B GIÁO DC ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU HONG
VN T TIN GI TIT KII
NGÂN HÀNG TMCP QUC T VIT NAM
CHI NHÁNH PHM NGC THCH
SINH VIÊN THC HIN
: PHM HÀ CHÂU
MÃ SINH VIÊN
: A15473
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2013
B GIÁO DC ÀO TO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO HIU QU HONG
VN T TIN GI TIT KITI
NGÂN HÀNG TMCP QUC T VIT NAM
CHI NHÁNH PHM NGC THCH
ng dn
: TS. Nguyn Th Thúy
Sinh viên thc hin
: Phm Hà Châu
Mã sinh viên
: A15473
Chuyên ngành
: Tài chính - Ngân hàng
HÀ NI - 2013
Thang Long University Library
L
hoàn thành khóa lun này, em xin t lòng bit n sâu sc đn cô
TS. Nguyn Th Thúy, đư tn tình hng dn trong sut quá trình vit khóa lun tt
nghip.
Em chân thành cm n quỦ Thy, Cô trong khoa Qun lỦ, trng i hc Thng
Long đư tn tình truyn đt kin thc trong 4 nm hc tp. Vi vn kin thc đc tip
thu trong quá trình hc không ch là nn tng cho quá trình nghiên cu khóa lun mà
còn là hành trang quý báu đ em bc vào đi mt cách vng chc và t tin.
Em chân thành cm n Ban giám đc và các anh ch trong Ngân hàng VIB chi
nhánh Phm Ngc Thch đư cho phép và to điu kin thun li đ em thc tp ti Chi
nhánh, giúp đ em trong quá trình thu thp s liu.
Cui cùng em kính chúc quý Thy, Cô di dào sc khe và thành công trong s
nghip, đng kính chúc các cô, chú, anh, ch trong Chi nhánh luôn di dào sc khe,
đt đc nhiu thành công tt đp trong công vic.
Sinh viên
Phm Hà Châu
MC LC
LÝ LUN CHUNG V HIU QU HONG
TIN GI TIT KI
MI 1
1.1. Hong tin gi tit kii 1
1.1.1. Khái nim vn huy đng và hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng
mi 1
1.1.2. Khái nim ếân c 1
1.1.3. Khái nim tin gi và tin gi tit kim 1
1.1.4. c trng ca tin gi tit kim huy đng t ếân c 2
1.1.5. Phân loi tin gi tit kim ếân c 4
1.1.6. Ý ngha ca ngun vn huy đng t tin gi tit kim ếân c 12
1.1.7. Mt s quy đnh v huy đng tin gi tit kim 16
1.1.8. Ý ngha và quy ch bo him tin gi 17
1.2. Hiu qu ho ng tin gi tit kim dân c a ngân hàng
i 19
1.2.1. Khái nim hiu qu huy đng tin gi tit kim 19
1.2.2. Các ch tiêu th hin hiu qu hot đng huy đng tin gi tit kim t ếân c
20
1.2.3. Các nhân t nh hng ti hiu qu hot đng huy đng tin gi tit kim dân
c ca ngân hàng thng mi 27
THC TRNG HIU QU HONG TIN
GI TIT KII NGÂN HÀNG TMCP QUC T
VIT NAM VIB CHI NHÁNH PHM NGC THCH 35
2.1. Khái quát v i C phn Quc t Vit Nam Chi
nhánh Phm Ngc Thch 35
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 35
2.1.2. Các hot đng kinh doanh chính 35
2.1.3. B máy c cu t chc và chc nng tng b phn 35
2.2. Tình hình hong kinh doanh ti C phn Quc
t Vit Nam Chi nhánh Phm Ngc Thch 37
2.2.1. Hot đng huy đng vn 38
Thang Long University Library
2.2.2. Hot đng s dng vn (ch yu là cho vay) 39
2.2.3. Kt qu hot đng kinh doanh 41
2.3. Thc trng hiu qu hong tin gi tit kii Ngân
i C phn Quc t Vit Nam Chi nhánh Phm Ngc Thch 44
2.3.1. Ch tiêu đnh tính 44
2.3.2. Ch tiêu đnh lng 45
2.3.3. ánh giá chung v hiu qu hot đng huy đng tin gi tit kim ếân c ca
Ngân hàng Thng mi C phn Quc t Vit Nam – Chi nhánh Phm Ngc Thch .
57
GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HONG HUY
NG TIN GI TIT KII NGÂN HÀNG
I C PHN QUC T VIT NAM CHI
NHÁNH PHM NGC THCH 63
3.1. ng phát trin ci C phn Quc t Vit
Nam Chi nhánh Phm Ngc Thch 63
3.1.1. Mc tiêu phn đu chung 63
3.1.2. Các mc tiêu c th 64
3.2. Các gii pháp nâng cao hiu qu hong tin gi tit kim dân
mi C phn Quc t Vit Nam Chi nhánh Phm
Ngc Thch 65
3.2.1. Gn lin công tác huy đng ngun vn tin gi tit kim ếân c vi s dng
vn có hiu qu 65
3.2.2. a ếng hóa các hình thc huy đng tin gi tit kim ếân c 65
3.2.3. Tng cng hot đng qung cáo, tip th 67
3.2.4. Chú trng chính sách khách hàng, phát huy ti đa yu t con ngi 68
3.2.5. Hin đi hóa công ngh ngân hàng 69
3.3. Mt s kin ngh xut 70
3.3.1. Kin ngh đi vi Chính ph 70
3.3.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 72
3.3.3. Kin ngh đi vi Ngân hàng Thng mi c phn Quc t Vit Nam 74
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
BHTG
Bo him tin gi
NH
Ngân hàng
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
TCTD
T chc tín dng
TGTK
Tin gi tit kim
TMCP
Thng mi c phn
USD
ô la M
VND
Vit Nam đng
Thang Long University Library
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V TH
Bng 1.1. Lãi sut tit kim có kì hn ti VIB 6
Bng 1.2. Bc lãi sut tit kim bc thang theo thi gian gi ti Agribank 9
Bng 1.3. Mc khuyn khích ca tit kim bc thang theo s d tin gi ti Agribank
10
Bng 2.1. Mt s ch tiêu phn ánh kt qu hot đng kinh doanh ca chi nhánh VIB
Phm Ngc Thch 37
Bng 2.2. Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh chi nhánh VIB Phm Ngc Thch . 41
Bng 2.3. Tình hình huy đng vn ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 45
Bng 2.4. T l khách hàng rút tin đt xut 47
Bng 2.5. Huy đng vn t tin gi tit kim theo loi tin ti chi nhánh VIB Phm
Ngc Thch 48
Bng 2.6. Huy đng tin gi tit kim theo k hn ti chi nhánh VIB Phm Ngc
Thch 49
Bng 2.7. Quy mô huy đng vn tin gi tit kim và quy mô cho vay
ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 52
Bng 2.8. Huy đng tin gi tit kim ngn hn và cho vay ngn hn
ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 53
Bng 2.9. Huy đng tin gi tit kim trung và dài hn và cho vay trung và dài hn ti
chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 54
Bng 2.10. Chi phí tr lãi TGTK ti VIB chi nhánh Phm Ngc Thch 56
Biu đ 2.1. Tình hình huy đng vn ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch giai đon
2010-2012 38
Biu đ 2.2. Tình hình cho vay ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch giai đon 2010-
2012 40
Biu đ 2.3. C cu ngun vn huy đng t tin gi tit kim theo loi tin ti chi
nhánh VIB Phm Ngc Thch 48
Biu đ 2.4. C cu ngun vn huy đng t tin gi tit kim theo kì hn ti chi nhánh
VIB Phm Ngc Thch 50
Biu đ 2.5. Huy đng tin gi tit kim ngn hn và cho vay ngn hn
ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 53
Biu đ 2.6. Huy đng tin gi tit kim trung và dài hn và cho vay trung và dài hn
ti chi nhánh VIB Phm Ngc Thch 55
S đ 2.1. Mô hình c cu t chc Ngân hàng TMCP Quc t chi nhánh Phm Ngc
Thch 36
LI M U
1. Tính cp thit c tài
Không khó đ nhn thy rng, vi bt k mt doanh nghip hay mt t chc kinh
t nào, đ có tin đ xây dng c s vt cht k thut, phát trin hot đng kinh doanh
thì ngun vn luôn đóng mt vai trò rt quan trng. i vi các ngân hàng thng
mi, vi chc nng là các trung gian hot đng trong lnh vc tin t thì ngun vn
càng khng đnh v trí ht sc quan trng không th thiu. Bn thân hot đng huy
đng vn cng luôn là mt trong các nghip v c bn nht ca các ngân hàng.
Các ngân hàng thng mi Vit Nam huy đng vn thông qua nhiu kênh khác
nhau, vi nhiu hình thc đa dng phong phú. Trong đó, huy đng vn t tin gi tit
kim ca các tng lp dân c là mt hot đng huy đng vn truyn thng, ph bin
và ngày càng phát trin, phù hp vi xu hng chung ca th gii và xu hng phát
trin ca nn kinh t xã hi.
Vn đ cn quan tâm đi vi công tác huy đng vn t tin gi tit kim dân c
không ch là quy mô vn huy đng là bao nhiêu hay các phng thc, cách thc huy
đng nh th nào, mà hiu qu ca hot đng huy đng tin gi tit kim đó ra sao
cng là mt vn đ quan trng các ngân hàng thng mi cn quan tâm chú ý và
nghiên cu, nhm đa ra các chin lc thích hp giúp phát trin hot đng kinh
doanh ca ngân hàng.
Xut phát t thc tin đó, kt hp vi quá trình thc tp nghiên cu ti Ngân
hàng Thng mi C phn Quc t Vit Nam – Chi nhánh Phm Ngc Thch, em đư
chn đ tài “Nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn t tin gi tit kim dân c ti
Ngân hàng thng mi C phn Quc t Vit Nam – Chi nhánh Phm Ngc Thch” đ
thc hin khóa lun tt nghip ca mình.
2.
Thông qua vic nghiên cu lý lun v hiu qu hot đng huy đng vn t tin
gi tit kim dân c ca ngân hàng thng mi và thc trng hiu qu huy đng tin
gi tit kim ca Ngân hàng TMCP Quc t Vit Nam – Chi nhánh Phm Ngc Thch
trong giai đon 2010 - 2012 nhm tìm ra nhng đim mnh, đim yu trong hiu qu
huy đng tin gi tit kim dân c ca chi nhánh, t đó đ xut nhng gii pháp nâng
cao hiu qu hot đng huy đng vn t tin gi tit kim dân c cho chi nhánh trong
thi gian ti.
3.
- i tng nghiên cu: Hiu qu hot đng huy đng vn t tin gi tit kim
dân c ca NHTM.
Thang Long University Library
- Phm vi nghiên cu: Hiu qu hot đng huy đng vn t tin gi tit kim
dân c ca Ngân hàng TMCP Quc t Vit Nam - Chi nhánh Phm Ngc Thch trong
giai đon 2010 – 2012.
4. u
Phng pháp thng kê, phng pháp suy lun, phng pháp phân tích và so sánh
s liu qua mt s nm gn đây ti Ngân hàng TMCP Quc t Vit Nam - Chi nhánh
Phm Ngc Thch
5.
Ngoài phn li m đu, danh mc tài liu tham kho, danh mc các t vit tt,
danh mc bng biu, s đ, tài liu tham kho và kt lun, lun vn có b cc gm 3
chng:
Lý lun chung v hiu qu ho ng tin gi tit
kii
Thc trng hiu qu ho ng tin gi tit kim
g mi C phn Quc t Vit Nam
Chi nhánh Phm Ngc Thch
:
Gii pháp nâng cao hiu qu hong tin gi tit
kii C phn Quc t Vit
Nam Chi nhánh Phm Ngc Thch
1
LÝ LUN CHUNG V HIU QU HOT NG HUY
NG TIN GI TIT KIA NGÂN HÀNG
I
1.1.
1.1.1.
Hot đng huy đng vn ca các ngân hàng thng mi là hot đng mà trong đó
các ngân hàng này tìm kim ngun vn kh dng t các ch th khác nhau nhm mc
đích kinh doanh và đm bo s vn hành bình thng, hiu qu ca bn thân nó theo
đúng các quy đnh pháp lut (Trích “Giáo trình Ngân hàng thng mi (2009)”,, PGS
– TS Nguyn Vn Tin).
Hot đng huy đng vn ca ngân hàng càng hiu qu s góp phn tng trng
ngun vn ca NHTM, là tin đ đ tin hành hot đng s dng vn.
1.1.2.
Khái nim “dân c” đc hiu chung là “Toàn b nhng ngi đang c trú trên
mt đa bàn lãnh th nht đnh,mt cách t nhiên qua lch s và phát trin không
ngng” (Trích vi.oldict.com). Trong phm vi khách hàng ca mt ngân hàng thì “dân
c” đc hiu là nhng cá nhân, ch th riêng l, không đi din cho mt t chc, c
quan hay doanh nghip nào.
1.1.3.
Theo quy đnh ti khon 9 điu 20 Lut Các t chc tín dng, đư đa ra mt đnh
nghã khá c th v tin gi, c th: “Tin gi là s tin ca t chc, cá nhân gi ti t
chc tín dng hoc các t chc khác có hot đng ngân hàng di hình thc tin gi
không kì hn, tin gi có kì hn, tin gi tit kim và các hình thc khác. Tin gi
đc hng lãi hoc không hng lãi và phi đc hoàn tr cho ngi tr tin”.
V khái nim “tin gi tit kim”, theo quy đnh ca khon 1 iu 6 Quyt đnh
s 1160/2004/Q-NHNN v viêc ban hành Quy ch v tin gi tit kim vào ngày 13
tháng 9 nm 2004 ca Thng đc Ngân hàng nhà nc Vit Nam: “Tin gi tit kim
là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon tin gi tit kim, đc xác nhn
trên th tit kim, đc hng lãi theo quỔ đnh ca t chc nhn tin gi tit kim và
đc bo him theo quỔ đnh ca pháp lut v bo him tin gi.”
Các tng lp dân c đu có các khon thu nhp tm thi cha s dng (các khon
tin tit kim). Trong điu kin có kh nng tip cn đc vi ngân hàng, h đu có th
gi tit kim nhm thc hin mc tiêu an toàn và sinh li đi vi các khon tin tit
kim, đc bit là nhu cu an toàn. Nhm thu hút ngày càng nhiu tin tit kim, các ngân
hàng đu khuyn khích dân c thay đi thói quen gi tin mt ti nhà bng cách m
Thang Long University Library
2
rng mng li huy đng vn, đa ra các hình thc huy đng đa dng và lãi sut cnh
tranh hp dn. S tit kim này không dùng đ thanh toán tin hàng và các dch v ca
ngân hàng song có th th th chp vay vn nu đc s cho phép ca ngân hàng.
Nhìn chung, tin gi tit kim là loi tin gi do các cá nhân kí gi vào t chc
tín dng nhm mc đích ct gi h hoc hng lưi theo đnh kì. ây là loi hình kí
thác rt đa dng và ph bin trong nn kinh t trên toàn th gii.
T các mc 1.1.1, 1.1.2 và 1.1.3 ta rút ra kt lun v khái nim hot đng huy
đng tin gi tit kim dân c. Vy, hot đng huỔ đng vn t tin gi tit kim dân
c ca các ngân hàng thng mi là vic các ngân hàng thng mi tìm kim ngun
vn kh dng t các khon tin tit kim ca các cá nhân trong xã hi,bng nhiu
cách thc khác nhau vi cam kt nm gi an toàn cng nh hoàn tr gc và lãi đúng
thi hn, nhm kinh doanh và đm bo s vn hành bình thng, hiu qu ca ngân
hàng theo đúng các quỔ đnh pháp lut.
1.1.4.
Tt c loi tin gi đu góp phn làm tng tng lng tin ca h thng ngân
hàng trong đó tin gi ca dân c là ni tri hn c. ây là th trng đy tim nng,
m ra nhiu c hi ln cho ngân hàng.
Ngun tin gi tit kim dân c có hai đc trng chính. Th nht, đây là mt
ngun vn vô cùng di dào, tim nng đi vi các ngân hàng thng mi. Có th lý
gii điu này là do dân c luôn là b phn chim s lng đông đo nht trong nn
kinh t, dù ít hay nhiu thì thông thng h cng đu có nhng khon tit kim nht
đnh, tích ly dn đ phc v cho nhng nhu cu trong tng lai. Khi xã hi ngày càng
phát trin, mc sng chung tng lên, cng nh nhn thc ca ngi dân đc nâng
cao, h ngày càng có ý thc hn đi vi nhng khon tin tit kim ca chính mình.
Vi mong mun tìm kim mt ni ct gi an toàn và hn th na là sinh li cho khon
tit kim ca mình, ngi dân tìm đn các ngân hàng thng mi. Khi ngân hàng
thng mi tp trung đc nhng khon tit kim nh l t b phn dân c đông đo
thì li to thành mt ngun vn có quy mô ln và ngân hàng có th s dng chúng đ
phc v cho hot đng kinh doanh ca mình.
Th hai, đây là ngun vn nhìn chung có tính n đnh cao hn so vi các ngun
vn khác ca ngân hàng thng mi, do thc cht đây thng là ngun thu nhp n
đnh ca ngi dân t tin lng hoc thu nhp t hot đông sn xut kinh doanh và
h thng gi tit kim vi mc đích tích ly cho nhng nhu cu c th trong tng
lai, thng có k hoch và có th d báo đc. Trong khi đó,ngun vn huy đng t
các t chc tín dng, các t chc kinh t thng không n đnh do s chuyn đng liên
tc ca dòng tin trong nn kinh t. Ngun vn huy đng t tin gi tit kim dân c
có lúc, có ni, có thi gian chim 30 - 40% ngun vn cho vay ca ngân hàng, còn
3
bình quân nó chim khong t 25% - 30% ngun vn hot đng ca các t chc tín
dng trong c nc (Ngun : S liu thng kê đn ht tháng 12 nm 2012 ca Ngân
hàng Nhà nc v Tng phng tin thanh toán, tin gi và tc đ tng trng).
Ngun tin gi tit kim dân c là s hu ca tng cá nhân, h có quyn quyt đnh
gi vào, lnh ra, không ai đc xâm phm quyn đó tr trng hp đc bit khi có
quyt đnh ca pháp lut.
Vì khách hàng là cá nhân mà ngân hàng không có điu kin nghiên cu tng cá
nhân do đó buc phi đa dng hóa các hình thc gi tit kim đ mi cá nhân la chn
mt hình thc cho phù hp. Lng tin gi ca các cá nhân là không nhiu (trong mi
ln gi) xét v giá tr, các khon tit kim thng nh hn so vi các tài loi tin gi
khác nhng đây là ngun tin thng xuyên và liên tc, hu nh to ra lung vn chy
vào ngân hàng mt cách đu đn, vì vy, nu xét v tng th, đây vn là mt ngun
vn khá tim nng ca các ngân hàng thng mi, là hng đi tt đi vi ngân hàng.
Mi ngân hàng phi làm sao đ to ra tin ích và tín nhim tuyt đi vi ngi gi thì
s d tin gi tit kim s d dàng tng lên khi nn kinh t hàng hoá đang ngày càng
đi mi và phát trin.
Trên thc tin, các sn phm tin gi tit kim rt phong phú và đa dng, đây là
mt phng cách thu hút lng khách hàng ca các ngân hàng thng mi, đáp ng
nhu cu đa dng và bin đi thng xuyên ca nhóm khách hàng đông đo này. Ta có
th xem xét ví d c th v các sn phm tin gi tit kim ti mt s ngân hàng
thng mi Vit Nam : Ngân hàng ACB liên kt vi Công ty Bo him Prévoir Vit
Nam cung cp ti khách hàng sn phm tit kim-bo him Lc Bo Toàn là sn phm
tit kim có k hn mà theo đó khách hàng không nhng đc hng lãi sut tit kim
hp dn mà đc bit còn đc hng thêm quyn li bo him nhân th và h tr vin
phí vi mc bo him ti đa lên ti 200% s tin gi tit kim trong trng hp t
vong hoc thng tt toàn b vnh vin do mi nguyên nhân,vi k hn 12 hoc 13
tháng. Ngoài ra, đ đáp ng các khách hàng có nhu cu xác nhn kh nng tài chính
ca bn thân hoc thân nhân đi du lch, hc tp, … nc ngoài, ACB cung cp sn
phm Tit kim tích ly tun bng USD vi nhng tin ích nh nhn lãi hàng tun, khi
tài khon duy trì đ 5 tun liên tc, ACB tng khách hàng thêm 0.5%/nm lưi sut cho
khon thi gian 5 tun đư duy trì và trên s vn gc ban đu m tài khon.
Ngân hàng BIDV có sn phm tit kim dành cho tr em mang tên “Tit kim
ln lên cùng yêu thng” là sn phm tin gi tit kim có k hn (t 2-15 nm) đc
m đng tên ca tr nh mt món quà Ủ ngha mà cha m hoc ngi thân ca tr
dành cho con em mình. Khách hàng np tin vào tài khon theo đnh k hoc bt k
khi nào có nhu cu đ tích lu cho tr mt khon tin ln hn trong tng lai, phc v
cho nhng nhu cu ca tr nh hc tp, du lch, mua sm, sinh hot…
Thang Long University Library
4
Ngân hàng Quân đi MBBank có sn phm tit kim tích ly dành riêng cho cán
b công nhân viên ca doanh nghip ln, đây là các đi tng khách hàng làm vic ti
các doanh nghip ln, có mt mc thu nhp n đnh nhng cha có k hoch s dng
tin lng ca mình mt cách hiu qu. Bên cnh đó, MBBank còn cung cp gói Tit
kim Quân nhân dành riêng cho các đi tng là quân nhân đang công tác trong các
đn v quân đi hoc các doanh nghip trc thuc B Quc Phòng. ây là sn phm
tin gi tit kim có k hn, theo đó, khách hàng có th np thêm tin vào tài khon
Tit kim Quân nhân bt c khi nào có nhu cu đ hng lãi sut hp dn và hng ti
mc tiêu tích ly dài hn cho các k hoch tng lai.
Các ví d trên đư phn nào th hin s phong phú v các sn phm tin gi tit
kim ca các ngân hàng thng mi ti Vit Nam nhm đáp ng nhu cu ca các
nhóm khách hàng khác nhau vi s đa dng v đ tui, ngh nghip, thu nhp…,
chng t phn ln các NHTM đu có s quan tâm chú trng ti mng hot đng huy
đng vn t TGTK dân c.
1.1.5.
1.1.5.1. Phân loi thỀo kì hn
a. Tin gi tit kim không kì hn
Tin gi tit kim không k hn là mt sn phm mà ngân hàng cung ng đ
giúp khách hàng có tin nhàn ri mun gi vào ngân hàng vì mc tiêu an toàn và sinh
li nhng không thit lp đc mc tiêu s dng trong tng lai. Vì cha xác đnh
đc c th các k hoch tng lai cn chi dùng tin ca bn thân hay gia đình, nhu
cu v tin đ đáp ng cho nhng k hoch, tình hung đt xut có th phát sinh bt
c lúc nào, không đnh trc, nên h phù hp vi hình thc tit kim mà theo đó có
th rút tin theo yêu cu vào bt c lúc nào, ht sc linh hot và tin li. Tuy nhiên,
các giao dch này không thng xuyên, ch yu là giao dch gi tin và rút tin trc
tip. Do tính cht không n đnh nên lãi sut ca tin gi tit kim này rt thp. K t
ngày 1/1/2013, lãi sut tin gi tit kim không k hn ca mt s ngân hàng nh sau:
ông Á: 1,2%/nm, Sacombank: 1%/nm, VIB: 2%/nm (Ngun: dongabank.com.vn,
sacombank.com.vn, vib.com.vn). Mc dù mc lãi sut dành cho ngi gi tin không
cao nhng do tính cht linh hot v thi đim gi tin và rút tin nh đư nêu trên, nên
tin gi tit kim không kì hn vn là mt sn phm không th thiu ca NHTM, nhm
đáp ng nhu cu ca mt b phn ngi dân.
Các cá nhân trong quá trình hot đng mun thc hin giao dch vi ngân hàng
thng mi nào đòi hi h phi m tài khon ti ngân hàng thng mi đó, cá nhân
mun s dng sn phm TGTK không kì hn phi m tài khon tit kim không kì hn
ti ngân hàng. Vic m tài khon này nhm giúp khách hàng bo qun an toàn tin vn
đng thi qua đó khách hàng có th nhn đc các dch v tài chính t ngân hàng
5
thng mi. Do khách hàng không phi trc tip nm gi khoàn tit kim ca mình
di dng tin mt nên không lo ri ro v mt mát, mt khác còn đc ngân hàng cam
kt qun lý khon TGTK đó mt cách an toàn, chính xác và bo mt, ngoài ra còn
đc cung cp các sn phm, dch v v TGTK phù hp vi nhu cu ca bn thân và
các điu kin ca ngân hàng. V phía ngân hàng thng mi, vic m và gi tin gi
vào các tài khon TGTK ca các khách hàng giúp cho ngân hàng thng mi có th s
dng đc ngun vn tm thi nhàn ri t ngun tin tit kim ca dân c đ b sung
vn tín dng. Mt khác, giúp ngân hàng thng mi có th bán đc các dch v tài
chính ca mình.
TGTK không kì hn ca ngi dân là ngun vn khó s dng do tính cht thiu
n đnh, nhng li có u đim là ngun vn có chi phí r do lãi sut thp, ngân hàng
khi huy đng ngun vn này vn có kh nng s dng cho các hot đng đu t thu li
tc thi. Vì vy trong nghip v huy đng vn TGTK thì TGTK không kì hn cng
đóng góp mt vai trò nht đnh. Ví d vi Ngân hàng Bu đin Liên Vit, tính đn
ngày 31/12/2012, ngun vn ngân hàng huy đng đc t tin gi tit kim đt 11.469
t đng, trong đó TGTK không kì hn chim 6,32% (Ngun: Báo cáo tài chính hp
nht nm 2012 ca NH Bu đin Liên Vit).
b. Tin gi tit kim có kì hn
Tin gi tit kim có k hn là tin gi tit kim mà ngi gi tin ch có th rút
tin sau mt k hn gi tin nht đnh theo tha thun vi t chc nhn tin gi tit
kim. Khi gi tin tit kim có k hn khách hàng cng đc giao gi mt s tit
kim. (Trích Giáo trình Ngân hàng thng mi (2009), PGS – TS Nguyn Vn Tin)
im khác bit gia TGTK có kì hn và TGTK không kì hn là tài khon tin
gi tit kim không kì hn không đc s dng đ phát hành séc và thc hin các công
c dch v thanh toán bng các công c thanh toán không dùng tin mt đ chi tr cho
ngi khác, tr trng hp tài khon tin gi tit kim bng đng Vit Nam ca ngi
c trú đc s dng đ chuyn khon thanh toán tin vay ca Chính ch s hu tin
gi tit kim hoc đng ch s hu tin gi tit kim ti t chc nhn tin gi tit
kim đó; hoc chuyn khon sang tài khon khác do chính ch s hu tin gi tit
kim hoc đng ch s hu tin gi tit kim là ch tài khon ti t chc nhn tin gi
tit kim đó.
Khách hàng gi tin vì mc tiêu an toàn và sinh li. H ch yu là nhng cá nhân
có thu nhp n đnh và thng xuyên, thng là công chc, viên chc hoc ngi đư
ngh hu. Do vy, lãi sut đóng vai trò quan trng đ thu hút đi tng khách hàng
này. Vic đa ra chin lc lãi sut nh th nào đ thu hút đc vn nhiu và kinh
doanh có lãi là yu t quan trng, phn ánh kh nng cnh tranh ca các ngân hàng
thng mi.
Thang Long University Library
6
Lãi sut mà ngân hàng tr cho loi này thng là cao. LỦ do là khi ngi gi
thng nht vi ngân hàng rng s gi tin trong khong thi gian c th nào đó. Do
vy ngân hàng thng mi hoàn toàn yên tâm khi s dng ngun tin này đ cho vay.
Vi khon cho vay n đnh ngân hàng s kim đc nhiu li nhun hn, vì th tin
thù lao nó tr cho ngi gi cng phi cao hn đ kích thích vic gi tin hn na. Ví
d: lãi sut cho tin gi tit kim có k hn 1 – 3 nm ca ngân hàng VCB là 8%/nm,
ca ngân hàng ông Á: 12 tháng -8,5%, 13 tháng: 8,7% (nu lnh lưi cui k) (Ngun:
vietcombank.com.vn, dongabank.com.vn).
Tin gi có k hn đc hng lãi sut c đnh. Tin gi có k hn vi thi gian
càng lâu lãi sut s càng ln bi vì ngân hàng hoàn toàn có th dùng tin gi này đem
đu t vào nhng dch v hoc sn xut có tính lâu dài hn và li tc n đnh hn.
K hn tin gi tit kim ca NHTM rt đa dng, bao gm nhiu mc k hn
khác nhau nh: k hn 10 ngày, 20 ngày, k hn theo tháng : 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng,
9 tháng, 12 tháng, 18 tháng, 24 tháng,… và đc tr lưi đu k, cui k, tr lãi hàng
tháng.
Di đây là biu lãi sut tit kim có kì hn theo hình thc tit kim thng ca
Ngân hàng TMCP Quc t Vit Nam VIB, th hin rõ mc lãi sut mà khách hàng
nhn đc tng ng vi tng kì hn gi tin.
Bng 1.1. Lãi sut tit kim có kì hn ti VIB
K hn
Không k hn
1 tun
1,20
0,50
2 tun
1,20
0,50
3 tun
1,20
0,50
1 tháng
7,00
1,25
2 tháng
7,00
1,25
3 tháng
7,00
1,25
4 tháng
7,00
1,25
5 tháng
7,00
1,25
6 tháng
7,00
1,25
7 tháng
7,00
1,25
8 tháng
7,00
1,25
9 tháng
7,00
1,25
10 tháng
7,00
1,25
11 tháng
7,00
1,25
12 tháng
8,25
1,25
7
K hn
15 tháng
8,00
1,25
18 tháng
8,00
1,25
24 tháng
8,00
1,25
(Ngun: vib.com.vn)
1.1.5.2. Phân loi thỀo hình thc tit kim
a. Tit kim gi góp (tit kim tích lỔ)
Lâu nay, đ gi tit kim ti ngân hàng, khách hàng phi có sn s tin tng đi
ln và thng ch gi trong k hn ngn. Tuy nhiên, thi gian gn đây, các ngân hàng
và t chc tài chính trong nc đư tung ra mt gói sn phm dch v tit kim rt hp
dn, đó là Tit kim gi góp hay tit kim tích ly.
Vy th nào là Tit kim gi góp?
Gi s mt gia đình mi tháng sau khi chi tiêu có s d còn li là 1 triu đng đ
gi góp. S tin này sau 10 nm s là 163.197.000 đng. Nh vy, s tin lãi t tit
kim là 43.197.000 đng, t l sinh lưi 35,99% sau 10 nm.
T ví d trên, chúng ta có th hiu rng tit kim gi góp là loi hình tit kim
mà trong thi hn gi tin, ngi gi gi khon tin c đnh theo thi gian đng kỦ
ln gi đu tiên. n hn rút tin, nu khách không rút tin thì lãi tin gi đc nhp
gc và chuyn sang loi tit kim không k hn. Vi hình thc tit kim này, ngi
gi có th đ dành tin dn dn tu theo thu nhp và s d đ li hàng tháng ca mình.
Tính đn nay, trong h thng ngân hàng, đư có các ngân hàng nh Sài Gòn
Thng tín (Sacombank), K thng Vit Nam (Techcombank), Quc t Vit Nam
(VIB) trin khai loi hình tit kim này. Ti mi ngân hàng, chng trình li có các tên
gi khác nhau nh Tit kim tích lu, Tit kim vì tng lai, Tit kim gi góp, nhng
da vào mc tiêu đa dng ca khách hàng nên đu cung cp nhiu loi k hn, có th
gi trong ngn hn t 1 nm hoc kéo dài đn 15 nm. Tu theo điu kin ca mình,
ngi gi la chn s tin gi và np dn theo mt đnh k chn trc là hàng tháng,
hàng 3 tháng hoc hàng 6 tháng; loi tin tit kim có th là tin đng hoc đô la M
(USD).
Ti Sacombank đang áp dng hình thc tit kim gi góp theo mc lãi sut. Cách
thc tit kim nh vy giúp khách hàng có thu nhp thp hoc trung bình có th tích
lu dài hn. Ðn đáo hn, s tin đ ln đ thc hin đc nhng d đnh tài chính
trong tng lai nh ct nhà, mua xe, to vn cho con cái v.v. Nu vì lỦ do nào đó mà
khách hàng cha np kp vào ngày đnh k np tin, ngân hàng đng ý cho np tr t
15, 30 hoc 45 ngày tu theo đnh k np tin. Quá thi hn trên, nu khách hàng vn
cha np đc, ngân hàng đng ý gia hn hoưn đnh k np tin. S đnh k đc
Thang Long University Library
8
hoãn ti đa bng s đnh k đư np trc đó. Trong thi gian hoãn, s d vn gc ti
s vn đc hng lãi. (Ngun: sacombank.com.vn)
Còn đi vi Ngân hàng TMCP quc t Vit Nam (VIB), tit kim gi góp cng
là loi tit kim theo đnh k nhng có th gi đc c bng tin đng Vit Nam hoc
đô la M. S tin gi mi k có th c đnh hay linh hot tu theo tích lu ca khách
hàng. Ngoài ra, khách hàng có th chuyn nhng hoc thay đi ngi th hng hay
cm c, th chp s tit kim vi lãi sut. S tit kim gi góp đây cng có th đc
thanh toán ht (tt toán) trc thi hn. Ti VIB, khách hàng cng có thêm la chn
khác: s tin gi mi k có th c đnh hoc linh hot tu theo s tích lu ca khách
hàng, tuy nhiên mc ti thiu mi k là 50.000 đng hoc 10 USD. Ðiu này to thun
tin cho các khách hàng có thu nhp đ li hàng tháng không n đnh. (Ngun:
vib.com.vn)
V mc lãi sut: Lãi sut đi vi tit kim gi góp đc các ngân hàng công b
theo tng thi đim nhng đi vi khách hàng, lãi sut này c đnh trong sut k hn
gi tin tính t thi đim m s. Tin lưi đc tính trên s d vn gc lu k, tc là
trên tng s tin mà khách hàng đư np tính đn thi đim tính lãi.
V hình thc h tr:
Bên cnh đó, do k hn gi quá dài nên vi loi hình này, các ngân hàng đu đa
ra mt s hình thc h tr tài chính cho khách hàng gii quyt khó khn đt xut. Tu
theo tng ngân hàng, nhng thông thng nu s tit kim đư đóng tin t 2 nm tr
lên, khách hàng có th th chp s đ vay vn ngân hàng khi cn tin vào mt mc tiêu
đt xut ca mình. Mc vay vn có th t 80 – 100% s d vn gc ti s tit kim
hoc bng s d vn gc cng lãi vay phi tr.
Ti Techcombank, khách hàng tham gia tit kim gi góp còn đc cung cp
hình thc bo him tai nn 24/24 min phí. Tuy nhiên, đi tng đc nhn khuyn
mãi này phi có s tin tham gia tit kim t 12 triu đng/nm tr lên. Tu theo mc
tin gi mi nm mà s tin bo him tai nn t 5 - 20 triu đng/nm.
Mt khác, ngi gi cng có th thanh lý s tit kim trc hn vào bt k thi
đim nào. Khi thanh lỦ trc hn, khách hàng s hng lãi theo mt mc t l vi thi
gian tham gia tit kim. Ti VIB, khách hàng ch có th thanh lý s tit kim trc hn
khi đư thc hin ti thiu 1/3 s đnh k gi góp trên tng s k đư cam kt; nu rút
trc thi đim ti thiu, khách hàng không đc hng lãi. i vi nhng s tit
kim có thi hn t 2 nm tr lên, nu đư thc hin đc ti thiu mt nm thì khách
hàng khi cn thit có th thay đi cam kt, chng hn có th thay đi v đnh k gi
tin, s tin gi mi k, thi hn gi…
Ngoài ra, đi vi loi hình này ti các ngân hàng nói trên, khách hàng đu có th
chuyn nhng hoc thay đi ngi th hng s tit kim. (Ngun: sgtt.vn)
9
b. Tin gi tit kim bc thang
Tit kim bc thang là sn phm tin gi tit kim có k hn mang li nhiu tin
ích cho khách hàng vi mc lãi sut tng dn (Ngun: smartfinance.vn). u đim ca
tin gi tit kim bc thang là khách hàng có th rút gc nhiu ln và hng lãi theo
bc thang tng ng, đc chuyn quyn s hu s tit kim. Mt khác, s tit kim
đc phép cm c vay vn, hoc bo lưnh cho ngi th ba vay vn ti bt k chi
nhánh nào thuc ngân hàng và các TCTD khác và có th dùng đ xác nhn kh nng
tài chính cho khách hàng hoc thân nhân đi du lch, hc tp,… nc ngoài.
Hin nay, các ngân hàng đang huy đng tin gi tit kim bc thang theo 2 cách:
Tit kim hng lãi bc thang theo thi gian gi và tit kim hng lãi bc thang theo
s d tin gi.
Tit kim hng lãi bc thang theo thi gian gi:
Tit kim hng lãi bc thang theo thi gian gi là sn phm tit kim có k hn
mà lãi sut khách hàng đc hng đc xác đnh tng ng vi thi gian gi thc t,
thi gian gi càng dài, lãi sut càng cao. ng tin đc s dng trong giao dch là
VND, USD, EUR vi s tin gi ti thiu ph thuc vào quy đnh ca tng ngân hàng.
Ví d ti NH Agribank, s tin gi ti thiu là 1.000.000 VND, 100 USD, 100 EUR.
Khách hàng thc hin gi tin mt ln vào tài khon và đc phép rút tin gc
nhiu ln t s d tài khon ti quy giao dch ca chi nhánh m tài khon hoc ti chi
nhánh khác trong cùng h thng (tài khon gi, rút nhiu ni). Phí dch v áp dng
theo biu phí hin hành ca ngân hàng, đc bit có mc phí u đưi dành cho khách
hàng tt toán s tit kim sm. Ngoài ra, nu bn gi tit kim theo hình thc này thì
mc lãi sut ph thuc vào kì hn bn gi. Lãi sut ca mi bc đc ngân hàng công
b công khai ti các đim giao dch và đc ghi ngay vào s tit kim khi khách hàng
gi tin. Ví d, Ngân hàng Agribank huy đng tit kim này quy đnh các bc lãi sut
mà khách hàng đc hng vi s tin ti thiu 1 triu đng tr lên nh sau:
Bng 1.2. Bc lãi sut tit kim bc thang theo thi gian gi ti Agribank
Bc
Thi gian (t)
Lãi sut
Bc 1
t < 3 tháng
không k hn
Bc 2
3 tháng ≤ t < 6 tháng
3 tháng
Bc 3
6 tháng ≤ t < 9 tháng
6 tháng
Bc 4
9 tháng ≤ t < 12 tháng
9 tháng
Bc 5
12 tháng ≤ t < 24 tháng
12 tháng
Bc 6
t > 24 tháng
24 tháng
(Ngun: agribank.com.vn)
Thang Long University Library
10
Nh vy, cách tính lãi là Tin lãi = S tin gc rút x Bc lãi sut x thi gian thc
gi. Nu bn gi bc 5, lãi sut đc hng tng đng 12 tháng là 6,5%/nm
(tính đn tháng 6/2013). Vy tin lưi đc hng là 500.000.000 * 6,5%/12 * 12 =
32.500.000 VND. Lưi đc tr theo s gc khách hàng rút, ngân hàng ch tính và tr
lãi khi khách hàng rút gc. Nu đn ht thi gian gi mà khách hàng cha đóng tài
khon, ngân hàng s t đng nhp lãi vào gc, chuyn sang k hn bc thang mi áp
dng lãi sut bc thang theo các bc và mc lãi sut ti thi đim chuyn.
Tit kim hng lãi bc thang theo s ế tin gi:
ây là sn phm tit kim có k hn mà lãi sut khách hàng đc hng đc
xác đnh tng ng vi s d thc gi. S d thc gi càng ln, lãi sut đc hng
càng cao. ng tin đc s dng trong giao dch là VND hoc USD vi s tin gi
ti thiu do tng ngân hàng quy đnh, ví d ngân hàng Vietinbank là 40.000.000
VND/ 3.000 USD.
Ging nh tit kim hng lãi bc thang theo thi gian gi, khách hàng cng
thc hin gi tin mt ln vào tài khon tit kim bc thang theo s d tin gi ti
quy giao dch nhng ch rút tin mt ln t tài khon ti quy giao dch ca chi nhánh
m tài khon hoc các chi nhánh trong cùng h thng (vi tài khon gi nhiu ni, rút
nhiu ni). Phí dch v theo quy đnh hin hành ca tng ngân hàng và cng có mc
phí u đưi cho khách hàng đóng sm. Mc lãi sut cho dch v tit kim này là lãi sut
tit kim tr lãi sau toàn b cng vi mc khuyn khích. Lãi sut ca mi bc đc
ngân hàng công b công khai ti các đim giao dch và đc ghi ngay vào s tit kim
khi khách hàng gi tin. Ví d v mc khuyn khích ti ngân hàng Agribank (nm
2013):
Bng 1.3. Mc khuyn khích ca tit kim bc thang theo s n gi ti
Agribank
Bc
S
Mc khuyn khích t
Bc 1
200 triu VN đn di 500 triu VN
0,01%/tháng
Bc 2
500 triu VN đn di 1 t VN
0,02%/tháng
Bc 3
Trên 1 t VN
0,03%/tháng
(Ngun: agribank.com.vn)
Cui k, nu khách hàng rút vn đúng hn, h s đc hng toàn b tin lãi mà
ngân hàng đư cam kt. Nu rút vn trc hn, khách hàng đc tr lãi theo lãi sut
không k hn ti thi đim rút cho s tin thc np và thi gian thc gi. Còn nu đn
hn mà khách hàng cha rút vn, ngân hàng s t đng chuyn toàn b gc và lãi (lãi
nhp gc) sang k hn mi tng ng và áp dng lãi sut hin hành cho k hn mi.
11
Trng hp không có k hn tng ng thì áp dng lãi sut ca k hn thp hn lin
k.
c. Tit kim d thng
ây là mt th thc tit kim mi nhm tng thêm tính hp dn, to điu kin
thun li cho khách hàng cha có k hoch s dng s tin hin có, đng tin gi vào
ngân hàng s giúp quý khách có mc sinh li cao nu trúng thng. i tng đc
phép tham gia th thc tit kim này là mi công dân Vit Nam, ngi nc ngoài c
trú trên lãnh th Vit Nam. Khi ngân hàng có mt chng trình khuyn mưi nào đó thì
khách hàng tham gia gi tit kim s đc nhn mt mã s d thng hoc phiu d
thng tng ng vi tng quy đnh c th ca chng trình đó. V lãi sut thng s
áp dng vi tng kì hn tit kim mà ngân hàng đó đang niêm yt và mã s d thng
này là mt phn tách ri vi lãi sut (Ngun: laisuat.vn).
i vi s tit kim có k hn t 1 tháng đn di 6 tháng, khách hàng tham gia
chng trình phi cam kt không đc rút tin trc k hn. Trng hp có nhu cu
cp thit v tài chính, khách hàng có th cm c s tit kim đ vay vn ti ngân hàng,
nu s Tit kim d thng trúng gii thì khách hàng vn đc nhn gii thng. i
vi k hn t 6 tháng tr lên, khách hàng đc tt toán trc hn sau khi đư gi quá
2/3 thi gian ca s tit kim và không phi hoàn tr li quà tng.
Nu đn ht k hn gi tin Tit kim d thng, khách hàng không đn rút tin
thì ngân hàng s t đng chuyn toàn b s tin gc sang Tit kim thông thng vi
k hn tng ng tr lãi sau theo lãi sut ti thi đim đó. Nu ti thi đim đó ngân
hàng không huy đng tit kim theo thi gian tng ng thì áp dng tr lãi sau theo k
hn thp hn lin k.
khuyn khích khách hàng gi tin tit kim, các hàng lot các ngân hàng đư
m các chng trình khuyn mi rt hp dn. C th nh Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín (Sacombank) đư trin khai chng trình khuyn mi "Hè rn ràng - Ngàn
nim vui" dành cho các khách hàng cá nhân tham gia gi tit kim, m th mi và s
dng dch v Ngân hàng đin t (Internet Banking) ti các đim giao dch ca
Sacombank trên toàn quc. Chng trình bt đu t ngày 8/4/2013 đn ngày
30/6/2013, vi tng giá tr gii thng lên đn 17 t đng. Theo đó, vi mi mc gi
tit kim 5 triu đng hoc 500 đô la M, k hn t 1 tháng tr lên, khách hàng s
nhn đc 1 phiu bc thm may mn trúng ngay nhng phn quà bao gm tin mt,
nón bo him, balo tr em, túi kéo du lch. Ngoài ra, khách hàng khi tham d còn đc
tham gia chng trình quay s khi kt thúc khuyn mi vi c cu gii thng gm: 4
gii đc bit là th tit kim tr giá 500 triu đng/th, 15 gii nht là chuyn du lch
Nht Bn tr giá 50 triu đng/gii, 22 gii nhì là chuyn du lch Singapore – Malaysia
Thang Long University Library
12
tr giá 20 triu đng/gii, 121 gii ba là th tit kim tr giá 10 triu đng/gii và 355
gii may mn là th tit kim tr giá 2 triu đng/gii.
Ngoài ra, Ngân hàng Eximbank cng dùng ô tô đ hp dn khách hàng trong
chng trình tit kim d thng "Hè vn lc, triu nim vui" t ngày 2/4/2013 đn
ngày 29/6/2013. ây là chng trình tit kim d thng có tng giá tr ln lên đn 7
t đng và hn 176.000 gii thng hp dn, dành riêng cho khách hàng cá nhân gi
tin ti các đim giao dch, hoc gi tin trên các kênh Internet banking, Mobile
banking ca Eximbank. c bit, khách hàng tham gia quay s d thng cui chng
trình có c hi trúng gii nht là mt xe ô tô Ford Fiesta hoc th tit kim tr giá 550
triu đng, 2 gii nhì là chuyn du lch n 7 ngày 6 đêm hoc th tit kim 40 triu
đng. 12 gii ba là ti vi Led Samsung 32 inches kt ni Internet hoc th tit kim 10
triu đng. Ngoài ra, c mi 100 triu đng hoc 5.000 USD tin gi, tit kim m ti
các đim giao dch Eximbank, khách hàng đc tham gia quay s trúng ngay nhiu
gii thng hp dn, vi s ln quay s bng vi s tháng ca k hn gi.
d. Tit kim có mc đích
Tit kim có mc đích là hình thc tit kim trung và dài hn nhm mc đích xây
dng nhà . Ngoài hng lưi thì ngi gi tin còn đc ngân hàng cho vay nhm b
sung thêm vn cho mc đích xây dng nhà . Mc cho vay ti đa bng s d tin gi
tit kim. Hin nay Vit Nam có NH Sacombank đư trin khai loi hình tit kim
này.
1.1.6.
a. i vi ngân hàng
Vn huy đng trong đó có ngun vn t tin gi tit kim dân c là ngun lc
chính đ ngân hàng tin hành các nghip v kinh doanh ca mình. Bi vì nó không ch
ln v quy mô mà còn đa dng v thi hn và so vi các ngun vn khác thì nó có
nhiu u đim hn.
Xét v vn t có (hay vn điu l) ca ngân hàng, ta thy nó chim t trng rt
nh trong tng ngun vn ca ngân hàng. Ví d nh Ngân hàng u t và Phát trin
Vit Nam BIDV, tính đn ht ngày 31/12/2012, có tng ngun vn đt 484.983 t
đng, trong đó vn điu l là 26.480 t đng ch chim 5,46% tng ngun vn.
(Ngun: Báo cáo kt qu kinh doanh nm 2012 NH u t và phát trin Vit Nam) .
Hn na vic tng vn t có là không d vì vn t có đc hình thành ch yu t li
nhun và đóng góp ca ch s hu. Ngun vn này ch đ đ tài tr cho các hot đng
nh xây dng tr s,mua sm trang thit b…ca ngân hàng. Xét v phn vn vay t
NHTW và các NHTM khác thì cng ch đáp ng đc mt lng vn nh, b gii hn
v c quy mô và thi hn, chu ràng buc v các quy đnh ca NHNN, và đây ch là
ngun vn vay nhm đáp ng nhu cu thanh khon tm thi, cân đi vn trong ngn
13
hn hay đáp ng t l d tr bt buc ca Ngân hàng Nhà nc ti thi đim đi vay
ch không th đáp ng nhu cu vn v kinh doanh ca ngân hàng. Theo Báo cáo ca
Kim toán Nhà nc trình i biu Quc hi cho bit trong nm 2011, có nhiu thi
đim xut hin các giao dch cho vay, gi tin liên ngân hàng vi lãi sut cao bt
thng. Tháng 3/2011 có giao dch vi lãi sut 23% mt nm còn tháng 10 ghi nhn
giao dch vi lãi sut 30% mt nm. Cha dng li đó, tháng 11 có giao dch trên th
trng liên ngân hàng vi mc lãi sut 37,5% mt nm. Ti thi đim này, lãi sut huy
đng trên th trng dân c ti đa là 14% mt nm theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà
nc. Cng theo ghi nhn ca Kim toán Nhà nc, lãi sut các ngân hàng gi và cho
nhau vay liên tc tng t tháng 3 đn tháng 11 ca nm 2011 (Ngun:
Khi nn kinh t xy ra
nhng bin đng bt thng nh vy, s gây áp lc ln nh hng đn lãi sut cho vay
nn kinh t và trc ht là nh hng trc tip ti hot đng kinh doanh ca ngân hàng
do nu đi vay trên th trng liên ngân hàng thì phi chu mc lãi sut quá cao.
T mt s phân tích trên,ta có th thy đ duy trì và phát trin hot đng kinh
doanh ca mình, ngân hàng thng mi khó có th da vào vn t có hay vn đi vay
NHTW và các t chc tín dng khác mà phi da vào đng lc chính là ngun vn
huy đng trong đó có vn huy đng t tin gi tit kim dân c.
Các ngân hàng thng mi đu chú trng ti vic thu hút ngun vn t nhng
đi tng khác nhau và bng nhiu cách thc khác nhau,bi đây là mt trong nhng
nghip v c bn quan trng nht ca ngân hàng thng mi. Trong xã hi thì dân c
luôn là nhóm đi tng chim s lng đông đo nht, chính vì th đây cng là đi
tng huy đng rng nht ca hu ht các NHTM, là đi tng ch yu mà các
NHTM hng ti. Trong các hình thc huy đng tin gi dân c thì huy đng tin gi
thanh toán chim t trng nh, ch yu là ngun vn t tin gi tit kim. Ví d vi
Ngân hàng ông Á, tính đn ngày 31/12/2012, ngun vn ngân hàng này huy đng
đc t TGTK dân c đt 120.684 t đng, trong đó tin gi thanh toán ch chim 15%
tng ng vi 18.103 t đng, tin gi tit kim chim 85% tng ng vi 102.581
(Ngun: Báo cáo tài chính nm 2012 ca NH ông Á). Vi vai trò là ngun vn
chim t trng ln trong tng ngun vn huy đng ca NHTM, vy ngun vn huy
đng t tin gi tit kim dân c s có tác đng th nào đi vi hot đng ca các
NHTM? Khi NHTM huy đng đc càng nhiu vn t tin gi tit kim thì s góp
phn gia tng quy mô vn ca ngân hàng, quy mô vn càng ln thì ngân hàng càng có
kh nng đa dng hóa hot đng kinh doanh ca mình, m rng mng li chi nhánh,
không nhng ti Vit Nam mà thm chí còn có th vn ra tm khu vc. Có th minh
ha cho lun đim này vi ví d v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
(BIDV). Tính đn ngày 31/12/2012, tng ngun vn ca BIDV đt 484.983 t đng,
Thang Long University Library
14
trong đó tin gi tit kim huy đng đc đt 181.480 t đng chim 37,42% tng
ngun vn. (Ngun: Báo cáo tài chính hp nht nm 2012 ca NH TMCP u t và
Phát trin Vit Nam). Vi quy mô vn ln nh vy, BIDV đư trin khai hot đng ca
mình ra tm khu vc vi các chi nhánh ti Lào, Campuchia, Mianma.
Ngun vn huy đng đc t tin gi tit kim dân c góp phn tng kh nng
thanh toán, gim thiu ri ro thanh khon cho ngân hàng. Kh nng thanh toán đc
đm bo góp phn to nim tin ca khách hàng đi vi ngân hàng, nh vy li có th
nâng cao uy tín và giúp tng kh nng cnh tranh ca ngân hàng trên th trng.
b. i vi khách hàng
Hot đng huy đng vn t tin gi tit kim dân c cung cp cho khách hàng
mt kênh tit kim và đu t nhm cho tin ca h sinh li, to c hi cho h có th
gia tng tiêu dùng trong tng lai. Mt khác, hot đng này còn cung cp cho khách
hàng mt ni an toàn đ h ct tr, tích ly vn tm thi nhàn ri ca mình. Nhiu
ngi gi tin cho rng, trong thi đim các kênh đu t chng khoán, vàng còn bin
đng tht thng, kênh tit kim này vn gi sc hp dn. Dù lãi sut gim 0,5%
nhng không nh hng nhiu đn quyt đnh gi tin ca khách hàng.
Các NHTM Vit Nam hin nay đư đa ra rt nhiu gói sn phm tin gi tit
kim cho dân c rt hp dn. T ngày 28/05/2009, Ngân hàng u t và Phát trin
Vit Nam (BIDV) chính thc trin khai sn phm tin gi tit kim liên kt ngân hàng
- bo him mang tên “Tit kim Tích ly Bo an” (TLBA), theo đó Khách hàng gi
mt khon tin c đnh đu đn theo mt đnh k gi trong mt thi hn gi nht đnh
đ có mt khon tin ln hn cho các d đnh trong tng lai nh mua nhà, mua ô tô,
du hc,… ng thi, Khách hàng s đc BIDV tng sn phm Bo him “BIC - An
sinh toàn din” ca Công ty bo him BIDV (BIC), theo đó BIC s thay mt Khách
hàng tip tc gi tin theo cam kt trong sut thi gian còn li trong trng hp ch tài
khon gp ri ro. Lãi sut th ni và đc điu chnh theo quý, thi hn gi ti đa 15
nm, vic giao dch gi/rút tin thun tin, d dàng ti tt c các đim giao dch ca
BIDV. Bên cnh đó, khách hàng còn đc s dng s d trên tài khon TLBA đ cm
c vay vn ti BIDV và np tin cho các k tip theo; đc s dng các dch v gia
tng nh dch v tin nhn BSMS, BIDV-DirectBanking… (Ngun: bidv.com.vn)
i vi nhng khách hàng bn rn không có thi gian ra ngân hàng đ gi tin
tit kim hoc nhng khách hàng lo lng khi mang quá nhiu tin mt trong túi…, thì
vi Tit kim Online ca Techcombank, mi vn đ đu đc gii quyt n tha. ây
là sn phm tit kim mi ca Techcombank vi nhiu tin ích vt tri dành cho
khách hàng. Theo đó, khách hàng có tài khon ti Techcombank có th gi tit kim
bng cách chuyn tin t tài khon cá nhân sang tài khon Tit kim Online qua dch
v Internet Banking (F@st i-bank) ch vi mt cú nhp chut hoc dùng th thanh toán
15
ti 1,248 máy ATM ca Techcombank mà không cn phi ti ngân hàng thc hin
giao dch. bt k ni đâu, bt k thi gian nào, khách hàng cng có th gi Tit
kim Online vi lãi sut cc k hp dn và nhiu k hn phong phú, đc bit đ an tàn
và bo mt là tuyt đi. S tin gi ti thiu là 1.000.000 VND vi lãi sut c đnh
trong sut thi gian gi. Khi rút tin trc hn, khách hàng đc hng lãi sut không
k hn. Sn phm phù hp vi các khách hàng thng xuyên s dng internet, gii
vn phòng-công s, nhng ngi có công vic bn rn, không có nhiu thi gian ti
ngân hàng đ gi tit kim. Sn phm này đư giúp tit kim thi gian, công sc, tin
bc cho khách hàng, gim chi phí giao dch ca khách hàng và ngân hàng (Ngun:
techcombank.com.vn).
Trên đây là hai trong s rt nhiu sn phm tin gi tit kim dân c trong h
thng NHTM, là ví d tiêu biu v tin ích t sn phm này đi vi khách hàng. Vi
tài khon tin gi tit kim cá nhân, ngi dân thay vì t ct gi s tin đó ti nhà hay
chi tiêu hoc đu t vàng, bt đng sn, kinh doanh hin ti, không nhng b qua
mt khon li nhun chc chn ca lãi tit kim mà còn có nguy c gp ri ro, trong
trng hp nn kinh t đi xung, giá vàng gim, th trng bt đng sn đóng bng,…
Vic so sánh gia li ích và chi phí trong hai trng hp s giúp ngi dân quyt đnh
tham gia vào hot đng huy đng vn qua tài khon tin gi tit kim cá nhân ca
ngân hàng. La chn đó mang li thu nhp chc chn cho ngi dân và quan trng hn
là s tin nhàn ri ca h đc bo đm an toàn.
c. i vi nn kinh t
Tit kim và đu t là hai nhân t ca nn kinh t, c mi quan h sâu sc vi
nhau theo chiu hng: tit kim thúc đy đu t và đu t sinh li dn ti khuyn
khích tit kim. T l đu t là mt trong nhng nhân t quan trng nht xác đnh t l
tng trng bn vng. Tuy nhiên, đu t có th đc thc hin bng hai ngun tit
kim trong nc và tit kim nc ngoài; trong đó vn trong nc thng chim t
trng áp đo. Vì vy, tit kim trong nc là phn t quan trng ca quá trình tng
trng kinh t. Kinh nghim ti các nc đang phát trin cng nh lp lun ca các lý
thuyt kinh t đu cho thy, tin gi tit kim ca dân c luôn luôn chim t trng cao
trong tit kim trong nc; và ngun ch yu hình thành nên loi tin gi tit kim này
là thu nhp ca các gia đình.
Vit Nam vn đang trong giai đon khuyn khích ngi dân gi tit kim. Theo
PTS Lê Thm Dng (trng khoa qun tr kinh doanh i hc Ngân hàng TP.HCM)
thì “tin gi tit kim là ngun ch lc cho hot đng đu t sn xut kinh doanh.
Ngân hàng gom tin gi tit kim ca dân ri cho vay li đ doanh nghip đu t. Tin
tit kim là dòng tin đc đa vào sn xut kinh doanh mt cách có đnh hng,
đúng đa ch, có s kim soát ri ro.” (Ngun: vinaresearch.net). Chính vì vy, vic
Thang Long University Library
16
huy đng đc ngun tit kim ca dân c s góp phn tng ngun vn cho ngân
hàng, khin cho vic cho vay sn xut kinh doanh ca các ngân hàng đc thun tin
hn, t đó góp phn thúc đy tng trng kinh t. Nguyên nhân là do nó có th đáp
ng nhu cu vn đ đm bo quá trình tái sn xut đc thc hin liên tc và m rng
quy mô sn xut. NHTM thông qua hot đng huy đng vn nói chung và huy đng vn
t tin gi tit kim dân c nói riêng đư bin vn nhàn ri không hot đng thành ngun
vn hot đng có hiu qu, kích thích quá trình luân chuyn vn, thúc đy sn xut kinh
doanh phát trin.
Theo ông Lê Hoàng Châu - ch tch Hip hi Bt đng sn TP.HCM, Vit Nam
là mt trong s ít nhng quc gia trên th gii không đánh thu thu nhp cá nhân trên
thu nhp t tin gi tit kim. Vi mt bng lãi sut trong nm 2012, mt khon tin
tit kim 10 t đng s cho thu nhp hn 1 t đng nhng h không phi đóng thu.
Trong khi đó, nu s tin này đc đa vào sn xut kinh doanh s to thêm công n
vic làm, đem li ngun thu cho ngân sách thông qua thu và bn thân ngi có tin.
Nh vy, chúng ta không thu thu thu nhp trên thu nhp t tin gi tit kim vô hình
trung s khuyn khích ngi dân gi tit kim nhiu hn. iu này góp phn gián tip
ci thin nn kinh t vì lng tin huy đng qua ngân hàng, kênh dn vn cho nn kinh
t, di dào và hot đng tt thì nn kinh t s n đnh và vng chc.
Bên cnh đó, nghip v huy đng vn còn giúp qun lỦ lng tin mt lu thông
trong dân c, điu hòa lng vn gia khách hàng có vn và nhng khách hàng thiu
vn do NHTM đóng vai trò là trung gian tài chính trên th trng. T đó, hot đng
này góp phn tng tc đ lu chuyn tin t.
Theo báo cáo ca y ban Kinh t Quc hi, tc đ vòng quay ca tin t đư b
chm li đáng k trong nm 2012: vòng quay tin đt 0,92 nm 2008 và tip tc gim
mnh xung ch còn mc 0,8 ln nm 2012 (Ngun: cafef.vn). iu này phn ánh s
trì tr ca nn kinh t và s st gim lòng tin ca th trng (gia các nhà đu t, gia
các NHTM, gia ngân hàng và doanh nghip, gia các nhà đu t trong nc và ngoài
nc) đi vi n đnh kinh t v mô; gia nim tin ca ngi tiêu dùng đi vi trin
vng phc hi kinh t trong nm 2013. Vi thc trng nh vy, vic tp trung nhng
ngun vn nh l trên th trng, đc bit là khuyn khích ngi dân tích cc gi tin
vào ngân hàng, là nhim v quan trng và cp thit ca ca các NHTM hin nay nhm
giúp các doanh nghip phc hi và m rng sn xut kinh doanh, giúp nn kinh t phát
trin bn vng.
1.1.7.
Theo Quyt đnh s 47/2006/Q-NHNN ngày 25/9/2006 ca Thng đc NHNN
Vit Nam v vic sa đi, b sung mt s điu ca Quy ch v tin gi tit kim, ban
hành kèm theo vi Quyt đnh s 1160/2004/Q-NHNN, quy đnh nh sau: