1
B KHOA HC VÀ CÔNG NGH
CC PHÁT TRIN TH NG VÀ DOANH NGHIP
KHOA HC VÀ CÔNG NGH
BÁO CÁO TNG HP
ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CU XUT
CHÍNH SÁCH H TR PHÁT TRIN SÀN GIAO DCH
CÔNG NGH TI VIT NAM
Ch nhim tài:
TS. Phm Hng Qut
ch trì :
Cc Phát trin th ng và doanh nghip KH&CN
HÀ NI - 2012
2
MC LC
Ni dung
Trang
MC LC
i
DANH MC CH VIT TT
ii
LI M U
1
TNG QUAN V SÀN GIAO DCH CÔNG NGH
4
1.1
Nhng v chung v Sàn giao dch công ngh
4
1.1.1
Mt s khái nim
4
1.1.2
Nhng yu t n cn thi hình thành sàn giao dch công
ngh
5
1.2
Ch vai trò ca Sàn giao dch công ngh
6
1.2.1
Ch
6
1.2.2
Vai trò
7
1.3
m ca Sàn giao dch công ngh
7
1.4
Các yu t quynh s hình thành và phát trin ca Sàn giao
dch công ngh
11
1.4.1
Bên cung công ngh
11
1.4.2
Bên cu công ngh
13
1.4.3
Mi t chc h tr, xúc tin chuyn giao công ngh
15
2
KINH NGHIM QUC T V PHÁT TRIN SÀN GIAO
DCH CÔNG NGH
20
2.1
Chính sách h tr và thc tin hong ca Sàn giao dch công
ngh ti Trung Quc
20
2.1.1
Tng quan th ng công ngh Trung Quc
20
2.1.2
Các chính sách h tr
22
2.1.3
Thc tin hong ca sàn giao dch công ngh Trung Quc
24
2.1.4
Nhng bài hc rút ra t kinh nghim t chc và hong ca
th ng công ngh Trung Quc
27
2.2
Chính sách h tr và thc tin hong ca Sàn giao dch công
ngh
27
2.2.1
Mô hình hong và kt qu c ca Sàn giao dch công
ngh
27
2.2.2
Các chính sách h tr n Sàn giao dch công ngh
Loan
32
2.2.3
Nhng bài hc rút ra t kinh nghim t chc và hong ca
Sàn giao dch công ngh
39
2.3
Chính sách h tr và thc tin hong ca Sàn giao dch công
ngh ti Hàn Quc
39
3
2.3.1
To lp h thng chuyn giao công ngh có hiu qu vi chi phí
thp nh i ngp nhau gi i mua và
i bán và làm gim chi phí cho quá trình tìm kii tác và
công ngh
39
2.3.2
ng h thng chuyn giao công ngh phát trin
các công viên trên toàn qu u mi trung tâm công
ngh ca vùng
42
2.3.3
Gn kt nghiên cu khoa hc vi
42
2.3.4
Nhng bài hc rút ra t kinh nghim t chc và hong ca
Sàn giao dch công ngh Hàn Quc
42
2.4
Bài hc kinh nghim t quc t rút ra cho Vit Nam
43
3
THC TRNG PHÁT TRIN SÀN GIAO DCH CÔNG
NGH TI VIT NAM
45
3.1
Mt s , chính sách phát trin sàn giao dch công ngh
hin nay
45
3.1.1
nh phát trin th ng công ngh là nhim v quan
trng, ch yu ca hong KH&CN
45
3.1.2
Các chính sách khuyn khích phát trin các dch v KH&CN
47
3.1.3
chính sách tài chính h tr ho ng ca th ng
công ngh
49
3.2
Thc trng mua bán, giao dch, chuyn giao công ngh trên sàn
giao dch công ngh ti Vit Nam
50
3.2.1
S hình thành và phát trin các Sàn/Trung tâm giao dch công
ngh ti Vit Nam
50
3.2.2
Tình hình hong ca mt s Sàn/Trung tâm giao dch công
ngh ti Vit Nam
51
3.3
thc trng hong ca Sàn/Trung tâm giao
dch công ngh
59
P XUT,
KIN NGH CHÍNH SÁCH H TR PHÁT TRIN SÀN
GIAO DCH CÔNG NGH TI VIT NAM
64
4.1
64
4.1.1
64
4.1.2
65
4.2
73
4.2.1
74
4.2.2
74
4
4.2.3
74
4.2.4
75
4.2.5
75
4.2.6
76
4.2.7
76
4.3
Nam
77
4.3.1
77
4.3.2
77
4.3.3
78
KT LUN
83
TÀI LIU THAM KHO
86
PH LC
89
5
LI M U
1. Tính cp thit c tài
Vic mua bán công ngh thông qua các k hi ch,
tri công ngh và thit b
c t chc các quy mô khác nhau và vi các ch khác nhau trong thi
gian g Kt hp vi mt s tr y
i hóa sn phm khoa hc công nghc
nhân rng trên c c vc gia và mc
nâng lên tm khu vc. Tuy nhiên, thc t cho thy rng mô hình này mi ch
thc hic chi thiu và kt ni giao dch mua bán, chuyn giao
công ngh gia bên cung và bên cnh kc
bit còn thiu các bin pháp h tr giúp các bên thc hin
các giao dch trong thc t. Thc t i cn phi có các hình thc, bin pháp
khác bên cnh vic t chc các k xây du n
cy và hp dn các doanh nghip, ving, nhà nghiên c
tham gia giao dch trên th ng công ngh. Trong s ch công
ngh (SGDCN) là m c t chc ho c
nhing.
Thi gian qua, t s công trình nghiên cu c v vn
th ng công ngh và ít nhi c n sàn giao dch công ngh
Nghi
Kinh nghim quc t v
phát tri
Khoa hc và Công ngh 2009. Các công trình nói tr cn sàn giao
dch công ngh i dng li khái
nim mà nghiên cu ni hàm ca khái nim này. Mt s công trình
nghiên cu v các khía cnh pháp lý ca th ng công ngh, các hình thc t
chc và hong ca th ng công ngh theo kinh nghim ca mt s c
trong khu vc và trên th gii, các gi xu phát trin th ng
công ngh ca Vit Nam và thit lm sàn giao dch công ngh quc gia.
Còn vi các công trì c
Competitiveness of SMEs: Subnational Innovation Systems and Technological
Capacity-Building Policies, ESCAP 2007; Science, Technology and Innovation:
Challenges and Opportunities for Implementing the Millennium Development
6
Goals, UN 2004; Mechanism for Strengthening Technology Incubation System
for SMEs in Asia and the Pacific, ESCAP 2001; Science, Technology and
Innovation, Challenges and Opportunities for Implementing the Millennium
Development Goals, UN 2004; Promotion of High-Tech SMEs through
Clustering and Networking Cases from Malaysia MSC Cluster Technopreneurs
Development Flagship programme; Policy System on Promoting SME
Innovation & Entrepreneurship in China, National Workshop on Sub-national
Innovations Systems and Technology Capacity Building Policies to Enhance
Competitiveness of SMEs, Oct. 2006, Beijing, China. Ni dung ca các công
trình thì theo tìm hiu thy ít có công trình nghiên cu sâu v v sàn giao
dch công ngh. Các công trình nghiên cu quc t cn v sàn giao
dch công ngh ng hp chung.
c xut phát t nhng v riêng l n các khía cnh
khác nhau v sàn giao dch công ngh p hp thành h thng cho nên
cu thành v cn nghiên cu.
Nhng công trình nghiên c ng vào
nghiên cu chính sách h tr phát trin th ng công ngh cho Vit Nam. Tuy
nhiên, nhng v c th n sàn giao dch công ngh n nay
vc nghiên cu mt cách thn. Nhiu v thc
ti l khoa hc lý lun và thc
tin. Xut phát t nhu cu quc v th ng công ngh, Cc Phát
trin th ng và doanh nghip khoa hc và công ngh c hi
án “Nghiên cứu chính sách hỗ trợ phát triển sàn giao dịch công nghệ cho Việt
Nam” nhm tìm ra mt s gii pháp tm thng quy hoch phát
tri ng hành lang pháp lý cho t chc và ho ng ca
SGDCN ti Vit Nam.
2. Mc tiêu nghiên cu c tài
Mc tiêu nghiên cu c tài là xây d lý lun và thc tin
cho vic xây dng chính sách h tr phát trin các sàn giao dch
công ngh c ta.
3. ng và phm vi nghiên cu c tài
- Nghiên cu mt s v lý lun v m, mô hình t chc
và hong ca sàn giao dch công ngh.
- Nghiên cu chính sách, pháp lut và bài hc rút ra t thc tin hong
phát trin sàn giao dch công ngh ti mt s c.
- Nghiên cu chính sách, pháp luc trng hong ca
các sàn giao dch công ngh c.
- Nhn dng nhng yu t chính n kh n ti và phát
trin ca sàn giao dch công ngh thc tin ca mt s
n ngh gii pháp chính sách h tr phát trin sàn giao dch công
ngh ti Vit Nam.
7
4. u c tài
tài liu, tng hp, quy np,
nghiên cu so sánh, thu thp ý kin chuyên gianhóm nghiên cu vn
dng cách tip cn ch nghiên cu t góc nhìn thc t nh ni dung
v cn gii quyt thuc phm vi nghiên cu c án.
Nhóm nghiên cvn dng lý lun, kinh nghim quc t và bài hc
t thc tin quá trình i mi qun lý hong khoa hc và công ngh
c th i pháp cho các v c xác
nh.
Cách tip cn h thng và liên ngành c áp dng phân tích các
v còn tn t xut gii pháp chính sách h tr phát trin sàn giao dch
công ngh c ta.
5. Sn phm c tài
Theo Thuy c duyt và theo Hng thc hi án
c ký kt, sn phm c án bao gm:
1. Báo cáo tng h án; 2. D thnh chính sách h tr phát trin
sàn giao dch công ngh; 3. Quy ch t chc và hong ca SGDCN.
6. Kt cu ca báo cáo tng k tài
Phù hp vi mu trên, Báo cáo tng kt
c kt c
ng quan v sàn giao dch công ngh
m quc t v phát trin Sàn giao dch công ngh
c trng phát trin Sàn giao dch công ngh ti Vit Nam
xut, kin ngh chính sách
h tr phát trin Sàn giao dch công ngh ti Vit Nam
Mc dù có nhiu c gng, chc chn công trình nghiên cu không tránh
khi nhng thiu sót. Nhóm thc hi án xin tip thu và trân trng mi ý kin
hoàn thin báo cáo này.
8
C 1
TNG QUAN V SÀN GIAO DCH CÔNG NGH
1.1. Nhng v chung v Sàn giao dch công ngh
1.1.1. Mt s khái nim
a) Sàn giao dch công ngh:
Mt cách khái quát, Sàn giao dch công ngh (SGDCN) c hi mt
c t chc hong xuyên ca th ng công
ngh, n vt cht và k thu cung cp thông tin, dch v
chuyên nghip và h tr t và thc
hin các hng mua bán, chuyn giao công ngh theo quy lut cung cu, quy
lut giá tr và các quy lut khác ca nn kinh t th ng.
SGDCN c thit lp khi u kin v vt cht k
thut, nhân c trang b kin thc, k tp hp và cung cp thông
tin công ngh (công ngh chào bán, công ngh tìm mua, thông tin v kt qu
nghiên cu, sáng ch, gii pháp hu ích, thit b và quy trình công ngh c
i hóa), cung cp dch v môi gin, chuyn giao công ngh (
vn la chn công ngh, h tr n giao công nghn và dch
v thc hin th tc pháp lý, son tho hng chuyn giao công ngh) và h
tr các bên thc hin các giao dch công ngh (xúc tin ký kt, giám sát và h
tr thc hin hng, trung gian hòa gii và h tr gii quyt tranh chp, kt
ni vi t chc cung cp dch v nh giá, thc hin th t
chuyn giao quyn s hu trí tu).
c t chc và hong theo quy ch cht ch
nh v u kin, ch m bo cho các bên tham gia giao dch công ngh
c cung cp thông tin trung thc, kp thc trang b các
m bo cung cp dch v tìm kim thông tin cung cu công ngh,
sn, h tr ký kt và thc hin hp
ng chuyn giao, cp phép li-n s hu trí tu, hp ng mua bán
công ngh, k c có hoc không kèm theo thit b.
1
b) Giao dch công ngh
Khái nim giao dch công ngh (GDCN) c hiu là các tha thun, kh
c, cam kt gia các bên v mua bán, chuyi, cn,
h trng dn, cung cp thông tin v ng công ngh, có th dng
ht b, sn phm, dây chuyn sn xut d liu, tài liu, mô
1
Tham kh thi cho vic phát trin SGDCN ti Vii Hi tho Kt ni Sàn
giao dch công ngh ti Ngh An, 13/11/2012, Lê Th Khánh Vân, Cc Thông tin KH&CN quc gia.
9
hình) hot, bí quyt k thut, quyn s hu trí
tu).
c) Hình thc t chc và hong ca SGDCN:
+ SGDCN thc: giao dn kt h
bày, gii thiu sn phm.
+ SGDCN o: giao dch online qua mng Internet.
d) c giao dch qua SGDCN:
+ Giao dch trc tip (các bên gp gt hng).
+ Giao dch gián tip (qua trung gian, môi gii).
+ Giao dch trc tuyn (qua mng Internet).
1.1.2. Nhng yu t n cn thit hình thành Sàn giao dch công ngh
a) Hàng hóa công ngh:
+ Công ngh i dng vô hình có th chuyn giaoc bit là các sáng
ch, gii pháp hu ích v quy trình, phn mm, công thc, bí quyt k thut,
thông tin công ngh và các tài liu công ngh có giá tr n mô
t quy trình ch tác, bn v thit k k thut, công thc pha ch
+ Công ngh dng dch v k thut, bao gm dch v m, lt,
n, qun tr, vn hànho, nghiên cu, hun luyu chnh, ci tin
công ngh (KHCN) theo yêu cu.
+ Công ngh dng máy móc, thit b, h thng thit b.
Tùy theo hình thc tn tm k thut ca tng loi hàng hóa
công ngh la chn cách th trình bày i dng
thông tin mô t chi tit, hình nh, mô hình, sn phm mu , gii thiu
ti SGDCN thc hoc SGDCN o.
b h tng phc v giao dch công ngh:
h tng bao gm: phòng, m giao dch, các b phn h
tr, n i thiu hàng hóa công ngh
chc các phiên u giá, phiên ch công ngh, t chc s kin gii thiu công
ngh theo tng chuyên ngành.
+ H t v tin hc (mng Internet, máy tính, phn mm qun tr).
d lin hàng hóa công ngh và các ch
th tham gia vào giao dch mua bán công ngh (bên cung, bên cu).
10
c) Các ch th tham gia quá trình giao dch công ngh: Các ch th này
có th bao gm bn loi chính sau:
+ Các t chc và cá nhân cung cp hàng hóa công ngh.
+ Các t chc và cá nhân nhu cu tìm mua hàng hóa công ngh.
+ Các t chc và cá nhân h trn công ngh.
+ Các t chc qun tr sàn giao dch.
d) n pháp luu l t chc hong, quy ch u hành, th
lnh v trình t, th tc và trách nhim các bên tham gia giao dch công
ngh ti Sàn giao dch công ngh: B lut dân s, Lut khoa hc và công ngh,
Lut chuyn giao công ngh, Lut S hu trí tu và các ng dn liên
quanu l SGDCN, quy ch thc hin giao dch ti SGDCN.
1.2. Ch, vai trò ca Sàn giao dch công ngh
1.2.1. Ch
- SGDCN là cách thc t chc hong ca th ng công ngh mt
cách tp trung, chuyên nghip và ng xuyên vi quy mô, phm vi hong
rng rãi.
- c xây dng ti p trung các doanh nghip sn xut công
nghip và t chc nghiên cu phát trin, có chu ni y
mi liên kt gia các ch th chính tham gia th ng công ngh, gm các
i hc, vin nghiên cu và các doanh nghii hóa sn
phm nghiên cu.
SGDCN c thành lp khi xut hin nhu cu cao v i hóa các
kt qu nghiên cu khoa hc và công ngh và t chm trách nhim v vn
hành u kin cn thit v h tng k thu
gia có thc hin các dch v h tr m bo cho bên tin hành
các giao dch công ngh.
u và h tr ng xuyên
m bo duy trì hong.
- Quy mô và tn sut tham gia giao dch công ngh ca các ch th dn
nhu cu khách quan cn thit hình thành nên sàn giao dch vi ch
chuyên bit v xúc tin, h try quá trình chuyn giao, mua bán công
nghm bo li ích ca các bên và hn ch ri ro.
1.2.2. Vai trò
11
- m bi hóa kt qu nghiên cu KH&CN và
thc hin chuyn giao công ngh c tin hành thun li. Tin ti xây dng h
thng mi t chc liên kt h tr chuyn giao công ngh vi các bin
ng b.
- Bo v c li ích ca các bên tham gia giao dch công ngh thông qua
hong minh bch, bài bn và có s h tr và qun lý ca Nhà
ng th thc tin cho vic xây dng và hoàn thin các ch
thích hp cho phát trin th ng công ngh theo
tn
2
.
1.3. c m ca Sàn giao dch công ngh
Nghiên cu thc tin t chc và ho ng ca các mô hình t chc
SGDCN cc có th rút ra mt s m chính ca
- SGDCN là mô hình hong ca th ng công ngh c
tp trung, ng xuyên, có s h tr mnh m t c và gn
kt cht ch vi các t chc dch v trung gian.
- Khác vi vic thc hin giao dch thông qua các t chc môi gin,
dch v hoc hình thc t chc ho ng xuyên i ch,
trin lãm công ngh, ng bá, gii thiu công ngh, SGDCN là
hình thc t chc hong chuyên nghic niêm yt tp trung
các sn phm, quy trình công ngh; thông s k thut; tình trng bo h quyn
s hu trí tu, giá tr i ca công ngh; nhu cc các bên chào
bán, chào mua; tp hp các giao dc thc hin thông
qua SGDCN. Bên c p h thng các gói dch
v chuyên nghin la chn công ngh; gii thii tác và xúc tin
giao dch; dch v nh giá công ngh; dch v n giao
quyn s hu trí tu; h tr phân tích th ng, qun lý r
kt và thc hin giao dch công ngh.
- Thc t có rt nhi h tr y
giao dch công nghu kin c th, mi quc gia, v
có th la chn áp dng mt hoc kt hp mt s c, gii pháp t
chc và ho phát trin th ng công ngh. Không nht
thic nào, khu vu và mong mun phát trin th
ng công ngh u cn phi thành lp SGDCN. Mt khác, vic thành lp
nhin s ng ca th ng công
ngh.
2
Lp SGDCN thm chín mui pcworld.com.vn
12
- Khác vi các loi sàn giao dng là các loi hàng hóa
ng sn, chng
c cn có vai trò ch ng,
m bo hong ca SGDCN, vì s phát trin bn vng ca cng
ng doanh nghic.
- Do công ngh là mt loi hàng c bim khác bin th
hin vai trò ca công ngh không phi là hàng hóa có kh c
tip mà là công c sn xut ra hàng hóa khác. Bn cht ca công
ngh mang tính mi, tính bí mt và tính chuyên môn k thut sâu. Giá tr
mi ca công ngh ph thuc nhiu vào kh o mt, tình trng bo h và
thc thi quyn s hu trí tu, kh sao chép, ph bin và li th so sánh
cch.
Xut phát t nhc thù ca hàng hóa công ngh, trong quá trình
xây dng, vn hành, qun lý SGDCN cn chú ý mt s m ca SGDCN,
trong mi quan h so sánh vi các sàn giao d
* Nhm chung:
- Sàn giao dch là t chc l
- Chc n ra các hoi các loi hàng hóa
khác nhau.
- Quá trình giao dch mua bán, chuyng din ra quy mô, có t chc
h thnh chung ca sàn giao dch.
- Giá c i theo bing ca th ng và c cp nhng
xuyên, liên tc trên sàn giao dch.
- Nhng bing ca các hong mua, bán trên sàn giao du có
ng nhn nn kinh t chung ca qu
- Các sàn giao du phm, có t chc, quy ch hot ng rõ
ràng nhm bo cho các bên tham gia giao dch thun tin, minh bch và an
toàn.
* Nhm khác bit: Th hin trong B
Bng 1: So sánh nhm khác bit gia các Sàn giao dch
c
m
Sàn giao dch bng sn
Sàn giao dch chng khoán
(SGDCK)
Sàn giao dch công ngh
(SGDCN)
u
kin hình
thành
- Hình thành khi dch v môi
gii, xúc tin giao dch bng
sn phát trin mnh do s gia
bng sn.
- Hình thành khi có nhiu công ty
c phc thành lp và có nhu
cu cao v mua bán c phi thu
hút v xã hi cho doanh
nghip.
- Hình thành khi có nhu
cu cao v i hóa
công ngh, sn phm
nghiên cu cng,
vin, doanh nghip.
13
c
m
Sàn giao dch bng sn
Sàn giao dch chng khoán
(SGDCK)
Sàn giao dch công ngh
(SGDCN)
T chc,
qun lý
- T chc, cá nhân kinh doanh
bng sc thành lp
ca t ch
thc hin hong kinh doanh
bng sn.
- m bo hot
ng công khai, minh bch và
tuân th pháp lut.
- Doanh nghip, hp tác xã kinh
doanh bng sn có th thành
li chu trách
nhim v hong ca
- c thành l
t chc, quu hành vic
mua bán chng khoán.
- Sàn GDCK quu
hành h thng giao dch chng
khoán.
- Sàn GDCK cung cp các dch v
h tr vic mua bán chng khoán,
dch v ng khoán; thc
hing khoán.
- c thành lp
h tr các
doanh nghip, ving,
nhà khoa hc thc hin
giao dch mua bán, chuyn
giao công ngh.
- n lý nhà
c v KH&CN có trách
nhim bu
kin cn thit cho SGDCN,
chu trách nhim v hiu
qu hong ca
SGDCN.
Chc
trò
- Minh bch thông tin, t
hi tip cn hàng hoá bng
si,
góp phn lành mnh th ng
bng sn.
- Chuyên nghip hoá giao dch,
hn ch ri ro và thit hi cho
các bên tham gia giao dch.
- n hoàn thiu
ca th ng và h tr th
ng phát trin.
- u mi nghiên cu th ng.
- H tr qun lý và thu ngân sách
t kinh doanh bng sn.
-
doanh.
-
-
kinh
doanh.
-
- Giúp
-
- i hóa
tài sn trí tu, kt qu
nghiên cu.
- Gn kt hong nghiên
cu khoa hc vi phát
trin công ngh và sn
xut, kinh doanh.
- To mi liên kt gia các
ng, vin, nhà nghiên
cu vi doanh nghip, nhà
- n, xúc tin, h tr
mua bán, chuyn giao công
ngh.
-
tr i ca kt qu
nghiên cu và hiu qu ca
u phát
trin.
i
ng,
ni dung
giao dch
- Thc hin giao dch bt ng
sn và cung cp dch v v bt
ng sn
+ Giao dch mua bán, chuyn
ng, thuê, thuê mua bng
sn.
+Môi gii bng sn.
nh giá bng sn.
n bng sn.
+Qung cáo bng sn.
u giá bng sn.
+Qun lý bng sn.
- Giá c ng giao dch có s
bing theo th
thi gian din ra bi
i dài (theo ngày, tun, tháng).
-
-
li tc và c tc.
-
khoán phái sinh.
-
- Thc hin giao dch công
ngh và cung cp các dch
v h tr chuyn giao công
ngh.
- Gii thin mua
bán, chuyn giao công
ngh.
- Môi gii, xúc tin giao
dch công ngh, chuyn
giao li-n s hu
trí tu.
- Giá c ng giao dch
ít có s bing. Có th
c niêm yt giá.
Giá niêm yt ch i khi
có thông báo ca bên liên
quan.
thc hot
- Thc hin giao d
n, dch vi môi
- Thc hin giao dch mua bán
chng khoán thông qua Internet và
- Thc hin giao dch mua,
bán các bí quyt, sáng ch,
14
c
m
Sàn giao dch bng sn
Sàn giao dch chng khoán
(SGDCK)
Sàn giao dch công ngh
(SGDCN)
ng
gii và Internet.
-
có th tham gia giao dch.
h thng tài khon ngân hàng.
- Yêu cu ph
viên mc phép giao dch.
gii pháp hu ích ch yu
qua t chc dch v h tr
hoc tip, ít
khi thc hin qua Internet.
- Có quy ch ràng buc trách
nhim cc bit
bên bán công ngh.
-
tham
gia giao dch.
i
ng
tham gia
giao dch
- Các doanh nghip kinh doanh
bng sn có ch
bán, chuyn ng, cho thuê, thuê
mua bng sn.
- Các cá nhân, t chc có nhu cu
mua bán, chuyng bng
sn.
-
-
- Thu các loi phí, l i vi các
hong: s dng h thng thit
b ti sàn; giao dch tng loi chng
khoán; niêm yt ch
ký ch
- Vic thu phí nhm to ra doanh
thu và li nhun cho ch
SGDCK và các t chc dch v
thc hin giao dch chng khoán.
Các doanh nghip, t
chc nghiên cu phát trin,
các nhà khoa hng
i hc, vin nghiên cu và
các t chn, dch v
công ngh, các trung tâm
ng dng và chuyn giao
công ngh.
Phí, l
phí
- Thu phí giao dch t 1-2% cho
mi giao dch b ng sn
thành công.
- Vic thu phí nhm to ra
doanh thu và li nhun cho ch
chc
dch v thc hin giao dch bt
ng sn.
- Có th thu hoc không
thu phí tham gia sàn giao
dch
h tr kinh phí hong.
- Vic thu phí, nu có, ch
nhm cu
p
mt phn chi phí cho dch
v do sàn cung cp.
- m giao dch hay
n, môi
gii công ngh có thu phí
nhm to ra li nhun.
H tr và
qun lý
ca Nhà
c
- c qun lý ho ng
c t Kinh
doanh b ng sn và khuyn
khích t chc, cá nhân kinh
doanh b ng sn thc hin
giao dch bng sn thông qua
.
- c qun lý ho ng ca
SGDCK theo Lut Chng khoán,
Lut Doanh nghinh
pháp lut v tài chính, ngân hàng.
- c h tr và qun
lý ho ng ca SGDCN
theo Lut KH&CN, Lut
S hu trí tu, Lut
Chuyn giao công ngh.
Nhng m khác bit cc quynh bi chính tính chc
bit ca loi hàng hóa công nghm ca giao dch công ngh và thành
phn ch th tham gia giao dch công ngh.
Do có s khác bit v m c t chc và hot
ng ca SGDCN so vi các loi sàn giao dc c,
chính sách, bin pháp qun lý và h tr phù hp m bo hot
ng ca SGDCN phc v m giao dch công ngh
và phát trin th ng công ngh c.
c cn có h thng chính sách phù h m bo chng, s
i hóa ca các sn phm to ra
t án nghiên cng thi, cnh bt bu
15
các sn phm nghiên cu ra SGDCN. Kh i hóa sn phm
nghiên cc coi là mu ki
các t chc nghiên cu phát trin tip tc nh án nghiên cu tip
theo.
n phn li ích ca các ch th
quyn s tn ti và phát trin ca SGDCN. Cn có bin pháp khuyn
khích và thu hút các bên tham gia giao dc bit là chính sách
và t chc dch v trung gian
Ngoài vic Chính ph u ng mt s SGDCN hong phi li
nhun ti các khu vc trm, chính quy
tr hoc liên kt v thit lp mi các
m giao dch công ngh ti các khu va
phc v nhu cu công ngh trong mt s c c th thuc th mnh ca các
doanh nghip t
1.4. Các yu t quynh s hình thành và phát trin ca Sàn giao dch
công ngh
1.4.1. Bên cung công ngh
Th ng công ngh không th tn ti nu không có nhng nhà cung cp.
Nhà cung cp công ngh có th là doanh nghip, các t chc KH&CN (vin
nghiên ci h c lp.
- Các t chc KH&CN (vin nghiên ci hc, t chc KH&CN
khác): Sn phm ch yu ca các t chc KH&CN là nhng công ngh dng
nh, nhng mi hoc gii pháp mi, có th là sáng ch
c cng bo h hoc c cng bo h
tr ng dng và khai thác i.
Trong bi cnh th ng công ngh thì công ngh dng
nh ca các t chc KH&CN rt khó có kh i hóa.
Quyn s hu trí tu i vi công ngh to ra t các t chc KH&CNc bit
là các t chc KH&CN công lp là vn có ng ln ti hong ca
SGDCN.
Các t chc ng thc hin các d án nghiên cu và to ra công
ngh t nhiu ngun kinh phí khác nhau, các d c Nhà
c h tr ho. Vinh rõ ch th quyn s hu trí tu
i vi công ngh c t phân chia li ích hp lý gia các
i hóa công ngh là nhng v quan trng cn
16
tng ly các t cht qu nghiên cu ca
h ra SGDCN.
- Doanh nghip: óng vai trò va là bên cu công ngh, va là bên cung
công ngh. Hong nghiên cu ti doanh nghing tp trung vào nghiên
cu ng dng và trin khai thc nghim, nhm mc tiêu phát trin công ngh
c sn xut, duy trì v th cnh tranh ca công ty.
Nhng công ty ln có tim lc u phát trin ng là
ngun cung cp hàng hóa công ngh bán hoc chuyn giao li-. Các tp
ng có các trung tâm nghiên cu và phát
tric trang b vt ch, có ngun kinh phí hot
ng dc s phc v ca nhiu nhà khoa hc và k
i vi doanh nghip va và nh, mc dù không có tim l
nghip l thc hin R&D, trong thc t h vn là ngun cung cp s ng
ln sáng ch, c bit là các sáng ch nh, gii pháp hu ích, sáng kin ci tin
k thut thc trong sn xut, kinh doanh.
Do tính cht ng, d i chic kinh doanh và có th phn
ng nhanh vi nhu cu th ng, các doanh nghip SMEs có kh o ra
các sn phm sáng to, gii pháp công ngh phù hp vi nhu cu ca các doanh
nghip li mi sn ph khai thác các th ng mi. Tuy nhiên,
do các doanh nghip SMEs thiu tim l chuyn nhng, gii pháp
mi ca h thành công ngh hoàn chnh nên nu không có s h
hoc h tr cn thit, nhng ng, gi có th phát trin thành các
mô hình, mu sn phm th nghim ch ít có kh ng và khai thác
quy mô i.
Hàng hóa công ngh do doanh nghip cung cp có th dng
chnh (dng mu th prototype) hoc dng hoàn chnh (c khnh v
mt k thui). n công ngh do các doanh nghip ln cung
cp là dng hoàn chnh, i mua công ngh có th
dng, tin hành sn xut sn phm mth ng trong mt thi gian
nglà m khác v ngun cung công ngh t doanh nghip so vi
ngun cung công ngh t các t chc KH&CN
- Các nhà sáng ch c lp: H có th c
n, ho ch là nhi nông dân, công nhân
ng lo nào. Sáng kin ca các nhà sáng ch c lp tim
n nhiu giá tr lý thuy thc t. S ng sn phm khoa hc
công ngh ca các nhà sáng ch c lp tuy không l có giá tr thc tin
17
cao. Nu nhng n lc ca h c khuyy s là ngun
cung công ngh ticho SGDCN.
Ngu ph thu c sáng to c
khoa hc trong các t chc KH&CNc sáng to ca nhà khoa hc không
ch ph thuc vào t cht ca h mà còn ph thung hong
khoa h t h làm vic.
ng vi mô (t chc KH&CN các nhà khoa hc làm vic và
sáng tng quan tri vi các t chc
nghiên cu ng dng. Cùng mng lut pháp, môi
ng kinh t xã hvn có nhà khoa hc tc nhiu kt qu
nghiên cu có kh ng dng và có giá tr i cao nhng
nghip các t chc KH&CN khác c.
m trên cho thy các gii pháp v chính sách h tr cn to ra tác
ng tích cc c i v to
u ki và chng ca ngun cung công ngh cho SGDCN.
1.4.2. Bên cu công ngh
Bao gm các doanh nghip, Chính ph và các h nông dân.
- Doanh nghip: Doanh nghip là ch th ch y phát trin kinh t - xã
hi ca mt quc gia, to ra các sn phm, hàng hóa, dch v phc v nhu cu
tiêu dung ca c xã hi. Do vy, nhu ci mi, nâng cao, phát trin công
ngh là rt ln. Doanh nghip có th mua công ngh c hoc nhp khu
t i dng hu hình hoc vô hình. Nhu cu công ngh ca doanh
nghi thuc hin thi ca doanh nghing phát
trin mà doanh nghip mu
Ph thuc vào chic phát trinu ki tng k
thut, ngun nhân lc chuyên môn ca doanh nghip, nhu cu v mua bán,
chuyn giao công ngh ca các doanh nghip là rt khác nhau. Ngay khi có nhu
cc tip thu công ngh, các doanh nghip có các cách tip cn khác
nhau trong tìm kim, la chn, tip thu công ngh. Thc t hin nay nhu cu
công ngh ca các doanh nghip c ch yu tp trung vào vic mua bán,
lt trang thit b, máy móc và dây chuyn toàn b.
Nhu cu ca doanh nghip v tip thu công ngh và khai thác sáng ch, gii
pháp hu ích là rt hn ch. Trong nhi s ng doanh nghip Vit
Nam có nhu cu i mi công ngh là rt ítu
công ngh ca doanh nghip c trong khu vc có t ng và
phát trin kinh t c, Trung Quc có s chuyn ng
18
mnh m nhm nâng cao t trng giá tr n mn
giao công ngh.
Nhng hn ch v nhu cu công ngh ca doanh nghip b ng bi tc
phát trin nhanh ca công ngh, c tip thu và làm ch công ngh ca
doanh nghip, kh u phát trin, k n lý doanh
nghip yu kém, hn ch trong vic tip cn thông tin công ngh. T thc tin
này, Chính ph cn có chính sách thc s khuyn khích và/hoc bt buc doanh
nghip troc i mi công nghp cn ph
bin cc mi phát trin trong khu vc châu Á.
- Chính ph: Mt ch th c bit tham gia vào bên cu công ngh
Chính ph. S t ch th c bit vì Chính ph mua công ngh
không ch phc v tiêu dùng cho b máy hành chính ca Chính ph, mà còn
phc v tiêu dùng xã hi hay phc v tiêu dùng cho các ch th vn
hành b c phi cn công ngh
an ninh, qu cn công ngh.
Ngoài ra, khi th ng công ngh tht bi do nhng nguyên nhân mang
ng phân tán, các doanh nghip va và
nh không có kh , thì Chính ph có th vì li ích xã hi
cn ng ra mua công ngh ri chuyn giao li theo nh phù hp.
Trong hong mua sm công và trong quá trình thc hin các d án vì li ích
công cng, Chính ph c công ngh ca các t chc KH&CN,
doanh nghi s dng cho các
d án công cng là gii pháp gii quyt nhng v mang tính
xã h bo v ng, giáo dc cng, an toàn v sinh thc
phm, phòng chng thiên tai, dch bnh, gii pháp chng ùn tc giao thông công
cc, x lý rác thi
x lý các v phc v li ích cng, nhu cu công ngh ca
Chính ph là rng, ny sinh trong nhiu hoàn cnh khác nhau h tr
và khuyn khích phát trin SGDCN, Chính ph cn tr i s dng dn
u (lead user) và khách hàng tia SGDCN. Chính ph n có
nh ràng buc trách nhim ca chính quyc
Chính ph phi mua hoc nhn li-ngh t SGDCN trong thc hin
các d án mua sm chính ph và d án công cng.
- H nông dân: Cùng vi s phát trin không ngng ca khoa hc k thut,
s phát trin nn kinh t th ng vng chuyên môn hóa, sn xut trên
quy mô ln, nhu cu ng dng khoa hc và công ngh trong nông nghip hin
c to ra các ging cây, git,
19
chng cao, ng dng các máy móc hii thay th sng chân tay,
ng dng công ngh ch bin nhm nâng cao cht lng sn ph
quan tr i vi vic nâng cao sc cnh tranh trong vic phát trin nông
nghip.
Tuy nhiên, vic ng dng và chuyn giao các thành tu nghiên cu khoa
hc và phát trin công ngh trong nông nghip hin nay còn hn ch bi trìn
c tài chính ca các h nông dân. c cn có chính sách
khuyn khích và h tr hoi vi các h nông dân mua hoc nhn
li- t SGDCN.
1.4.3. Mi t chc h tr, xúc tin chuyn giao công ngh
1.4.3.1. Các tổ chức dịch vụ trung gian như môi giới, tư vấn, đánh giá,
định giá công nghệ
S cn thit và vai trò ca t chc dch v trung gian trong h tr SGDCN:
(i) Tính chc bit ca hàng hóa công ngh
m công ngh n tn ti dng vô hình, mang tính cht
thông tin hin vt, vic thc hin các giao dch công ngh gp nhiu cn
tr. S bng v thông tin gii mua công ngh là
c thù ca mua bán công ngh có th làm hn ch th ng. V nh
quyn s hi vi công ngh n và có th phi
cn nhng bin pháp qun lý phù hp. Công vin i mua và
i bán công ngh gp nhau d dàng.
Mt khác, nu thiu s h tr ca nhng t chc nh giá công ngh,
qun lý ri ro thì giao dch mua bán công ngh tin hành thun
li.
(ii) S bng thông tin gii mua
Trong giao dch mua bán công ngh, s ng thông tin gi i
mua i bán là yu t quan trm bo giao dch thc hin thành công,
công bm bo quyn li hp pháp c m bo s
ng thông tin trong giao du rt khó. Khi có s bt bình
ng thông tin gi phân bit
chm hàng hóa giao dch thì vic giao dm bt s
công bm bo quyn li hp pháp ca các bên. S bng thông tin
gii mua và i bán có th khin giao dch lâm vào th b tc, mc dù
i bán u mong mun thc hin giao dch.
Khác vi nhng, vi nhiu ni dung mang bn cht
thông tin, phi hin vi bán công ngh gc
20
nhau không h d c thù ca công ngh, giao dch mua bán loi hàng
hóa này rt d lâm vào th b tc do s bng thông tin gii mua
i bán. Tuy nhiên, trong rt nhing hp s bng thông tin
là không th tránh khi, thm chí nu có s m bng thông tin thì li
ch bán. Tình trng b tc trên có th c gii quyt phn nào nh
gây dng lòng tin hay thông qua các t chc trung gian có uy tín
ng ra bo lãnh hay cung cp thông tin, các dch v
Vic ting gii bán mt công ngh
dng sáng ch dn nhng phin phn vn
quyn s hu. Do vy, s tham gia ca các t chc trung gian cung cp thông
mt k thui, kh ng dng ca công ngh
giúp bên mua và bán d dàng ti
cho giao dch.
(iii) Knh giá tr hàng hóa công ngh
Hàng hóa công ngh ng không sn xut vi kh ng ln mà sn
xut cá bing khoa hc công ngh là mt long phc tp mà
tính sáng to, rnh ca nó là rt la vic xác
nh giá tr hàng hóa công ngh l vào nhu cu tip nhn ca th
ca hàng hóa công ngh
tha thun gia các bên giao dch rt d không thành công khi tranh chp v giá
(iv chng nhiu ri ro
Bt c mt hou tng yu t ri ro. Khi mà li
nhun ha hi càng ln thì kh
ngh chng kh i ro rt l c có
th u kin thc t i mi công ngh ca doanh
nghip (quá lc hu hoc quá tiên tin, ngoài kh ng dng ca doanh
nghip ), có th c giao d i giá tr thc ca công ngh,
hoc không có kh ng vì nhiu lý do. Do vi
mua rt cn ti các th ch h tr vinh giá công ngh
m bc nhng công ngh phù hp vi yêu cu vi giá c sát vi giá
tr ca công ngh
Tt c nha giao dch công ngh cho thy s cn thit
phi có hong ca các t chc chuyên nghip môi gin, xúc tin giao
dch, h tr các bên trong quá trình chuyn giao công ngh. Nghiên cu ca
Ngân hàng th gii và nhiu t chc quc t cao vai trò ca các t
chc trung gian công nghc bii vi các qun và các
nn kinh t chuyi nhm khc phc nhng bt cp thông tin, tip th, qun
21
c công ngh và tài chính trong quá trình chuyn giao và
i mi công nghi vi các quc gia này, trung gian công ngh
quan trng trong quá trình xây dng và phát trin h thi mi quc gia và
h tng v khoa hc và công ngh. Nghiên cu thc tin quc t cho thy
ngay c i vc tiên ti công ngh va và nh ng
quan tâm nhin các dch v h tr th ng, tài chính và lp k hoch kinh
doanh. Gng mi liên kt gia các t chc trung gian công
ngh ct gii pháp hu hiu nhm nâng cao hiu qu hot
ng ca các t chi ích ca các doanh nghip v cách là
i s dng các dch v
Th ng công ngh hii là s kt hp gia h tng và thông tin, hay
nói cách khác hong dch v thành mt phn ha th
i mua i bán gp g, dàn xp giá c, bo lãnh tính chân
thc ca nhng mô t liên quan ti công ngh chào bán. Các th ch xúc tin là
rt cn thit cho s vn hành ca th ng. Vi nha vic giao
di s minh bch và chính xác thông tin v công ngh, khc
phc và gim thiu ti ro có th xy ra cho các bên trong quá trình giao
dch), SGDCN mun hong hiu qu không th không có mi các t
chc dch v trung gian h tr.
1.4.3. 2. Các tổ chức hỗ trợ tài chính
Vi mi loi hình sàn giao dch dù hình thc nào (sàn giao dch bt
ng sn, sàn giao dch chng khoán, sàn giao dch hàng hóa, sàn giao dch
công ngh, sàn giao dch vic làm ) thì mun hong sn xut kinh doanh
u phng vn nhu kin tiên quyt, quan trng
nht cho s i tn ti và phát trin ca các sàn giao dch. Tu theo loi hình
hong, kinh doanh mà lunh các sàn giao dch phi có s vn pháp
nh nhm b kinh phí cho các hoa
sàn. Có ngun vn các sàn giao dch mu ki trang b các thit b
s vt cht cn thit cho hong giao dch, kinh doanh, cung cp các dch v
n hong, chi tr
n kh i m
pháp qun lý, cung cp quy trình thanh toán, cung cp dch v i
mi thit b, công ngha sàn giao dch trong sut quá trình hong.
22
GDCN
S ng ngun vn ca SGDCN ln hay nh là mt trong nhng tiêu chí
quan tr thu hút các doanh nghip tham gia giao dch công ngh trên sàn,
dng các dch v h tr do sàn cung cp. Giá tr ca hàng hóa công
ngh giao dch trên Sàn ln hay nh thuc mt phn vào s ng
ngun vn ca SGDCN. Ngoài ra ngun vn ca các sàn giao dch công ngh
còn quyn quy mô th ng và kh rng th ng ca các
SGDCN.
1.4.3.3. Các cơ quan quản lý nhà nước, trung tâm ứng dụng công nghệ
tại địa phương
Gii sàn giao dch khác, các b phn cu thành ca sàn giao
dch công ngh bao gm: ni bán (bên cung công nghi mua (bên cu
công ngh) và các nhà cung cp dch v (các t chc dch v trung gian). Tuy
m khác bit ca SGDCN i có s h tr ng b c
quc (v nhn dng, nhu cu, giá c,. SGDCN s khó có th duy
trì và phát trin nu thiu s ng m bo hong t chính sách h tr
cc v , phí, dch v tài chính, xây dng trt t th ng,
ca th ng, cung cp thông tin, khuyn khích phát trin các
t ch
c ta ch n th ng công ngh
s i m các sn phm KH&CN tr thành hàng hoá.
u chính sách n quy phm pháp lut nhm
h tr các ho th ng, thông tin rng rãi và to
ng c các sn ph c mua bán thun li;
khuyn khích gn kt hong nghiên cu và ng dng công ngh, phát trin
quan h hng gia doanh nghip v nghiên cu; khuyn khích
các hon, ng dng, chuyn giao công ngh.
Hong biu din công ngh, kt ni cung - cu công ngh gia các
Trung tâm ng dng công ngh tthc cht là mt hot
ng h tr hong ca SGDCN thông qua vic cung cp thông tin v th
ng công ngh. Vic t chc hi ch, trin lãm, techmart thc, techmart o và
các hi tho gii thiu sn phm nghiên cu cng, vin, nhà sáng ch
c lp, nhóm nghiên cu ting ngun cung và cu quan
trng cho SGDCN. Thi gian qua, mt lot techmart quc t chc
ti Hà Ni (2003), thành ph H c bit là
23
c t chc ti Hà Ni trong tháng 9/2012 va
t tng giá tr giao dch gn 2.000 t ng và gn 30 phiên techmart khu
vch mua bán công ngh
c. Bên co quc gia và các sàn giao dn t ti thành
ph H Chí Minh, Hà Nng Nai, Ht
ng, thu hút s tham gia c trong và ngoài
c, Trung Quc, Hoa K, Nga, Israel.
24
KINH NGHIM QUC T V PHÁT TRIN SÀN GIAO DCH CÔNG
NGH
2.1. Chính sách h tr và thc tin hong ca Sàn giao dch công ngh
ti Trung Quc
2.1.1. Tng quan th ng công ngh Trung Quc
p k i d o cng Cng sn Trung
Quc vng li ci cách, nn kinh t Trung Qung phát trin
t bc này tr thành mt trong nhc có tng kh ng
GDP cao nht th ging Cng sn Trung Qu i mi, t
ch, sáng t ng yêu cu phát tric và
khc phc tình trng chm tin v KH&CN so vc tiên tin.
Trong ni dung quynh v ci cách th ch khoa hc k thut do Trung
Qun mnh phi m ca th ng công ngh, tin
i hóa thành qu khoa hc k thun,
th ng công ngh Trung Quu hình thành: th ch th ng
c cu thành t h thng pháp luu l ca các b ngành; h
thng qun lý th ng t s hp tác ch o gi hành chính và h
thng dch v do s tham gia ca cá th trong xã hi.
Hin trng th ng công ngh Trung Quc:
- u tiên, h thng th ch th ng công ngh c hoàn
thing chuyn giao công ngh không ngng tt lên.
-
,
25
nhân viên.
- vì
Nhng thành công trong quá trình phát trin th ng khoa hc và công
ngh Trung Quc nói trên bt ngun t nhi v nhn th
và cách thc qun lý cc th him:
- c chuyn t i ch huy và tham gia trc tip sang vai
i tng thun li và khuyn khích các hong khoa hc và
công ngh.