B GIÁO DO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
QUN LÝ RI RO TÍN DNG
TI C PHN
T NAM
SINH VIÊN THC HIN : NGUY
MÃ SINH VIÊN : A17854
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2014
B GIÁO DO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
QUN LÝ RI RO TÍN DNG
TI C PHN
T NAM
Giáo viên ng dn : TS. Tr
Sinh viên thc hin : Nguy
Mã sinh viên : A17854
Chuyên ngành : Tài chính Ngân hàng
HÀ NI 2014
Thang Long University Library
y
n lý ri
ro tín d
.
Sinh viên
Nguy
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
BCTC Báo cáo tài chính
Basel y ban Basel v Giám sát hong Ngân hàng
CAMEL Capital, Asset quality, Management, Earnings, Liquidity
CN Chi nhánh
CBTD Cán b tín dng
DPRR D phòng ri ro
NHCT
NHNN c
NHTM i
NHTMCP CTVN Ngân hàng t Nam
NQH N quá hn
RRTD Ri ro tín dng
TCTD T chc tín dng
TMCP i c phn
Tài sn bm
Vietinbank t Nam
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng v20
Bng 222
B theo thi hn vay23
Bu d tin t23
B theo hình thc bm khon vay24
Bng 2.6: T l n i vi nn kinh t theo nhóm n n 2011 2013 ti
25
-2013 p 25
Bng 2.8: N xu theo thành phn kinh t t26
Bng 2.9: Thu hi n ngoi bng và trích lp DPRR28
Bing vn21
Biu 2.2: Tình hình cho vay nn kinh t22
1.1: Các loi ri ro tín dng2
MC LC
LÝ LUN CHUNG V QUN LÝ RI RO TÍN DNG
CI 1
1.1. Ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng 1
1.1.1. Ri ro tín dng 1
1.1.1.1. Khái nim ri ro tín dng 1
m ca ri ro tín dng 1
1.1.1.3. Phân loi ri ro tín dng 2
1.1.1.4. Nguyên nhân dn ri ro tín dng 3
ng ca ri ro tín dng 4
1.1.2. Qun tr ri ro tín dng 5
1.1.2.1. Khái nim 5
1.1.2.2. Ma qun tr ri ro tín dng 5
1.2. Ni dung ca qun tr ri ro tín dng 6
1.2.1. Nhn din ri ro 6
1.2.1.1. T l n quá hn 6
1.2.1.2. Mô hình chng 6C 7
1.2.2. o lng ri ro 7
1.2.2.1.Mô hình xp hng c 8
m s Z-score (Z-Credit Scoring Model) 8
m s tín dng tiêu dùng 9
1.2.3. Kim soát ri ro 9
1.2.4. Tài tr ri ro 9
1.2.4.1. Trích lp d phòng tn tht 9
1.2.4.2. Bm tín dng 9
1.2.4.3. Mua bo him tín dng 10
1.2.4.4. S dng các công c phái sinh 10
1.2.5. Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro ca ngân hàng thng mi 10
ng kinh t - xã hàng hong 10
1.2.5.2. Kh i và ri ro ca các khon cho vay khác nhau 12
Thang Long University Library
1.2.5.3. Chính sách cc 12
1.2.5.4. Chng cán b u t chc mi ca ngân hàng 13
1.2.5.5. Công ngh ngân hàng 13
1.3. Kinh nghim qun lý ri ro tín dng và bài hc kinh nghim cho Ngân hàng
i c pht Nam 14
1.3.1. Qun lý ri ro tín dng theo tiêu chun Basel 14
1.3.1.1. Qun lý ri ro tín dng theo tiêu chun Basel I 14
1.3.1.2. Tip cn ri ro tín dng theo tiêu chun Basel II 15
1.3.2. Kinh nghim qun lý ri ro tín dng 15
KT LU 17
C TRNG CÔNG TÁC QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI
I C PHT NAM - CHI
18
2.1. Lch s hình thành và phát trin 18
2.1.1. Gii thiu v Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam – Chi
nhánh Ba ình 18
2.2. Hong kinh doanh ci c pht
Nam 19
2.2.1. Hot đng huy đng vn 20
2.2.2. Hot đng tín dng 21
2.3. Thc trng ri ro tín dng ti c ph
Vit Nam 24
2.3.1. N quá hn. 24
2.3.2. N xu trong cho vay kinh doanh trung và dài hn 25
2.3.3. N xu phân theo thành phn kinh t 26
2.3.4. Thu hi n ngoi bng và trích lp d phòng ri ro 27
2.4. Thc trng công tác qun tr ri ro tín dng ti c
pht Nam C 28
2.4.1. Nhn din ri ro tín dng 28
2.4.1.1. Ri ro t ng kinh doanh 28
2.4.1.2. Ri ro t phía khách hàng 29
2.4.1.3. Ri ro t phía ngân hàng 29
2.4.2. o lng ri ro tín dng 29
2.4.3. Kim soát ri ro tín dng 31
2.4.3.1. Chính sách tín dng an toàn và hiu qu 31
2.4.3.2. Quy trình cho vay và qun lý tín dng 32
2.4.4. Tài tr ri ro 34
2.5. c qun lý ri ro tín dng ci c phn
t Nam 35
2.5.1. Kt qu đt đc 35
2.5.2. Hn ch 35
KT LU 38
I PHÁP HOÀN THIN QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI
I C PHN CÔNT NAM CHI
39
i vi công tác qun lý ri ro tín dng c
mi c pht Nam - Chi nh 39
3.2. Mt s gii pháp hoàn thin qun lý ri ro tín dng t
mi c pht Nam - 40
3.2.1. Tng cng nhn din ri ro tín dng 40
3.2.1.1. Thit lp và khai thác thông tin v qun tr ri ro tín dng hiu qu 40
3.2.1.2. Nhn din liên tc các du hiu v ri ro tín dng 40
3.2.2. Gii pháp v phân tích, đo lng ri ro tín dng thông qua nâng cao cht
lng thm đnh h s tín dng và hoàn thin h thng chm đim tín dng, xp
hng khách hàng 41
3.2.3. Nâng cao cht lng kim soát ri ro tín dng 41
3.2.3.1. c qun tr u hành 41
3.2.3.2. Nâng cao vai trò và chng kim tra, kim soát ni b 43
3.2.3.3. Xây dng chính sách tín dng hp lý 43
3.2.3.4. Nâng cao chng thnh 44
3.2.3.5. Nâng cao kh thi ca các d n . 45
3.2.3.6. T chc phân lo quá h sm có bin pháp gii quyt 45
Thang Long University Library
ng giám sát món vay 46
3.2.3.8. Phát hin sm các du hiu trong qun lý ri ro tín dng 47
3.2.3.9. Nâng cao ch tín dng 47
3.2.4. Tng cng bin pháp tài tr ri ro tín dng 48
3.2.4.1. Áp dng các công c phái sinh trong phòng nga ri ro tín dng 48
3.2.4.2. Áp dng các hình thc bo him tài s ng liên quan trong hot
ng cho vay 48
3.2.4.3. Thc hin cht ch m bo tin vay 48
3.3. Kin ngh 49
3.3.1. i vi Ngân hàng Nhà nc 49
3.3.2. i vi các ban ngành có liên quan 50
KT LU 51
KT LUN 1
LI M U
1. TÍNH CP THIT C TÀI
t vai trò rt quan trng. Nó là h thn kinh ca toàn b nn
kinh t, nn kinh t ch có th phát trin vi t cao nu có mt h thng ngân hàng
hong bn vng, nh và có hiu qu, không th ng trong khi h
thng t chc và hong ca ngân hàng yu kém và lc hu.
Trong các hong, sn phm dch v ca ngân hàng, hong tín dng là
ng ca h thng ni, c th là quá trình s dng vn có
hiu qu ca ngân hàng s giúp cho các thành phn kinh t phát trin c
li. Ho ng tín dng mang li ngun thu ch yu cho các ngân hàng, to ra li
nhun chim t trng ln trong tng thu nhp ca các ngân hàng.
Tuy nhiên hong tim n nhiu ri ro. Nhng ri ro t
s không trung thc ca khách hàng, vn vay b s dng sai m
phá sn hay do nn kinh t u có th bin mt khon vay chng cao
thành mt khon n n nhng k h do h thng pháp lut
nh gây nên nhng phin toái cho khách hàng và ngân hàng trong quá
trình hou kin cho nh xu ca cán b ngân hàng hay
khách hàng thc hin hành vi chit tài shng m mà bt c
nu.
Nhim v quan trng và trng tâm ca các nhà qun lý ni là
phi qun lý tt ri ro tín dngn pháp qun lý RRTD hiu qu. Ngân
t Nam c
hin qun lý RRTD tn còn mt s ng hp cho vay phát sinh RRTD
làm n hong tín dp d phòng ri ro. Chính vì vy,
vic công tác qun lý RRTD càng tr nên quan trng và cc bit.
Vi nhng lý do trên, em quynh ch tài n lý ri ro tín dng ti
i c pht Nam
tài nghiên cu cho khóa lun tt nghio bi hc ca
mình.
2. MU
- Phân tích thc trng RRTD và qun lý RRTD ti VietinBank - Chi nhánh Ba
- Nghiên c i pháp nhm hoàn thin công tác qun lý RRTD ti
VietinBank -
Thang Long University Library
3. NG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
- ng và phm vi nghiên cu: Công tác qun lý RRTD ca Ngân hàng
t Nam trong thi gian t
2011 - 2013.
4. TNG QUAN TÀI LIU NGHIÊN CU
H thng ngân hàng t ch máu ca nn kinh t, giúp
n vn t c khác, làm cho
nn kinh t vn hành mu qu. Trong bi cnh hi nhp quc t,
nht là t khi Vit Nam gia nhp WTO, các ngân hàng Vit Nam mt mt phi mt
vi nhng thách thc do yu t cnh tranh toàn cu gây ra, mt khác phy nhanh
quá trình thu hút và s dng vc bit là thông qua vi
án/d án có hiê qu phc v phát trin nn kinh t t mt nn kinh t nông nghip
sang nn kinh t công nghip.
thng li phát trin kinh t dó, các ngân hàng cn chú trn các
hoc bit là hong cho vay vn theo d ng này
tim n nhiu ri ro, bt trc do nhi thc hin cho vay vi các d
án mà tim n các rc ht các ngân hàng cho vay
cn nhn ding, kim soát và tài tr nhng ri ro có th x
trng nht vn là công tác tài tr rn bù ri ro mà khi ri ro xy ra
các ngân hàng có th vn tn ti mà không b phá sn vì mt thanh khon khi khách
hàng không tr c n.
Khóa lun nghiên cng gii pháp qun tr ri ro tín dng và các
công trình tìm kim tài li m bo quá trình nghiên c tài, tham kho các
khóa lun nghiên c qun tr ri ro tín dng ti.
tài Mt s gii pháp nâng cao hiu qu qun lý ri ro tín dng ti
Maritime bank Hng Bàng ca tác gi NGUYN TH ANH và Thc trng và gii
ng ri ro tín dng t i ca tác gi LÊ
n nào phc thc trng công tác qun tr ri ro tín dng
ti.
Mi nghiên cng nhnh khác nhau v công tác qun tr ri ro tín
dng ti mi ngân hàng và các nhân t n qun tr r các
nghiên ct hp vi thc trng qun tr ri ro t
khóa lun tng hp và phân tích hong qun tr ri ro tín dng, mô t thc trng
qun tr rng mu qun tr ri ro theo các
tiêu chun Mô hình xp hng cm s Z-
score (Z-Credit Scoring Model), Mô hình chng 6C, Qun lý ri ro tín dng theo
tiêu chu lý lun v phân tích thc tr
gii pháp qun tr ri ro tín d
S liu thc trng chng nhóm n s liu t các báo cáo
tng k-2013) ti N phân tích,
ng quát thc trng qun tr ri ro tín dng t
ng th ng, chính sách v tình hình phát trin kinh t-xã hi
ng cu thc trng công tác qun tr ri ro tín dng
ti Chi nhánh, t ng kt qu ng tn ti hn ch
trong hong qun tr ri ro tín dng t
5. U
Vn du khoa hc: duy vt bin chng, duy vt
lch s dng tng hu khoa hc c th phân
tích- tng hp, so sánh, th th:
- ng kê: c s d thu thp thông tin,
s liu v qun lý ri do tín dng ti Vietinbank n kt
hp s d có th xem xét s i ca s liu qua các
c tình hình qun lý ri ro tín dng t
- là s dng các thông tin, s lithc v
tình hình qun lý ri ro tín dng so sánh chúng vi nhau, t ng,
m bing ca s li
c các nhn xét v ri ro tín dng t.
- pháp phân tích tng hp: ng hp các thông tin,
s lic, t y ching bi thc
chng qun lý ri ro tín dng tc các hn
ch còn tn ti và nguyên nhân ca các hn ch trong công tác qun lý ri ro tín dng,
t i pháp hoàn thin công tác qun lý ri ro tín dng ti
Chi nhánh.
6. KT CU KHÓA LUN
Ngoài phn m u và kt lun, danh mc các ch vit tt, danh mc bng biu,
tht cu ca khóa lun gi n
lý lun chung v qun lý ri ro tín dng ca ngân hàng
i.
c trng qun lý ri ro tín dng ti c
pht Nam Ch
ng qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng
i c pht Nam
Thang Long University Library
1
LÝ LUN CHUNG V QUN LÝ RI RO TÍN DNG
CI
1.1. Ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng
1.1.1. Ri ro tín dng
1.1.1.1. Khái nim ri ro tín dng
Theo A.Saunders và H.Lange: i ro tín dng là khon l tim tàng khi ngân
hàng cp tín dng cho m ng thu nhp d tính
mang li t khon cho vay ca ngân hàng không th c thc hin v s
ng và thi h
Còn vi Timothy W.Koch cho rng: i ro tín dng là s i tim n ca
thu nhp thun và giá tr ca vn xut phát t vic vn vay c thanh toán hay
thanh toán tr h
Theo Quyt nh s 18-NHNN ca Thng c NHNN ti khon 1u 2
cp khái nim i ro tín dng trong hot ng ca TCTD là kh xy ra tn tht
trong hot ng ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc
không có kh c hi ca mình theo cam k
Tuy có rt nhiu các khái nim khác nhau v ri ro tín d tng
hp l sau:
Ri ro tín dng c n l tim tàng vn có c to ra khi
ngân hàng cp tín dng cho mt khách kh khách hàng không
tr c n theo hp ng gn lin vi mi khon tín dng ngân hàng cp cho h.
Hoc nói mt cách c th p d tính mang li t các tài sn có sinh li ca
ngân hàng có th không c hoàn tr y xét c v mt giá tr và thi hn.
1.1.1.2. m ca ri ro tín dng
Ri ro mang tính gián tip
Th hin qua vic ngân hàng chuyn giao quyn s dng vn cho khách hàng
trong quan h tín dng và ri ro tín dng xy ra khi khách hàng gp nhng tn tht và
tht bi trong quá trình s dng v ri ro trong hot ng kinh doanh ca
khách hàng là nguyên nhân ch yu gây nên ri ro tín dng cho ngân hàng.
Ri ro có tính cht đa dng và phc tp
c m này biu hin s ng, phc tp ca nguyên nhân, hình thc và
hu qu ca ri ro tín dng. Cho nên khi phòng nga và x lý ri ro tín dng phi chú
n mi du hiu ri ro, xut phát t nguyên nhân bn cht và hu qu cho ri ro tín
dli có bin pháp phòng nga phù hp.
Ri ro có tính tt yu
Vì nó luôn tn ti gn lin vi hong tín dng ca NHTM. Tình trng thông
tin bt cân x nm bc các du hiu ri ro
2
mt cách toàn di, u này làm cho bt k khom n
nhng ri ro. Kinh doanh ngân hàng là kinh doanh ri ro m phù ht
c li nhung.
1.1.1.3. Phân loi ri ro tín dng
Có nhiu cách phân loi ri ro tín dng khác nhau tùy theo mu
nghiên cu. Tùy theo tiêu chí phân loi ta chia ri ro tín dng thành các loi
khác nhau.
Nu c vào nguyên nhân phát sinh ri ro: ri ro tín dc phân chia
thành các lo
1.1: Các loi ri ro tín dng
Ri ro giao dch
là mt hình thc ca RRTD mà nguyên nhân phát sinh là do nhng hn ch
trong quá trình giao dch và xét duyt h
- Ri ro la chn: là ri n quá trình th và
phân tích tín d ra quynh cho vay
- Ri ro bm: phát sinh t các tiêu chun m bcác u khon trong
hn tài sm bo.
- Ri ro nghip v: là ri ro liên quan n công tác qun lý khon vay và hot
ng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut x lý các
khon vay có v.
Ri ro danh mc
Ri ro danh mc là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh
là do nhng nguyên nhân khách quan t nn kinh tng, ngành ngh nên khó
có th gim thiu ri ro và ri ro do nhng nguyên nhân ch quan gây nên có th gim
thiu nh phân tán ri ro.
- Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, các c m riêng, mang tính riêng bit
bên trong ca mi ch th c kinh t.
- Ri ro tp trung: Ngân hàng tp trung vn cho vay quá nhii vi mt s
khách hàng, cho vay quá nhiu doanh nghip hong trong cùng m
vc kinh t, hoc trong cùng ma lý nhnh.
Ri ro giao dch
Ri ro danh mc
Ri ro
la chn
Ri ro
bm
Ri ro
nghip v
Ri ro
ni ti
Ri ro
tp trung
RI RO TÍN DNG
Thang Long University Library
3
N vào kh n ca khách hàng: ri ro tín dc phân
thành các loi sau: Ri ro không hoàn tr n n và ri ro do không có kh
tr n.
Ri ro không hoàn tr n đúng hn (ri ro đng vn): Khi thit lp mi quan
h tín dng, ngân hàng và khách hàng phc v khon thi gian hoàn tr n
n thi hn tr mà ngân hàng vc vn vay, nhng
tn tht xng hi ta gi ro không hoàn tr n
hn.
Ri ro do không có kh nng tr n: là ri ro xy ra trng hp khách
hàng t kh . Do vy ngân hàng phi thanh lý tài sn ca khách
thu n.
1.1.1.4. Nguyên nhân dn ri ro tín dng
Nguyên nhân t phía ngân hàng
Các khon cho vay có v và các thit hi cho vay có th xy ra v
th tc trong ni b c gi là các hong cho vay không hoàn
ho và nó xut hin do các nguyên nhân: do thông tin tín d (ngân
hàng có cái nhìn không toàn din v b hình tài
chính ca h), trình chuyên môn o c ngh nghip ca cán b ngân hàng nói
chung và cán b tín dng nói riêng còn hn ch (thic x lý thông tin tín
dng, thnh h bo v và giám sát khon vay); ngân hàng quá chú trng v
li nhun t mong mun v li tkhon vay lành mnh, s cnh
tranh không lành mnh vi các ngân hàng khác và các t chc phi ngân hàng mong
mun c t trng cho vay nhi b qua mt s c kim nh
khon vay, h thp các tiêu chun tín dhot ng kim tra kim soát không
c ting xuyên (nhân viên tín dng không nm bt c tình hình tín
dng cng tín dng ca nn kinh t).
Nguyên nhân t phía khách hàng
Khách hàng là doanh nghip thì nguyên nhân ch yu xut phát t qun
lý yu kém dn n vic s dng vn vay không mang li hiu qu i hoc
xây dng k hoch kinh doanh sn xut thiu chính xác; s dng vn sai m
ván kinh doanh khi gii ngân; tình hình tài chính doanh nghip yu kém,
thiu minh bch; khách hàng thiu thin chí tr n
Nu khách hàng là cá nhân và h th do tình trng
sc khe, bnh tt; tình trng b tht nghip tm thi hoc lâu dài làm n
thu nhp; honh ngân sách vn không dng tin
vay sai mnghim trong s dng v t chc sn xut qun lý,
kinh doanh.
4
Nguyên nhân mang tính khách quan
Do thiên tai, dch bnh, ho hong kinh t không nh (chu
tác ng ca các nhân t thay i chính sách ca Chính ph, ch s cán cân thanh
toán, hot ng c ngoài, giá tr ca ng bn t, lãi sut, mi quan h gia
các ngành công nghip, phn ng ci tiêu dùng); do ng
pháp lý n li (chính sách ca Chính ph, nhu lut mi v s hu,
cm c và th chp tài sn hoc nhng quy nh mi có th a s tn ti ca doanh
nghip, s thay i quan m và s thích c
1.1.1.5. ng ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng xy ra s gây tác hi không nhng cho bn thân ngân hàng, mà
còn có th gây tác hi nghiêm trng và không th c vi chính
i vi c nn kinh t.
i vi NHTM
Mc thit hi do ri ro tín dng gây ra trong phm vi ngân hàng có th t p
hu qu là làm gim s vn hot ng ca NHTM, gim li
nhuc t hong tín dng và làm gim hiu qu kinh doanh ca NHTM.
Khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu c vn tín dp và lãi cho vay,
phi tr vn và lãi cho khon tin huy n hu này làm
cho ngân hàng mt cân i thu chi, khi không thu c n thì vòng quay vn tín dng
gim làm cho ngân hàng kinh doanh không hiu qu. Khi gp ri ro tín dng ngân
hàng trng mt kh thanh khon, làm mi gi
tin, ng n uy tín ca ngân hàng. Nu mc thit hi do ri ro tín dng gây ra
t quá kh bù p ca bn thân ngân hàng, thì có th y ngân hàng ti ch
phá sn.
i vi ngi đi vay
Nguyên nhân chính ca ri ro tín dng, ch yu là vay không có kh
khon vay, do xut phát t các ri ro trong chính hong kinh
doanh ci vay. Vi tình hình tài chính không lành mnh, kèm theo
khon n quá hi vay t ngun tài tr các ngân hàng -
ng vn ch yu. Thiu vn, các doanh nghip không th nm bt các hi kinh
doanh nhm giá tr doanh nghip. Mt khác, các tài sn bo m cho
khon vay có th b tch thu ho thc hi tr ni vay s
phi mt v phá sn.
i vi nn kinh t
NHTM cp tín dng cho khách hàng luôn vì mc p thêm v
cn thit cho các hot ng sn xut kinh doanh, m rng quy mô sn xu
thông hàng hóa, to thêm nhiu sn phm mi cho xã hi, to c làm,
thu nhi s dng vn vay. T ó góp phn y cho nn kinh
Thang Long University Library
5
t. Khi ri ro tín dng xy là minh chng rõ ràng v vic khách hàng vay
không thc hic hiu qu u t ra khi nhn vn tín dng t NHTM.
Tóm li, tác hi ca ri ro tín dng là rt ln và phm vi rt rvic
phòng nga và hn ch ri ro tín dng là vn c t bit quan tâm không ch
trong phm vi các ngân hàng, mà c trong nn kinh t. Nói cách khác, vic qun tr ri
ro tín dng nhm phòng nga và hn ch ri ro tín dng trong các ngân hàng là vô
cùng quan trng.
1.1.2. Qun tr ri ro tín dng
1.1.2.1. Khái nim
Qun tr ri ro chính là trung tâm ca ho ng qun tr u hành ca mi
NHTM. Hiu mt cách n thì qun tr ri ro chính là quá trình các NHTM áp
dng m qun tr ngân hàng vào hot
ng kinh doanh ca ngân hàng giám sát phòng nga, hn ch và gim thiu
ri ro trong hot ng tín dng, n
tn tht thit hi cho ngân hàngng thi không ngng nâng cao sc mnh và uy tín
ca ngân hàng ng. Qun tr ri ro là b phn quan trng trong chin
c kinh doanh ca mng thi vi mi loi ri ro c th li áp dng các
n tr riêng.
Qun tr ri ro tín dng là quá trình xây dng và thc thi các chic, các
chính sách qun lý và kinh doanh tín dng nht c các mc tiêu an toàn, hiu
qu và phát trin bn vng thi, phng các bin pháp phòng nga, hn
ch và gim thp n quá hn, n xu trong kinh doanh tín dng, t
gim chi phí và nâng cao chng, hiu qu hong kinh doanh c trong ngn hn
và dài hn ca NHTM.
1.1.2.2. Ma qun tr ri ro tín dng
Mt là, bo v ngân hàng c nhng tn tht/tht bi không th c
c. ng và tránh c tt c tht bi/tn tht trong kinh doanh tín dng,
NHTM phi t xây dng và thc hin các chính sách v qun tr ri ro tín dng vi
mc bo v c các tht bi/ tn tht trong quá trình hong kinh
doanh tín dng.
Hai là, bo m mc ri ro tín dng mà ngân hàng phi gánh cht
quá kh vn và tài chính ca ngân hàng. Ri ro tín dng luôn c giám sát
cht ch vi các tiêu chí ng, cnh báo theo các mc khác nhau m bo
rng ri ro tín dng c kit quá kh vn và tài chính
ca ngân hàng.
Ba là, bm không n kh nh tranh và tn ti ca ngân
hàng. Hiu qu kinh doanh tín dng ca NHTM tùy thuc qun tr ri ro
tín dng. Do c ca qun tr ri ro hot ng kinh doanh tín dng ca
6
NHTM phi m bo rng nu có xy ra ri ro tín dphi tuân th nguyên tc
không c ng n kh g cnh tranh và tn ti ca ngân hàng.
1.2. Ni dung ca qun tr ri ro tín dng
Qun tr ri ro là mt quá trình: nhn din ng kim soát tài tr
1.2.1. Nhn din ri ro
u kin tiên quyt trong qun tr ri ro. Nhn din ri ro là quá trình
nh liên tc và có h thng các hong kinh doanh ca ngân hàng bao gm
vic theo dõi, xem xét, nghiên cng hot ng và toàn b hong ngân
hàng nhm thc tt c các loi ri ro, k c d báo nhng ri ro mi trong
có bin pháp kim soát, tài tr phù hp cho tng loi ri ro. Không ch
dng li n din ri ro còn bao hàm vic phân tích ri ro tc là vic tìm ra
nguyên nhân gây ri ro. T vic tìm ra các nguyên nhân, nhân t n các
nguyên nhân, phân tích ri ro s cho ta bin pháp phòng nga ri ro mt cách hiu qu
1.2.1.1. T l n quá hn
N quá hc hiu là các khon n
t vi ngân hàng khi n hn tr n
hi vay không tr c n cho ngân hàng thì ngân hàng chuyn khon n này
t n trong hn sang n quá hn.
N quá hn là n nhóm 2,3,4,5.
Các ngân hàng u mun tránh tình trng n quá hn.
V u quá hn không tr c s mt uy tín, phi chu mt
lãi sut quá ht trong hi vi ngân hàng cho vay, n quá hn s
l n quá h n cho vay. T l này gián tip cho ta thy quy mô ca
các khon cho vay có vn ca NHTM. Nu t l này càng ln chng t chng
các hp ng cho vay là kém, ngân hàng phi xem xét li kh i quy
trình, th tc bit là xem xét li kh c hin nhim v ca cán b
cho vay.
Quy nh hin nay c n qúa hn ca các NHTM không
ng vn ngân hàng b ra cho vay thì n quá
hn t ng.
Mc quá hn khác nhau thì kh t vn, thit h khác nhau, kh
h na s mt vn, thit hi có th hoàn toàn không gn
vi mc quá hn nên i ta thung s dng h thng ch tiêu b sung cho ch
tiêu n quá hn.
Thang Long University Library
7
N xu là n thuc nhóm 3,4,5. Theo quy nh hin hành, t l c
t quá 3%.
Ngoài ra, các nhà qun lý ngân hàng còn phân tích n quá hn theo nhiu tiêu
thc khác nhau quá hn theo tng loi cho vay ngn hn, trung hn và dài
hn; n quá hn phân theo thành phn kinh t, n quá hm bo hoc không có
m b
1.2.1.2. Mô hình chng 6C
nh tính hay còn gng, ppháp
ch n thng.
tiêu chu nh tính ri ro tín d i
vay có tín nhim hay không.
i vay (Character): Cán b tín dng phi làm rõ m
ca khách hàng, ma khách hàng có phù hp vi chính sách tín dng
hin hành ca ngân hàng và phù hp vi nhim v sn xut kinh doanh ca khách
ng thi xem xét lch s n i vi khách
khách hàng mi thì cn thu thp thông tin t nhiu ngu : Trung tâm
phòng nga ri ro, CIC, t ngân hàng bn, t i chúng
lc ca i vay (Capacity): tùy thuc vào nh pháp lut ca quc gia,
hi c pháp lut dân s c hành vi dân s.
Dòng tin cto ra t (Cash): tin t doanh thu bán
hàng hay thu nhp, tin t bán thanh lý tài sn, hoc tin t phát hành chng khoán
Bm tin vay (Collateral): u ki ngân hàng cp tín dng và
là ngun tài sn th hai có th tr n vay cho ngân hàng.
Các u kin (Conditions): Ngân hàng quy nh các u kin tùy theo chính
sách tín dng tng thi k cho vay hàng xut khu vi u kin thu ngân phi
qua ngân hàng, nhm thc thi chính sách tin t ca NHNN theo tng thi k.
Kim soát (Control): Tp trung vào nhng vn s thay i ca lut pháp
có liên quan và quy ch hot ng mi có ng xu n i vay hay không?
Yêu cu tín dng ci vay có c tiêu chun ca ngân hàng không?
m là d làm, tuy nhiên mt thi gian và mang tính ch
quan.
1.2.2. o lng ri ro
Công vii phi thu thp s liu, lp ma tr ng ri ro và phân
tích. quan trng ca ri vi ni ta s dng
hai tiêu chí: tn sut xut hin ca r ca ri ro (m thit hi do ri
ro gây ra).
8
1.2.2.1.Mô hình xp hng cd & Poors
H thm tín dng hóa m ri ro tín dng
i vi tm thng nht.
Ma h thm tín dng là nhm m bo tính khách quan trong
nh gii hn tín dng và cung ng tín
dn khách hàng; ng thi là phc v tn tr ri ro tín
dng.
Thông qua h thng chm m tín dng, các doanh nghip nh hng
mc rnh giá kh n.
Ngân hàng ch cp tín dng cho các doanh nghip xp hng ri ro tín dng t
Baa (theo S&P), t BBB tr cp tín dng
cho các doanh nghip có xp hng tín dng th Ca-Caa, hoc t CC-CCC),
i chc các doanh nghip m bo tiêu chun chng
mc chp nhvit tt ca Công ty Standar & Poors) và
(vit tt cy xp hng ln nht ca
c M
1
.
1.2.2.2. m s Z-score (Z-Credit Scoring Model)
m sng nhm d
sn, v chính xác 95%-y ra phá s
tng h phân loi ri ro tín di vi vay và ph thuc vào:
- Tr s ca các ch s tài chính ci vay (Xj).
- Tm quan trng ca các ch s này trong vinh xác sut v n ci vay
trong quá kh.
T sau:
z =1,2 X1+ 1,4 X2+ 3,3 X3+ 0,6 X4+ 1,0 X5
X1= t s ng ròng/ tng tài s
X2= t s i nhun gi li/ tng tài s
X3= t s i nhuc thu và tin lãi/ tng tài s
X4 = t s giá c phiu/giá tr ghi s ca n dài h
X5= t s oanh thu/ tng tài s
Nu z > 2,99: doanh nghip n phá sn.
Nu 1,8 < z < 2,99: doanh nghip nm trong vùng cnh báo, có th
phá sn.
Nu z < 1,8: doanh nghip nm trong vùng nguy hi phá sn cao.
Tr s i vay có xác sut v n càng th vy, khi tr s
z thp hoc mt s âm s xp khách hàng vào nhóm có v n cao
1
Bng th t xp hng ri ro tín dng doanh nghi
Thang Long University Library
9
m: Cho phép x lý nhanh chóng mt khng ln các vay, vi
chi phí thp, khách quan, góp phn tích cc trong vic kim soát ri ro tín dng.
m
- Mô hình này ch cho phép phân bit khách hàng thành hai nhóm là n
nc t, v n c phân làm nhiu loi.
- Không tính ti các nhân t quan tri nh n
m ri ro tín dng ca khách hàng.
- Không tính ti các nhân t quan trng khó ng i nh n
m ri ro tín dng ca khách hàng.
1.2.2.3. m s tín dng tiêu dùng
Các yu t quan trn khách hàng s dng trong mô hình cho m
tín dng tiêu dùng bao gm: h s tín dng, tui i, trng thái tài sn, s i ph
thuc, s hu nhà, thu nhp, n thoi c nh, s tài khon cá nhân, thi gian công
tác
2
.
1.2.3. Kim soát ri ro
Kim soát ri ro là trng tâm ca qun tr rc s dng các bin
pháp, k thut, công c, ching a, phòng
tránh r a tn tht, chuyn giao r ng ri ro, qun tr thông
u kin kinh doanh, tình hình ri ro tín dng ti ngân hàng mình
mà mi ngân hàng s có nhng bin pháp phòng nga ri ro riêng. Ngân hàng có th
kim soát các ngun gây ra ri ro tín dng, kim soát ni b, kim soát quá trình thm
nh và gi
1.2.4. Tài tr ri ro
thc hin các bin pháp phòng ngri ro vn có th x
chúng ta cn phi theo nh chính xác nhng tn tht v tài sn, ngun nhân
lc hoc v giá tr pháp n thit lp các bin pháp tài tr phù hp.
1.2.4.1. Trích lp d phòng tn tht
Vic trích lp d phòng tn thc thc hii vi các khon n quá hn,
chia theo 5 nhóm:
- Nhóm 1: 0%
- Nhóm 2: 5%
- Nhóm 3: 20%
- Nhóm 4: 50%
- Nhóm 5: 100%
1.2.4.2. Bm tín dng
Hay còn c gi là bo m tin vay, là vic t chc tín dng áp dng các bin
pháp phòng nga ri ro, t s kinh t thu hc các khon n
2
m s hng mc ca các ngân hàng M
10
cho vay. Các hình thc bm tín dng bao gm: th chp tài sn, cm c tài sn,
bm bng tài sn hình thành t vn vay, bm bng hình thc bo lãnh. Bo
m tín dng là cái phao cui cùng giúp ngân hàng thu hi các khon cho vay
có vn . Tuy nhiên, nu quyt nh cho vay quá chú trn vic da vào bm
tín dng s d dn tâm lý li và d mc sai lm ch quan. Thc t cho thy nhiu
ng hp khách hàng không tr c n t thanh lý tài sn
m bo thu hi n c thanh lý tài sn n không th thc
hic hoc thc hin quá chm và giá tr tài sn thanh lý sau cùng thu v có th
th n phi thu hi.
1.2.4.3. Mua bo him tín dng
ng hp khách hàng vay vn, c bit là khách hàng cá nhân không có
tài sn th chp hoc cm c vn có nhu cu vay vn. Phn ln các khon
cho vay tiêu dùng và cho vay bt ng sn ch da vào thu nhp khách xem
xét cho vay. Th p thì hoàn toàn ph thuc vào tình hình vic làm ca
khách hàng. Nhng khách hàng nào có thu nhp không n trên không th
m bo có thu nhp tr các khon n vay bt ng sn trong thi gian dài 25 30
Trong nhng ng hp y, ngân hàng ng cho khách hàng vay vi u
kin khách hàng mua bo him tín dng tht
nghip không có thu nhp tr n thì công ty bo him s tr là hình thc phòng
nga ri ro còn khá mi m vi các ngân hàng Vit Nam.
1.2.4.4. S dng các công c phái sinh
Hp đng hoán đi tín dng: Theo hp ng này thì hai TCTD tha thun trao
i cho nhau mt phn các khon thanh toán theo hp ng tín dng ca mi bên qua
mt t chc trung gian. Các t chc trung gian s nhn phí. Vi hp ng này các
ngân hàng s c danh mc cho vay ca ngân hàng mình, t
hn ch c ri ro tín dng.
Hp đng quyn chn tín dng: Hng quyn chn tín dng là mt công c
nhm bo v c nhng tn tht trong giá tr tài sn tín dng. Hp
ng này s m bo thanh toán toàn b khon vay nu khon cho vay có vn . Hp
ng này da trên s c nhau ca i mua và i bán. Ngân hàng
mua hp ng quyn chn t t chc kinh doanh quyn chn.
1.2.5. Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro ca ngân hàng thng mi
1.2.5.1. ng kinh t - xã h hong
V ng kinh t, có rt nhiu nhân t tác ng n hot ng tín dng ca
ngân hàng mà khi honh chính sách cn phc bit chú ý:
Mt là, nng lc v vn và sn xut kinh doanh ca khách hàng
Mng tt cho hong kinh doanh ca ngân hàng phi tc
nhiu khách hàng cung cp tin gng thi, phi có các khách hàng
Thang Long University Library
11
t to sn phc li nhun t chênh lch lãi
sut cho vay và huy ng. Trong mng có nhiu khách hàng tt, có kh
ng v n gánh chu ri ro khách hàng
không tr n n hoc không thu hc n.
Hai là, tc đ tng trng kinh t
Mun hot ng tín dng ca ngân ng an toàn, bn vng, hiu qu
thì phi có mt nn kinh t ng nhanh, hiu qu và n nh. Khi nn kinh t có
ng nhanh, các doanh nghip, cá nhân vay vn m rng sn xut kinh
doanh, n các ngân hàng áp dng chính n.
Mt khác, khi các doanh nghip phát trin tt, GDP ng nhanh, thu nhp ca
i lao s theo. Phn thu nhh s gi tit kim vào
kim li n mua sm thêm tài sn. Có thêm thu nhp, nhu
cu tiêu dùng cá sn phm hàng hóa do doanh nghip
sn xut ra s l s tác ng tr li n vic m rng sn xui
nhun cho doanh nghii doanh nghip s có mng ngân qu
k ng các khon vay và tr lãi ngân n kinh t c vào chu
k suy thoái, các ngân hàng cn phi cn trng vi các khon cho vay vì lúc này, các
yu t ng xn kh n ca v n
cao.
Ba là, các ngun lc s dng trong quá trình sn xut kinh doanh
V a lý, khí hu, tài nguyên, lao ng c các nhà sn xut kinh doanh ht
sc quan tâm. Vic khai thác chúng mt cách hiu qu s góp phn c tim
i th so sánh ca tng vùng, tiu c bit i vi sn xut nông
nghip, do c m chu s tác ng rt ln ca các u kin t nhiên, nên nhân t
này có ng ln vi vn tín dng ngân hàng mà các NHTM phi tính
honh qun tr tín dng cho phù hp vi tng vùng, tg.
Bn là, th trng chi phi qun tr tín dng
Khi nhu cu th doanh nghip và i sn xut vay vn m
rng sn xut tìm kim li nhun, c li, khi nhu cu th ng gim, sn xut
b thu hp, nhu cu tiêu dùng ci tiêu dùng gim, vn tín dng ngân hàng s
gim nhanh c v khng và kh i. Trong xu th toàn cu hóa v kinh
t, khi xây dng qun tr tín dng ca mình, các NHTM cn chú ý không ch
thu giá th tr s hong, mà phi có s báo
chính xác c v nhu cu th ng c, trong các khu vc và th ng th
gii.
12
Nm là, lm phát tác đng tiêu cc đn qun tr tín dng NHTM
Mt môi ng kinh t có lm phát, theo nguyên tc lãi sut thc bng lãi sut
danh t l lm phát, buc các NHTM phlãi sut huy ng và cho vay.
Lãi su làm cho kh tip nhn vn vay gim.
Sáu là, yu t chính tr – xã hi
Yu t chính tr -xã hi có n qun tr tín dng ca NHTM. u này
là hin nhiên vì hong kinh t luôn gn lin vi hong chính tr - xã hi. Mun
kinh t phát trin n nh phi có mt th ch chính tr mnh và nh. c nào,
khu vc nào có chính tr n nh, trt t xã hi duy trì tt, kinh t s phát trin. Kinh t
phát trin tt s góp phn nh chính tr và trt t an toàn xã hc li, khi
chính tr xã hi bt n s kìm hãm s phát trin kinh t; khi nn kinh t suy thoái s
dn n khng hong chính tr và trt t xã hi s có din bin phc tp.
Trong xu th toàn cu hóa v nn kinh t, s mt cân bng v phát trin kinh t
cc này, khu vc này s kéo theo s ng v phát trin kinh t cc
khác, khu vc khác. Ví d cuc khng hoàng tài chính tin t ca các c Thái
Lan, Quc nh1997 - n nn
kinh t cc láng git Bn, Philit
Nam. Hay khng hong tài chính M kéo theo s tt dc ca th ng chng khóan
toàn cu. Mt khác, s mt n nh v chính tr ca mc, mt khu vc s làm nh
ng n nh phát trin kinh t ca toàn cu.
Tt c nhng h qu này, rõ ràng ng xn kh i n ca các
ngân hàng i vi các khon tivà kh p nhn vn vay ca nhng
d hoch gii ngân mà qun tr tín dng ca ngân hàng phn.
1.2.5.2. Kh i và ri ro ca các khon cho vay khác nhau
Li nhun là mc tiêu mà qun tr tín dng ti. Nhc tìm
kim các d án có li nhung tim n ri ro không thu c n. Bi vy,
qun tr tín dng phi c xây dng trê la cha li
nhun có th c và ri ro có th chp nhc.
Mc tiêu li nhun gia các NHTM có s i vi ngân hàng có
khách hàng vay nhiu, th phn tín dng ln, h thiên v mc tiêu li nhu
hoch nh chính sách cho vay. Nhng ngân hàng mi thành lp, ngân hàng có quy mô
nh, mc tiêu ca h là tìm kim khách hàng, m rng th phn tín dng; mc
tiêu li nhun trong ngn hn không là quan trng nht, h i chính sách m
rng tín dng.
1.2.5.3. Chính sách cc
Qun tr tín dng ca NHTM chu ng bi qun tr tín dng ca c
c v khách quan và ch quan.
Thang Long University Library
13
V khách quan, c có chính sách khuyn khích phát trin mt ngành,
mc, khu vc kinh t nào c s s dng các công c v tin t tín
dm t l d tr bt buc ci vi ngun vn huy ng
cho khu vc kinh t các NHTM vay vn phát trin tín d
vn ODA ca các t chc quc t vi lãi sut thc bit, nhà c to hành lang
pháp lý thun li bo v cho hong tín dng ci vi khu vc
khuyn khích phát trin. Do vy, kh i ca NHTM có th
ng vn tín dng vào khu vc này hocó th gp rnh
ng tính kh thi thp.
V ch quan, hot ng tín dng ca NHTM phi tuân th mc tiêu chung ca
qun tr tín dng quc gia, vì vy, buc NHTM phi u chnh qun tr tín dng ca
mình cho phù hp vi chính sách chung ca nhà c. t c mc tiêu ca
mình, nhà c s dng mnh lnh hành chính buc các TCTD c bit là các
TCTD cc phi p trung vc rút vn khng cn
u chnh.
1.2.5.4. Chng cán b cu t chc mi ca ngân hàng
i là yu t quyn thành công hay tht bi ca mt ngân hàng.
Yu t i gm các mt: s ng, trình chuyên môn, kinh nghim ngh
nghip, u nhân s, phm cht o lc qun lý và tác nghip.
Mun có hot ng kinh doanh ngân hàng tc ht phi i
o, cán b qun lý gii, giàu kinh nghing, phm chc tt.
Mt khác phi i tác nghip gii nghip v, hiu bit rng v pháp
lut, tinh thn trách nhim cao vi công vic, phm chc ngh nghip tt, c
bit là phi am hiu và có kinh nghim v c tín dng.
c ngh nghip n qun tr tín dng ca NHTM. Thc t
cho thy, phn ln các sai phm ni cm trong hot ng ngân hàng là do o c
ngh nghip, khi nhi c giao nhim v t li ích cá nhân lên trên li
ích ca ngân hàng.
1.2.5.5. Công ngh ngân hàng
Mt ngân hàng có trang thit bn làm vic hin i s phc v kp
thi yêu cu v tin gi, cho vay và các hot ng dch v khác, nâng i
vng thi, giúp các nhà qun lý ca ngân hàng có nhng thông tin kp
thi v tình hình hong tín d có nhu chnh cho phù hp.
Tóm li, khi nghiên cu v qun tr ri ro tín dng, cn phi nm c nhng
nhân t ng ti hot ng ca nó. u kin phát trin kinh t xã hi,
mc hoàn thing pháp lý ca tc; tùy theo b máy qun lý t
chc, kh s vt cht k thu, chng cán b ca mi NHTM mà
các nhân t này có mc ng khác nhau ti qun tr tín dng. Nói cách khác,