giải pháp tăng cương huy động vốn tại công ty tnhh thương mại và dịch vụ viễn đông

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o



KHÓA LUN TT NGHIP



 TÀI:
GIIăPHỄPăTNGăCNGăHUYăNG VN TI
CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HNăTHNGă
MI VÀ DU LCH VINăỌNG




SINH VIÊN THC HIN : TRN TH NGC DAO
MÃ SINH VIÊN : A18252
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG





HÀ NI ậ 2014

B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o




KHÓA LUN TT NGHIP



 TÀI:
GIIăPHỄPăTNGăCNGăHUYăNG VN TI
CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HNăTHNGă
MI VÀ DU LCH VINăỌNG




GIÁO VIÊNăHNG DN : TS. NGUYN TH THÚY
SINH VIÊN THC HIN : TRN TH NGC DAO
MÃ SINH VIÊN : A18252
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG





HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library

LI CMăN

Li đu tiên, em xin chân thành cm n Ts. Nguyn Th Thúy đã dành nhiu thi
gian, tâm huyt hng dn, ch bo nhng đim còn thiu sót đ em có th sa cha kp
thi và giúp đ em hoàn thin khóa lun này mt cách tt nht.
Em cng xin gi li cm n ti Ban giám hiu và các thy cô giáo Khoa Kinh t -
Qun lý Trng i hc Thng Long đã tn tình truyn dy cho em nhng kin thc và
kinh nghim vô cùng quỦ báu cng nh to mi điu kin thun li đ em thc hin khóa
lun này.
Bên cnh đó, em xin đc bit cm n Ban lãnh đo cùng các cô chú, anh ch đang
công tác ti Công ty TNHH Thng mi và Du lch Vin ông đã nhit tình giúp đ, bo
ban em trong quá trình thc tp ti Công ty đ em hoàn thành tt đ tài này.
Cui cùng, xin gi li cm n sâu sc đn gia đình và bn bè đã ng h và đng
viên em trong sut quá trình thc hin khóa lun.


Sinh Viên


Trn Th Ngc Dao


LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép t các công trình nghiên cu ca ngi khác.
Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích dn
rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!

Sinh viên

Trn Th Ngc Dao























Thang Long University Library


MC LC

CHNGă 1.ăNHNG VNă LÝ LUNă Că BN V HUYă NG VN TI
DOANH NGHIP 1
1.1. Vn ca doanh nghip 1
1.1.1. Khái nim và phân loi doanh nghip 1
1.1.2. Vn trong doanh nghip 3
1.1.3. Các hình thcăểỐyăđng vn 8
1.2. Các nhân t nhăhngăđnăhuyăđng vn 16
1.2.1. Nhân t có th kimăsỊáỏăđc 16
1.2.2. Nhân t không th kimăsỊáỏăđc 17
CHNGă2ăTHC TRNGăHUYăNG VN TI CÔNG TY TRÁCH NHIM
HU HNăTHNGăMI VÀ DU LCH VINăỌNG 19
2.1. Khái quát v công ty trách nhim hu hnăthngămi và du lch Vinăông 19
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca doanh nghip 19
2.1.2. Hình thc kinh doanh và hoỏăđng ca công ty 20
2.1.3.ăCăcu t chc và chcănng,ănểỄm v ca các phòng ban trong công ty 21
2.2. Kt qu hotăđng ca công ty trách nhim hu hnăthngămi và du lch Vin
ôngăgiaiăđonă2011ăđn 2013 23
2.3. Thc trngăcôngătácăhuyăđng vn ca công ty trách nhim hu hnăthngămi
và du lch Vinăôngăgiaiăđonă2011ăđn 2013 34
2.3.1.ăCăcu ngun vn ca công ty trách nhim hu hnăỏểngămi và du lch Vin
ông 34
2.3.2.ăCácăịểngăỏểcăểỐyăđng vn ca công ty trách nhimăểỐăểnăỏểngămi và
du lch Vinăông 36
2.4.ăánhăgiáăthc trngăhuyăđng vn ca công ty trách nhim hu hnăthngămi
và du lch Vinăông 37
2.4.1. Kt qu đỏăđc 37
CHNGă 3ă GIIă PHỄPă TNGă CNGă HUYă NG VN TI CÔNG TY
TRÁCH NHIM HU HNăTHNGăMI VÀ DU LCH VINăỌNG 40
3.1.ănhăhng hotăđng ca công ty trách nhim hu hnăthngămi và du lch

Vinăông 40
3.2. Giiăphápătngăcngăhuyăđng vn ti công ty trách nhim hu hnăthngă
mi và du lch Vinăông 40


3.2.1. Nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh thông qua vic nâng cao chỏă ệng
ngun nhân lc và nâng cp, mua sm thit b, công ngh hinăđi. 41
3.2.2.ăTngăcngăểỐyăđng ngun vn ni b 42
3.2.3.ăảỐyăđng vn t vay ngn hn ngân hàng 42
3.2.4. Bo toàn và s dng hiu qu ngun vn hin có 42
3.2.5. S dng hiu qu ngun vn t có 43
3.2.6. Gim vn b chim dng 44
3.2.7. Thanh lý, bán hàng tnăỆểỊăđ thu hi vn cho công ty 44
3.2.8.ăTểngăxỐyênăđánểăgỄáăểỄu qu caăcácăỆênểăểỐyăđng 44
3.3. Kin ngh 45
3.3.1. V phía công ty 45
3.3.2. Kin ngh vỄăNểàănc 45

Thang Long University Library


DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V,ă TH, CÔNG THC

Công thc 1.1: hàm sn xutăcăbn 8
Công thc 1.2: tính t l li nhunăđ li 10
Công thc 1.3: Tính t l chi tr c tc 10
Công thc 1.4: Tính t l chi phí 14
Công thc 1.5: Chi phí n vayătrc thu 15
Săđ 2.1:ăCăcu t chcăcôngătyăTNHHăThngămi và du lch Vinăông ầ 21
Bng 2.1 Báo cáo kt qu kinhădoanhăgiaiăđonă2011ăđn 2013 ầầầầầầầ.24
Bng 2.2. Bngăcơnăđi k toánăgiaiăđonă2011ăđn 2013 28
Bng 2.3. Kh nngăthanhătoánăca công ty 31
Bngă2.4ăCăcu ngun vn ca công ty 32
Bng 2.5 Kh nngăsinhăli 33
Bng 2.6. T trng ngun vn ca công ty 35

LI M U
1. Tính cp thit caăđ tài
Huy đng vn là hot đng rt quan trng b sung ngun vn đ doanh nghip có
th hot đng kinh doanh và m rng phát trin. Tuy nhiên, trong tình hình th gii nói
chung và Vit Nam nói riêng vn cha thoát khi cuc khng hong kinh t nm 2008 thì
vic sn xut kinh doanh ca các doanh nghip gp nhiu khó khn. Trong hoàn cnh đó
thì vic huy đng vn ca các doanh nghip đ tip tc sn xut kinh doanh gp rt nhiu
khó khn. c bit là khi các ngân hàng hin nay đang tht cht cho vay đi vi các
doanh nghip càng khin ngun vn huy đng gp hn ch hn. Không th huy đng vn
thì các doanh nghip không th tn ti và tip tc sn xut kinh doanh. Vic này đòi hi
các nhà qun tr cn phi tìm cách tng cng, nâng cao vic huy đng vn đ có th b
sung cho vic đu t, sn xut,…
Sau mt thi gian hc tp trên gh nhà trng cùng vi khong thi gian thc tp,
tìm tòi và hc hi ti công ty TNHH Thng Mi và Du lch Vin ông, em nhn thy
công ty đã có s quan tâm đn hot đng huy đng vn. Tuy nhiên công tác này ti công

ty vn cha đáp ng đc nhu cu v vn trong giai đon hin nay, đòi hi cn có nhng
gii pháp đa ra đ tng cng huy đng vn. T nhng lý do trên, em quyt đnh la
chn đ tài: “ẢỄỄă ịểáịăỏngă cngăểỐyă đng vn ti công ty trách nhim hu hn
ỏểngămi và du lch Vinăông” làm đ tài cho khóa lun tt nghip chng trình đào
to bc đi hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu ca khóa lun
 tài khóa lun tp trung làm rõ ba mc tiêu sau:
Mt là: C s lý lun v huy đng vn ca doanh nghip.
Hai là: Phân tích tình hình hot đng và công tác huy đng vn ti công ty TNHH
Thng Mi và Du lch Vin ông, t đó rút ra nhng kt qu, hn ch cng nh nguyên
nhân ca hn ch trong huy đng vn ca công ty.
Ba là: T nhng hn ch và nguyên nhân đó s đa ra mt s gii pháp nhm tng
cng huy đng vn ti công ty TNHH Thng Mi và Dch V Vin ông.
3.ăiătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Huy đng vn ca doanh nghip.
Phm vi nghiên cu: Tình hình huy đng vn ca công ty TNHH Thng Mi và
Du lch Vin ông giai đon 2011 đn 2013.


Thang Long University Library


4.ăPhngăphápănghiênăcu
Khóa lun s dng kt hp nhiu phng pháp nghiên cu, trong đó ch yu s
dng các phng pháp nghiên cu sau:
- Pểngăịểáịăỏểng kê mô t: thu thp thông tin, s liu v ngun vn ti công ty
TNHH Thng Mi và Du lch Vin ông và xem xét s thay đi ca s liu qua các
nm cho thy bin đng tng gim ca chúng đ thy đc tình hình huy đng vn.
- PểngăịểáịăsỊăsánể:ăs dng các s liu v tình hình huy đng vn đ so sánh
vi nhau nhm xác đnh xu hng, mc đ bin đng ca các ch tiêu phân tích. T đó rút

ra các nhn xét tình hình huy đng vn ti công ty TNHH Thng Mi và Du lch Vin
ông.
- Pểngăịểáịăỏng hp, phân tích: là phng pháp tng hp phân tích, đánh giá
các thông tin và s liu đa ra, t đó thy đc Ủ ngha, nguyên nhân ca s bin đng
các con s đ có s hiu bit c th vn đ, rút ra nhn xét và đa ra các bin pháp nhm
khc phc, tng cng huy đng vn ti công ty TNHH Thng Mi và Du lch Vin
ông.
5. Kt cu ca khóa lun
Ngoài li m đu, kt lun, danh mc các t vit tt, danh mc bng biu và đ th,
kt cu ca khóa lun bao gm ba chng vi ni dung c bn nh sau:
CảNẢă1: NHNG VNă LÝ LUNăCăBN V ảUYăNG VN CA
DOANH NGHIP
CảNG 2: THC TRNG ảUYă NG VN CA CÔNG TY TRÁCH
NHIM HU HNăTảNẢăMI VÀ DU LCH VINăÔNẢ
CảNẢă 3: MT S GIẤă PảÁPă TNẢă CNẢă ảUYă NG VN CA
CÔNG TY TRÁCH NHIM HU HNăTảNẢăMI VÀ DU LCH VINăÔNẢ
1

CHNGă1.ăNHNG VNă LÝ LUNăCăBN V HUYăNG VN
TI DOANH NGHIP
1.1. Vn ca doanh nghip
1.1.1. Khái nim và phân loi doanh nghip
1.1.1.1. Khái nim v doanh nghip
Trên lý thuyt có rt nhiu quan đim đnh ngha v doanh nghip, mi đnh ngha
đu mang có mt ni dung nht đnh mang Ủ ngha. Mt s quan đim cho rng:
- Quan đim pháp lý: Theo Khon 1 iu 4 Lut doanh nghip ban hành ngày
29/11/2005 ca Vit Nam, doanh nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có tr
s giao dch n đnh, đc đng kỦ kinh doanh theo quy đnh ca pháp lut nhm mc
đích thc hin các hot đng kinh doanh.
- Quan đim nhà t chc: doanh nghip là mt tng th các phng tin, máy móc

thit b và con ngi đc t chc li nhm đt mt mc đích.
- Quan đim chc nng: doanh nghip là mt đn v sn xut kinh doanh nhm thc
hin mt, mt s, hoc tt c các công đon trong quá trình đu t t sn xut đn tiêu th
sn phm hoc thc hin các dch v nhm mc đích sinh li.
Có th hiu rng, doanh nghip là đn v kinh t có t cách pháp nhân, quy t các
phng tin tài chính, vt cht và con ngi nhm thc hin các hot đng sn xut, cung
ng, tiêu th sn phm hoc dch v, trên c s ti đa hóa li ích ca ngi tiêu dùng,
thông qua đó ti đa hóa li ca ch s hu, đng thi kt hp mt cách hp lý các mc
tiêu xã hi.
1.1.1.2. Phân loi doanh nghip
Theo bn cht kinh t ca ch s hu
Tính cht s hu ca vn và tài sn đc s dng đ thành lp doanh nghip.
Doanh nghip nhà nc: là doanh nghip đc nhà nc đu t vn. Nhà nc hoc
các cá nhân, t chc đi din Nhà nc thc hin các chc nng qun lý trên mi mt
hot đng sn xut kinh doanh t khi thành lp đn khi gii th. Doanh nghip nhà nc
có t cách pháp nhân, có các quyn và ngha v dân s trong phm vi s vn do doanh
nghip qun lý. Nhim v ca DNNN là thc hin các mc tiêu kinh t xã hi và điu tit
v mô trong nn kinh t th trng đt ra nhu cu khách quan v s hình thành và tn ti
các DNNN.
Doanh nghip t nhân: là doanh nghip do mt cá nhân làm ch và t chu trách
nhim bng toàn b tài sn ca mình v mi hot đng ca doanh nghip. Ch doanh
Thang Long University Library
2

nghip t nhân chu trách nhim vô hn v mi khon n ca doanh nghip t lúc thành
lp đn khi gii th hoc tuyên b phá sn.
Cnăc theo hình thc pháp lý ca doanh nghip
- Công ty trách nhim hu hn: là loi hình doanh nghip có không quá 50 thành
viên cùng góp vn. ây là loi hình công ty mà các thành viên trong công ty chu trách
nhim v các khon n và ngha v tài sn khác ca công ty trong phm vi s vn điu l

ca công ty. Ngha là công ty ch chu trách nhim thanh toán các khon n đn đng vn
cui cùng thì phá sn, các khon n còn li vt quá gii hn vn điu l s không đc
công ty thanh toán. Nh vy, trách nhim ca ch doanh nghip là hu hn không phi vô
hn.
C cu t chc ca công ty bao TNHH bao gm Ban giám đc và các chc danh
qun lý phòng ban.
- Công ty c phn: là doanh nghip TNHH đc hình thành, tn ti và phát trin bi
s góp vn ca nhiu c đông, mà trong đó vn điu l ca công ty đc chia thành nhiu
phn bng nhau gi là c phn.
Công ty c phn đc phép phát hành c phiu đ huy đng vn, cho phép các nhà
đu t thuc mi thành phn kinh t đc tham gia góp vn. Cá nhân hay t chc s hu
c phn ca doanh nghip đc gi là c đông và chu trách nhim v các khon n và
các ngha v tài sn khác trong phm vi s vn đã góp vào doanh nghip.
C đông đc quyn tham gia qun lý, kim soát, điu hành công ty thông qua vic
bu c và ng c vào các v trí qun lý trong công ty. Tùy thuc vào c phn mà c đông
nm gi s có quyn, trách nhim và mc đ hng li khác nhau.
C cu t chc b máy qun lý ca công ty c phn bao gm: i hi đng c đông,
Hi đng qun tr, Ban kim soát, Ban tng giám đc, các giám đc điu hành và các
chc danh qun lý phòng ban.
- Công ty hp danh: là doanh nghip trong đó có ít nht hai thành viên là ch s hu
ca công ty, cùng kinh doanh di mt cái tên chung (gi là thành viên hp danh). Thành
viên hp doanh phi là cá nhân và chu trách nhim bng toàn b tài sn ca mình v các
ngha v ca công ty.Ngoài ra trong công ty hp danh còn có các thành viên góp vn.
Thành viên góp vn ch chu trách nhim v các khon n ca công ty trong phm vi s
vn góp.
Công ty hp danh bn cht là công ty trách nhim vô hn, chính vì vy lut pháp
hn ch loi hình công ty này không đc phép huy đng vn di hình thc phát hành
các chng khoán.
3

- Doanh nghip t nhân: là doanh nghip do mt cá nhân làm ch và t chu trách
nhim bng toàn b tài sn ca mình v mi hot đng ca doanh nghip. Mi cá nhân
ch đc quyn thành lp mt doanh nghip t nhân.
- Các doanh nghip có vn đu t nc ngoài: đc thành lp theo Lut đu t
nc ngoài 1996 cha đng kí li hay chuyn đi theo quy đnh.
1.1.2. Vn trong doanh nghip
1.1.2.1. Khái nim v vn trong doanh nghip
Bt kì cá nhân hay t chc doanh nghip nào mun hot đng sn xut, thng mi
đu cn phi có vn. Vn là điu kin tiên quyt ca mi quá trình đu t sn xut, kinh
doanh. ng trên các quan đim khác nhau có nhiu khái nim khác nhau v vn.
Theo ngha hp: “Vn là tim lc tài chính ca mi cá nhân, mi doanh nghip, mi
quc gia”.
Theo ngha rng: “Vn bao gm toàn b các yu t kinh t đc b trí đ sn xut
hàng hóa, dch v nh tài sn hu hình, tài sn vô hình, các kin thc kinh t, k thut
ca doanh nghip đc tích ly, s khéo léo v trình đ qun lý và tác nghip ca các cán
b điu hành cùng đi ng cán b công nhân viên trong doanh nghip, uy tín ca doanh
nghip”.
Di góc đ các yu t sn sut, nhà trit hc Karl Marx cho rng: “Vn (t bn) là
giá tr đem li giá tr thng d, là đu vào ca quá trình sn sut”. nh ngha ca Marx
v vn có tm khái quát ln vì nó bao hàm đy đ bn cht và vai trò ca vn. Tuy nhiên,
do hn ch v trình đ phát trin ca nn kinh t thi by gi nên khái nim ca Karl
Marx v vn còn bó hp trong lnh vc sn xut vt cht. ây là mt hn ch trong quan
nim v vn ca Marx.
David Begg đa ra đnh ngha trong cun “Kinh t hc” rng: “Vn hin vt là giá
tr ca hàng hóa đã sn xut đc s dng đ to ra hàng hóa và dch v khác. Ngoài ra
còn có vn tài chính. Bn thân vn là mt hàng hóa nhng đc tip tc s dng vào sn
xut kinh doanh tip theo”.
Mt s nhà kinh t hc khác đa ra quan đim: “Vn có ngha là phn lng sn
phm tm thi phi hi sinh cho tiêu dùng hin ti ca nhà đu t đ đy mnh sn xut
tiêu dùng trong tng lai”. nh ngha này phn ánh v đu t nhiu hn là ngun vn và

biu hin ca ngun vn.
Tóm li, vn là mt phm trù đc xem xét, đánh giá theo nhiu quan nim, vi
nhiu mc đích khác nhau. Do đó, khó có th đa ra mt đnh ngha v vn tho mãn tt
Thang Long University Library
4

c các yêu cu, các quan nim đa dng.
Trên c s phân tích các quan đim  trên, ta có th khái quát: “Vn là phn thu
nhp quc dân di dng tài sn vt cht và tài chính cá nhân, các doanh nghip b ra
đ tin hành sn xut kinh doanh nhm mcăđícểăỏỄăđaăểựaăệỄăícể”.
Nh vy, vn là biu hin bng tin ca tài sn ca doanh nghip tn ti di các
hình thc khác nhau. ó là ngun nguyên vt liu, tài sn c đnh sn xut, nhân lc,
thông tin, uy tín ca doanh nghip, đc s dng cho mc đích sinh l
Vn khác vi tin và các loi hàng hoá tiêu dùng khác. Tin tiêu dùng trong lu thông
di hình thc mua bán trao đi, các vt phm tiêu dùng nên không đc gi là vn. Các
hàng hoá đc s dng cho tiêu dùng cng không phi là vn. Nói cách khác, vn đc
biu hin bng tin nhng phi là tin vn đng vi mc đích sinh li.
1.1.2.2. Phân loi vn trong doanh nghip
Phân loi vn giúp doanh nghip thy t trng c cu tng loi vn đ t đó xem xét
hình thc huy đng, qun lý hp lý ngun vn đ đem li li nhun cao cho doanh
nghip. Tùy theo tiêu thc và mc đích c th mà các doanh nghip có các cách phân loi
vn khác nhau.
Phân loi vn theo ngun hình thành
Ngun vn s đc phân thành hai loi là vn ch s hu và n phi tr.
- Vn ch s hu: Là phn vn thuc v quyn s hu ca ch doanh nghip do các
ch s hu ca doanh nghip đóng góp và gi li phn li nhun cha phân phi. ây là
ngun vn có tính an toàn do doanh nghip không phi cam kt thanh toán hay tr lãi.
Vn ch s hu bao gm
+ Vn góp ban đâu: là ngun vn hình thành ban đu do các ch s hu doanh
nghip đóng góp tùy vào hình thc doanh nghip:

Doanh nghip 100% vn Nhà nc: Vn đu t ban đu ca Nhà nc.
Doanh nghip t nhân: Vn đu t ban đu ca ch doanh nghip.
Công ty TNHH, liên doanh: Vn góp do mt thành viên (công ty TNHH 1 thành
viên) hoc nhiu thành viên (công ty TNHH t hai thành viên tr lên) sáng lp cùng góp.
Công ty C phn: Vn c phn do các c đông sáng lp đu t.
Công ty có vn đu t nc ngoài: Vn do ch đu t nc ngoài b ra.
+ Li nhun đ li: là phn li nhun ròng còn li sau khi đã phân b ht cho các
khon cn thit. iu kin đ có li nhun đ li là doanh nghip phi hot đng có hiu
qu và có li nhun.
+ Chênh lch đánh giá li tài sn: Là phn chênh lch gia giá tr đánh giá li vi
5

giá tr còn li ca tài sn ghi trên s sách k toán. Tài sn đc đánh giá li ch yu là tài
sn c đnh, bt đng sn đu t, các khon đu t dài hn
+ Các qu ca doanh nghip: Là các qu nh: qu đu t phát trin, qu d phòng
tài chính, qu d tr, qu khen thng phúc li Các qu đc lp ph thuc vào đc
đim hot đng ca doanh nghip do Hi đng qun tr, giám đc doanh nghip quyt
đnh. Ngun hình thành các qu này là li nhun sau thu ca doanh nghip, t l trích
lp và s dng các qu theo quy đnh ca pháp lut đi vi tng doanh nghip.
+ Phát hành c phiu mi (hình thc này ch áp dng vi công ty c phn): Giá tr
ngun vn đc tính bng th giá mt c phiu đc bán ra ln đu tiên trên th trng
nhân vi s lng c phiu phát hành. Phát hành c phiu  đây có th chia ra thành phát
hành c phiu thng và phát hành c phiu u đãi.
- N phi tr: là phn vn không thuc quyn s hu ca ch doanh nghip, đc s
dng vi các điu kin nht đnh (thi hn, lãi sut, ). Ngun vn này là các khon n
phát sinh trong quá trình hot đng mà doanh nghip phi có trách nhim hoàn tr đy đ
gc và lãi sau mt thi gian nht đnh. N phi tr bao gm:
+ Vay ngân hàng: là các khon vay ca doanh nghip ti các t chc tín dng, ngân
hàng. ây là ngun vn n ph bin đi vi các loi hình doanh nghip đ b sung vn.
Tuy nhiên trong nhng nm gn đây khi các ngân hàng sit cht tín dng thì vic vay vn

tr nên khó khn hn.
+ Tín dng thng mi: là ngun vn mà trong hot đng kinh doanh, doanh nghip
chim dng ca ngi bán hay là khon tín dng thng mi ngi bán cp cho doanh
nghip. Ngun vn này đc hình thành thông qua nghip v mua tr chm, tr góp. Tuy
nhiên phn vn này thng có giá tr không ln và ch chim dng đc trong thi gian
ngn.
+ Phát hành trái phiu: Trái phiu là mt chng nhn ngha v n ca doanh nghip
phát hành phi tr cho ngi s hu trái phiu mt khon tin c th, trong mt thi gian
xác đnh và vi mt li tc quy đnh.
+ Các khon n khác: các khon n t chc tín dng, vay cá nhân hay các khon
chim dng khác ca nh phi tr công nhân viên, phi np ngân sách,
Phân loi vn theo vài trò và tính cht luân chuyn
Vn đc chia ra làm hai loi: Vn c đnh và vn lu đng.
- Vn c đnh:
Vn c đnh là mt b phn ca vn đu t ng trc v tài sn c đnh mà đc
đim ca nó là luân chuyn dn tng phn trong nhiu chu k sn xut và hoàn thành mt
Thang Long University Library
6

vòng tun hoàn khi tài sn c đnh ht thi gian s dng. Hiu mt cách đn gin, vn c
đnh là biu hin bng tin ca toàn b tài sn c đnh trong doanh nghip. ây là s vn
đu t ng trc vì nu đc s dng hiu qu, s vn này s không mt đi mà đc thu
hi sau khi doanh nghip hoàn thành tiêu th hàng hóa, dch v. Quy mô ca vn c đnh
nhiu hay ít s quyt đnh đn quy mô ca tài sn c đnh, nh hng đn trình đ trang b
k thut công ngh, nng lc sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Vn c đnh tham gia
vào nhiu chu k sn xut kinh doanh vì tài sn c đnh ca doanh nghip có thi gian
luân chuyn dài. Vn c đnh đc luân chuyn giá tr dn dn tng phn thông qua vic
hao mòn giá tr tài sn c đnh.
- Vn lu đng:
Vn lu đng là s vn tin t ng trc đ đu t, mua sm tài sn lu đng ca

doanh nghip nhm đm bo cho quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành liên tc.
Vn lu đng là biu hin bng tin ca tài sn lu đng hay ngun vn mà doanh nghip
dùng đ tài tr cho các tài sn ngn hn. Tài sn lu đng là nhng tài sn ngn hn,
thng xuyên luân chuyn trong quá trình kinh doanh. Tài sn lu đng tn ti di dng
d tr sn xut (nguyên vt liu, bán thành phm, công c, dng c ), sn phm đang
trong quá trình sn xut (sn phm d dang), thành phm, chi phí tiêu th, tin mt
trong giai đon lu thông. Trong bng cân đi tài sn ca doanh nghip thì tài sn lu
đng ch yu đc th hin  các b phn là tin mt, các chng khoán có thanh khon
cao, các khon phi thu và d tr tn kho.
Vn lu đng ch tham gia vào mt chu k sn xut và không gi nguyên hình thái
vt cht ban đu. Vì vy giá tr ca nó đc chuyn dch toàn b, mt ln vào giá tr sn
phm. Khi đu vòng tun hoàn vn, vn lu đng t hình thái tin t ban đu chuyn
sang hình thái vn vt t hàng hoá d tr và vn sn xut. Kt thúc vòng tun hoàn, sau
khi sn phm đc tiêu th, vn lu đng li tr v hình thái tin t nh đim xut phát
ban đu ca nó. Sau mi chu k tái sn xut, vn lu đng hoàn thành mt vòng luân
chuyn.
Phân loi vn theo thỄăgỄanăểỐyăđng và s dng
- Ngun vn thng xuyên: là tt c ngun vn có tính cht n đnh, dài hn mà doanh
nghip có th s dng. ây là ngun vn đ đu t cho tài sn c đnh và mt b phn tài
sn lu đng ti thiu cn cho quá trình kinh doanh. Ngun vn thng xuyên bao gm
vn ch s hu và vay dài hn.
- Ngun vn tm thi: là ngun vn có tính cht ngn hn thng dùng cho vic b
sung vn lu đng, mua sm tài sn lu đng đáp ng nhu cu có tính cht tm thi và
7

bt thng phát sinh trong hot đng kinh doanh. Ngun vn nay bao gm vay ngn hn
ngân hàng, các t chc tín dng và các khon vay ngn hn khác.
1.1.2.3. Vai trò ca vn đi vi doanh nghip
Mt doanh nghip trong bt kì lnh vc nào mun đc kinh doanh đu cn có vn.
Nó là điu kin tiên quyt đ bc đu hình thành doanh nghip cng nh hot đng kinh

doanh sau này ca doanh nghip. Chính vì vy, vn đóng vai trò vô cùng quan trng đi
vi doanh nghip.
Vn là điu kin tiên quyt đ thành lp doanh nghip: Theo quy đnh, mt doanh
nghip khi mun đng kí kinh doanh phi có s vn ban đu ít nht bng vn pháp đnh –
mc vn ti thiu mà pháp lut quy đnh riêng cho tng ngành ngh.  nc ta, trong
mt s lnh vc kinh doanh cn vn pháp đnh nh kinh doanh v ngân hàng tài chính,
chng khoán, bo him, kinh doanh vàng bc. Ví d:
Chngăkhoán:
Môi gii chng khoán : 25 t đng
T doanh : 100 t đng
Qun lỦ danh mc đu t: 3 t đng
Bo lãnh phát hành: 165 t đng
T vn đu t chng khoán: 10 t đng
Môi gii lao đng, vic làm: 50triu đng
(Theo Ngh đnh s 48/N-CP ca Chính ph)
Ngân hàng:
Ngân hàng thng mi Nhà nc: 3.000 t đng
Ngân hàng thng mi c phn: 3.000 t đng
Ngân hàng 100% vn nc ngoài: 3.000 t đng
Chi nhánh Ngân hàng nc ngoài: 15 triu USD
Ngân hàng chính sách: 5.000 t đng
(Theo Ngh đnh s 141/2006/N-CP ca Chính ph)
Thêm na, trong quá trình hot đng kinh doanh, doanh nghip phi luôn đm bo
lng vn theo điu kin pháp lut quy đnh nu không s b thu hi giy phép kinh
doanh hoc b sát nhp. Có th xem vn là mt trong nhng c s quan trng đm bo t
cách pháp nhân ca doanh nghip trc pháp lut.
Ngoài vic đ đng kí và duy trì công ty trên hình thc pháp lý, vn đóng vai trò
Thang Long University Library
8

đm bo hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc tin hành. Xét hàm sn
xut c bn ca doanh nghip:
Công thc 1.1: hàm sn xutăcăbn
Q=f(K,L,T)
Trong đó: Q là sn lng đu ra
K là vn
L là lao đng
T là công ngh

Cùng vi lao đng, công nghê, vn là mt trong các yu t đu vào quan trng ca
hot đng sn xut. Doanh nghip s dng vn đ thuê lao đng, mua sm công ngh và
ba yu t đó giúp doanh nghip có th vn hành, sn xut kinh doanh thng xuyên, liên
tc và hng ti mc tiêu đ ra ca doanh nghip. Ví d trong công ty thng mi và du
lch thì vn đóng vai trò đ thuê lao đng, mua sm các thit b, phn mm công ngh
phc v cho hot đng kinh doanh du lch,…
Vn là điu kin đ doanh nghip m rng hot đng sn xut kinh doanh: Khi
doanh nghip đm bo nhu cu v vn thì doanh nghip có kh nng ch đng trong hình
thc kinh doanh, thay đi nâng cp máy móc, trang thit b hin đi, đu t vào các hot
đng nghiên cu th trng, qung cáo, m rng quy mô sn xut kinh doanh c v chiu
rng và chiu sâu. iu này mang li cho doanh nghip nhiu li th nh: ci tin mu
mã, nâng cao cht lng và gim giá thành sn phm, tng thu nhp cho ngi lao
đng… T đó nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh và uy tín ca doanh nghip giúp
tng cng kh nng cnh tranh trên th trng.
T đó có th thy, vn là yu t quan trng hàng đu xuyên sut ca doanh nghip
t lúc hình thành đn khi hot đng sn xut, thm chí là khi gii th (s dng vn ch s
hu đ thanh toán các khon n). Vn góp phn giúp doanh nghip vn hành sn xut
thng xuyên, liên tc, s dng cho các hot đng thng ngày nh mua sm vt t, tr
lng nhân viên,… Trong hot đng kinh doanh, có th doanh nghip ri vào tình trng
thiu vn hay nói cách khác là vn không đ đáp ng nh cu cp thit khin doanh
nghip gp khó khn trong hot đng kinh doanh. Tình trng này nu kéo dài và doanh

nghip không có vn b sung s làm ngng tr sn xut, không thanh toán đc n, tr
lng nhân viên, gây ra tình trng hoang mang, mt uy tín, nh hng nghiêm trng đn
doanh nghip, thm chí doanh nghip phi tuyên b phá sn.
1.1.3. Các hình thcăểỐyăđng vn
9

Huy đng vn là hot đng nhm đáp ng nhu cu v vn ca doanh nghip.  có
đc vn hot đng thì doanh nghip phi thc hin huy đng t nhiu ngun khác nhau.
Mc dù trên thc t có nhiu cách phân loi ngun vn khác nhau nhng khóa lun này
tp trung vào cách phân loi vn theo ngun hình thành đ huy đng.
1.1.3.1. Huy đng t vn ch s hu
ảỐyăđng t vnăgựịăbanăđu
Khi mi bt đu hình thành, đng kí kinh doanh, mi doanh nghip đu phi có mt
s vn nht đnh t các ch s hu. Tùy theo tính cht s hu ca loi hình doanh nghip
mà hình thành vn góp ban đu. i vi doanh nghip Nhà nc vn góp ban đu chính
là vn đu t ca Nhà nc, đng thi ch s hu ca doanh nghip Nhà nc chính là
Nhà nc. Trong công ty t nhân thì vn góp ban đu do chính ch công ty b ra. i vi
các công ty c phn là do c đông đóng góp và mi c đông là mt ch s hu công ty,
h ch chu trách nhim hu hn trên giá tr c phn mà h nm gi. Vn góp ban đu này
đc ghi trong điu l công ty do đó còn đc gi là vn điu l. Vn điu l có th tng
thêm trong quá trình kinh doanh ca doanh nghip. Vn điu l không nht thit phi góp
đ khi quyt đnh thành lp doanh nghip mà có th góp sau mt thi gian. Nu sau thi
gian quy đnh mà không góp đ thì phi ghi gim vn điu l hoc thay đi hình thc
doanh nghip.
ảỐyăđng t li nhunăđ li (RE)
Ngun vn góp t li nhun đ li chính là phn li nhun không chia dùng đ tái
đu t. Ngun vn này ch có khi doanh nghip làm n có li nhun và li nhun đc
gi li đ tip tc đu t cho doanh nghip. Li nhun không chia ca các loi hình doanh
nghip là khác nhau.
i vi doanh nghip t nhân: RE = li nhun sau thu.

i vi công ty c phn: RE = li nhun sau thu sau khi đã chia c tc.
Huy đng vn t li nhun đ li có li ích cho doanh nghip khi đây là hình thc
không tn kém chi phí, không làm loãng quyn s hu ca các ch doanh nghip và
không phi hoàn tr. Hn na, vn huy đng t li nhun đ li giúp cho doanh nghip
nâng cao đ t ch v ngun vn, tng cng mc đ uy tín vi các đi tác khác.
Tuy nhiên, bên cnh đó, hình thc huy đng này cng có mt hn ch. Huy đng t
li nhun đ li ch khi doanh nghip làm n có li nhun. Hn na li nhun không chia
t l nghch vi li nhun chia cho các c đông. Khi mà li nhun không chia tng lên đ
b sung ngun vn cho doanh nghip thì li ích các c đông s b gim xung tùy theo t
l chi tr c tc. Công thc đ tính t l li nhun đ li và t l chi tr c tc đc trình
Thang Long University Library
10

bày nh di đây:
Công thc 1.2: tính t l li nhunăđ li

T l li nhun đ li
=
Mc thu nhp gi li
Thu nhp sau thu


Công thc 1.3: Tính t l chi tr c tc

T l chi tr c tc
=
Tng giá tr c tc
Thu nhp sau thu

Nh vy, t l thu nhp gi li quá thp s làm cho mc tng trng vn doanh

nghip s chm, dn đn gim kh nng m rng tài sn sinh li, tng ri ro phá sn.
Ngc li, nu t l thu nhp gi li quá ln s làm gim thu nhp ca c đông dn đn
th giá c phiu ca doanh nghip b gim.
ảỐyăđng t phát hành c phiu mi
Huy đng vn bng phát hành c phiu ch áp dng  công ty c phn. C phiu là
chng ch hoc bút toán ghi s xác nhn quyn và li ích s hu hp pháp ca ngi s
hu c phiu đi vi vn ca t chc phát hành. Ngi nm gi c phiu ca doanh
nghip gi là c đông, giá tr c phiu ngi đó nm gi gi là c phn và phn thu nhp
công ty tr cho c đông vào cui mi nm theo c phn đc gi là c tc. Ti Vit Nam,
theo lut chng khoán 2006 và lut sa đi b sung 2010, doanh nghip mun phát hành
c phiu phi có các điu kin sau:
- Là công ty c phn có mc vn điu l đã góp ti thi đim đng kí phát hành c
phiu ti thiu 10 t đng Vit Nam tính trên giá tr ghi trên s k toán;
- Hot đng kinh doanh ca nm lin trc nm đng kí phi có lãi, đng thi không
có l ly k tính đn nm đng kí chào bán;
- Có phng án phát hành và s dng vn thu đc t đt chào bán đc i hi c
đông thông qua.
Mt công ty c phn có th phát hành ra công chúng hai loi c phiu, đó là: c
phiu thng và c phiu u đãi.

C phiỐăỏểng (c phiu ph thông):Là loi c phiu đc phát hành bng li
11

nhun đ li hoc các ngun vn ch s hu hp pháp khác và không có s u tiên đc
bit nào trong chi tr c tc hay thanh lý tài sn khi doanh nghip phá sn. ây là loi c
phiu ph bin nht trong các loi c phiu ca mt công ty c phn. Thi hn ca c
phiu là vnh vin, c tc không n đnh theo tng nm, ph thuc vào li nhun sau thu
và chính sách ca công ty. C đông có quyn b phiu bu ra ngi điu hành, đc
quyn chuyn nhng quyn s hu c phn và là ngi cui cùng nhn tài sn khi công
ty phá sn. Tuy nhiên, c phiu ph thông mang li cho c đông nhng quyn nh sau:

Quyn hng c tc: C tc là phn li nhun ca công ty dành đ tr cho nhng
ngi ch s hu. C tc có th đc tr bng tin (dng ph bin), cng có th tr bng
c phiu mi. C phiu ph thông không uy đnh mc c tc ti thiu hay ti đa mà c
đông nhân đc. Vic có tr c tc hay không, t l tr c tc là tùy thuc vào kt qu
hot đng và vào chính sách ca công ty. Khi công ty phi thanh lý tài sn, c đông ph
thông là nhng ngi cui cùng nhn đc nhng gì còn li (nu có) sau khi công ty
trang tri xong tt c các ngha v nh: thu n và c phiu u đãi.
Quyn mua c phiu mi: Khi công ty phát hành mt đt c phiu mi đ tng vn,
các c đông hin đang nm gi c phiu ph thông có quyn đc mua trc c phiu
mi, trc khi đt phát hành đc chào bán ra công chúng, trong mt thi hn nht đnh.
Lng c phiu mi đc phép mua theo quyn này tng ng vi lng c phiu đc
phép nm gi. Nh vy, quyn này cho phép c đông duy trì t l s hu ca mình trong
công ty sau khi đã tng thêm vn. Mi c phiu đang nm gi mang li cho c đông
mtquyn mua trc. S lng quyn cn có đ mua mt c phiu mi s đc quy đnh
c th trong tng đt chào bán, cùng vi giá mua, thi hn ca quyn mua và ngày phát
hành c phiu mi. C phiu bán theo quyn thng có mc giá thp hn so vi mc giá
th trng hin hành. Khi c đông thc hin quyn, công ty s huy đng đc thêm vn.
Nu c đông không mun thc hin quyn h có th bán trên th trng.
Quyn b phiu: C đông ph thông có quyn b phiu bu và ng c vào các chc
v qun lý trong công ty; có quyn tham gia vào các đi hi c đông và b phiu quyt
đnh các vn đ quan trng ca công ty. Nu không tham d đc, c đông có th y
quyn cho ngi khác thay mt h biu quyt theo ch đnh ca h hoc theo tùy Ủ ngi
y quyn. Tùy theo quy đnh, mi c đông có th đc b phiu ti đa cho mi ng viên
bng s c phu nm gi, hoc đc dn toàn b vào s c phu có th chi phi (bng
tng s c phiu nhân vi s ng viên) đ bu c mt (hoc hn) ng c viên. Cách th
hai có li cho các c đông nh, vì tuy có ít phiu bu nhng h li có th tp trung phiu
đ tng thêm giá tr b phiu ca mình. Ngoài nhng quyn li c bn v kinh t trên đây,
Thang Long University Library
12

c phu ph thông còn nhng quyn pháp lý khác na nh quyn đc kim tra s sách
ca công ty khi cn thit, quyn đc yêu cu triu tp đi hi đng c đông bt thng
v.v…
C phiỐăỐăđụỄ:
Là loi c phiu cho phép ngi nm gi hng mt s quyn li u đãi hn so vi
c đông thng. C phiu u đãi là mt loi chng khoán va có nhng đc đim ging
c phiu thng, va ging trái phiu. Cng ging nh c phiu thng, ngi mua c
phiu u đãi đc xem là c đông trong công ty. Tuy nhiên, khác vi c phiu thng, c
phiu u đãi tr mt lng c tc nht đnh cho c đông nm gi. Ging nh trái phiu,
mnh giá ca c phiu u đãi khác vi mnh giá c phiu thng ch có giá tr danh
ngha, mnh giá c phiu u đãi rt quan trng, có Ủ ngha trong vic chia c tc c đnh
và c tc ca c phiu u đãi đc n đnh theo mt t l c đnh trên mnh giá. C phiu
u đãi có c tc xác đnh trc, tc là dù li nhun sau thu là bao nhiêu thì c đông vn
nhn đc mt khon c tc không đi.
C phiu ph thông không th chuyn đi thành c phiu u đãi, trong khi c phiu
u đãi có th chuyn đi thành c phiu ph thông theo quyt đnh ca i hi c đông.
C đông nm gi c phiu u đãi đc gi là c đông u đãi. Ngi s hu c phiu này
có quyn thanh toán lãi trc các c đông thng. Vic chi tr cho c đông thng ch
sau khi đã chi tr ht cho c đông nm gi c phiu u đãi, vì th đc u tiên chia vn
khi công ty phá sn hoc ht thi gian hot đng
C phiu u đãi bao gm: c phiu u đãi c tc (c phiu u đãi tham d và không
tham d chia phn, c phiu u đãi tích ly và không tích ly, c phiu u đãi có th
chuyn đi,…), c phiu u đãi hoàn li và c phiu u đãi biu quyt.
Nhìn chung, ging nh li nhun đ li, vic doanh nghip huy đng vn bng phát
hành c phiu cng giúp gia tng mc đ t ch cho doanh nghip. Bên cnh đó, hình nh
và uy tín ca công ty đc tng lên do đc qung bá rng rãi. Tuy nhiên, do c tc chi
tr cho c đông không nm trong chi phí đ gim thu nên nó không to ra lá chn thu
thu nhp cho doanh nghip. ng thi, khi phát hành c phiu, doanh nghip phi công
khai thông tin và áp dng cht đ k toán, kim toán và báo cáo theo quy đnh; quy mô
vn và lng c đông tng lên làm cho vic qun lỦ, điu hành phc tp hn; c cu

quyn s hu không n đnh bi nhu cu giao dch c phiu hàng ngày ca các c đng
và có nguy c b mt quyn kim soát công ty.

1.1.3.2. Huy đng vn n
13

ảỐyăđng t vay ngân hàng và các t chc tín dng
Các ngân hàng và t chc tín dng đóng vai trò quan trng trong vic huy đng vn
ca các doanh nghip. Các doanh nghip tìm đn ngân hàng đ b sung ngun vn kinh
doanh thiu ht theo nguyên tc hoàn tr.
ây là hình thc huy đng vn cho c ngn hn (ti 12 tháng), trung hn (t 12
tháng ti 60 tháng) và dài hn (trên 60 tháng). Vay n ngân hàng giúp doanh nghip huy
đng ngun vn ln nhanh chóng, mc đ ri ro thp hn các t chc tín dng khác. Tuy
nhiên hin nay vi cuc khng hong tài chính cng nh n xu nhiu thì vic vay ngân
hàng gp nhiu khó khn, doanh nghip có th không đáp ng đ yêu cu t phía ngân
hàng. Khng hong kinh t khin cho vic các doanh nghip gp nhiu khó khn trong
buôn bán sn phm, dch v. Khách hàng gim chi tiêu khin cho doanh nghip kinh
doanh không th buôn bán tt dn ti vic hàng tn kho nhiu, doanh thu cng nh li
nhun gim đi. Vi vic khó khn trong kinh doanh khin cho các nhà đu t e rè hn khi
đu t vào các công ty. Thêm vào na tình hình n xu ca các ngân hàng. N xu là
nhng khon n quá hn mà ngân hàng xp vào n nhóm 3 đn n nhóm 5 và có kh
nng không thu hi đc vn. N xu nm 2013 ca các ngân hàng tuy gim nhng mà
d âm ca nhng nm trc vn làm cho các công ty khó tip cn vn vay ca ngân hàng.
Khi đi vay  các ngân hàng, doanh nghip phi đáp ng các điu kin: có mc đích s
dng vn vay hp pháp, có kh nng tài chính đm bo tr n đúng hn, có d án đu t,
phng án sn xut kinh doanh dch v kh thi, có hiu qu và phù hp quy đnh
pháp lut.
Quy mô vn vay ph thuc vào mc đích s dng vn. Quy mô này b hn ch do
quy đnh hn mc tín dng ca ngân hàng, giá tr tài sn th chp, tính hiu qu và kh thi
ca d án v.v… Các doanh nghip va và nh, khi tài sn th chp không đ có th nh

bên th ba bo lãnh, tham gia vào qu bo lãnh tín dng doanh nghip va và nh…
Doanh nghip vay vn ca ngân hàng chu s giám sát trên hai phng din: doanh
nghip có s dng vn đúng vi mc đích ban đu hay không và doanh nghip có tr lãi
và gc đúng k hn hp đng không.
Lãi sut vay ph thuc tình hình nn kinh t (lm phát), kì hn khon vay (thi gian
vay càng dài thì lãi sut càng cao), ph thuc doanh nghip có phi đi tng u đãi hay
không… ây là mc lãi sut c đnh vì th doanh nghip phi tr lãi đnh k cho ngân
hàng ngay c khi làm n không có lãi. Lãi sut vay vn chính là chi phí huy đng vn.
Chng hn doanh nghip vay tin vi lãi sut 10% thì chi phí vn vay trc thu chính là
10%. Ngha là đ có đc 1 đng vn huy đng t khon vay đó, công ty s mt 0,1 đng
Thang Long University Library
14

chi phí lãi dù vn đó có đc s dng hay không. Nu lãi sut quá cao thì doanh nghip
phi gánh chu chi phí ln và làm gim thu nhp ca doanh nghip.
ảỐyăđng t tín dngăỏểngămi
Là hình thc huy đng n ngn hn. Tín dng thng mi là quan h tín dng gia
các doanh nghip, đc thc hin di hình thc mua bán chu, mua bán tr chm hay tr
góp hàng hóa.
Chi phí ca tín dng thng mi chính là chênh lch gia giá bán chu và giá tr tin
ngay. Thông thng các nhà cung cp đa ra điu khon khuyn khích ngi mua tr tin
sm, ví d: “2/10 net 40” tc là ngi mua hàng s đc chit khu 2% nu thanh toán
trong vòng 10 ngày, nu không s phi tr đy đ sau 10 ngày và đc tr chm trong
vòng 40 ngày. Khi đó chi phí ca tín dng thng mi là chi phí khi ngi mua không
thanh toán đc trong thi hn hng chit khu.
Công thc 1.4: Tính t l chi phí

T l chi phí
=
360 x i

(100 - i) x (n-t)
Trong đó: i là t l chit khu
n là s ngày mua chu
t là s ngày hng chit khu
Huy đng t tín dng thng mi là ngun huy đng d dàng, đn gin và thun tin
hn so vi vay t ngân hàng, đng thi cng không phi chu s giám sát t phía ngân
hàng. Tuy nhiên, nó cng có nhng hn ch nh chi phí khon vay thng khá cao, thi
gian vay ngn và quy mô s tin vay nh.
Phát hành trái phiu
ây là hình thc vay n trong trung và dài hn. Trái phiu là mt công c n quy
đnh ngha v ch th phát hành (ngi vay) phi tr cho trái ch (ngi cho vay) mt
khon tin nht đnh (lãi vay) trong mt thi gian c th và phi hoàn tr khon vn ban
đu khi đáo hn. Doanh nghip ch đc phát hành mt lng trái phiu nht đnh di s
cho phép ca y ban chng khoán Nhà nc. Lãi sut trái phiu thông thng thp hn
lãi sut cho vay ca ngân hàng và li tc c phiu thng. Khác vi c phiu, ngi s
hu trái phiu (trái ch) không có quyn tham gia và biu quyt các vn đ ca doanh
nghip. Hng nm, doanh nghip thanh toán lãi theo phng thc tr lãi trc hoc tr
sau theo k hn sáu tháng hoc mt nm và ch tr gc vào cui k nên ngun vn này rt
có li cho doanh nghip. Chi phí n vay trc thu đc tính nh sau:

15

Công thc 1.5: Chi phí n vay trc thu

T l chi phí
D
Po – F
Trong đó D là trái tc tr vào cui nm
Po là th giá trái phiu ti thi đim phát hành
F là chi phí phát hành

- Trái phiu có lãi sut c đnh: đây là loi trái phiu phiu ph bin nht.  cnh
tranh vi trái phiu Chính ph và trái phiu ca các công ty khác, doanh nghip phi đa
ra mt mc lãi suât hp dn. Lãi sut cao s thu hút ngi đu t nhng chi phí tr lãi ln.
- Trái phiu lãi sut th ni: loi trái phiu mà doanh nghip tr lãi sut th ni theo
lãi sut th trng.
- Trái phiu có th thu hi: loi trái phiu doanh nghip đc phép thu hi sm hn
thi hn.
- Trái phiu có th chuyn đi: ch có công ty c phn mi đc phát hành. ây là
loi trái phiu cho phép trái ch chuyn đi sang c phiu ph thông  mt mc giá xác
đnh trong mt thi gian xác đnh. Vic chuyn t trái phiu sang c phiu làm gim vn
n, tng vn ch s hu, có th khin doanh nghip khó kim soát cu trúc vn do quyn
la chn chuyn đi thuc v trái ch.
- Trái phiu kèm quyn mua c phiu: cho phép trái ch đc mua thêm mt s
lng c phiu thng vi mc giá xác đnh trong thi gian xác đnh.
- Trái phiu có tài sn đm bo: là trái phiu đc đm bo bng tài sn ca doanh
nghip hoc ca bên th ba. Các tài sn đm bo này thng là bt đng sn, nhà xng,
máy móc… Tng giá tr trái phiu phát hành không đc vt quá giá tr tài sn đm bo.
- Trái phiu không có tài sn đm bo: đây là loi trái phiu doanh nghip phát hành
khá ph bin, có lãi sut huy đng cao. Thng ch các doanh nghip ln, có uy tín mi
phát hành thành công loi trái phiu này.
Nh vy, trái phiu, dù không phi vô thi hn nh c phiu nhng thng có thi
gian đáo hn dài hn vay ngân hàng, lãi sut cng thng đc c đnh trong sut quá
trình vay. ây chính là u đim quan trng cho nhng doanh nghip cn vn đu t vào
nhng d án dài hn và có dòng tin n đnh. Ngoài ra, vì là công c n nên các chi phí
liên quan đn trái phiu (lãi sut, chi phí phát hành, bo him) đu đc tr thu nh chi
phí vn vay ngân hàng. iu này giúp doanh nghip có th gim bt gánh nng v thu.
Thang Long University Library
16

1.2. Các nhân t nhăhngăđnăhuyăđng vn
1.2.1. Nhân t có th kimăsỊáỏăđc
Hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip
Hiu qu sn xut kinh doanh phn nh cht lng hot đng kinh t và đc xác
đnh bi t s gia kt qu đt đc vi chi phí b ra, t đó quyt đnh kh nng huy
đng vn ca doanh nghip. ánh giá tình trng tài chính doanh nghip ti thi đim cn
huy đng bng vic tính toán các ch tiêu cn bn nh: kh nng thanh toán, ch s n, ch
s hot đng, li nhun. ng thi tính toán li các ch tiêu theo phng án huy đng
khác nhau. Trên c s đó la chn mc tiêu, phng án huy đng c th. Hiu qu sn
xut kinh doanh càng cao thì doanh nghip càng thu hút đc nhiu nhà đu t quan tâm
chú ý. Trái li, khi sn xut kinh doanh không đt hiu qu, vn b  đng không lu
thông thì doanh nghip khó có kh nng huy đng vn vì không to đc nim tin v kh
nng thanh toán đi vi nhng ngi cho vay. Ví d mt công ty thng mi làm n sau
mt nm thu đc mt khon li nhun sau thu dng nhng không cao mà s vn đu
t t vn ch s hu vào nhiu thì t l kh nng sinh li trên vn ch s hu ca công ty
s thp. iu này s khin cho các ch đu t không hài lòng và mt dn nim tin vi
công ty. Thêm vào na, các nhà đu t ngoài khi xem xét s thy đây là khon đu t
không hiu qu khin công ty đó không th huy đng thêm đc vn t bên ngoài.
Trửnểăđ qun lý ca doanh nghip
ây là yu t vô cùng quan trng đi vi kt qu kinh doanh ca doanh nghip. Mt
doanh nghip có trình đ qun lý cao s giúp cho hot đng ca doanh nghip đt kt qu
cao và ngc li. Do đó doanh nghip phi nâng cao trình đ qun lỦ đc bit là đi vi
cán b qun lý tài chính v chuyên môn nghip v và tinh thn trách nhim đ đm bo
an toàn v tài chính trong quá trình hot đng kinh doanh. T đó to uy tín trên th trng
cng nh là nn tng cho công tác huy đng vn.
Mi quan h gia doanh nghip vi ngân hàng, các t chc tín dng
Doanh nghip có uy tín và mi quan h tt vi các ngân hàng và các t chc tài
chính thì vic vay vn s gp nhiu thun li hn nh đc hng u tiên trong lãi sut,
thi hn cho vay,… iu này s giúp gim thiu các chi phí trong vic huy đng vn đ
doanh nghip có th s dng ti đa toàn ngun lc, tng cng hiu qu sn xut kinh

doanh.  to dng đc mi quan h tt vi các ngân hàng, doanh nghip cn phi thanh
toán đy đ các khon vay ngân hàng, đi tác,… T đó nâng cao uy tín cng nh đc
xp hng tín dng cao trong các ngân hàng, to điu kin thun li khi đi vay vn nhng