Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
PHỊNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO TP. PR-TC CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TIỂU HỌC TẤN TÀI 3 ĐỘC LẬP - TỰ DO - HẠNH PHÚC
************
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
ĐỔI MỚI CƠNG TÁC QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
NHẰM DUY TRÌ VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC TẤN TÀI 3
Người viết : Lâm Thị Phú
Chức vụ : Phó hiệu trưởng
Đơn vị : Trường tiểu học Tấn Tài 3
A/ HỒN CẢNH NẢY SINH VIẾT SÁNG KIẾN:
Những năm qua, giáo dục tiểu học có nhiều đổi mới và diễn ra đồng bộ trên
các lĩnh vực: đổi mới chương trình sách giáo khoa, thiết bị dạy học, đổi mới phương
pháp dạy học, đổi mới cách đánh giá học sinh, tăng cường cơ sở vật chất. Đó chính
là chủ trương lớn mang tính chiến lược lâu dài của Đảng và Nhà nước, được qn
triệt sâu rộng trong tồn xã hội.
Năm học 2010-2011 thực hiện chủ đề “ Năm học tiếp tục đổi mới quản lí,
nâng cao chất lượng giáo dục ”. Với nhiệm vụ trọng tâm “ Đổi mới cơng tác quản lí
và nâng cao chất lượng giáo dục ” là cấp thiết đối với cán bộ quản lí trường học. Tơi
thiết nghĩ, hàng năm cứ hồn thành nhiệm vụ của người Phó hiệu trưởng là hồn
tồn chưa đủ mà bản thân phải biết được trách nhiệm của mình trong việc nâng cao
chất lượng dạy học, để cuộc vận động “ Mỗi thầy giáo, cơ giáo là một tấm gương
đạo đức, tự học và sáng tạo ” đi vào chiều sâu và hiệu quả.
Bản thân là Phó hiệu trưởng phụ trách chun mơn, phụ trách hoạt động dạy
học diễn ra trong nhà trường. Tơi hiểu rằng muốn nâng cao chất lượng giáo dục
trước hết phải thực hiện tốt chất lượng dạy học. Bởi dạy học là hoạt động trọng tâm,
chủ lực của mỗi đơn vị trường học, nó diễn ra thường xun và tồn diện, đòi hỏi
mọi thành viên trong nhà trường đều phải tham gia tích cực. Nhân tố quyết định
chất lượng dạy học là đội ngũ giáo viên và đội ngũ cán bộ quản lí nhà trường. Với
đội ngũ cán bộ quản lí có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chun mơn giỏi cùng đội
ngũ giáo viên vững tay nghề, nhiệt huyết, chun mơn giỏi thì chất lượng dạy học
sẽ ngày một nâng cao.
Trường tiểu học Tấn Tài 3 là một trong những đơn vị dẫn đầu bậc tiểu học
tồn thành phố trong nhiều năm qua. Năm học 2009-2010, trường tiểu học Tấn Tài
3 được Uỷ ban nhân dân Tỉnh Ninh Thuận cơng nhận là trường tiểu học đạt Chuẩn
quốc gia. Đã đánh giá được sự thuận lợi về nhiều mặt từ cán bộ quản lí, đội ngũ giáo
viên đến cơ sở vật chất …
Lâm Thò Phú Trang 1
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Khơng dừng lại ở đó mà tập thể trường Tấn Tài 3 ln phải tích cực và phát
huy hơn nữa để đưa chất lượng giáo dục đạt kết quả mà xã hội mong muốn.
Trong phạm vi bài viết này, tơi xin giới thiệu những việc tơi đã làm được và
mạn phép gọi là những đổi mới trong cơng tác quản lí mà tơi đã vận dụng trong
nhiều năm qua. Góp phần đưa chất lượng dạy học tại đơn vị Tấn Tài 3 của chúng tơi
ngày càng hiệu quả.
B/ Q TRÌNH THỰC HIỆN ĐỔI MỚI CƠNG TÁC QUẢN LÍ NHẰM DUY
TRÌ VÀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC.
I/ Nâng cao nhận thức và tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên:
“ Tư tưởng thơng suốt thì mọi vấn đề sẽ được giải quyết tận gốc ”, câu nói
này đã trở thành giải pháp quan trọng có tính chiến lược trong cơng tác nâng cao
nhận thức và tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên.
Trong mỗi nhà trường, đội ngũ cán bộ quản lí (CBQL) là lực lượng nòng cốt
đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và quản lí nhà trường. Do đó CBQL
phải có bề dày kinh nghiệm chun mơn, nghiệp vụ, có nhận thức và tinh thần trách
nhiệm cao, chủ động sáng tạo, tiên phong gương mẫu trong cơng việc. Hội tụ được
tất cả các yếu tố đó thì người quản lí sẽ vận hành mọi hoạt động trong nhà trường
một cách mạnh mẽ và hiệu quả. Đó cũng chính là điểm mốc để giáo viên học tập và
làm theo.
Kế tiếp là đội ngũ giáo viên - lực lượng đơng đảo trong q trình thực hiện
nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Việc nâng cao nhận thức và tinh thần trách
nhiệm cho đội ngũ giáo viên là việc đầu tiên cần làm để họ thấy rằng trong thời đại
hiện nay - thời đại của nền kinh tế tri thức và thơng tin thì sứ mạng của người thầy
rất quan trọng. Để từ đó mỗi giáo viên nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình
đối với thế hệ trẻ, đối với nền giáo dục nước nhà và có ý thức tự giác nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ cũng như ý thức trách nhiệm nghề nghiệp của mình thơng
qua cơng tác giảng dạy, các buổi sinh hoạt tập thể, sinh hoạt chun mơn, sinh hoạt
chun đề, thơng qua các cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh ”, cuộc vận động “ Mỗi thầy giáo, cơ giáo là một tấm gương
đạo đức, tự học và sáng tạo ”, cuộc vận động “ Hai khơng với bốn nội dung” và
phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ” ….
II/ Bồi dưỡng chun mơn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên
Đồng hành với sự đổi mới về nội dung, chương trình và phương pháp đòi hỏi
phải đổi mới cơng tác bồi dưỡng giáo viên để giáo viên khơng chỉ thích ứng và còn
phải tích cực, chủ động tham gia vào q trình đổi mới đó. Chính vì đội ngũ giáo
viên là nhân tố quan trọng, góp phần to lớn vào chất lượng giáo dục của trường học
nên đội ngũ giáo viên phải được trang bị đầy đủ cả về kiến thức chun mơn và
năng lực nghề nghiệp thơng qua các hoạt động như: dự giờ, sinh hoạt tổ chun
mơn, hoạt động chun đề, phong trào đổi mới phương pháp dạy học.
1/ Bồi dưỡng chun mơn, nghiệp vụ qua hoạt động dự giờ:
Hoạt động dự giờ có vai trò hết sức quan trọng trong quản lí chun mơn
nhằm giúp giáo viên có sự chuẩn bị chu đáo trong soạn giảng, phát huy năng lực tự
Lâm Thò Phú Trang 2
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
học, tự nghiên cứu, tạo được mơi trường học tập tích cực cho học sinh. Nên phải có
kế hoạch và tổ chức dự giờ thăm lớp thường xun.
Qua hoạt động dự giờ, người quản lí nắm được thơng tin trực tiếp về trình độ
chun mơn nghiệp vụ của giáo viên để có kế hoạch bồi dưỡng một cách hợp lí.
Thực tế đã chứng minh việc dự giờ thăm lớp có tác dụng đơn đốc, thúc đẩy
giáo viên chuẩn bị bài kĩ hơn, giảng dạy tốt hơn, chú ý cải tiến phương pháp giảng
dạy, tích cực sử dụng các đồ dùng trực quan và chất lượng giáo dục được nâng lên
rõ rệt. Dự giờ khơng phải chỉ nhằm mục đích đánh giá kết quả xếp loại thi đua mà
nhằm tư vấn, xây dựng được cho giáo viên về phương pháp và hình thức tổ chức
dạy học tích cực; cách thức khai thác và lựa chọn nội dung dạy học phù hợp với tất
cả đối tượng học sinh thơng qua cách đặt câu hỏi, cách u cầu học sinh làm việc,
cách thức sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào cho thật hiệu quả.
Vì vậy người dự giờ cần phải:
- Nghiên cứu, tìm hiểu kĩ nội dung bài giảng và định hướng, thiết kế riêng về
bài dạy đó cùng với những vấn đề cần trao đổi trước khi đi dự giờ. Tránh tình trạng
vào lớp dự mới mượn sách của học sinh hoặc trao đổi với giáo viên dự sẽ gây ảnh
hưởng đến giờ dạy, đến người dạy, ảnh hưởng đến học sinh.
- Q trình phân tích, đánh giá giờ dạy phải hết sức thoải mái, phải chỉ rõ được
ưu điểm tồn tại và nêu được cách khắc phục những tồn tại đó. Khơng nên đi sâu vào
những vấn đề vụn vặt, tránh tình trạng qua loa đại khái, cảm tính hoặc khắt khe chỉ
diễn ra một chiều thiếu sự trao đổi giữa người dạy và người dự. Cần phát hiện những
cố gắng, tiến bộ của giáo viên dạy so với lần dự trước hoặc những kinh nghiệm hay
của họ.
Với người dạy cần phải nghiên cứu kĩ nội dung bài, lựa chọn phương pháp và
hình thức dạy học phù hợp, sáng tạo làm đồ dùng dạy học phục vụ cho giờ dạy.
Tránh tình trạng dạy “ đóng kịch ”, soạn giảng chỉ để mục đích kiểm tra.
Nếu người dạy và người dự làm đúng, làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình thì
hoạt động dự giờ khơng chỉ để đánh giá thực lực chun mơn và nghiệp vụ của
người dạy mà còn là cơ hội để người dự trao đổi, học tập và tích luỹ thêm kinh
nghiệm.
2/ Bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ qua sinh hoạt tổ chun mơn:
Sinh hoạt tổ chun mơn là hoạt động diễn ra xun suốt trong năm học theo
kế hoạch hoạt động của nhà trường. Hoạt động này trở thành diễn đàn để giáo viên
được trao đổi, học tập những kinh nghiệm dạy học, để tăng thêm kiến thức hiểu biết,
kĩ năng sư phạm cho bản thân ngồi năng lực tự học, tự nghiên cứu của mỗi người.
Thấy được sự cần thiết, tầm quan trọng của hoạt động sinh hoạt tổ chun
mơn trong việc bồi dưỡng và nâng cao tay nghề cho đội ngũ giáo viên. Tơi đã tiến
hành những việc làm sau:
- Thống nhất với các tổ chun mơn về kế hoạch và nội dung sinh hoạt theo qui
định ngay từ đầu năm học như: Thực hiện nội dung chương trình, kế hoạch giảng
dạy, đảm bảo đủ hồ sơ chun mơn; thực hiện thao giảng, hội giảng, chun đề, hội
thảo đúng lịch và chất lượng.
- Người vừa quản lí nhân sự giúp ban giám hiệu, vừa thực hiện nhiệm vụ bồi
dưỡng chun mơn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ chính là tổ trưởng chun mơn.
Lâm Thò Phú Trang 3
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Vì thế khi chọn tổ trưởng chun mơn phải là giáo viên có đủ uy tín, có năng lực
quản lí và năng lực chun mơn để họ làm đúng, làm tốt chức năng, nhiệm vụ của
mình chứ khơng căn cứ hồn tồn vào tuổi đời và tuổi nghề của giáo viên đó.
- Lịch sinh hoạt chun mơn của các tổ phải được sắp xếp hợp lí để mọi thành
viên trong tổ và thành viên trong BGH tham dự đầy đủ. BGH nhà trường phân cơng
tham dự sinh hoạt chun mơn với các tổ để ngồi cơng tác chỉ đạo hoạt động
chun mơn chúng tơi còn tham gia đóng góp, xây dựng ý kiến và đánh giá được
tình hình hoạt động chun mơn của các tổ, có kế hoạch điều chỉnh và bổ sung cho
hoạt động chun mơn của các tổ thêm mới mẻ, phong phú, đa dạng chứ khơng làm
thay phần việc của tổ trưởng chun mơn. Qua đó cũng nắm được chính xác khả
năng của từng người, mức độ hạn chế của từng giáo viên để kịp thời xây dựng, bồi
dưỡng chứ khơng ngồi chờ các bảng báo cáo hàng tháng từ các tổ trưởng chun
mơn.
- Trong q trình diễn ra sinh hoạt tổ chun mơn, ln tạo bầu khơng khí
thoải mái để mọi thành viên trong tổ mạnh dạn đưa ra ý kiến đóng góp, trao đổi, rút
kinh nghiệm.
- Phải có sự phân cơng giáo viên có chun mơn giỏi giúp đỡ giáo viên mới về
trường giảng dạy và giáo viên được phân cơng dạy khối lớp mới. Có sự phân cơng
hợp lí các chun đề, hội thảo, các tiết thao giảng, hội giảng. Với các tiết dạy hội
giảng trên phạm vi tồn trường cần phải cử giáo viên có chun mơn giỏi, tay nghề
vững vàng, phải có sự xây dựng góp ý tiết dạy của các tổ khối trưởng, của BGH
nhằm tập hợp được trí tuệ, tâm sức, kinh nghiệm của nhiều người để tiết hội giảng
đạt hiệu quả tối ưu và xem đó chính là tiết dạy mẫu.
3/ Bồi dưỡng chun mơn qua hoạt động chun đề:
Thực tế trong suốt mấy năm qua, tơi đã cùng với hiệu trưởng tổ chức nhiều
chun đề nhưng khi tổng kết thấy một số chun đề vẫn còn đơi chỗ chưa được
như mong muốn. Với tư cách là PHT phụ trách, chỉ đạo hoạt động chun mơn của
trường, tơi thấy hoạt động chun đề khơng những là hoạt động mũi nhọn mà còn là
hoạt động phù hợp và hiệu quả trong cơng tác bồi dưỡng chun mơn. Vì nó giải
quyết được những khó khăn, vướng mắc trong q trình giáo viên lựa chọn nội dung
và phương pháp dạy học. Do đó người quản lí cần quan tâm thật nhiều, cần phải tổ
chức một cách chặt chẽ và khoa học hoạt động này để giáo viên chủ động, sáng tạo
và thực hiện tốt đổi mới trong cơng tác giảng dạy.
Tơi xin chia sẻ một số kinh nghiệm chỉ đạo, tổ chức chun đề ở trường
chúng tơi:
- Ngồi nội dung chun đề do PGD hướng dẫn, chỉ đạo hàng năm. Chúng tơi
căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường, căn cứ vào những u cầu cần thiết ( sử
dụng phương pháp dạy học tích cực, biện pháp nâng cao chất lượng …) để xác định
nội dung chun đề sẽ được tổ chức thực hiện trong năm. Phần lớn nội dung chun
đề đều do các tổ chun mơn trong trường đề nghị vì có như thế mới có được những
chun đề thiết thực với giáo viên.
Chẳng hạn: Ở năm học này bản thân tơi được tham gia lớp tập huấn
về “Phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực ”. So với những phương pháp và
hình thức dạy học mới mà những năm gần đây đã áp dụng thì những phương
Lâm Thò Phú Trang 4
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
pháp, kĩ thuật dạy học mang tính hợp tác như: Phương pháp dạy học theo
hợp đồng; Học theo góc; Học theo dự án; Kĩ thuật các mảnh ghép; Kĩ thuật
khăn trải bàn; Sơ đồ tư duy… là hồn tồn mới mẻ với cả bản thân tơi và đội
ngũ giáo viên trường chúng tơi. Vì q mới mẻ nên khi áp dụng chắc chắn sẽ
rất nhiều bỡ ngỡ, khó khăn nên từ đầu năm học tơi đã đưa ngay nội dung này
thành chun đề “ Vận dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực ” với
hình thức là hội thảo chun đề để tất cả giáo viên cùng được tham gia học
tập, xây dựng. Các buổi hội giảng về vận dụng phương pháp, kĩ thuật dạy học
được tổ chức liên tục sau đó để đội ngũ giáo viên được thực hành, được học
tập và rút kinh nghiệm. Đến thời gian này hầu như phần lớn giáo viên trường
tơi đã vận dụng tốt phương pháp và kĩ thuật dạy học mới.
Chúng ta nhìn nhận rằng: Thiết bị, đồ dùng dạy học tại các trường được
cấp phát khá đầy đủ nhưng khơng phải giáo viên nào cũng có khả năng khai
thác triệt để tác dụng của mỗi đồ dùng dạy học. Vì lí do đó nên hàng năm tơi
đều tổ chức chun đề: “ Hướng dẫn khai thác và sử dụng đồ dùng dạy học
hiệu quả ”. Để thực hiện tốt chun đề này, tơi u cầu giáo viên ở mỗi tổ
đem tất cả các TB-ĐDDH, tập trung tất cả lại và trao đổi để lựa chọn cách sử
dụng hiệu quả nhất. Chun đề phải có sự cộng tác của cán bộ thư viện- thiết
bị nhà trường hỗ trợ cho giáo viên khi họ cần đến các loại thiết bị và cách sử
dụng chúng. Q trình thực hiện chun đề và vận dụng chun đề vào dạy
học mang lại hiệu quả rõ rệt qua các tiết dạy và đã tạo được nhiều sự hứng
thú trong học sinh.
- Nội dung chính của chun đề được tơi thống nhất với các tổ trưởng và u cầu
các tổ trưởng tổ chức mở chun đề. Để chun đề đạt hiệu quả, tổ trưởng phải định
hướng cho giáo viên thảo luận, đóng góp ý kiến và đề xuất những giải pháp hợp lí,
phải hướng mọi người đi vào trọng tâm của chun đề, tránh lan man, mất thời gian
mà khơng hiệu quả. Tất cả những ý kiến đóng góp sẽ được giáo viên có sự am hiểu,
kiến thức tốt tổng hợp lại thành bài viết và trình bày trước tổ.
- Chọn bài dạy minh hoạ cho chun đề phải phù hợp với nội dung trọng tâm
của chun đề. Khi dạy minh hoạ tốt nhất là cứ để cho giáo viên dạy bình thường
như thường ngày, khơng nên chọn lớp, chọn học sinh hay chọn giáo viên có tay
nghề giỏi để dạy vì sẽ khơng nhìn nhận được những tồn tại, khó khăn thực tế cũng
như khơng đưa ra được những giải pháp xác thực, hiệu quả. Chúng ta đều biết, mỗi
giáo viên đều có sự uyển chuyển, linh hoạt trong sử dụng phương pháp; có những
xử lí tình huống sư phạm riêng, khơng giống nhau. Bên cạnh đó, họ cũng sẽ bộc lộ
những nhược điểm, tồn tại khác nhau. Tất cả những điều đó sẽ được tập thể ghi
nhận và đánh giá, sau đó rút ra bài học kinh nghiệm.
- Khi thảo luận đúc rút kinh nghiệm, tổ trưởng là người điều khiển phải có ứng
xử nhạy bén, thân thiện thì mới khơi dậy được những ý kiến tâm huyết của tập thể.
Những ý kiến thảo luận nào chưa thống nhất thì BGH cần hội ý với tổ trưởng
chun mơn thống nhất và đưa ra chỉ đạo thực hiện trong thời gian tới.
- Sau thời gian thực hiện nhiều chun đề, chúng tơi dành thời gian ( thường là
cuối học kì 2 ) để tổng kết, nhận định những ưu điểm cần phát huy cũng như khắc
phục những nhược điểm và đưa ra những đề nghị, những biện pháp để chun đề
mang lại hiệu quả hơn trong những năm tới.
Lâm Thò Phú Trang 5
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
4/ Bồi dưỡng chun mơn, nghiệp vụ qua phong trào đổi mới phương
pháp dạy học:
Nhiều năm nay, giáo dục phổ thơng hiện đang có sự đổi mới mạnh mẽ về nội
dung, chương trình và phương pháp dạy học theo hướng tích cực, chủ động, sáng
tạo của học sinh. Và thực tế cho thấy phần lớn giáo viên đã thực hiện tốt đổi mới
phương pháp dạy học. Tuy nhiên vẫn còn số ít giáo viên còn lúng túng khi áp dụng
phương pháp và hình thức dạy học. Tuy đó chỉ là một con số khơng đáng kể nhưng
chắc chắn sẽ làm ảnh hưởng đến phong trào đổi mới phương pháp dạy học chung.
Đổi mới phương pháp dạy học thực chất là tăng cường tính tích cực, tự giác,
chủ động của học sinh trong q trình dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học
khơng chỉ tạo cho học sinh có kiến thức và kĩ năng thực hành vững chắc mà còn góp
phần làm cho học sinh thay đổi thái độ học tập. Đổi mới phương pháp dạy học
khơng phải là u cầu q cao, q khó nhưng muốn thành cơng và đem lại hiệu quả
cao, đòi hỏi giáo viên cần phải:
- Nắm đúng tinh thần chỉ đạo các văn bản đổi mới phương pháp dạy học. Phải
đổi mới từ cách soạn bài, cách tổ chúc giờ dạy đến cách đánh giá kết quả lĩnh hội
kiến thức của học sinh.
- Phải biết kết hợp một cách linh hoạt các phương pháp dạy học với các hình
thức tổ chức lớp học phù hợp cho từng mơn học, từng bài học.
- Bất kì phương pháp và hình thức tổ chức dạy học nào khi vận dụng cũng
đều được thảo luận, góp ý xây dựng, nêu được những thành cơng và hạn chế để có
biện pháp tháo gỡ, rút kinh nghiệm khi vận dụng vào thực tế của mỗi lớp.
- Khi vận dụng bất kì phương pháp và hình thức nào vào dạy học, giáo viên
phải nghĩ đến việc vận dụng như thế nào, hiệu quả đem lại đến đâu.
Chẳng hạn: Hoạt động nhóm là hình thức dạy học tích cực. Thực tế cho thấy
hoạt động nhóm diễn ra trong các giờ dạy của giáo viên chỉ tập trung vào
những học sinh khá giỏi của nhóm đó. Vẫn còn mang tính hình thức, chưa
phát huy hết tính tích cực của tất cả học sinh khi tham gia hoạt động để giải
quyết một bài tập, một u cầu hay một câu hỏi nào đó mà giáo viên đưa ra.
Để hoạt động nhóm diễn ra thật hiệu quả thì giáo viên phải u cầu tất cả
học sinh trong nhóm phải hoạt động bằng cách viết ra ý kiến của mình trên
bảng nhóm. Lâu nay khi tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm, giáo viên chỉ
u cầu học sinh trong nhóm trao đổi ý kiến với nhau. Như thế vẫn chưa đủ
mà cần tổ chức cho học sinh các nhóm trao đổi, phản hồi với nhau về những
ý kiến được nghi trên bảng nhóm ( nếu các nhóm bạn thấy chưa rõ ). Ý kiến
đó của thành viên trong nhóm nào thì thành viên đó sẽ có trách nhiệm giải
thích rõ hơn để các bạn trong lớp hiểu. Cách tổ chức làm việc nhóm như vậy
vừa kích thích nhu cầu tìm hiểu, vừa tạo cơ hội để học sinh được nói, viết,
đọc, rèn tính tự tin, tinh thần cộng tác tích cực trong học tập và trong cơng
việc. Để hoạt động nhóm thêm hiệu quả khi phân nhóm giáo viên nên tránh
phân nhóm tuỳ tiện mà cần dựa vào mức độ khó hay dễ, rộng hay hẹp của nội
dung mà quyết định số lượng học sinh trong nhóm cho phù hợp để tăng hiệu
quả hoạt động nhóm.
Thực tế cho thấy khi dự giờ tiết Tập làm văn trả bài viết (ở lớp 4,5 ), giáo
viên phải vất vả trong việc chỉnh sửa bài làm cho học sinh ( về dàn ý, đoạn
Lâm Thò Phú Trang 6
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
văn, câu văn,…) bằng cách gọi các em đọc lại bài làm của mình rồi cùng cả
lớp nhận xét. Kết quả cho thấy rất nhiều học sinh lắng nghe, mà có khi lắng
nghe cũng chưa tự tin nhận định bài làm của bạn trước lớp nên đơi lúc việc
sửa bài cho học sinh chưa đạt hiệu quả. Rút kinh nghiệm từ tiết dự đó, tơi
mạnh dạn chỉ đạo cho giáo viên đổi mới phương pháp khi dạy tiết Tập làm
văn trả bài viết bằng cách tổ chức hoạt động nhóm, mỗi nhóm 3 học sinh
cùng đàm thoại chia sẻ. Học sinh trong nhóm tiến hành đọc bài làm của mình
rồi sẽ được nghe lời nhận xét, góp ý từ phía 2 bạn còn lại trong nhóm. Sau đó
các nhóm sẽ giới thiệu bài làm tốt nhất của nhóm để trình bày trước lớp, để
cùng các nhóm khác nhận xét, góp ý. Cách tổ chức này khơng những giúp
các em học hỏi những cái hay, khắc phục những lỗi sai từ bài làm của bạn
mà qua đó còn rèn cho các em kĩ năng lắng nghe tích cực, kĩ năng nhận xét,
chia sẻ và trình bày ý kiến. Với các em tự ti, nhút nhác giờ đã có bước mạnh
dạn trình bày ý kiến của mình trước lớp.
Tóm lại: Đội ngũ giáo viên là lực lượng trực tiếp thực hiện đổi mới phương
pháp dạy học, người quản lí là lực lượng chỉ đạo đổi mới phương pháp. Nếu cơng
tác chỉ đạo khoa học, chặt chẽ và lực lượng trực tiếp thực hiện tốt đổi mới thì
chun mơn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên được nâng cao đồng thời chất lượng
dạy học ngày càng tiến triển tốt.
III/ Đẩy mạnh các phong trào:
Các phong trào mũi nhọn như: thi giáo viên giỏi các cấp, viết sáng kiến kinh
nghiệm, làm đồ dùng dạy học, viết chữ đẹp giáo viên được nhà trường chúng tơi tổ
chức nghiêm túc và duy trì hàng năm.
Qua hội thi chúng tơi đánh giá được chun mơn nghiệp vụ của giáo viên,
đánh giá được việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học để kịp thời bổ sung
những thiếu sót, giải quyết những vướng mắc mà giáo viên gặp phải khi thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học.
Ngồi việc nâng cao ý thức trách nhiệm, động viên khích lệ tinh thần cho đội
ngũ giáo viên. Chúng tơi còn trực tiếp đầu tư, xây dựng , góp ý, điều chỉnh những
hạn chế mà giáo viên mắc phải để giáo viên bớt đi lo ngại khi tham gia hội thi của
ngành cũng như của nhà trường tổ chức: Hội thi giáo viên giỏi; Giáo viên viết chữ
đẹp; Viết sáng kiến kinh nghiệm; Thi làm đồ dùng dạy học,…
1/ Thi giáo viên giỏi các cấp:
a/ Cơng tác chuẩn bị và thực hiện:
- Ngay từ hội thi cấp trường, chúng tơi tổ chức rất nghiêm túc, chặt chẽ và
khoa học ( giáo viên bốc thăm mơn thi, mỗi giáo viên thi 2 mơn: Tốn hoặc Tiếng
Việt và một mơn tự chọn khác; giáo viên khơng dạy lớp mình mà dạy lớp khác cùng
khối ).
- BGH nhà trường và các tổ trưởng chun mơn là những thành viên trong ban
giám khảo hội thi. Tiến hành dự giờ và đánh giá kết quả tiết dạy một cách nghiêm
túc, khách quan; có tổng kết, khen thưởng kịp thời.
- Qua hội thi, BGH trao đổi và xây dựng cho từng giáo viên từ kĩ năng thiết kế
bài dạy cho đến lựa chọn phương pháp và hình thức dạy học; từ việc cần phải chuẩn
Lâm Thò Phú Trang 7
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
bị đồ dùng dạy học nào cho đến kĩ năng đặt câu hỏi, bắt đầu bài dạy và kết thúc bài
dạy ra sao. Để giáo viên có tâm thế vững vàng, có thêm kinh nghiệm và mạnh dạn
tham gia hội thi các cấp.
b/ Kết quả cụ thể:
- Hàng năm số giáo viên giỏi trường đều đạt 96%.
- Năm học 2009-2010: có 9 giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp Thành phố, 3 giáo
viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp Tỉnh.
2/ Thi viết chữ đẹp giáo viên:
a/ Cơng tác chuẩn bị và thực hiện:
- Phong trào được nhà trường duy trì, phát động từ đầu năm học và được tập
thể giáo viên hưởng ứng. Cơng tác tổ chức qui củ, có khen thưởng kịp thời.
- Lên kế hoạch và tổ chức rèn viết cho giáo viên theo lịch cả hai bài viết: viết
giấy và viết bảng. Việc chọn giấy, bút, phấn viết cũng hết sức quan trọng vì đó là
những yếu tố giúp cho bài viết tốt hơn. Với bài viết trên giấy cần có sự chuẩn bị kĩ
càng từ việc chọn loại giấy, loại bút viết cho đến màu mực ( trừ hai màu mực khơng
được sử dụng: màu xanh lá và màu đỏ ). Với bài viết bảng thì cần sử dụng loại phấn
phù hợp ( loại phấn khơng cứng, độ bám của phấn khi viết trên bảng tốt, khơng rơi
nhiều bụi phấn khi viết ).
- Chọn lựa nhiều tài liệu về mẫu chữ đẹp để giáo viên tham khảo, học tập.
- Bài viết của giáo viên được BGH và giáo viên khối lớp 1 nhận xét từ độ cao
các con chữ, kích cỡ chữ, cách viết các nét móc, nét nối, nét tròn, nét thẳng, nét xiên
… cho đến tốc độ viết , trình bày bài viết, cách đặt dấu thanh ở vị trí nào cho đúng
và đẹp, cách đặt bút và nhất bút, cách viết để tạo được nét thanh nét đậm trong bài
viết sáng tạo.
- Khơng chỉ BGH giúp giáo viên điều chỉnh nét viết mà bản thân mỗi giáo viên
phải tự nhận thấy bài viết của mình đạt và chưa đạt ở điểm nào , cần điều chỉnh gì
và hướng khắc phục ra sao.
Hình 1: Bài thi viết bảng của giáo viên trong Hội thi viết chữ đẹp giáo viên cấp trường
Lâm Thò Phú Trang 8
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Hình 2: Những bài luyện viết của giáo viên chuẩn bị cho Hội thi viết chữ đẹp các cấp
b/ Kết quả:
- Hiểu rõ về nét chữ đẹp cần thiết đối với thầy cơ giáo khi đứng trên bụt giảng,
nhiều giáo viên trong trường đã cố gắng rèn luyện và hiện nay giáo viên chữ viết
đẹp rất nhiều, số ít chữ chưa đẹp nhưng cũng rất rõ ràng.
- Năm học 2010-2011: Có 4 giáo viên đạt danh hiệu giáo viên viết chữ đẹp cấp
Thành phố. Trong đó có 3 giáo viên đạt danh hiệu giáo viên viết chữ đẹp cấp Tỉnh
( 1 giải nhất, 1 giải nhì và 1 cơng nhận ).
3/ Thi đồ dùng dạy học tự làm:
Những năm gần đây Bộ giáo dục và đào tạo đã quan tâm đầu tư, cung cấp thiết
bị - đồ dùng dạy học (TB- ĐDDH) cho các trường học, nhất là bậc tiểu học. Nhưng
do khả năng cung cấp có hạn đồng thời TB-ĐDDH đã được sử dụng lâu năm sẽ
khơng tránh khỏi hư hỏng, hao mòn. Vả lại với nhiệm vụ ln phải đổi mới phương
pháp dạy học thì đòi hỏi TB-ĐDDH phải được thường xun cải tiến để góp phần
nâng cao hiệu quả dạy học.
Chính vì lẻ đó mà hàng năm chúng tơi đều phát động và tổ chức hội thi tự làm
đồ dùng dạy học nhằm bổ sung đáng kể cho nguồn TB- ĐDDH chính qui, phát huy
khả năng sáng tạo, sự khéo léo của mỗi giáo viên. Chúng tơi ra chỉ tiêu đối với mỗi
giáo viên là làm được từ 2 ĐDDH có giá trị sử dụng cao và tổ chức hai đợt thi làm
ĐDDH ở giai đoạn CHKI và CHK II. Có tổ chức tổng kết, đánh giá, khen thưởng
kịp thời để động viên những giáo viên có sáng tạo.
TB-ĐDDH tự làm của giáo viên được tận dụng từ những ngun vật liệu, phế
liệu dễ kiếm, ít tốn kém ( Chẳng hạn: giáo viên sưu tầm tranh ảnh từ những tấm lịch
treo tường về cảnh thiên nhiên, các lồi hoa, con vật,… để dạy các mơn TNXH, Tập
đọc,…; Sưu tầm quả khơ, hạt cây để dạy mơn Khoa học, THXH; Sử dụng những vỏ
hộp, khối hình để dạy các mơn học khác; …) nhưng vẫn đảm bảo tính khoa học sư
phạm và mĩ thuật.
Lâm Thò Phú Trang 9
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Hiện nay thư viện thiết bị trường chúng tơi có đầy đủ và phong phú TB-ĐDDH
theo phương trâm “ Đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, sẵn sàng phục vụ ”
nhằm hỗ trợ cho đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy học.
Hình 3 + 4 : Giáo viên sáng tạo làm ĐDDH phục vụ cho bài dạy
Lâm Thò Phú Trang 10
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Hình 5 : Học sinh lớp 4D hứng thú, say mê học tập
4/ Phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm:
Ngồi nhiệm vụ dạy học thì giáo viên còn phải ý thức được nhiệm vụ nghiên
cứu khoa học là tổng kết được những kinh nghiệm dạy học của mình. Đây khơng
phải việc muốn làm là được mà đòi hỏi giáo viên phải có tâm huyết, phải chịu khó ,
phải có năng lực mới đúc rút được những kinh nghiệm hay, những sáng kiến mới.
Là người quản lí tại đơn vị trường học, chúng tơi rất quan tâm đến hoạt động
này. Nên ngay từ đầu năm học chúng tơi đã có kế hoạch chỉ đạo và thực hiện chặt
chẽ bằng cách:
- Tổ chức cho giáo viên được học kinh nghiệm viết SKKN qua các tập san
SKKN của PGD, qua tập san Tạp trí giáo dục, qua SKKN đạt được hàng năm của
giáo viên trong trường vào các buổi sinh hoạt chun mơn.
- Hướng dẫn và giúp cho giáo viên xác định được tên đề tài SKKN của mình
bằng cách u cầu giáo viên nêu sơ lược những kinh nghiệm dạy học của mình, nêu
sơ lược nội dung của SKKN sẽ viết, nêu ra ý tưởng. Từ đó chúng tơi xây dựng và
giúp giáo viên xác định tên đề tài đúng với nội dung sáng kiến.
- Hướng dẫn cho giáo viên cách viết SKKN theo từng phần cụ thể ( Từ đặt
vấn đề đến giải quyết vấn đề và tổng kết ).
- Chỉ đạo cho các tổ chun mơn kiểm nghiệm SKKN của giáo viên trong tổ
trước khi nộp cho Hội đồng khoa học nhà trường.
- SKKN được hội đồng khoa học nhà trường xây dựng, bổ sung, điều chỉnh
và u cầu cá nhân hồn thiện trước khi nộp về cho Hội đồng khoa học các cấp trong
ngành. Hội đồng khoa học nhà trường gồm BGH và những giáo viên có năng lực
làm nòng cốt tham gia vào q trình kiểm duyệt SKKN.
Lâm Thò Phú Trang 11
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
Với cách làm này, nhiều năm qua trường chúng tơi có nhiều SKKN đạt cấp
Thành phố và có SKKN đạt cấp Tỉnh.
III/ Cơng tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên:
Song song với việc thực hiện nhiệm vụ của người giáo viên thì hoạt động
kiểm tra, đánh giá của cán bộ quản lí trường học phải được tiến hành thường xun,
chặt chẽ. Là cán bộ quản lí hoạt động chun mơn nên cần xác định được là phải
kiểm tra gì? Và đánh giá như thế nào về cơng tác thực hiện nhiệm vụ của giáo viên
để hoạt động kiểm tra – đánh giá trở thành hoạt động thúc đẩy mọi người làm việc
đúng kế hoach, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
1/ Kiểm tra gì ?
- Kiểm tra việc thực hiện chương trình, nội dung và kế hoạch dạy học của
giáo viên.
- Kiểm tra việc chuẩn bị bài của giáo viên qua soạn giảng, chuẩn bị đồ dùng
dạy học.
- Kiểm tra việc chấm, chữa bài của giáo viên qua vở học sinh, qua các bài
kiểm tra định kì.
- Kiểm tra cơng tác chủ nhiệm lớp, tham gia hoạt động trong nhà trường.
- Kiểm tra giờ dạy trên lớp của giáo viên qua dự giờ thăm lớp, thanh kiểm tra
trong nhà trường.
- Kiểm tra chất lượng dạy học của từng lớp qua từng giai đoạn: KSCLĐN,
GHKI, CHKI, GHKII, CN. Chất lượng phụ đạo học sinh yếu và bồi dường
học sinh giỏi.
- Kiểm tra hồ sơ sổ sách qui định.
- Kiểm tra việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học.
- Kiểm tra cơng tác tham gia sinh hoạt tổ chun mơn, tham dự thao giảng,
hội giảng, hội thảo.
2/ Kiểm tra - đánh giá như thế nào ?
Để cơng tác kiẻm tra, đánh giá hiệu quả cần:
- Cần phải kiểm tra thường xun, theo định kì hoặc đột xuất nhằm phát huy
mặt tích cực đồng thời tránh được tình trạng thực hiện theo kiểu hình thức,
đối phó.
- Giáo viên tự đánh giá, tự khẳng định năng lực nghề nghiệp của bản thân, tự
tìm ra mặt mạnh, mặt yếu. Từ đó có kế hoạch tự bồi dưỡng và phấn đấu nâng
cao năng lực nghề nghiệp của mình.
- Trong kiểm tra phải kết luận đúng sai, tránh thổi phồng, lấy động viên là
chính, khơng gây tâm lí sợ sệt.
- Tổ chun mơn tham gia vào q trình đánh giá giáo viên nên cần góp ý
chân thành; cần phân tích, động viên, giúp đỡ giáo viên; tránh tình trạng đánh
giá cảm tính hoặc bỏ phiếu gây căng thẳng khơng cần thiết.
- BGH nhà trường phải đánh giá chính xác, khách quan, cơng bằng và cơng
khai kết quả đánh giá trước tập thể nhà trường.
Lâm Thò Phú Trang 12
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
C/ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
- Từ BGH cho đến đội ngũ giáo viên ai nấy đều nhận thức sâu sắc về vai trò
và trách nhiệm để mỗi ngày qua đi mỗi một giáo viên có phương pháp dạy học mới,
mỗi CBQL cũng có đổi mới trong quản lí, chỉ đạo.
- Hoạt động sinh hoạt tổ chun mơn của các tổ khối trong nhà trường hoạt
động đúng định kì ( 2 tuần/ 1 lần ), đúng quy định của ngành, đảm bảo đúng kế
hoạch chun mơn. Hoạt động có chất lượng, mọi thành viên đều tham dự đầy đủ,
tích cực, đóng góp nhiều ý kiến hay, nhiều biện pháp mới cho nên hoạt động chun
mơn của trường đã trở thành diễn đàn để tất cả giáo viên được trao đổi, học tập, bàn
bạc, rút kinh nghiệm cho cơng tác giảng dạy của mình.
- Những vướng mắc trong q trình dạy học như việc sử dụng phương pháp
tích cực, biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học của mỗi lớp đã được tháo gỡ,
giải quyết kịp thời thơng qua những buổi thao giảng, hội giảng được tổ chức thường
xun, liên tục, qui củ và chất lượng trên phạm vi tổ, khối, tồn trường.
- Giáo viên có nhiều chuyển biến tích cực trong giảng dạy, có sự đầu tư soạn
giảng nghiêm túc, có sự sáng tạo trong xử lí tình huống, thực hiện tốt đổi mới
phương pháp dạy học, phát huy tốt tác dụng các trang thiết bị - đồ dùng dạy học, tổ
chức nhiều hình thức học tập, khắc phục được những thiếu sót trong giảng day, giúp
học sinh chủ động nắm vững kiến thức và rèn kĩ năng.
- Ngồi các tiết dạy thao giảng chun đề, hội giảng, hội thi, thanh kiểm tra.
Giáo viên còn rất mạnh dạn, tự tin để đăng kí những giờ dạy tốt, những tiết dạy mẫu
chứ khơng chờ sự phân cơng của bộ phận chun mơn nhà trường. Kể cả giáo viên
bộ mơn như: Hát-nhạc, Mĩ thuật, Anh văn cũng mạnh dạn đăng kí những giờ dạy
mẫu.
- Phong trào mũi nhọn như: Hội thi giáo vên giỏi; Hội thi làm đồ dùng dạy
học; Hội thi viết chữ đẹp giáo viên; Viết sáng kiến kinh nghiệm được tập thể giáo
viên nhiệt tình hưởng ứng và tham gia tích cực. Tất cả các phong trào đều được xây
dựng kế hoạch cụ thể, có sự chuẩn bị và đầu tư mạnh nên kết quả đạt cao.
Cụ thể: năm học 2009-2010: có 9 giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp Thành phố,
3 giáo viên đạt cấp Tỉnh; 13 sáng kiến kinh nghiệm đạt cấp Thành phố và 1 sáng
kiến kinh nghiệm đạt cấp Tỉnh; 4 giáo viên đạt giáo viên viết chữ đẹp cấp Thành
phố và 3 giáo viên đạt giáo viên viết chữ đẹp cấp Tỉnh.
- Cơng tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên diễn ra
thường xun đã thúc đẩy giáo viên làm việc đúng kế hoạch, đảm bảo chất lượng,
tạo được tinh thần thi đua làm việc để đưa các hoạt động của nhà trường vào nề nếp
và có chất lượng.
Tất cả những kết quả trên đã đánh giá được chất lượng dạy học của trường
Tấn Tài 3 ngày một nâng cao và tạo được niềm tin trong phụ huynh và xã hội.
D/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Muốn nâng cao chất lượng dạy học, người quản lí cần có nhiều đổi mới trong
quản lí, chỉ đạo mọi hoạt động diễn ra trong nhà trường.
Qua nhiều năm làm cơng tác phụ trách, chỉ đạo hoạt động chun mơn, hoạt
động dạy học trong nhà trường. Tơi tâm đắc những vấn đề sau:
Lâm Thò Phú Trang 13
Trường tiểu học Tấn Tài 3 Sáng kiến kinh nghiệm
- Từ cán bộ quản lí cho đến đội ngũ giáo viên cần phải nhận thức tốt và sâu
sắc về vai trò, trách nhiệm của người thầy đối với học sinh, đối với xã hội để phải
tích cực hơn, sáng tạo hơn, tận tâm, tận lực và gắn bó, u thích cơng việc hơn.
- Trong cơng tác quản lí nhất thiết phải xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể.
Phải có kế hoạch bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ cho giáo viên. Tăng cường tổ
chức dự giờ, rút kinh nghiệm; đẩy mạnh sinh hoạt tổ chun mơn. Có kế hoạch và
tổ chức tốt các buổi thao giảng, hội giảng, chun đề, hội thảo. Nội dung phải đi sâu
trao đổi, bàn bạc, tháo gỡ những khó khăn trong q trình dạy học.
- Có kế hoạch, duy trì tốt và đẩy mạnh phong trào tự học, tự rèn, phong trào
thi giáo viên giỏi, làm đồ dùng dạy học, viết sáng kiến kinh nghiệm,…
- Cơng tác kiểm tra, đánh giá là nhằm mục đích quản lí, động viên, giúp đỡ
giáo viên phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ nên người quản lí phải kiểm tra để đơn
đốc thúc đẩy, đánh giá phải cơng bằng, khách quan, phải khen đúng người và phê
phán đúng cái sai để họ làm hết sức và dạy hết mình.
E/ KẾT LUẬN CHUNG:
Trong điều kiện xã hội ngày càng phát triển, nền giáo dục cũng có những
bước tiến ngang tầm. Bản thân tơi và tập thể thầy cơ giáo trường Tấn Tài 3 đã ý
thức được rằng cần phải nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục và coi chất lượng
giáo dục là danh dự của nhà trường, danh dự của cá nhân nhằm trong danh dự của
tập thể.
Để có được điều đó, mỗi cán bộ, giáo viên phải khơng ngừng học tập, tu
dưỡng, rèn luyện để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp;
kết hợp và thực hiện tốt, có hiệu quả các cuộc vận động.
Tất cả những gì tơi trình bày trong SKKN này là tất cả những kinh nghiệm
mà qua q trình cơng tác, học hỏi tơi đã đúc kết được.
Rất mong được cấp lãnh đạo, cán bộ quản lí ở các trường học, các thầy cơ
giáo đồng nghiệp chân thành góp thêm kinh nghiệm để tơi được học hỏi, tích luỹ
thêm. Giúp tơi hồn thành tốt nhiệm vụ chỉ đạo hoạt động chun mơn và nhiệm vụ
trọng tâm “ Tiếp tục đổi mới quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục”, để góp phần
nhỏ bé của mình đưa chất lượng dạy học tại trường Tấn Tài 3 ngày càng phát triển.
Tấn Tài, ngày 25 tháng 3 năm 2011
Nhận xét của HĐKH đơn vị Người viết
Chủ tịch HĐKH
Lâm Thị Phú
Mai Thị Tâm
Lâm Thò Phú Trang 14