B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP Y MNH HOTăNGăCHOăVAYăI
VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHN TIÊN PHONG
CHI NHÁNH HOÀN KIM
SINH VIÊN THC HIN : NGUYN TH NHUNG
MÃ SINH VIÊN : A16357
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP Y MNH HOTăNGăCHOăVAYăI
VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NGÂN HÀNG
THNGăMI C PHN TIÊN PHONG
CHI NHÁNH HOÀN KIM
Giáoăviênăhng dn : Th.s Lê Th Hà Thu
Sinh viên thc hin : Nguyn Th Nhung
Mã sinh viên : A16357
Chuyên ngành : Ngân hàng
HÀ NI - 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Em xin chân thành cm n các thy cô trong Khoa Kinh t - Qun lý, Trng i
hc Thng Long đã có nhng bài ging hay và b ích, giúp em vn dng nhng kin thc
chuyên môn đó vào bài khóa lun tt nghip ca mình. c bit, em xin gi li cm n
sâu sc ti cô giáo – Thc s Lê Th Hà Thu, cô đã luôn hng dn, trau di kin thc cho
em, ch ra nhng thiu sót và giúp đ em trong sut thi gian em thc hin làm khóa lun.
Ngoài ra, em cng xin cm n Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi
nhánh Hoàn Kim đã giúp đ, cung cp thông tin, tài liu hu ích cho em trong thi gian
em thc tp ti Chi nhánh, to điu kin cho em hoàn thành bài khóa lun này.
Hà Ni, ngày 28 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Nguyn Th Nhung
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin có s h tr
t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi khác. Các
d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có ngun gc và đc trích dn rõ
ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Ngày 28 tháng 10 nm 2014
Sinh viên
Nguyn Th Nhung
Thang Long University Library
MC LC
LI M Uầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ
CHNGă 1:ă TNG QUAN V HOTă NGă CHOă VAYă I VI DOANH
NGHIP VA VÀ NH CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI 1
1.1. Các vnăđ căbn v doanh nghip va và nh 1
1.1.1. Khái nim v doanh nghip va và nh 1
1.1.2. Phân loi doanh nghip va và nh 1
1.1.3. c đim và thc trng doanh nghip va và nh trong nn kinh t hin nay 2
1.2. Các vnăđ căbn v hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti
ngơnăhƠngăthngămi 4
1.2.1. Khái nim hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ti ngân hàng
thng mi 4
1.2.2. Nguyên tc cho vay Doanh nghip va và nh 5
1.2.3. Các đc đim cho vay doanh nghip va và nh 6
1.2.4. Phng thc cho vay doanh nghip va và nh 7
1.2.4.1. Theo k hn cho vay 7
1.2.4.2. Theo tính cht đm bo 7
1.2.5. Vai trò ca hot đng cho vay doanh nghip va và nh 8
1.2.5.1. i vi doanh nghip va và nh 8
1.2.5.2. i vi ngân hàng 9
1.3.ăy mnh hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti ngân hàng
thngămi 9
1.3.1. S cn thit phi đy mnh hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh
ti ngân hàng thng mi 9
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá đy mnh hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và
nh ti ngân hàng thng mi 10
1.3.2.1. Nhóm các ch tiêu đnh tính 10
1.3.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng 11
1.4. Các nhân t nhăhng ti vicăđy mnh hotăđngăchoăvayăđi vi doanh
nghip va và nh tiăngơnăhƠngăthngămi 15
1.4.1. Các nhân t khách quan 15
1.4.2. Các nhân t ch quan 16
1.4.2.1. T phía khách hàng 16
1.4.2.2. T phía ngân hàng 17
KT LUNăCHNGă1 19
CHNGă 2:ă THC TRNG HOTă NGă CHOă VAYă I VI DOANH
NGHIP VA VÀ NH TIă NGỂNă HẨNGă THNGă MI C PHN TIÊN
PHONG CHI NHÁNH HOÀN KIM 20
2.1. Tng quan v NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn
Kim 20
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng thng mi c phn Tiên
Phong Chi nhánh Hoàn Kim 20
2.1.2. C cu t chc ca Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh
Hoàn Kim 21
2.1.3. Các hot đng chính ca Ngân hàng thng mi c phn Tiên Phong Chi
nhánh Hoàn Kim 24
2.2. Kt qu hotăđng kinh doanh ca NgơnăhƠngăthngămi c phn Tiên Phong
Chi nhánh Hoàn Kimătrongăgiaiăđon 2011 - 2013 25
2.2.1. Tình hình huy đng vn 25
2.2.2. Tình hình s dng vn (ch yu là hot đng cho vay) 30
2.2.3. Các hot đng kinh doanh khác 36
2.2.4. Kt qu hot đng kinh doanh 39
2.3. Mt s quyăđnh chung trong hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và
nh tiăNgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim 40
2.3.1. i tng và điu kin cho vay doanh nghip va và nh 40
2.3.2. Tài sn đm bo đi vi cho vay doanh nghip va và nh 41
2.3.3. Các hình thc cho vay doanh nghip va và nh 42
2.3.4. Quy trình cho vay doanh nghip va và nh 43
2.4. Thc trng hotăđngăchoăvayăđi vi tiăNgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên
Phong Chi nhánh Hoàn Kimătrongănmă2011-2013 49
2.4.1. Doanh s cho vay đi vi doanh nghip va và nh 49
2.4.2. Doanh s thu n cho vay đi vi doanh nghip va và nh 51
2.4.3. D n cho vay đi vi doanh nghip va và nh 52
2.5.ăánhăgiáăthc trng hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti
NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kimătrongăgiaiăđon
2011-2013 59
2.5.1. Các ch tiêu đnh tính 59
2.5.2. Các ch tiêu đnh lng 61
Thang Long University Library
2.6.ăánhăgiáăhotăđng cho vayăđi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng
Thngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kimătrongăgiaiăđon 2011-2013
68
2.6.1. Nhng kt qu đt đc 68
2.6.1.1. Trên phng din đnh tính 68
2.6.2. Nhng hn ch trong hot đng cho vay doanh nghip va và nh 69
2.6.3. Nguyên nhân hn ch 70
2.6.3.1. T phía Ngân hàng 70
2.6.3.2. T phía khách hàng (DNVVN) 71
2.6.3.3 T phía nn kinh t 72
KT LUNăCHNG 2 73
CHNGă3:ăMT S GIIăPHỄPăY MNH HOTăNGăCHOăVAYăI
VI DOANH NGHIP VA VÀ NH TIă NGỂNă HẨNGă THNGă MI C
PHN TIÊN PHONG CHI NHÁNH HOÀN KIM 74
3.1. nhăhng phát trin ca NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi
nhánh Hoàn KimătrongăvƠiănmăti 74
3.1.1. nh hng hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng
Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim trong nhng nm ti 74
3.2. Các giiăphápăđy mnh hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti
NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim 75
3.2.1. Xây dng chính sách khách hàng linh hot 75
3.2.2. Xây dng chính sách tín dng u đãi phù hp cho các doanh nghip va và nh
76
3.2.3. Nâng cao trình đ cán b ngân hàng 77
3.2.4. Nâng cao cht lng thm đnh 77
3.2.5. n gin hoá các th tc cho vay 78
3.2.6. Tng cng công tác kim tra, kim soát 79
KT LUNăCHNGă3 79
DANHăMCăVITăTT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
NHTM
Ngân hàng Thng mi
TPBank
Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong
TPBank – Hoàn Kim
Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong
Chi nhánh Hoàn Kim
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
DNVVN
Doanh nghip va và nh
NQH
N quá hn
TSB
Tài sn đm bo
SXKD
Sn xut kinh doanh
DPRR
D phòng ri ro
TCTD
T chc tín dng
CBNV
Cán b nhân viên
Thang Long University Library
DANHăMCăCỄCăBNGăBIU,ăSă
Trang
Bng 1.1. Tiêu chí xác đnh DNVVN Vit Nam
2
Bng 2.1. Tình hình hot đng huy đng vn ti TPBank - Hoàn Kim giai đon
2011-2013
26
Bng 2.2. Tình hình hot đng cho vay TPBank - Hoàn Kim giai đon 2011-
2013
31
Bng 2.3. Thu nhp t dch v ca TPBank – Hoàn Kim giai đon 2011-2013
35
Bng 2.4. Kt qu hot đng kinh doanh ca TPBank - Hoàn Kim giai đon
2011 – 2013
39
Bng 2.5. Doanh s cho vay DNVVN ti TPBank - Hoàn Kim giai đon 2011
– 2013
50
Bng 2.6. Tình hình doanh s thu n cho vay DNVVN ca TPBank – Hoàn
Kim giai đon 2011 – 2013
51
Bng 2.7. D n cho vay DNVVN theo c cu thi gian và c cu ngành ngh
ca TPBank - Hoàn Kim giai đon 2011 – 2013
53
Bng 2.8. D n cho vay DNVVN theo c cu loi hình doanh nghip ca
TPBank - Hoàn Kim giai đon 2011-2013
58
Bng 2.9. Ch tiêu vòng quay ca vn cho vay DNVVN ca TPBank – Hoàn
Kim giai đon 2011-2013
61
Bng 2.10. T l n quá hn và n xu ca TPBank – Hoàn Kim trong cho
vay DNVVN giai đon 2011 – 2013
62
Bng 2.11. T l trích lp DPRR cho vay DNVVN ti TPBank – Hoàn Kim
giai đon 2011-2013
64
Bng 2.12. H s kh nng bù đp ri ro cho vay DNVVN đã x lý
66
Bng 2.13. Li nhun t hot đng cho vay DNVVN ti TPBank – Hoàn Kim
giai đon 2011-2013
66
S đ 2.1. C cu t chc ca TPBank- Hoàn Kim
22
S đ 2.2. Quy trình cho vay doanh nghip va và nh ti TPBank - Hoàn
Kim
43
LI M U
1. Tính cp thit caăđ tài
K t khi Vit Nam thc hin chính sách m ca nn kinh t vào nm 1986 cho đn
nay, kinh t Vit Nam đã có nhng bc phát trin nhanh chóng và đy trin vng. Trong
bc chuyn mình và phát trin đó, thì s đóng góp ca các doanh nghip là rt đáng k.
c bit là các doanh nghip va và nh, vi s nng đng, hot đng trong nhiu lnh
vc, và s lng đông đo ca mình đã góp phn vào vic tng thu nhp quc dân (GDP),
gim lm phát, gii quyt vn đ vic làm, giúp thc hin điu chnh các chính sách kinh
t v mô, đóng vai trò nht đnh trong vic phát trn nn kinh t bn vng ca đt nc.
Mc dù vy, trong nhng nm gn đây, thì các doanh nghip va và nh Vit Nam đã
phi đi din vi nhng thách thc, khó khn vô cùng ln.
Phát trin doanh nghip va và nh đang là vn đ đc ng và nhà nc rt coi
trng, đc coi là nhim v trung tâm trong chin lc phát trin kinh t – xã hi ca c
nc. Và vn đ đc đt ra hàng đu là giúp các doanh nghip khc phc đc nhng
khó khn trc mt, nht là s thiu ht v ngun vn. Nhn thc đc vn đ đó, phn
ln các ngân hàng thng mi đã xác đnh các doanh nghip va và nh là nhóm khách
hàng mc tiêu, trong đó có Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn
Kim. Nhng nm va qua, ngân hàng đã có nhng chin lc nhm thu hút và đy mnh
hot đng cho vay doanh nghip va và nh và đã đt đc nhng kt qu nht đnh,
nhng cha đt đc mc tiêu đ ra, cha khai thác ht tim nng ca đa phng cng
nh cha đáp ng kp thi nhu cu ca nn kinh t. Vic đy mnh cho vay đi vi các
doanh nghip va và nh là thc s cn thit, phù hp vi ch trng đng li ca ng
và nhà nc, giúp cho ngân hàng chuyn dch c cu đu t hp lý, tng trng tín dng,
đa dng hóa các danh mc đu t cho vay, phân tán ri ro và nâng cao v th cnh tranh.
Chính vì vy, qua quá trình nghiên cu, hc tp, tìm hiu v hot đng cho vay ti
ngân hàng cùng vi s hng dn ca Thc s Lê Th Hà Thu, tác gi đã la chn đ tài:
ắGiiăphápăđy mnh hotăđngăchoăvayăđi vi Doanh nghip va và nh ti Ngân
hƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim”ălàm đ tài cho khóa
lun tt nghip ca mình. Da trên kt qu ca quá trình nghiên cu và phân tích d liu
thu thp đc, khóa lun xin đa ra mt s đ xut đ đy mnh hot đng cho vay doanh
nghip va và nh ti Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn
Kim.
Thang Long University Library
2. Mc tiêu nghiên cu caăđ tài
Khóa lun tp trung vào nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn v hot đng cho
vay đi vi doanh nghip va và nh, và xác đnh s cn thit ca vic đy mnh hot
đng cho vay doanh nghip va và nh ca ngân hàng thng mi. Khóa lun cng
nghiên cu thc trng hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng
Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim t nm 2011 đn nm 2013, t
đó rút ra đim mnh, điu yu, hn ch trong hot đng cho vay doanh nghip va và nh
ca ngân hàng và nguyên nhân ca các hn ch đó.
T nhng vn đ nghiên cu đc qua đó đ xut gii pháp đy mnh hot đng cho
vay đi vi doanh nghip va và nh ti Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi
nhánh Hoàn Kim.
3. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là đy mnh hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và
nh ca Ngân hàng Thng mi.
Phm vi nghiên cu là hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ti
Ngân hàng Thng mi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim t nm 2011 đn nm
2013.
4. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu đc s dng ch yu là phng pháp thu thp thông tin
và phng pháp phân tích. Thông tin thu thp đc thông qua nhiu kênh nh quá trình
thc tp trc tip ti ngân hàng, phng vn cán b nhân viên ca ngân hàng, các báo cáo
tài chính nm, báo cáo tín dng,… Phng pháp phân tích s dng các thông tin này, kt
hp vi phng pháp so sánh, đi chiu, tng hp thông tin, t đó đa ra nhng nhn
đnh v tình hình cho vay doanh nghip nh và va ti Ngân hàng Thng mi c phn
Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim.
5. Kt cu khóa lun
Ngoài phn m đu, danh mc bng biu, s đ, kt lun, ph lc, ni dung chính
ca đon vn gm 3 chng:
Chngă1: Tng quan v hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh
caăNgơnăhƠngăThngămi.
Chngă2: Thc trng hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti
NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim.
Chngă3: Giiăphápăđy mnh hotăđng cho vay doanh nghip va và nh ti
NgơnăhƠngăThngămi c phn Tiên Phong Chi nhánh Hoàn Kim.
1
CHNGă1:ăTNG QUAN V HOTăNG CHO VAYăI VI DOANH
NGHIP VA VÀ NH CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
1.1. Các vn đ căbn v doanh nghip va và nh
1.1.1. Khái nim v doanh nghip va và nh
Theo Khon 1 và 2, iu 4 Lut doanh nghip s 60/2005/QH11 ngày 29 tháng
11 nm 2005 thì doanh nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có tr s giao
dch n đnh, đc đng ký kinh doanh theo quy đnh ca pháp lut nhm mc đích
thc hin các hot đng kinh doanh. Kinh doanh là vic thc hin liên tc mt, mt s
hoc tt c các công đon ca quá trình đu t, t sn xut đn tiêu th sn phm hoc
cung ng dch v trên th trng nhm mc đích sinh li.
Trong nn kinh t th trng có nhiu loi hình doanh nghip cùng tn ti, phát
trin và cnh tranh ln nhau. Tuy nhiên, đ thun li cho vic qun lý, h tr các
doanh nghip phát trin, ngi ta thng da theo nhng tiêu thc khác nhau đ phân
loi các doanh nghip. Các tiêu thc thng đc s dng đ phân loi doanh nghip
bao gm: Phân loi da vào quan h v vn và tài sn, da vào mc đích kinh doanh
ca doanh nghip, da vào lnh vc hot đng….
Ti Vit Nam, nhm giúp cho Nhà Nc đánh giá đc mc đ phát trin và đa
ra nhng chính sách h tr hp lý các doanh nghip trong tng thi k, các loi hình
doanh nghip đc phân chia da theo tiêu thc v quy mô, chia thành: doanh nghip
ln, doanh nghip va và doanh nghip nh. Doanh nghip va và nh (DNVVN)
đc phân chia theo tiêu thc này cng chính là đi tng ca hot đng cho vay mà
khóa lun tp trung nghiên cu.
Các DNVVN đc đnh ngha theo iu 3 Ngh đnh s 56/2009 N – CP ngày
30/06/2009 ca Chính ph V tr giúp phát trin DNVVN nh sau: “Doanh nghip
va và nh là c s kinh doanh đã đng ký kinh doanh theo quy đnh pháp lut, đc
chia thành ba cp: siêu nh, nh, va theo quy mô tng ngun vn (tng ngun vn
tng đng tng tài sn đc xác đnh trong bng cân đi k toán ca doanh nghip)
hoc s lao đng bình quân nm (tng ngun vn là tiêu chí u tiên)”.
1.1.2. Phân loi doanh nghip va và nh
Hin nay trên th gii không có tiêu chun thng nht đ phân loi DNVVN cho
tt c các nc vì đc đim kinh t - xã hi mi nc khác nhau và ngay trong mt
nc, s phân loi cng khác nhau tùy theo tng thi k, tng ngành ngh, tng vùng
lãnh th. Tuy nhiên, các nc vn có mt s tiêu chun phân loi chung nh: S lao
đng thng xuyên, vn sn xut, doanh thu, li nhun, giá tr gia tng….
Ti Vit Nam, DNVVN đc phân chia theo tiêu chí vn sn xut và lao đng,
c th đc th hin bng sau:
Thang Long University Library
2
Bng 1.1. Tiêuăchíăxácăđnh DNVVN Vit Nam
Quy mô
Khuăvc
Doanh
nghipăsiêuă
nh
Doanhănghipănh
Doanhănghipăva
Sălaoăđng
Tngă
ngunăvn
Sălaoăđng
Tngăngună
vn
Sălaoăđng
1. Nông , lâm
nghip và thy
sn
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn 200
ngi
t trên 20 t
đng đn 100
t đng
t trên 200
ngi đn 300
ngi
2. Công nghip
và xây dng
10 ngi tr
xung
20 t đng
tr xung
t t rên 10
ngi đn 200
ngi
t trên 20 t
đng đn 100
t đng
t trên 200
ngi đn 300
ngi
3. Thng mi
và dch v
10 ngi tr
xung
10 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn 50
ngi
t trên 10 t
đng đn 50
t đng
t trên 50
ngi đn 100
ngi
(Ngun:Ngh đnh s 56/2009 N-CP ngày 30/06/2009 v tr giúp phát trin DNNVV)
Nh vy, theo Ngh đnh s 56/2009/N-CP ngày 30/6/2009 ca Chính ph,
doanh nghip va và nh đc phân loi theo s lao đng và tng ngun vn, quy đnh
s lng lao đng trung bình hng nm t 10 ngi tr xung đc coi là doanh
nghip siêu nh, t 10 ngi đn di 200 ngi lao đng vi tng ngun vn t 20 t
đng tr xung đc coi là doanh nghip nh và t 200 đn 300 ngi lao đng vi
tng ngun vn trên 20 t thì đc coi là Doanh nghip va.
1.1.3. c đim và thc trng doanh nghip va và nh trong nn kinh t hin nay
Nm 2011, Cc phát trin doanh nghip nh và va (B k hoch và đu t) đã
tin hành mt cuc nghiên cu vi s tham gia ca hn 63.000 doanh nghip ti 30
tnh thành phía Bc nhm nm bt đc tình hình ca các DNVVN. Qua đó th hin
mt s đc đim ca DNVVN nói chung và DNVVN ti Vit Nam nói riêng. C th,
các DNVVN trong nn kinh t nc ta hin nay có nhng đim ni bt nh sau:
DNVVN chim s lng đông đo, rt đa dng v ngành ngh và quy mô.
DNVVN tn ti và phát trin hu ht các lnh vc, các thành phn kinh t: thng
mi, dch v, công nghip, xây dng, nông lâm ng nghip và hot đng di mi
hình thc nh: Doanh nghip nhà nc, doanh nghip t nhân, công ty c phn, công
ty trách nhim hu hn, doanh nghip có vn đu t nc ngoài và các c s kinh t
cá th.
DNVVN có quy mô vn và nng lc tài chính thp, đây cng là đc đim ni bt
các DNVVN. Qua cuc điu tra ca Cc phát trin doanh nghip nh và va vào nm
3
2011, đã cho kt qu là ti Vit Nam, gn 50% s doanh nghip có mc vn di 1 t
đng; gn 75% s doanh nghip có mc vn di 2 t đng và 90% s doanh nghip
có mc vn di 5 t đng. Các DNVVN có quy mô vn ban đu thp, khi đi vay vn
ngân hàng li gp nhng rào cn v lãi sut, th tc, phng thc, chính sách… nên
kh nng tip cn vn ngân hàng kém. T vn ban đu thp nh hng ti quy mô đu
t trang thit b ca doanh nghip, kh nng đu t chiu sâu,… khin cho vic kinh
doanh gp khó khn. ây là nhân t nh hng rt ln đn mc tiêu phát trin ca bn
thân DNVVN nói riêng cng nh ca nn kinh t nói chung.
Do có nng lc tài chính thp nên hu ht các DNVVN thng s dng nhng
công ngh và thit b lc hu. Vic đu t nâng cp các thit b máy móc đã li thi
cng cn có kh nng tài chính tt, cho phép đu t lâu dài trong khi đó Vit Nam
ngun vn đu t vào các công ngh là ngun vn mà các DNVVN khó có kh nng
tip cn đc. Theo Tp chí Cng sn s ra ngày 22 tháng 2 nm 2013 thì hin nay,
máy móc, thit b đang đc s dng các doanh nghip Vit Nam ch có 10% hin
đi, 38% trung bình và 52% là lc hu và rt lc hu; t l s dng công ngh cao mi
ch có 2% (trong khi đó Thái Lan t l đó là 31%, Malaisia là 51% và Singapore là
73%). Các doanh nghip Vit Nam đu t cho đi mi công ngh rt thp, ch khong
0,2% - 0,3% trong tng doanh thu. Thc trng này đang đt ra nhng thách thc ln
đi vi nng lc cnh tranh ca khu vc DNVVN, nht là trong bi cnh hi nhp
quc t sâu rng hin nay.
Các nhà qun lý DNVVN thng cha đc đào to bài bn v chuyên môn,
nghip v, thiu hiu bit đy đ v qun tr doanh nghip. Kt qu cuc điu tra ca
Cc phát trin doanh nghip va và nh cho thy rng ti Vit Nam, có ti 55,63% s
ch doanh nghip có trình đ hc vn t trung cp tr xung. C th, s ngi là tin
s ch chim 0,66%; thc s 2,33%; đã tt nghip đi hc 37,82%; tt nghip cao đng
chim 3,56%; tt nghip trung hc chuyên nghip chim 12,33% và 43,3% có trình đ
thp hn. iu đáng chú ý là đa s các ch doanh nghip ngay c nhng ngi có trình
đ hc vn t cao đng và đi hc tr lên thì cng ít ngi đc đào to v kin thc
kinh t và qun tr doanh nghip mà vn ch yu kinh doanh da trên kinh nghim,
kinh doanh theo phi v. iu này có nh hng ln đn vic lp chin lc phát trin,
đnh hng kinh doanh và qun lý ca các doanh nghip. Ngoài ra, các DNVVN còn
có ngun lao đng cht lng đc đánh giá là thp và ít. Nguyên nhân là do các
DNVVN không có kh nng thu hút các nhân lc có cht lng cao do điu kin làm
vic và ch đ làm vic các DNVVN không đáp ng đc mc lng thng nh ti
các doanh nghip ln.
DNVVN có c cu t chc đn gin, b máy t chc gn nh, s lng nhân
viên ít. Phn ln các DNVVN Vit Nam là các công ty gia đình, hot đng theo mô
Thang Long University Library
4
hình t qun, các cp qun lý t giám đc ti k toán trng và trng phòng các ban
(nu có) là mt ngi nào đó có mi quan h trong gia đình, cha qua trng lp đào
to c bn v k nng qun lý và c kinh doanh, ch điu hành doanh nghip theo kinh
nghim, lao đng làm vic trong các DNVVN ch yu là các lao đng th công, tay
ngh thp. Do đó, thng các DNVVN hay xy ra nhng s kin đáng tic nh vi
phm quy đnh nhà nc và các thông l quc t mt cách không c ý, hot đng kinh
doanh không hiu qu dn đn phá sn. Li th mang li ca đc đim này đó là
DNVVN linh hot, d thích ng vi s thay đi ca th trng.
Vi nhng đc đim nh trên, có th thy đc vai trò ca các DNVVN ti Vit
Nam là rt ln. Không ch đóng vai trò n đnh và phát trin nn kinh t, doanh nghip
còn to công n vic làm cho ngi lao đng, giúp cho ngi dân tng thu nhp, góp
phn xóa đói gim nghèo, giúp n đnh và tin b xã hi. Vi s lng đông đo và c
ch linh hot, mm do, các DNVVN to ra các sn phm phong phú, đa dng v
chng loi, có kh nng đáp ng đc nhu cu ngày càng cao ca xã hi. DNVVN có
quy mô nh nên phân b trên hu ht các đa phng, giúp thu hút đu t trong dân c
và s dng ti u các ngun lc ti đa phng. Ngoài ra, DNNVV s là đng lc thúc
đy sn xut nông nghip, s hình thành nhng t đim, cm công nghip đ tác đng
chuyên môn hóa, đy nhanh quá trình Công nghip hoá - Hin đi hoá đt nc, góp
phn quan trng trong vic to lp s phát trin cân bng và chuyn dch c cu kinh
t theo vùng lãnh th. Tuy nhiên, bên cnh nhng đim tích cc thì các doanh nghip
va và nh cng có nhng mt hn ch, nht là trong môi trng cnh tranh gay gt
nh hin nay. Chính vì vy, vic h tr phát trin doanh nghip va và nh là nhim
v ht sc cn thit mà ng và Nhà nc đang đt ra nhm đm bo cho s phát trin
lâu dài, bn vng ca nn kinh t.
1.2. Các vnăđ căbn v hotăđng cho vayăđi vi doanh nghip va và nh ti
ngơnăhƠngăthngămi
1.2.1. Khái nim hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ti ngân hàng
thng mi
Theo Quyt đnh s 1627/2007/Q-NHNN ngày 31/12/2001 ca Thng đc
ngân hàng Nhà nc v vic ban hành quy ch cho vay ca t chc cho vay đi vi
khách hàng thì: “Cho vay là mt hình thc cp cho vay, theo đó t chc cho vay giao
cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi hn nht đinh theo
tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. Thi hn nht đnh đây là thi
hn cho vay”. Hay theo PGS.TS Mai Vn Bn (trong giáo trình Nghip v ngân hàng
thng mi, nm 2011) thì khái nim cho vay đc hiu là: “Cho vay ca NHTM là
vic chuyn nhng tm thi mt lng giá tr t NHTM (ngi s hu) sang khách
5
hàng (ngi s dng) sau mt thi gian nht đnh quay tr li NHTM vi lng giá tr
ln hn giá tr ban đu”.
T nhng đnh ngha v cho vay nêu trên, có th khái quát v cho vay đi vi
DNVVN nh sau: “Cho vay DNVVN ca NHTM là mt hình thc cp tín dng mà
theo đó Ngân hàng giao vn cho các DNVVN đ s dng vào mc đích đu t, phát
trin sn xut kinh doanh ca doanh nghip mình trong mt thi gian nht đnh theo
tha thun gia ngân hàng và DNVVN vi nguyên tc hoàn tr c gc và lãi theo đúng
thi hn đã cam kt”.
1.2.2. Nguyên tc cho vay Doanh nghip va và nh
Hot đng cho vay DNVVN ca NHTM phi da trên mt s nguyên tc nht
đnh nhm đm bo tính an toàn và kh nng sinh li. Các nguyên tc này đc c th
hóa trong các quy đnh ca NHNN vi các NHTM.
Nguyên tc th nht: S dng vnăvayăđúngămcăđíchăđƣătha thun trong
hpăđng cho vay.
đm bo kh nng thu hi ngun vn ca ngân hàng, DNVVN phi cam kt
s dng vn đúng mc đích đã tha thun trong hp đng vay vn, s dng vn mt
cách có hiu qu và không trái vi các quy đnh ca pháp lut. Phng án/d án kinh
doanh có hiu qu ca ngi vay minh chng cho kh nng thu hi đc vn đu t và
có lãi đ tr n cho ngân hàng, các khon tài tr ca ngân hàng phi gn lin vi vic
hình thành tài sn ca ngi vay. Hn na, mc đích s dng vn vay là cn c ban
đu đ ngân hàng thm đnh v tính kh thi, hiu qu k hoch SXKD ca khách hàng,
là c s đ đa ra quyt đnh cho vay ca ngân hàng. Ch khi khách hàng thc hin
đúng cam kt ban đu, s dng vn vay đúng mc đích đã tha thun thì mi đm bo
cho hot đng SXKD hiu qu, đm bo cho kh nng tr n ngân hàng. Hot đng
ca ngân hàng s b nh hng, đc bit là kh nng thanh toán và có th gp phi ri
ro nu nh DNVVN hot đng không có hiu qu hay s dng vn sai mc đích.
Nguyên tc th hai: Hoàn tr n gc và lãi vnăvayăđúngăthi hnăđƣătha
thun trong hpăđng vay.
Hot đng ca ngân hàng là đi vay đ cho vay, nên hu ht ngun vn cho vay
ca ngân hàng ch yu có ngun gc t các khon tin gi ca khách hàng, ngân hàng
tm thi qun lý và s dng các ngun vn đó và phi có ngha v hoàn tr khi khách
hàng có nhu cu rút tin. Nu các khon vay không đc hoàn tr đúng hn, tc là
ngân hàng không tr li đc các khon tin gi ca khách hàng, thì hot đng ca
ngân hàng s b nh hng và uy tín ca ngân hàng s gim sút. Chính vì vy,
DNVVN phi cam kt hoàn tr c gc và lãi trong thi gian xác đnh. Nguyên tc này
đ ra nhm đm bo cho các NHTM tn ti và phát trin bn vng.
Thang Long University Library
6
1.2.3. Các đc đim cho vay doanh nghip va và nh
Cng nh các loi hình cho vay khác, cho vay đi vi doanh nghip va và nh
mang nhng đc đim chung ca hot đng cho vay, bên cnh đó loi hình này cng
có mt s đc đim ni bt nh sau:
DNVVN có vn ch s hu thp, nng lc qun lý yu kém, cho nên, cho vay
DNVVN luôn tim n ri ro cao trong mi món vay. Chính vì vy các ngân hàng phi
tin hành cht ch hn trong quy trình cho vay và tin hành giám sát khon vay. Hn
na, các DNVVN còn rt hn ch trong vic đa ra nhng phng án kinh doanh có
tính kh thi cao, các báo cáo tài chính thì không minh bch, không đ sc thuyt phc
các ngân hàng, đây chính là nhng nguyên nhân khin cho ngân hàng ít tin tng giao
vn cho DNVVN.
Quy mô hp đng cho vay DNVVN thng nh nhng ngân hàng vn phi thc
hin các th tc cho vay bao gm tt c các công đon nh tìm hiu thông tin v khách
hàng, thm đnh trc khi cho vay… làm tng chi phí vay. Doanh nghip không nhng
phi tr lãi sut cho vay theo qui đnh mà còn phi tr c chi phí ca tt c nhng th
tc cho vay trên, dn ti h qu là lãi sut vay thc t ca DNVVN thm chí còn cao
hn lãi sut cho vay ca các Doanh nghip ln. Trong khi các DNVVN là đi tng
cn đc h tr lãi sut do còn nhiu khó khn v vn.
S lng các DNVVN trong nn kinh t chim phn đông, nhu cu vay vn li
ln nên s lng các món vay nhiu. Mt khác, do đc thù kinh doanh, các DNVVN
có quan h trao đi, mua bán vi bn hàng liên tc, mi món hàng có giá tr không
nhiu nhng do có nhu cu vay vn nên doanh nghip có th to nhiu tiu khon
riêng bit ti ngân hàng, gây nhiu khó khn trong vic qun lý các tài khon cho vay
ca cán b tín dng. Vì th mà cho vay đi vi DNVVN đòi hi cán b tín dng phi
là ngi có kinh nghim, có cách sp xp , qun lý các món vay mt cách hp lý, hn
ch sai sót gây nh hng đn hiu qu hot đng cho vay.
Các DNVVN thng vay vn đ đáp ng nhu cu b sung vn lu đng, chi tr
cho các hot đng ngn hn nh mua nguyên vt liu sn xut, tr lng công nhân
viên, vay theo hn mc tín dng nhm đáp ng các giao dch ma bán vi nhà cung
ng…. nên thi gian ca các khon cho vay DNVVN thng ngn.
Các thông tin v DNVVN thng rt khó xác đnh do giy t, s sách k toán
không đy đ, chi tit qua đó khon vay thng mang nhiu ri ro qua đó ngân hàng
thng yêu cu doanh nghip phi có tài sn đm bo khi vay vn. Tài sn đm bo là
điu kin quan trng đ ngân hàng ra quyt đnh cho doanh nghip vay vn cng nh
quyt đnh quy mô khon vn đc vay. Tuy nhiên hu ht các DNVVN Vit Nam
không có, không đ tài sn đm bo cho vic vay vn, hoc nu có thì không đáp ng
đy đ quy đnh v tài sn đm bo cho vay theo yêu cu ca ngân hàng. Chính vì vy,
7
ngân hàng cn tin hành nâng cao hiu qu thm đnh tài sn đm bo, tránh nhng ri
ro gp phi trong quá trình cho vay.
1.2.4. Phng thc cho vay doanh nghip va và nh
1.2.4.1. Theo k hn cho vay
Cn c theo k hn, cho vay doanh nghip va và nh đc chia thành cho vay
ngn hn và cho vay trung – dài hn.
Cho vay ngn hn: Khon vay ngn hn là các khon vay có thi gian cho vay
đn 12 tháng. Mc đích ca loi hình cho vay này thng là nhm tài tr cho vic hình
thành, mua sm tài sn lu đng, đáp ng nhu cu vn lu đng ca DNVVN trong
hot đng kinh doanh. Các loi cho vay ngn hn doanh nghip va và nh nh: Cho
vay vn lu đng, cho vay vn xây dng công trình, cho vay theo hn mc thu chi….
Cho vay trung hn và dài hn: Cho vay trung - dài hn là loi hình cho vay
trong đó các bên tha thun thi hn s dng vn vay là t 1 – 5 nm và trên 5 nm.
Các loi cho vay trung và dài hn đi vi DNVVN bao gm: Cho vay mua sm thit
b, máy móc; Cho vay theo d án đu t, cho vay theo hn mc tín dng…
1.2.4.2. Theo tính cht đm bo
Theo tính cht đm bo, cho vay DNVVN có hai loi chính: Cho vay có đm bo
bng tài sn và cho vay không có đm bo bng tài sn.
Choăvayăcóăđm bo bng tài sn: Là loi cho vay da trên c s các bo đm
nh th chp hoc cm c, hoc phi có s bo lãnh ca ngi th ba. i vi cho vay
DNVVN, các tài sn doanh nghip có th cm c hoc th chp là: Tài sn c đnh
thuc s hu ca doanh nghip, máy móc thit b, hàng hóa luân chuyn, các khon
phi thu, quyn đòi n, chng khoán hoc đm bo, y thác vn ca bên th ba.
Choăvayăkhôngăcóăđm bo bng tài sn: Là vic ngân hàng cho doanh nghip
vay vn không có tài sn cm c, th chp hoc không có bo lãnh ca ngi th ba v
tài sn. Trong trng hp cho vay DNVVN, đi vi nhng doanh nghip có phng
án sn xut kinh doanh và quan h tín dng tt vi ngân hàng, ngân hàng có th cho
vay da vào uy tín ca bn thân doanh nghip mà không cn mt ngun thu n th hai
b sung. Mi ngân hàng s có các quy đnh riêng v cho vay không có tài sn đm bo
nh điu kin cho vay, lãi sut cho vay, mc cho vay ti đa, quy trình cho vay…
Trng hp các DNVVN có đ điu kin đ đc vay không có bo đm bng tài sn,
nhng uy tín vi ngân hàng cha thc s đm bo, ngân hàng có th tho thun vi
doanh nghip vay vn v vic có mt bên th ba, bên th ba này phi có uy tín và kh
nng tài chính, cam kt bng vn bn rng s tr n thay cho doanh nghip vay trong
trng hp doanh nghip vay không tr đc n cho ngân hàng.
Ngoài nhng hình thc cho vay trên, tùy thuc vào tình hình thc t và nhu cu
s dng vn ca khách hàng mà ngân hàng có th áp dng nhiu hình thc cho vay
Thang Long University Library
8
khác nh: cho vay theo hn mc tín dng d phòng, cho vay y thác, cho vay hp
vn,….
1.2.5. Vai trò ca hot đng cho vay doanh nghip va và nh
Trong nn kinh t th trng s tn ti và phát trin ca các doanh nghip va và
nh là mt tt yu khách quan và cng nh các loi hình doanh nghip khác trong quá
trình hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip này cng s dng vn tín dng
ngân hàng đ đáp ng nhu cu thiu ht vn cng nh đ ti u hoá hiu qu s dng
vn ca mình. Hot đng cho vay ca ngân hàng thng mi đi vi các doanh nghip
va và nh đóng vai trò rt quan trng, nó chng nhng thúc đy s phát trin khu vc
kinh t này mà thông qua đó tác đng tr li thúc đy h thng ngân hàng, đi mi
chính sách tin t hoàn thin các c ch chính sách v tín dng, thanh toán ngoi hi…
1.2.5.1. i vi doanh nghip va và nh
Hot đng cho vay DNVVN ca ngân hàng góp phn đm bo cho hot đng ca
các DNVVN đc liên tc. Trong nn kinh t th trng đòi hi các doanh nghip luôn
cn phi ci tin k thut thay đi mu mã mt hàng, đi mi công ngh máy móc thit
b đ tn ti đng vng và phát trin trong cnh tranh. Trên thc t không mt doanh
nghip nào có th đm bo đ 100% vn cho nhu cu sn xut kinh doanh. Ngun vn
ca ngân hàng đã to điu kin cho các doanh nghip đu t xây dng c bn, mua
sm máy móc thit b ci tin phng thc kinh doanh. T đó góp phn thúc đy to
điu kin cho quá trình phát trin sn xut kinh doanh đc liên tc.
Hot đng cho vay DNVVN ca ngân hàng góp phn nâng cao hiu qu s dng
vn ca DNVVN. Khi s dng ngun vn vay ca ngân hàng, các doanh nghip phi
tôn trng hp đng tín dng phi đm bo hoàn tr c gc ln lãi đúng hn và phi tôn
trng các điu khon ca hp đng cho dù doanh nghip làm n có hiu qu hay
không. Do đó đòi hi các DNVVN khi mun tip cn ngun vn ca ngân hàng phi
có phng án sn xut kh thi, không ch thu hi đ vn mà các doanh nghip còn
phi tìm cách s dng vn có hiu qu, tng nhanh chóng vòng quay vn, đm bo t
sut li nhun phi ln hn lãi sut ngân hàng thì mi tr đc n và kinh doanh có
lãi. Trong quá trình cho vay ngân hàng thc hin kim soát trc, trong và sau khi gii
ngân buc doanh nghip phi s dng vn đúng mc đích và có hiu qu.
Hot đng cho vay DNVVN ca ngân hàng góp phn hình thành c cu vn ti
u cho DNVVN. Ngun vn vay chính là công c đòn by đ doanh nghip ti u hoá
hiu qu s dng vn. i vi các DNVVN do hn ch v vn nên vic s dng vn
t có đ sn xut là khó khn vì vn hn hp và nu s dng thì giá vn s cao, t đó
giá thành sn phm cng tng lên, sn phm khó đc th trng chp nhn. đt
đc hiu qu kinh doanh thì các DNVVN phi có mt c cu vn ti u, kt cu hp
9
lý nht là ngun vn t có và vn vay nhm ti đa hoá li nhun ti mc giá vn bình
quân r nht.
Ngoài ra, hot đng cho vay ca ngân hàng thng mi góp phn giúp cho các
DNVVN tp trung vn sn xut, nâng cao kh nng cnh tranh trên th trng.
1.2.5.2. i vi ngân hàng
Hot đng cho vay trong đó có cho vay đi vi giúp Ngân hàng nâng cao hiu
qu s dng vn bi hot đng ca ngân hàng là đi vay đ cho vay nên khi ngun vn
ngân hàng huy đng đc đt mc cao nhng li không th cho vay đc, gây nên tình
trng tha, đng vn, các ngân hàng làm n không hiu qu.
Cho vay các DNNVV chim mt v trí rt quan trng trong chin lc phát trin
kinh doanh ca ngân hàng, bi cho vay là ngun to ra khon li nhun ln cho các
ngân hàng, mc dù cng mang li nhiu ri ro cho ngân hàng. Mt ngân hàng có hot
đng cho vay tt s mang li nhiu li nhun cho ngân hàng, giúp ngân hàng có khon
thu đ đ chi tr mt phn cho các chi phí nh chi phí huy đng vn, chi phí hot đng
ca ngân hàng, tr lng cho nhân viên. Bên cnh đó, hot đng cho vay DNNVV s
giúp các ngân hàng có th tng cng quan h gia ngân hàng và các DNNVV đng
thi m rng th phn, nâng cao nng lc cnh tranh ca mình trong nn kinh t th
trng, to điu kin thun li đ cho ngân hàng tng ngun vn huy đng và phát
trin trong tng lai.
1.3. y mnh hotăđngăchoăvayăđi vi doanh nghip va và nh ti ngân hàng
thngămi
1.3.1. S cn thit phi đy mnh hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và
nh ti ngân hàng thng mi
y mnh hot đng cho vay DNVVN giúp cho ngun vn huy đng ca ngân
hàng b ra đc s dng hiu qu, ngân hàng thu đc li nhun t mi khon vay
ca khách hàng. Ngân hàng có nhiu điu kin m rng hot đng cho vay cng nh
các dch v ngân hàng khác, đng thi tng cng kh nng cnh tranh ca ngân hàng
trên th trng. Chính vì vy đy mnh hot đng cho vay là cn thit và là xu th tt
yu ca các NHTM trong giai đon hin nay.
Hot đng cho vay ca NHTM là kênh cung cp vn ch yu cho các DNVVN
hin nay. Trong quá trình m rng SXKD, các nhu cu v vn thng xuyên phát sinh
và đ phc v tt cho hot đng SXKD, nâng cao hiu qu hot đng thì doanh nghip
phi s dng ngun vn đi vay bi quy mô vn ch s hu ca các DNVVN hin nay
thng nh bé. Nh có vn vay t ngân hàng mà các DNVVN có thêm ngun vn đ
đi mi trang thit b, m rng quy mô hot đng sn xut kinh doanh, t đó nâng cao
sc cnh tranh ca doanh nghip trên th trng. Vn vay ngân hàng cng kích thích
các DNVVN kinh doanh hiu qu hn.
Thang Long University Library
10
y mnh hot đng cho vay DNVVN ca NHTM góp phn thúc đy các doanh
nghip sn xut và lu thông hàng hóa tt hn to điu kin gii quyt công n vic
làm, tng cng an sinh xã hi. Nó còn góp phn khai thác có hiu qu các ngun lc
quc gia, thúc đy nhanh quá trình tích t và tp trung vn phc v SXKD, gii quyt
tt mi quan h gia tng trng kinh t và tng trng cho vay, góp phn n đnh
kinh t v mô.
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá đy mnh hot đng cho vay đi vi doanh nghip va
và nh ti ngân hàng thng mi
1.3.2.1. Nhóm các ch tiêu đnh tính
Tuân th theoăcăs pháp lý, nguyên tc và quy trình cho vay: Hot đng cho
vay DNVVN phi tuân th các quy đnh ca pháp lut Nhà nc, cao nht là Hin
pháp và Lut các t chc tín dng, các quy ch cho vay, các vn bn ch đo ca
Chính ph và ngân hàng Nhà nc và các vn bn quy phm pháp lut có liên quan.
Chínhăsáchăchoăvayăđúngăđn, phù hp vi tng thi k c th: đy mnh
hot đng cho vay đi vi DNVVN mà vn đm bo an toàn cho ngun vn ca ngân
hàng thng mi, yêu cu hot đng cho vay DNVVN phi tuân th quy ch, quy trình
nghip v cho vay. T nhng đc đim riêng có ca mình, ngân hàng điu chnh và
đa ra quy ch phù hp nht nh: Lp s tay tín dng, chính sách u tiên dành cho
khách hàng có lch s tín dng tt, hn ch cp tín dng vi khách hàng có lch s tín
dng xu hoc khách hàng kinh doanh ngành ngh mang nhiu ri ro cho tng thi k
c th. T đó, hot đng cho vay DNVVN ca ngân hàng s đc đy mnh hn.
Hotă đng kim soát ni b ca ngân hàng: Hot đng cho vay đi vi
DNVVN ca ngân hàng phi đi mt vi rt nhiu ri ro, vì đây là loi hình doanh
nghip d b tác đng bi các nh hng ca yu t bên ngoài. Chính vì vy công tác
kim soát ni b đóng vai trò quan trng trong vic nhn dng, đo lng, đánh giá các
hot đng cho vay đ kp thi phát hin, ngn nga ri ro, qua đó đ xut nhng bin
pháp qun lý ri ro thích hp. Qua đó, ngun vn ca ngân hàng đc đm bo, hot
đng ca ngân hàng đc gi vng, góp phn thc đy hot đng cho vay đi vi
DNVVN.
S lng DNVVN có quan h tín dng vi ngân hàng: Trên th trng, s
cnh tranh luôn luôn tn ti và mt yu t tt yu. Trong bt c ngành ngh kinh
doanh nào thì các doanh nghip cng mong mun có đc th phn ln nht có th có
trong phm vi hot đng ca mình. Ngành ngân hàng cng không phi là mt ngoi l.
Trong nhng nm gn đây, các ngân hàng thng mi c phn ngày càng phát trin
mnh m vi mng li m rng khp c nc. Có rt nhiu ngân hàng cùng hot
đng trên mt đa bàn nên dn đn vic s lng doanh nghip có quan h vay mn
11
vi tng ngân hàng s gim đi nu nh mi ngân hàng không có nhng bin pháp đ
m rng th phn ca mình.
Xét v ch tiêu s lng DNVVN có quan h tín dng vi ngân hàng thì đây là
mt ch tiêu tung đi phn ánh hot đng cho vay ca ngân hàng đi vi DNVVN.
Qua mi nm, s liu này s phn ánh s tng trng v s lng DNVVN có quan h
tín dng vi ngân hàng cng nh vic ngân hàng có tin hành vic đy mnh cho vay
đi vi đi tng khách hàng này hay không.
Uy tín, hình nh,ăthngăhiu ca ngân hàng
Uy tín ca ngân hàng là ch tiêu quan trng, nó nh hng đn hot đng kinh
doanh ca ngân hàng nói chung và hot đng cho vay đi vi DNNVV nói riêng.
Ngân hàng tn ti đc chính là nh s tin cy ca khách hàng vi ngân hàng.
Uy tín ca mi ngân hàng đc xây dng, hình thành trong c mt quá trình lâu
dài. Khi khách hàng đn thc hin giao dch ti ngân hàng h mong mun đc cung
cp nhng sn phm dch v tt nht và s chm sóc tn tình, chu đáo nht và thng
chn nhng ngân hàng ln có uy tín đ giao dch. Chính vì vy mt ngân hàng to
dng đc uy tín đi vi khách hàng s thu hút các khách hàng đn vi ngân hàng đó
nhiu hn, qua đó nâng cao hình nh, thng hiu ca ngân hàng. ó chính là tin đ
cho vic huy đng đc ngun vn ln hn vi chi phí r hn, qua đó ngân hàng s có
thêm ngun lc đ đy mnh hot đng cho vay nói chung và hot đng cho vay
DNVVN nói riêng.
1.3.2.2. Nhóm ch tiêu đnh lng
Vòng quay vn cho vay DNVVN
Vòng quay vn cho vay
DNVVN
=
Doanh s thu n cho vay DNVVN
D n bình quân cho vay DNVVN
Ch tiêu vòng quay vn cho vay DNVVN phn ánh s vòng chu chuyn vn ca
NHTM đi vi khách hàng ca hot đng cho vay DNVVN, cho bit thi gian thu n
vay nhanh hay chm. H s này càng tng cho thy tình hình qun lý vn cho vay tt,
hiu qu cho vay cao. Ngc li ch s này thp chng t có nhng bt n có th xy
ra trong quá trình thu hi vn. Thông qua đó ngân hàng sm có bin pháp nhc nh,
đôn đc khách hàng, kp thi hn ch ri ro có th xy ra. ây cng là cn c đ ngân
hàng đa ra quyt đnh có cho vay trong nhng ln tip theo hay không. Bên cnh đó,
cng cn xem xét ti mt nhân t là d n bình quân cho vay DNVVN. Khi d n
bình quân thp làm cho vòng quay vn tín dng ln nhng li không phn ánh đc
cht lng khon cho vay là cao bi nó th hin kh nng cho vay kém ca ngân hàng.
S món cho vay DNVVN: S món cho vay DNVVN là ch tiêu phn ánh s
lng món vay DNVVN mà ngân hàng đã gii ngân trong khong thi gian nht đnh.
Thang Long University Library
12
S món cho vay nhiu chng t hot đng cho vay DNVVN ngày càng đc chú trng
đy mnh, s món cho vay ít cho thy hot đng cho vay DNVVN cha đt đc hiu
qu, khách hàng tìm đn ngân hàng còn cha nhiu hoc các khách hàng là DNVVN
không có nhng phng án SXKD tt nên ngân hàng không cp vn hoc là các hình
thc cho vay DNVVN ca ngân hàng cha thc s thu hút đc khách hàng.
S DNVVNăđc vay vn
S DNVVN đc vay vn là ch tiêu cho bit s lng các DNVVN mà ngân
hàng đã ký hp đng tín dng trong mt khong thi gian nht đnh. S DNVVN đc
vay vn nhiu chng t chính sách cho vay ca ngân hàng tt, thu hút đc nhiu
khách hàng đn vi ngân hàng hn, uy tín ca ngân hàng đc nâng cao. Tuy nhiên s
doanh nghip đc vay vn càng nhiu thì chng t ngân hàng càng gp nhiu ri ro
trong hot đng tín dng, vì th ngân hàng cn ci tin quy trình cho vay, nâng cao
cht lng thm đnh và giám sát cht ch hn na nhm đm bo ngun vn vay đn
đc vi các doanh nghip đang thc s cn vn và có tim nng phát trin nhng vn
đm bo đc an toàn trong hot đng ca ngân hàng.
Giá tr trung bình mt món vay DNVVN
Ch tiêuănƠyăđc tính bng công thc:
Giá tr trung bình mt món
vay DNVVN
=
Doanh s cho vay DNVVN
S món cho vay DNVVN
Gía tr trung bình ca mt món vay phn ánh quy mô trung bình ca mt khon
cho vay DNVVN. Ch tiêu này ln chng t ngân hàng đang cho các DNVVN vay vi
s tin gii ngân ln, hot đng cho vay đc đy mnh c v mt giá tr và s lng.
Tuy nhiên thông thng giá tr các khon vay ca DNVVN thng nh, do doanh
nghip ch yu vay đ b sung ngun vn lu đng hoc phc v nhu cu SXKD theo
thi v nh mua nguyên vt liu, đu t ngn hn….
T l NQH trong cho vay DNVVN
NQH là khon n gc hay lãi mà khách hàng không tr đc khi đn hn tha
thun ghi trên hp đng tín dng.
T l NQH trong cho vay DNVVN là t l phn trm gia NQH và tng d n
cho vay DNVVN ca ngân hàng mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, cui
quý, cui nm. T l này cho bit ti thi đim xác đnh c 100 đng ngân hàng đã
cho vay DNVVN có bao nhiêu đng là NQH.
T l NQH cho vay DNVVN
=
NQH cho vay DNVVN * 100%
Tng d n cho vay DNVVN
13
i vi ngân hàng, vic khách hàng không tr đúng hn có th nh hng đn
tính thanh khon cng nh hot đng kinh doanh ca ngân hàng, kh nng thu đc n
vay là thp. Ngân hàng cn có nhng bin pháp hu hiu đ gim thiu thit hi kp
thi nh tng cng công tác đôn đc khách hàng tr n khi đn hn, tích cc đòi n
đã quá hn cng nh giám sát cht ch tình hình tài chính ca khách hàng nhm gim
thiu nhng ri ro trong cho vay có th đn. Vic đy mnh hot đng cho vay cng b
nh hng mt phn thông qua NQH. T l NQH càng cao chng t ngân hàng đang
gp ri ro tín dng và có kh nng mt vn.
T l n xu trong cho vay DNVVN
N xu là nhng khon n mà kh nng thu hi rt thp. Theo Quyt đnh
493/2005/Q-NHNN thì n t nhóm 3 đn nhóm 5 là n xu và t l n xu trên tng
d n vào khong 2% - 5% là chp nhn đc.
T l n xu trong cho vay
DNVVN
=
N xu cho vay DNVVN * 100%
Tng d n cho vay DNVVN
T l n xu trong cho vay DNVVN phn ánh t trng ca n xu trong tng d
n cho vay DNVVN ca ngân hàng, cho bit trong 100 đng n cho vay DNVVN thì
có bao nhiêu đng là n xu. T l này càng cao càng phn ánh nhng ri ro trong cho
vay DNVVN ca ngân hàng ln. N xu phn nh kh nng thu hi vn khó khn ca
ngân hàng lúc này không còn mc đ ri ro thông thng na mà có nguy c mt
vn. Có nhiu bin pháp đ gii quyt n xu, tùy vào tình hình thc t ca doanh
nghip mà ngân hàng có th đa ra nhng bin pháp khác nhau t gia hn n đn phát
mi TSB.
T l trích lp d phòng ri ro (DPRR) cho vay DNVVN
Theo điu 2 Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN quy đnh: “D phòng ri ro là
khon tin đc trích lp đ d phòng cho nhng tn tht có th xy ra do khách hàng
ca t chc tín dng không thc hin theo ngha v cam kt”. Do đó các ngân hàng s
dng qu d phòng ri ro nhm bù đp khon n quá hn ca khách hàng khi ri ro
xy ra đ không làm nh hng đn li nhun ca ngân hàng. đánh giá vn đ trích
lp và s dng vn d phòng trong cho vay DNVVN, các ngân hàng s dng ch tiêu
sau:
T l trích lp DPRR cho
vay DNVVN
=
DPRR cho vay DNVVN đc trích * 100%
D n cho vay DNVV
T l trích lp DPRR cho vay DNVVN cho bit c cu trích lp d phòng trên
tng d n cho vay DNVVN là bao nhiêu. Theo quy đnh hin nay nhóm n xu
chim t trng càng ln trong tng d n cho vay thì các ngân hàng phi trích DPRR
Thang Long University Library
14
càng nhiu. T l này càng cao chng t ri ro tín dng tim tàng mà ngân hàng đang
đi mt càng ln, hiu qu ca hot đng cho vay DNVVN càng gim sút.
Kh nngăbùăđp ri ro
Trong nn kinh t th trng các doanh nghip cng nh các NHTM phi hot
đng trong môi trng cnh tranh gay gt, chu s chi phi ln ca các quy lut cung -
cu, quy lut cnh tranh nên phi thng xuyên đi mt vi ri ro t mi phía. Có
khi giá c thay đi, do công ngh lc hu, kh nng qun lý và điu hành kém, khng
hong tài chính gây phn ng dây chuyn khin các doanh nghip gp khó khn,
thua l trong kinh doanh, thm chí v n dn đn phá sn. Mt khác do thông tin tín
dng không đy đ, nu mt bên không nm vng tình hình tài chính, uy tín kh nng
thanh toán ca đi tác, không am hiu, không kim tra đc các thông s k thut và
hiu qu ca d án mà mình tài tr thì ri ro tín dng là điu khó tránh khi.
H s kh nng bù đp ri ro
khon cho vay DNVVN
=
DPRR cho vay DNVVN đc trích
N đã x lý ri ro
Thu nhp t hotăđng cho vay DNVVN
Bt k mt đn v kinh doanh nào, khi đã tin hành hot đng đu t thì đu k
vng vào mt ngun thu nhp cao trong tng lai và các NHTM cng không phi là
mt ngoi l. Vic đy mnh hat đng cho vay đi vi các DNVVN có đt đc hiu
qu thc s hay không thì cn phi xem xét đn ch tiêu này.
Khi mà d n cho vay có tng lên nhng doanh thu li không tng thì chng t
hot đng cho vay không đt hiu qu. Ngoài ra, chúng ta có th xem xét đn t trng
đóng góp thu nhp ca hot đng cho vay DNVVN trong tng thu ca NHTM đ đc
kt qu ca vic đy mnh hot đng cho vay DNVVN trong các nm.
Thu nhp t cho
vay DNVVN
=
Lãi t hot đng cho vay DNVVN
x
100%
Thu nhp t hot đng cho vay
Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca các khon cho vay ca ngân hàng,
nó cho bit t l lãi phát sinh t hot đng cho vay trên mt đn v thu nhp là bao
nhiêu. Vi cùng mt mc thu nhp, nu ngân hàng nào càng gim đc chi phí đu
vào càng nhiu thì t l thu nhp càng ln, chng t ngân hàng hot đng tt, điu này
góp phn to nên đy mnh hot đng cho vay tt.