Chuyên đề tốt nghiệp Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế TC

Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Mục lục
Lời nói đầu 4
Chơng 1 6
Cơ sở Lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp thơng mại 6
1.1. Những vấn đề chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh 6
1.1.1. Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 6
1.1.1.1. Doanh nghiệp thơng mại 6
1.1.1.2 Quá trình bán hàng 7
1.1.1.3 Kết quả kinh doanh 7
1.1.2 Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh .8
1.1.3 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
8
1.2. Một số vấn đề về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong
doanh nghiệp thơng mại 9
1.2.1Các hình thức bán hành 9
1.2.1.2 Hình thức bán lẻ hàng hoá 10
1.2.2 Các phơng thức bán hàng 11
1.2.2.2 Phơng pháp bán hàng trả chậm trả góp 11
1.2.2.3 Phơng thức hàng đổi hàng 11
1.3 Hạch toán tổng hợp kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh 11
1.3.1 Chứng từ sử dụng 11
1.3.2 Tài khoản sử dụng 12
1.3.3 Phơng thức tính giá vốn hàng bán 12
1.3.3.1.Phơng thức giá đơn vị bình quân (bình quân gia quyền) 13
1.3.3.2.Phơng pháp nhập trớc xuất trớc 13
1.3.3.3.Phơng pháp nhập sau xuất trớc 13
1.3.3.4.Phơng pháp tính theo giá đích danh 13

1.3.3.5.Phơng pháp giá hạch toán 13
1.3.4 Phân bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ 14
1.3.5 Phơng pháp hạch toán tổng hợp 14
1.3.5.1.Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phơng pháp kê khai thờng
xuyên 14
1.3.5.1.1 Hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở các doanh nghiệp hạch toán
hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên và tính thuế giá
trị gia tăng theo phơng pháp khấu trừ 14
Sơ đồ 1: Hạch toán phơng thức bán buôn qua kho theo hình thức giao
hàng trực tiếp 14
Chú thích: 14
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
1
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
(2)Giá vốn hàng bán 14
(3)Trờng hợp hàng hoá có bao bì đi kèm tính giá riêng 14
Sơ đồ 2: Hạch toán phơng thức bán buôn qua kho theo hình thức
chuyển hàng 15
Sơ đồ 3: Hạch toán theo phơng thức bán buôn vận chuyển thẳng theo
hình thức giao hàng trực tiếp (giao tay ba) 16
Chú thích: 16
Sơ đồ 4: Hạch toán phơng thức bán buôn vận chuyển thẳng theo hình
thức chuyển hàng có tham gia thanh toán 17
Sơ đồ 5: Hạch toán phơng thức bán lẻ 18
Sơ đồ 6: Hạch toán phơng thức bán hàng đại lý 19
Sơ đồ 7: Hạch toán phơng thức bán hàng trả chậm trả góp 20
1.3.5.1.2 Hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở các doanh nghiệp hạch toán
hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên tính thuế giá trị
gia tăng theo phơng pháp trực tiếp 20
Chú thích : 21

1.3.6 Hạch toán tổng hợp chi phí quản lý kinh doanh 21
1.3.6.1.2 TK sử dụng 21
1.3.6.1.3 Phơng pháp hạch toán 22
1.3.6.2.1 Khái niệm 23
1.3.6.2.2 Tài khoản sử dụng 23
1.3.6.2.3 Phơng pháp hạch toán một số nghiệp vụ chủ yếu 24
1.3.6.2 Tài khoản sử dụng 25
1.3.6.3 Phơng pháp hạch toán một số nghiệp vụ chủ yếu 26
1.3.7 Hạch toán kế toán các khoản giảm trừ doanh thu 27
1.4 Các hình thức kế toán 29
1.4.1. Hình thức nhật ký chung 29
1.4.2 Hình thức kế toán trên máy vi tính 31
1.4.3 Hình thức nhật ký ] sổ cái 33
1.4.4. Hình thức chứng từ ghi sổ 34
Chơng 2: 35
Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Th ơng Mại Dịch Vụ Và Thiết
Bị Y Tế T&C 35
2.1. Đặc điểm chung của Công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và
Thiết Bị Y Tế T&C 35
2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy và đặc điểm kinh doanh của công ty . 37
Sơ đồ 16:Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty nh sau: 37
2.1.3. Tổ chức bộ máy kế toán tại công ty 38
2.1.3.1. Cơ cấu bộ máy kế toán 38
2.1.3.2. Hệ thống tài khoản áp dụng 41
2.1.3.3. Hình thức sổ kế toán áp dụng của Công ty TNHH Th ơng Mại
Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C 42
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
2
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế

2.1.3.4. Sổ kế toán sử dụng 43
2.2. Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C
44
2.2.1 Đặc điểm hoạt động bán hàng của công ty 44
2.2.2 Chứng từ và tài khoản sử dụng 45
2.2.3. Kế toán xuất kho vật t, hàng hoá 46
2.2.3.1. Chứng từ và trình tự luân chuyển chứng từ 46
2.2.3.2.Quy trình xuất kho hàng hoá 46
2.2.4 Các phơng pháp thanh toán tiền hàng 51
2.2.5.1.Kế toán giá vốn hàng bán 51
2.2.5.3 Kế toán phải thu khách hàng 57
2.2.5.5 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp 67
3.1 Nhận xét chung về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh tại công ty 89
3.1.1 Những u điểm 89
3.1.2. Những điểm cần hoàn thiện 90
3.2. Một số ý kiến cần hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và
XĐKQ bán hàng của Công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị
Y tế T&C 90
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
3
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Lời nói đầu
Trong cơ chế mới, với sự hoạt động của nhiều thành phần kinh tế
tính độc lập, tự chủ trong các doanh nghiệp ngày càng cao hơn. Mỗi
doanh nghiệp phải năng động sáng tạo trong kinh doanh, phải chịu trách
nhiệm trớc kết quả kinh doanh của mình, bảo toàn đ ợc vốn kinh doanh và
quan trọng hơn là kinh doanh có lãi. Muốn nh vậy các doanh nghiệp phải
nhận thức đợc vị trí khâu tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá vì nó quyết định

đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp và là cơ sở để doanh nghiệp có
thu nhập bù đắp chi phí bỏ ra, thực hiện nghĩa vụ với Ngân sách Nhà N ]
ớc.
Bên cạnh đó, mục đích hoạt động của doanh nghiệp là lợi nhuận nên
việc xác định đúng đắn KQKD nói chung và kết quả bán hàng nói riêng
là rất quan trọng. Do vậy bên cạnh các biện pháp quản lý chung, việc tổ
chức hợp lý công tác kế toán bán háng là rất cần thiết giúp doanh nghiệp
có đầy đủ thông tin kịp thời và chính xác để đ a ra quyết định kinh doanh
đúng đắn.
Xuất phát từ đó, qua thời gian thực tập ở Công ty TNHH Th ơng Mại
Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C em đã đi sâu nghiên cứu vấn đề tổ chức
kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong công ty với đề
tài :
Hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
tại Công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C .
Trong quá trình thực tập, em đã đợc sự chỉ dẫn, giúp đỡ của các thầy, cô
giáo, trực tiếp là cô giáo Trần Thị Thùy Trang cùng các anh, các chị cán
bộ kế toán Công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C.
Tuy nhiên, phạm vi đề tài rộng, thời gian thực tế ch a nhiều nên khó tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đợc sự chỉ bảo, giúp đỡ của các
thầy cô giáo và các anh, các chị phòng kế toán công ty để chuyên đề của
em đợc hoàn thiện hơn.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
4
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Chuyên đề của em gồm ba chơng:
Ch

ơng 1

: Cơ sở lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh trong doanh nghiệp thơng mại.
Ch

ơng 2

: Thực tế công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả hoạt
động kinh doanh tại Công ty TNHH Thơng Mại Dịch Vụ Và Thiết Bị Y
Tế T&C .
Ch

ơng 3

: Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng
và xác định kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH Th ơng Mại
Dịch Vụ Và Thiết Bị Y Tế T&C
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
5
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Ch

ơng 1
Cơ sở Lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thơng
mại
1.1. Những vấn đề chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh
1.1.1. Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
1.1.1.1. Doanh nghiệp thơng mại
Trong sự phát triển của nền kinh tế hàng hoá, nghành th ơng mại với

những thế mạnh của mình trong công tác tổ chức, thúc đẩy l u thông hàng
hoá, nối ngời sản xuất với ngời tiêu dùng, đã góp phần đáng kể cho sự
phát triển của nền kinh tế hàng hoá. Nghành th ơng nghiệp đợc coi là
nghành kinh tế có chức năng tổ chức lu thông hàng hoá thì doanh nghiệp
thơng mại chính là bộ phận của nghành th ơng nghiệp thực hiện chức năng
đó.
Trong hoạt động kinh doanh thơng mại, tiêu thụ hàng hoá là giai
đoạn cuối cùng trong quá trình l u chuyển hàng hoá. Hoạt động chính của
doanh nghiệp thơng mại là mua vào các sản phẩm hàng hoá của các
doanh nghiệp sản xuất, sau đó thông qua hệ thống bán hàng của mình
cung cấp cho ngời tiêu dùng đồng thời thu đợc tiền nhờ vào việc cung cấp
hàng hoá đó. Quá trình kinh doanh của doanh nghiệp th ơng mại gồm ba
khâu chủ yếu đó là: Mua vào, dự trữ và bán ra. Trong đó quá trình vốn
kinh doanh của doanh nghịêp vận động theo mô hình T]H]T.
Qúa trình vận động trên có mối liên hệ mật thiết và đều có ý nghĩa hết
sức quan trọng trong đó khâu bán hàng là khâu cuối cùng trong chu kỳ
tuần hoàn vốn của doanh nghiệp. Khâu này có tác động rất lớn đến tính
hiệu quả của hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp th ơng mại.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
6
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
1.1.1.2 Quá trình bán hàng
Trong doanh nghiệp thơng mại, quá trình bán hàng đợc bắt đầu từ khi
doanh nghiệp chuyển giao sản phẩm, hàng hoá. dịch vụ cho khách hàng,
đồng thời khách hàng trả hoặc chấp nhận trả một khoản tiền t ơng ứng cho
giá bán sản phẩm hàng hoá đó mà hai bên đã thoả thuận. Quá trình này
đợc coi là hoàn tất khi ngời bán đã nhận đợc tiền và ngời mua đã nhận đ]
ợc hàng. Đối với doanh nghiệp thơng mại nói riêng và tất cả các doanh
nghiệp nói chung hoạt động bán hàng đảm bảo cho họ bù đắp các khoản
chi phí bỏ ra trong quá trình kinh doanh và có thể tích luỹ. Có thể nói

hoạt động bán hàng là lý do tồn tại của các doanh nghiệp th ơng mại và
nó có ý nghĩa to lớn đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp th ]
ơng mại.
Hoạt động bán hàng phát triển sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở
rộng đợc thị trợng tiêu thụ, mở rộng kinh doanh, do đó tăng đợc doanh
thu giúp doanh nghiệp củng cố và khẳng định vị trí của mình trên thị tr ]
ờng.
Đối với ngời tiêu dùng, quá trình bán hàng của doanh nghiệp giúp
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Chỉ qua khâu bán hàng, công dụng
của hàng hoá, dịch vụ mới đợc xác định hoàn toàn, sự phù hợp giữa thị
hiếu ngời tiêu dùng với hàng hoá mới đợc khẳng định.
Đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân, khâu bán hàng cũng có ý
nghĩa rất lớn với sự phát triển của nền kinh tế. Với lợi thế riêng của mình
đó là tiếp cận trực tiếp với ng ời tiêu dùng, nên quá trình bán hàng có thể
nắm bắt tờng tận nhu cầu, thị hiếu của ngời tiêu dùng.
1.1.1.3 Kết quả kinh doanh
Kết quả hoạt động kinh doanh là kết quả cuối cùng của hoạt động
bán hàng và các hoạt động khác của doanh nghiệp sau một thời kì nhất
định biểu hiện bằng số tiền lãi hay lỗ.
Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp th ơng mại bao gồm kết quả
bán hàng, kết quả hoạt động tài chính và kết quả bất th ờng.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
7
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Kết quả bán hàng đợc xác định là số chênh lệch giữa doanh thu với trị
giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phân
bổ cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ.
Kết quả hoạt động tài chính là chênh lệch giữa thu nhập từ hoạt
động tài chính với chi phí hoạt động tài chính và kết quả bất th ờng là số
chênh lệch giữa các khoản thu nhập bất th ờng vói các khoản chi phí bất

thờng.
Đối với doanh nghiệp thơng mại thì kết quả bán hàng th ờng chiếm
tỷ trọng lớn chủ yếu trong kết qủa hoạt động kinh doanh. Do đó, việc xác
định kết quả bán hàng cũng có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý
tại doanh nghiệp.
1.1.2 Vai trò của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
Kế toán bán hàng và xác định kết quả là một phần của kế toán, có
vai trò rất lớn đối với công tác quản trị doanh nghiệp. Nó giúp cho doanh
nghiệp xem xét kinh doanh mặt hàng, nhóm hàng, địa điểm kinh doanh
nào có hiệu quả, bộ phận kinh doanh, cửa hàng nào thực hiện tốt công tác
bán hàng. Nhờ đó doanh nghiệp có thể phân tích, đánh giá, lựa chọn các
phơng án đầu t sao cho có hiệu quả nhất
1.1.3 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
] Ghi chép, phản ánh kịp thời đầy đủ và chính xác tình hình bán hàng và
xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ cả về trị giá và
số lợng hàng bán theo từng mặt hàng và nhóm hàng.
] Phản ánh và giám đốc chính xác tình hình thu hồi vốn, tình hình công
nợ và thanh toán công nợ phải thu ở ng ời mua, theo dõi chi tiết theo từng
khách hàng, số tiền khách nợ
] Tính toán chính xác giá vốn của hàng tiêu thụ, từ đó xác định chính xác
kết quả bán hàng
] Cung cấp thông tin chính xác, trung thực và đầy đủ về tình hình bán
hàng ,xác định kết quả phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính và quản lý
doanh nghiệp.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
8
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
] Tham mu cho lãnh đạo về các giải pháp để thúc đẩy quá trình bán hàng,
giúp cho ban giám đốc nắm đợc thực trạng, tình hình tiêu thụ hàng hoá
của doanh nghiệp mình kịp thời và có những chính sách điều chỉnh thích

hợp với thị trờng
1.1.4 ý nghĩa của kế toán bán hàng
Đối với các doanh nghiệp thơng mại, việc bán hàng có ý nghĩa rất to lớn, bán hàng mới
có thể đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp và bù đắp đợc chi phí bỏ ra, không những thế
nó cũng phản ánh năng lực kinh doanh và vị thế của doanh nghiệp trên thị trờng.
1.2. Một số vấn đề về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong
doanh nghiệp thơng mại
1.2.1Các hình thức bán hành
1.2.1.1.Hình thức bán buôn hàng hóa
Là phơng thức bán hàng cho các đơn vị thơng mại, các doanh
nghiệp sản xuất để thực hiện bán ra hoặc để gia công, chế biến rồi bán
ra.
Trong bán buôn thờng bao gồm 2 phơng thức sau:
* Phơng thức bán buôn qua kho
Là phơng thức bán buôn hàng hoá mà trong đó hàng bán phải đ ợc
xuất từ kho bảo quản của doanh nghiệp. Bán buôn qua kho có 2 hình
thức.
] Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp:bên mua cử đại
diện đến kho của DN để nhận hàng. DN xuất kho hàng hoá, giao hàng
trực tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng,
thanh toán tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá đ ợc xác định là tiêu thụ.
] Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng(gửi hàng cho bên
mua):căn cứ vào hợp đồng đã ký kết, hoặc theo đơn hàng, DN xuất kho
hàng hoá, dùng phơng tiện vận tải của mình hoặc đi thuê ngoài, chuyển
hàng đến kho của bên mua hoặc một địa điểm nào đó do bên mua quy
định trong hợp đồng.
* Phơng thức bán buôn vận chuyển thẳng
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
9
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế

DN sau khi mua hàng, nhận hàng mua, không đ a về nhập kho mà
chuyển bán thẳng cho bên mua.
Bán buôn vận chuyển thẳng có 2 hình thức:
] Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (hình
thức giao tay ba hay bán buôn vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán):
Doanh nghiệp sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện của bên mua
tại kho ngời bán. Sau khi giao, nhận, đại diện bên mua ký nhận đủ hàng,
bên mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá đ ợc xác
định là tiêu thụ.
] Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: DN sau khi mua hàng,
nhận hàng mua, dùng phơng tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài vận chuyển hàng
đến giao cho bên mua ở địa điểm đã đợc thỏa thuận.
1.2.1.2 Hình thức bán lẻ hàng hoá
1.2.2.1.Khái niệm
Là phơng thức bán hàng trực tiếp cho ngời tiêu dùng hoặc các tổ
chứckinh tế hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu
dùng nội bộ.
1.2.2.2.Đặc điểm
] Hàng hoá đã ra khỏi lĩnh vực lu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng.
] Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá đã đợc thực hiện
] Bán đơn chiếc hoặc số lợng nhỏ, giá bán thờng ổn định
Phơng thức bán lẻ có các hình thức sau:
+ Bán lẻ thu tiền tập trung: nghiệp vụ thu tiền của ng ời mua và nghiệp
vụ giao hàng cho ngời mua tách rời nhau. Mỗi quầy hàng có một nhân
viên thu tiền làm nhiệm vụ thu tiền của khách, viết hóa đơn hoặc tích kế
cho khách để khách đến nhận hàng ở quầy hàng do nhân viên bán hàng
giao.
Ưu điểm của hình thức này là ít xảy ra sai sót giữa tiền và hàng, nh ng có
nhợc điểm là mất nhiều thời gian của khách hàng. Vì vậy hình thức bán
hàng này chỉ áp dụng đối với những mặt hàng có giá trị cao.

+ Bán lẻ thu tiền trực tiếp: nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền của
khách và giao hàng cho khách. Cuối ngày hoặc cuối mỗi ca nhân viên bán
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
10
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
hàng làm giấy nộp tiền và nộp tiền cho thủ quỹ và lập báo cáo bán hàng
và xác định kết quả kinh doanh.
+ Bán lẻ tự phục vụ(tự chọn): khách hàng tự chọn lấy hàng, mang đến
bàn tính tiền và thanh toán tiền hàng. Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính
tiền, lập hoá đơn bán hàng và thu tiền của khách hàng.
1.2.2 Các phơng thức bán hàng
1.2.2.1Phơng thức bán hàng đại lý,ký gửi
Doanh nghiệp thơng mại giao hàng cho cơ sở đại lý, ký gửi để các cơ sở này
trực tiếp bán hàng. Bên nhận đại lý, ký gửi sẽ trực tiếp bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh, và thanh toán tiền hàng cho doanh nghiệp thơng mại và đợc hởng hoa
hồng đại lý bán.
1.2.2.2 Phơng pháp bán hàng trả chậm trả góp
Là phơng pháp bán hàng mà ngời mua đợc trả tiền mua hàng thành
nhiều lần trong một thời gian nhất định và ng ời mua phải trả cho DN bán
hàng một số tiền lớn hơn giá bán trả tiền ngay một lần(Bán hàng thu tiền
nhiều lần)
1.2.2.3 Phơng thức hàng đổi hàng
Phơng thức hàng đổi hàng là phơng thức bán hàng doanh nghiệp đem sản phẩm,
vật t, hàng hoá để đổi lấy hàng hoá khác không tơng tự, giá trao đổi là giá hiện hành
của hàng hoá, vật t tơng ứng trên thị trờng.
1.3 Hạch toán tổng hợp kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
1.3.1 Chứng từ sử dụng
] Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
] Hoá đơn GTGT
] Hoá đơn bán hàng

] Báo cáo bán hàng, bảng kê bán lẻ hàng hoá, dịch vụ, bảng thanh toán
hàng đại lý, ký gửi
] Thẻ quầy hàng, giấy nộp tiền, bảng kê nhận tiền và thanh toán hàng ngày
] Phiếu thu
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
11
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
] Phiếu chi
] Giấy báo nợ
] Giấy báo có của ngân hàng
] Các chứng từ khác có liên quan
1.3.2 Tài khoản sử dụng
] TK 156: hàng hoá
] TK 111: Tiền mặt
] TK112: Tiền gửi ngân hàng
] TK 131: Phải thu khách hàng
] TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
] TK512: Doanh thu nội bộ
] TK 5211: Chiết khấu thơng mại
] TK 5212: Hàng bán bị trả lại
] TK5213: Giảm giá hàng bán
] TK 157: Hàng gửi bán
] TK 3331: Thuế GTGT đầu ra
1.3.3 Phơng thức tính giá vốn hàng bán
Trị giá vốn hàng bán là toàn bộ các chi phí có liên quan đến quá trình
bán hàng.
] Giá vốn hàng bán đợc xác định theo công thức:
] Trị giá vốn hàng bán trong kỳ:
Xác định trị giá vốn của hàng xuất kho để bán: Đ ợc xác định bằng 1
trong 4 phơng pháp tính giá vốn của hàng tồn kho nh sau:

Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
12
Giá vốn hàng
bán ra
Trị giá mua
của hàng bán
Chi phí thu mua phân
bổ cho hàng bán ra
=
+
Giá vốn
hàng bán
trong kỳ

Giá vốn
hàng bán
ghi nhận
trong kỳ
Chi phí
TM phân
bổ cho
hàng bán
ra
Thuế GTGT
không đ}ợc
khấu trừ
Giá vốn
hàng bán
bị trả lại
= + + ]

Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
1.3.3.1.Phơng thức giá đơn vị bình quân (bình quân gia quyền )
Trị giá vốn thực tế của vật t xuất kho đợc tính căn cứ vào số lợng vật
t xuất kho và đơn giá bình quân gia quyền:
1.3.3.2.Phơng pháp nhập trớc xuất trớc
Phơng pháp nhập trớc xuất trớc: Phơng pháp này dựa trên giả định
hàng nào nhập trớc sẽ đợc xuất trớc và lấy đơn giá xuất bằng đơn giá
nhập. Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ đ ợc tính theo đơn giá của những lần
nhập sau cùng.
1.3.3.3.Phơng pháp nhập sau xuất trớc
Phơng pháp này dựa trên giả định là hàng nào nhập sau đ ợc xuất tr]
ớc, lấy đơn giá xuất bằng đơn giá nhập. Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ đ ợc
tính theo đơn giá của lần nhập đầu tiên.
1.3.3.4.Phơng pháp tính theo giá đích danh
Theo phơng pháp này khi xuất kho vật t thì căn cứ vào số lợng xuất
kho thuộc lô nào và đơn giá thực tế của lô đó để tính trị giá vốn thực tế
của vật t xuất kho.
1.3.3.5.Phơng pháp giá hạch toán
Giá hạch toán của vặt t là giá doanh nghiệp tự quy định(Có thể lấy
giá kế hoạch hoặc giá mua tại một thơì điểm nào đó) và đ ợc sử dụng
thống nhất doanh nghiệp trong một thời gian dài. Hàng ngày sử dụng giá
hạch toán để ghi sổ chi tiết giá trị vật liệu nhập, xuất. Cuối kỳ kế toán
tính ra trị giá vốn thực tế của vật t xuất kho theo hệ số giá.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
13
Trị giá vốn
thực tế vật
t} xuất
kho
Số l}ợng

vật t} xuất
kho
Đơn giá
bình quân
gia quyền
= x
Đơn
giá
bình
quân
=
Trị giá thực tế vật t} tồn đầu kỳ +Trị giá vốn thực tế vật t} nhập
trong kỳ
Số l}ợng vật t} tồn đầu kỳ +Số l}ợng vật t} nhập trong kỳ
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
1.3.4 Phân bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ
Cuối kỳ kế toán phân bổ chi phí thu mua cho số hàng hoá xuất kho
theo công thức:
1.3.5 Phơng pháp hạch toán tổng hợp
1.3.5.1.Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phơng pháp kê khai thờng xuyên
1.3.5.1.1 Hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở các doanh nghiệp hạch toán
hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên và tính
thuế giá trị gia tăng theo phơng pháp khấu trừ.
Sơ đồ 1

: Hạch toán phơng thức bán buôn qua kho theo hình thức giao
hàng trực tiếp
Chú thích:
(1) Doanh thu hàng bán kho bên mua thanh toán hoặc chấp nhận nợ
(2)Giá vốn hàng bán

(3)Trờng hợp hàng hoá có bao bì đi kèm tính giá riêng
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
14
TK511
TK3331
TK153
TK156
111,112,131
TK632
(1)
(2)
(3)
Trị giá vốn thực tế vật t} tồn đầu kỳ+Trị giá vốn thực tế vật
t} nhập trong kỳ
Trị giá hạch toán vật t} tồn đầu kỳ+Trị giá hạch toán vật t}
nhập trong kỳ
=
Hệ số
giá(H)
Chi phí
thu mua
phân bổ
cho hàng
xuất kho
=
Chi phí
thu mua
phân bổ
cho hàng
xuất kho

+
+
Trị giá mua thực tế của
hàng còn đầu kỳ
Trị giá mua thực tế
của hàng nhập trong
kỳ
Chi phí thu mua phân bổ
cho hàng đầu kỳ
Chi phí thu mua phát
sinh trong kỳ
x
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 2

: Hạch toán phơng thức bán buôn qua kho theo hình thức
chuyển hàng
Chú thích:
(1)Xuất kho gửi hàng đi bán
(2)Trờng hợp có bao bì đi kèm tính giá riêng,phản ánh giá trị của bao bì
(3)Chi phí trong quá trình gửi bán doanh nghiệp chịu
(4)Chi phí gửi hàng bên mua chịu nhng doanh nghiệp chi hộ
(5)Doanh thu hàng gửi bán xác định là tiêu thụ
(6)Kết chuyển giá vốn hàng gửi bán đã xác định là tiêu thụ
(7)Trờng hợp hàng gửi bán đợc xác định tiêu thụ có bao bì đi kèm tính
giá riêng
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
15
TK156
TK138(8)

TK642
11112
2
TK3331
TK157
TK632
TK111,112,131,331
TK138
TK3331
(1)
(6)
(7)
TK153
(2)
TK511
TK133
1
(5)
(2)
(3)
(4)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 3

: Hạch toán theo phơng thức bán buôn vận chuyển thẳng theo
hình thức giao hàng trực tiếp (giao tay ba)
Chú thích

:
(1) Giá vốn hàng mua bán thẳng

(2) DN sau khi lập hoá đơn GTGT ghi nhận giá bán
(3) Bao bì đi kèm tính giá riêng của hàng mua bán thẳng giao tay ba
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
16
TK111,112,311,331
TK632
TK133(1)
TK511
TK111,112,131
TK333(1)
(1)
(2)
(3)
1331
(4)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 4:

Hạch toán phơng thức bán buôn vận chuyển thẳng theo hình
thức chuyển hàng có tham gia thanh toán
Chú thích:
(1)Tổng giá thanh toán của hàng mua
(2)Trờng hợp hàng có bao bì đi kèm tính giá riêng
(3) Khi bên mua chấp nhận mua,doanh nghiệp lập hoá đơn và ghi nhận
giá mua của hàng đợc chấp nhận
(4) Ghi nhận giá bán của hàng chuyển thẳng
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
17
TK632
TK1388

TK511
TK333
1
TK 111,112,331,311
TK157
TK133
(1)
(2)
(1)
(3)
(1)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 5:

Hạch toán phơng thức bán lẻ
Chú thích:
(1) Dựa vào bảng kê bán lẻ hàng hoá, kế toán phản ánh doanh thu và thuế
GTGT đầu ra phải nộp
(2) Trờng hợp số tiền mậu dịch viên thực nộp nhỏ hơn doanh số ghi trên
bảng kê bán lẻ hàng hoá, mậu dịch viên phải bồi thờng
(3)Trờng hợp số tiền mậu dịch viên thực nộp lớn hơn doanh số ghi trên
bảng kê bán lẻ hàng hoá dịch vụ thì khoản thừa đợc hạch toán vào thu
nhập khác của DN
(4) Cuối kỳ kế toán xác định giá vốn của hàng đã bán lẻ
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
18
TK 511,512 TK111,112,113
TK 3331
TK 1388
(2)

TK632
TK 156
(4)
TK 711
(1)
(3)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 6

: Hạch toán phơng thức bán hàng đại lý
Chú thích:
(1)Xuất kho hàng hoá chuyển cho bên nhận đại lý
(2)Trờng hợp mua hàng chuyển thẳng cho bên nhận đại lý(không qua
kho)
(3)Các chi phí phát sinh trong quá trình gửi hàng doanh nghiệp chịu
(4 Các chi phí phát sinh trong quá trình gửi hàng bên nhận đại lý chịu,
DN chi hộ
(5)Giá mua thực tế của hàng đã tiêu thụ
(6)Tổng giá thanh toán của hàng đại lý đã bán phải thu ở cơ sở đại lý
(7)Hoa hồng đại lý
(8)Nhận tiền bên đại lý thanh toán
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
19
TK 156
TK1331
TK111,112,331
TK642
TK157
TK632
TK1388

TK131
TK642
TK1331
(1)
(2)
(5)
(4)
(8)
(7)
(3)
TK3331
TK511
(6)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 7:

Hạch toán phơng thức bán hàng trả chậm trả góp
1.3.5.1.2 Hạch toán tiêu thụ hàng hoá ở các doanh nghiệp hạch toán
hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên tính thuế
giá trị gia tăng theo phơng pháp trực tiếp
Hạch toán tơng tự nh doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phơng pháp
khấu trừ. Chỉ khác là doanh thu phản ánh trên TK511, 512 và các khoản phải
phản ánh trên TK 5211, 5212 đã bao gồm cả thuế GTGT đầu ra.
1.3.5.2 Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phơng pháp kiểm kê định kỳ
Trình tự và phơng pháp hạch toán tiêu thụ hàng hoá đối với các
nghiệp vụ ghi nhận doanh thu, các trờng hợp giảm trừ doanh thu, chiết
khấu thanh toán của phơng pháp KKĐK tơng tự nh hạch tóan bán hàng ở
các DNTM hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng xuyên.
Chỉ khác ở bút toán xác định giá vốn cho hàng bán và tài khoản sử dụng
để hạch toán là tài khoản 611, TK156, TK 157

Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
20
TK156
TK515
TK632
TK511
TK111,112,131
TK3331
TK3387
TK632
TK131
Giá vốn
Doanh thu
Định kỳ
Lãi trả góp
hàng bán
Từng kỳ
Thu nợ
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
Sơ đồ 8

: Hạch toán tiêu thụ hàng hoá theo phơng pháp kiểm kê định kỳ
Chú thích :
(1) Đầu kỳ kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng tồn kho, tồn quầy,
hàng gửi bán , hàng mua đang đi đờng cha tiêu thụ
(2) Hàng mua ngoài nhập kho
(3) Chi phí thu mua hàng hóa
(4) Hàng mua trả lại, giảm giá hàng mua
(5) Hàng bán bị trả lại
(6) Cuối kỳ kết chuyển hàng tồn kho, tồn quầy

(7) Kết chuyển trị giá vốn thực tế của hàng hóa đã tiêu thụ trong kỳ
1.3.6 Hạch toán tổng hợp chi phí quản lý kinh doanh
1.3.6.1 Hạch toán chi phí bán hàng
1.3.6.1.1 Khái niệm
Chi phí bán hàng là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về
lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác phát
sinh trong quá trình bảo quản tiêu thụ và phục vụ trực tiếp cho quá
trình tiêu thụ hàng hoá.
1.3.6.1.2 TK sử dụng
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
21
TK 611(2)
TK151,156,157
TK611(2)
TK1331
TK133(1)
TK611(2)
TK111,112,131,
331,138(8)
(6)
(5b)
(1)
(4)
TK632
(5a)
)
(2)(3)
(7)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
TK 6421 Chi phí bán hàng: Dùng để tập hợp và kết chuyển các chi

phí thực tế phát sinh trong kỳ liên quan đến tiêu thụ sản phẩm hàng
hoá, lao vụ, dịch vụ của DN kể cả chi phí bảo quản tại kho hàng,
quầy hàng).
1.3.6.1.3 Phơng pháp hạch toán

Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
22
TK 131
TK 111,112,152
TK 911
TK 142(1422)
TK 334,338
TK152,111,112
TK153,142,242
TK 214
TK 111,112
TK 331,111,112
TK 111,112
TK 6421
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)


(7)

(8)

TK 133
TK 133
(9)
(10)
(11)
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
(1)Khi tính lơng, phụ cấp lơng và các quỹ BHXH,BHYT,KPCĐ
phải trả cho nhân viên bán hàng, nhân viên bảo quản, bao bì, đóng
gói, vận chuyển, bốc dỡ hàng hoá tiêu thụ
(2)Khi xuất dùng vật liệu phục vụ cho tiêu thụ hoặc NVL mua ngoài
đợc chuyển thẳng vào sử dụng cho tiêu thụ hàng hoá, dịch vụ không
qua kho
(3) Xuất kho CCDC sử dụng ở bộ phận bán hàng
(4)Trích khấu hao tài sản cố định dùng ở khâu bán hàng
(6)Các khoản chi phí dịch vụ mua ngoài
(7)Các chi phí khác bằng tiền phát sinh trong kỳ, ghi:
(8)Hoa hồng trả cho đại lý
(9)Vật liệu sử dụng ở bộ phận bán hàng không hết nhập lại kho
(10)Cuối kỳ kết chuyển chi phí bán hàng
(11)Trờng hợp DN có kỳ KD dài, lợng hàng tồn kho lớn, chi phí bán
hàng cao trong khi DT trong kỳ không đáng kể, doanh nghiệp có
phân bổ CPBH cho kỳ sau.
1.3.6.2 Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp
1.3.6.2.1 Khái niệm
CP QLDN là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về
lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác phát
sinh trong quá trình quản lý KD, quản lý hành chính và các chi phí
chung khác liên quan đến toàn doanh nghiệp. Chi phí này t ơng đối
ổn định trong các kỳ kinh doanh của DN.
1.3.6.2.2 Tài khoản sử dụng

Để hạch toán chi phí quản lý Doanh nghiệp kế toán sử dụng TK 6422
Chi phí quản lý doanh nghiệp
Dùng để tập hợp và kết chuyển các chi phí quản lý KD, quản lý hành chính
và các chi phí khác liên quan đến hoạt động chung của toàn DN.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
23
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
1.3.6.2.3 Phơng pháp hạch toán một số nghiệp vụ chủ yếu
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
24

TK 642
TK 153,142,242
TK 214
TK 111,112,336
TK 142(2)
TK 911
TK 334
TK 152
( 1)tính l}ơng, phụ cấp
phải trả
(3)CCDC, đồ dùng văn phòng
( 3) VL sử dụng cho QLDN
(4)Trích khấu hao TSCD sử dụng
tại QLDN
TK 133
TK 111,112
TK 111.112
TK 139,351
TK 111,112,331

(5) Thuế môn bài thuế nhà đất
phải nộp NSNN.
(6) Lệ phí, phí giao thông cầu phà
phục vụ QLDN.
(7) Dự phòng PTKĐ
(8) Chi phí dịch vụ mua
ngoài
TK 133
(10) Các khỏan ghi
giảm CPQLDN
(9) K/c CPQLDN để
xác định KQKD
CP chờ KC
TK 338
( 2)Các khoản trích theo
luơng
Trờng Đại học Công nghiệp Hà Nội Khoa kinh tế
CP QLDN là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao
động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác phát sinh trong
quá trình quản lý KD, quản lý hành chính và các chi phí chung khác liên
quan đến toàn doanh nghiệp. Chi phí này tơng đối ổn định trong các kỳ
kinh doanh của DN.
1.3.6.2 Tài khoản sử dụng
Để hạch toán chi phí quản lý Doanh nghiệp kế toán sử dụng TK 6422
Chi phí quản lý doanh nghiệp
Dùng để tập hợp và kết chuyển các chi phí quản lý KD, quản lý hành
chính và các chi phí khác liên quan đến hoạt động chung của toàn DN.
Đặng Thị Mến,Lớp CĐLTKT15-K6 Chuyên đề tốt nghiệp
25