CHUYÊN ĐỀ : ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI ĐỊA PHƯƠNG
===================
I – PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Tính cấp thiết
Sau 20 năm thực hiện đường lối đổi mới , dưới sự lãnh đạo của Đảng,
nông nghiệp, nông dân , nông thôn nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to
lớn, tuy nhiên nhiều thành tựu đạt chưa tương xứng tiềm năng và lợi thế, nông
thôn còn có nhiều hạn chế.
* Nông nghiệp nông thôn phát triển thiếu quy hoạch, nông thôn xây
dựng tự phát, kiến trúc làng, cảnh quan pha tạp lộn xộn, môi trường ô nhiễm,
nhiều nét đẹp truyền thống bị hủy hoại, hoặc mai một.
* Kết cấu hạ tầng như giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, cấp
nước còn yếu kém.
* Quan hệ sản xuất chậm đổi mới, đời sống vật chất tinh thần của người
nông dân còn thấp.
- Kinh tế hộ đóng vai trò chủ yếu , nhưng quy mô nhỏ.
- Kinh tế trang trại ( hình thức sản xuất hiệu quả nhất trong nông
nghiệp hiện nay) mới chiếm xấp xỉ 1 % tổng số .
- Đa số HTX hoạt động ở mức trung bình và yếu.
- Doanh nghiệp nông nghiệp không đáng kể
- Liên kết tổ chức sản xuất hàng hóa yếu
* Các vấn đề văn hóa – xã hội – môi trường – y tế
- Tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp
- Tệ nạn xã hội tăng, hủ tục lạc hậu còn dai dẳng
- Hệ thống an sinh xã hội chưa phát triển
* Hệ thống chính trị cơ sở còn yếu, nhất là trình độ năng lực điều hành
1
Vì vậy phải tiến hành xây dựng nông thôn mới.
1.2Mục tiêu nghiên cứu :
* Mục tiêu cơ bản :
Từ nghiên cứu đánh giá kết quả bước đầu xây dựng nông thôn mới tại
thôn Nhân Vũ – xã Nguyễn Trãi – Huyện Ân Thi – tỉnh Hưng Yên để tìm ra
các yếu tố ảnh hưởng , tìm ra các giải pháp để :
- Không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của cả cư dân
nông thôn nói chung, nâng cao dân trí, trình độ sản xuất.
- Nền nông nghiệp bền vững hiện đại, nâng cao năng suất chất lượng,
sản phẩm nông nghiệp có tính cạnh tranh.
* Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ và hiện đại, nhất là giao
thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, khu dân cư xây dựng xã hội nông thôn
dân chủ, ổn định văn minh.
- Hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng
cường.
*Thể hiện, hiện trạng :
Thôn Nhân Vũ – xã Nguyễn Trãi –Huyện Ân Thi – tỉnh Hưng Yên.
- Đời sống kinh tế : Nguồn thu nhập trong nhân dân chủ yếu là sản xuất
nông nghiệp, nên đã chú trọng đổi mới kỹ thuật canh tác, áp dụng tiến bộ
khoa học kỹ thuật vào sản xuất, dồn ô từ năm 2003, diện tích đất canh tác
được cơ giới hóa như máy cày lồng, máy gặt, máy tuốt lúa, hệ thống mương
máng tưới tiêu được cải tạo hàng năm.
- Kinh tế VAC có 5 hộ chuyển đổi . Từ trồng lúa sang mô hình trang
trại, vịt, cá, vườn, đạt hiệu quả cao.
- Về chăn nuôi gia súc gia cầm được phát triển, thu nhập bình quân đầu
người trong toàn thôn là 23,1 triệu đồng/ người / năm , số hộ có đời sống kinh
tế ổn định đạt 92 %, hộ nghèo giảm , năm 2001 = 13 %, nay 2013 chỉ còn
7 % ( Làng có tỷ lệ công chức hưu trí cao, ruộng đầu người 2 sào 9m5).
Đường làng ngõ xóm được bê tông hóa 100 %. Năm 2010 – 2012 bê tông hóa
2
ra đồng 450 m3 bê tông ( 2,5 m x 1,15) chiều dài 2 km. Hệ thống lưới điện
được phủ kín, dây bọc an toàn = 100 % hộ sử dụng điện.
- Đời sống văn hóa tinh thần : Có nhà văn hóa được xây dựng từ năm
1996 = 145 m2, có 100 đầu sách đủ tiện nghi. Hệ thống truyền thanh cụm loa
để thông báo tuyên truyền đường lối của Đảng, Pháp luật Nhà nước. Các tổ
chức chính trị , CCB, Chi đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, nông dân sinh hoạt 3
tháng 1 lần có các câu lạc bộ dưỡng sinh, câu lạc bộ sinh sản kế hoạch hóa gia
đình, câu lạc bộ văn nghệ, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ
hội, sinh hoạt cộng đồng.
- Tổ chức mừng thọ cho người cao tuổi hàng năm gọn nhẹ lấy chữ kính
làm trọng không phô trương lãng phí.
- Đám cưới bỏ hẳn thủ tục lễ đen, lễ chín, lại mặt không có hiện tượng
tảo hôn, lễ thành hôn được tổ chức trang trọng.
- Việc tang trang nghiêm chu đáo, không thực hiện các nghi thức mê tín
dị đoan, bỏ thuốc lá không phóng thanh kèn loa quá 22 giờ đêm và trước 5
giờ sáng, xây cất mồ mả thực hiện đúng quy định của UBND tỉnh Hưng Yên
đề ra.
- Ngày lễ hội, di tích, chùa, đình được tiến hành giản dị trang nghiêm,
giữ gìn được bản sắc dân tộc, thuần phong mỹ tục của làng.
- Không có tệ nạn trộm cắp, cờ bạc, nghiên hút, mại dâm , lưu hành
văn hóa độc hại.
- Làng được công nhận Làng văn hóa từ năm 2001, năm 2008 được
công nhận lần thứ 2, các tiêu chí hàng năm luôn được bổ sung chặt chẽ, các tổ
chức đoàn thể nhân dân đăng ký xây dựng khu dân cư tiên tiến. Có 96% gia
đình công nhận gia đình văn hóa.
- 100 % các cháu đến độ tuổi được đến trường, có Ban khuyến học của
làng được thành lập từ năm 2003, có năm làng có tới 14 cháu đỗ đạt vào các
trường đại học, năm 2013 có 10 cháu đỗ vào các trường ( Đại học Bách Khoa,
Khoa học tự nhiên, Đại học Y, Dược, Mở địa chất, đại học công nghiệp, Học
viện tài chính ).
3
- Làng có y tế kết hợp với các ông bà Y sĩ về nghỉ hưu chăm lo sức
khỏe cho nhân dân, hàng tháng tổ chức tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm, duy
trì tổ vệ sinh môi trường từ năm 2003, nhân dân tự nuôi 2.500 đồng / khẩu /
tháng, có bãi rác quy hoạch 900 m2.
- Đường lối chính sách của Đảng, Pháp luật Nhà nước đều được toàn
dân thực hiện nghiêm túc, có quy ước làng.
- Có tổ hòa giải thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở theo nguyên tắc :
“ Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.
- Chính sách xã hội các cuộc vận động nhân dân nhiệt tình ủng hộ
ddefu vượt từ 10 – 15 % chỉ tiêu xã giao, các ga đình chính sách được quan
tâm đúng mức.
- Chi bộ Đảng hàng năm đạt TSVM hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, năm
2011 được Huyện Đảng bộ tặng giấy khen. Sơ kết cuộc vận động : “ Học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ được huyện tặng giấy khen.
Đối chiếu Bộ tiêu chí nông thôn mới gồm 19 tiêu chí trên các lĩnh vực
thôn Nhân Vũ – xã Nguyễn Trãi :
* Các yếu tố ảnh hưởng :
- Là một vùng chuyên canh cây lúa, phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên,
mưa bão, sâu bệnh, hệ thống tưới tiêu chưa hoàn thiện, năng suất bấp bênh,
đời sống của nhân dân thiếu vững chắc, nhân dân đóng góp xây dựng nhiều,
đường làng, ngoài đồng.
- Cần phải có các giải pháp cụ thể , hệ thống keenhtwowis tiêu xác định
từng cấp đầu tư xây dựng, việc cải tạo xây dựng mở đường theo tiêu chí phải
thực hiện ( Nhà nước và nhân dân cùng làm) tỉnh đầu tư bao nhiêu, huyện đầu
tư bao nhiêu, xã đầu tư bao nhiêu, nhân dân địa phương chủ yếu ngày công,
có kế hoạch cụ thể cho tieru ban chỉ đạo cấp thôn thực hiện.
1.3 Đối tượng nghiên cứu :
- Đánh giá kết quả bước đầu xây dựng nông thôn mới tại thôn Nhân
Vũ – xã Nguyễn Trãi.
4
1.4 Phạm vi nghiên cứu :
Về thời gian : Kết quả thực hiện từ tháng 1 năm 2011 cho đến tháng 9
năm 2013.
Thu nhập các tài liệu từ Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới xã
Nguyễn Trãi và trực tiếp gặp gỡ tiểu ban xây dựng nông thôn mới thôn Nhân
Vũ.
- Không gian : Thôn Nhân Vũ – xã Nguyễn Trãi – Huyện Ân Thi – tỉnh
Hưng Yên.
1.5 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu , đặc điểm tự nhiên xã hội :
- Thôn Nhân Vũ – xã Nguyễn Trãi là một làng nghê thuần nông chuyên
canh cây lúa, cách huyện lỵ Ân Thi 3 km về phía nam nằm cạnh kề sông
Quảng Lãng.
Làng có diện tích canh tác 318 mẫu ruộng với 354 hộ, 1545 khẩu, 1 chi
bộ đảng với 83 đảng viên, có di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia “ Thờ bà
Ngọc Chi”.
1.6 Phương pháp nghiên cứu :
- Thu thập tài liệu xã – thôn và nắm trực tiếp thực địa và kế hoạch xây
dựng nông thôn mới của địa phương.
- Đối chiếu với tiêu chí quốc gia để so sánh.
II- DUY TRÌ CỦA ĐỀ TÀI :
“ Đánh giá kết quả bước đầu xây dựng nông thôn mới thôn Nhân Vũ
– xã Nguyễn Trãi”
2.1 Hiện trạng :
Thôn đang từng bước thực hiện từng tiêu chí , có tiêu chí đồng bộ từ
năm 2015 đến năm 2020.
Qua nghiên cứu đối chiếu các tiêu chí Quốc gia có mặt đạt, hoặc thiếu
vững chắc, hoặc chưa đạt.
5
STT Tên tiêu chí Nội dung tiêu chí Chỉ tiêu
Chuẩn QG
Đánh giá
thực tế
Ghi chú
1 Quy hoạch
và thực hiện
quy hoạch
1.1 Quy hoạch sử dụng đất
hạ tầng NN, công nghiệp,
dịch vụ.
1.2 Quy hoạch hạ tầng môi
trường xã hội.
1.3 Quy hoạch cư dân
Đạt Đạt
Có quy hoạch
cụ thể, thông
báo sơ đồ HT
thôn.
2 Giao thông - Trục thôn xóm cứng hóa.
- Sạch không lầy lội
- Nội đồng cứng hóa
70%
70%
65%
100%
100%
40%
Ngõ hẹp, tiền
xử để lại
3 Thủy lợi - Tỷ lệ kênh mương KM xã
Quản lý được kiên cố hóa
65% 5 %
4 Điện Tỷ lệ hộ sử dụng điện an
toàn
98% 100% Tiêu chí xã
( Xã )
5 Trường học Tỷ lệ Mần non, mẫu giáo
tại thôn
80% 60% Tiêu chí xã
( Xã )
6 Cơ sở vật
chất văn hóa
Nhà văn hóa , khu thể thao 100% 100%
7 Chợ nông
thôn
Chợ đạt tiêu chuẩn Bộ xây
dựng
Đạt Chưa đạt Tiêu chí xã
( Xã )
8 Bưu điện Có điểm phục vụ Đạt Đạt xã
9 Nhà tạm,
nhà dột nát
Nhà tạm, dột nát Không Đạt
Không
10 Thu nhập Thu nhập bình quân đầu
người
1,4 lần 1,5 lần Tỷ lệ công
chức, hưu trí
đông
11 Hộ nghèo Tỷ lệ hộ nghèo < 6 % 7 % Chưa đạt
12 Cơ cấu lao
động
Tỷ lệ lao động trong độ
tuổi làm việc trong lĩnh vực
nông nghiệp
< 30 % 20 % Chưa đạt
6
13 Hình thức tổ
chức sản
xuất
HTX hoạt động có hiệu quả
Có Có Đạt
14 Giáo dục Phổ cập giáo dục
Tỷ lệ tốt nghiệp
Tỷ lệ lao động
85% 100% Đạt
15 Y tế Tỷ lệ người dân tham gia
bảo hiểm
30% đạt 60% Đạt
16 Văn hóa Xã có 70% só thôn bản đạt
tiêu chuẩn Làng Văn hóa
Đạt Đạt Đạt
17 Môi trường
Tỷ lệ hộ dùng nước sạch
Nghĩa trang được quy
hoạch
Chất thải nước thải được
thu gom
85%
Đạt
Đạt
100%
Chưa đạt
Đạt
18 Hệ thống tổ
chức chính
trị
- Có đủ các tổ chức chính
trị theo quy định.
- Chi bộ, Đảng bộ TSVM
- Các tổ chức đạt tiên tiến
Đạt
Đạt
Đạt
Đạt
Đạt
Đạt
19 An ninh trật
tự
An ninh trật tự xã hội được
giữ vững
Đạt Đạt
2.3. Giải pháp :
Từ thực tiễn bộ lộ những điểm yếu :
- Khảo sát thiết kế xây dựng kế hoạch thuê từ 1 công ty trách nhiệm
hữu hạn ở một tỉnh Nam Hà ( thiếu nắm bắt thực tế, địa dư,khu khoảnh, chất
đất, cơ cấu vùng…)
- Tập huấn cho đội ngũ cán bộ thôn,xã thiếu thực tế lý luận chung
chung.
7
- Thiếu đầu tư hô hào nhân dân các cấp không có kế hoạch đầu tư, tỉnh
đầu tư xi măng về thôn, còn huyện, xã không có gì, cấp thôn không làm nổi.
Do vậy giải pháp cụ thể .
III. GIẢI PHÁP :
3.1 Kết luận :
Việc thực hiện xây dựng nông thôn mới tại thôn Nhân Vũ đã có những
kết quả nhất định dựa trên nền tảng xây dựng Làng văn hóa từ năm 2001 đến
nay, do vậy cơ bản các tiêu chí thôn vững chắc. Song còn bộc lộ một số điểm
yếu tiêu chí khó thực hiện được, nếu xác định việc các cấp không tập trung.
3.2 Kiến nghị :
- Phải thể hiện tính dân chủ trong việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch.
- Nhà nước phải cụ thể hóa việc đầu tư của các cấp – tỉnh – huyện – xã
cho từng loại hình thôn, nông dân chủ yếu bằng ngày công.
- Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc.
NGƯỜI HƯỚNG DẪN VIẾT BÁO CÁO NGƯỜI VIẾT BÁO CÁO
Thạc sĩ : Nguyễn Thị Huyền Nguyễn Thành Tuân
8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
*****
CHUYÊN ĐỀ NÔNG NGHIỆP
ĐỀ TÀI : ĐÁNH GIÁ KÊT QUẢ BƯỚC ĐẦU
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI ĐỊA PHƯƠNG
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thành Tuân
Khóa : K7
Ngành : Quản lý kinh tế
Nơi mở lớp : Trường Trung học NN Tô Hiệu
Giảng viên hướng dẫn : Thạc sĩ Nguyễn Thị Huyền
Hà Nội – 2013
9
10