B GIÁO DC VĨO ĨO TO
I H
o0o
N TT NGHIP
N K P HN
XUN PHM TI
C HIN HOA
: A19272
: K
I 2014
B GIÁO DC VĨO ĨO TO
I H
o0o
N TT NGHIP
N K P HN
XUN PHM TI
ng dn : Th.S Mai Thanh Thy
c hin Hoa
: A19272
: K
I - 2014
Thang Long University Library
LI C
Trong sut 4 nm hc tp và rèn luyn ti ngôi trng i hc Thng Long,
ngoài s n lc ca bn thân tôi còn nhn đc s giúp đ, quan tâm ca tp th lp
QA24g2 cùng vi nhiu tp th trong và ngoài trng.
Nhân dp này cho phép tôi gi li cm n chân thành ti Ban giám hiu nhà
trng, Ban ch nhim khoa Kinh T - Qun lý và các thy cô đư ging dy và truyn
đt cho tôi nhng kin thc quý báu trong sut 4 nm ngi trên gh nhà trng.
c bit tôi xin bày t lòng bit n sâu sc nht ti TS ậ Mai Thanh thy, ngi
đư ch bo nhit tình và dành thi gian quý báu hng dn tôi trong sut quá trình
nghiên cu và thc tp đ hoàn thành bài lun vn tt nghip này.
Tôi xin gi li cm n chân thành ti toàn th ban lưnh đo, đc bit là các anh,
ch phòng k toán, phòng tài chính kinh doanh ti Công ty TNHH dt kim Phú Vnh
Hng đư to rt nhiu điu kin giúp tôi tip cn tình hình thc t đ nghiên cu và
hoàn thành bài lun ca mình.
Cui cùng, tôi xin gi li cm n ti gia đình, bn bè và nhng ngi đư to điu
kin cho tôi đc hc tp, quan tâm, đng viên tôi trong sut quá trình hc tp va qua
Do kh nng cng nh điu kin khách quan nên quá trình làm lun vn không
th tránh khi thiu sót. Vy kính mong đc s đóng góp ý kin và ch đo ca các
thy giáo, cô giáo và các bn đ chuyên đ ca tôi đc hoàn thin hn.
Hà Ni, ngày 23 tháng 10 nm 2014
Hoa
L
Em xin cam đoan rng bài lun vn: n xu
sn phm ti là công trình nghiên cu ca
riêng em da trên các s liu thc t ca Công ty, di s hng dn giúp đ ca cô
giáo TS ậ Mai Thanh Thy. Nu có sai sót gì em xin hoàn toàn chu trách nhim.
Sinh vn
Hoa
Thang Long University Library
MC LC
N CHUNG V K N XU
N PHP SN XUT . 1
1.1. n chung v n xun ph
nghip sn xut 1
1.1.1. m ca chi n xun phm 1
1.1.1.1. Khái nim, đc đim chi phí sn xut 1
1.1.1.2. Khái nim đc đim giá thành sn phm 1
1.1.2. n xun phm 2
1.1.2.1. Phân loi chi phí sn xut 2
1.1.2.2. Phân loi giá thành sn phm 4
1.1.2.3. Mi quan h gia chi phí sn xut và giá thành sn phm 5
1.2. p h
6
1.3. ng tp hn xun phm 7
1.3.1. ng tp hn xut 7
1.3.2. n phm 7
1.4. p hn xut 8
1.4.1. p hc tip 8
1.4.2. p h p 8
1.5. K p h n xu ng
9
1.5.1. K t liu trc tip 9
1.5.1.1. Khái nim 9
1.5.1.2. Tài khon s dng: 10
1.5.1.3. Phng pháp hch toán 11
1.5.2. K c tip 11
1.5.2.1. Khái nim 11
1.5.2.2. Tài khon s dng 12
1.5.2.3. Phng pháp hch toán 13
1.5.3. K n xut chung 13
1.5.3.1. Khái nim 13
1.5.3.2. Tài khon s dng: 14
1.5.3.3. Phng pháp hch toán 15
1.5.4. K ng hn xup 16
1.6. K tp hn xunh k 18
1.6.1. K t liu trc tip 18
1.6.2. K c tip 19
1.6.3. K n xut chung 19
1.6.4. K ng hn xut 19
1.6.5. Kin phm d dang cui k 20
1.7. n phm d dang 20
1.7.1. n phm d t li 20
1.7.2. n phm d dang theo s 21
1.7.3. n phm d bin 21
1.7.4. n phm d t liu trc tip hoc
c tip 22
1.7.5. n phm d nh mc hoc k hoch 22
1.8. K n phm 22
1.8.1. K n phm 22
1.8.2. 22
1.8.2.1. Phng pháp tính giá thành gin đn 22
1.8.2.2. Phng pháp tng cng chi phí 23
1.8.2.3. Phng pháp h s 23
1.8.2.4. Phng pháp tính giá thành phân bc 24
1.9. H thng s k ng cho k p h
sn phm 25
THC TRNG K N XU
N PHM T 27
2.1. Tng quan v 27
2.1.1. n c 27
2.1.2. m sn xut kinh doanh c 28
2.1.3. m t chc qu 28
2.1.4. m t ch 30
2.1.4.1. c đim t chc b máy k toán 30
2.1.4.2. Các chính sách k toán trong Công ty 32
Thang Long University Library
2.2. Thc trng k n xun phm t
ty TNHH d 33
2.2.1. ng k p hn xu
sn phm t 34
2.2.2. p hn xut 34
2.2.3. K p hp cn xut 34
2.2.3.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 34
2.2.3.2. K toán chi phí nhân công trc tip 42
2.2.3.3. K toán tp hp chi phí sn xut chung 50
2.2.3.4. K toán tng hp chi phí sn xut 70
2.2.4. n phm d dang 71
MT S GI N K
N XUN PHM T
D 73
3.1. k n xun phm
d 73
3.1.1. m 73
3.1.1.1. V t chc b máy k toán: 73
3.1.1.2. V h thng tài khon: 73
3.1.1.3. V công tác k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm: 73
3.1.2. Hn ch 74
3.1.2.1. V h thng s sách 74
3.1.2.2. V k toán chi phí nhân công trc tip 74
3.1.2.3. V k toán chi phí sn xut chung 74
3.2. u ca vin 75
3.3. Mt s gi n k n xu
n phm t d 75
3.3.1. Kin ngh n h thng s 75
3.3.2. Kin ngh thin k c tip 76
3.3.3. Kin ngh n k n xut chung 77
3.3.3.1. i vi vn đ chi phí tin đin phát sinh 77
3.3.3.2. i vi vic trích trc chi phí sa cha ln TSC 77
DANH M VIT TT
u
Din gii
BHTN
Bo him tht nghip
BHXH
Bo him xư hi
BHYT
Bo him y t
CCDC
Công c dng c
NCTT
Nhân công trc tip
NVLTT
Nguyên vt liu trc tip
SXC
Sn xut chung
CPSX
Chi phí sn xut
GTGT
Giá tr gia tng
KKK
Kim kê đnh k
KKTX
Kê khai thng xuyên
KPC
Kinh phí công đoàn
NVL
Nguyên vt liu
NVLTT
Nguyên vt liu trc tip
NCTT
Nhân công trc tip
SPDD
Sn phm d dang
SXC
Sn xut chung
TK
Tài khon
TNHH
Trách nhim hu hn
TSC
Tài sn c đnh
Thang Long University Library
DANH M TH
S đ 1.1. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip 11
S đ 1.2. K toán chi phí nhân công trc tip 13
S đ 1.3. K toán chi phí sn xut chung 16
S đ 1.4. Tng hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm theo phng pháp kê
khai thng xuyên 17
S đ 1.5. K toán chi phí nguyên vt liu trc tip (KKK) 19
S đ 1.6. K toán tng hp chi phí sn xut 20
S đ 1.7. Trình t tp hp chi phí sn xut và tính giá thành phân bc theo phng
án hch toán có bán thành phm 24
S đ 1.8. Trình t tp hp chi phí sn xut và tính giá thành phân bc theo phng
án không có bán thành phm 25
S đ 1.9. Trình t k toán tp hp chi phí sn xut và giá thành sn phm theo hình
thc Nht ký chung 26
S đ 2.1. Quy trình công ngh sn xut qun, áo len, bít tt 28
S đ 2.2. T chc qun lý ca Công ty TNHH dt kim Phú Vnh Hng 29
S đ 2.3. C cu t chc b máy k toán 31
S đ 2.4. Trình t k toán theo hình thc Nht ký chung 33
S đ 2.5. Quy trình luân chuyn chng t, ghi s chi phí NVLTT 35
S đ 2.6. Quy trình hch toán chi phí nhân công trc tip 43
S đ 2.7. Quy trình hch toán chi phí SXC 50
Bng 2.1. Bng phân b nguyên vt liu…………………………………………… 38
Bng 2.2. Bng chm công tháng 11 44
Bng 2.3. Bng thanh toán tin lng tháng 11 45
Bng 2.4. Bng thông tin tin lng tháng 11 46
Bng 2.5. Bng phân b tin lng và bo him xư hi tháng 11 47
Bng 2.6. Bng thanh toán tin lng theo thi gian 52
Bng 2.7. Bng phân b nguyên vt liu, công c dng c 55
Bng 2.8. Bng phân b khu hao tài sn c đnh 59
Bng 2.9. Bng phân b chi phí sn xut chung 65
Bng 2.10. Bng tng hp chi phí sn xut chung 66
Bng 2.11. Bng tính giá thành sn phm Áo len mư Q37 72
Biu s 2.1. Phiu xut kho s 16 36
Biu s 2.2. Hóa đn giá tr gia tng 37
Biu s 2.3. S chi tit chi phí nguyên vt liu trc tip ậ Áo len mư Q37 39
Biu s 2.4. S cái chi phí nguyên vt liu trc tip 40
Biu s 2.5. S chi tit chi phí nhân công trc tip ậ Áo len mư Q37 48
Biu s 2.6. S cái tài khon chi phí nhân công trc tip 49
Biu s 2.7. S chi tit chi phí nhân viên phân xng 53
Biu s 2.8. Phiu xut kho s 23 54
Biu s 2.9. S chi tit tài khon chi phí vt liu cho phân xng 56
Biu s 2.10. S chi tit chi phí công c dng c cho phân xng 57
Biu s 2.11. S chi tit tài khon chi phí khu hao tài sn c đnh 60
Biu s 2.12. Hóa đn giá tr gia tng tin đin 61
Biu s 2.13. S chi tit tài khon chi phí dch v mua ngoài 62
Biu s 2.14. Phiu chi s 0039 63
Biu s 2.15. S chi tit tài khon chi phí khác bng tin 64
Biu s 2.16. S cái tài khon chi phí sn xut chung 67
Biu s 2.17.S nht ký chung tháng 11 68
Biu s 2.18. S chi tit tài khon chi phí sn xut d dang ậ Áo len mư Q37 70
Thang Long University Library
LU
1. S cn thit c u
Trong bi cnh nn kinh t đang phát trin nh hin nay, đc bit trong môi
trng cnh tranh ngày càng gay gt, mi doanh nghip luôn phi tìm cách đ không
ch tn ti mà còn phi đng vng và phát trin. Mun vy doanh nghip cn phi có
chin lc kinh doanh hiu qu t vic s dng vn, t chc sn xut kinh doanh cho
đn vic tiêu th sn phm nhm đt đc mc tiêu cui cùng là li nhun. Li nhun
ca doanh nghip đc xác đnh bng cách ly doanh thu tr đi các khon chi phí đ
to ra li nhun đó cùng vi các khon gim tr doanh thu trong k. Tit kim chi phí
sn xut và h giá thành sn phm trong các doanh nghip sn xut là mt trong nhng
bin pháp hàng đu, có ý ngha rt ln, góp phn to điu kin cho doanh nghip có
th gim giá bán, tng khi lng sn phm tiêu th t đó làm tng li nhun. Chính vì
vy vic t chc tt k toán nói chung và k toán tp hp chi phí sn xut, tính giá
thành nói riêng đc xem là công c hiu qu góp phn nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh ca doanh nghip.
Nhn thc đc vn đ đó, vi nhng kin thc đư hc trng và thi gian
thc tp ti Công ty TNHH dt kim Phú Vnh Hng, em đư mnh dn đi sâu nghiên
cu đ tài n xun phm tg ty TNHH
d đ hiu rõ hn v k toán chi phí sn xut và tính giá thành
sn phm ti Công ty.
2. Mu
Mc đích ca vic nghiên cu đ tài này là làm rõ nhng nguyên tc hch toán
ca k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm, giúp Công ty thy đc nhng
u đim, hn ch và nguyên nhân, qua đó đ xut mt s gii pháp góp phn hoàn
thin hn na k toán chi phí sn xut và tính giá thành sn phm ti Công ty.
u
i tng nghiên cu ca đ tài lý lun là lý lun chung v k toán chi phí sn
xut và tính giá thành sn phm, nhng vn dng đ đánh giá thc trng v k toán chi
phí sn xut và tính giá thành sn phm ti Công ty TNHH dt kim Phú Vnh Hng.
Phm vi nghiên cu ca đ tài này là vic nghiên cu thc tin v k toán chi phí
sn xut và tinh giá thành sn phm ti Công ty TNHH dt kim Phú Vnh Hng.
4. P
Lun vn s dng phng pháp phân tích, phng pháp so sánh và đi chiu,
phng pháp h thng và chn lc.
5. Kt cu ca lu
Lun vn ca em ngoài Li nói đu và Kt lun, ni dung lun vn gm 3
chng:
1: Ln chung v k n xun
php sn xut.
2: Thc trng k n xun phm
tTNHH d.
3: Mt s gi nhn k chi n xu
n phm tTNHH d.
Bài lun vn này đc hoàn thành vi s hng dn trc tip ca cô giáo TS -
Mai Thanh Thy và s giúp đ tn tình ca ban giám đc, các anh ch phòng Tài
chính- k toán ca Công ty. Mc dù đư rt c gng , nhng do thi gian thc tp có
hn, đng thi trình đ kin thc, kinh nghim chuyên môn còn hn ch nên lun vn
ca em khó tránh khi nhng thiu sót. Em rt mong nhn đc s góp ý, ch bo ca
thy cô, anh ch đ giúp em hoàn thin và nâng cao trình đ nghip v ca mình.
Hà Ni, tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Th Hoa
Thang Long University Library
1
1.1. chung
1.1.1.
1.1.1.1.
Chi phí sn xut trong doanh nghip là toàn b các hao phí v lao đng sng, lao
đng vt hóa và các chi phí cn thit khác mà doanh nghip đư s dng trong quá trình
hot đng sn xut, kinh doanh biu hin bng thc đo tin t, đc tính cho mt thi
k nht đnh.
Chi phí sn xut là nhng phí tn (hao phí) v các yu t đu vào ca quá trình
SXKD gn lin vi mc đích kinh doanh.
Lng chi phí ph thuc vào khi lng các yu t sn xut đư tiêu hao trong k
và giá c ca mt đn v yu t sn xut đư hao phí.
c đo lng bng thc đo tin t và đc xác đnh trong mt khong thi
gian xác đnh (tháng, quý, nm).
1.1.1.2. m
Giá thành sn phm là biu hin bng tin ca toàn b nhng hao phí v lao đng
sng, lao đng vt hoá và các chi phí khác có liên quan đn khi lng công tác, sn
phm, lao v đư hoàn thành.
Giá thành sn phm là ch tiêu kinh t tng hp, phn ánh cht lng hot đng
sn xut, phn ánh kt qu hot đng vt t, tài sn, vn,… cng nh các gii pháp
kinh t, k thut mà doanh nghip đư thc hin nhm đt đc mc đích sn xut khi
lng sn phm nhiu nht vi chi phí sn xut thp nht đ h giá thành sn phm.
Mc h giá thành và t l h giá thành có th phn ánh trình đ s dng hp lý và tit
kim nguyên vt liu, nhiên liu, nng lng, kh nng tn dng công sut máy móc
thit b sn xut, mc đ trang thit b và áp dng k thut sn xut tiên tin, kt qu
s dng hp lý sc lao đng. Do vy, giá thành là cn c đ tính toán, xác đnh hiu
qu kinh t các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
Ch tiêu gía thành sn phm luôn cha đng hai mt khác nhau vn có bên trong
nó, đó là chi phí sn xut đư s dng và lng giá tr s dng thu đc cu thành trong
khi lng sn phm, công vic, lao v đư hoàn thành. Nh vy bn cht ca giá thành
T
2
sn phm là s chuyn dch giá tr các yu t chi phí vào nhng sn phm, công vic,
lao v đư hoàn thành.
1.1.2.
1.1.2.1.
CPSX ca doanh nghip bao gm nhiu loi, nhiu khon khác nhau v c ni
dung, tính cht, công dng, vai trò, v trí…trong quá trình sn xut. thun tin cho
công tác qun lý, hch toán, kim tra chi phí cng nh phc v cho vic ra các quyt
đnh kinh doanh, CPSX cn phi đc phân loi theo nhng tiêu thc phù hp.
a) Phân loi CPSX theo mc đích và công dng chi phí
Theo cách phân loi này chi phí sn xut ca doanh nghip bao gm:
Chi phí nguyên vt liu trc tip (CPNVLTT): là toàn b chi phí NVL đc s
dng trc tip cho quá trình sn xut ch to sn phm, lao v, dch v.
Chi phí nhân công trc tip (CPNCTT): bao gm tin lng và các khon phi
tr cho công nhân trc tip sn xut, các khon trích theo tin lng ca công nhân
trc tip sn xut nh KPC, BHXH, BHYT,BHTN
Chi phí sn xut chung (CPSXC): là các khon CPSX liên quan đn vic phc
v và qun lý sn xut trong phm vi các phân xng, đi sn xut. CPSXC bao gm
các yu t CPSX sau:
Chi phí nhân viên phân xng: bao gm chi phí tin lng, các khon phi tr,
các khon trích theo lng ca nhân viên qun lý phân xng, đi sn xut.
Chi phí vt liu: bao gm chi phí vt liu dùng chung cho phân xng sn xut
vi mc đích là phc v và qun lý sn xut.
Chi phí dng c: bao gm chi phí v công c, dng c dùng phân xng.
Chi phí khu hao TSC: bao gm toàn b chi phí khu hao ca TSC thuc
các phân xng sn xut qun lý và s dng.
Chi phí dch v mua ngoài: bao gm các chi phí dch v mua ngoài dùng cho
hot đng phc v và qun lý sn xut ca phân xng, đi sn xut.
Chi phí khác bng tin: là các khon chi trc tip bng tin dùng cho vic phc
v và qun lý sn xut phân xng sn xut.
Chi phí bán hàng: bao gm tt c các chi phí phát sinh liên quan đn quá trình
tiêu th hàng hóa, thành phm, lao v.
Chi phí qun lý doanh nghip: Bao gm tt c các chi phí phát sinh liên quan
đn công tác vn hành và qun tr kinh doanh, hành chính trong doanh nghip.
Thang Long University Library
3
Phân loi chi phí theo tiêu thc này phc v cho vic qun lý chi phí theo đnh
mc, là c s cho k toán tp hp chi phí sn xut và tính giá thành sn phm theo
khon mc; là cn c đ thc hin k hoch giá thành và đnh mc chi phí sn xut
cho k sau.
b) Phân loi CPSX theo ni dung, tính cht kinh t ca chi phí
Theo cách phân loi này các chi phí có cùng ni dung và tính cht kinh t đc
xp vào mt loi gi là yu t chi phí, mà không phân bit chi phí đó phát sinh đâu
và có tác dng nh th nào. Cách phân loi này còn đc gi là phân loi chi phí theo
yu t. Hin nay nc ta theo các quy đnh ca ch đ k toán hin hành thì chi phí
đc theo dõi theo by yu t nh sau:
Chi phí nguyên liu và vt liu: bao gm giá mua, chi phí mua ca NVL dùng
vào hot đng SXKD.
Chi phí nhin liu, đng lc s dng vào quá trình sn xut kinh doanh trong
k: (Tr s dùng không ht nhp li kho và ph liu thu hi). Thc cht, nhiên liu
cng là nguyên vt liu ph nhng nó gi vai trò quan trng trong danh mc nguyên
liu. Vì vy, nó đc xp vào mt khon mc riêng đ qun lý và d dàng kiu soát
khi có s bin đng nhiên liu, nng lng trên th trng.
Chi phí nhân công và các khon ph cp: là các khon chi phí v tng tin
lng và ph cp phi tr cho ngi lao đng,
Chi phí bo him: Các khon trích BHXH, BHYT, KPC, BHTN theo tin
lng ca ngi lao đng.
Chi phí khu hao máy móc thit b: bao gm khu hao ca tt c TSC dùng
vào hot đng SXKD trong k ca doanh nghip.
Chi phí dch v mua ngoài: là s tin phi tr cho các dch v mua ngoài phc
v cho các hot đng SXKD ca doanh nghip.
Chi phí khác bng tin: là các khon chi phí bng tin phát sinh trong quá trình
SXKD ngoài các yu t chi phí nói trên.
Tác dng ca cách phân loi này: cho bit ni dung, kt cu t trng tng loi chi
phí doanh nghip đư s dng vào quá trình sn xut trong tng CPSX; là c s đ lp
và phân tích các d toán CPSX; cung cp s liu đ lp thuyt minh báo cáo tài chính,
t đó đ tính và tng hp thu nhp quc dân
c) Phân loi CPSX theo mi quan h vi mc đ hot đng
Theo cách phân loi này CPSX đc chia thành:
4
Chi phí kh bin (bin phí): là nhng chi phí thay đi v tng s khi có s thay
đi mc đ hot đng ca doanh nghip.
Chi phí c đnh (đnh phí): là nhng chi phí mà v tng s không thay đi khi
có s thay đi v mc đ hot đng ca đn v.
Chi phí hn hp: là loi chi phí mà bn thân nó gm c các yu t ca đnh phí
và bin phí.
Tác dng ca cách phân loi này: có ý ngha quan trng trong vic thit k, xây
dng mô hình chi phí trong mi quan h gia chi phí- khi lng- li nhun; vic xác
đnh đim hoà vn và vic ra các quyt đnh kinh doanh quan trng; là c s đ lp d
toán chi phí hp lý ng vi mi mc hot đng theo d kin
d) Ngoài ra đ phc v cho công tác qun tr doanh nghip, còn có mt s cách phân
loi CPSX khác
Phân loi CPSX theo phng pháp quy np: gm chi phí trc tip, chi phí gián tip.
Phân loi CPSX theo mi quan h vi quy trình công ngh sn xut sn phm
và quá trình kinh doanh: gm chi phí c bn, chi phí chung.
Phân loi CPSX đ la chn các phng án: gm chi phí chênh lch.
1.1.2.2.
a) Phân loi giá thành sn phm theo c s s liu và thi đim tính giá thành
Theo cách này giá thành sn phm đc chia thành 3 loi:
Giá thành k hoch: là giá thành sn phm đc tính trên c s CPSX k hoch
và sn lng k hoch. Ch tiêu này đc tính toán trc khi tin hành sn xut sn
phm, là mc tiêu phn đu ca doanh nghip trong vic tit kim hp lý CPSX đ h
giá thành sn phm và là cn c đ phân tích, đánh giá tình hình thc hin k hoch h
giá thành ca doanh nghip.
Giá thành đnh mc: là giá thành sn phm đc tính trên c s các đnh mc
chi phí hin hành và chi phí tính cho đn v sn phm. Ch tiêu này cng đc tính
trc khi tin hành sn xut.
Giá thành thc t: là giá thành sn phm đc tính trên c s s liu CPSX thc
t phát sinh do k toán tp hp và sn lng sn phm đc sn xut thc t trong k.
Ch tiêu này đc tính sau quá trình sn xut, có sn phm hoàn thành ng vi k tính
giá thành mà doanh nghip đư xác đnh.
b) Phân loi giá thành sn phm theo phm vi chi phí cu thành
Theo phm vi phát sinh chi phí, giá thành đc chia thành giá thành sn xut và
giá thành tiêu th.
Thang Long University Library
5
Giá thành sn xut sn phm: Là ch tiêu phn ánh tt c các chi phí phát sinh
liên quan đn quá trình sn xut, ch to sn phm trong phm vi phân xng, b phn
sn xut. Bao gm CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC.
Giá thành tiêu th sn phm: Là ch tiêu phn ánh toàn b các chi phí phát sinh
đn vic sn xut và tiêu th sn phm. Bao gm chi phí sn xut ca sn phm tiêu
th, chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip phát sinh trong k. Giá thành tiêu
th có th chia thành:
Giá thành toàn b sn phm: Bao gm toàn b chi phí c đnh và bin đi trong
quá trình sn xut kinh doanh.
Giá thành sn phm theo bin phí: Bao gm chi phí bin đi trc tip và chi phí
bin đi gián tip.
1.1.2.3.
Chi phí sn xut và tính giá thành sn phm là hai mt biu hin ca quá trình sn
xut có mi quan h vi nhau và ging nhau v cht. Chúng đu là các hao phí v lao
đng và các khon chi tiêu khác ca doanh nghip. Tuy vy chúng vn có s khác
nhau trên các phng din sau:
V mt phm vi: Chi phí sn xut bao gm c chi phí chi sn xut sn phm và
chi phí cho qun lý doanh nghip và tiêu th sn phm. Còn giá thành sn phm ch
bao gm chi phí sn xut ra sn phm (chi phí sn xut trc tip và chi phí sn xut
chung).
Mt khác chi phí sn xut ch tính nhng chi phí phát sinh trong mi k nht đnh
(tháng, quý, nm) không tính đn chi phí liên quan đn s lng sn phm đư hoàn
thành hay cha. Còn giá thành sn phm là gii hn s chi phí sn xut liên quan đn
khi lng sn phm, dch v đư hoàn thành.
V mt lng: Nói đn chi phí sn xut là xét đn các hao phí trong mt thi k
còn giá thành sn phm liên quan đn chi phí ca c k trc chuyn sang và s chi
phí k này chuyn sang k sau. S khác nhau v mt lng và mi quan h gia chi
phí sn xut và giá thành sn phm th hin công thc tính giá thành sn phm tng
quát sau:
T
sn phm sn
xu
=
n
xut d dang
u k
+
n
xu
trong k
-
n xut
d dang cui k
Nh vy, chi phí sn xut là c s đ xây dng giá thành sn phm còn giá thành
là c s đ xây dng giá bán. Trong điu kin nu giá bán không thay đi thì s tit
6
kim hoc lưng phí ca doanh nghip v chi phí sn xut có nh hng trc tip đn
giá thành thp hoc cao t đó s tác đng ti li nhun ca doanh nghip. Do đó tit
kim chi phí, h thp giá thành là nhim v quan trng và thng xuyên ca công
tác qun lý kinh t. Nó giúp cho doanh nghip cnh tranh có hiu qu trên th trng
Trong mt s trng hp thì chi phí sn xut s đng thi là giá thành sn phm
khi đó doanh nghip phi có các đc đim sau:
Chu k sn xut kinh doanh trùng vi k tính giá thành và k báo cáo.
Trong quá trình sn xut kinh doanh không có hoc có rt ít sn phm d dang.
Các doanh nghip ch sn xut mt loi sn phm.
S lưng phí hay tit kim chi phí ch nh hng đn ch tiêu tng hay h giá
thành sn phm.
1.2.
CPSX và giá thành sn phm là nhng ch tiêu kinh t tng hp quan trng đ
đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh cng nh tình hình qun lý và s dng các
yu t sn xut trong quá trình hot đng kinh doanh ca doanh nghip. K toán tp
hp CPSX và tính giá thành sn phm có v trí quan trng trong công tác k toán ca
mi doanh nghip. Phn ánh trung thc, hp lý CPSX cng nh đm bo đúng ni
dung, phm vi chi phí cu thành trong giá thành sn phm đư hoàn thành là yêu cu
cp bách đi vi các doanh nghip. đáp ng đc nhng yêu cu qun lý CPSX và
giá thành sn phm, k toán cn phi xác đnh rõ nhim v ca mình trong vic t
chc k toán tp hp CPSX và tính giá thành sn phm nh sau:
Trc ht cn nhn thc đúng đn v trí vai trò ca k toán chi phí và tính giá
thành sn phm trong toàn b h thng k toán doanh nghip, mi quan h vi các b
phn k toán liên quan, trong đó k toán các yu t chi phí là tin đ cho k toán chi
phí và tính giá thành.
Cn c vào đc đim t chc sn xut kinh doanh, quy trình công nh sn xut,
loi hình sn xut đc đim ca sn phm, kh nng hch toán, yêu cu qun lý c th
ca doanh nghip đ la chn, xác đnh đúng đn đi tng k toán chi phí sn xut,
la chn phng pháp tp hp chi phí sn xut theo các phng án phù hp vi điu
kin ca doanh nghip.
Cn c đc đim t chc sn xut kinh doanh, đc đim ca sn phm, kh
nng và yêu cu qun lý c th ca doanh nghip đ xác đnh đi tng tính giá thành
cho phù hp.
Thang Long University Library
7
T chc b máy k toán mt cách khoa hc, hp lý trên c s phân công rõ
ràng trách nhim ca tng nhân viên, tng b phn k toán có liên quan đc bit b
phn k toán các yu t chi phí.
Thc hin t chc chng t, hch toán ban đu, h thng tài khon s k toán
phù hp vi các nguyên tc chun mc, ch đ k toán đm bo đáp ng đc yêu cu
thu nhn - x lý - h thng hóa thông tin v chi phí, giá thành ca doanh nghip.
T chc lp và phân tích các báo cáo k toán v chi phí, giá thành sn phm,
cung cp nhng thông tin cn thit v chi phí, giá thành sn phm, giúp các nhà qun
tr doanh nghip ra đc quyt đnh mt cách nhanh chóng, phù hp vi quá trình sn
xut - tiêu th sn phm.
1.3.
1.3.1.
i tng tp hp chi phí sn xut là phm vi và gii hn đ tp hp chi phí sn
xut theo các phm vi và gii hn đó. ây là khâu đu tiên trong vic t chc k toán
chi phí sn xut. Thc cht ca vic xác đnh đi tng k toán chi phí sn xut là xác
đnh ni gây ra chi phí (phân xng, b phn sn xut, giai đon công ngh ) hoc
đi tng chu chi phí (sn phm, đn đt hàng ).
Khi mun xác đnh đi tng tp hp chi phí sn xut, các nhà qun tr phi cn
c vào : mc đích s dng ca chi phí ; đc đim t chc sn xut kinh doanh, qun lý
sn xut kinh doanh ; quy trình công ngh sn xut, loi hình sn xut sn phm ; kh
nng, trình đ và yêu cu qun lý ca doanh nghip. Tùy thuc vào tình hình c th mà
đi tng k toán chi phí sn xut trong mt doanh nghip có th là :
Tng sn phm, tng chi tit sn phm, nhóm sn phm, đn đt hàng
Tng phân xng, giai đon công ngh sn xut
Toàn b quy trình công ngh sn xut, toàn doanh nghip
Xác đnh đc đi tng tp hp chi phí sn xut mt cách khoa hc, hp lý s là
c s đ t chc k toán chi phí sn xut, t vic t chc hch toán ban đu đn t
chc tng hp s liu, ghi chép trên tài khon, s chi tit
1.3.2.
i tng tính giá thành là các loi sn phm, công vic, lao v, dch v mà
doanh nghip đư sn xut hoàn thành đòi hi tính tng giá thành và giá thành đn v.
xác đnh đi tng tính giá thành cn phi cn c vào đc đim t chc sn
xut, qun lý sn xut, quy trình công ngh sn xut sn phm, kh nng và yêu cu
qun lý cng nh tính cht ca tng loi sn phm c th.
8
Nu doanh nghip t chc sn xut đn chic thì tng sn phm đc xác đnh là
đi tng tính giá thành. Nu doanh nghip t chc sn xut hàng lot thì tng loi sn
phm là mt đi tng tính giá thành. i vi quy trình công ngh sn xut gin đn
thì đi tng tính giá thành s là sn phm hoàn thành cui cùng ca quy trình công
ngh, còn doanh nghip có quy trình công ngh sn xut và ch bin phc tp thì đi
tng tính giá thành có th là na thành phm tng giai đon và thành phm hoàn
thành giai đon, công ngh cui cùng và cng có th là tng b phn, tng chi tit
sn phm và sn phm hoàn thành.
1.4.
Phng pháp tp hp chi phí sn xut là cách thc mà k toán s dng đ tp
hp, phân loi các khon chi phí sn xut phát sinh trong mt k theo các đi tng
tp hp chi phí đư xác đnh.
Thông thng có 2 phng pháp tp hp chi phí nh sau:
1.4.1.
Phng này đc s dng đ tp hp các loi chi phí có liên quan trc tip đn
các đi tng tp hp chi phí đư xác đnh, tc là đi vi các loi chi phí phát sinh liên
quan đn đi tng nào có th xác đnh trc tip cho đi tng đó, chi phí phát sinh
liên quan đn tng đi tng tp hp chi phí c th đư xác đnh s đc tp hp và
quy np trc tip cho đi tng đó.
1.4.2.
Phng pháp này đc s dng đ tp hp các chi phí gián tip, đó là các chi phí
phát sinh liên quan đn nhiu đi tng tp hp chi phí đư xác đnh mà k toán không
th tp hp trc tip các chi phí này cho tng đi tng đó.
xác đnh chi phí cho tng đi tng c th phi la chn các tiêu chun hp
lý và tin hành phân b các chi phí đó cho tng đi tng liên quan.
Vic phân b chi phí cho tng đi tng thng đc tin hành theo công thc:
C
i
=
C
x Ti
i
Ti
i=1
Trong đó:
C
i
: Chi phí sn xut phân b cho đi tng th i
Thang Long University Library
9
C: Tng chi phí sn xut đư tp hp cn phân b
T
i
: Tng đi lng ca tiêu thc cn đc phân b
T
i
: i lng ca tiêu thc dùng đ phân b đi tng th i
1.5.
Phng pháp kê khai thng xuyên là phng pháp theo dõi và phn ánh tình
hình hin có, bin đng tng, gim hàng tn kho nói chung và vt liu, công c, dng
c nói riêng mt cách thng xuyên, liên tc trên các tài khon phn ánh tng loi.
Phng pháp này có đ chính xác cao và cung cp thông tin v hàng tn kho mt cách
kp thi, cp nht.
1.5.1.
1.5.1.1.
Chi phí nguyên vt liu trc tip là các khon chi phí v nguyên vt liu chính,
na thành phm mua ngoài, vt liu ph…s dng trc tip cho vic sn xut ch to
sn phm hoc trc tip thc hin các lao v dch v.
Chi phí nguyên vt liu trc tip s dng đ sn xut sn phm ti các doanh
nghip ch yu là chi phí trc tip, nên thng đc tp hp trc tip cho tng đi
tng trên c s các “S chi tit chi phí nguyên vt liu trc tip” đc m cho tng
đi tng cn c vào chng t xut kho vt t và báo cáo s dng vt t tng b
phn sn xut.
Trong trng hp chi phí nguyên vt liu trc tip có liên quan đn nhiu đi
tng tp hp chi phí mà không th tp hp trc tip đc thì có th s dng phng
pháp tp hp và phân b gián tip.
Công thc phân b nh sau:
t liu
cho tng
ng (hoc
sn phm )
=
Tc
n b ca
tng
x
T l
T l
=
Tt liu c
Tng t ca tt c
ng
Chng t s dng : Ch đ k toán áp dng: Theo ch đ k toán doanh
nghip Vit Nam đc ban hành kèm theo Q s 15/2006/Q-BTC ngày 20/03/2006
ca B Tài Chính.
10
Phiu xut kho
Biên bn kim nghim vt t
Bng phân b nguyên vt liu
Th kho
Phiu chi, H GTGT,
Các chng t liên quan khác
1.5.1.2.
tp hp và theo dõi các tài khon chi phí nguyên vt liu trc tip áp dng
theo ch đ k toán thuc Q s 15/2006/Q-BTC, k toán s dng TK 621- Chi phí
nguyên vt liu trc tip.
Kt cu tài khon :
TK 621- t liu trc tip
-Tp hp chi phí nguyên vt liu xut
dùng trc tip trong k
-Tr giá NVL s dng không ht đc
nhp kho.
-Kt chuyn CPNVLTT vào TK 154-
Chi phí sn xut kinh doanh d dang.
-Kt chuyn CPNVLTT vt trên mc
bình thng vào TK 632 ậ Giá vn
hàng bán.
Tài khon này không có s d.
Thang Long University Library
11
TK111, 112,
141, 331 ,…
NVL xut kho s dng
trc tip cho SXSP
Vt liu không s dng
ht cho SXSP cui k
nhp li kho
Kt chuyn Chi phí NVL
trc tip trong k
Chi phí NVL trc tip
vt trên mc bình thng
Mua vt liu (không qua kho)
s dng ngay cho SX SP
Thu GTGT
NVL đi vay mn xut
dùng trc tip
1.5.1.3.
1.1. K t liu trc tip
1.5.2.
1.5.2.1.
Chi phí nhân công trc tip là nhng khon tin phi tr cho công nhân trc tip
sn xut sn phm hoc trc tip thc hin các lao v dch v gm : tin lng chính,
tin lng ph, các khon ph cp, và các khon trích theo lng (BHXH, BHYT,
KPC, BHTN ).
Chi phí v tin lng ( tin công ) đc xác đnh c th tùy thuc hình thc tin
lng sn phm hay lng thi gian mà doanh nghip áp dng. S tin lng phi tr
cho công nhân sn xut cng nh các đi tng lao đng khác đc th hin trên bng
tính và thanh toán lng, đc tng hp, phân b cho các đi tng k toán chi phí
sn xut trên bng phân b tin lng.
Hàng nm theo quy đnh công nhân trong danh sách ca doanh nghip đc ngh
phép mà vn hng đ lng.
TK 152
TK 152
TK 154
TK 632
TK 336
TK 133
TK 621
12
Tin lng ngh phép đc tính vào chi phí sn xut mt cách hp lý vì nó nh
hng đn giá thành sn phm.
Nu doanh nghip b trí cho công nhân ngh đu đn trong nm thì tin lng
ngh phép đc tính trc tip vào chi phí sn xut (nh khi tính tin lng chính).
Nu doanh nghip không b trí cho công nhân ngh phép đu đn trong nm, đ
đm bo cho giá thành không b đt bin tng lên, tin lng ngh phép ca công nhân
đc tính vào chi phí sn xut thông qua phng pháp trích trc theo k hoch. Cui
s tin hành điu chnh s trích trc theo k hoch cho phù hp vi s thc t
tin lng ngh phép. Trích trc tin lng ngh phép ch đc thc hin đi vi
công nhân trc tip sn xut
Chng t s dng:
Bng chm công (Mu s 01a-LTL).
Bng thanh toán lng ( Mu s 02-LTL).
Phiu xác nhn sn phm hoc công vic đư hoàn thành(Mu s 05-LTL)
Bng thanh toán tin làm thêm gi ( Mu s 06- LTL).
Bng kê trích np các khon theo lng ( Mu s 10-LTL).
Bng phân b tin lng và BHXH ( Mu s 11- LTL).
1.5.2.2.
tp hp chi phí nhân công trc tip, k toán s dng TK 622 ậ Chi phí nhân
công trc tip. Tài khon này dùng đ phn ánh chi phí nhân công trc tip tham gia
vào hot đng sn xut kinh doanh và cng đc m chi tit theo đi tng tp hp
chi phí sn xut kinh doanh.
TK 622 c tip
-Tp hp chi phí nhân công trc tip
sn xut sn phm, thc hin lao v,
dch v
-Kt chuyn CPNCTT vào TK 154 ậ
Chi phí sn xut kinh doanh d dang.
-Kt chuyn CPNCTT vt trên mc
bình thng vào TK 632 ậ Giá vn
hàng bán.
Tài khon này không có s d.
Thang Long University Library
13
Tin lng phi tr cho
cng nhân trc tip sn xut
Cui k, tính, phân b và
kt chuyn CPNCTT theo
đi tng tp hp chi phí
(theo phng pháp KKTX)
Chi phí nhân công trc
tip vt trên mc bình
thng
Trích BHXH, BHYT,
KPC, BHTN theo lng
công nhân trc tip SX
Trích trc tin lng
ngh phép ca công nhân
trc tiêp sn xut
1.5.2.3.
1.2. K c tip
1.5.3. chung
1.5.3.1.
CPSXC là nhng chi phí cn thit còn li đ sn xut sn phm sau chi phí
nguyên vt liu trc tip và chi phí nhân công trc tip. ây là nhng chi phí phát sinh
trong phm vi các phân xng, b phn sn xut ca doanh nghip. Chi phí sn xut
chung bao gm:
Chi phí nhân viên phân xng: Phán ánh chi phí liên quan phi tr cho nhân
viên phân xng, bao gm: chi phí tin lng, tin công, các khon ph cp lng, các
khon trích BHXH, BHYT, KPC, BHTN tính cho nhân viên phân xng.
Chi phí vt liu: Phn ánh chi phí vt liu dùng chung cho phân xng, nh vt
liu dùng cho sa cha, bo dng TSC thuc phân xng qun lý, s dng, vt liu
dùng cho nhu cu vn phòng phân xng,…
Chi phí công c dng c: Phn ánh chi phí v công c dng c xut dùng cho
phân xng sn xut nh: kéo ct ch, kéo ct vi, máy dp cúc, thc may,…
TK 334
TK 338
TK 335
TK 154
TK 632
TK 622