ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ
Dương Ngọc Thanh
NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kinh tế chính trị
Mã số: 60 31 01
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS PHẠM VĂN DŨNG
Hà Nội - 2006
PHẦN MỞ ĐẦU
MỤC LỤC
Trang
LỜI MỞ ĐẦU 1
Chương I: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về cạnh tranh
và năng lực cạnh tranh của DN NVV 5
1.1. Tổng quan chung về năng lực cạnh tranh của DNNVV 5
1.1.1. Khái lược về lý thuyết cạnh tranh 5
1.1.2. Năng lực cạnh tranh và các yếu tố ảnh hưởng 8
1.1.2.1. Quan niệm về năng lực cạnh tranh 8
1.1.2.2. Các yếu tố cấu thành và chỉ tiêu đánh giá NLCT 14
1.1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh trong
bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế 21
1.1.3. Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ 23
1.1.3.1 Quan niệm về DNNVV 23
1.1.3.2 Những lợi thế cạnh tranh của DNNVV 28
1.1.3.3 Những hạn chế cạnh tranh của DNNV 30
1.2 Kinh nghiệm của một số nước về nâng cao NLCTcủa DNNVV 32
1.2.1. Vai trò của nhà nước trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh
của doanh nghiệp nhỏ và vừa 32
1.2.1.1 Hàn Quốc 32
1.2.1.2 Singapore 36
1.2.1.3 Đài Loan 40
1.2.2 Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 42
Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh của DNNVV
ở Việt Nam hiện nay 45
2.1 . Tình hình phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam
trong thời kỳ đổi mới 45
2.1.1 Giai đoạn 1986 đến 1989 46
2.1.2 Giai đoạn 1991 đến 1999 46
2.1.3 Giai đoạn 2000 đến nay 49
* Những kết quả chung trong việc phát triển DNNVV 54
2.2 Phân tích năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa
ở Việt Nam hiện nay 59
2.2.1 Các yếu tố cấu thành sức cạnh tranh của DNNVV 59
2.2.1.1 Vốn của doanh nghiệp. 59
2.2.1.2 Các hoạt động nghiên cứu thị trường 61
2.2.1.3 Chiến lược kinh doanh của các DNNVV 63
2.2.1.4 Năng lực quản lý điều hành của các DNNVV 68
2.2.1.5 Chi phí của DNNVV 68
2.2.1.6 Trình độ trang thiết bị công nghệ 73
2.2.1.7 Nhân lực trong DNNVV 74
2.2.2 Thực trạng các nhân tố ảnh hưởng năng lực cạnh tranh DNNVV
ở Việt Nam hiện nay 76
2.2.2.1 Các nhân tố quốc tế 76
2.2.2.2 Các nhân tố trong nước 76
Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh
DNNVV ở Việt Nam 80
3.1. Bối cảnh mới và những vấn đề đặt ra cho DNNVV Việt Nam 80
3.1.1 Những xu hướng phát triển chủ yếu của kinh tế thế giới và khu vực. 80
3.1.2. Một số vấn đề đặt ra cho nền kinh tế Việt Nam 82
3.1.3 Những yêu cầu đặt ra đối với DNNVV Việt Nam 84
3.2. Quan điểm về nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNVV 87
3.2.1 Chấp nhận cạnh tranh và chủ động nâng cao NLCT của DNNVV 87
3.2.2 Nhà nước không làm thay DN mà chỉ hỗ trợ DN 88
3.2.3 Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa
trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế của của chính nó và của đất nước 89
3.3. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp
nhỏ và vừa ở Việt Nam 89
3.3.1 Các giải pháp thuộc về nhà nước 89
3.3.1.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách 90
3.3.1.2. Hoàn thiện và phát triển đồng bộ các loại thị trường 90
3.3.1.3. Đầu tư cơ sở hạ tầng vật chất hỗ trợ các DNNVV 91
3.3.1.4.Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại thông tin thị trường 92
3.3.1.5. Phát triển các tổ chức tư vấn, dịch vụ và hỗ trợ DNNVV 93
3.3.1.6. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực, sắp xếp lại
các doanh nghiệp nhà nước 94
3.3.2 Các giải pháp thuộc về Doanh nghiệp 94
3.3.2.1. Tăng cường hoạt động Marketing hỗn hợp 94
3.3.2.2. Giảm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm 99
3.3.2.3. Xây dựng và phát triển thương hiệu của DNNVV 99
3.3.2.4. Đổi mới cơ cấu tổ chức quản lý, hoàn thiện kỹ năng quản lý
của đội ngũ lãnh đạo, quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa 100
3.3.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các DNNVV 102
3.3.2.6. Xây dựng văn hoá và đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp. 103
3.3.2.7. Minh bạch hoạt động DN 104
KẾT LUẬN 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO 106