giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh tại công ty cổ phần gia phát

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o



KHịAăLUNăTTăNGHIP




ătƠi:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQU KINH DOANH
TIăCỌNGăTYăCăPHNăGIAăPHỄT






SINHăVIểNăTHCăHIN : NGUYNăKIMăTHOA
MẩăSINHăVIểN : A19450
CHUYểNăNGẨNH : TẨIăCHệNHă



HẨăNIăậ 2014

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o



KHịAăLUNăTTăNGHIP




ătƠi:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIUăQU KINH DOANH
TIăCỌNGăTYăCăPHNăGIAăPHỄT





Giáoăviênăhngădnă : LêăThăKimăChung
Sinhăviênăthcăhin : NguynăKimăThoa
Mƣăsinhăviênă : A19450
ChuyênăngƠnhă :ăTƠiăchínhă



HẨăNIăậ 2014

Thang Long University Library

LI CMăN
u tiên em xin chân thành cm n cô giáo Lê Th Kim
Chung, ngi đã trc tip
hng dn, to điu kin cho em đc tìm hiu sâu v nhng kin thc trong lnh vc tài
chính nói chung và nhng vn đ liên quan đn nâng cao hiu qu kinh doanh nói riêng.
Bng s nhit tình cùng vi kin thc chuyên môn sâu rng cô đã giúp em hoàn thành
khóa lun này.
Trong thi gian thc tp ti công ty em xin chân thành cm n ch Nguyn Th
Huyn Trang – Giám đc công ty c phn thc phm Gia Phát, cô Lê Th Vân – k toán
trng công ty cùng toàn th các cô chú, anh, ch trong các phòng ban trc thuc công ty
đã to điu kin cho em tìm hiu và thu thp nhng thông tin cn thit phc v bài khóa
lun này.
EmăxinăchơnăthƠnhăcmăn!




LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h tr
t các giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác.
Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích dn
rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Nguyn Kim Thoa

Thang Long University Library

MC LC
CHNGă1. CăS LụăLUN CHUNG V HIU QU KINH DOANH
CA DOANH NGHIP 1
1.1 Tng quan v hiu qu kinh doanh 1
1.1.1 Khái nim v hiu qu kinh doanh 1
1.1.2 Bn cht ca hiu qu kinh doanh 3
1.1.3 Phân loi hiu qu kinh doanh 4
1.1.4 S cn thit phi nâng cao hiu qu kinh doanh 6
1.2 ánhăgiáăhiu qu kinh doanh ca doanh nghip 7
1.2.1 ánh giá khái quát hiu qu kinh doanh 7
1.2.2 Hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip 10
1.2.2.1 Hiu qu s dng tài sn chung 10
1.2.2.2 Hiu qu s dng tài sn ngn hn 12
1.2.2.3 Hiu qu s dng tài sn dài hn 14
1.2.3 Hiu qu s dng ngun vn ca doanh nghip 18
1.2.3.1 Hiu qu s dng ngun vn ca ch s hu 19
1.2.3.2 Hiu qu s dng vn vay 20
1.2.4 Hiu qu s dng chi phí 21
1.3 Cácănhơnăt tácăđngăđn hiu qu kinh doanh ca doanh nghip 23
1.3.1 Các nhân t bên trong doanh nghip 23
1.3.2 Các nhân t bên ngoài doanh nghip 25
CHNGă2. THC TRNG HIU QU HOTăNG KINH DOANH
TIăCỌNGăTYăC PHN THC PHMăGIAăPHỄT 27
2.1 Gii thiu chung v côngătyăC phn Thc phmăGiaăPhát 27
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca công ty C phn Thc phm Gia Phát 27
2.1.2 Chc nng, nhim v ca công ty 28
2.1.3 C cu t chc ca công ty 30
2.2 Thc trng hiu qu kinh doanh caăcôngătyăC phn Thc PhmăGiaăPhátăgiaiă

đon 2011 ậ 2013 33
2.2.1 ánh giá khái quát hiu qu kinh doanh ca công ty 33


2.2.2 Hiu qu s dng tài sn ca công ty 40
2.2.2.1 Hiu qu s dng tài sn chung 40
2.2.2.2 Hiu qu s dng tài sn ngn hn 45
2.2.2.3 Hiu qu s dng tài sn dài hn 49
2.2.3 Hiu qu s dng ngun vn ca công ty 55
2.2.3.1 Hiu qu s dng vn ch s hu 56
2.2.3.2 Hiu qu s dng vn vay 57
2.2.4 Hiu qu s dng chi phí ca công ty 59
2.3 ánhăgiáăchungăv hiu qu hotăđng kinh doanh tiăCôngătyăC phn Thc
phmăGiaăPhátăgiaiăđon 2011 - 2013 64
2.3.1 Kt qu đt đc 64
2.3.2 Hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch 65
CHNGă3. MT S GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIU QU HOTăNG
KINH DOANH TIăCỌNGăTYăC PHN THC PHM GIA PHỄT 67
3.1 nhăhngăphátătrin caăcôngătyăC phn Thc phmăGiaăPhátătrongăthi gian
ti 67
3.2 Mt s giiăphápănơngăcaoăhiu qu kinh doanh caăcôngătyăC phn Thc Phm
GiaăPhát 68
3.2.1 Gii pháp qun lý vn 68
3.2.2 Gii pháp qun lý tài sn ngn hn 69
3.2.3 Gii pháp qun lý TSDH 74
3.2.4 Gii pháp qun lý chi phí nhm tng li nhun 77
3.2.5 Mt s gii pháp khác. 79

Thang Long University Library


DANH MC VIT TT

BHXH
Bo him xã hi
BHYT
Bo him y t
DN
Doanh nghip
DT
Doanh thu
DTT
Doanh thu thun
GVHB
Giá vn hàng bán
GTGT
Giá tr gia tng
HKD
Hot đng kinh doanh
HQKD
Hiu qu kinh doanh
HTK
Hàng tn kho
LNST
Li nhun sau thu
LNKT

Li nhun k toán
NSNN
Ngân sách Nhà nc
QLDN
Qun lý doanh nghip
SHP
Sut hao phí
TSNH
Tài sn ngn hn
TSNH
Tài sn dài hn
TSDH
Tài sn c đnh
VN
Vit Nam ng
VSCH
Vn ch s hu
XDCB
Xây dng c bn






DANH MC BNG BIU, Să
Tên Bng biu, s đ Trang
S đ 2.1 S đ c cu t chc ca Công ty C phn Thc Phm Gia Phát 30
Bng 2.1 Khái quát hiu qu kinh doanh ca công ty C phn Thc phm Gia Phát giai
đon 2011 – 2013 34

Bng 2.2 Hiu qu s dng tài sn chung ca công ty C phn Thc phm Gia Phát giai
đon 2011 – 2013 41
Bng 2.3 Hiu qu s dng TSNH ca công ty C phn Thc phm Gia Phát giai đon
2011 – 2013 46
Bng 2.4 Hiu qu tài sn dài hn ca Công ty C phn thc phm Gia Phát giai đon
2011 – 2013 50
Bng 2.5 Hiu qu s dng vn vay ca công ty C phn Thc phm Gia Phát giai đon
2011 –2013 58
Bng 2.6 Hiu qu s dng chi phí ti công ty C phn Thc phm Gia Phát giai đon
2011 – 2013 60
Bng 3.1 Hot đng kinh doanh ca công ty C phn Thc Phm Gia Phát trong giai đon
2011 – 2016 68
Bng 3.2 Mô hình đim tín dng 71
Bng 3.3 Danh sách các nhóm ri ro và đim tín dng công ty C phn Thc phm Gia
Phát 72
Bng 3.4 Bng so sánh thit b ct ca công ty trc khi thay th 75
Bng 3.5 Bng d tính li ích tit kim đc khi s dng thit b mi 75
Bng 3.6 Bng lãi sut tái cp vn Ngân hàng Vietcombank 76
Thang Long University Library


LI M U
1.ăLỦădoăchnăđ tƠi
Nn kinh t th trng m ca và ngày càng hi nhp vi khu vc và quc t va to
điu kin thun li cho các doanh nghip, va làm thay đi môi trng kinh doanh ca
doanh nghip. Gi đây, th trng kinh doanh ca các doanh nghip hin nay không ch
gói gn trong nc mà còn lan ra khu vc và th gii. Vic mua sm tr nên d dàng
thông qua các dch v tin ích t phía các nhà cung ng. Các rào cn thu quan đi vi
các hot đng giao dch buôn bán gia các quc gia dn đc xóa đi và hòa nhp vào th
trng chung rng ln. iu này nh hng trc tip ti k hoch và cht lng hoch

đnh ca mi doanh nghip, kh nng cnh tranh và hiu qu kinh doanh.
 tn ti và hat đng có hiu qu các doanh nghip không ngng nghiên cu, thay
đi, phù hp vi th yu th trng và nhu cu ca các đi tng khách hàng khác nhau.
Thông qua các bn báo cáo kt qu tình hình kinh doanh mi nm doanh nghip xác đnh
đc đim mnh, đim yu, c hi, thách thc vi doanh nghip đ t đó có hng phát
trin đúng đn nhm phát huy ht ni lc vn có.  làm đc điu này, doanh nghip
cn có các chin lc và gii pháp toàn din nhm gii quyt các khó khn ca doanh
nghip cng nh nâng cao đc hiu qu kinh doanh ca doanh nghip. Do đó, ci thin
cht lng kinh doanh ca doanh nghip cn bt đu t ci thin hiu qu kinh doanh
nhm to đng lc đ doanh nghip phát trin bn vng.
Thc phm là ngành nông nghip truyn thng hình thành và phát trin theo quá
trình lch s ca loài ngi và là mt trong nhng ngành kinh doanh không th thiu
trong quá trình hot đng ca bt c xã hi nào. Do đó, cùng vi s phát trin và hi nhp
kinh t, ngành kinh doanh và ch bin thc phm đã có nhng thành công nht đnh và
nhng thay đi vt bc trong quy mô và th trng cung cp. Sn phm ngày càng đa
dng vi nhu cu thay đi khin cho ngành này luôn nhy cm vi nhng bin đng khác
nhau ca th trng vi nhiu doanh nghip tham gia.
Công ty C phn Thc phm Gia Phát vi li th lch s ch bin và kinh doanh
truyn thng chuyên cung cp và sn xut các thc phm ch bin sn phc v nhu cu
tiêu dùng ca con ngi. Trong quá trình hot đng và phát trin công ty đã có ch đng
nht đnh trên th trng. Tuy nhiên, vì kinh doanh trong ngành mà rào cn thng mi
dng nh không có nên hot đng kinh doanh ca công ty mt s nm tr v đây đang
chm li và tht lùi so vi đi th cnh tranh mi gia nhp ngành. Do đó, sau mt thi
gian thc tp ti doanh nghip vi kin thc thu thp đc trên ging đng em đã có


nhng nghiên cu tng quan v hot đng kinh doanh ca công ty. Vì vy, em chn công
ty C phn Thc phm Gia Phát đ thc hin khóa lun ca mình qua đ tài: “Giiăphápă
nơngăcaoăhiu qu hotăđng kinh doanh tiăCôngătyăC phn Thc phmăGiaăPhát”
2. Mcăđíchănghiênăcu

 tài đc nghiên cu hng đn các mc đích ch yu sau đây:
- H thng hóa các vn đ lý lun c bn v hiu qu hot đng kinh doanh.
- Phân tích, đánh giá thc trng v hiu qu hot đng kinh doanh ca công ty C phn
Thc phm Gia Phát qua các nm gn đây, đ t đó cho thy nhng mt mà công ty đã đt
đc cng nh nhng mt còn tn ti và nguyên nhân ca nhng tn ti đó.
-  xut mt s bin pháp nhm góp phn nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh
ca công ty trong nhng nm ti.
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu
Trong khuôn kh ca Khóa Lun, đi tng và phm vi nghiên cu ch gii hn trong
vic nghiên cu mt s vn đ c s lý lun hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh
nghip. Nghiên cu thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ti công ty C phn Thc
phm Gia Phát qua 3 nm 2011, 2012 và 2013. Trên c s đó, đa ra các gii pháp nhm góp
phn nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca công ty trong nhng nm ti.
4. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp ch yu vn dng trong nghiên cu đ tài là phng pháp duy vt bin
chng. Các vn đ nghiên cu trong mi liên h ph bin và trong s vn đng. Ngoài ra
khóa lun còn kt hp s dng đng b các phng pháp nh: phng pháp thu thp s
liu, phng pháp x lý s liu, phng pháp so sánh, phng pháp t l, phng pháp
loi tr,…
5. Kt cuăkhóaălun
Kt cu khóa lun gm 3 chng chính sau:
Chngă1. Căs lỦălun chung v hiu qu hotăđng kinh doanh ca doanh
nghip
Chngă 2.ă Thc trng hiu qu hotă đng kinh doanh caăcôngă tyă C phn
Thc phmăGiaăPhát
Chngă3.ăMt s giiăphápănơngăcaoăhiu qu hotăđng kinh doanh caăcôngă
ty C phn Thc phm GiaăPhát
Thang Long University Library
1

CHNGă1. CăS LụăLUN CHUNG V HIU QU HOTăNG KINH
DOANH CA DOANH NGHIP
1.1 Tng quan v hiu qu kinh doanh
1.1.1 Khái nim v hiu qu kinh doanh
Theo lut Doanh nghip nm 2005 quy đnh: “Doanh nghip là t chc kinh t có
tên riêng, có tài sn, có tr s giao dch n đnh, đc đng ký kinh doanh theo quy đnh
ca pháp lut nhm mc tiêu thc hin hot đng kinh doanh vi mc đích sinh li”. Nh
vy có th thy, tt c doanh nghip trên th trng đu kinh doanh có mc đích và li
nhun rõ ràng, đc thc hin thông qua các hot đng thc t. Hot đng ca doanh
nghip th hin bng s t sn xut, tiêu th sn phm hay cung cp dch v vi bn cht
là gia tng vn trong doanh nghip. Qun lý, vn hành doanh nghip làm sao đ to ra giá
tr t nhng khon đu t là bài toán ln theo sát doanh nghip trong quá trình hot đng
kinh doanh và nâng cao hiu qu kinh doanh là mt trong nhng câu hi bt buc luôn đt
ra cho tt c các nhà qun tr doanh nghip.
Vi mi hình thái xã hi khác nhau, nhng quan h xã hi không tng đng ca
mi mt thi kì kinh t dn đn có các quan đim v khái nim phm trù hiu qu kinh
doanh đc đánh giá không ging nhau.
Quan đim th nht ca “cha đ lí lun nghiên cu th trng” – Adam Smith cho
rng: “Hiu qu kinh doanh là kt qu ca hot đng kinh t, là doanh thu tiêu th hàng
hóa” (Kinh t thng mi dch v - Nhà xut bn thng kê). Quan đim ca ông đng
nht hiu qu vi ch tiêu phn ánh kt qu kinh doanh. Tuy nhiên quan đim này ch
đúng trong trng hp DN sn xut kinh doanh hiu qu vi tc đ tng nhanh hn tc đ
tng ca chi phí đu vào. Nhn đnh ca nhà nghiên cu Adam Smith không gii thích
đc kt qu kinh doanh tng do chi phí m rng sn xut tng hoc m rng ngun lc
sn xut. Nu cùng mt mc kt qu vi chi phí khác nhau, quan đim này chúng đu có
hiu qu.
Quan đim th hai cho rng: “Hiu qu kinh doanh là t l gia phn tng thêm ca
phn kt qu và phn tng thêm ca chi phí”. Quan đim này đc xây dng nhm so
sánh gia kt qu đt đc vi phn chi phí b ra đ có kt qu đó. Quan đim này đánh
giá hiu qu kinh doanh thông qua phn kt qu sn xut kinh doanh cui cùng. Nhc

đim ca quan nim này là không đánh giá ht đc toàn b hiu qu hot đng kinh
doanh do công thc ch xem xét ti hiu qu trên c s so sánh chênh lch tng thêm ca
chi phí và kt qu mà không xem xét ti chi phí hay kt qu ban đu.

2

Quan đim th ba nhn đnh: “Hiu qu kinh doanh đc đo bng hiu s gia kt
qu và chi phí b ra đ đt đc kt qu đó”. Quan đim này ch ra mi quan h bn cht
ca hiu qu kinh doanh khi gn liên kt qu vi toàn b chi phí và coi hiu qu phn ánh
thông qua trình đ s dng các yu t sn xut kinh doanh. Tuy nhiên, do đi tng
nghiên cu là hot đng kinh doanh nên DN không th c đnh tuyt đi mt trong hai
yu t chi phí đu vào hay kt qu đu ra. Do vy, quan đim quan đim này không gii
thích đc mi tng quan gia lng và cht ca kt qu và chi phi khi cht luôn n
đnh và lng luôn bin đi.
Ngoài ra, quan nim kinh doanh theo P.Samerelson và W.Nordhaus thì cho rng:
“hiu qu kinh doanh din ra khi xã hi không th tng sn lng mt lot hàng hóa mà
không ct gim mt lot hàng hóa khác”. iu này đ cp ti vic phân b ngun lc, sn
xut trên đng gii hn nhm đem li hiu qu sn xut ti đa.
T nhng khái nim trên có th khái quát khái nim hiu qu kinh doanh là: Hiu
qu kinh doanh là mt ch tiêu kinh t tng hp phn ánh trình đ s dng ngun vt lc,
tài chính ca doanh nghip nhm đt hiu qu cao nht.
Doanh nghip vi ngun li th, tim nng vt cht hoc phi vt cht đc x lý và
vn dng khéo léo di “bàn tay” ca các nhà qun tr doanh nghip đ khai thác ti đa
các yu t trong quá trình sn xut nhm to thành phm, kinh doanh trên th trng to
doanh thu. Hiu qu kinh doanh là cht lng kt qu cu quá trình hot đng này. Do đó,
đ đánh giá đúng hiu qu kinh doanh ca mt doanh nghip bên cnh nhng ch s
không th tính toán đc t nhng yu t khách quan ca tình hình kinh t vi các yu t
tim n, nhà qun tr doanh nghip thng ch yu s dng các ch tiêu tài chính đ ti
thiu ri ro kinh doanh, tng tc đ phát trin ca doanh nghip. Thông qua quá trình tng
hp, phân tích, đánh giá các ch tiêu tài chính phn ánh c th nht tình hình hot đng

ca doanh nghip nhm giúp đ cho các quyt đnh đu t kinh doanh hay gii th doanh
nghip khi doanh nghip làm n có lãi, cm chng hay thua l trong quá trình sn xut
kinh doanh. Bên cnh đó, thông qua các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh, doanh
nghip nm bt đc nhng u nhc đim ca doanh nghip t đó nâng cao đc kh
nng cnh tranh và phát huy nhng u th trên th trng.

Thang Long University Library

3

1.1.2 Bn cht ca hiu qu kinh doanh
Vn đ nào khi phân tích luôn đc ngi ta đt trong mt hoàn cnh c th nào đó.
i vi phân tích hot đng kinh doanh, khi phân tích, đánh giá các ch tiêu phn ánh kt
qu và hiu qu trong quá trình hot đng ca doanh nghip cn xem xét gn lin vi thi
gian, không gian, môi trng hot đng trong quá trình nghiên cu.
Trong mô hình kinh t T-H-T’, khi b ra mt đng vn ban đu nhm đu t cho
nhng yu t đu vào, tri qua quá trình sn xut doanh nghip luôn mong t đng vn T
ban đu s tr thành đng T’ vi giá tr cao hn giá tr đu t ban đu. Bn cht ca hiu
qu kinh doanh cng vy, đó là s so sánh gia các yu t đu vào vi li nhun thu đc
sau quá trình kinh doanh. Nó đc phn ánh thông qua tình hình s dng các ngun lc
ca DN nhm khai thác ti đa hóa li nhun ca DN. Các kt qu đc tng hp, phân
tích t hiu qu kinh doanh là chng c, c s khoa hc đ đánh giá trình đ qun lý và
k hoch, quyt đnh tng lai. Tùy thuc vào môi trng phân tích mà đ chính xác ca
các ch tiêu đánh giá lch chun so vi kt qu thc t.
Các ch tiêu đánh giá hot đng kinh doanh đc khái quát và th hin thông qua hai
công thc hiu qu đt đc (dng thun) và kh nng đt đc (dng nghch).
Công thc hiu qu kinh doanh th hin hiu qu dng thun:
Hiu qu kinh doanh
=
Kt qu đu ra

Yu t đu vào
Công thc ch ra mt đng yu t đu vào (chi phí trong quá trình sn xut kinh
doanh nh vn, nhân công, nguyên vt liu ) to ra bao nhiêu đng kt qu đu ra (li
nhun, doanh thu… trong mt kì kinh doanh). Ch tiêu t công thc này cao chng t
hot đng kinh doanh ca doanh nghip có hiu qu và chin lc sn xut ca doanh
nghip đúng đn và phù hp vi tình hình ca doanh nghip. Tt c doanh nghip khi
hot đng trên th trng luôn yêu cu kt qu đu ra cao vi yu t đu vào thp nht
nhm thu đc li ích t chênh lch to li nhun trong quá trình vn hành DN.
Công thc hiu qu kinh doanh th hin kh nng dng nghch:
Hiu qu kinh doanh
=
Yu t đu vào
Kt qu đu ra
Công thc này cho bit mt đng kt qu đu ra nh doanh thu, li nhun… thì cn
bao nhiêu đng chi phí đu vào. Kt qu ca công thc này t l nghch vi công thc
trên. Ch tiêu công thc dng nghch càng thp chng t DN kim soát chi phí tt, li

4

nhun cao, hiu qu kinh doanh cao. T kt qu đánh giá trên, nhà qun tr đánh giá đc
cht lng hot đng sn xut kinh doanh, so sánh hiu qu gia các thi kì nhm phn
ánh đúng ngun lc tim tàng đ t đó nâng cao hiu qu.
Tuy nhiên, khi nghiên cu mi tng quan gia kt qu đu ra vi các chi phí đu
vào, nhà qun tr luôn gp khó khn và kt qu nghiên cu ch mang tính tng đi vì hai
ch tiêu kt qu và chi phí phc tp rt khó đánh giá chính xác; do chúng có s kt hp và
h tr nhau trong quá trình vn đng và thng b nh hng bi các yu t khác tác
đng trong quá trình hot đng.
1.1.3 Phân loi hiu qu kinh doanh
Nu nh kt qu kinh doanh th hin quy mô thu v t các hot đng ca doanh
nghip thì hiu qu kinh doanh phn ánh cht lng ca các khon thu v trong các điu

kiên nht đnh vi mc tiêu ti đa hóa li ích ca doanh nghip.
Các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh phía trc thông qua mc đ bin đng
và thay đi ca vn, tài sn nh kh nng quay vòng vn, hàng tn kho, vòng quay tài sn
ngn hn…Nhóm ch tiêu này quan tâm đn nhng hot đng kinh doanh trong quá trình
hot đng theo sát bng nhng con s trên s sách k toán. Hot đng này din ra trong
sut quá trình kinh doanh và th hin đy đ trng thái sn xut ca doanh nghip.
Các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh sau cùng đó là nhng ch tiêu sinh li
nh t sut sinh li tng tài sn (ROA), t sut sinh li doanh thu (ROS)…Nhóm ch tiêu
này đánh giá nhng s liu cui cùng trên s sách k toán tài chính mà không quan tâm
đn quá trình kinh doanh din ra nh th nào trong sut chu k kinh doanh.
Hiu qu kinh doanh ph thuc vào kt qu kinh doanh do kt qu kinh doanh hình
thành. Bi vy, khi đánh giá hiu qu kinh doanh, DN thng xem xét qua các s liu
tnh th hin trên s sách kt hp vi các yu t bên ngoài đ đánh giá đúng nht v tình
hình DN, t đó xây dng k hoch sn xut, kinh doanh có hiu qu.
Trên thc t có nhiu cách phân loi hiu qu kinh doanh. Phân loi hiu qu kinh
doanh giúp nhà qun tr d dàng qun lý và nâng cao hiu qu. Có nhiu tiêu thc phân
loi khác nhau và di đây là mt s tiêu thc phân loi thng gp:
- Hiu qu kinh doanh tuytăđiăvƠăhiu qu kinhădoanhătngăđi
Cn c theo khía cnh kt qu, hiu qu kinh doanh đc chia thành:
+ Hiu qu kinh doanh tuyt đi là phm trù ch lng hiu qu cho tng phng án
kinh doanh, cho tng DN, tng thi kì kinh doanh. Nó đc tính toán bng cách xác đnh
mc li ích thu đc vi chi phí b ra.
Thang Long University Library

5

+ Hiu qu tng đi là phm trù phn ánh trình đ s dng các yu t sn xut ca
doanh nghip.
- Hiu qu kinh doanh ngn hnăvƠăhiu qu kinhădoanhădƠiăhn
Cn c theo khía cnh thi gian đem li hiu qu, hiu qu kinh doanh đc phân

chia thành:
+ Hiu qu kinh doanh ngn hn là hiu qu kinh doanh thu đc trong thi gian
ngn nht vi li ích thu v sm nht.
+ Hiu qu kinh doanh dài hn là hiu qu thu đc trong thi gian dài. Hiu qu
kinh doanh dài hn luôn tim n ri ro song song vi nhng khon li ích vi giá tr cao
cho DN. Vì vy, khi nghiên cu hot đng ca DN, nhà qun tr cn xem xét c các li
ích trc mt và li ích lâu dài nhm thu đc kt qu ti u.
- Hiu qu chiăphíăb phnăvƠăhiu qu chiăphíătng hp
Cn c theo khía cnh phm vi, hiu qu kinh doanh đc phân ra gm:
+ Hiu qu kinh doanh b phn là thc đo phn ánh trình đ và kh nng s dng
các b phn trong quá trình sn xut kinh doanh. ây là các chi phí hình thành trong quá
trình hot đng kinh doanh ca tng b phn cu thành đc gi chung là chi phí lao
đng và nó đc th hin thông qua giá thành sn xut, chi phí sn xut… Các loi chi
phí này đc DN đánh giá nhm xây dng chin lc qun lý và kim soát chi phí t m
và có hiu qu trong tng khâu, tng giai đon sn xut. T đó, DN có th tng kh nng
cnh tranh, nâng cao hiu qu kinh doanh.
+ Hiu qu kinh doanh tng hp là phm trù biu hin s phát trin kinh t có chiu
sâu, phn ánh quá trình khai thác ngun lc trong quá trình sn xut. ây là ch tiêu đánh
giá khái quát chung tình hình ca DN giúp DN xây dng chin lc phát trin n đnh và
lâu dài.
- Hiu qu kinh t tƠiăchínhăvƠăhiu qu kinh t xƣăhi
Cn c theo khía cnh đi tng, hiu qu kinh doanh đc chia gm:
+ Hiu qu kinh t tài chính (hiu qu cá bit) là hiu qu kinh doanh thu đc t
các hot đng thng mi ca tng doanh nghip. Nó đc th hin thông qua li nhun
mà mi doanh nghip thu đc khi kinh doanh trên th trng.
+ Hiu qu kinh t xã hi (hiu qu kinh t quc dân) là s đóng góp ca DN vào li
ích cng đng thông qua các hot đng to công n vic làm, np ngân sách nhà nc,
tng nng sut lao đng, phát trin sn xut, thay đi c cu…

6

C hai hiu qu kinh doanh trên đu có mi tng h vi nhau. Mi mt doanh
nghip đu là mt t bào trong nn kinh t. Tp hp ca hàng ngàn, hàng triu cá th hiu
qu cá bit hình thành nên hiu qu kinh t xã hi. Ngc li, hiu qu kinh t xã hi là
c s cho các hot đng ca DN. Do đó, khi nghiên cu hiu qu kinh doanh, DN cn kt
hp gia hiu qu kinh t tài chính và hiu qu kinh t xã hi nhm đm bo c li ích
chung hài hòa li ích riêng.
1.1.4 S cn thit phi nâng cao hiu qu kinh doanh
Kinh doanh cái gì và kinh doanh nh th nào đ hot đng kinh doanh có th n
đnh và phát trin lâu dài là câu hi đu tiên ca các nhà qun tr khi ngun lc b gii hn
và khan him.Vì vy, nhu cu qun tr ca nhà qun lý cn có nhng ch tiêu phù hp
nhm cung cp nhng thông tin cho các đi tng khác nhau quan tâm ti hiu qu ca
doanh nghip. Các thông tin t vic đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh là bn kho
sát rõ ràng nht nhm phn ánh đúng tình hình s dng ngun lc nhm mc tiu li ích
kinh t. Mi hot đng kinh doanh đu cn cân nhc ti nhng phng án và gii pháp
nhm ti u hóa ngun lc sn có và tìm kim khách hàng mi trên th trng. Nu
không tn dng và phát huy ti đa giá tr ct lõi ca doanh nghip thì hot đng kinh
doanh ca doanh nghip din ra khó khn, li ích kinh t mang li s thp, chi phí hot
đng cao, doanh nghip sn xut cm trng và có th dn đn phá sn.
Nn kinh t toàn cu ngày càng phát trin thì doanh nghip buc phi chp nhn
cnh tranh gay gt và quyt lit t nhiu đi th khác nhau di nhiu hình thc khác
nhau. Doanh nghip không ch cnh tranh trong nc mà còn t nhng nhà sn xut nc
ngoài. Do vy, đ đt hiu qu và nâng cao hiu qu kinh doanh doanh nghip cn tìm li
đi n đnh và các bin pháp nhm xây dng hình nh trên th trng. Bên cnh đó, vic
ci tin và áp dng khoa hc k thut cho pháp doanh nghip s dng ngun lc mt cách
hp lý, tit kim to điu kin phát trin.
Khi nghiên cu s cn thit ca hiu qu kinh doanh, đi vi đi tng nghiên cu
là HQKD, ngoài nhng yu t mang tm v mô trên, nhà qun tr không th b qua các
đi tng vi mô quan trng và có nh hng trc tip ti hot đng ca DN gm:
- i vi công nhân, nhân viên, cán b doanh nghip: Khi doanh nghip nâng cao

hiu qu kinh doanh đng ngha vi cht lng cuc sng ca ngi lao đng đc thay
đi theo chiu hng tt. Nâng cao hiu qu kinh doanh là nâng cao đi sng vt cht,
tinh thn ca ngi lao đng. iu này giúp h đm bo ng ch cá nhân mà còn có điu
kin chm lo cho gia đình giúp doanh nghip có nng sut lao đng ngày càng cao.
Thang Long University Library

7

Không ch vy, khi ngi lao đng n đnh thì tình hình xã hi cng đc ci thin nh
hng tích cc ti môi trng kinh doanh ca doanh nghip.
- i vi nhà qun tr doanh nghip: Nâng cao hiu qu kinh doanh giúp nhà qun
tr có cái nhìn khách quan và c th nht tình hình hot đng ca công ty. T đó, nhà qun
tr s xây dng và phát trin các phng án kinh doanh ngn, trung và dài hn hiu qu
phù hp vi ngành ngh, mô hình hot đng ca DN. Nâng cao hiu qu sn xut kinh
doanh giúp nhà qun tr qun tr tt chi phí và hiu qu s dng tài sn, vn trong quá
trình hot đng to điu kin doanh nghip n đnh và phát trin lâu dài trên th trng.
- i vi nhà đu t, ngân hàng: i vi nhà đu t hay ngân hàng thì mc đích
cui cùng ca hot đng đu t là thu hi vn và sinh li. Các ch tiêu phn ánh hiu qu
hot đng kinh doanh là c s thông tin nhm đánh giá tình hình đu t, cho vay mang ti
li ích kinh t cao nhm mc tiêu nhanh chóng thu hi vn, lãi trong quá trình kinh doanh
và quyt đnh đu t, cho vay thêm hay rút vn nhm bo toàn ngun vn đu t.
- i vi xã hi: Li nhun ca DN sau hot đng sn xut kinh doanh không đc
hng ht toàn b mà cn phân phi mt phn cho ngân sách nhà nc. Các ch tiêu đánh
giá hiu qu kinh doanh chuyn bin theo hng tích cc giúp các c quan chc nng
qun lí và kim tra ngha v ca doanh nghip vi ngân sách nhà nc và vic thc hin
lut pháp, ch đ tài chính t đó có nhng kin ngh nhm b sung, hoàn thin th ch
chính sách trong kinh doanh to môi trng kinh doanh công bng.
1.2 ánhăgiáăhiu qu kinh doanh ca doanh nghip
1.2.1 ánh giá khái quát hiu qu kinh doanh
ánh giá hiu qu kinh doanh giúp nhà qun lý doanh nghip nm bt mc đ kinh

doanh ca doanh nghip, xu hng và các nhân t nh hng trc tip hay gián tip ti
quá trình sn xut kinh doanh trên th trng. Vic đánh giá bt k mt vn đ nào đu
cn h thng ch tiêu riêng và phù hp vi đi tng nghiên cu. Các đi tng nghiên
cu nhm đánh giá hiu qu kinh doanh gm hiu qu s dng vn, tài sn và hiu qu
hot đng ca doanh nghip. Tác dng ca kt qu này còn h tr DN qun lý ngun lc,
ct gim chi phí không đem li hiu qu, nâng cao giá tr thu v trong trng hp doanh
thu và sn lng vn tng đng hoc bng sn lng c, tng kh nng cnh tranh trên
th trng, phát trin doanh nghip n đnh và lâu dài.
Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh đc phn ánh qua kt qu ca kh nng
sinh li. Kh nng sinh li ca doanh nghip là ch tiêu phn ánh mc li nhun ca
doanh nghip thu đc trên mt đn v chi phí, yu t đu vào hoc cng có th là kt qu

8

sn xut. Nó cho bit kh nng liên kt ca vic qun tr thanh khon, tài sn, n đi vi
hot đng kinh doanh. T đó, kt qu ca các ch tiêu sinh li giúp DN xây dng chin
lc kinh doanh có hiu qu.
Các ch tiêu DN thng s dng đ đánh giá hiu qu kinh doanh gm:
- T sut sinh li ca vn (ROI)
T sut sinh li ca
vn (ROI)
=
Tng li nhun k toán trc thu và lãi vay
x100
Tng vn bình quân
n v tính: %
Tng li nhun k toán trc thu và lãi vay là toàn b li nhun thc t ca doanh
thu t các hot đng kinh doanh và đu t ca doanh nghip tr đi các chi phí thc hình
thành trong quá trình hot đng. Ch tiêu này loi b thu TNDN và lãi vay vào dòng tin
khi tính t sut sinh li nhm đa ra kt qu chính xác khi phân tích doanh nghip đc

u đãi hay không đc u đãi thu TNDN, các doanh nghip s dng vn vay hay không
s dng vn vay.
Ch tiêu ROI so sánh gia li nhun doanh nghip thu v và tng chi phí b ra. Ch
tiêu t sut sinh li ca vn cho bit khi doanh nghip b ra 100 đng vn đu t thì thu
đc bao nhiêu đng li nhun. Hay nói cách khác, ch tiêu này th hin kh nng s
dng ngun lc đu t nhm mc đích sinh li. Ch tiêu này càng cao chng t kh nng
sinh li trên ngun vn b ra ca ch đu t ln, DN khai thác, qun lý và s dng ngun
vn có k hoch và hiu qu. Nó giúp nhà đu t la chn lnh vc đu t và là ch s hp
dn giúp doanh nghip đu t vào hot đng kinh doanh.
- T sut sinh li ca vn ch s hu (ROE)
T sut sinh li ca
vn ch s hu (ROE)
=
Li nhun sau thu
x100
Vn ch s hu bình quân
n v tính: %
Khi phân tích tình hình hot đng ca doanh nghip nhm loi b nh hng ca
thu TNDN mà doanh nghip không kim soát đc ngi ta s dng ch tiêu t sut sinh
li ca vn ch s hu vi t s là li nhun sau thu. Li nhun sau thu ca doanh
nghip đc hình thành t tng li nhun k toán trc thu tr đi chi phí thu TNDN
hin hành và chi phí thu TNDN hoãn li.
Thang Long University Library

9

Ch tiêu ROE cho bit trong mt chu k sn xut kinh doanh mà doanh nghip phân
tích c 100 đng vn ch s hu đa vào kinh doanh thì đem li bao nhiêu đng li
nhun sau thu thu nhp doanh nghip. Ch tiêu này càng cao chng t sc sinh li ca
vn ch s hu cao, đng thi vn đu t ca CSH đc qun lý và s dng tt, hiu qu

kinh doanh cao và ngc li, khi trng s ca ch tiêu thp chng t kh nng sinh li t
vn ch s hu thp và hiu qu kinh doanh kém. Ch tiêu t sut sinh li ca vn ch s
hu là kt qu quan trng đ doanh nghip đa ra các quyt đnh v hot đng qun lý và
s dng vn trong DN.
- T sut sinh li caătƠiăsn
T sut sinh li ca tài sn
(ROA)
=
Li nhun sau thu
x100
Tng tài sn bình quân
n v tính: %
T sut sinh li ca tài sn (còn gi là sc sinh li ca tài sn – Return on total
assets) cho bit: Trong 100 đng tài sn đc ch đu t đa vào HKD nhm sinh li
thì đem li bao nhiêu đng li nhun sau thu. Ch s này cao chng t sc sinh li ca
khon mc đu t vào tài sn cao, ngun lc t tài sn đc doanh nghip khai thác tt,
hiu qu kinh doanh càng cao và ngc li; ch s ca ch tiêu càng thp mc sinh li t
tài sn thp, hiu qu kinh t thp. T kt qu tính toán, doanh nghip có th tính toán kh
nng m rng đu t thit b máy móc, phân xng… tng quy mô th trng hay ct b
nhm thu hi vn.
- T sut sinh li ca doanh thu (ROS)
T sut sinh li ca doanh thu
(ROS)
=
Li nhun sau thu
x100
Tng doanh thu
n v tính: %
Ch s t sut sinh li ca doanh thu – Return on sales đánh giá s li nhun thc t
đ li chim bao nhiêu phn trong doanh thu thun. Hay nói cách khác, c 100 đng

doanh thu thun đem v bao nhiêu đng li nhun sau thu cho doanh nghip khi tin
hành hot đng sn xut kinh doanh. i vi DN thì trong bt c quyt đnh dài hn nào
ca doanh nghip mc tiêu to li nhun và nâng cao hiu qu kinh doanh luôn là mc
đích hàng đu. Do đó, khi tng doanh thu tng đng ngha chi phí tng và yêu cu mc
tng ca chi phí không th cao hn mc tng ca doanh thu đ to chênh lch thu li ích
cho DN. Ch tiêu này càng cao cho thy DN có hiu qu kinh doanh cao và kim soát tt

10

chi phí, kh nng cnh tranh trên th trng mnh và ngc li; ch tiêu t sut sinh li
ca doanh thu thp chng t chi phí ca DN cha đc qun lý tt và công tác kim soát
chi phí ca DN còn cha đc tt.
1.2.2 Hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip
Cu trúc tài chính ca mt DN đc xem xét thông qua mi quan h gia tài sn và
ngun vn đc DN s dng trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh. S dng
ngun vn sau khi huy đng vào hot đng đu t cho c cu tài sn nh th nào nhm
thu đc li ích sinh li cao nht luôn là câu hi đc đt ra vi bt k mt doanh nghip
nào hot đng trên th trng. Trong sut chu k kinh doanh, quá trình m rng quy mô,
tng th trng tiêu th nhm tng kh nng cnh tranh là mc tiêu ngn, trung và dài hn
ca doanh nghip.  đánh giá hiu qu s dng tài sn cn xây dng h thng ch tiêu tài
chính phù hp vi quy mô, đc đim và tính cht ca tng nhóm tài sn khác nhau nhm
vn dng các phng pháp phân tích phù hp đ đa ra kt qu chun phc v cho quá
trình khai thác thông tin trong DN ca các đi tng quan tâm khác nhau.
1.2.2.1 Hiu qu s dng tài sn chung
Tài sn là mt b phn quan trng hình thành nên hot đng sn xut kinh doanh
ca DN. Ngi lao đng tác đng vào t liu lao đng, thông qua quá trình sn xut to ra
sn phm trao đi trên th trng. Do vy, nghiên cu hiu qu sn xut kinh doanh cn
nghiên cu mng tng quan hiu qu s dng tài sn chung. Phng pháp nghiên cu ca
DN nói chung hay nhà qun tr nói riêng khi nghiên cu bt c đi tng nào tác đng ti
doanh nghip  đây là tài sn cn đt tài sn trong mi quan h vi các ch th khác nhm

so sánh, phân tích đánh giá nhng tác đng qua li ca đi tng nghiên cu. i vi tài
sn nhng ch tiêu thng đc doanh nghip quan tâm khi xem xét hiu qu s dng tài
sn: S vòng quay ca tài sn, T sut sut sinh li ca tài sn và sut hao phí ca tài sn
vi doanh thu thun, sut hao phí ca tài sn vi li nhun sau thu.
- S vòngăquayăcaătƠiăsn (Total assets turnover)
S vòng quay ca tài sn
=
Tng doanh thu thun
Tài sn bình quân
n v tính: Vòng
S vòng quay ca tài sn cho bit mi đng tài sn doanh nghip đu t to ra đc
bao nhiêu đng doanh thu. Trong mi quan h này, khi h s ca vòng quay tài sn càng
cao đng ngha vi vic doanh nghip s dng tài sn vào hot đng sn xut kinh doanh
Thang Long University Library

11

có hiu qu, tài sn vn đng nhanh, tng doanh thu, nâng cao li nhun ca DN. Nu ch
s này thp, s vòng quay tài sn nh chng t doanh nghip qun lý tài sn cha hp lý,
cha khai thác ht hiu qu ca tài sn, gây tht thoát, lãng phí và tng chi phí cho doanh
nghip, gim doanh thu, nh hng trc tip ti hiu qu sn xut kinh doanh.
- T sut sinh li caătƠiăsn ( ROA)
T sut sinh li ca tài sn
(ROA)
=
Li nhun sau thu
x100
Tng tài sn
n v tính: %
Ch s ca công thc t sut sinh li ca tài sn trong kì phân tích cho bit kh nng

to li nhun sau thu trên mt đn v tài sn. Nó cho bit khi DN b ra 100 đng tài sn
thì thu v bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu này tng t nh phân tích khái quát chung
trong hiu qu kinh doanh đã đ cp  phn 1.2.1.
Tuy nhiên, ngoài cách trin khai theo công thc chun, ch tiêu ROA khi phân tích
theo mô hình Du Pont (Du Pont Equation) s giúp nhà qun tr bit rõ đc c th b
phn tài sn, chi phí, doanh thu nào nh hng trc tip ti kh nng sinh li ca mt
đng tài sn mà DN s dng.
T sut sinh li
ca tài sn
(ROA)
=
Li nhun sau
thu
=
Tng doanh thu
thun
x
Li nhun sau
thu
Tng tài sn
Tng tài sn
Tng doanh thu
thun
T sut sinh li
ca tài sn
=
S vòng quay ca tài sn
x
T sut sinh li ca DT thun
Ch tiêu sinh li t tài sn b nh hng bi vòng quay tài sn và kh nng sinh li

ca DT. Ch cn mt trong hai ch tiêu này thay đi s tác đng trc tip ti t sut ROA
ca DN. S vòng quay tài sn càng nhiu cho thy sc sinh li ca các tài sn càng
nhanh, tng doanh thu cao. Bên cnh đó, DT luôn có quan h cùng chiu, mt thit vi tài
sn nên khi DT tng chng t tài sn ca DN cng tng.
Ngoài ra, t sut sinh li ROA còn ph thuc vào t sut sinh li DT (ROS). T sut
sinh li ca DT cho bit li nhun chim bao nhiêu phn trong tng DT mà DN thu đc
trong quá trình HKD. Ch s ca t sut sinh li t DT càng cao chng t li nhun ca
DN thu v cao, DN kinh doanh có lãi. T sut sinh li t DT đc đánh giá là tt khi li

12

nhun và doanh thu cùng tng hoc doanh thu gim do DN không còn đu t vào lnh vc
kinh doanh không hiu qu khiên li nhun gim nhng gim ít hn DT. Ngoài ra, t sut
sinh li DT còn đc đánh giá có hiu qu khi li nhun DN tng do DN qun lý và kim
soát tt chi phí.
- SutăhaoăphíăcaătƠiăsn so vi doanh thu thun
Sut hao phí ca tài sn so
vi doanh thu thun
=
Tng tài sn
Doanh thu thun t bán hàng và cung cp dch v
n v tính: Ln
Sut hao phí ca tài sn so vi doanh thu thun cho bit đ to ra mt đng doanh
thu thun t bán hàng và cung cp dch v, doanh nghip phi chi ra bao nhiêu đng tài
sn bình quân. Ch s này càng cao chng t doanh nghip đang phi mt rt nhiu chi
phí t đu t tài sn cho hot đng kinh doanh trên th trng, doanh nghip đang gp vn
đ trong công tác kim soát chi phí phát sinh, doanh thu thun không đ đ đm bo cho
tài sn bình quân, li nhun thu đc không cao, HQKD ca DN thp.
- SutăhaoăphíăcaătƠiăsn so vi li nhun sau thu.
Sut hao phí ca tài sn so

vi li nhun sau thu
=
Tài sn
Li nhun sau thu TNDN
n v tính: Ln
Sut hao phí ca tài sn so vi li nhun sau thu cho bit kh nng to li nhun t
tài sn mà doanh nghip đang đu t cho hot đng sn xut kinh doanh. Ch tiêu này cho
bit đ to ra mt đng li nhun sau thu doanh nghip mt bao nhiêu đng tài sn. Phân
tích gn ging vi ch tiêu sut khu hao tài sn so vi doanh thu thun, khi ch tiêu này
càng thp chng t doanh nghip đang khai thác tài sn có hiu qu, hot đng đu t cho
kinh doanh hp dn, kh nng sinh li cao góp phn tng trng cho doanh nghip.
1.2.2.2 Hiu qu s dng tài sn ngn hn
Tài sn ngn hn là nhng tài sn có kh nng chuyn hóa thành tin trong mt chu
k sn xut kinh doanh thng là 1 nm. Tài sn lu đng là b phn quan trng cu
thành nên tài sn ca doanh nghip và là ngun kinh t có th tính bng tin mà doanh
nghip có hoc doanh nghip khng ch.
Tài sn ngn hn hay đc gi là tài sn lu đng có thi gian vn đng liên tc và
thng xuyên luôn chuyn trong quá trình sn xut kinh doanh. Quá trình vn đng ca
Thang Long University Library

13

tài sn lu đng bt ngun t vic dùng tin mua sm vt t cho quá trình sn xut, tin
hành sn xut, bán sn phm vi giá tr tng thêm.
Trong bng cân đi k toán ca doanh nghip tài sn lu đng đc biu hin  các
trng thái: Tin và các chng khoán kh th (Cash and maketable sercurities), Các khon
phi thu (Account receviable), Hàng tn kho (Inventory), Tài sn lu đng khác. Nghiên
cu và qun lý vic s dng tài sn lu đng góp phn hoàn thin k hoch kinh doanh có
hiu qu, tit kim chi phí, khai thác ht ngun lc, hn ch ri ro và nâng cao hiu qu
kinh doanh.

Các ch tiêu phn ánh hiu qu s dng tài sn lu đng gm:
- T sut sinh li ca tƠiăsn ngn hn
T sut sinh li ca tài sn ngn hn
=
Li nhun sau thu
x100
Tài sn ngn hn bình quân
n v tính: %
T sut sinh li ca tài sn ngn hn là ch tiêu giúp doanh nghip đánh giá kh
nng to li nhun t tài sn ngn hn. T đó, doanh nghip có k hoch qun lý và khai
thác ngun tài sn có hiu qu. Ch tiêu này cho bit doanh nghip đu t 100 đng tài
sn ngn hn có th thu v bao nhiêu đng li nhun sau thu. Ch s ca ch tiêu này
càng cao chng t doanh nghip đang qun lý tt hot đng sn xut, d dàng nâng cao
hiu qu kinh doanh.
- S vòngăquayăcaătƠiăsn ngn hn ( Sc sn xut ca TSNH)
S vòng quay ca tài sn ngn hn
=
Tng doanh thu thun
Tài sn ngn hn bình quân
n v tính: Vòng
S vòng quay ca tài sn ngn hn cho bit thi gian luân chuyn giá tr tài sn ngn
hn vào doanh thu thun. Ch tiêu này cho bit mt đng tài sn ngn hn to ra bao nhiêu
đng doanh thu thun sau mt chu kì kinh doanh. Ch tiêu này cao chng t tài sn ca
DN đang đc s dng có hiu qu, tài sn vn đng nhanh, sc sinh li cho doanh
nghip cao. S vòng quay tài sn đánh giá nng lc s dng tài sn lu đng ca doanh
nghip. Ch tiêu có ý ngha quan trng giúp nhà qun tr so sánh, phân tích và đa ra
quyt đnh nên đu t m rng sn xut kinh doanh nhm khai thác ti đa sn lng có
th sn xut hoc cung cp.

14

- Sut hao phíăcaătƠiăsn ngn hn so vi doanh thu thun
Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi
doanh thu thun
=
Tài sn ngn hn
Doanh thu thun
n v tính: Ln
Ch tiêu sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi doanh thu thun cho bit mt đng
doanh thu thun cn bao nhiêu đng tài sn ngn hn bình quân trong kì to thành. Ch
tiêu này càng cao chng t doanh nghip đang tn quá nhiu tài sn ngn hn đ to ra
mt đng doanh thu thun. iu này đng ngha vi vic qun lý, kim soát hiu qu s
dng tài sn ca DN cha tt khin cho chi phí khu hao ca tài sn ngn hn vào doanh
thu cao, mc đ cnh tranh b nh hng, li nhun thu v ca DN không đt mc tiêu.
- SutăhaoăphíăcaătƠiăsn ngn hn so vi li nhun sau thu
Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi
li nhun sau thu
=
Tài sn ngn hn
Li nhun sau thu TNDN
n v tính: Ln
Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi li nhun sau thu là ch s ch kh nng
to li nhun ca mt đng tài sn ngn hn bình quân. Nói cách khác, mt đng li
nhun sau thu cn bao nhiêu đng tài sn ngn hn bình quân. Sut hao phí ca tài sn
ngn hn càng cao cho thy doanh nghip đang s dng tài sn không hiu qu, doanh thu
đt đc thp hn mc ti u mà tài sn có th đc s dng. Ch tiêu này giúp DN qun
lí và xây dng chin lc s dng tài sn có hiu qu, tit kim chi phí, s dng ti đa
ngun lc t TSNH nhm đt mc li nhun sau thu cao nht trong ngun lc sn có
DN đang khai thác trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh.
1.2.2.3 Hiu qu s dng tài sn dài hn

Tài sn dài hn là nhng tài sn có giá tr ln (t 30 triu đng tr lên); đc s
dng, luân chuyn và thu hi dài (hn 12 tháng hoc trong nhiu chu kì kinh doanh.
Ngun vn tài tr cho tài sn dài hn trong doanh nghip thng là ngun vn dài hn.
Tài sn dài hn ca doanh nghip gm:
- TSC hu hình: là nhng t liu lao đng ch yu có hình thái vt cht (tng đn
v tài sn có kt cu đc lp hoc là mt h thng nhiu b phn tài sn liên kt theo
nhim v và chc nng nht đnh), tha mãn tiêu chun tài sn c đnh, tham gia nhiu
chu k kinh doanh, d dàng đánh giá giá tr bng tin t do  trng thái vt cht.
Thang Long University Library

15

- TSC vô hình: là nhng tài sn không có hình thái vt cht, th hin mt lng giá
tr đã đc đu t tha mãn tiêu chun tài sn c đnh, tham gia nhiu chu kì kinh doanh
nh: bng sáng ch, quyn tác gi… Khó đánh giá giá tr do  trng thái phi vt cht.
- TSC thuê tài chính: Nhng tài sn mà doanh nghip thuê tài chính cho doanh
nghip thuê vi hp đng ca 2 bên. Tài sn thuê đc chuyn giao ri ro và li ích gn
lin ca ch s hu tài sn cho bên đi thuê. Quyn s hu tài sn có th đc chuyn giao
cui thi hn cho thuê. Tng s tin thuê luôn ln hn hoc bng giá tr ca tài sn đó ti
thi đim kí kt.
- u t tài chính dài hn: Các khon đu t này không phc v mc đích sn xut
kinh doanh do đu t ngoài doanh nghip mà ch yu nhng khon đu t dài hn vi
mc đích sinh li t lãi vay cao trong quá trình đu t tng đng vi ri ro cao. Các
khon đu t tài chính: C phiu, trái phiu, vn góp liên doanh, liên kt…
- TSC d dang: Là nhng tài sn c đnh vô hình hoc hu hình đang đc hình
thành, cha đc s dng… Ngoài ra nhng khon kí qu dài hn cng đc coi là tài
sn dài hn.
Trong doanh nghip tài sn dài hn thng chim t trng khá cao trong tng tài sn.
c đim ca tài sn dài hn: Thi gian s dng ln hn 1 nm và tài sn s tham gia
trong nhiu niên đ kinh doanh. Giá tr ca tài sn đc vn đng luân chuyn dn vào

giá tr sn phm đu ra – chi phí khu hao trong bng cân đi k toán. Do đó, giá tr ca
tài sn s gim dn và thng đc doanh nghip đnh giá li sau mt thi gian nht đnh.
 phân tích, qun lý, đánh giá vic bin đng tài sn, doanh nghip sp xp h
thng thông tin k toán qun tr giúp doanh nghip khai thác giá tr tài sn ti đa trong
ngun lc khan him nhm tng tính cnh tranh, nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh
ca doanh nghip.
Các ch tiêu đc s dng đ đánh giá hiu qu kinh doanh gm:
- T sut sinh li caătƠiăsnădƠiăhn
T sut sinh li ca tài sn dài hn
=
Li nhun sau thu
x100
Tài sn dài hn
n v tính: %
T sut sinh li ca tài sn dài hn đc s dng đ phn ánh kh nng to li
nhun t tài sn dài hn. Ch tiêu này cho bit trong 100 đng giá tr tài sn dài hn bình
quân có bao nhiêu đng li nhun sau thu đc sinh ra. Ch tiêu này càng cao chng t