slide thuyết trình tết người dân tộc h’mông ở bản pú súa, xã ẳng cang, huyện mường ảng, tỉnh điện biên

Giáo viên: Phạm Thị Thanh Hằng
E-mail:
Điện thoại: 01654323955
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
HUYỆN MƯỜNG ẢNG - TỈNH ĐiỆN BIÊN
Tháng 06/2013
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUỸ LAWRENCE S.TING
Tết người dân tộc H’mông ở bản Pú Súa, xã Ẳng
Cang, huyện Mường Ảng, tỉnh Điện Biên
CUỘC THI BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ E-LEARING
VỚI CHỦ ĐỀ “DƯ ĐỊA CHÍ VIỆT NAM”

Người H’mông là
một trong những dân
tộc thiểu số có dân số
đông ở miền Bắc Việt
Nam. Cùng với 53
dân tộc anh em,
người H’mông luôn
luôn là một phần của
sự thống nhất khối
đại đoàn kết dân tộc
và góp phần làm
phong phú cho nền
văn hoá các dân tộc
Việt Nam.
Người H’mông ở
bản Pú Súa xã Ẳng
Cang có 48 nóc nhà
gồm hơn 300 người

dân

Người Mông quần tụ
trong từng bản vài chục
nóc nhà. Nhà trệt, ba
gian hai chái, có từ hai
đến ba cửa. Gian giữa
đặt bàn thờ. Nhà giàu thì
tường trình, cột gỗ kê
trên đá tảng hình đèn
lồng hay quả bí, mái lợp
ngói, sàn gác lát ván.
Phổ biến nhà bưng ván
hay vách nứa, mái tranh.
Lương thực được cất trữ
trên sàn gác. Một số nhà
thì có nhà kho chứa
lương thực ở ngay cạnh
nhà.

Khi sắc xuân
tràn đồi sắc thắm
của hoa đào và
những cành mận
trắng như những
bông tuyết làm
ngây ngất lòng
người trong
những ngày xuân
của bản Pú Súa xã

Ảng Cang huyện
Mường Ảng tỉnh
Điện Biên.

Người cùng dòng họ
dù không biết
nhau, dù cách xa
bao đời nhưng qua
các trao đổi các
đặc trưng trên có
thể nhận ra họ của
mình. Tình cảm
gắn bó giữa những
người trong họ sâu
sắc. Trưởng họ là
người có uy tín,
được dòng họ tôn
trọng, tin nghe.
Người H’mông rất
coi trọng dòng họ,
bao gồm những
người có chung tổ
tiên. Các đặc trưng
riêng với mỗi
dòng họ thể hiện ở
những nghi lễ
cúng tổ tiên, ma
cửa, ma mụ.

Suốt một tháng trời,

các gia đình tổ
chức ăn uống, ca
hát từ nhà này
sang nhà khác.
Trẻ con có thể đến
trường tuỳ thích.
Người lớn không
phải lên nương, ra
ruộng trồng cấy.
Tết là ngày
được mong đợi
nhất. Tết là dịp
nghỉ ngơi sau một
năm lao động
hăng say, vất vả.
Họ nhìn lại một
năm qua đã làm
được gì và hướng
tới một năm mới
thuận lợi hơn.
Theo quan niệm của
người Mông, một năm
không có tháng thiếu và
không có năm nhuận.
Mỗi tháng có 30 ngày
đều đặn, ngày thứ 361
là ngày mồng 1 Tết.
Như vậy, trước Tết của
người kinh 1 tháng, các
làng bản người Mông

đã nhộn nhịp không khí
mừng năm mới. Lúc ấy,
trong mỗi nhà, thóc lúa,
ngô khoai đã đầy bồ,
lợn gà, trâu bò đầy
sân người Mông lại an
tâm đón một cái Tết
đoàn viên.

Dịp Tết, nhà nào
cũng cố gắng gói thật
nhiều bánh, vừa để gia
đình ăn, vừa để tiếp
khách và biếu họ hàng.
Không khí cả gia đình
quây quần cùng nhau
sửa soạn gói bánh thật
tưng bừng và náo
nhiệt. Ai ai cũng muốn
chung tay để làm nên
những chiếc bánh
thơm ngon chào đón
năm mới.

Cơm cúng có thể thiếu thịt
(đối với những nhà nghèo)
nhưng không thể thiếu món bánh
dày. Cơm nếp nấu dẻo được đổ
ra cối và lập tức được giã nhanh
chóng, vì giã lúc nóng thì bánh

sẽ dẻo, cũng như khi giã giò
phải giã thật nhanh tay khi thịt
vừa pha xong còn nóng. Thường
phần giã bánh là do những thanh
niên to khỏe đảm nhiệm

Trong khi đàn
ông giã bánh
… thì phụ nữ
chuẩn bị lá, Họ giã
đến khi dẻo quánh
thành một khối rồi
chia nhau nhanh tay
nặn thành từng chiếc
nhỏ, tròn trịa. Để
tăng độ ngậy , bánh
phải thoa một chút
mỡ và gói vào lá
chuối đã hơ nóng.

Cứ vào khoảng 16h ngày
30/11 âm lịch hàng năm tất cả
họ hàng phải tập trung tại nhà
ông trưởng dòng họ để đón
năm mới. Trưởng họ cho
người đi đào một cây khoảng
10cm (phải đào cả rễ) và một
đoạn dây dài 7 đến 8m làm
bằng cây cỏ gianh. Lấy hai đầu
dây này buộc vào đầu và ngọn

cây rồi chôn xuống hố trước
nhà.Bắt một con gà trống đứng
ở đằng sau cây và tuyên bố
năm cũ qua đi năm mới đã
đến, trưởng họ cầu may cho tất
cả người trong họ sang năm
mới gặp nhiều điều tốt lành.
Chuẩn bị đón một
năm mới người
mông phải có ít
nhất hai bộ quàn áo
mới và một đôi dép
mới.
Mỗi một gia đình
phải có ít nhất 3
con gà, mỗi người
một quả trứng gà.
Đối với gia đình
giàu có thì có cả
con lợn.


Người Mông coi trọng lửa và luôn
đỏ bếp trong những ngày Tết. Họ không
ưa thích những ai thổi vào bếp nhà mình
bởi theo quan niệm nếu có người thổi
vào bếp hoặc làm tắt lửa thì năm tới cả
gia đình họ sẽ gặp sóng gió, không may
mắn
Trải qua thời gian, những điều kiêng

kỵ này không còn khắc nghiệt như trước
đây nhưng gia đình nào cũng mong
không vướng vào những điều trên để họ
luôn có một bầu không khí vui vẻ.


TƯ LIỆU THAM KHẢO
-
Thực địa Bản Pú Súa, xã Ẳng Cang,
huyện
Mường Ảng, tỉnh Điện Biên
-
Tư liệu, hình ảnh lấy từ trang mạng
google.com.vn.