LỜI MỞ ĐẦU
Văn hóa đã và đang trở thành một nhân tố có tác động mạnh tới mọi khía
cạnh của hoạt động kinh doanh, ngày càng hiện diện và trở thành nguồn lực
nội sinh mạnh mẽ trong mọi hoạt động của doanh nghiệp như marketing, xây
dựng thương hiệu, định hướng khách hàng… Văn hóa doanh nghiệp cũng vì
thế mà trở thành tiêu chí quan trọng khi đánh giá về một doanh nghiệp. Dù ở
các cường quốc kinh tế như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… hay như các nước
đang phát triển như Việt Nam thì việc xây dựng văn hóa doanh nghiêp vẫn là
một trong những mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp, các tập đoàn.
Thực tế cho thấy nơi nào có văn hóa doanh nghiệp mạnh thì có sự tồn tại và
phát triển càng bền vững như tập doàn Honda Motor – nhà sản xuất ô tô xe
máy hàng đầu thế giới, Matsushita – công ty hàng đầu vê mặt hàng điện của
thế giới và Nhật Bản ; hay như Hewlette – Packard, Mc Donal của Mỹ…
Thậm chí ở Việt Nam các tập đoàn lớn như Hòa Phát, FPT, hay Công ty cà
phê Trung Nguyên cũng thể hiện những đặc trưng văn hóa rất rõ nét.
Bên cạnh đó, những doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình xây dựng và
phát triển cũng rất chú trọng đến việc xây dựng văn hóa cho riêng mình. Một
ví dụ điển hình là văn hóa được xây dựng trong một nhà ăn mang tên « La
Vietnamienne » nằm trên phố Nicolas ở thành phố Lille (Pháp) do một người
đàn ông gốc Việt làm giám đốc. Quán ăn Việt này được dân sành ăn trong cả
thành phố biết đến và nếu như khách hàng không đặt chỗ trước thì cũng khó
còn chỗ cho một cuộc viếng thăm bất ngờ. Quán ăn nổi tiếng như vậy không
chỉ bởi đồ ăn ngon mà thực khách vào đây con rất bất ngờ, thích thú và bị ấn
tượng sâu sắc bởi nét văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Việt hiện hữu trong
không gian của quán.
1
I/ Giới thiệu chung về văn hóa La Vienamiene
Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những nhân tố văn hóa được doanh
nghiệp chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh, tạo
nên bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp đó. Nó bao gồm toàn bộ các giá trị
văn hóa (thói quen, chuẩn mực, giá trị, triết lý, mục tiêu, bầu không khí tổ
chức, quan niệm, tập quán, truyền thống …) được các thế hệ thành viên chia
sẻ, chấp nhận, tôn trọng, và theo đó ứng xử với công việc và ứng xử với
nhau ; toàn bộ các giá trị văn hóa được xây dựng trong suốt quá trình hình
thành doanh nghiệp, trở thành các quan niệm, tập quán và truyền thống ăn sâu
vào hoạt động của doanh nghiệp, chi phối suy nghĩ và hành vi của mọi thành
viên trong doanh nghiệp, tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp.
Tuy lập nghiệp trên đất Pháp nhưng vị giám đốc dáng người nhỏ nhắn
tuổi đã ngoài 60 là một người rất yêu quê hương, yêu văn hóa Việt. Vì vậy
ông luôn tâm niệm xây dựng nhà hàng của mình mang đậm phong cách Việt
và in đậm bản sắc văn hóa Việt và tất hiên là phù hợp với văn hóa Pháp. Từ
cách bài trí đồ đạc trong quán, trang phục của nhân viên, phong cách và thái
độ phục vụ khách hàng đều được ông chú tâm thực hiện hết sức nghiêm túc,
công phu. Những thực khách tới đây không chỉ là người Việt sống tại Pháp
mà còn có cả người Pháp và những du khách từ những đất nước khác nhau
ghé qua trong những chuyến đi dài của họ. Người Việt Nam tới đây để thấy
mình như được trở về quê hương. Người nước ngoài tới đây để được khám
phá và tiếp xúc với những đặc trưng của một nền văn hóa phuơng Đông
phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc Việt. Tìm hiểu về văn hóa LA
VIETNAMIENE, sẽ dễ dàng nhận ra ba cấp độ thể hiện là : các quá trình và
cấu trúc hữu hình ; những giá trị được chấp nhận và tuyên bố ; các giá trị cốt
lõi.
II/ Các cấp độ thể hiện của văn hóa La Vietnamiene
1. Cấp độ thứ nhất : Cấu trúc hữu hình
2
Nằm ngay trên con phố Nicolas, La vietnamene rất dễ tìm nhờ một biển
hiệu lớn sáng sủa với dòng chữ tiếng pháp nổi bật : « LA VIETNMIENE », in
kề ngay dưới dòng chữ ấy là dòng chữ tiếng Việt : « QUÁN VIỆT » được
khắc theo lối chữ thư pháp cổ rất đẹp, mềm mại và bắt mắt. Hai bên rìa tấm
biển là một hình ảnh rất Việt Nam : một khóm tre nghiêng mình bên dòng
sông uốn lượn, dưới gốc tre cột một chú trâu đang nằm hóng mát, quay mặt ra
ngoài và được cách điệu bằng một nụ cười rất tươi vui và vô cùng thân thiện.
Màu sắc của tấm biển không hề rực rỡ, được kết hợp hợp hầu hết những tông
màu tối nhu nâu, đen và trắng, táo một phong cách nhẹ nhàng, thanh thoát và
ấn tượng sâu lắng. Chính người Việt Nam khi đến đây cũng không khỏi ngỡ
ngàng khi nhìn tấm biển với một hình ảnh dân dã ấy ngay giữa lòng thành phố
tráng lệ xứ người.
Mặt tiền của quán được bao bọc bởi một lớp kính trong suốt. Vì vậy từ
ngoài đường nhìn vào đã có thể nhìn thấy được cả không gian của quán trong
ánh điện trắng sáng choang. Đứng ngoài cửa ra vào là hai cô gái Việt Nam
xinh đẹp và duyên dáng trong trang phục áo dài truyền thống luôn mỉm cười
tươi tắn và dịu dàng mỗi khi mở cửa đón và tiễn khách ra vào kèm theo những
lời chào rất nhỏ nhẹ được một cô nói bằng Tiếng việt và cô còn lại sẽ dchj
sang tiếng Pháp : « Chào mừng quí khách đến với nhà hàng. Rất hân hạnh
được phục vụ quí khách. » ; « hẹn gặp lại quý khách ! ». Bước chân vào bên
trong quán hẳn ai cũng sẽ thấy trân trọng và thích thú với lối bài trí ở đó. Toàn
bộ bàn ghế đều được sơn màu gụ đã tạo nên nét cổ kính cho không gian của
quán. Diện tích quán khá rộng, được ngăn chia thành nhiều khu vực phục vụ
nhỏ theo kiểu bậc thang hình xoắn ốc. Trên tường trang trí những bức tranh
đông hồ được treo trong khung kính với những hình ảnh dân gian như đàn lợn
âm dương, đám cưới chuột, hứng dừa, xem đấu vật… Rất nhiều khách nước
ngoài tỏ ra rất thích thú với những bức tranh này. Một vài nơi trong quán đặt
những khóm trúc nhỏ (tất nhiên được gia công từ nhựa) trông như cây thật tạo
điểm nhấn. Những lọ sen hồng, sen trắng cũng được làm giả một cách tinh
3
xảo được đặt trên những chiếc giá gỗ cũng sơn màu gụ rất phù hợp với một
không gian đầy chất Việt của quán. Tại quầy thanh toán có đặt một chiếc hộp
kính nhỏ, trong lòng hộp kính ấy đặt tấm thảm đỏ và trên tấm thảm ấy trưng
bày những đồng tiền Việt Nam từ xưa cho tới bây giờ.
Nhân viên phục vụ trong quán hầu hết là các sinh viên người Việt. Vì
vậy ngôn ngữ trong quán ăn được sử dụng với cả tiếng Pháp và tiếng Việt tùy
từng đối tượng khách hàng là người Việt hay người Pháp. Thật thú vị là ở đây
có một sự tôn trọng rất đặc biệt của những nhân viên với nhau : những sinh
viên làm việc tại đây tuổi xấp xỉ nhau nhưng hễ ai hơn dù là một tuổi đều
được gọi là anh, là chị nghe rất gần gũi và thân mật. Nhân viên nữ luôn mặc
áo dài, nhân viên nam thì mặc áo sơ mi trắng và thắt cà vạt đỏ. Đội ngũ nhân
viên trẻ trung, năng động với thái độ phục vụ lịch sự, nhã nhặn, niềm nở trong
mọi tình huống luôn tạo cho khách hàng niềm tin yêu và cảm giác thoải mái,
dễ chịu khi đến với quán. Những người làm việc tại đây thường rất trung
thành với quán. Họ thương yêu nhau, gắn bó với nhau như một gia đình. Cuối
mỗi kỳ tổng kết kinh doanh và vào những ngày lễ, ngày tết cổ truyền Việt
Nam họ thường được mời dùng cơm với gia đình giám đốc ngay tại nhà riêng
của ông. Trong bữa cơm thân mật đó, họ truyện trò, trao đổi, tâm sự, chia sẻ
với nhau về cuộc sống, về học tập và cả về nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương. Vị
giám đốc già đáng kính điều hành quán ăn với cả tâm huyết và tình yêu luôn
nhắc nhở mọi người phải sát cánh bên nhau. Ông có dáng vẻ bề ngoài khá
lạnh lùng và ít nói nhưng luôn chỉ bảo nhân viên của mình với thái độ hiền từ
và nghiêm nghị như môt người cha. Vào mỗi dịp lễ tết Nguyên Đán, ông
thường tổ chức cho nhân viên của mình đón tết ngay tại nhà hàng. Ông
khuyến khích mọi người mời bạn bè tới dự.
Ông luôn ưu ái nhận những sinh viên Việt Nam đang du học tại đây vào
làm việc cho quán. Mỗi nhân viên khi vào đây đều được ông cho biết rõ
những nội qui, nguyên tắc hoạt động của quán. Và ông cũng cho biết rằng
điều tâm niệm của ông là làm sao qua ăn uống ông muốn cho những con
4
người tới đây một góc nhìn về văn hóa Việt, cho những người Việt Nam sống
xa quê hương không bao giờ quên gốc gác của mình mà thêm yêu hơn đất
nước mình. Những câu chuyện đặc biệt từng xảy ra trong nhà hàng luôn được
kể lại để mọi người tự nhắc nhở nhau trong cách cư xử với khách. Vì vậy tất
cả những nhân viên phục vụ ở đây đều làm việc hết mình với một tình yêu tổ
quốc của những người con xa xứ như ông.
Vì là quán Việt nên mọi đồ ăn thức uống ở đây đều là đồ Việt. Đủ loại
từ phở, cơm canh, dưa muối của ba miền cho đến giò chả đều được quán ăn
sẵn sàng đáp ứng đầy đủ. Sau khi dùng cơm, mọi người có thể lên phòng trà
được bố trí trên tầng cao nhất. Tại đây, khách hàng sẽ được ngồi sập, uống trà
và nghe hát những làn điệu dân ca, quan họ, thậm chí cả những điệu lý cung
đình Huế. Ở một nơi xa xứ như vậy, được ăn cơm, nghe giọng Việt thật không
còn gì hạnh phúc bằng. Vì vậy mà quán lúc nào cũng tấp nập và thường
xuyên hết chỗ.
2. Cấp độ thứ hai : Những giá trị được chia sẻ, chấp nhận và tuyên bố
Qui mô hoạt động kinh doanh của nhà hàng tương đối lớn. Những
biểu hiện văn hóa dặc trưng của quán ở cả bên trong và bên ngoài phần nào
cho thấy cách quản lý nhà hàng rất nguyên tắc và rất rõ ràng thể hiện sự
chuyên nghiệp của những người quản lý ở đây. Với mục tiêu đưa LA
VIETNAMIENE phát triển không ngừng, LA VIETNAMIENE có những giá
trị được chia sẻ, chấp nhận và tuyên bố rõ ràng :
Sứ mệnh của LA VIETNAMIENE :
LA VIETNAMIENE xác định sứ mệnh cho mình là : mang đến cho khách
hàng sự phục vụ chu đáo nhất với những món ăn ngon, sạch và bổ dưỡng,
không khí gia đình ấm cúng như ở quê nhà.
Triết lý kinh doanh của LA VIETNAMIENE :
Rút ngắn khoảng cách địa lý, kết nối tinh thần dân tộc.
5