ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

ỨNG DỤNG MỘT SỐ KĨ THUẬT DẠY HỌC
GIÚP HỌC SINH
LỚP 6 HỌC TỐT TIẾT
TẬP LÀM VĂN
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

1 / TÓM TẮT ĐỀ TÀI :
Trong tình hình hiện nay, nền kinh tế khoa học kĩ thuật luôn vận
động và phát triển như vũ bão. Do đó kiến thức bộ môn của từng cấp
học luôn là nền tảng, là động lực, là cơ sở mang tính lâu dài, hơn nữa
nhiệm vụ của ngành Giáo dục mang ý nghĩa vô cùng to lớn, không chỉ
truyền đạt tri thức mà con giúp cho người học biết vận dụng, có kĩ năng,
có tư duy, có ý tưởng, cách xử lí tình huống trong hoạt động học tập …
Muốn làm được điều đó thì yêu cầu người giáo viên cần phải có định
hướng, phối hợp với các họat động của học sinh, đặc điểm học sinh của
lớp, tình hình lớp dạy, từ khâu xây dựng giáo án đến khâu lên lớp dạy,
bước kiểm tra bài cũ, vào bài mới có thiết kế các hoạt động dạy – học,
có phương pháp dạy, nội dung bài dạy, yêu cầu này được ghi rõ và cụ
thể hóa trong thông tư 30/ 2009/ TT- BGDĐT ban hành 22/10/2009 ở
điều sáu, tiêu chuẩn ba đó là: “Các kế hoạch dạy học được xây dựng
theo hướng tích hợp dạy học với giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội
dung, phương pháp dạy học phù hợp với đặc thù môn học, đặc điểm học
sinh và môi trường giáo dục, phù hợp hoạt động học với hoạt động dạy
theo hướng phát huy tính tích cực nhận thức của học sinh”. Để làm
được điều này đối với học sinh lớp sáu, lớp mới bước vào ngưỡng cửa
cấp THCS còn nhiều bỡ ngỡ, mới mẻ cho nên tôi quyết định chọn đề tài
“ Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết
Tập làm văn ”. Ở đề tài này sẽ áp dụng một số kĩ thuật dạy học có tác
động tích cực, thể hiện được vai trò chủ đạo chủ người học, giúp người

học có thói quen, có kĩ năng, có năng lực giao tiếp, năng lực thực hành
ứng dụng, tự tin trong giải quyết tình huống mà người giáo viên giao cho
nhóm hoạt động.
2 / GIỚI THIỆU :
2 .1 Hiện Trạng :
Theo tinh thần đổi mới ở lớp học tập huấn dành cho giáo viên dạy
học sinh vùng đặc biệt khó khăn nói chung, cũng như định hướng giảng
dạy của giáo viên cấp THCS nói riêng là ứng dụng phương pháp dạy học
giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách chủ động, tự giác, tích cực, có
sáng tạo và niềm say mê trong bộ môn học, để nhằm kích thích sự phát
triển kĩ năng tư duy của học sinh ở cấp độ cao, với một số hình thức học
tích cực như: Kĩ thuật học hợp tác, kĩ thuật đọc động não, kĩ thuật học
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

tương tác, kĩ thuật khăn trải bàn, thảo luận nhóm, trao đổi cặp … nhằm
tạo điểu kiện và cơ hội tiếp thu kiến thức sâu sắc cho người học. Ở đề tài
này, tôi muốn cho học sinh của những lớp mà mình giảng dạy có một số
kĩ năng tốt, kĩ xảo tinh luyện của hoạt động thực hành, luyện nói, luyện
viết bằng tư duy chủ động qua tương tác từ nhóm, đôi bạn học cùng tiến
… khi được áp dụng có hiệu quả các kĩ thuật dạy học, nghĩa là người
học phải biết kết hợp các nguồn tri thức đã biết, cộng với những điều
giáo viên hướng dẫn để cùng nhóm giải quyết tình huống học tập có
liên quan đến nội dung bài học. Người học biết được những nhiệm vụ,
công việc mà nhóm cần thực hiện trong khoảng thời gian nhất định, sao
cho phù hợp yêu cầu tình huống mà giáo viên đặt ra, có thêm kĩ năng, sự
am hiểu, tích lũy sâu kiến thức, hoặc những quyết định chính chắn thật
cần thiết để đáp ứng nhu cầu tình huống vấn đề mà yêu cầu tiết Tập làm
văn như : bài văn viết đoạn, luyện nói trên lớp và các yêu cầu có ở sách
giáo khoa đưa ra.
Trong hình thức học này, tôi áp dụng một trong những yêu cầu của

lớp học tập huấn giáo viên dành cho học sinh vùng khó khăn. Ở đây
người giáo viên là người định hướng, sao cho phát huy tính chủ đạo, chủ
động của học sinh, luôn khuyến khích tác động đến người học, giúp người
học có động cơ, sự say mê, niềm sáng tạo, sự tự tin, độc lập trong việc
phát hiện cái hay, giải quyết tình huống bài tập, tình huống thực tiễn liên
hệ bài học. Chính từ đó học sinh có thể tự đánh giá mức độ tiếp thu, tự
khẳng định những tri thức mà bản thân mình đạt được trong tiết học,với
tiết Tập làm văn tôi thường áp dụng kĩ thuật dạy này, nhằm mục đích tạo
kĩ năng học tập, tạo thói quen trong cách nghĩ, cách ứng dụng, rèn môi
trường tự học, ý thức học tích cực và cũng là nền tảng học tốt các bộ môn
khác.
2.2 / Giải pháp thay thế :
Theo định hướng phương pháp dạy học mới, học sinh phải là
trung tâm trong tất cả các hoạt học trên lớp. Tuy nhiên trong thực tế lên
lớp, không phải lúc nào các em cũng chủ động làm chủ kiến thức, lĩnh hội
kiến thức theo sự mong muốn, có lúc giáo viên lại phải quay về với
phương pháp truyền thống ( thuyết giảng) để bổ sung kiến thức. Từ thực
tế đó, vô tình làm cho hoạt động nhóm trên lớp chỉ là hình thức, thiếu hiệu
quả, không đáp ứng đòi hỏi hiện thực phát triển trí não của người học và
nhu cầu nhân tài cho thế hệ.
Do đó để hình thành kĩ năng học tập tích cực chủ động, sáng tạo
của học sinh mà cụ thể ở tiết Tập làm văn lớp sáu, tôi quyết định chọn đề
tài “ Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Tập làm văn” và cũng có thể áp dụng chung cho những tiết Tập làm văn
ở các khối 7,8,9 để nâng cao hiệu quả tiết học hơn.

2.3 / Một số nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài :
Phương pháp dạy học phải đổi mới từ dạy phân hóa theo môn học,

thành tích hợp theo mục tiêu đào tạo của Ngành, giảm lượng lí thuyết,
tăng cường thực tiễn, từ cách dạy áp đặt một chiều sang tương tác đa
chiều của người học với thầy cô, bạn bè, sách vở, trong gia đình và ngoài
xã hội. Vì vậy không là lý thuyết mà còn minh họa, tư duy vấn đề để vươn
tới hoạt động thực hành, trải nghiệm tìm tòi, suy luận bàn bạc làm cho
tiết học thêm sinh động và hiệu quả, tránh tình trạng đối phó, hình thức,
thiếu thực chất, sự nhàm chán, lười động não ….
Nghiên cứu “ Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6
học tốt tiết Tập làm văn ” nhằm tạo điều kiện cho người học tự đánh giá,
để luôn tự hoàn thiện nội dung bài học có sự chủ động, tích cực tìm tòi
của bản thân, biết nâng cao năng lực tự học, luôn học hỏi ở mọi lúc, mọi
nơi. Đồng thời thể hiện sự chủ động của người giáo viên ở phương pháp
dạy – học có định hướng, hiệu quả với từng hoạt động của học sinh trong
quá trình dạy.
2.4 / Vấn đề nghiên cứu :
Để áp dụng đề tài có hiệu quả, tôi nghiên cứu những tài liệu từ lớp
học tập huấn dành cho giáo viên, ở đây có rất nhiều hình thức học tập tích
cực dành cho học sinh rất hữu ích cho hoạt động trên lớp,dưới sự hướng
dẫn của giáo viên là người định hướng nội dung, sao cho hoạt động dạy
có đề cao vai trò của sự hợp tác, thông qua trao đổi giữa các thành viên
trong nhóm học sinh, có sự góp ý của cả tập thể lớp khi tham gia hoạt
động nhóm, hoạt động tổ với tinh thần trách nhiệm cao, gắn kết sự phối
hợp của cá nhân học sinh với tập thể để đạt mục tiêu chung.
Để tiến hành làm đề tài này, tôi cho học sinh áp dụng một số kĩ thuật
thông thường trên lớp như:
+ Thảo luận, bàn bạc một vấn đề học tập.
+ Đọc động não một tình huống cần giải quyết.
+ Tìm hiểu, trao đổi xung quanh yêu cầu đề.
+ Trò chuyện, đặt câu hỏi với GVBM , với bạn cùng nhóm .
+ Tranh luận, đưa ra phương thức đúng đắn.

+ Thực hành dựng đoạn, trình bày miệng trên lớp.
+ Tổng kết lại hoạt động- đánh giá lại hoạt động sau tiết học.
+ Nghiên cứu tài liệu tập huấn, nghiên cứu các giá trị p của T-test
2.5 / Giả thuyết nghiên cứu:
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Việc chọn đề tài nghiên cứu “ Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học
giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết Tập làm văn” ở đây còn rất mới mẻ, vì vậy
cần đưa ra tính khả thi sao cho việc ứng dụng mang lại hiệu quả cao. Các
hoạt học tập tích cực mà giáo viên được tập huấn hầu như áp dụng rất
thực thi cho người học, có làm biến đổi hiệu quả học tập, nâng cao tỉ lệ
học trung bình, khá, giỏi hạn chế yếu kém. Đặc biệt làm cho học sinh giỏi,
khá có khả năng phát huy tìm ẩn nhanh nhạy trong lập luận của mìmh,
mạnh dạng phát biểu, tự tin trong bài làm, kèm được bạn yếu hơn, huy
động tốt năng lực tư duy hơn, có thái độ đúng đắn trong cách học, cách
vận dụng hay liên hệ thực tế mà yêu cầu bài đặt ra .
Vì vậy tôi đưa quyết định chọn đề tài này cho phân môn Tập làm văn
của mình giảng dạy, cụ thể xin đưa ra một số vấn đề như sau:
a / Về phía giáo viên :
Việc ứng dụng kĩ thuật dạy học sao cho hiệu quả nhất, ở tiết Tập làm
văn lớp sáu rất cần sự đầu tư trong soạn giảng, cần có sự định hướng về
phương pháp như :
+ Lấy hoạt động học sinh là trung tâm của hoạt động học.
+ Lấy sản phẩm học tập từ hoạt động nhóm học .
+ Lấy ý kiến trao đổi, bàn luận từ ý chung của hoạt động nhóm.
+ Giáo viên chỉ là người tổ chức, điều khiển.
+ Giáo viên chỉ là người định hướng, khơi gợi.
Trước đây người học chủ yếu là nghe – viết tiếp nhận kiến thức một
cách thụ động, làm tiết học rất đơn điệu, mà giáo viên lại phải truyền thụ
nhiều.Với kĩ thuật này giúp người giáo viên nhận diện kết quả học sinh

một cách khách quan hơn, giáo viên đưa người học đạt được kiến thức cơ
bản của môn học và kĩ năng xã hội như :
+ Tất cả thành viên học sinh cùng đóng góp vào nội dung bài.
+ Kết quả học tập là thành quả chung của lớp.
+ Học sinh nhận biết nhiệm vụ, vai trò thành viên trong nhóm.
+ Biết chia sẽ, biết hỗ trợ trong tình huống.
+ Biết lắng nghe, điều chỉnh hành vi - ứng xử.
b / Về phía học sinh:
Đa số là học sinh lớp sáu, việc tiếp cận nội dung đối với các em đã
khó mà lại thêm ứng dụng kĩ thuật lại càng khó hơn, cũng chưa thành
thạo, vì vậy giáo viên phải là người điều hành thường xuyên và liên tục. Ở
kĩ thuật này đòi hỏi học sinh làm việc cùng nhau, để tìm ra những giải
pháp khả thi cho một vấn đề và các thành viên cùng giải thích lí do chọn
giải pháp của mình, rồi đi đến kết luận. Không những thế nhóm còn biết
phát hiện, có sự thông cảm, chia sẻ kinh nghiệm, giúp được những bạn
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

học yếu kém hơn và cũng tự hiểu mỗi thành viên của nhóm có một thế
mạnh riêng cần học hỏi, với các hình thức như:

+ Cùng bạn phụ trách xử lý các thông tin.
+ Cùng bạn phụ trách nêu câu hỏi phản hồi.
+ Cùng bạn phụ trách ghi - tổng hợp ý kiến.
+ Cùng bạn liên hệ nhóm khác xin trợ giúp.
+ Cùng bạn quan sát – kiểm tra – đánh giá kết quả hoạt động.
+ Cùng bạn tự tin mạnh dạng phát biểu trước tập thể.
3 / PHƯƠNG PHÁP :
3. 1 / Khách thể nghiên cứu :
Tôi chọn ba lớp mà mình giảng dạy : 6/1, 6/2 học sinh của trường
THCS An Hiệp, đa số là học sinh đầu cấp nên việc áp dụng kĩ thuật còn

rất mới mẻ, nhưng lại rất cần thiết vì nó là tiền đề hình thành ý thức học
tập hiệu quả ở những cấp học về sau.
Theo đặc thù của lớp sáu ở trường THCS An Hiệp, thì mỗi lớp có 18
bàn đôi, với 34 học sinh, chia thành 8 nhóm ( Để tránh di chuyển lộn xộn,
ồn ào, khi thảo luận hoặc học hợp tác chỉ cần hai bàn đâu mặt nhau lại là
được ).
Giáo viên phân nhóm và có nhóm trưởng, nhóm phó, nhiệm vụ ghi
chép, để điều hành chung và chuẩn bị tốt dụng cụ cần 8 cái bảng phụ
( Giấy Ao, hay bảng da, bảng giấy bằng Sơmili, có kích cở 70 -> 90 em,
có 8 cây bút lông).
Cụ thể ở 2 lớp được chọn có nhiều điểm tương đồng về học lực khi
trước và sau khi thực nghiệm:
Bảng 1:

Sĩ
Số
Lớp
Trước tác động Sau tác động
Kém Yếu Tb Khá Giỏi Kém Yếu Tb Khá Giỏi
32 6/1
5 8 15 2 2
32 6/2
0 6 11 6 9
- Ý thức học tập của các em tương đối chăm – ngoan
- Thành tích học tập sau tác động của hoạt động nhóm có sự tiến bộ,
có em biết trình bày cụ thể ý tưởng để hình thành bài Tập làm văn.
3. 2 / Thiết kế nghiên cứu :
_ Lớp chọn nghiên cứu là 6/1, 6/2 dựa trên kết quả kiểm tra và qua
quá trình học tập, có áp dụng kĩ thuật dạy học ở tiết Tập làm văn thì có sự
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

tiến triển rất là rõ rệt. Tôi thường dùng một số thủ pháp để khi tổ chức
thảo luận có hiệu quả hơn :
+ Cơ cấu nhóm thảo luận có đầy đủ thành phần ( Giỏi-khá-Tb-yếu-
kém,học sinh hiếu động-trầm lặng; học sinh lười-học sinh chăm học …)
+ Cần đặt ra vấn đề thảo luận, buộc thành viên trong nhóm cùng suy
nghĩ để đóng góp, cùng tìm hiểu bài.
+ Phân nhóm luân phiên, giao nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể sao cho mỗi
học sinh cùng làm việc, cùng trao đổi đóng góp ý kiến.
+ Giáo viên theo dõi, quan sát để kịp thời uốn nắn, định hướng cho
nhóm thảo luận đạt hiệu quả.
_ Qua kết quả ứng dụng cụ thể ở tiết Tập làm văn lớp 6 thực dạy trên
lớp:
● Tiết 41 : Luyện nói kể chuyện
● Tiết 48: Luyện tập xây dựng bài tự sự kể chuyện đời thường
● Tiết 53: Kể chuyện tưởng tượng
● Tiết 58: Luyện tập kể chuyện tưởng tượng
● Tiết 80: Quan sát tưởng,so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
● Tiết 83 - 84:Luyện nói về quan sát tưởng,so sánh và nhận …
● Tiết 96 : Luyện nói về văn miêu tả.
_ Tôi dùng phép kiểm chứng T-test so sánh sự chênh lệch khi
được ứng dụng kĩ thuật dạy học :
♣ Kết quả :
Bảng 2: Kiểm chứng để xác định nhóm có làm việc theo “ Ứng dụng
một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết Tạp làm văn ” số
học sinh chậm có tiến bộ rõ rệt .
ĐỐI CHỨNG THỰC NGHIỆM
TBC ( MEAN) 5,90 4,69
P = 0, 005
P = 0,005 từ đó kết luận sự chênh lệch điểm trung bình của hai nhóm

thực nghiệm và đối chứng chưa tương đương. Sử dụng thiết kế bảng 3 mô
tả kiểm tra trước và sau tác động .
Bảng 3 : Ở thiết kế này, tôi sử dụng phép kiểm chứng T-test độc lập
Nhóm Kiểm tra trước
tác động
Tác động KT sau tác động
Thực nghiệm
01
Lấy điểm kiểm
tra thường
xuyên
02
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn


Đối chứng 02
Lấy điểm thực
hành luyện viết
có áp dụng kĩ
thật dạy tích cực
04
3.3 / Qui trình nghiên cứu :
♣ Giáo viên chuẩn bị :
Đối với lớp đối chứng có tiến hành phân nhóm, có dạy theo thứ tự
của PPCT và nội dung của tiết học cụ thể :
_ Học tương tác ( nhóm nhỏ 1 đến 2,3 học sinh) kĩ thuật này thường
dùng khi cần học sinh trao đổi, thảo luận những vấn đề cụ thể, đơn giản,
thời gian ngắn.
_ Học hợp tác, kĩ thuật khăn trải bàn ( nhóm 3đến 5 học sinh;hoặc
có thể 5 đến 8 học sinh) dùng khi thảo luận với nội dung có nhiều vấn đề,

các vấn đề có tính so sánh, trao đổi một ý kiến để hình thành đơn vị kiến
thức, đòi hỏi sự nổ lực của cả nhóm, rèn kĩ năng xử lý tình huống có tính
phức tạp.
_ Học động não, học độc lập ( bản thân vận dụng) dùng khi chốt ý,
nêu bài học, rèn kĩ năng trình bày một thông tin nhanh.
♣ Các bước cụ thể :
_ Bước 1: Giáo viên chia nhóm, nêu ra vấn đề mà nội dung bài
yêu cầu, sau đó gợi ý và hướng dẫn học sinh cách thảo luận.
_ Bước 2: Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho các thành viên
trong nhóm, các thành viên trong nhóm nêu ý kiến đóng góp.
_ Bước 3: Giáo viên bám sát nhóm, luôn theo dõi và gợi ý cho học
sinh trong lúc thảo luận hoặc học sinh hỏi.
_ Bước 4: Nhóm học sinh cử đại diện báo cáo kết quả thảo luận, có
sự bổ sung cho nhau.
_ Bước 5: Giáo viên sẽ đánh giá, nhận xét, bổ sung rồi kết luận.
♣ Tiến hành dạy thực nghiệm:
Thời gian tiến hành thực nghiệm có tuân thủ theo chỉ đạo kế
hoạch dạy học của nhà trường theo TKB, PPCT để đảm bảo tính khách
quan:
Bảng 4 : Thời gian thực nghiệm
Tuần/ Thứ/
Ngày
Tiết, lớp Tiết
theo
PPCT
Tên bài dạy
Tuần 10 :
Tiết 3: 6/2 41 Luyện nói kể chuyện
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Thứ ba 30 / 10 Tiết 4: 6/1
Tuần 11 :
Thứ hai 5 / 11
Tiết 2: 6/2
Tiết 4: 6/ 3
41 Luyện nói kể chuyện
Tuần 12 :
Thứ ba 13 / 11
Tiết 2: 6/2
Tiết 4: 6/1
48 Luyện tập xây dựng bài tự sự kể
chuyện đời thường
Tuần 14 :
Thứ hai 26 / 11
Thứ ba 27 / 11
Tiết 3: 6/2
Tiết 4: 6/3
Tiết 4: 6/1
53 Kể chuyện tưởng tượng
Tuần 15 :
Thứ tư 04 / 12
Tiết 2: 6/2
Tiết 4: 6/1
58 Luyện tập kể chuyện tưởng
tượng
Tuần 20:
Thứ măn 10 / 01
Thứ bảy 12/ 01
Tiết 4: 6/2
Tiết 4: 6/1

80 Quan sát tưởng,so sánh và nhận
xét trong văn miêu tả
Tuần 21:

Thứ tư 16/ 01
Tiết 1: 6/1
Tiết 2: 6/2
83 - 84 Luyện nói về quan sát tưởng, so
sánh và nhận xét trong……
3.4 / Đo lường và thu thập dữ liệu :
Để thực hiện tiết dạy có hiệu quả, giáo viên nên cho nhóm chuẩn bị
2 đến 3 nội dung trước ở nhà. Giáo viên cần xây dựng trong giáo án hệ
thống câu hỏi, tình huống vấn đề phải cụ thể, rõ ràng, ngắn gọn, có trình
tự ( Vì thời gian trên lớp rất là hạn hẹp) . Cụ thể xin đưa ra ở các tiết dạy
sau làm ví dụ “ Giáo án Ngữ văn 6; Tiết 53 – sẽ phụ lục trang sau:
Trang 11” )
4 / PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ BÀN LUẬN KẾT QUẢ:
So sánh điểm đạt có ứng dụng kĩ thuật sau khi tác động :
Bảng 5 :
Đối chứng Thực nghiệm
ĐTB ( Mean) 6,65 6,11
Độ lệch chuẩn ( SĐ ) 1,69 1,45
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Giá trị P của T-test 0,09434
Chênh lệch giá trị TB
chuẩn ( SMD) 0,31
Kết quả trên là sự đạt được qua quá trình ứng dụng nghiên cứu vào
thực tiễn của tiết dạy, dưới sự hướng dẫn của người dạy, tạo ra mối quan
hệ hai chiều giữa giáo viên và học sinh, giúp cho giáo viên nắm được hiệu

quả qua hoạt động giáo dục như sự nhận thức, thái độ học, quan điểm, xu
hướng hành vi của người học.
Tôi nhận thấy kết quả của việc học là sản phẩm của tư duy vấn đề, có
sự tiến bộ rất rõ ở học sinh lớp sáu thể hiện ở cột điểm sau khi đối chứng,
chênh lệch ĐTB bằng T-test cho kết quả P = 0,09434 ; nghĩa là việc học
đạt được hiệu quả từ ứng dụng làm cho bản thân học sinh có sự chăm chỉ,
sự tự học được phát huy, sự suy nghĩ được đào sâu, tìm tòi, hỏi han học
tập. Biết lặp lại vấn đề, biết tự đặt ra những câu hỏi “ Tại sao? Như thế
nào ? Làm những gì ? Liên hệ thực tế đó là những gì ? Thực tế đó từ đâu
mà có ? …. rồi tự mình giải quyết các tình huống đó. Đây là một ứng
dụng có hiệu quả hơn bất kì tiết học nào mà người giáo viên dành cho học
sinh, học giỏi hay không chủ yếu là do bản thân người học có chăm chỉ
học tập, nổ lực, độc lập trong suy nghĩ nhằm chống tình trạng:
+ Lười suy nghĩ, lười tìm hiểu, lười làm bài .
+ Học vẹt, học qua loa, học đại khái.
+ Ỷ lại sự giúp đỡ của thầy, xem bài giải.
Giả thuyết của đề tài “ Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học
sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn ” có theo hướng đổi mới,theo tinh thần
học tập huấn giáo viên dành cho dạy học sinh vùng khó khăn mà tôi đã áp
dụng, đó là một quá trình kết hợp nhuần nhuyễn giữa hoạt động dạy –
học, là quá trình người học phải phấn đấu thường xuyên và liên tục, là quá
trình thực nghiệm có tư duy, tìm tòi học hỏi, tranh luận, tiếp thu cái hay,
cái mới mà người học đúc kết được. Đây chính là cách đánh giá đúng đắn
và áp dụng có hiệu quả nhất, người học có nhiệt quyết trong học tập với
một thái độ đúng đắn khắc sâu kiến thức môn học hơn.
4 .1 / Bàn luận :
Kết quả học tập thu được sau những tiết dạy luyện tập, luyện nói, thực
hành viết đoạn, tranh luận tình huống, xử lý vấn đề …có lấy điểm số của
nhóm để đối chiếu, kết quả của nhóm đối chứng là TBC = 5,90 ; chênh
lệch điểm số giữa các nhóm hoạt động (SD) là = 1,44 ; chênh lệch giá trị

trung bình chuẩn của những tiết hoạt động có ứng dụng của các lớp dạy là
SMD = 0,31 ; Điều này có nghĩa mức độ làm việc nhóm của học sinh rất
tốt và ứng dụng có hiệu quả .
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Phép kiểm chứng T-test ĐTB sau đối chứng tác động là p= 0,09434 ;
Kết quả này khẳng định sự chênh lệnh nhóm tác động có ĐTB của nhóm
không phải ngẫu nhiên mà là do quá trình tác động .
4. 2 / Hạn chế :
Bên cạnh những thuận lợi là phát huy năng lực hoạt động học tập của
người học, thì nghiên cứu này cũng còn nhiều hạn chế do năng lực tiếp
thu không đồng đều ở lớp mới lên, còn tồn đọng đọc viết yếu, mà thời
gian học chỉ một tiết. Chính vì vậy giáo viên cần phối hợp với học sinh
về việc chuẩn bị bài ở nhà như thế nào cho hiệu quả nhất, chính yếu tố
này là quyết định cho sự thành công ở hoạt động dạy – học trên lớp :
- Ở đây cũng đòi hỏi giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về nội
dung của từng tiết trên lớp, cập nhật thông tin, sự kiện, dữ liệu để giúp
cho các hoạt động nhóm trên lớp được phát huy tốt.
- Giáo viên cần định hướng công việc sẽ giao cho nhóm phù hợp
từng đối tượng học sinh, dành thời gian chú ý đến những học sinh yếu-
kém, để giúp các em tự tin học tập.
5/ KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ :
5 .1 / Kết luận:
Qua quá trình công tác, trực tiếp đứng lớp tham gia giảng dạy, bản
thân người giáo viên cần rút ra những kinh nghiệm riêng, bổ sung vào vốn
kiến thức hiện có để ngày càng hoàn thiện bản thân hơn, phải có sự đầu
tư, nghiên cứu thật kĩ nội dung từng bài học, chú trọng áp dụng các hoạt
động thảo luận để giúp cho học sinh không những nắm được kiến thức lí
thuyết, mà còn biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn, rèn được kĩ năng tư
duy, rè kĩ năng sáng tạo ý tưởng, xử lí tình huống, lí giải thông tin một

cách mạnh dạn và tự tin nhất.
Vì theo tinh thần đổi mới của lớp học tập huấn dành cho giáo viên
dạy học sinh vùng khó khăn, ứng dụng này còn nhiều cái mới mẻ, chưa
tận dụng hết được vẫn còn cái thiếu xót. Rất mong được sự góp ý của quý
đồng nghiệp, để ngày càng nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy- học.
5.2 / Khuyến nghị :
- Ở bộ môn Ngữ Văn đối với những bài học theo chỉ đạo không dạy
trên lớp, thì cần thêm tiết đối với những bài luyện viết hay thực hành
luyện nói trên lớp, để học sinh có thời gian phát huy được tính chủ động,
tư duy tích cực trong học tập hơn.
- Cần khuyến khích động viên kịp thời đối với những giáo viên thực
hiện nghiêm túc, thực hiện tốt chỉ đạo chuyên môn. Có khen thưởng cho
những sáng tạo, tìm tòi, phương pháp mang lại hiệu quả cao trong hoạt
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

động dạy- học nhằm khuyến khích các phong trào sáng tạo trong hoạt
động dạy học.
♣ Phụ lục giáo án
Tuần: 14
Tiết : 53
KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG


I / MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
- Giúp học sinh hiểu thế nào là kể chuyện tưởng tượng .
- Cảm nhận vai trò của tưởng tượng trong tác phẩm tự sự
II / TRỌNG TÂM KIẾN THỨC KĨ NĂNG :
1/ Kiến thức:
- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm tự sự .
- Vai trò của tưởng tượng trong văn tự sự .

2/ Kĩ năng :
Kể chuyện sang tạo ở mức độ tưởng tượng .
3/ Thái độ :
Biết trình bày câu chuyện một cách sang tạo .
III / TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG :
1/ Ổn định lớp : ( 1 phút)
Lớp Sĩ số Tên học sinh vắng Ngày dạy
6/1 31/ 34 Vân , Thanh, Xuân 27/11/2012
6/2 35/36 Mạnh 26/11/2012
6/3 31/32 Giàu 26/11/1012
2) Kiểm tra bài cũ: (5phút)
NỘI DUNG KIỂM TRA
_ Vở bài soạn 3 điểm
_ Kiến thức cũ 7 điểm
Câu 1: Kể chuyện đời thường là gì ?
Câu 2 : Nêu vài ví dụ nhan đề về kể
chuyện đời thường ?
ĐÁP ÁN - BIỂU ĐIỂM
Câu 1: Kể lại những việc xảy ra mà em
đã chứng kiến và gần gũi trong đời
sống thường ngày như : trong nhà
trường, gia đình, xã hội, lớp học
( 3 điểm)
Câu 2 : ( 3 điểm)
- Em hãy kể lại chuyến về quê trong
kì nghỉ hè vừa qua.
- Em hãy kể lại cuộc đi thăm viếng
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Câu 3: Nếu em viết kết bài cho đề kể

chuyện về một người bạn mới quen, em
chọn ý nào đúng nhất ?
a. Lan luôn đạt danh hiệu học sinh
xuất sắc trong các năn học qua.
b. Tuy mới quen nhưng Lan rất thân
thiết với tôi.
c. Lan luôn xứng đáng với danh hiệu
học sinh giỏi vì Lan chăm học.
d. Em thầm nhủ sẽ học tập ở Lan
những đức tính chăm ngoan, tốt bụng
để được bạn bè quý mến như Lan.
gia đình thương binh liệt sĩ nhân
ngày 27 tháng 7 .
Câu 3 : d ( 1 điểm)

3 / Bài mới : Bên cạnh kể chuyện đời thường những sự việc chứng
kiến, ở kể tưởng tượng có nhiều yêu cầu đặt ra cho người kể sao cho hay
và thú vị . Để rõ hơn thì tiết học này giúp em hơn .
( Bài mới 30 phút )
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

Hoạt động của thầy
Hoạt động I: Hướng dẫn
tìm hiểu về kể tưởng tượng
GV yêu cầu học sinh đọc
? Em hãy đọc các yêu cầu
ở SGK/131 ?
? Gọi học sinh tóm tắt
truyện“Chân,Tay,Tai, Mắt,
Miệng ”?

GV nhận xét
? Trong truyện này người
ta đã tưởng tượng những gì
? Yếu tố tưởng tượng có
vai trò gì cho cả câu
chuyện ?
( KT học hợp tác 4
phút )
GV nhận xét + góp ý
( Các bộ phận của cơ thể
được tưởng tượng thành
những nhân vật riêng biệt
gọi là bác, cô, cậu, lão ,
anh….như một con người
biết suy nghĩ, biết hành
động, nói năng .Tưởng
tượng đóng vai trò chủ đạo
trong việc thể hiện ý nghĩa,
mục đích của văn bản)
?Ở đây có phải là kể tùy
tiện không mà có chi tiết
nào là thật, điều đó mang ý
nghĩa gì ?
( Động não 1 phút )
Hoạt động của trò
HS : Đọc yêu cầu
HS : Tóm tắt truyện
( 2 học sinh tóm )
HS : Thảo luận -> trả lời
HS : Các nhân vật có

dựa sự thật là từ các bộ
phận của cơ thể con
người, chi tiết đó so bì,
tị nạnh là được tưởng
tượng ra
HS : Không tùy tiện mà
dự trên chi tiết nào đó
có thật như miệng thì ăn
…
Nội dung ghi bảng
A/ Tìm hiểu về kể
chuyện tưởng tượng :

Ví dụ SGK/ 131
Tìm hiểu truyện “ Chân,
tai, tay, mắt, miệng”.

- Các bộ phận : chân,
tay, tai, mắt biết tranh
công.

* Chú ý: Tưởng tượng
trong tự sự không được
tuỳ tiện và phải nhằm thể
hiện một tư tưởng .

Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

GV : Góp ý – lien hệ giáo
dục ( Không tùy tiện mà

dựa trên cơ sở thực tiễn
miệng ăn, tay chân làm
việc, tứ chi quan sát, ngẫm
nghĩ, lắng nghe …nhưng
chân, tay, tai,mắt chống lại
miệng thì đó là bịa đặt để
rồi cho người đọc nhân ra
một chân lí, cơ thể là một
thể thống nhất các công
việc, nhiệm vụ của mỗi
người mà ai cũng có ý thức
trách nhiệm, không ỉ lại, so
bì , phải có tính đoàn
kết …)
? Vậy người kể, tưởng
tượng ra kể như thế có phù
hợp không ?
? Em hãy nghĩ ra một vật
gì đó có ích, rồi tưởng
tượng thêm cho nó mang ý
nghĩa ?
( Học hợp tác 2 phút )
? Qua tìm hiểu giúp em
biết được tưởng tượng là
gì ?
GV góp ý và mở rộng
( Tưởng tượng không tùy
tiện mà dựa vào lô-gic tự
nhiên, có cơ sở nhằm thể
hiện tư tưởng, khẳng định

một ý nghĩa nào đó mà
người viết, người nói đặt
ra, như có bao giờ em sẽ
cho rằng cây bút, cây
thước và quyển vở
biết tranh cãi và kể cho
HS : Phù hợp, do người
kể nghĩ ra, nhưng dựa
trên chi tiết thật….
HS : Phát biểu nhanh
(2 - 4 HS ) ví dụ như cái
cặp thường mang bên
mình, chứa sách vở có
lúc lên tiếng than thở vì
cô chủ cho mang nhiều
thứ tập, vật dụng …
HS : Do người kể nghĩ
ra bằng trí tưởng tượng
của mình, nhằm thể ….

 Là truyện do người kể
nghĩ ra bằng trí tưởng
tượng của mình, không có
sẵn trong thực tế, hay
trong sách vở nhưng có
một ý nghĩa nào đó .
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

nhau nghe chưa … )
Hoạt động 2: Mở rộng

thêm cơ sở tạo nên tưởng
tượng trong tự sự .
? Gọi học sinh đọc truyện
“Lục súc tranh công” ?

GV tóm tắt ý chính
? Trong truyện, người ta
tưởng tượng ra những gì?
Những tưởng tượng ấy dựa
trên sự thật nào ?
( Thảo luận nhóm 2 =
2phút )
GV : Sáu con gia súc nói
được tiếng người. sáu con
gia súc kể công và khổ …
vì cuộc sống ngoài đời các
con vật này có tập tính,
cuộc sống, sinh hoạt và
công việc khác nhau của
mỗi giống vật.
? Tưởng tượng như vậy
nhằm mục đích gì? Cho
em bài học gì ?
( Động não 1 phút )
GV lien hệ và giáo dục
( Sự thật về cuộc sống và
công việc của mỗi giống
vật, cũng như nhiệm vụ
của các em là học tập, làm
tốt bài tập là công việc )

? Từ 2 câu chuyện và sự
phân tích trên, em hiểu thế
nào là tưởng tượng?
HS: Đọc truyện ở SGK/
132
HS : Lắng nghe
HS : Các con vật biết
nói …
HS : Thể hiện tư tưởng-
các giống vật tuy khác
nhau nhưng đều có ích
cho con người….

HS : Do người kể nghĩ
ra bằng trí tưởng tượng
của mình, không có sẵn
trong sách vở hay ….
Ví dụ 2 :
Truyện lục súc tranh công
Các con : trâu, chó, ngựa,
dê,gà, lợn đều biết tranh
công .
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

? Truyện tưởng tượng
được kể ra có dụng ý
không ?
GV : Góp ý ( Tưởng tượng
như vậy nhằm thể hiện một
tư tưởng, một chủ đề nghĩa

là khẳng định cái trình tự
theo lôgic tự nhiên không
thể thay đổi được, đó là cơ
sở thực tế của các giống
vật theo sinh hoạt,công
việc …)
? Em hãy đọc ghi nhớ
GV chốt ý ghi nhớ
GV: Hướng dẫn truyện:
“Giấc mơ trò chuyện với
Lang Liêu” về nhà đọc và
tóm tăt ( ? Trong truyện
trên, chi tiết nào có thật,
chi tiết nào người ta
tưởng tượng ra? Ý nghĩa
của sự việc ấy là gì?)
Hoạt động III: hướng dẫn
luyện tập
Giáo viên hd học sinh
chuẩn bị dàn ý và lập dàn
ý cho các đề bài ở phần
luyện tập.

? Em hãy đọc yêu cầu
bài tập SGK
? Em có biết chiếc ôtô,
chiếc xe đạp, xe hon đa
không? Chúng như thế
nào?
HS : Phải mang một ỳ

nghĩa nào đó…
HS : Đọc ghi nhớ SGK
HS : Chú ý
HS: Đọc bài tập.
HS: Trả lời theo hiểu
biết
B / LUYỆN TẬP :
Nhà có ba phương tiện
giao thông:Xe đạp, xe
máy,ô tô chúng tranh cãi.
Hãy tưởng tượng em nghe
thấy cuộc tranh cãi và em
dàn xếp chúng.
Gợi ý :
+ Xe đạp: dể đạp, gọn có
thể vào sâu ngõ ngách,
không cần đến nhiên liệu
…
+ Xe Hon đa: chạy bon
bon, tốc độ rất nhanh, cần
nhiên liệu, có thể gây tay
nạn, nguy hiểm …
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

? Dựa vào hiểu biết trên,
em hãy viết đoạn văn
tưởng tượng, cuộc trò
chuyện và tranh cãi giữa
các phương tiện trên ?
( Học hợp tác 4 phút )

GV góp ý, liên hệ giáo dục
về an toàn trật tự giao
thông hiện nay.
4) Củng cố: ( 5 ’)
? Kể chuyện tưởng tượng
trong tự sự dựa vào đâu?
? Để kể câu chuyện tưởng
tượng thành công thì phải
như thế nào?
? Trong kể tưởng tượng,
các yếu tố tưởng tượng có
vai trò như thế nào ?
Câu hỏi phụ lục
( bảng phụ)
Câu 1: Ý nào không
cần thiết khi kể chuyện
tưởng tượng:
a. Truyện được nghĩ
ra bằng trí tưởng
tượng của người
kể truyện.
b. Truyện tuy không
có sẵn trong sách
vở hay trong thực
tế, như có một ý
nghĩa nào đó.
c. Truyện được kể
một phần dựa trên
những điều có
HS: Thảo luận -> trình

bày đoạn văn qua kết
quả học hợp tác
HS trả lời
Câu 1 d
+ Xe ô tô: to kềnh chạy
trên xa lộ, vẻ ngoài sang
trọng, tiện lợi không sợ
mưa, gió, tốn nhiều nhiên
liệu …

Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn

thật rồi tưởng
tượng thêm.
d. Các chi tiết hoang
đường, thú vị.
5) Dặn dò: ( 4’)
- Học bài, làm bài tập phần
Luyện tập
♣ Phụ lục bài
kiểm chứng
T – test :
C/ HƯỚNG DẪN TỰ
HỌC :
_ Lập ý cho bài kể chuyện
tưởng tượng ở đề trên và
tập kể.
Ứng dụng một số kĩ thuật dạy học giúp học sinh lớp 6 học tốt tiết tập làm văn