Công - Dung - Ngôn - Hạnh và đạo đức mới của người phụ nữ ngày nay

CONG - DUNG -
NGCN
- HANH VA DAG
DL/C MOI
CUA PHU
NCf
NGAY NAY
Doan Thj
Thai
Van phdng Cong
dodn
- DHQG Hd Ngi
Trong
lieh
s^
m^'y
ngan nam dUng nUdc va
giiJ
nUde eua dan toe
ta, phu
ni3 luon
giii vai tro quan trong va ed
nhutng
eo'ng hien to
Idn,
gop phan xay dUng nen truyen thong ve vang
ciia
dan
toe,
dong thdi
cung tao nen truyen thong ciia chinh minh: "Long yeu nUdc,

d\ic
by
sinh, tri thong minh, tinh
nhSn
ai, son
s^t
thuy
cbung,
can
cii
chiu khd
eua ngUdi vd,
ngudi
me,
ngUdi
chi,
ngUdi em gai, la
nhflng
diic tinh quy
bau dUdc hun due qua eac
th§'
he phu
niJ
may ngan nam qua da the
hi§n ph^m
gia va tieu bieu cho nhan each con ngUdi Viet
Nam"^.
Noi dung eua
v^'n
de tren rat rong, pbong phu. Trong bai viet nay

chung toi
chi
xin de
c^p
mot khia canh rat nhd va
dttng lai
d
mtic
do
budc
d^u
trao doi ve Cong
-
Dung - Ngon - Hanh vd dgo
di2c
mdi
eua
phu
nit
ngdy nay,
Trai qua ca dem dai eua che do Phong kien thUc dan, mac dau hi
anh hudng ciia
tu
tudng Khong giao (Ngu
thi/dng:
Nhan,
ll,
nghia,
tri,
tin;

NgU
ludn:
mo'i quan he vua toi,
cha
con, anh
em,ban
be) va chinh
sach ngu dan de
cai
tri thuoe dia,
nhUng
pham gia
ciia
ngUdi Viet Nam
noi chung, ngUdi phu nut ndi rieng
v&n
sang ngdi vdi ban sic dan
toe
dam da khong gi xoa noi.
Tuf
kbi
CO
Dang
dSn
dudng, nhat la sau Cach mang thang Tam
thanh cong, ca dan toe lai bUdc vao cuoc khang chien than thanh
^
B^i
phat bieu
eua Tong

Bi
thiT Nong Diic
Manh tai Dai hoi Phu nut
Ian thii
IX - Bao Phu
nO,
so
10 thang
02/2002.
699
cbdng thUe
dan Phap roi tiep den khang chien cho'ng My
ciiu
nU6c;
Khong chi tap trung
cao
nhat nhan tai, vat
lUe
ma ca tinh boa kbi
phach,
ph^m
gia eon ngUdi Viet Nam cho bai cuoc do siie mot mat, mot
eon thi nhan each, dao
ddc
ciia phu
nuf
-
lUc lUdng
chiem qua niia phan
dan so'cang dUdc thii thach va ren

luyen
vdi noi dung tam cao mdi.
Chi noi rieng noi dung "tam
tdng"
xUa kia da
khae
xa nhieu.
NgUdi phu
nii
trong khang chien khong con bd hep vai tro trong gia
dinh, khong troi buoe bdi chong con ma da vUdn
len
" tdng quan, tdng
chinh". Khong phan biet gia, tre, giau, ngheo, thanh thi, nong thon.
O
dau,
bS^t eijt
viec gi eiing c6 dong gop xiing dang eua phu nii.
Tren tien tuyen: Qua 18 chien dich trong khang chien cho'ng Phap
(1946-1954) phu nii da dong gop tong so': 9.578.000 ngay cong. Neu chi
rieng cac chien dich
Idn
da gop 50% tong
so'ngay
cong. Chien dich
cang
16n, cang dai ngay, cang d ndi hiem yeu cang ed sU hy sinh dong gop
eua phu
nO.
nhieu. Tai chien dich Bien gidi (1950) eo 600.000 ngay cong

den Chien dich Tay
Bic,
Hoa Binh da cd 2.150.000 ngay cong va chien
dich Dien Bien Phu tran quyet chien chien
lUdc
ed tdi 2.381.000 ngay
cong
lao
dong trong mat tran cau dUdng.
•>,
0 bau phUdng:
nhfing
ngUdi me, ngUdi chi khong
chi
ra
siic
tang
gia san xuat, "va
ao",
"nuoi quan" ma con tham gia du kich danh giac
giii lang
thi dua eiing tien tuyen.
Tinh rieng
tif
nam 1951-1954 da c6 gan 1 trieu phu nut tham gia
du kich; va tu: khu V ra
Bic
c6 2000 gia dinh c6
t\i
3-4 con di

bg
doi.
Trong Khang chien Cbdng My
cviu
nude-
pham gia nhan
each
truyen
thong
eua
ngUdi phu nii Viet Nam lai vUdt len xiing dang vdi tam cao
thdi dai. Tam
chU
vang
"Anh
hitng,
bat khud't, trung hau, dam
danf
dUde Dang, Nha nude tang cho phu nii la sU danh gia cong lao to
Idn
700
eua
phu nii dong gop cho khang chien va la sU
due
ket sau
sSc
truyen
thdhg
tot dep ciia phu nii Viet Nam.
Sau cuoc khang chid'n cbdng My

ciiu
nUdc, ca nUdc di len ehu
nghia
xa hoi; nhat la tu: kbi cong cuoc doi mdi do Dang ta kbdi xUdng
va
lanb
dao da ehuyen sang thdi ky mdi, thdi ky tiep tuc doi mdi,
d^y
manh cong nghiep boa, bien dai boa, xay dung va bao ve To quo'c Viet
Nam XHCN, nham thUc hien mue tieu " Dan
gidu,
nitdc
manh, xa hoi
cong bang, dan ehu, van
minh".
Trong sU nghiep
vi
dai do ngUdi phu nii cd vai tro rat quan trong.
ThUe
te, qua trinh doi mdi tren 15 nam qua cac tang
Idp
phu nii
lai to ro nang
lUc,
ph^m ch^'t
eua minh, neu cao tinh than yeu nude,
doan ket phat buy tiem nang, siic sang tao trong hoc
t^p,
lao dong, san
xuli't

va cong
tac
dat
dUde nbiing
thanh tich xuat
s§c
tren moi
linb
vUe.
Vdi 48% lao dong xa hoi; 51,48% dan so'ca nUdc, tren 20% can bo
quan
ly
nha nUde - vdi
sd'ngUdi
cd trinh do khoa hoe ngay cang tang;
rieng phu nii trong nganh sU pham chiem gan 52% va gan 40 % trong
cac trUdng dai hoc. Phu nii da cd cong bien gop phan vao sU phat trien
chung
eua
dat nUde, dap iing yeu
efiu
ngay cang cao ciia each mang;
xting
dang vdi
Idi
khen ngdi
eua
Bac Hd kinh yeu
''Non
song gam voc

Viet Nam do phu
nH
ta tre cung
nhiC
gia ra
siJtc
det iheu ma them tot
dep
rUc
r&\
Qua trinh
ddng
gop va trudng thanh eua phu nii trong cong cuoc
doi mdi,
nhUng
pham chat dao
dxtc
truyen tho'ng to't dep, trong do cd
noi dung: cong, dung, ngon, hanh
eua
ngUdi phu
nu!
trong nhieu
phUdng dien
vAn
con nguyen y nghia. Phu
nfi
ddng vai tro trung tam
trong viec xay dUng cac gia tri nay va la nbiing ngUdi quan trong sang
701

tao ra cac truyen tho'ng tot dep nhat ciia dan toe. NhU
v^y,
phu
nfl
la
nbiing ngUdi the
bi$n
ban chat tieu bieu cho ban
s4c
mang tinh
lich sxi
dan toe va la nhutng ngUdi mang trong minh tU tudng dao diie yeu
nUdc va ehu nghia
each
mang.
TrUde kia, ngUdi phu nii dUde tieng la nen nep phai cham
lo
tot
viec te gia noi trd,
tiic
la sap xep viec nha cho ngan nap, chin ehu, coi
sdc,
dieu hanh moi viec trong nha sao cho em dep, cdm
lanh
canh ngot
cho chong eon.
Tif
ehuyen tay bom chia khoa quan ly chi tieu,
s^m
stta

v^t
dung den viec may va theu thua. Tieu
ehu^n
hang dau "cong"
(biet lao dong) de kie'm song cho ban than, gia dinh va ddng gop cho xa
hoi.
Trong dieu kien mdi: nen kinh te thi trUdng theo dinh hUdng xa
hoi chii nghia,
m6i
ngUdi phu nii khong the diing lai d yeu
cSu
chiu
thUdng, chiu khd, tan tao, sieng nang va eiing khong chi d
vi$c
te gia,
noi trd ma yeu
cSu
ky
thuat
nii cong gia chanh dii de thudng
thuEc
"du
mui xoi,
thiic
hanh" va
'Nhiem
nhat thay
ditdng
chi, mui kim" de tiep
noi thien

chiie
ngUdi phu nii d moi gia dinh trong viec to
chiic
cuoc
song, xay dUng gia dinh theo mue tieu
"No
dm, binh
ddng,
tien bg,
hg,nh
phuc". Viec xay dUng cuoc song am no hanh
phue
va van minh
do cong siie eua ho bd ra, da gop
ph§n
vao cong cuoc doi mdi dat nU6c.
NgUdi phu nii ngay nay, ho ganh vac cong viec xa hoi
ch^ng k6m
gi
dan ong, eo nbiing mat con vUdt troi. Phu
nH
ngay cang tham gia
nhieu vao cong tac xa hoi, san xuat kinh te, tiep xuc vdi nhieu nguon
thong tin, cd trinh do kien thiic, y
thiic
binh ding dUde nang cao va
dUdc phap
luat
bao ve. Cong phai bieu rong bdn vdi nhiing nha giao,
nha van, nha bao, nhiing nha lanh dao, nha khoa hoc, nha nghien

ciiu Ngoai
cong viec quan ly xa hoi, ngUdi phu nii
vSn
dam dUdng vai
trd ciia ho trong gia dinh, thue bien thien
cbiic
lam me, vd eua
ngUdi
phu nii. Dieu nay qua that khong
dl,
eiing
thdi gian nhu nhau trong
702
mot ngay, nhUng ngudi phu
nU viia
phai thu xep viec nha,
vijfa
thu xep
cong viec xa hoi thi tii
diJte
da
dUde
nang len mot tam cao mdi.
Vi
dCi
cd nhieu bien thien eua khoa hoc va cong nghe thong tin thi
cuoc so'ng gia dinh va tinh yeu doi
liia
v^n
la sU

lUa ebon
phii hdp vdi
nhan tinh, phii hdp vdi sU thang tien gia tri tinh
th^n eua
nhan
loai.
Nen phu nii ngay cang nhieu ngUdi biet va gidi tin hoc, ngoai ngii va
quan ly, to
chtic
lao dong hdp ly ed hieu qua cao
v.v.
Nhu vay "Cong" da phat trien thanh gidi mot nghe, biet nhieu
nghe; da tii kien tri, chiu khd den thong minh, sang tao;
t\i
khong
tie'e
cong sdc den nang cao tri thiic de rut
ngin
thdi gian de tang nang xuat
lao dong va hieu qua
cbii't
lUdng.
Va, nhU the "Cong" khong con la yeu
cau kie'm song xa xUa ma da vUdn len tao ra cuoc so'ng dii day
eua
ban
than va gia dinh. NgUdi gia
dUde
cham sdc, ngUdi tre dUde phat trien
toan dien, gia dinh thanh ndi tho

16
chia se moi tam tu giiia cac the be
song no'i tiep nhau de
eiing
tien bo. Tii do xa hoi cang tot dep viing chic
len bdi gia dinh - mot te bao xa hoi to't dep ben viing bdn. Ddng gop to
16n
Ky thuoc
ve "Cong" ciia ngUdi phu nii.
Ciing
vdi tieu chuan "Cong", "Dung" eiing dUde xa hoi rat quan
tam, khong rieng gi phu nii. "Dung"( ve dep ngUdi phu nii - phai dep)
theo quan niem rong eiing nhU hep ngay nay cang y nghia.
Neu xUa kia trong dieu kien lao dong
''dau
tat, mat
t6'V\
''bdn
mat
cho
dat,
bdn
litng
cho
trdi"
ngUdi phu nii
vSn
quan tam den "net ngoc
doan trang",
v^n

giii sao "khong tha
thudt"
va "khong chieu la
Idi"
thi
ngay nay, vdi tien bo xa hoi, ngUdi phu nii cd dieu kien giai phdng mot
phan cong viec gia dinh va thdi gian lao dong xa hoi, lai eo them nhiing
phudng tien va kien thiic de lam cho "Dung" nhan (ve dep ben ngoai)
cung nhu pham chat tam hon ben trong dUde boe 16 thUdng nhat qua
703
tam hon rat nhieu doi vdi mdi ngUdi. Cha ong ta cd cau "Cai net danh
chet cai dep"; "To't go bdn to't
nUde
sdn".
Ngay nay, kbi
miie
so'ng eua
ngUdi dan
d^n
dUdc nang cao bdn ngoai nhu cau thiet yeu ve an,
cl,
mac hang ngay thi nhu cau
ve
giai tri, lam dep cung trd nen khong
the thieu trong ddi song tinh than.
TSft
nhien
c^n
loai trii mot bo phan
rat nhd, khong dang ke da nhan thiic khong dung, khong ndi la sai da

lam dung my pham lam mat di ve dep tU nhien ma tao boa da ban
tang cho ho. Hoae
sii
dung nhiing bo trang phuc khong dung
luc,
dung
ndi lam mat ve trong sang, hon nhien eua ngUdi phu nii, tham chi to
ra thie'u ton trong minh va nhiing ngUdi xung quanh. Su bai boa,
g^n
quyen nhau giiia binh thiic va noi dung, giiia the xac va tam hon, giiia
suy nghi va ed chi dep "Dung" eua ngUdi phu nii
v^n
la sU ke thiia ban
sic
dan toe
v\ia
la yeu cau tien
chi
danh gia pham chat mdi ngUdi ciia
xa hoi tien bo ngay nay.
Su bai boa eua
"Dung"cung
bo 16 qua "Ngon" la tieu chuan
thd
ba
trong
td
"ditc"
xUa kia eua phu nii. Cha 6ng ta da
tCfng

ndi
"ngUdi
khon
noi tieng diu ddng di nghe" ,
"ngitdi
khon chi noi
niia Idi
cung khon"
va khuyen "ndi cho ra
Idi,
"Lieu
Idi
ma ndi cho viia long nhau"
Ngay nay, trong xa hoi md
ciia,
da phUdng, da dien, quan he giao
tiep cang
mcl
rong giiia cac qu6'c gia, cac cong dong,
toe
ngUdi, va cac
linh
vuc khae nhau thi tieu chuan "Ngon" cang cao. Khong the chi
diing
lai "trinh thUa, vang da", kh6ng
chi
la giao tiep lieh sU, bay to de
ngUdi khae bieu suy nghi, yeu cau eua minh vdi tap the.v.v. ma phai
tiep thu
dUde

noi dung chinh xac eua ngUdi tiep xuc vdi minh.
R6 rang, trong kbi md rong giao
luu diic
"Ngon"
eua
ngUdi phu
nfl
v6 cung quan trong va can
thie't.
Trong viec khuyen chong, day con
b
nha cho den viec dan xep,
thUdng
lUdng,
doi
thoai,
tiep
xiic
trong cong
704
viec tii bu6n ban kinh doanh den ngoai giao chinh tri, tieng noi, each
n6i
ciia
phai nii thudng dUa
d§'n
ket qua mong muon bdn nhd sU mem
mai,
uyen
ehuyen
ciia ca am thanh

l^n
tuf
ngii. Ng6n ngii bieu dat y
nghi,
nb^n tbtjfc eua
ngUdi nii doi vdi cuoc song, vdi the gidi, to ro tri
thong minh, tinh nhay cam va tri thiic pbong phu ciia ho
ve
tu nhien
va xa hoi. Vi vay, phu nii
chiing
ta phan dong da y thiic dUde va
thUe
te da dat cho minh yeu cau thUdng xuyen trau doi, ren luyen
tif
von
ngon ngii. Su hieu biet
ngdn ngxi
va each bieu dat ng6n ngii cho
tbich
hdp v6i moi hoan canh, m6i trUdng.
Nhiing
nh^n thttc
chua dung, nbiing bieu hien diie "Ngon" sai trai
vdi truyen tho'ng dao ly, nep so'ng eua bo phan ngUdi "tho tuc pham
phu" da va dang bi dU
luan
len an va
kbdng
dung

thii.
Nhu vay "Cong, dung, ngon" la ba diie
vtta
cd noi dung, bieu hien
cu the rieng
vijfa
ed khia canh eua "Hanh". Hanh la diic thii tu trong
tii
diic.
Do la khai
ni§m
bao quat dao diic eua ngUdi phu nii ma
ngUcJi
xUa khuon lai trong yeu
ciu
"Ngay, thao, kinh, tin".
"Hanh" la ke
tbtta
cac yeu to' dao
diic
truyen tho'ng
eua
dan toe
dUde
phat trien va nang cao trong qua trinh each mang- Do la dao diie
eua
con ngUdi Viet Nam (trong do cd phu nii)
"vita
hong,
vita

ehuyen".
V6i nhiing
diic
tinh von c6, hien boa nhan ai, dung
din
chan thue,
ngUdi phu nii hien dai con phai ben
bi
boi dip kien thiic, md mang tri
tue,
phat buy tinh nhay cam ciia nii gidi de
xdng
vao trUdng ddi vdi sU
diing cam va quyet doan khong kem gi nam gidi.
Tom lai,
sud't
chieu dai lich
sd,
qua nhiing chang dUdng khae
nhau, d phUdng dien nay,
Imh
vUc
khae;
dii nhin nhan theo gdc do,
each
danh gia nao thi
"tii
diic"
(C6ng-Dung-Ng6n-Hanh)
v^n

cd nbiing
gia tri tich cUc va bieu hien ngay cang da dang pbong phu d moi ngUdi
705
phu nut Viet Nam. Bdi
le,
chinh ho da eiing dan
toe
vUdt qua ban
che
lich
sd
de binh thanh nhiing pham chat dao
diie
c6 y nghia truyen
tho'ng, song dam da ban sic rieng ciia dan toe tiep thu nhiing tinh hoa
ciia thdi dai va nhan loai tien bo tren the gidi.
706