Ứng dụng phần mềm cabri 3D trong dạy học định lí hình học không gian lớp 11 trung học phổ thông

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA SƢ PHẠM







ĐỖ THỊ QUỲNH GIAO





ỨNG DỤNG PHẦN MỀM CABRI 3D TRONG DẠY HỌC ĐỊNH LÍ HÌNH HỌC
KHÔNG GIAN LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG


LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM TOÁN

HÀ NỘI – 2009

2

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC









ỨNG DỤNG PHẦN MỀM CABRI 3D TRONG DẠY HỌC ĐỊNH LÍ
HÌNH HỌC KHÔNG GIAN LỚP 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG



LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM TOÁN HỌC

Chuyên ngành: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC
(BỘ MÔN TOÁN)
Mã số: 60 14 10


Học viên : Đỗ Thị Quỳnh Giao
Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Chí Thành

HÀ NỘI – 2009






MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU


1

2

3
 
3

3

3


4

4

4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
5

5


6

7


7


8

9

9

11

13


15

15

15





17

19

22

23
1.4.1. 
23

24

25

26

27

29
1.5.1. 

29

31

33
Kê
́
t luâ
̣
n chƣơng 1
35
Chƣơng 2: PHÂN TÍCH CHƢƠNG TRÌNH VÀ SÁCH GIÁO KHOA THPT
NĂM 2007 PHẦN HHKG - XÂY DỰNG MỘT SỐ TÌNH HUỐNG DẠY HỌC
ĐIỂN HÌNH
38

38

38

39

39

41

42

45


50
 
55
Kết luận chƣơng 2
66
Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
68


3.1. 
68

68

68

70

78

85

86
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

87

88

88



89
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
-
 



 


                
               
    


-      -    

- 
 

-



             







        





      

             - 




.
: “Ứng dụng phần mềm Cabri 3D
trong dạy học định lí hình học không gian lớp 11 trung học phổ thông”.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
- c

- 

- 
-               


- 
- 
3. Câu hỏi nghiên cứu


- 

- 

4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng khảo sát
4.1 Khách thể nghiên cứu

4.2 Đối tượng khảo sát

4.3 Mẫu khảo sát
   
5. Phạm vi nghiên cứu
                

ao.
6. Giả thuyết khoa học
- 

- 


7. Phƣơng pháp nghiên cứu
-               

- 



- 
 


8. Những đóng góp của luận văn
- 


-                

- 

- 


-                 
HHKG.
9. Cấu trúc của luận văn



             


Chƣơng 1: 
1.1. Định hƣớng đổi mới PPDH ở THPT hiện nay
Sơ đồ 1.1: Quá trình dạy học





















-- 

[9, tr.114] 



  

        


 

.

tổ chức cho người học học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác,
tích cực, chủ động và sáng tạo
           n

 



1.1.1. Xác lập vị trí chủ thể của người học, bảo đảm tính tự giác, tích cực, chủ động
và sáng tạo của hoạt động học tập được thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu
   








1.1.2. Tri thức được cài đặt trong các tình huống có dụng ý sư phạm





 [5, tr.207] người học không học bằng cách
thu nhận một cách thụ động những tri thức do người khác truyền cho một cách áp
đặt, mà bằng cách đặt mình vào trong một môi trường tích cực, phát hiện ra vấn đề,
giải quyết vấn đề bằng cách đồng hoá hay điều ứng những kiến thức và kinh nghiệm
đã có cho thích ứng với tình huống mới, từ đó xây dựng nên những hiểu biết mới cho
bản thân
       

1.1.3. Khai thác những phương tiện dạy học để tiếp nối và gia tăng sức mạnh của
con người



     





s


1.1.4. Xác định vai trò mới của người thầy với tư cách là người thiết kế, uỷ thác,
điều khiển và thể chế hóa



 





 

- Thiết kế              

- Uỷ thác


- Điều khiển: 



- Thể chế hoá


 
 


1.2. Phƣơng pháp dạy học tích cực
1.2.1. Các dấu hiệu đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực









 
                



- 
- c;
- 
- 
 
 


- 

- 


- 




- 




- 
               
p





PPDH tích cực
PPDH truyền thống không tích cực












HS t









 nhanh










 
 
     

1.2.2. Tích cực hoá HĐ của HS trong học tập
1.2.2.1. Khái niệm về tính tích cực
   
    



  




1.2.2.2. Dấu hiệu nhận biết tính tích cực

 

- 


- 

- 




- 
- 
- 
- 


- 
- 
- 
- 
- 


- Bắt chước
 
- Tìm tòi 

- Sáng tạo



1.2.2.3. Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của HS THPT
 

- 

- 
             




-   



- 
-  
- 
- 
- 
HS.
- 

- 

- 
1.2.3. Dạy học theo quan điểm thực nghiệm
    



     



oi



quan 



[18]).
 



y

- 
- 
- 

- 
- 

  



1.3 Dạy học định lí
1.3.1 Khái niệm định lí và định lí toán học



Ví dụ 1: “Nếu ba mặt đôi một cắt nhau theo ba giao tuyến
phân biệt thì ba giao tuyến ấy hoặc đồng quy hoặc đôi một song song”.
Ví dụ 2: “Mọi vật chuyển động đều có quán tính”
 “Định lí là sự phát biểu
đúng của một lý thuyết toán học. Tính đúng đắn của một định lí phải được thiết lập


bằng một phép chứng minh, xuất phát từ những tiên đề, những khái niệm đã được định
nghĩa và những định lí đã được thiết lập trước đó và tuân theo các quy tắc của logic
toán. Định lí thường cho dưới dạng kéo theo P

Q, P được gọi là giả thiết, Q được
gọi là kết luận. Trong phép chứng minh định lí người ta thường thừa nhận giả thiết là
đúng, và suy ra từ đó những sự kiện nêu trong kết luận”.
Ví dụ: 

1.3.2. Những yêu cầu cơ bản khi DH định lí toán học


 



1.3.2.1. Làm cho HS nắm chắc nội dung định lí và hệ thống định lí trong mối liên hệ

giữa chúng

 






1.3.2.2. Làm cho HS thấy được sự cần thiết phải chứng minh định lí, thấy được chứng
minh định lí là một yếu tố quan trọng trong phương pháp làm việc trên lĩnh vực toán
học. Đồng thời bản thân HS phải biết chứng minh một cách chặt chẽ, chính xác các
định lí đưa ra.



 




 



1.3.2.3. HS biết vận dụng các định lí vào việc giải bài tập, giải quyết các vấn đề thực
tiễn




 



1.3.2.4. Phát triển năng lực suy luận, chứng minh và óc sáng tạo cho HS, gây được
hứng thú cho HS, làm cho HS muốn tìm tòi phát hiện ra những vấn đề mới của toán
học.
             
         


1.3.3. Tiến trình dạy học định lí ở trường phổ thông
Theo [16




Sơ đồ 1.2: Các tiến trình dạy học







- 

-  
- 

Suy diễn

2. 




Bài toán → Định lý









Thực nghiệm / Suy luận










6. C

CÁC TIẾN TRÌNH DẠY HỌC ĐỊNH LÝ



       

- 
- 




 



1.3.4. Ưu điểm và nhược điểm của mỗi tiến trình

                
- 
 Thực nghiệm/Suy luận
Ƣu điểm
- 


- 

- 

+ B





- 


- 
Nhƣợc điểm
- 
- 

- 


 Bài toán → Định lí
Ƣu điểm

- 
- 
- 




Nhƣợc điểm
- 

- 


 Suy diễn
Ƣu điểm
- 


- 
- 
- 


Nhƣợc điểm
- 

-  

- 



- 
     “phi hoàn cảnh hóa”, “phi thời gian hóa”, “phi cá nhân
hóa”

1.3.5 Phát triển năng lực chứng minh toán học
            



- 
- 
- 
inh sai. Tuy








- 
- 
- 
             

              
             theo con





- 
- 
- 








  

