B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH TÀI SN
M BO TRONG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI
HN I VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI
PHÒNG GIAO DCH ÔNG TRIU, NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN TÂY NAM
QUNG NINH
SINH VIÊN THC HIN : NGUYN TH HNG NHUNG
MÃ SINH VIÊN : A13077
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
HÀ NI – 2012
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH TÀI SN
M BO TRONG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI
HN I VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI
PHÒNG GIAO DCH ÔNG TRIU, NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN TÂY NAM
QUNG NINH
Giáo viên hng dn : Th.s Nguyn Th Thúy
Sinh viên thc hin : Nguyn Th Hng Nhung
Mã sinh viên : A13077
Chuyên ngành : Tài chính – ngân hàng
HÀ NI – 2012
Thang Long University Library
LI CM N
Tri qua 4 tháng thc hin, vn dng nhng gì đã hc đc và cng hc đc
thêm nhiu điu, đn gi thì lun vn tt nghip cng đã hoàn tt. có đc kt qu
này, đó không phi công sc ca mình em, mà còn có s h tr ht mình t gia đình,
thy cô và bn bè. Chính vì vy mà không th thiu nhng li cm n chân thành gi
đn nhng ngi “bn đng hành” đáng quý này.
Li cm n đu tiên, em xin gi đn nhng ngi thân yêu trong gia đình mình,
nhng ngi luôn luôn ng h em không ch thi gian qua mà còn c nhng tháng
ngày sau này na.
Em xin gi li cm n sâu sc đn Th.S Nguyn Th Thúy, ngi đã trc tip
hng dn em hoàn thành khóa lun này.
Em xin đc cm n quý thy, cô trong khoa Tài chính – Ngân hàng, trng
i hc Thng Long đã tn tình truyn đt kin thc to nn tng cho quá trình nghiên
cu khóa lun ca em và là hành trang quý báu giúp em vng bc trong tng lai.
Em chân thành cm n Ban Giám đc, các cô, chú, anh, ch làm vic ti phòng
giao dch ông Triu, Ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh đã cho
phép và to điu kin thun li đ em đc thc tp ti Ngân hàng.
Và li cm n cui cùng dành cho nhng ngi bn đáng quý đã cùng em vt
qua nhng khó khn, luôn s chia nhng kin thc trong hc tp, nhng vui bun
trong cuc sng. Cám n các bn.
Mt ln na em xin chân thành cm n.!.
Hà Ni, tháng 04 nm 2012
Sinh viên
Nguyn Th Hng Nhung
MC LC
LI M U
CHNG 1: C S LÝ LUN V THM NH TÀI SN M BO TRONG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN I VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CA
NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Các dch v ch yu ca ngân hàng thng mi 2
1.2. Cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng
mi 7
1.2.1. Khái nim 7
1.2.2. Nguyên tc cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân 7
1.2.3. Mc đích cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân 8
1.2.4. Quy trình cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti các ngân
hàng thng mi 9
1.3. Tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân
ca ngân hàng thng mi 13
1.3.1. m bo tin vay bng tài sn 13
1.3.2. Các hình thc đm bo tin vay bng tài sn trong cho vay trung và dài hn
đi vi khách hàng cá nhân ti ngân hàng thng mi 15
1.3.3. Quy trình thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn đi vi
khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng mi 20
1.3.4. Vai trò ca đm bo tin vay trong hot đng cho vay trung và dài hn đi vi
khách hàng cá nhân ca ngân hàng 22
1.4. Ý ngha ca thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn đi
vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng mi 23
1.5. Các nhân t nh hng ti vic thm đnh tài sn đm bo trong cho vay
trung và dài hn vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng mi 24
1.5.1. Các nhân t khách quan 24
1.5.2. Các nhân t ch quan 26
KT LUN CHNG 1 27
CHNG 2: THC TRNG CÔNG TÁC THM NH TÀI SN M BO
TRONG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN I VI KHÁCH HÀNG CÁ
NHÂN TI PHÒNG GIAO DCH ÔNG TRIU, NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM – CHI NHÁNH TÂY NAM QUNG NINH 28
2.1. Khái quát hot đng kinh doanh ca phòng giao dch ông Triu ngân hàng
u t và Phát trin Vit Nam – chi nhánh Tây Nam Qung Ninh 28
Thang Long University Library
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca ngân hàng u t và Phát trin Vit
Nam 28
2.1.2. Phòng giao dch ông Triu ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam – chi
nhánh Tây Nam Qung Ninh 29
2.1.3. C cu t chc cán b, phòng ban ca phòng giao dch ông Triu ngân
hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh 31
2.1.4. Chc nng, nhim v ca các phòng nghip v 32
2.1.5. Hot đng kinh doanh ca phòng giao dch ông Triu ngân hàng u t và
Phát trin Vit Nam – chi nhánh Tây Nam Qung Ninh 33
2.1.5.1. Tình hình huy đng vn 33
2.1.5.2. Tình hình s dng vn (Ch yu là cho vay) 36
2.1.5.3. Các dch v khác 41
2.1.5.4. Kt qu hot đng kinh doanh 42
2.2. Thc trng công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài
hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu 45
2.2.1. C s pháp lý tin hành công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho vay
trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân 45
2.2.2. Nguyên tc cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng
giao dch ông Triu 46
2.2.3. Quy trình cho vay trung và dài hn vi khách hàng cá nhân ti phòng giao
dch ông Triu 47
2.2.4. Kt qu cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao
dch ông Triu ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh 52
2.2.5. Công tác thm đnh tài sn đm bo cho vay trung và dài hn đi vi khách
hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu ngân hàng u t và Phát trin Tây
Nam Qung Ninh 55
2.2.5.1. Danh mc tài sn có th chp nhn đm bo tin vay ti BIDV (phòng
giao dch ông Triu) 55
2.2.5.2. Ni dung thm đnh tài sn đm bo 56
2.2.5.3. Thc trng công tác thm đnh tài sn đm bo ti phòng giao dch ông
Triu 64
2.2.5.4. Nghiên cu tình hung 68
2.2.5.5. Ri ro phân theo tính cht đm bo trong cho vay đi vi khách hàng cá
nhân ti phòng giao dch ông Triu, ngân hàng đu t và phát trin Tây Nam
Qung Ninh 74
2.2.5.6. Qun tr ri ro trong thm đnh tài sn đm bo ti phòng giao dch ông
Triu 76
2.3. ánh giá công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn
đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu 76
2.3.1. Các mt đã đt đc 76
2.3.2. Nhng tn ti 77
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng tn ti 79
KT LUN CHNG 2 81
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH TÀI SN
M BO TRONG CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN I VI KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI PHÒNG GIAO DCH ÔNG TRIU NGÂN HÀNG
U T VÀ PHÁT TRIN TÂY NAM QUNG NINH 82
3.1. nh hng hot đng kinh doanh ca phòng giao dch ông Triu, ngân
hàng u t và Phát trin Vit Nam – chi nhánh Tây Nam Qung Ninh 82
3.2. Gii pháp hoàn thin công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho vay
trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu 83
3.2.1 Thành lp t đnh giá tài sn đm bo 84
3.2.2 Nâng cao ý thc trách nhim ca cán b tín dng 84
3.2.3 M rng hình thc bo đm, đa dng hoá tài sn bo đm 85
3.2.4. Nâng cao cht lng thm đnh khách hàng 86
3.2.5. Nâng cao hiu qu công tác x lý tài sn đm bo 87
3.2.6. Hin đi hoá công ngh ngân hàng, khai thác hiu qu ng dng công ngh
thông tin vào các hot đng ca ngân hàng 87
3.3. Mt s kin ngh 88
3.3.1. Kin ngh vi c quan qun lý Nhà nc 88
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc và ngân hàng u t và Phát trin Tây
Nam Qung Ninh 90
3.3.2.1. i vi Ngân hàng Nhà nc 90
3.3.2.2. Kin ngh vi ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh 91
3.3.3. Kin ngh đi vi khách hàng 92
KT LUN CHNG 3 93
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
ATM
BIDV
CP
CIC
GCNQSD
HTD
N
NH
NHNN
NHTM
PGD
Q
QH
TCTD
TS
TSB
TT
TTg
TTLT
USD
VND
Tên đy đ
Máy rút tin t đng
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
Chính ph
Trung tâm thông tin tín dng
Giy chng nhn quyn s dng đt
Hp đng tín dng
Ngh đnh
Ngân hàng
Ngân hàng nhà nc
Ngân hàng thng mi
Phòng giao dch
Quyt đnh
Quc hi
T chc tín dng
Tài sn
Tài sn đm bo
Thông t
Th tng
Thông t liên tch
ô la M
Vit Nam đng
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V
S đ 1.1 : Quy trình cho vay 9
S đ 2.1: S đ b máy t chc ca PGD. ông Triu 32
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn ca PGD. ông Triu theo ngun hình thành 33
Biu đ 2.1: Kt qu huy đng vn ca PGD. ông Triu 34
Bng 2.2: Tình hình hot đng cho vay ti PGD. ông Triu 37
Biu đ 2.2: Hot đng cho vay vn 37
Bng 2.3: Tình hình d n ca PGD. ông Triu 38
Biu đ 2.3: Tng d n qua các nm 39
Biu đ 2.4: Biu đ tình hình n quá hn qua các nm 2009-2011 40
Bng 2.4: Tình hình cung cp các sn phm dch v khác ti PGD. ông Triu 41
Bng 2.5: Tình hình tài chính ca PGD. ông Triu qua các nm 2009-2011 42
S đ 2.2: S đ quy trình cho vay trung và dài hn vi khách hàng cá nhân ti phòng
giao dch ông Triu 49
Bng 2.6: Tình hình d n trung và dài hn ti PGD. ông Triu 53
Bng 2.7: Tình hình d n trong cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân
phân theo mc đích s dng ti PGD. ông Triu 54
Bng 2.8: C cu các hình thc đm bo tin vay đi vi khách hàng cá nhân ti PGD.
ông Triu 65
Biu đ 2.5: C cu các hình thc đm bo tin vay 66
Bng 2.9: Các loi tài sn đc s dng đ bo đm n trong cho vay trung và dài hn
đi vi khách hàng cá nhân 67
Biu đ 2.6: C cu các loi tài sn đm bo 68
Bng 2.10: N quá hn phân theo tính cht đm bo trong cho vay trung và dài hn đi
vi khách hàng cá nhân 75
Thang Long University Library
LI M U
1. Ý ngha ca đ tài
Trong điu kin nn kinh t có nhiu bin đng nh hin nay, Ngân hàng mun
tn ti và phát trin phi có phng án sn xut kinh doanh đt hiu qu, vì vy an
toàn trong hot đng tín dng là mt trong nhng vn đ đc quan tâm hàng đu
không ch nc ta mà tt c các quc gia trên th gii. Hot đng cho vay ca
Ngân hàng luôn tim n ri ro, do đó vn đ bo đm tin vay luôn đc các Ngân
hàng quan tâm trong sut quá trình kinh doanh ca mình.
Trong thi gian qua nhiu Ngh đnh, Thông t đc ban hành, hng dn vic
bo đm tin vay bng tài sn, đáp ng đc s mong đi ca các Ngân hàng trong
quá trình thm đnh tài sn bo đm, góp phn hn ch ri ro trong cho vay. Tuy
nhiên, trong quá trình thc hin cho vay bo đm bng tài sn nói chung và công tác
thm đnh tài sn đm bo nói riêng đã ny sinh mt s vng mc.
Xut phát t suy ngh trên, em đã quyt đnh chn đ tài: “Hoàn thin thm
đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti
phòng giao dch ông Triu, Ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung
Ninh” làm ni dung nghiên cu cho khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
Khóa lun đ cp đn mt s lý lun c bn v thm đnh tài sn đm bo trong
ngân hàng, vai trò ca đm bo tin vay trong hot đng ngân hàng, phân tích và đánh
giá thc trng hot đng thm đnh tài sn đm bo đng thi nêu ra đc nhng khó
khn hn ch còn tn ti ti phòng giao dch ông Triu. Trên c s đó đa ra các gii
pháp và kin ngh nhm hoàn thin nghip v thm đnh tài sn đm bo ti phòng
giao dch ông Triu, Ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh.
3. i tng và phm vi nghiên cu
tài ch yu nghiên cu nghip v thm đnh tài sn đm bo, thc trng
thm đnh tài sn đm bo và nguyên nhân dn đn thc trng đó ti phòng giao dch
ông Triu.
4. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun s dng phng pháp nghiên cu khoa hc nh phng pháp thng
kê, so sánh, phng pháp suy lun logic cùng vi phng pháp kho sát thc tin.
5. Kt cu khóa lun
tài gm 3 chng, c th nh sau:
Chng 1: C s lý lun v thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung và dài
hn đi vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho vay trung
và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu, Ngân
hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin công tác thm đnh tài sn đm bo trong cho
vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti phòng giao dch ông Triu,
Ngân hàng u t và Phát trin Tây Nam Qung Ninh.
Thang Long University Library
1
CHNG 1:
C S LÝ LUN V THM NH TÀI SN M BO TRONG
CHO VAY TRUNG VÀ DÀI HN I VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v ngân hàng thng mi
1.1.1. Khái nim
Trong bc chuyn đi sang kinh t th trng có s qun lý ca nhà nc,
thc hin nht quán chính sách kinh t nhiu thành phn theo đnh hng xã hi ch
ngha, mi ngi đc t do kinh doanh theo pháp lut, đc bo h quyn s hu và
thu nhp hp pháp, các hình thc s hu có th hn hp, đan kt vi nhau hình thành
các t chc kinh doanh đa dng. Các doanh nghip không phân bit quan h s hu
đu t ch kinh doanh, hp tác và cnh tranh vi nhau, bình đng trc pháp lut.
Theo hng đó, nn kinh t hàng hóa phát trin tt yu s to ra nhng tin đ
cn thit và đòi hi s ra đi ca nhiu loi hình Ngân hàng và các t chc tín dng
khác. tng cng qun lý, hng dn hot đng ca các Ngân hàng và các t chc
tín dng trong nn kinh t, to điu kin thun li cho s phát trin nn kinh t đng
thi bo v li ích hp pháp ca các t chc và cá nhân.
Ngân hàng thng mi là mt sn phm đc đáo ca nn sn xut hàng hóa
trong kinh t th trng, mt t chc có tm quan trng đc bit trong nn kinh t. Bn
cht, chc nng, các hot đng nghip v ca các Ngân hàng hu nh là ging nhau.
Song quan nim v Ngân hàng li không đng nht gia các nc trên th gii.
đa ra đc mt khái nim chính xác và tng quát nht v NHTM, ngi ta
thng phi da vào tính cht và mc đích hot đng ca nó trên th trng tài chính,
và đôi khi còn kt hp tính cht, mc đích và tính cht hot đng. Theo lut Ngân
hàng ca Pháp (1941) thì Ngân hàng đc đnh ngha: “Ngân hàng thng mi là
nhng xí nghip hay c s mà ngh nghip thng xuyên là nhn tin bc ca công
chúng di hình thc ký thác, hoc di các hình thc khác và s dng tài nguyên đó
cho chính h trong các nghip v v chit khu, tín dng và tài chính”. Hay theo nh
lut pháp n (1959) li có cái nhìn v Ngân hàng nh sau, h đnh ngha: “Ngân
hàng thng mi là c s nhn các khon ký thác đ cho vay hay tài tr và đu t”.
Vit Nam, theo quy đnh ti lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12 thì
Ngân hàng đc đnh ngha nh sau: “Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng
đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo
quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li nhun”. (Trích điu 4, lut các t chc tín
dng nm 2010).
Trc ht chúng ta cn hiu khái nim Ngân hàng là gì? Ngân hàng trc tiên
là mt t chc trung gian tài chính, mt t chc hot đng kinh doanh cung cp các
2
dch v ngân hàng đ tìm kim li nhun. Trung gian tài chính là mt t chc, doanh
nghip hoc cá nhân thc hin các chc nng trung gian gia hai hay nhiu bên trong
mt hot đng tài chính nht đnh. Chúng ta cng có th hiu trung gian tài chính là
mt t chc h tr các kênh luân chuyn vn gia ngi cho vay và ngi đi vay theo
phng thc gián tip.
Hot đng Ngân hàng đây là hot đng kinh doanh tin t và dch v Ngân
hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng s tin này đ cp tín
dng và cung ng dch v thanh toán.
Nh vy, mc dù có nhiu cách th hin khác nhau v đnh ngha NHTM, nó
tùy thuc vào tp quán pháp lut ca tng quc gia, tng vùng lãnh th nhng khi đi
sâu phân tích, khai thác ni dung ca tng đnh ngha đó, ta có th d dàng nhn thy
rng: NHTM là mt trong nhng đnh ch tài chính mà đc trng là cung cp đa dng
các dch v tài chính, vi nghip v c bn là nhn tin gi, cho vay và cung ng các
dch v thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung cp nhiu dch v khác nhm tha mãn
ti đa nhu cu v sn phm dch v ca xã hi.
Thông qua mt s khái nim v NHTM ta có th hiu: NHTM là mt loi hình
doanh nghip đc bit kinh doanh trên lnh vc tín dng vi mc đích thu li nhun,
và nó có nhng đc trng nh sau:
- NHTM là mt t chc đc phép nhn ký thác ca công chúng vi trách
nhim hoàn tr.
- NHTM là mt t chc đc phép s dng ký thác ca công chúng đ cho vay,
chit khu và thc hin các dch v tài chính khác.
T tt c nhng lý lun trên, ta có th hiu mt cách đn gin: NHTM cng là
mt doanh nghip nhng là mt doanh nghip đc bit, nó không trc tip tham gia
sn xut lu thông hàng hoá nhng li góp phn phát trin kinh t, xã hi. Thông qua
vic cung ng vn tín dng cho nn kinh t, thc hin các chc nng trung gian tín
dng, trung gian thanh toán và chc nng to tin, Ngân hàng đang ngày càng khng
đnh vai trò quan trng ca mình trong vic thúc đy phát trin kinh t.
1.1.2. Các dch v ch yu ca ngân hàng thng mi
Ngân hàng là loi hình t chc chuyên nghip trong lnh vc to tp và cung
cp các dch v qun lý cho công chúng, đng thi nó cng thc hin nhiu vai trò
khác trong nn kinh t. Thành công ca mi Ngân hàng hoàn toàn ph thuc vào nng
lc trong vic xác đnh các dch v tài chính mà xã hi có nhu cu, thc hin các dch
v đó mt cách có hiu qu và bán chúng ti mt mc giá cnh tranh. Hin nay, các
dch v mà Ngân hàng cung cp rt đa dng, có th chia thành các dch v truyn
thng ca Ngân hàng và các dch v Ngân hàng mi phát trin gn đây.
Thang Long University Library
3
Các dch v truyn thng ca Ngân hàng
Thc hin trao đi ngoi t: Lch s cho thy rng mt trong nhng dch v
Ngân hàng đu tiên đc thc hin là trao đi ngoi t - mt nhà Ngân hàng đng ra
mua, bán mt loi tin này. Chng hn đi USD ly mt loi tin khác nh Franc hay
Pesos và hng phí dch v. S trao đi đó là rt quan trng đi vi khách du lch vì
h s cm thy thun tin và thoi mái hn khi có trong tay đng bn t ca quc gia
hay thành ph h đn. Trong th trng tài chính ngày nay, mua bán ngoi t thng
ch do các ngân hàng ln thc hin (không tính đn th trng ch đen) bi nhng giao
dch nh vy có mc đ ri ro cao, đng thi đòi hi cán b thc hin phi có trình đ
chuyên môn cao.
Chit khu thng phiu và cho vay thng mi: Ngay thi k đu, các
Ngân hàng đã chit khu thng phiu mà thc t là cho vay đi vi các doanh nhân
đa phng nhng ngi bán các khon n (khon phi thu) ca khách hàng cho Ngân
hàng đ ly tin mt. ó là bc chuyn tip t chit khu thng phiu sang cho vay
trc tip đi vi các khách hàng, giúp h có vn đ mua hàng d tr hoc xây dng
vn phòng và thit b sn xut.
Nhn tin gi: Cho vay đc coi là hot đng sinh li cao, do đó các Ngân
hàng đã tìm kim mi cách đ huy đng ngun vn cho vay. Mt trong nhng ngun
vn quan trng là các khon tin gi tit kim ca khách hàng – mt qu sinh li đc
gi ti Ngân hàng trong khong thi gian nhiu tun, nhiu tháng, nhiu nm, đôi khi
đc hng mc lãi sut tng đi cao.
Bo qun vt có giá tr: Nh u th ca các NHTM là ni kiên c dùng đ bo
qun tin bc và vt có giá khác ca bn thân Ngân hàng, các NHTM có điu kin
thc hin chc nng bo qun an toàn vt có giá ca khách hàng. Công vic bo qun
vt có giá đc phân thành hai b phn khác nhau trong mt Ngân hàng: Cho thuê két
st bo qun; ký thác và trc tip bo qun vt có giá ca khách hàng.
Vi két st bo qun ký thác, khách hàng có quyn kim tra tài sn ca mình
vào bt c lúc nào và các NHTM ch đn thun cung cp kho bo qun và các phng
tin cn thit nhm đm bo an toàn cho các tài sn ca khách hàng.
Khác vi hình thc trên vic bo qun vt có giá liên quan trc tip đn vic
bo qun các chng khoán nh trái phiu và c phiu đc gi li làm vt th chp
cho các khon n vay, và các chng khoán đc bo qun theo chc nng làm nghip
v y thác.
Nhìn chung, do tính cht đc thù ca nghip v này mà chc nng bo qun ch
din ra các Ngân hàng ln. Mt thc t khá ph bin là các chng khoán ca các t
chc tài chính và phi tài chính bao gi cng đc bo qun các NHTM. Trong nhiu
trng hp nhiu khách hàng không ch thc hin bo qun các chng khoán ti Ngân
4
hàng mà còn yêu cu Ngân hàng làm dch v thu lãi chng khoán và t đng chuyn
lãi đó vào tài khon ca h ti Ngân hàng.
Tài tr các hot đng ca Chính ph: Ngân sách nhà nc không phi lúc
nào cng cân đi thu chi cho nên vic phi tm thi vay n ti các NHTM đ cân đi
thu chi ngân sách là vic tt nhiên, trong trng hp nh vy tín dng NHTM đã to ra
s trôi chy cho nhng hot đng ca Chính ph. Nhìn chung, vic ci thin tình trng
mt cân đi ngân sách không th đn thun da vào phát hành hay mua li trái phiu
dài hn. Tht vy, tình trng k trên cn phi đc gii quyt bng nhiu cách trong đó
có vai trò ca các NHTM. Các NHTM cung ng vn cho ngân sách bng cách mua
các chng khoán công cng nh đó mà ngun vn tín dng ca các NHTM đã gián
tip thc hin các mc tiêu công cng ca Chính ph nh: xây dng c s h tng,
trng hc, bnh vin…
Cung cp các tài khon giao dch: Cuc cách mng công nghip Châu Âu
và Châu M đã đánh du s ra đi nhng hot đng và dch v ngân hàng mi. Mt
dch v mi quan trng nht đc phát trin trong thi k này là tài khon tin gi
giao dch – mt tài khon tin gi cho phép ngi gi tin vit séc thanh toán cho vic
mua hàng hóa và dch v. Vic đa ra loi tài khon tin gi mi này đc xem là mt
trong nhng bc đi quan trng nht trong công nghip ngân hàng bi vì nó ci thin
đáng k hiu qu ca quá trình thanh toán, làm cho các giao dch kinh doanh tr nên
d dàng hn, nhanh chóng hn và an toàn hn.
Cung cp dch v y thác: Vic thu nhp tng lên đã to ra kh nng tích ly
lành mnh, và chính kh nng đó đã góp phn vào vic phát trin các dch v y thác
ca NHTM. Trong bi cnh nh th mi cá nhân có th tích ly mt khi lng tài sn
ln, thm chí ch mc trung bình cng có th xut hin nhu cu mun phân chia s
tài sn đó trc khi qua đi. Vi hình thc y thác, ngi y thác, các vn phòng y
thác có trách nhim s dng vn đ đu t và qun lý s vn này, k c phân phi thu
nhp theo các điu khon ca hp đng y thác.
Các vn phòng y thác cung cp nhiu dch v đi vi các công ty. Mt trong
nhng dch v nh th là công vic qun lý tin hu trí và vic thc hin phn dch v
này phát trin rt nhanh trong thi gian gn đây. Cui cùng mt chc nng quan trng
nht đi vi vn phòng y thác là đi din phát hành và qun lý trái phiu cho các
công ty vi t cách là ngi qun lý không chính thc.
Nhng dch v ngân hàng mi phát trin gn đây
Cho vay tiêu dùng: Trong lch s, hu ht các Ngân hàng không tích cc cho
vay đi vi cá nhân và h gia đình bi vì h tin rng các khon cho vay tiêu dùng nói
chung có quy mô rt nh vi ri ro v n tng đi cao và do đó làm cho chúng có
mc sinh li thp. u th k này, các Ngân hàng bt đu da nhiu hn vào tin gi
Thang Long University Library
5
ca khách hàng đ tài tr cho nhng món vay thng mi ln. Và ri s cnh tranh
khc lit trong vic giành git tin gi và cho vay, đã buc các Ngân hàng hng ti
ngi tiêu dùng nh là mt khách hàng trung thành tim nng. Sau chin tranh th gii
th hai, tín dng tiêu dùng đã tr thành mt trong nhng loi hình tín dng có mc
tng trng nhanh nht. Ngi tiêu dùng vn tip tc là ngun vn ch yu ca Ngân
hàng và to ra mt trong s nhng ngun thu quan trng nht.
T vn tài chính: Qua nhiu nm, các ngân hàng đã phát hin ra rng mt s
dch v mà h làm cho bn thân mình cng có ích đi vi khách hành. Mt trong
nhng ví d ni bt nht là dch v qun lý tin mt, trong đó Ngân hàng đng ý qun
lý vic thu và chi cho mt công ty kinh doanh và tin hành đu t phn thng d tin
mt tm thi vào các chng khoán sinh li và tín dng ngn hn cho đn khi khách
hàng cn tin mt đ thanh toán. Trong khi các Ngân hàng có xu hng chuyên môn
hóa vào dch v qun lý tin mt cho các t chc, hin nay có mt xu hng đang gia
tng v vic cung cp các dch v tng t cho ngi tiêu dùng.
Dch v thuê mua thit b: Rt nhiu Ngân hàng tích cc cho khách hàng kinh
doanh quyn la chn mua các thit b, máy móc cn thit thông qua hp đng thuê
mua. Trong đó Ngân hàng mua thit b và cho khách hàng thuê. Bên cho thuê cam kt
mua máy móc thit b, phng tin vn chuyn và các đng sn khác theo yêu cu ca
bên thuê và nm gi quyn s hu đi vi tài sn cho thuê. Bên thuê s dng tài sn
thuê và thanh toán tin thuê trong sut thi hn thuê đã tha thun. Khi kt thúc thi
hn thuê bên thuê đc quyn la chn mua li tài sn hoc tip tc thuê.
Bán các dch v bo him: T nhiu nm nay, các Ngân hàng đã bán bo him
tín dng cho khách hàng, điu đó đm bo vic hoàn tr trong trng hp khách hàng
vay vn mt kh nng thanh toán. Hin nay, Ngân hàng thng bo him cho khách
hàng thông qua các liên doanh hoc các tha thun đi lý kinh doanh và Ngân hàng s
nhn mt phn thu nhp t các dch v đó.
Cung cp các k hoch hu trí: Phòng y thác Ngân hàng rt nng đng trong
vic qun lý k hoch hu trí mà hu ht các doanh nghip lp cho ngi lao đng.
u t vn và phát lng hu cho nhng ngi đã ngh hu. Ngân hàng cng bán các
k hoch tin gi hu trí cho các cá nhân và gi ngun tin gi cho đn khi ngi s
hu các k hoch này cn đn.
Cung cp các dch v môi gii đu t chng khoán: Phn ln các NHTM
đu thc hin dch v lu ký chng khoán tc là dch v lu gi, bo qun và giúp
khách hàng thc hin quyn đi vi chng khoán do h s hu.
Do kinh nghim tích ly trong lnh vc này mà nhiu Ngân hàng đã mua li các
công ty môi gii chng khoán. Dch v lu ký chng khoán có th đem li ngun li
đáng k cho các NHTM có đ nng lc tài chính cng nh trình đ nghip v. Tuy
6
nhiên Chính ph luôn kim soát cht ch s tham gia và mc đ tham gia ca các
NHTM vào dch v này da trên tín dng Ngân hàng vt quá gii hn đu c chng
khoán có th gây ra khng hong trong h thng Ngân hàng
Công ngh Ngân hàng đang tin trin mnh m đem li nhiu li ích cho nn
kinh t. Và nghip v môi gii chng khoán s còn là mt nghip v quan trng ca
NHTM và nhn đc nhiu tác đng tích cc t s đi mi ca công ngh Ngân hàng
trong tng lai.
Cung cp dch v qu tng h và tr cp: Nhiu khách hàng đang hng
ti vic s dng cái gi là sn phm đu t đc bit là các khon ca qu tng h và
hp đng tr cp, nhng loi hình cung cp trin vng thu nhp cao hn tài khon tin
gi dài hn cam kt thanh toán mt khon tin mt hng nm cho khách hàng vào mt
ngày nht đnh trong tng lai. Ngc li, qu tng h bao gm các chng trình
đu t đc qun lý mt cách chuyên nghip nhm vào vic mua c phiu, trái phiu
và các chng khoán phù hp vi mc tiêu ca qu. Gn đây, hot đng cung cp
nghip v qu tng h ca ngân hàng đã có nhiu gim sút do mc thu nhp không
còn cao, do nhng quy đnh nghiêm ngt hn và đng thi do s thay đi trong quan
đim đu t ca công chúng.
Cung cp các dch v ngân hàng đu t và ngân hàng bán buôn: Ngân hàng
ngày nay đang theo chân các t chc tài chính hàng đu trong vic cung cp dch v
ngân hàng đu t và dch v ngân hàng bán buôn cho các tp đoàn ln. Nhng dch v
này bao gm: xác đnh mc tiêu hp nht, tài tr mua li công ty, mua bán chng
khoán cho khách hàng, cung cp công c Marketing chin lc, các dch v hn ch
ri ro đ bo v khách hàng. Các ngân hàng cng dn sâu vào th trng bo đm, h
tr các khon n do chính ph và công ty phát hành đ nhng khách hàng này có th
vay vn vi chi phí thp nht t th trng t do hay t các t chc cho vay khác.
Dch v bo lãnh: Do kh nng thanh toán ca mt Ngân hàng cho mt khách
hàng là rt ln và do Ngân hàng nm gi tin ca mt khách hàng nên Ngân hàng có
uy tín trong bo lãnh cho khách hàng. Trong nhng nm gn đây, nghip v bo lãnh
ngày càng đa dng và phát trin mnh. Ngân hàng thng bo lãnh cho khách hàng
ca mình trong vic thc hin các hp đng kinh t có giá tr ln, phát hành chng
khoán, vay vn ca các t chc tín dng khác…
Rõ ràng không phi tt c mi ngân hàng đu cung cp đy đ các dch v k
trên, nhng cng phi khng đnh rng: các dch v mà ngân hàng cung cp đang ngày
càng tng lên c v s lng và cht lng. Nhiu loi hình tín dng và tài khon tin
gi mi đang đc phát trin. Các loi dch v mi nh giao dch qua Internet và th
thông minh đang đc m rng và các dch v mi đc tung ra hng nm. Nhìn
chung các dch v mà ngân hàng đa ra đã mang li rt nhiu thun li cho khách
Thang Long University Library
7
hàng. Khách hàng có th tha mãn tt c các nhu cu dch v tài chính ca mình thông
qua mt ngân hàng và ti mt đa đim. Thc s ngân hàng đã tr thành “bách hóa tài
chính” trong k nguyên hin đi.
1.2. Cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng thng
mi
1.2.1. Khái nim
Bên cnh vic cho vay các khách hàng là các doanh nghip, ngân hàng còn cho
vay đi vi các cá nhân và h gia đình vi t cách là ngi tiêu dùng. Trong nhng
thp k gn đây, ngân hàng ni lên trong lnh vc tín dng tiêu dùng vi t cách là
mt t chc cho vay ch yu. Mt phn nào đó khin các ngân hàng chim v trí quan
trng nh vy trong lnh vc tiêu dùng là vì khách hàng cá nhân luôn là nhng ngi
có ngun tin gi tit kim quan trng đi vi ngân hàng. Tht vy, nhiu h gia đình
s cân nhc li vic gi tin tit kim vào mt ngân hàng nu nh h không th vay
đc tin t ngân hàng đó. Ngoài ra, nhng nghiên cu gn đây cho thy nhng món
vay trong lnh vc này luôn nm trong nhng món vay có li tc cao nht mà ngân
hàng có th có đc. Vi nhng lý do nh trên các ngân hàng ln vi nhng u th v
mng li các chi nhánh rng khp ca mình đã tng nhanh th phn huy đng các
ngun vn ca mình thông qua nghip v cho vay đi vi ngi tiêu dùng.
Trong hot đng kinh doanh ca NHTM, cho vay trung – dài hn đc hiu là
hình thc cho vay ca NHTM có thi hn trên 12 tháng.
Vy có th hiu cho vay trung – dài hn đi vi khách hàng cá nhân là nhng
khon vay có thi hn trên 12 tháng, ch yu phc v mc đích tiêu dùng nh: mua
nhà, mua ô tô, sn xut kinh doanh, Mc cho vay tùy thuc vào kh nng tr n ca
khách hàng, nhng mc đi đa thng không quá 60 – 70% giá tr tài sn mua sm.
Thu n có th theo cách tr dn làm nhiu ln có ngha là ngi đi vay phi tr cho
ngân hàng (bao gm c tin gc và lãi) làm nhiu ln, theo tng k hn nht đnh trong
thi hn cho vay.
1.2.2. Nguyên tc cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân
Vic vay vn là nhu cu t nguyn ca khách hàng và là c hi đ ngân hàng
cp tín dng và thu li nhun t hot đng ca mình. Tuy nhiên, cp tín dng liên
quan đn vic s dng vn huy đng ca khách hàng nên phi tuân th nhng nguyên
tc nht đnh. Nói chung khách hàng vay vn ca ngân hàng phi đm bo hai nguyên
tc:
- Tin vay phi đc s dng đúng mc đích đã tha thun trong hp đng tín
dng.
Vic s dng vn vay vào mc đích gì do hai bên, ngân hàng và khách hàng
tha thun và ghi trong hp đng tín dng. m bo s dng vn vay đúng mc đích
8
tha thun nhm bo đm hiu qu s dng vn vay và kh nng thu hi n vay sau
này. Do vy, v phía ngân hàng trc khi cho vay cn tìm hiu rõ mc đích vay vn
ca khách hàng, đng thi phi kim tra xem khách hàng có s dng vn vay đúng
nh mc đích đã cam kt hay không. iu này rt quan trng vì vic s dng vn vay
đúng mc đích hay không có nh hng rt ln đn kh nng thu hi n vay sau này.
V phía khách hàng, vic s dng vn vay đúng mc đích góp phn nâng cao
hiu qu s dng vn vay, đng thi giúp cho khách hàng đm bo kh nng hoàn tr
n cho ngân hàng. T đó, nâng cao uy tín ca khách hàng đi vi ngân hàng và cng
c quan h vay vn gia khách hàng và ngân hàng sau này.
- Tin vay phi hoàn tr đúng hn đy đ c gc và lãi.
Hoàn tr n gc và lãi vay là mt nguyên tc không th thiu trong hot đng
cho vay. iu này xut phát t tính cht tm thi nhàn ri ca ngun vn mà ngân
hàng s dng đ cho vay. i đa s ngun vn mà ngân hàng s dng đ cho vay là
vn huy đng t khách hàng gi tin. Do đó, sau khi cho vay trong mt thi hn nht
đnh, khách hàng vay tin phi hoàn tr li cho ngân hàng đ ngân hàng hoàn tr cho
khách hàng gi tin. Hn na bn cht ca quan h tín dng là quan h chuyn
nhng tm thi quyn s dng vn vay nên sau mt thi gian nht đnh vn vay phi
đc hoàn tr c gc và lãi.
1.2.3. Mc đích cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân
Cho vay trung hn là các khon cho vay có thi hn cho vay đn 60 tháng. Cho
vay dài hn là các khon cho vay có thi hn cho vay t 60 tháng tr lên. Mc đích
ca cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân là nhm mc đích kinh doanh
hoc mua sm các tài sn có giá tr ln nh: ô tô, nhà ,… mà tm thi ti thi đim
tiêu dùng khách hàng cha tích ly đ vn. Mc đích ca tín dng trung và dài hn có
th xem xét trên hai góc đ: khách hàng và ngân hàng.
ng trên góc đ khách hàng, do lng vn t có rt nh điu này đã gây ra rt
nhiu khó khn cho các cá nhân, h gia đình trong vic thc hin các k hoch sn
xut ca mình cng nh vic nâng cao cht lng cuc sng. Do hn ch v vn nên
các thành phn kinh t t nhân ch có th tham gia vào các hot đng thng mi ít
đu t vào sn xut, vì kinh doanh các hot đng thng mi cn ít vn hn rt nhiu
so vi đu t vào sn xut, điu này cng làm gim s phát trin ca các ngành sn
xut. Phn vn thiu ht ch yu đc huy đng t bn bè, gia đình, mt phn s dng
tín dng thng mi đi vi đi tác kinh doanh, thm chí là đi vay nóng vi lãi sut rt
cao. Tuy nhiên nhng ngun vn này không n đnh, chính vì vy mà các cá nhân, h
gia đình đã tìm đn ngân hàng vi các hp đng tín dng trung và dài hn đ có đc
ngun vn n đnh vi mc chi phí hp lý, phc v hiu qu cho các k hoch ca h.
Thang Long University Library
9
ng trên góc đ ngân hàng, tín dng trung và dài hn là mt hình thc cp tín
dng góp phn đem li li nhun cho ngân hàng. Ngân hàng cn nhn thc rõ rng tín
dng trung và dài hn là mt loi “sn phm” mình có th cung cp cho khách hàng
nhm mc đích li nhun. Vic nhn thc tín dng nh là mt sn phm cn đc tiêu
th nhm mc đích sinh li giúp ngân hàng thy đc trách nhim ca mình và n lc
phc v khách hàng tt hn. T đó, nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng.
Trong kinh t luôn có mt nguyên tc “không nên b trng vào mt gi”, các ngân
hàng đã đa dng hóa sn phm ca mình đ gim thiu ri ro. Vi đnh hng tr
thành “ngân hàng bán l”, thì m rng cho vay đi vi khách hàng cá nhân chính là
mt bc đ tin ti “ngân hàng bán l”.
1.2.4. Quy trình cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti các
ngân hàng thng mi
Hot đng cho vay là mt trong nhng hot đng chính ca NHTM, mt hot
đng rt phc tp và cha đng nhiu ri ro. Trong hot đng cho vay, nu hành đng
ch quan duy ý chí s dn đn nhng tn tht nng n cho ngân hàng. Vì vy, đ có
mt quyt đnh cho vay đúng đn, tit kim thi gian, chi phí cho ngân hàng và khách
hàng, đm bo an toàn vn trong kinh doanh ngân hàng thì hot đng cho vay đòi hi
ngân hàng phi tuân th nghiêm ngt quy trình cho vay vn.
Quy trình cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ca ngân hàng
thng mi bao gm 6 bc:
S đ 1.1 : Quy trình cho vay
Thit lp
h s
cho vay
Phân
tích cho
vay
Quyt
đnh cho
vay
B sung
thông tin
T chi
Chp nhn
cho vay
Gii
ngân
K.tra &
giám sát
tín dng
X lý, t.lý
khon vay
10
Bc 1: Thit lp h s cho vay
H s cho vay ca mt ngân hàng là tài liu bng vn bn, biu hin mi quan
h tng th ca ngân hàng vi khách hàng vay vn. Cht lng cho vay ph thuc rt
nhiu vào s hoàn chnh và chính xác ca h s cho vay. Vì vy, khi thit lp mt b
h s cho vay cn đm bo đy đ mt s yu t sau:
- Các thông tin c bn v khách hàng xin vay.
- Thông tin v tài chính hin ti ca khách hàng xin vay.
- Lch s tài chính ca khách hàng xin vay.
- Thông tin v mc đích vay vn.
- Phng hng hot đng kinh doanh trong tng lai ca khách hàng.
- Nhn xét đánh giá ca ngân hàng v khách hàng.
- Tha thun gia ngân hàng và khách hàng v vic vay vn và tr n.
- Nhng thông báo ca ngân hàng cho khách hàng.
- Báo cáo kim tra v tình hình s dng vn vay.
Riêng đi vi khách hàng cá nhân, khi mun vay vn ca ngân hàng thì cn gi
ti ngân hàng các loi giy t sau:
- H s pháp lý bao gm:
+ Các tài liu chng minh nng lc pháp lut dân s, hành vi dân s, xác nhn
h khu vi h gia đình cá nhân nông thôn. S h khu đi vi cá nhân, h gia đình
đô th.
+ Giy phép kinh doanh ca cp có thm quyn phê duyt.
+ H s d án kinh doanh.
+ Các giy t khác theo quy đnh ca pháp lut.
- H s vay vn:
+ i vi h vay không cn phi thc hin th chp, cm c, bo lãnh thì h
s vay vn bao gm: giy đ ngh vay vn kiêm phng án sn xut kinh doanh.
+ i vi h phi thc hin cm c, th chp, bo lãnh thì h s gm có: giy
đ ngh vay vn, d án, phng án sn xut kinh doanh, h s đm bo tin vay theo
quy đnh.
Bc 2: Phân tích cho vay
Li nhun là mc tiêu kinh doanh hàng đu ca các ngân hàng thng mi.
Trên con đng ti đa hóa li nhun, ngân hàng luôn gp phi mt “rào cn” đó là ri
ro. hn ch ri ro, mt bin pháp c bn mà các ngân hàng áp dng đó là phân tích
đánh giá mt cách toàn din khách hàng trc khi cho vay. Nu khách hàng đc đánh
giá là tt, nh: có đ nng lc pháp lý trong kinh doanh, có nng lc tài chính đm
bo, chp hành tt các hp đng tín dng trong quá kh và có trin vng phát trin
Thang Long University Library
11
trong tng lai… thì s đc ngân hàng xem xét cho vay. Ngc li, nu khách hàng
không đáp ng đc nhng yêu cu nêu trên thì ngân hàng s t chi cho vay.
Các NHTM luôn tp trung phân tích, đánh giá nhng mt ch yu sau:
- Nng lc pháp lý ca khách hàng: Khách hàng vay vn phi có t cách
pháp nhân, đây là điu kin tiên quyt đ ngân hàng xem xét cho vay nhm xác đnh
trách nhim trc pháp lut v vic hoàn tr n vay. Khách hàng cá nhân phi là ngi
có đy đ nng lc pháp lý và nng lc hành vi, có h khu thng trú trên cùng đa
bàn hot đng ca ngân hàng cho vay.
- Uy tín ca khách hàng: ây là yu t ht sc quan trng. Phn ln các
thông tin v khách hàng đã đc ngân hàng bit đn. i vi mt khách hàng c,
nhng giao dch trong quá kh s đem li phn ln thông tin v tính trung thc, các
ngun tài chính và nng lc ca khách hàng, thông tin v tính nghiêm túc thc hin
hp đng tín dng… i vi mt khách hàng mi, phn nhiu ph thuc vào s gii
thiu, vào các doanh nghip khác có liên quan vi khách hàng đó và thông tin t các
ngân hàng khác.
- Phân tích tình hình tài chính ca khách hàng: Khách hàng có tim lc tài
chính lành mnh là c s quan trng đm bo tính t ch trong hot đng kinh doanh,
và điu quan trng hn là đm bo kh nng hoàn tr các khon n trong tng lai.
ây là cn c quan trng nht đ ngân hàng xem xét có nên cho vay hay không.
- Thm đnh d án vay vn: Vi các khách hàng vay vn vi mc đích kinh
doanh, ngân hàng cn phi điu tra phân tích k lng nhng thông tin mà khách hàng
cung cp.
- Thm đnh đm bo n vay: đm bo an toàn vn vay đòi hi khách
hàng khi vay vn phi đm bo n vay di hình thc th chp, cm c hoc bo lãnh
ca ngi th ba. Ngân hàng cn kim tra tài sn đm bo ca khách hàng vay theo
quy đnh: tài sn đó có thuc quyn s hu hp pháp ca ngi vay vn không? Tài
sn đó có b cm lu thông trên th trng không?
Bc 3: Quyt đnh cho vay
Da trên kt qu ca quá trình phân tích tín dng, ngân hàng quyt đnh đng ý
hoc t chi cho vay đi vi mt h s vay vn ca khách hàng. Dù quyt đnh là
đng ý cho vay hay t chi cho vay, thì cng đòi hi cán b ngân hàng phi đa ra kt
qu trong thi gian ngn nht, đm bo tính kp thi cho khách hàng. Nu h s vay
vn b t chi thì cn thông báo cho khách hàng bit lý do t chi cho vay. Nu yêu
cu vay vn đc chp thun thì cán b tín dng cùng vi khách hàng tin hành ký kt
hp đng tín dng và hp đng đm bo tin vay.
12
Bc 4: Gii ngân
Sau khi hp đng tín dng đc ký kt, ngân hàng s tin hành gii ngân (thông
thng b phn k toán s thc hin chc nng này) theo hn mc tín dng đã đc
cam kt trong hp đng. Nh vy, gii ngân là vic ngân hàng tin hành chi tin cho
khách hàng theo mc cho vay đc phê duyt trong hp đng tín dng. Tùy vào hình
thc và quy mô ca món vay c th mà ngân hàng s áp dng nhng phng thc gii
ngân phù hp.
Bc 5: Kim tra và giám sát tín dng
Giám sát và qun lý tín dng đc tin hành t khi tin vay đc phát ra cho
đn khi khon vay đc hoàn tr. Nhân viên tín dng thng xuyên kim tra vic s
dng vn vay thc t ca khách hàng, hin trng tài sn đm bo, tình hình tài chính
ca khách hàng… đ đm bo kh nng thu n. Ngân hàng có th thc hin nhiu cách
giám sát khách hàng nh:
- Giám sát trc tip: ngân hàng trc tip c ngi ti c s ca khách hàng đ
kim tra, thu thp thông tin v khách hàng.
- Giám sát gián tip: ngân hàng thc hin theo dõi khách hàng thông qua các
thay đi tài khon tin vay, tin gi ca khách hàng, qua vic khách hàng tr li phiu
điu tra, phng vn ca ngân hàng…
Bc 6: X lý và thanh lý khon vay (thanh lý hp đng tín dng)
Khi ht thi hn hp đng tín dng, khách hàng s tin hành hon tr đy đ n
gc và lãi cho ngân hàng theo đúng nh quy đnh trong hp đng.
- Khi khách hàng thc hin đy đ ngha v n vi ngân hàng thì ngân hàng s
tin hành làm th tc hoàn tr li TSB tin vay cho khách hàng.
- Khi khách hàng không tr đ s n ngân hàng thì ngân hàng tin hành chuyn
s n đó qua n quá hn. Khon n quá hn s chu lãi sut quá hn cao hn mc
thông thng.
- Trong trng hp khách hàng không tr n đúng hn do nguyên nhân khách
quan, nu ngân hàng xét thy chính đáng thì có th thc hin gia hn n cho khách
hàng.
Nhng trng hp n quá hn ngân hàng s tin hành đánh giá kh nng và
mc đ thu hi. Tùy vào trng hp c th mà ngân hàng s áp dng nhng bin pháp
thu n t mm do đn mc kht khe vi mc đích thu n mc ti đa có th. Nhng
khon n quá hn sau khi đc x lý s đc thanh lý chm dt s tn ti (nhng
khon n tr đúng đc thanh lý mc nhiên), kt thúc quan h tín dng gia ngân hàng
và khách hàng.
Thang Long University Library
13
1.3. Tài sn đm bo trong cho vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân
ca ngân hàng thng mi
1.3.1. m bo tin vay bng tài sn
A. Khái nim
Trong xu th hi nhp Quc t ca đt nc, h thng Ngân hàng thng mi
nc ta đang đng trc nhng c hi phát trin, áp dng nhng tin b ca nhân loi
trên th gii, bên cnh nhng thách thc to ln. có th tn ti và phát trin vng
mnh các Ngân hàng trong nc phi nhanh chóng hoàn thin và nâng cao cht lng
hot đng ca mình đ đáp ng đc nhng đòi hi ca th trng. Nhng môi trng
cnh tranh càng ln s tim n kh nng ri ro cao, đc bit là hot đng tín dng ca
Ngân hàng thng mi. Hot đng tín dng là vic t chc tín dng s dng ngun
vn t có, ngun vn huy đng đ cp tín dng, trong đó cp tín dng là vic t chc
tín dng tha thun đ khách hàng s dng mt khon tin theo nguyên tc hoàn tr
bng các nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng và các
nghip v khác. Theo đó nu nh nguyên tc hoàn tr b vi phm thì ri ro tín dng
xy ra. ó là kh nng khách hàng nhn khon vn vay không thc hin, thc hin
không đy đ ngha v đi vi ngân hàng, gây tn tht cho ngân hàng. C th là khách
hàng không tr, hoc không tr đy đ đúng hn c gc và lãi cho ngân hàng. Do vy
quan h tín dng thng đc th hin bng các hp đng tín dng, trong đó đa ra
các điu khon thi hành, các cam kt mà hai bên t nguyn tha thun theo quy đnh
ca pháp lut. Nh vy bo đm tin vay đc hình thành trên c s hp đng tín
dng là vic ngân hàng áp dng các bin pháp đi vi khách hàng đ khon vay có th
tr v ngân hàng mt cách an toàn và có li khi đn hn.
“Tín dng có đm bo” là mt trong ba nguyên tc c bn nht ca tín dng, là
vic t chc tín dng áp dng các bin pháp nhm phòng nga ri ro, to c s kinh t
và pháp lý đ thu hi đc các khon n đã cho khách hàng vay.
Ti điu 2 Ngh đnh s 178 CP ngày 29/12/1999 Chính ph Vit Nam quy
đnh: “Cho vay có bo đm bng tài sn là vic cho vay vn ca t chc tín dng mà
theo đó ngha v tr n ca khách hàng vay đc cam kt bo đm thc hin bng tài
sn cm c, th chp, tài sn hình thành t vn vay ca khách hàng vay hoc bo lãnh
bng tài sn ca bên th ba”. (Trích điu 2, Ngh đnh s 178/1999/N-CP ngày
29/12/1999 v đm bo tin vay ca các TCTD )
Nh vy tài sn bo đm tin vay trong các nghip v tín dng Ngân hàng là tài
sn ca khách hàng vay, tài sn hình thành t vn vay và tài sn ca bên bo lãnh dùng
đ bo đm thc hin ngha v tr n đi vi t chc tín dng. Vi quan đim này c
s kinh t và pháp lý đ thu hi n trong công tác đm bo tin vay chính là ngun thu
n th hai (tài sn cm c th chp) khi ngun thu n th nht gp bt chc.
14
B. Các điu kin ca tài sn đm bo
Tài sn đm bo là bt k loi đng sn, bt đng sn nào. Vic phân loi tài
sn thành “bt đng sn” và “đng sn” có rt nhiu quan đim, tùy theo th ch pháp
lý ca mi đt nc mà có nhng quan nim khác nhau. Theo đó “bt đng sn”
không ch là đt đai, ca ci trong lòng đt mà còn là tt c nhng gì đc to ra do
sc lao đng ca con ngi trên mnh đt. “Bt đng sn” bao gm các công trình xây
dng, mùa màng, cây trng… và tt c nhng gì liên quan đn đt đai hay gn lin vi
đt đai, nhng vt trên mt đt cùng vi nhng b phn cu thành lãnh th, và dùng
phng pháp loi tr đ đnh ngha “đng sn”. ng thi phân bit tài sn cm c vi
tài sn th chp bng tiêu chí dch chuyn hoc không dch chuyn tài sn t bên có
ngha v sang bên có quyn khi bên có ngha v dùng tài sn đó đ cm c, th chp.
Theo B lut Dân s nm 2005 ca nc Cng hoà XHCN Vit Nam, ti iu
174 có quy đnh: “Bt đng sn là các tài sn bao gm: t đai; Nhà, công trình xây
dng gn lin vi đt đai, k c các tài sn gn lin vi nhà, công trình xây dng đó;
Các tài sn khác gn lin vi đt đai; Các tài sn khác do pháp lut quy đnh”. “ng
sn là nhng tài sn không phi là bt đng sn”. “ng sn” có đc đim là không
gn c đnh vi mt không gian, v trí nht đnh và có th di di đc nh: máy, thit
b, phng tin vn chuyn, dây chuyn công ngh, (Trích điu 174, B lut Dân s
2005)
Tài sn đc dùng làm TSB trong cho vay ca Ngân hàng cn tha mãn các
điu kin sau:
- Tài sn đm bo phi thuc quyn s hu hp pháp ca khách hàng vay vn
và đc pháp lut cho phép giao dch, đng thi phi có đ các c s pháp lý đ ngân
hàng đc quyn u tiên x lý tài sn đ thu n, đó là c s đ ngi cho vay có
quyn x lý TSB đ thu hi n.
- Giá tr bo đm ln hn ngha v đc bo đm: Bo đm tín dng không ch
là ngun thu n ca ngân hàng mà còn có ý ngha thúc dc ngi đi vay phi tr n,
nu không h s mt tài sn. Nhng nu giá tr ca TSB nh hn ngha v đc đm
bo thì ngi vay d có đng c không tr n. Ngha v đc đm bo bao gm: vn
gc và lãi (k c lãi quá hn) và các chi phí liên quan.
- Tài sn đm bo phi có th trng tiêu th: Mc đ thanh khon ca tài sn
có mi quan h t l thun đn li ích ca ngân hàng cho vay. Mc đ thanh khon
thp hay nói cách khác là tài sn khó bán thng khó đc ngân hàng chp nhn. Mc
đ thanh khon trung bình có th chp nhn đc nhng phi tính đn chi phí kéo dài
thi gian x lý.
Thang Long University Library
15
ây là các điu kin cn thit đ ngân hàng có th bán hoc phát mi tài sn khi
khách hàng không tr đc n. Nh vy, tùy thuc vào loi tài sn và tính th trng
ca nó đ ngân hàng có th chp nhn hoc không chp nhn làm tài sn đm bo cho
khon vay.
1.3.2. Các hình thc đm bo tin vay bng tài sn trong cho vay trung và dài
hn đi vi khách hàng cá nhân ti ngân hàng thng mi
Trong quan h tín dng vi khách hàng cá nhân, ngân hàng cho vay da trên
mc đ tín nhim đi vi các khách hàng này. Tuy nhiên, ch điu này không thôi
cha đ, ngân hàng còn quan tâm ti s đm bo bng vt cht v kh nng hoàn tr
n đúng hn ca các cá nhân đó. Nh vy, vi tài sn ca mình các cá nhân cho ngân
hàng thy đc rng: nu mình vì mt lý do nào đó mà không tr n đúng hn thì ngân
hàng có th thu hi tài sn đó đ thu n. iu này có ý ngha giúp ngân hàng tránh
đc ri ro ngay c trong trng hp khách hàng b phá sn do nhng lý do bt kh
kháng. Ngoài ra, TSB còn là đng lc giúp khách hàng cá nhân có ý thc tt hn v
vic tr n và hn ch nhng cá nhân có ý đnh la đo chim đot vn vay ca ngân
hàng.
m bo cho khon vay trung và dài hn đi vi khách hàng cá nhân ti ngân
hàng thng mi, có 3 hình thc đm bo c bn đó là: cm c, th chp bng tài sn
ca khách hàng cá nhân vay; bo lãnh tài sn ca bên th ba; đm bo tài sn hình
thành t vn vay.
Cm c, th chp bng tài sn ca khách hàng cá nhân vay
Cm c tài sn
Theo B lut Dân s Vit Nam ban hành ngày 14/6/2005 (sau đây gi tt là B
lut Dân s nm 2005), điu 326 đnh ngha: “Cm c là vic mt bên (sau đây gi là
bên cm c) giao tài sn thuc quyn s hu ca mình cho bên kia (sau đây gi là bên
nhn cm c) đ bo đm thc hin ngha v dân s”. (Trích điu 326, B lut Dân s
2005). Nh vy, bn cht ca cm c là mt bin pháp bo đm thc hin ngha v
dân s. Theo đó trong quan h tín dng ngân hàng, cm c tài sn đc hiu là vic cá
nhân dùng tài sn thuc s hu ca mình giao cho t chc tín dng (bên cho vay) đ
đm bo thc hin ngha v tr n.
Cm c thích hp vi nhng tài sn Ngân hàng có th kim soát và bo đm
tng đi chc chn, đng thi vic Ngân hàng nm gi không nh hng đn quá
trình hot đng ca ngi nhn tài tr. Các tài sn gn nh, d qun lý không nh
hng đn yu t môi trng t nhiên.
Tài sn cm c ca khách hàng cá nhân bao gm: