u
100
Thông qua bài này, yêu cu có v phc tc sinh phi s n
ca giáo viên hc sinh s dng minh phn chng.
Hong tìm s hng th ng dn ca giáo viên, bnh lí mi hc, hc
sinh có th nhn ra không tn ti u
100
, vì vy không tn ti cp s y.
Qua bài tp này không ch cng c kin thc v nh lí va hc mà còn giúp các em phát
trit ch, trong hong chng minh và làm bài tp.
ng gii các bài tp mt cách
gián tip, mà không làm trc tip.
Hc sinh làm ví d:
?Cho cp s nhân có công bi q t s hu u
1
=1, s hng th 3 u
3
=3,
tìm s hng th
4
?.
Vic gii bài tp này giúp hc sinh rèn luyt các câu hi:
?1 T s hng th nht và s hng th c s hng th hai không?.
?2 T nhng d ki
4
?.
c sinh s nhn thy mt cách s dnh lí theo gián tip mà không phi trc
tic.
Bing gii cho các bài toán có nhinh lí va hc.
3. Số hạng tổng quát của cấp số nhân
ví d c u
2
và u
4
khi bit u
1
và u
3
. Vy bây gi, liu các em có
th c u
100
hay không? Hc sinh s g gii quyt v này. V
gii quyc câu hi nêu ra trên, giáo viên s t ra vn sau.
Hn hành theo yêu cu ca giáo viên:
Cho cp s nhân (u
n
) có s hu là u
1
và công bi q0
15
?1 Biu din u
2
theo u
1
?
?2 Biu din u
3
theo u
1
?
?3 Biu din u
4
theo u
1
?
ng thao tác khái quát hóa lên u
n
?.
tìm ra công thc ca u
n
:
Hc sinh chng minh bng quy np công thc vc.
Giáo viên nêu nnh lý:Nếu một cấp số nhân có số hạng đầu :
và công bội
q0 thì số hạng tổng quát :
của nó được xác định bởi công thức:
Qua phn này các em t tìm ra công thc tng quát ca mt cp s nhân khi bit s hng
th nht và công by sau ph gii quyt v gp phi
phn trên.
Hong này h kin to ra tri thc cho mình t nhn thông
qua vic này, các em hi x lí các bài
toán khó mt cách có th t và h thng.
hng tng quát ca cp s nhân, giáo viên cho hc sinh áp dng kin
thc va hc ngay vào bài tp giúp các em có th tip thu kin thc mt cách trc tip.
Thông qua bài tp này cng c thêm v kin thc va hc.
Ví dụ:
Cho cp s nhân (u
n
) có u
1
= 3, u
5
=48 và công bi q >0.Tìm s hng tng quát và tính u
10
?
thng câu hi:
?1 Mun tìm s hng tng quát ca 1 cp s nhân ta cn tìm nhng cái gì?
?2 T u
1
và u
5
ta có th tính công bi q ca cp s nhân trên hay không?.
?3 T rút ra công thc tng quát là gi?
?4 Vn dng công thc v tìm u
n
vi n=10.
ng dn ca giáo viên hc sinh hoàn thành bài tp.
16
4. Tổng của n số hạng đầu tiên của cấp số nhân.
H li các câu hi dn dt.
?1 cp s ct tng n s hu tiên, vy cp s nhân thì sao?
?2 Gi S
n
là tng ca n s hu tiên ca cp s nhân(u
n
), có công bi q, biu din S
n
?
em hãy biu din S
n
.q ?
?4 Tính S
n
-qS
n
?
?5 Rút ra S
n
Hc sinh s thc hic kt qu:
S
n
= u
1
+u
2
n
q.S
n
= q.u
1
+q.u
2
n
=u
2
+u
3
n+1
S
n
-qS
n
= u
1
-u
n+1
=u
1
-u
1
.q
n
=u
1
(1-q
n
)
S
n
(1-q) = u
1
(1-q
n
) suy ra:
kt luc tính tng ca n s hu tiên ca
cp s nhân.
Mt hc sinh nhc lnh lí va hc:
Nếu (
là một cấp số nhân với công bội q1 thì
được tính theo công thức
giúp hc sinh cng s nh lý va hc:
Cho cp s nhân (u
n
) có u
3
=24, và u
4
=48. tìm tng c hu tiên ca cp s
gii bài tt các câu hi gi ý:
?1 em hãy tìm công bi ca cp s nhân?
?2 bây gi hãy tìm s hu tiên ca cp s
17
?3 T ng c hu tiên?
Hc sinh s
Gi q là công bi ca cp s nhân (u
n
), ta có:
q= 48/24 =2.
Ta có : 24= u
1
.2
2
nên u
1
=6.
S
5
= 6.(1-2
5
)/(1-2)=186.
y, bng vic dy theo lí thuyt kin tng trung tâm ca gi hc chính là
hc sinh, nhm giúp hc sinh nm vng
gii các dng bài tp v mt cp s nhân
18
KẾT LUẬN
c v
p s cng , cp s
.
Vn dng lý thuyt kin to trong dy hc ch cp s nhân, cp s cng giúp cho hc
sinh d dàng tip cn tri thc mi da trên vn tri thc si s dn dt ca giáo
ng thi, hc sinh t c nhnh lý hay cách
gii bài tp ca cp s nhân, cp s cng. Vn dng lý thuyt kin to trong dy hc ch
này giúp cho hc sinh tip thu kin thc nhanh, khc sâu kin th c
sinh có th vn dng d dàng, tránh vic hc sinh hc tp mt cách th ng, máy móc.
tài này, ta có th c bng so sánh gia lp hc truyn thng và lp
hc kin to :
Lớp học truyền thống
Lớp học kiến tạo
ng dy bu vi các phn
ca c tng th. Nhn mnh các k
bn.
n mnh các khái nim ln, bt
u vi tng th và m rng ra vi các thành
phn.
ng dy, SGK là pháp lnh
ti cao.
M a nhng câu hi ca hc sinh và
nhng v mà chúng quan tâm là quan
trng.
n ch yu là sách giáo khoa và
sách bài tp.
n bao gm nhng nguu và
n vn dng.
Hc tp da vào s nhc li, bc.
Hc tng trên nhng cái
mà ht ri.
Giáo viên ph bin thông tin cho hc sinh,
hc sinh tip nhn tri thc.
Giáo viên phi vi h
hc sinh t kin to tri thc cho chúng.
19
Vai trò ca giáo viên là trc tip, quyn lc
ti cao.
Vai trò c
ti cao.
c nghim, tr li
n phm cui cùng là quan trng.
m kim tra vic làm, quan sát,
m ca hc sinh. Tin trình quan trng
n phm.
Kin thc git v
Kin thc là mng.
Hc sinh làm vic ht mình.
Hc sinh làm vic theo nhóm.
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. i s và gii tích 11 ca B Giáo do
2. n dng lí lun vào thc tin dy hc môn toán ng ph
3. Giáo án 2 bài cp s nhân và cp s cng ca nhóm t son.