B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NỂNGăCAOăHIUăQUăQUNăLụă
DọNGăTINăNGNăHNăTIăCỌNGăTYă
TRÁCHăNHIMăHUăHNăMTăTHÀNHăVIểNă
UăTăVÀăXỂYăDNGăVNăTNG
SINHăVIểNăTHCăHIN : PHMăTHăHU
MÃ SINH VIÊN : A14882
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
HÀăNIă- 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
NỂNGăCAOăHIUăQUăQUNăLụă
DọNGăTINăNGNăHNăTIăCỌNGăTYă
TRÁCHăNHIMăHUăHNăMTăTHÀNHăVIểN
UăTăVÀăXỂYăDNGăVNăTNG
Giáoăviênăhngădn : Th.s NgôăThăQuyên
Sinhăviênăthcăhin :ăPhmăThăHu
Mã sinh viên : A14882
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
HÀăNIă- 2012
Thang Long University Library
LI CMăN
hoàn thành khóa lun này, em xin trân trng cám n ti các thy giáo, cô
giáo trng i hc Thng Long, đc bit là cô giáo Thc s Ngô Th Quyên đư nhit
tình hng dn em trong quá trình thc hin. Em cng xin cám n các thy cô giáo
trong nhà trng đư truyn đt cho em rt nhiu kin thc b ích đ thc hin khoá
lun và cng nh có đc hành trang vng chc cho s nghip trong tng lai.
Do thi gian nghiên cu và trình đ bn thân còn nhiu hn ch nên đ tài
không tránh khi nhiu sai sót. Vì vy em mong nhn đc s góp ý t các thy cô
giáo và bn bè đ khóa lun đc hoàn chnh hn.
Hà Ni, ngày 15 tháng 10 nm 2012
Sinh viên
Phm Th Hu
MC LC
LI M U
CHNGă1.ăCăS LÝ LUN CHUNG V DÒNG TIN VÀ QUN TR
DÒNG TIN TRONG DOANH NGHIP 1
1.1. Khái nim và phân loi dòng tin 1
1.1.1. Khái nim dòng tin 1
1.1.2. Phân loi dòng tin 2
1.2. Qun tr dòng tin 3
1.2.1. Khái nim qun tr dòng tin 3
1.2.2. Nguyên tc qun tr dòng tin 3
1.2.3. McăđíchăvƠăvaiătròăqun tr dòng tin 4
1.2.3.1. Mc đích qun tr dòng tin 4
1.2.3.2. Vai trò qun tr dòng tin 5
1.3. Ni dung qun tr dòng tin ngn hn trong doanh nghip 6
1.3.1. To ngun tin và s dng dòng tin trong doanh nghip 6
1.3.2. Qun tr dòng tin hotăđng sn xut kinh doanh 7
1.3.2.1. Qun lý doanh thu 7
1.3.2.2. Qun lý chi phí 9
1.3.2.3. Qun lý tin và các khon tng đng tin 11
1.3.2.3.1. Qun lý thu, chi tin mt 11
1.3.2.3.2. Quyt đnh mc d tr tin ti u 13
1.3.2.4. Qun lý hàng tn kho 20
1.3.2.5. Qun lý phi thu khách hàng 16
1.3.2.6. Qun lý phi tr ngi bán 24
1.3.2.7. Mi quan h phi thu, phi tr 25
1.3.3. Qun tr dòng tin hotăđng tài chính 27
1.3.3.1. N ngn hn 27
1.3.3.2. Tr lãi 28
1.4.ăTiêuăchíăđánhăgiáăhiu qu qun tr dòng tin 29
1.4.1. Các ch tiêu chung 29
1.4.1.1. Nhóm ch s kh nng thanh toán 29
1.4.1.2. Ch tiêu v kh nng sinh li 29
1.4.2. Ch tiêu hotăđng sn xut kinh doanh 30
Thang Long University Library
1.4.3. Ch tiêu hotăđng tài chính 31
1.5. Các nhân t tácăđngăđn qun tr dòng tin 32
1.5.1.ăcăđim kinh t k thut ca ngành 32
1.5.2.ăMôiătrng kinh doanh 32
CHNGă2.ăTHC TRNG QUN TR DÒNG TIN NGN HN TI
CÔNG TY VNăTNG 34
2.1.ăcăđim kinh doanh ca công ty 34
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 34
2.1.2.ăCăcu b máy t chc và nhim v tng phòng ban 35
2.1.3.ăcăđim hotăđng sn xut kinh doanh 36
2.2. Tình hình kt qu hotăđng sn xut kinh doanh công ty trong nhngănmă
gnăđơyă(t nmă2009ăđnănmă2011) 38
2.2.1. Tình hình tài sn - ngun vnăcôngătyănmă2009ăậ 2011 38
2.2.2. Kt qu đng sn xut kinh doanh t nmă2009ăđnănmă2011 46
2.2.3. Các ch tiêu tài chính tng hp 50
2.3. Phân tích thc trng qun tr dòng tin ngn hn ti công ty VnăTng . 53
2.3.1. Phân tích tình hình to vn và s dng vn trong công ty 53
2.3.2. Phân tích chung v luăchuyn thun trong công ty 55
2.3.3. Qun lý tin và các khonătngăđngătin 63
2.3.3.1. Phân tích chung 63
2.3.3.2. Hiu qu k luân chuyn tin mt t hot đng SXKD 65
2.3.4. Qun tr dòng tin trong hotăđng sn xut kinh doanh 67
2.3.4.1. Qun lý doanh thu 67
2.3.4.2. Qun lý chi phí 68
2.3.4.3. Qun lý phi thu khách hàng 70
2.3.4.4. Qun lý hàng tn kho 72
2.3.4.5. Phân tích tình hình phi tr ngi bán 74
2.3.4.6. Mi quan h gia các khon phi thu, phi tr 76
2.3.4.7. Các ch tiêu đánh giá hiu qu qun tr dòng tin 77
2.3.5. Qun tr dòng tin ngn hn hotăđng tài chính 79
2.4.ăánhăgiáăv qun tr dòng tin ti Công ty 82
2.4.1.ăuăđim 82
2.4.2. Nhng hn ch và nguyên nhân 83
2.4.2.1. Hn ch 83
2.4.2.2. Nguyên nhân 85
CHNGă3. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN TR DÒNG TIN
NGN HN CHO CÔNG TY VNăTNG 87
3.1.ăPhngăhng phát trin ca công ty trong nhngănmăti 87
3.1.1. Vai trò ca vicăxácăđnhăphngăánăphátătrin 87
3.1.2.ănhăhng phát trin 88
3.1.3. Mc tiêu chinălc c th 90
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr dòng tin công ty 91
3.2.1. D báo tin mt 91
3.2.2. Mt s giiăphápăđi vi tài sn ngn hn 96
3.3. Gii pháp nhmăđm bo kh nngăthanhătoánăca công ty 99
3.4. Mt s giiăphápăkhácăđi vi công ty. 100
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1. Mi quan h gia tin mt vi các tài sn khác, n phi tr và vn CSH 7
Bng 1.2. Phân nhóm khách hàng ri ro 18
Bng 2.1. Bng cân đi k toán – Tài sn ca công ty Vn Tng giai đon 2009 –
2011 39
Bng 2.2.Bng t trng c cu tài sn công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 40
Bng 2.3. Bng t trng c cu tài sn ngn hn công ty Vn Tng giai đon 2009 –
2011 41
Bng 2.4. Bng cân đi k toán – Ngun vn ca công ty Vn Tng giai đon 2009 –
2011 43
Bng 2.5. Bng t trng c cu ngun vn công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011
44
Bng 2.6. Bng t trng c cu n ngn hn công ty Vn Tng trong giai đon 2009
- 2011 45
Bng 2.7. Báo cáo kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty Vn Tng giai
đon 2009 – 2011 47
Bng 2.8. Bng t trng chi phí ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 48
Bng 2.9. Các ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán ca công ty Vn Tng t nm
2009 – 2011 51
Bng 2.10. Các ch tiêu phn ánh kh nng sinh li ca công ty Vn Tng giai đon
2009 – 2011 52
Bng 2.11. Bng tài tr ca công ty Vn Tng qua 2 nm 2010 – 2011 53
Bng 2.12. Bng tóm tt báo cáo lu chuyn tin t ca công ty Vn Tng giai đon
2009 – 2011. 56
Bng 2.13. C cu lu chuyn tin thun t các hot đng ca công ty Vn Tng
giai đon 2009 – 2011. 56
Bng 2.14. Dòng tin ra và dòng tin vào công ty t hot đng SXKD giai đon 2009
– 2011 57
Bng 2.15. C cu ngun ngân qu ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 63
Bng 2.16. C cu tin mt ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 63
Bng 2.17. C cu tin gi ngân hàng ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011
64
Bng 2.18. Ch tiêu ngân lu ròng ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 65
Bng 2.19. C cu doanh thu ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 67
Bng 2.20. Tình hình thc hin chi phí sn xut kinh doanh ca công ty Vn Tng
giai đon 2009 – 2011 68
Bng 2.21. Bng ch tiêu phân tích mt s chi phí ca công ty Vn Tng giai đon
2009 – 2011 70
Bng 2.22. Bng ch tiêu phi thu khách hàng ca công ty Vn Tng giai đon 2009
– 2011 71
Bng 2.23. Bng tài khon phi thu khách hàng ca công ty Vn Tng giai đon
2009 – 2011 71
Bng 2.24. C cu hàng tn kho ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 72
Bng 2.25. Ch tiêu hàng tn kho ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 73
Bng 2.26. Bng tài khon phi tr ngi bán ca công ty Vn Tng giai đon 2009
– 2011 74
Bng 2.27. Bng ch tiêu phi tr ngi bán ca công ty Vn Tng giai đon 2009 –
2011 75
Bng 2.28. Bng ch tiêu th hin gia các khon phi thu khách hàng, phi tr ngi
bán ca công ty Vn Tng trng giai đon 2009 – 2011 76
Bng 2.29. K luân chuyn tin mt ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 . 77
Bng 2.30. T sut sinh li ca doanh nghip trên dòng tin thun t hot đng SXKD
ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 78
Bng 2.31. Bng so sánh t sut sinh li tính trên li nhun ròng và tính trên lu
chuyn thun t hot đng SXKD ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 78
Bng 2.32. Lu chuyn thun t hot đng tài chính ca công ty Vn Tng giai đon
2009 – 2011 79
Bng 2.33. Bng tài khon phát sinh vay n ngn hn và tr lãi vay ca công ty Vn
Tng giai đon 2009 – 2011 81
Bng 2.34. Bng hiu qu s dng vn vay ngn hn ca công ty Vn Tng giai
đon 2009 – 2011 81
Bng 3.1. Bng cân đi k toán d trù ca công ty Vn Tng 6 tháng cui nm 2012
94
Bng 3.2. Bng chi tit doanh thu và ngân lu ròng hàng tháng ca công ty Vn
Tng trong nm 2011 95
Bng 3.3. Xác xut thi gian thanh toán ca công ty Vn Tng trong nm 2011 97
Bng 3.4. Bng tham s 98
Bng 3.5. Bng c tính giá tr hin ti ròng ca công ty Vn Tng 6 tháng cui nm
2012 98
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Tênăđyăđ
DN
Doanh nghip
SXKD
Sn xut kinh doanh
TS
Tài sn
TSC
Tài sn c đnh
TSL
Tài sn lu đng
TSNH
Tài sn ngn hn
TNHH MTV
Trách nhim hu hn mt thành viên
DANH MC BIU
Biu đ 2.1. Biu đ t trng c cu tài sn công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011
40
Biu đ 2.2. C cu tài sn ngn hn bình quân trong ba nm 2009 – 2011 ca công ty
Vn Tng 41
Biu đ 2.3. Biu đ c cu ngun vn công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 44
Biu đ 2.4. Biu đ t trng n ngn hn 46
Biu đ 2.5. Biu đ doanh thu trong giai đon 2009 – 2011 48
Biu đ 2.6. Biu đ t trng chi phí 49
Biu đ 2.7. Li nhun ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 50
Biu đ 2.8. Biu đ dòng tin ra và dòng tin vào ca công ty Vn Tng t hot
đng SXKD giai đon 2009 - 2011 58
Biu đ 2.9. Biu đ mi quan h gia doanh thu và dòng tin vào trong hot đng
SXKD ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 59
Biu đ 2.10. Biu đ mi quan h gia chi phí doanh nghip và dòng tin ra trong
hot đng SXKD ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 61
Biu đ 2.11. Xu hng t l ca 2 ch tiêu t sut li nhun và hiu qu k luân
chuyn tin ca công ty Vn Tng giai đon 2009 – 2011 66
Biu đ 2.12. Biu đ dòng tin ra và dòng tin vào ngn hn ca công ty Vn Tng
t hot đng tài chính giai đon 2009 – 2011 80
Biu đ 3.1. th xu hng ca t l ngân lu ròng so vi doanh thu 96
DANH MC S
S đ 1.1. Mô hình Baumol 13
S đ 1.2. Mô hình Miller-Orr 15
S đ 1.3. Mô hình ABC 21
S đ 1.4. Mô hình EOQ 23
S đ 2.1. Mô hình t chc ca công tyVn Tng 35
S đ 2.2. Quy trình sn xut kinh doanh chung 37
Thang Long University Library
LI M U
1. Lý do nghiên cuăđ tài
Trong nn kinh t th trng hin nay thì doanh nghip nào cng cn có vn
(dòng tin) đ tin hành hot đng kinh doanh, đc bit là dòng tin trong ngn hn.
Cùng vi quá trình hi nhp và phát trin cùng nn kinh t trên th gii vic qun lý
dòng tin ngn hn đòi hi mi doanh nghip phi chú trng trong vic huy đng và s
dng chúng mt cách linh hot. Doanh nghip s dng ngun tin đó đ mua sm tài
sn cho doanh nghip, do vy qun lý dòng tin ngn hn hp lý s to điu kin cho
doanh nghip khai thác và s dng tài sn mt cách hiu qu. Qua cuc khng hong
kinh t nm 2008, nhn thc đc nhng khó khn mà mình đư gp phi, các doanh
nghip luôn tìm cho riêng mình mt hng đi thích hp vi chính sách tài chính linh
hot và hiu qu đ phc hi li và theo kp s phát trin ca nn kinh t th gii. Do
đó ngoài vic làm th nào đ có th huy đng đc nhng ngun ngân qu, ngun vn
có chi phí thp nht cùng vi điu kin thanh toán thun li nht đ nâng cao hiu qu
sn xut kinh doanh, nâng cao tính cnh tranh ca doanh nghip, thì vn đ làm th
nào đ có th nâng cao hiu qu s dng dòng tin ngn hn ca doanh nghip là vn
đ có ý ngha khoa hc, có tm quan trng trong s cnh tranh trên th trng ca các
doanh nghip và luôn nhn đc s quan tâm ca rt nhiu đi tng bên ngoài doanh
nghip. Hn th na hin nay trong bt k hot đng kinh doanh nào thì dòng tin ca
doanh nghip luôn đc đt lên v trí quan trng hàng đu. Chính vì vy tìm hiu v
hiu qu qun lý dòng tin ngn hn ti các doanh nghip đang là vn đ cp thit
đc đt ra trong nn kinh t hin nay.
Trong sut quá trình thc tp ti công ty TNHH MTV u t và Xây dng Vn
Tng, em đư nhn thy đc s yu kém trong vic qun lý dòng tin ngn hn ca
công ty, thc trng công ty đang gp khó khn trong vic nâng cao qun lý dòng tin
ngn hn. Em thy rng công ty đang gp mt s hn ch trong quá trình qun lý và s
dng dòng tin ngn hn nh: hàng tn kho còn nhiu, tài sn ngn hn bng tin trong
công ty còn chim t trng thp, các khon phi thu ca khách hàng cng còn tng
đi nhiu… điu này đư làm gim đáng k doanh thu bán hàng và hiu qu qun lý
dòng tin ngn hn ca công ty.
2. Mc tiêu nghiên cu
T nhng lý lun và thc tin tìm hiu ti công ty TNHH MTV u t và Xây
dng Vn Tng đc nêu trên em đư chn đ tài: “Nâng cao hiu qu qun lý dòng
tin ngn hn ti công ty TNHH MTV u t và Xây dng Vn Tng” làm đ tài
cho khóa lun tt nghip ca mình.
i tng nghiên cu: dòng tin ngn hn và hiu qu qun lý dòng tin ngn
hn ca công ty TNHH MTV u t và Xây dng Vn Tng.
Mc tiêu nghiên cu: Khóa lun đi sâu vào nghiên cu thc trng, phân tích
hiu qu qun lý dòng tin ngn hn ca công ty Vn Tng trong giai đon 2009 –
2011. T đó ch ra nhng u nhc đim và đ ra các gii pháp nhm nâng cao hiu
qu qun lý dòng tin ngn hn cho công ty.
3. Kt cu lunăvn
Ngoài phn m đu và kt lun, danh mc tham kho, khóa lun đc chia làm
3 phn:
- Chng 1: C s lý lun chung v dòng tin và qun tr dòng tin trong doanh
nghip.
- Chng 2: Thc trng qun tr dòng tin ngn hn ti công ty Vn Tng giai
đon 2009 – 2011.
- Chng 3: Gi pháp nâng cao hiu qu qun tr dòng tin ngn hn cho công ty
Vn Tng.
Hà Ni, ngày 15 tháng 10 nm 2012
Sinh viên
Phm Th Hu
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ăCăS LÝ LUN CHUNG V DÒNG TIN VÀ QUN TR
DÒNG TIN TRONG DOANH NGHIP
1.1. Khái nim và phân loi dòng tin
1.1.1. Khái nim dòng tin
Trong thc t, mt công ty liên tc làm n thua l s dn đn phá sn, nhng
không có gì đm bo rng mt doanh nghip đang hot đng có lãi, thm chí liên tc
lãi trong nhiu nm không cùng chung s phn, bi có li nhun nhng không có tin
đ thanh toán các khon n đn hn và tái sn xut công ty vn có th phi phá sn.Có
th ví dòng tin nh h mch máu trong c th doanh nghip, doanh nghip có th
chu làm n thua l trong mt thi gian nht đnh (có th là vài tháng thm chí vài
nm) nhng nu thiu tin trong vòng vài ngày doanh nghip khó có kh nng chng
đ và phc hi.Nh vy, rõ ràng nu doanh nghip không có phng cách thích hp
đ qun lý hiu qu dòng tin t hot đng kinh doanh, ví d nh vn b đng quá
nhiu vào hàng tn kho và các khon phi thu thì dù doanh nghip làm n có lưi thì
nguy c mt kh nng thanh toán cng s rt cao.
Mt sai lm thng thy các doanh nghip là ng nhn gia li nhun và
thanh khon. Minh chng đin hình là các doanh nghip thng cho rng nu làm n
có lãi thì mi nhu cu v tin nong s đc gii quyt nhanh chóng, trên thc t không
phi nh vy. Thc t thì li nhun (Income) và lu chuyn tin (Cash flow) là hai vn
đ tng đi đc lp. Khác vi dòng li nhun, các dòng tin đóng vai trò h tr trc
tip ti hot đng kinh doanh trong ngn hn, giúp cho doanh nghip gii quyt các
vn đ v đu t hay hot đng tài chính hiu qu.
Nh vy, dòng tin là mt thut ng dùng đ ch s tin mà mt công ty nhn
đc hoc phi chi ra trong mt khong thi gian xác đnh, hoc trong mt d án
nht đnh.
Dòng tin có th đc mô t nh mt chu k, doanh nghip s dng tin đ
mua các ngun lc, nhng ngun lc qua quá trình sn xut và chuyn hóa đ to
thành sn phm dch v. Nhng sn phm và dch v li đc bán cho khách hàng,
doanh nghip thu đc tin và tip tc tái đu t ngun lc mi và nh vy chu k
mi ca dòng tin li tip tc. Có th thy rng trong chu k ca dòng tin xut hin
dòng tin vào và dòng tin ra trong doanh nghip.
Dòng tin vào trong doanh nghip gm: dòng tin nhn đc t bán hàng hóa
và dch v, dòng tin vào t các khon vay, li tc nhn đc t các khon đu t,
dòng tin nhn đc t vic đu t ca ch s hu vào doanh nghip…
Dòng tin ra trong doanh nghip gm: Mua hàng hóa đ bán li (doanh nghip
thng mi), mua nguyên vt liu đ sn xut hàng hóa, tr lng, tr các khon chi
phí hot đng, mua tài sn c đnh, tr gc và lãi vay, tr thu…
2
1.1.2. Phân loi dòng tin
Trong thc t hot đng tài chính, có rt nhiu tiêu thc phân loi dòng tin tùy
vào mc đích qun lý ca doanh nghip, c th:
Th nht, da vào mi quan h gia dòng tin và dòng vt cht vnăđng
trong doanh nghip, dòng tin có th chia thành hai loi là dòng tinăđi trng và
dòng tinăđi lp:
Dòng tin đi trng: là dòng tin tng ng vi dòng vt cht vn đng ra vào
trong doanh nghip. Tùy vào thi đim mà dòng tin đi trng đc chia thành:
Dòng tin đi trng trc tip: dòng tin ra hoc vào s tng ng vi dòng vt
cht vào hoc ra ti cùng thi đim. Dòng tin này ch phát sinh trong trng hp
doanh nghip mua bán tr ngay.
Dòng tin đi trng có k hn: dòng tin ra hoc vào doanh nghip tng ng
vi dòng vt cht vào hoc ra ti mt thi đim nào đó trong tng lai. Dòng tin này
ch phát sinh trong trng hp mua bán chu (đây là trng hp ph bin nht trong
hot đng ca doanh nghip).
Dòng tin đi trng đa dng: là dòng tin ra hoc vào doanh nghip phát sinh
liên quan đn nhiu ch th, ít nht là t ba ch th tr lên. Dòng tin này ch phát sinh
trong trng hp doanh nghip mua bán n.
Dòng tin đi lp: là dòng tin ra hoc vào phát sinh trong trng hp doanh
nghip kinh doanh ngoi t hoc mua bán chng khoán (dòng tin và dòng vt cht
không liên quan đn nhau).
Th hai, phân loi dòng tin theo thi gian ca tin: dòng tin đc chia
thànhdòng tin ngn hn và dòng tin dài hn.
Dòng tin ngn hn: là dòng tin vào hoc ra doanh nghip mang tính cht
thng xuyên hoc trong mt chu k (nh hn mt nm). Ví d mua nguyên vt liu
sn xut kinh doanh, các khon tin đi vay…
Dòng tin dài hn: là dòng tin vào hoc ra trong doanh nghip có chu l ln
hn mt nm nh các khon đu t TSC, đu t trái phiu dài hn…
Th ba, phân loi theo tính cht tng hotăđng trong doanh nghip dòng
tinăđc chia thành ba loi là dòng tin t hotăđng sn xut kinh doanh, dòng
tin t hotăđngăđuătăvƠădòngătin t hotăđng tài chính:
Dòng tin t hot đng sn xut kinh doanh: i vi hot đng sn xut kinh
doanh, dòng tin phát sinh ch yu liên quan đn hot đng bán hàng, cung cp dch
v và thanh toán các khon n liên quan đn hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip. Vì vy dòng tin t hot đng sn xut kinh doanh gm: tin thu t bán hàng
hóa, dch v, tin đư tr n cho ngi cung cp dch v hàng hóa, tin tr lng cho
công nhân viên, thanh toán thu, phí l phí…
Thang Long University Library
3
Dòng tin t hot đng đu t: i vi hot đng đu t thì dòng tin phát
sinh ch yu liên quan đn vic mua sm, thanh lý, nhng bán tài sn c đnh, xây
dng c bn, hot đng cho vay, mua bán các công c n ca đn v khác. Do vy
dòng tin t hot đng đu t bao gm: tin thu t thanh lý nhng bán TSC, thu n
cho vay, thu hi các khon vn đu t vào đn v khác, chi mua sm TSC, xây dng
c bn, chi cho vay, chi đu t vào các đn v khác.
Dòng tin t hot đng tài chính: i vi hot đng tài chính thì dòng tin
phát sinh ch yu liên quan đn các nghip v nhn vn, rút vn t các ch s hu và
các nghip v đi vay, tr n vay. Do vy các ch tiêu thuc lu chuyn tin t hot
đng tài chính thng bao gm: tin thu do ch s hu góp vn, tin chi tr vn góp
cho ch s hu, tin vay nhn đc, tin tr n vay…
1.2. Qun tr dòng tin
1.2.1. Khái nim qun tr dòng tin
Cuc khng hong kinh t càng khng đnh tm quan trng ca dòng tin. T
ch quan tâm đn doanh thu và li nhun, gi đây các doanh nghip bt đu ý thc v
tình trng khá ph bin là “kinh doanh có li nhng li mt kh nng thanh toán”, thc
t thì vic qun lý dòng tin không phi là chuyn đn gin. Nhiu công ty c gng lit
kê tt c khon thu chi và tìm bin pháp d báo, tng thu, gim chi đi vi tng khon
mc, điu này tn nhiu ngun lc, c v con ngi ln thi gian, trong khi kt qu
cha chc đư tht tt. Nguyên nhân là ngi thc hin luôn chìm ngp trong hàng núi
chi tit nh và tn nhiu thi gian cho nhng vic không my quan trng.
Nu qun tr dòng tin tt, doanh nghip s đm bo đc kh nng thanh toán
cho các hot đng hàng ngày ca doanh nghip. Nh vy, qun tr dòng tin là quá
trình theo dõi, phân tích và điu chnh dòng tin trong doanh nghip hay qun tr dòng
tin là vic cân đi gia dòng tin vào và dòng tin ra trong doanh nghip. Qun tr
dòng tin ngn hn là vic đi phân tích và theo dõi, điu chnh dòng tin ra vào trong
doanh nghip có thi gian di 1 nm. Qun tr dòng tin dài hn là vic cân đi
dòng tin ra và dòng tin vào trong doanh nghip vi thi hn trên 1 nm.
1.2.2. Nguyên tc qun tr dòng tin
Nguyên tc 80/20
80% dòng tin đc to ra t 20% khon mc, ch cn tp trung vào 20% khon
mc này, doanh nghip s có th kim soát đc 80% dòng tin. ây là cách làm đm
bo hiu qu trong khi li không cn phi huy đng nhiu ngun lc cho vic lp k
hoch và theo dõi.
Thông thng, dòng tin thu - chi đn t 3 khon mc ln: tn kho, khon phi
tr và khon phi thu. Khon phi tr liên quan trc tip đn trách nhim ca b phn
cung ng - mua hàng, khon phi thu là trách nhim ca b phn kinh doanh, còn tn
4
kho là s phi hp gia b phn sn xut và kinh doanh. Phi tr là các khon thanh
toán cho nhà cung cp đu vào ca công ty. Thi gian phi tr, tc thi gian n nhà
cung cp, càng dài thì càng có li cho dòng tin. Ngc li vi khon phi tr, khon
phi thu là phn doanh thu khách hàng mua chu ca công ty. B phn kinh doanh
thng có xu hng li lng đi vi các khon bán hàng tr chm đ đt mc tiêu
doanh s, điu này dn đn doanh thu cao, nhng kh nng tin mt kém do thi hn
tr chm b kéo dài. Vic áp dng quy tc 80/20 đi vi khon phi thu cng tng t
nh khon phi tr, nu b phn kinh doanh điu chnh chính sách bán hàng tr chm
đi vi 20% s lng khách hàng nhng chim đn 80% doanh s thì dòng tin s b
nh hng rt mnh. Vic có thông tin kp thi t b phn kinh doanh s giúp b phn
tài chính có s ng phó phù hp.
Lng hàng tn kho liên quan đn trách nhim ca b phn sn xut và kinh
doanh. B phn sn xut s cn c vào k hoch sn xut đ tính toán tích tr nguyên
vt liu và bán thành phm cn thit cho quy trình sn xut, trong khi b phn kinh
doanh thì phi đm bo lng thành phm trong kho đ đáp ng nhu cu ca khách
hàng. Công ty nào cng mun duy trì đc lng tn kho va đ, nhng rà soát theo
nguyên tc 80/20 có th thy mt thc t trái ngc, đó là s có nhng mt hàng đem
li doanh thu ít nhng tn kho nhiu, hay có mt vài khâu sn xut nào đó đang duy trì
lng bán thành phm, nguyên liu quá cao so vi các khâu còn li. Vì th, vic xác
đnh gn li nhng hng mc chim tn kho ln s đem li mt dòng tin đáng k.
Nguyên lý 80/20 luôn phi đc xem xét mt cách linh hot. Mt khon mc
trong quá kh chim giá tr nh, nhng nm sau có th tng vt đt bin và làm phá
sn k hoch dòng tin nu không đc lng trc. T ch nm trong 20% ít quan
trng, khon mc đó có th thay đi v trí đ tr thành 80% chính yu, thng gp
nht là trng hp công ty quyt đnh đu t tài sn, bao gm c tài sn c đnh và tài
sn tài chính.
1.2.3. McăđíchăvƠăvaiătròăqun tr dòng tin
1.2.3.1. Mc đích qun tr dòng tin
Mt doanh nghip tn ti và phát trin vì nhiu mc tiêu khác nhau nh: ti đa
hóa li nhun, ti đa hóa doanh thu trong ràng buc ti đa hóa li nhun,… tuy nhiên,
li nhun trong s sách k toán cao mà thc t trong két st ca doanh nghip li
không có đng tin nào thì đó là vn đ đáng báo đng.
Mc đích ca qun tr dòng tin là d đoán tình trng thâm ht hay d tha tin
đ t đó có nhng phng án gii quyt thông qua vic đi chiu s liu thc t vi s
liu k hoch. Ngoài ra, qun tr dòng tin còn xác lp các hn mc vay vn và ti u
hoá chi phí vn. Nhà qun tr có th d dàng kim soát đc tình hình tài chính, tình
hình t giá thông qua vic phân tích dòng tin, bên cnh đó qun tr dòng tin còn có
Thang Long University Library
5
tác dng giúp kim soát và thit lp các mc tiêu chin lc, lp k hoch đu t thm
đnh d án và qun lý vn lu đng. đt đc nhng mc tiêu trên, các nhà qun lý
cn d báo s lng tin thu, chi trên c s các gi đnh và tin cy v doanh thu và chi
phí, đng thi còn phi d báo thi gian thu, chi trên c s phân tích đ tr và thi
gian ni ca tin. Yêu cu đc đt ra là k hoch điu chnh đnh kì phi đc điu
chnh và cp nht liên tc, qun tr dòng tin phi đc tin hành theo tun, tháng hoc
quý bng cách so sánh s liu thc t vi s liu trên k hoch đ t đó có nhng điu
chính và cp nht phù hp.
1.2.3.2. Vai trò qun tr dòng tin
Do không có công c qun tr dòng tin hiu qu hoc cha chú tâm đn vic
qun tr dòng tin nên mt s doanh nghip thng mc phi vn đ thanh khon, phi
đi vay nóng, đo n… điu này làm cho doanh nghip ngày càng đi vào dòng xoáy
khó khn, n nn chng cht, dn mt kh nng thanh toán. Tình hình đó li càng t
hn khi nn kinh t đi vào khng hong, lưi vay tng cao, khó khn tìm kim ngun
vn li càng khó khn hn.Qun tr tt dòng tin không nhng tránh b mt kh nng
thanh toán, ri ro t giá, ri ro lưi vay mà còn có rt nhiu li ích khác nh:
Bo đm uy tín vi nhà cung cp, nhà thu: Nu doanh nghip luôn thanh toán
cho nhà cung cp đ, đúng hn thì nhà cung cp rt yên tâm cung cp hàng hóa, dch
v cho doanh nghip. Rt nhiu li ích mà doanh nghip nhn đc t vic này nh:
đc u tiên cung cp hàng, u đưi v giá, u đưi v bo hành, đc ni rng điu
khon thanh toán, hay vic nhà cung cp s lu tâm đn vn đ giao hàng, dch v sau
bán hàng hn… Tt c nhng li ích đó s giúp cho doanh nghip luôn có ngun
nguyên liu đu vào đc n đnh, không mt chi phí đi tìm ngun cung mi; tng kh
nng cnh tranh, tng li nhun t đó tng dòng tin. Khi nhà cung cp hoàn toàn tín
nhim và công ty luôn hoàn thành các ngha v thanh toán thì h sn sàng ni lng
điu kin thanh toán. iu này tht tt vì đây là mt ngun tín dng hu nh min phí
nu không nói là quá r, hn na điu này làm gim nhu cu vn lu đng, vy s làm
tng dòng tin cho doanh nghip.
Bo đm uy tín vi bên cho vay: C cu s dng vn rt quan trng. Mt công
ty qun lý tt là công ty đó s dng chi phí vn bình quân thp nht và mc đ an toàn
tài chính cao nht. có đc điu kin vay tt thì trc ht doanh nghip phi chng
t đc kh nng tr n gc và lưi vay bng cách qun tr dòng tin hiu qu. T vic
phi qun tr dòng tin tt doanh nghip s chú ý đn tòa b các mt hot đng khác:
hng vào th trng tt, thu tin tt, qun tr chi phí tt, d án đu t kh thi, tính
thanh khon cao các tài sn th chp… Công ty có n nhiu cng không quá lo so vi
vic bên cho vay không tip tc h tr, do vy vic qun tr dòng tin là mu cht ca
vn đ.
6
Bo đm cho cán b công nhân an tâm làm vic: Nhân lc là ngun vn rt quý
đi vi công ty, h là nhng ngi trc tip to ra giá tr cho doanh nghip, doanh
nghip có đi ng tt s tng nng lc cnh tranh trên th trng. Sn phm làm ra
cht lng tt hn, nng sut cao hn, giá thành h hn, phù hp th hiu hn, khách
hàng hài lòng hn, hàng bán chy hn… Nh vy dòng tin s tt hn.
Nu công ty có đc đi ng tt thì phi gi và phát trin hn bng vic tr thù
lao xng đáng, bo đm đi sng vt cht cho h, đi x tt vi h. làm đc điu
đó thì phi qun tr tt dòng tin, tr đ và kp thi lng và các ngha v xư hi khác.
iu đó không nhng tt cho h mà còn tt cho công ty c v nng lc cnh tranh và
hình nh công ty trên th trng lao đng.
S dng ti u, hiu qu ngun vn: Kim tra s hp lý trong vic huy đng và
s dng: tin có b nhàn ri quá nhiu không, tin có đm bo s thanh khon không,
tin ngn hn và dài hn có đc s dng cân đi không, c cu chi phí vn bình quân
(gia vn t có và vn vay) đư ti u cha, các ri ro nào công ty phi hoc s phi
gánh chu… tr li đc các câu hi trên thì phi xem xét vic qun tr dòng tin.
Ải vng s tín nhim ca các c đông: Các c đông là các nhà đu t, mc
đích chính là li nhun và giá tr gia tng trên phn đu t. s tin h đu t ra
không b ri ro, có th trình bày cho h phng pháp qun tr dòng tin mà doanh
nghip đang tin hành đ h yên tâm.
Tit kim chi phí (tin mt có giá): Vì tin luôn có giá tr theo thi gian nên
doanh nghip luôn phi lu tâm đn vn đ này đ đm bo sao cho chi phí ca vic
ct gi tin là nh nht.
1.3. Ni dung qun tr dòng tin ngn hn trong doanh nghip
1.3.1. To ngun tin và s dng dòng tin trong doanh nghip
Kh nng to tin, s dng tin là c s đ đánh giá kh nng thanh toán ca
doanh nghip, kh nng to tin ca doanh nghip bao gm tin thu t hot đng bán
hàng, tin thu t hot đng đu t, tin thu t hot đng tài chính. Tình hình s dng
tin cho các mc đích: sn xut kinh doanh, đu t, tài chính.
Ta có đng thc cn bn ca k toán nh sau:
Tng tài sn = N phi tr + Vn ch s hu
Trin khai đng thc trên ta có:
Tin mt + Tài sn khác = N phi tr + Vn ch s hu
Tin mt = N phi tr + Vn ch s hu - Tài sn khác
Bn cht mi quan h t đng thc trên cho ta thy khi phân tích báo cáo lu
chuyn tin t t hot đng kinh doanh giúp ta nhn ra dòng tin vào, dòng tin ra ca
tng đi tng mt cách rõ ràng.
Thang Long University Library
7
Nh vy t đng thc trên, đ tng lng tin mt lu thông trong doanh
nghip, ta tng khon mc n phi tr bng cách đi vay thêm tin hoc tng vn ch s
hu bng cách phát hành các loi chng khoán hay tng vn góp ca các c đông.
ng thi, nu gim đi mt khon mc tài sn sn nào đó trong bng cân đi, ví d
nh khon phi thu hay hàng tn kho thì lng tin mt s tng lên mt giá tr tng
ng. Nh vy, lu lng tin mt s thun chiu vi các khon mc ngun vn và trái
chiu vi các khon mc tài sn. Ta có bng sau:
Bng 1.1. Mi quan h gia tin mt vi các tài sn khác, n phi tr và vn CSH
Thay đi
Dòng tin
Tài sn khác
Tng
-
N phi tr
Tng
+
Vn ch s hu
Tng
+
Trong đó: Du “-” th hin dòng tin gim đi mt lng tng ng.
Du “+” th hin dòng tin tng thêm mt lng tng ng.
1.3.2. Qun tr dòng tin hotăđng sn xut kinh doanh
Quy trình hot đng sn xut kinh doanh bao gm t vic mua sm hàng hóa,
nguyên vt liu đ sn xut, sau đó bán cho các cá nhân, t chc cn s dng. Do vy,
dòng tin vào ch yu ca hot đng này chính là doanh thu t bán hàng hóa và cung
cp dch v ca doanh nghip, bên cnh đó còn có lưi t các khon cho vay hay c tc
nhn đc t vic đu t các chng khoán vn. Trong khi đó, khon tin phi tr cho
hot đng kinh doanh li tng đi nhiu nh vic thanh toán tin hàng tn kho và các
chi phí khác cho bên cung cp, thanh toán tin lng cho nhân viên, np th cho Nhà
nc hay lãi vay cho các t chc tín dng. Nh vy qun lý dòng tin t hot đng sn
xut kinh doanh s liên quan trc tip đn qun lý doanh thu, chi phí, hàng tn kho,
khon phi thu, phi tr trong doanh nghip.
1.3.2.1. Qun lý doanh thu
Doanh thu là toàn b tin bán sn phm, hàng hoá, cung ng, dch v sau khi
tr đi các khon gim giá hàng bán, hàng bán b tr li (nucó chng t hp l) đc
khách hàng chp nhn thanh toán (không phân bit đã thu hay cha thu đc tin).
Doanh thu là mt ch tiêu kinh t rt quan trng đi vi các doanh nghip, đó là
yu t xác đnh nên th phn ca doanh nghip trên th trng, do đó các doanh nghip
cùng kinh doanh mt mt hàng nh nhau s cnh tranh vi nhau rt mnh t vic có
đc doanh thu ln. Các doanh nghip luôn đt ra cho mình mc tiêu ti đa hóa doanh
thu, và thc hin nhiu chính sách đ có th tng doanh thu trong mt thi gian nht
đnh.Bên cnh đó, doanh thu còn là mc tiêu thúc đy sn xut kinh doanh ca công
ty, tng lng tin thu v cho doanh nghip. Tng doanh thu là điu kin tiên quyt
8
giúp doanh nghip thc hin tt các chc nng kinh doanh, các mc tiêu kinh doanh đ
đnh, thu hi vn nhanh, bù đp chi phí và to nên li nhun cho công ty. Khi doanh
thu mc cao và tng lên là du hiu rt tt cho quá trình kinh doanh ca doanh
nghip, nó làm cho doanh nghip t ch v vn kinh doanh, gim bt s ph thuc vi
bên ngoài, đng thi doanh thu tng lên là điu kin đ công ty có th đu t c v
chiu rng và chiu sâu cho hot đng kinh doanh ca mình. Vì vy, qun lý doanh
thu là công vic ht sc cn thit đ doanh nghip có th tip tc tn ti và phát trin
trên th trng.
Trong thc t, doanh thu ca doanh nghip cao hay thp ph thuc vào rt
nhiu nhân t, khi đa ra phng hng tng doanh thu các nhà qun tr tài chính cn
cân nhc các nhân t nh hng này, c th:
Th nht là kt cu mu mã hàng hóa: Mi doanh nghip có th sn xut nhiu
loi sn phm khác nhau, giá c ca chúng cng khác nhau. Nhng sn phm có vai
trò quan trng, có tính cht chin lc đi vi nn kinh t quc dân, nhà nc s đnh
giá, còn li cn c vào nhng ch trng có tính cht hng dn ca nhà nc thì
doanh nghip s cn c vào tình hình cung cu trên th trng mà xây dng giá bán
sn phm. Vic thay đi kt cu mt hàng sn xut và tiêu th cng có nh hng đn
doanh thu, tuy nhiên cng cn thy rng mi loi sn phm đu có tác dng nht đnh
trong vic tho mưn nhu cu ca ngi tiêu dùng, cho nên phn đu tng doanh thu
các doanh nghip cùng phi chú ý đn vic thc hin đm bo k hoch sn xut
nhng mt hàng mà doanh nghip đó đư ký hp đng.
Th hai là cht lng hàng hóa: Vic sn xut kinh doanh gn lin vi vic
đm bo và nâng cao cht lng sn phm hàng hoá và dch v. Cht lng sn phm
hàng hoá dch v có nh hng ln ti giá c sn phm và dch v, do đó có nh
hng trc tip ti doanh thu. các doanh nghip sn xut, s sn phm đc sn
xut ra có th phân loi thành nhng phm cp khác nhau và giá bán ca mi loi cng
khác nhau. Sn phm có phm cp cao giá bán s cao hn, vì vy cht lng chính là
giá tr đc to thêm. Nâng cao cht lng sn phm còn to điu kin tiêu th sn
phm d dàng, nhanh chóng thu đc tin bán hàng. Ngc li, nhng sn phm cht
lng kém không đúng vi yêu cu trong hp đng thì đn v mua hàng có th t chi
thanh toán và s dn đn sn phm phi bán vi giá thp, làm gim bt mc doanh thu.
Th ba là giá c hàng hóa: Trong trng hp các nhân t khác không thay đi,
thì vic thay đi giá bán có nh hng trc tip đn doanh thu. Vic thay đi giá bán
(giá bán cao hay thp) mt phn quan trng do quan h cung cu trên th trng quyt
đnh. đm bo đc doanh thu, doanh nghip phi có nhng quyt đnh v giá c,
giá c phi bù đp chi phí đư tiêu hao và to nên li nhun tho đáng đ thc hin tái
sn xut m rng. Trong trng hp cá bit, mt s sn phm nhng doanh nghip
Thang Long University Library
9
do nhng yêu cu v chính tr và qun lý kinh t v mô khó đt đc li nhun và có
c ch tài tr t nhà nc thì giá c hình thành cng có th thp hn giá thành sn
phm. Doanh nghip phi luôn luôn bám sát tình hình th trng đ quyt đnh, m
rng hay thu hp ngun hàng mà doanh nghip đang sn xut, kinh doanh, tu thuc
vào quan h cung cu mà doanh nghip có th ri vào mt trong 3 trng thái: lãi, hoà
vn hoc b l. Cùng vi mt loi sn phm, nu bán trên các th trng khác nhau,
vào nhng thi đim khác nhau thì giá c không nht thit phi nh nhau.
Th t là th thc thanh toán: Vic la chn phng thc tiêu th và thanh toán
tin hàng cng có nh hng ti doanh thu tiêu th sn phm ca doanh nghip.
Thông thng trong tiêu th sn phm s vn đng ca hàng hoá và s vn đng ca
tin vn là đng thi. Song trong điu kin cnh tranh th trng các doanh nghip bán
hàng thng phi dành s u đưi nht đnh đi vi ngi mua, ví d cho thanh toán
theo k hn hoc tr chm, có chit khu hàng bán cho khách hàng Nhng vn đ
trên đu nh hng đn doanh thu ca doanh nghip.
Cui cùng là công tác tip th: Th trng tiêu th có nh hng rt ln đn
doanh thu tiêu th sn phm ca doanh nghip. th trng tiêu th sn phm đc
m rng, công tác tip th là yu t trng yu ca doanh nghip. Có th nói rng hiu
qu ca công tác tip th s làm cho quy mô th trng ca sn phm ln đn đâu. Vì
vy vic khai thác, m rng th trng tiêu th là mt nhân t quan trng đ tng
doanh thu ca doanh nghip.
1.3.2.2. Qun lý chi phí
Chi phí sn xut ca doanh nghip là biu hin bng tin ca toàn b các hao
phí v lao đng sng và lao đng vt hoá mà doanh nghip phi chi ra đ tin hành sn
xut sn phm trong mt thi gian nht đnh, sau quá trình sn xut, doanh nghip phi
t chc vic tiêu th sn phm đ thu tin v. thc hin đc vic này, doanh
nghip cng phi b ra nhng chi phí nht đnh chng hn nh chi phí đóng gói sn
phm, chi phí vn chuyn, bc d, bo qun sn phm Hn na trong điu kin nn
kinh t th trng có s cnh tranh nh hin nay, ngoài các chi phí tiêu th trên, doanh
nghip còn phi b ra chi phí đ nghiên cu th trng, chi phí qung cáo đ gii thiu
sn phm, chi phí bo hành sn phm. Nhng khon chi phí này phát sinh trong lnh
vc lu thông sn phm nên đc gi là chi phí tiêu th hay chi phí lu thông sn
phm. Ngoài nhng chi phí nêu trên, doanh nghip còn phi thc hin đc ngha v
ca mình vi Nhà nc nh np thu giá tr gia tng, thu xut nhp khu, thu tiêu
th đc bit, thu khai thác tài nguyên Nhng khon chi phí này đu din ra trong
quá trình kinh doanh, vì th đó cng là khon chi phí kinh doanh ca doanh nghip.
10
Tóm li, chi phí sn xut kinh doanh ca mt doanh nghip là toàn b chi phí
sn xut, chi phí tiêu th sn phm và các khon tin thu mà doanh nghip phi b ra
đ thc hin hot đng sn xut kinh doanh trong mt thi k nht đnh.
Nh vy, qun lý chi phí là tng hp, phân tích, đánh giá thc trng v vic s
dng các ngun vn và chi phí, t đó đa ra nhng quyt đnh v các chi phí ngn hn
cng nh dài hn cho công ty.
Nhu cu vn và chi phí cho sn xut kinh doanh ca công ty luôn có nhng bin
đng nht đnh trong tng thi k, mt trong nhng nhim v quan trng ca qun lý
chi phí là xem xét, la chn c cu vn và chi phí sao cho tit kim, hiu qu nht.
Qun lý chi phí bao gm: tin hành phân tích và đa ra mt c cu chi phí và ngun
vn huy đng ti u cho công ty trong tng thi k; thit lp mt chính sách phân chia
chi phí cùng các mc li nhun mt cách hp lý đi vi công ty, va bo v đc
quyn li ca ch công ty và các c đông, va đm bo đc li ích hp pháp, hp lý
cho ngi lao đng; kim soát vic s dng c các tài sn trong công ty, tránh tình
trng s dng lãng phí, sai mc đích.
Mt s ch tiêu đánh giá hiu qu qun lý chi phí trong doanh nghip
TăsutăsinhăliăcaăgiáăvnăhƠngăbánă=ă
LiănhunăgpăvăhƠngăbán
GiáăvnăhƠngăbán
*100
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng giá vn
hàng bán thì thu đc bao nhiêu đng li nhun gp. Ch tiêu này càng cao chng t
mc li nhun trong giá vn hàng bán càng ln, th hin mt hàng kinh doanh có li
nht, do vy doanh nghip càng đy mnh khi lng tiêu th. Ch tiêu này thng
ph thuc vào đc đim kinh doanh ca tng ngành ngh c th. Thông thng doanh
nghip kinh doanh dch v n ung ch tiêu này khá cao t 35 – 50% nhng các doanh
nghip gia công may mc ch tiêu này thng t 10 - 15%.
TăsutăsinhăliăcaăchiăphíăbánăhƠngă=ă
LiănhunăthunătăHKD
Chi phí bán hàng
*100
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng chi phí
bán hàng thì thu đc bao nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao chng t mc
li nhun trong chi phí bán hàng càng ln, doanh nghip đư tit kim đc cho phí bán
hàng.
T sutăsinhălicaăchi phí qunălỦăDN =
LiănhunăthunătăHKD
ChiăphíăqunălỦăDN
*100
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng chi phí
doanh nghip thì thu đc bao nhiêu đng li nhun. Ch tiêu này càng cao chng t
mc li nhun trong chi phí qun lý doanh nghip càng ln, doanh nghip đư tit kim
đc cho phí qun lý.
Thang Long University Library
11
T sutăsinhăli caătngăchiăphí =
EBIT
Tngăchiăphí
*100
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip đu t 100 đng chi phí
thì thu đc bao nhiêu đng li nhun k toán trc thu. Ch tiêu này càng cao chng
t mc li nhun trong chi phí càng ln, doanh nghip đư tit kim đc chi phí chi ra
trong k.
1.3.2.3. Qun lý tin và các khon tng đng tin
Tin là tài sn có tính lng nht (tính thanh khon) cao nht nên doanh nghip
cn d tr tin đ thc hin mt s mc đích nh: đm bo hot đng thng nht nh
tr tin khi mua hàng, thanh toán n cho ngi bán, tr lng, thng, thu luôn
đc duy trì đu đn; hay đ đi phó vi các nhân t bt thng có th xy ra trong
tng lai nh tích tr cho mùa, đng thi sn sàng nm bt nhng c hi đu t thun
li trong kinh doanh nh mua nguyên vt liu d tr khi th trng gim giá, hoc t
giá bin đng thun li.
Vic nm gi tin mt đem li rt nhiu li ích cho doanh nghip nh đm bo
kh nng thanh toán, không đ b ri vào tình trng mt kh nng thanh toán dn ti
phá sn; tn dng đc nhng c hi đc bit nh chit khu thanh t nhà cung cp,
tn dng đc các c hi mua đc bit nh st giá tm thi hay d đoán có giá tng
mnh trong tng lai, ci thin v th tín dng ca doanh nghip. Tuy nhiên vic nm
gi tin cng có nhng ri ro nh vic doanh nghip d tr quá ít tin thì có th mc
phi nguy c không có kh nng hot đng bình thng (vic thanh toán b trì hoãn,
ngun tin b ct gim, phi huy đng thêm các ngun tài chính ngn hn, to chi phí
huy đng vn hoc bán tài sn to ra l tim tàng). Hay khi doanh nghip d tr quá
nhiu thì s mt c hi đu t vào tài sn sinh li khác nh chng khoán, trái phiu,
cho vay có lưi…
Nh vy, qun tr tin mt là quyt đnh mc tn qu tin mt, c th là đi tìm
bài toán ti u đ ra quyt đnh cho mc tn qu tin mt và qun lý hot đng thu chi
sao cho tng chi phí đt ti thiu mà vn đ đ duy trì hot đng bình thng ca
doanh nghip.
1.3.2.3.1. Qun lý thu, chi tin mt
la chn đc phng thc thu tin ti u, ta cn đánh giá hiu qu ca các
phng thc thu tin đó, phng thc thu tin đ xut và phng thc thu tin hin ti
trên c s so sánh li ích sau thu tng thêm và chi phí sau thu tng thêm. Ngoài ra,
đ thúc đy tin đc thu hi nhanh hn, doanh nghip thng cung cp chit khu
thanh toán, tng tc đ bán hàng hoc thay đi phng thc thu n,… Vi chit khu
thanh toán, gi s công ty bán hàng vi điu khon tín dng 1/10 net 30 thì có ngha là
nu khách hàng thanh toán trong vòng 10 ngày s đc hng chit khu thanh toán
12
1%, còn nu không thanh toán sm thì khách hàng có ngha v tr n trong vòng 30
ngày, t đó doanh nghip mua hàng s cân nhc gia li ích và chi phí đ tr tin hàng
cho doanh nghip sao cho có li nht. i vi doanh nghip bán hàng, khi đa ra điu
khon chit khu tin mt là gim mc vay ngn hn, gia tng đu t ngn hn sinh li
nh thu đc tin sm hn và tng trng doanh thu bán hàng, vì thc ra chit khu
tin mt cng có ngha là gim giá.
Còn đi vi qun lý chi tin, điu khon chit khu tin mt cng đi vi các
khon thanh toán sm cng là mt điu khon thng gp trong các điu kin mua
hàng (ví d điu khon 2/10 net 30). Vi t cách ngi mua chu, công ty nên quyt
đnh thanh toán sm đ nhn chit khu nu chi phí c hi s dng vn ca công ty
thp hn t l chit khu đc hng, thm chí công ty có th đi vay ngn hn ngân
hàng đ thanh toán sm và hng chit khu nu t l lãi sut đi vay thp hn t l
chit khu đc hng. Nu quyt đnh không thanh toán sm và không hng chit
khu, công ty nên trì hoãn vic thanh toán đn cui thi hn chm tr cho phép. Trái
li, thanh toán tr hn là điu nên tránh, tr khi tình hình tài chính không cho phép
công ty thanh toán đúng hn. Và vn đ quan trng là xây dng quy trình thanh toán
hp lý sao cho không tr sau ngày đn hn đ gi vng uy tín, đng thi cng không
tr quá sm làm gim lng tin sn có đ công ty còn thc hin đu t, li ích và chi
phí ca tt c các phng thc thuchi tin đu phi đc xem xét.
Mô hình chung
Li ích tng thêm: ∆Bă=ă∆tă*TSă*ăIă*ă(1-t)
Trong đó: ∆B: Li ích tng thêm
∆t: S ngày chênh lch gia hai phng thc
∆t = t
1
– t
2
trong đó t
1
là thi gian chuyn tin ca phng
thc hin ti, t
2
là s ngày chuyn tin ca phng thc thu
tin đ xut.
TS: Quy mô chuyn tin: s tin đang chuyn trong mt nm,
mt chu k hay mt giao dch.
I: lãi sut đu t đc xác đnh theo ngày (vì ∆t tính theo
ngày).
t: thu sut thu thu nhp doanh nghip.
Chi phí tng thêm : ∆C = (C
2
-C
1
) * (1-t)
Trong đó: ∆C: Chi phí tng thêm sau thu ca phng thc thu tin hin
ti so vi phng thc thu tin đ xut.
C
2
: Chi phí ca phng thc thu tin mi
C
1
: chi phí ca phng thc thu tin hin ti.
Trên c s so sánh ∆B và ∆C đ rút ra kt lun:
Thang Long University Library
13
Nu ∆B > ∆C: la chn phng thc thu tin đ xut.
Nu ∆B< ∆C: la chn phng thc thu tin hin ti.
Nu ∆B= ∆C: bàng quan.
1.3.2.3.2. Quyt đnh mc d tr tin ti u
Mô hình Baumol
xác đnh mô hình Baumol, ta đi xem xét các gi đnh nh nhu cu v tin
ca doanh nghip là n đnh, không có d tr nào cho mc đích an toàn và doanh
nghip ch có hai phng thc đáp ng nhu cu v tin là tin mt và chng khoán kh
th, đng thi vic đu t chng khoán là không có ri ro.
Nhng gi đnh này không đúng trên thc t nên làm hn ch mô hình Baumol
(EOQ - The Economic Order Quantity Model), nhng mô hình cng có s đóng góp
quan trng trong lý thuyt qun tr tin mt.
Tn qu mc tiêu là tn qu mà công ty hoch đnh lu gi di hình thc tin
(theo ngha rng). Quyt đnh tn qu mc tiêu liên quan đn vic đánh đi gia chi
phí c hi do gi quá nhiu tin vi chi phí giao dch do gi quá ít tin. Có hai loi chi
phí liên quan ti d tr tin là chi phí c hi và chi phí giao dch. Chi phí c hi là chi
phí mt đi do gi tin mt, khin cho đng tin không đc đu t vào mc đích sinh
li. Chi phí giao dch là chi phí liên quan đn chuyn đi t tài sn đu t thành tin
mt đ sn sàng cho chi tiêu. Nu công ty gi quá nhiu tin mt thì chi phí giao dch
s nh, nhng chi phí c hi s ln và ngc li. Tng chi phí gi tin mt chính là
tng ca chi phí c hi và chi phí giao dch. Mc tin d tr ti u là mc ti đó tng
chi phí cho vic gi tin là nh nht.
Săđ 1.1. Mô hình Baumol
Chi
phí
gi
tin
mt
Chi phí gi
tin mt
Chi phí c hi
Chi phí giao
dch
Quy mô tin mt
C*