Báo chí Việt Nam thời kỳ đổi mới

DẠI IIỌC QUỔC (ỉIA HA NOI
I kl Ó\<; DAI IKK' KHOA nọ c \A IIOI \ À M1AN \ \ \

()0()

TEM ứ TẢI:
M o e i ị l ĩ V J Ệ T ĩ l K f f i
E% )& 3\ &$> ĩ ò ể ĩ i iH Ó il.
MÃ SỔ: Q\-97-(U.
Họ và tên chủ trì: TS. Dương Xuân Son.
'■ ? '• .j i: ? ; ;■ ; • ! ’ ị,,' /; { ị ị I
DT / m f 1
í
,
-i
Ilà Noi 15-5-2000.
MỞ ĐẨU
Có thê’ nói háo chí là một trong nhũng bộ phận quan irọnti nhài dó c;'m ili.mh
xii hội hiện dại. Với những chức năng có tính dặc thù cao. háo chí nưà\ ùmu Ho
thành món ăn tinh thần không thể (liiêu trong CIIÔC sống hàn*! n°ày N";iv IÌI í In
mơi hình thanh (21-6-1925) báo chí cách niíiniỉ, Vièl Nam (.lã có nluìuti (.lon11 >’op \í)
cùng to lớn trong cuộc đau tranh giai phổng clân tộc giành chính quyên từ luv thiu
dán phong kiến. Rồi kháng chiến chống Mỹ, giai phóng miền Nam, ihònu 11 hất il;ii
nước, háo chí luôn là người bạn đường dáng tin cạy kịp thòi cổ vũ khích lẹ quàn doi
la, nhân dân ta.
Cùng với các lĩnh vực khác cùa dời sống xã hội bước vào conn CIKK' lỉoi moi
cua Đang mà dại hội VI đã vạch ra các plnrơnii tiện thônII liu dai chiiiui 1-0 liu III
Iiliưng ticiì dc, nhưng dicii kiộn iat tliuân loi clc phút Iricn. ( ìiiii 4.^0 co (.11K11) h.io 1 1)1
VO! hơn 9000 nhà háo chuyên nghiệp cìinn đỏng dáo dôi ngũ còiiíi lúc VIOII tl;iii*’ t. o
những nỗ lực không ngừng Irong lĩnh vực hoạt tlộnii của mình. Mac liu pli.il đmu;
trước những thứ thách rất khác nghiệt của cơ chế thị tnrỜMíi, nlitìim nam Iio l;n J.|\

báo chí dã có những khởi sác quan trọng cá vé nội dung lẫn hình thức. (Yk- o> lịiuii
hao chi không nhưng phục vụ cồng cuộc dổi mới dát nước mà còn Iiliunh cluínu lu
dổi mới mình, vững vàng trước những thử ihácii đế hoàn thành nhiệm MI diinh III
chuyên môn. Các chủ trương dường lối, chính sách của Đang và Nhà nưov iliuv
báo chí tuyên truyền, quán triệt tới đông dao quần cluìnq nhàn dàn. Dac hioi Irt>11
thời gian qua, báo chí ngày càng thể hiện rõ lính chiên dấu. vai lù) kliõiiii ilio Ilik-U
trong việc phc phán những hiện tượng liêu cực và đáu tranh chong lại Iilũmn quan
điếm sai lệch, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ.
Vê mặt hình thức, diện mạo háo chí ngày nay cĩìne có nhữiiii đoi iIkiv rõ IVI.
Cùng VỚI kỹ tluiẠt in, kỹ thuật phát llianh truyền hình kliònu ntiùni: duov hicii il.ii
lìoá dế tièp nhận và truyén lai nhanh thỏnu tin. Mỗi lò' báo. lap chí. 11)01 eLu ịtli.ii
llianh truy én hình đều chăm lo hơn tới hình thức sán plúím Ihônii tm cua Iiimli ,L-
hap (lan bạn đọc, thu luit sự chú ý cua người xem. Điều thum Iiurnu là ilã moi
tờ hao, tạp chí đang từng bước thích ứng với cơ c h ế thị tri rim u. lự liach !o;m nlmiụ:
van giữ đúng định hướng tư tưởng. Một số tờ háo chính trị, lý luận thin- a ) lìlimi-
cai tiên quan trọng, từng bước giam bót sự lài trợ của Nhà nưóv.
Tuy vậy, cùng vói những mặt mạnh, tiến bộ là chú yếu, trong hoa! don - ku.
chí vẫn còn có một s ố hạn chế nhất (lịnh. Cũng như các lĩnh vực khác cua ilòi son-
xa họi, hoạt đọng trong điêu kiện cua Hỏn kinh tẽ thi trường ilico đinh luíóìiti v ì hói
chu nghía CỈOI VƠI bao chi lcì m ột vân đê hoàn toùn inới nic. V iôc c;ìi ‘MUIII pỈKin I1V11
ngan sách của các báo, tạp chí từ trước đến nay vẫn dược cấp ! 1 à11 lĩ nam dã dom l;ti
khong It khó khan. Vừa phải tự hạch toán Ihn chi ngân sáclì vừa phai <JHI \Ù||«J um
chí, m ục đích, bản sắc của những tờ háo, thực sự là một việc làm khonu kho
khăn mới làm nảy sinh những hạn chẽ liêu cực mói. Trong lioai tloii- bao d n J.I
xuat hiện m ột số khuynh lìirớng dáng lo ngại như thirơnu mại hon; \;i roi ton du.
m ục đích, dối tượng của từng tờ báo tạo nên sự irìinu lặp \ô nội ilmu: (V iiIikmi u>
báo. N gược lại với háo chí trước đây, các CO' quan báo chí lại co XII Imoiii: i\c ,'.ip
tới những tiêu cực, mặt trái của xa hội nhiéu hơn là phan ánh nluìniỉ 111KI11 lo IIHM. u
nơi này hay nơi khác, ở mức độ này hay mức độ khác ít nhiều dà có liiọn IIIOIIL! M
phạm Luật báo chí, vi phạm đạo đức của người làm háo. Một NÒ cơ Cịiian b;íi> c 1)1

còn Ihô hiện rõ tính cửa quyền trong lĩnh vực thông tin hai chiều.
ĩio n g m ột nền dan chủ ngày càng mớ rộng. Trong một nền kinh le 1Ỉ1I inròiiL!
ngày càng cạnh tranh gay gắt. Phai làm gì và làm như thè nào đó có ilic kliac pliiK
dược những hạn chế tiêu cực trong hoạt dộng háo chí hiện 1111V? Phái tiicn h;u> du
dung hướng, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đang và Nhà mrớc ỉiiao cho. khôiiii d u l.t
mối quan tam của những người làm báo, cúa mỗi toà soạn báo mà dã Ho ilìành m.H
Cịiian tâm chung của toàn xã hội.
Thời gian dổi mới vừa qua là thời uian thứ thách clôi với háo chi. I.'| 1I101 • I.:i.
vừa học vừa làm, vừa dúc rút kinh nghiệm. Onmu ta khãnti clịnli uhữnu OI iì.iiil:
những thành tựu mà báo chí Cách mạng Việt Nam đã dại (.lược kê lừ khi Ikii J.Hi
công cuộc Đổi mới đất nước đến nay là một bước nháy vọt thinti 1)1111)''. (liiiiii: 1.1
cũng thang thắn nhìn nhận những hạn chế tiêu cực đanu còn lon tại liicii Ii;i\. (\>
mặt dã trở thành khuynh hướng nếu không nuăn chặn kịp thời sẽ có I1LUI\ LII l.nn
cho báo chí đi chệch định hướng của báo chí XMCN. Phát hiện, phan Ikli Iilmn;.:
nguồn gốc nguyên nhân từ dó tìm ra những tiini pháp khắc phục CŨI 1 !_1 1,1 iu')i VIun
chính của đề tài: Báo chí Việt Nam thời kỳ dổi mới.
Đe tài đưực trình bày theo câu trúc sau:
A- MỞ ĐẨU
B- NỘI DUNG GỐM:
Chương ĩ: Những nét đôi mời cơ bản cùa báo chí Việt Nam troniị thoi kv doi mui
(từ 19X6 đến ỉ 999)
I Kliái quát clìiiniỊ về tình hìiì/i háo chí thời kỳ íloi mới.
2. Dôi mới vê nội chtììỊị và hình thức của báo chi.
3. Doi mới kỹ thuật ỉlìônq tin.
4. Sự trưởng thành của đội n(Ịũ nliữiiiỊ iiíỊiròi làm hút).
c lì Ươn lĩ II: Nhữníỉ điểm còn hạn chè của báo clá liiện nay.
1. 7 ừ khuynh hướng thương mại lìoá đến khuynh hươu? xa lời ton chi. mtn (.lích ili‘ì
tượníỊ của tờ báo tạo nên sự trùn (Ị lặp vờ' nội ilmiiị của lìhicii tờ háo
2. Sự bù/ìíỊ nô của quàng cáo trên các phiứsiiiỊ íiự/1 íliôìií’ rin c/ụi cliiui^,
3. Khuynh hướng nêu những tiêu cực, mặt trái nia xã hoi nhicu hun 'm ịhuin

nhữnỊị nhàn tổ mùi.
7. k/ntvnh /iiíoHỊỊ cửa c/uxên của một sô ('(>'(/11(111 háo chí 17 plìụm ỉ.itúi !\I. I n:
5. Những dicni han chế khác cim báo chi
11.5.1. Con một số bài báo lệch lạc vò quan (Hóm rim 11111)11'.:. iluóiu:
Ị
s
chỉnh sách của Đang và Nhà nước.
11.5.2. Hiện tượng vi phạm đạo đức người làm háo.
11.5.3. Số lượng phát hành của báo chí còn ít, nhất là đoi VÓI \III1-J >.111. \ ,111'
Chương ĨIĨ: Nguyên nhàn của những hạn chế trong lĩnh vực hoạt (ĨỘIIỊỊ bao chi
ì . Những nguồn gốc nguyên nhân (lo tìnlì lùnlì clin/Ịí’ của xà hội tạo I\I
2. Tác (ỉộtìíi của cơ chế thị trường dân báo chí.
3 . Vỡ phía những nqười làm báo.
4. Vai trỏ của các cơ quan chủ quán (l(')'i với háo chi.
Ch ươn lĩ ỈV: Khắc phục hạn chế dê phát triển báo chí.
4.1 Bo, cành quốc tế, trotiíỊ nước nlìữỉiiỊ năm tới.
4 .2 . Nhữnạ vấn đề dặt ra.
4.3. Một sô lỊĨải pháp cụ thể.
4.3.1. Đầu tư cho báo chí.
4.3.2. Hoàn chỉnh các văn bán pháp luật, pháp quy ve Ilệ iliõiHi c;n phnon
liện thông tin đại chúng.
4.3.3. Tang cường côn g táclãnh đao h;i() chí. chí dạo, CỊIKÌII lý hiío d u CIKI V .u
CO' Cịiiaĩi Đảng và Nhà nước.
4.3.4. Đòi hỏi mỗi cơ quan báo chí phái có Iiliũìm nồ lực IIÒIIIÍ.
c- KẾT LUẬN
- Phụ lục
- Tài liệu tham khao.
CIIƯONG T NHỮNG NÉT Đổi MỚI c ơ BẲN CỦA HÁO m i
VIỆT NAM TRONG THỜI (ỈIAN QUA.
1. Khái quát chung về tình hình báo clìí Việt Nam lìưn 10 năm (|iia( từ 1986-

1999):
Những năm đổi mới vừa qua, vói sự quan tâm chỉ đạo cua Đanti. Sự ilau lu
ngân sách của nhà nước, của các ngành, đoàn thế, (lịa phươiiii và sự nỗ lực pluìn chiu
cứa các cơ quan báo chí, nền báo chí Việt Nam dã phát triển khá nhanh về số lượiiiỉ
hình thành hệ thống thông tân, báo chí, phát thanh, Iruyén hình rộiiii kh;ìp troniỉ ca
inrớc.
Năm 1986 ấn phẩm báo chí toàn quốc có 241 đầu báo, phát hành 230 tiieu
ban. Nam 1991 có thêm 59 cỉầu báo tăng sô lượng phát hành lèn 29X triệu h;in. ()
lliời điếm này(năm 1999), cả nước hiện có 450 cơ quan báo và tạp chí vói hon 614
triệu hán in, liêu thụ lcS nghìn tấn giấy một năm( 1990 mới tiêu thụ 7000 lãn Iỉi;ì>
một năm), có 63 tờ báo trung ương, 97 lờ báo tlịii phương, 1 báo và 20 I;ip du iloi
ngoại.
Ca nước có 6 tờ báo xuât han hànc ngày, khône kể tờ tin tức buổi chiên và lò
Việt Nam News thuộc TTXVN. Nhiều tò' háo ra một tuấn 3-4 số, có Iihữnu sỏ CIIOI
tuần, cuối tháng. Một tờ báo ra thêm phụ trang định kỷ hoặc khỏiiỉi (.lịnh kỳ.
Các báo đối ngoại tăng nhanh về số hrợim từ 12 đầu báo Iiănì I^Síi k‘11 .'(1
chiu hao nam 1999. Báo chí mặt trân, đoàn thỏ tổ chức xã hôi tãiiLí rãt nhanh lù I ;
ciiìu báo lèn 380 dầu báo chỉ trong vòng 13 năm kế từ 19X6 đến 1C)W. Kliãp Iroiụ:
ca IHÍOC. ca kim VIÍC nông tlìôn, hái dao, vìum sâu, vime \;i mà con VIIIÍII r;i Iiliu'11
I1ƯOC tlẽn thc giói. Công suât, thời lirợng phát sónu YÌI chái lưoni: k\ iliiKii \,I MOI
ilimy được cái tiến rõ rệt, 61 tính, thành phố tlcu có (lài phái thanh \;i im\en hmh
có 3KX dài phát FM, các huyện thị có 9385 dài truycn thanh CO' so. I\ lọ ilan
dài chiếm 80% và diện phú sóng và 70% số hộ gia dinh xem dược chưónu u inli LII.I
dài TI1VN. Đài tiếng nói Việt Nam phát đồng thòi trên năm hộ thốnu cluioni: Ilình
với I 13 giờ mỗi ngày(76 giờ phát thanh đối nội và 37 giờ phái bằnu 12 Ihú ĩieiìLi
ĩiirớc ngoài).
Hầu hết các tỉnh đã hoặc dang xây dựng dài truyền hình hoặc chironi: Iiìnli
tmyen hình riêng. Đài THVN từ thánq 3- 1991 đã hước dấu thực hiện phú sóiiiỉ
trong ca nước. Một sô huyên và địa phương xa dã có tram tièp sóniĩ vè linh duioiiL!
trinh Đài THVN. Hiện nay Đài THVN và Đài truyền hình thành phô I lổ (lú Minh

phái 2 tiến 4 kênh mỗi ngày. Thông tân xã Việt Nam mở lộne ilưọv inụiiii ImVi úk'
phân xã đôn các tỉnh, thành phố trong cá nước và 22 phân xã nước lìiioùi.
Trên cơ sở phát triển nhanh vé sô lượng và Cịiiy mô về nội ilimti \;i hình llnic.
vé in, phát hành, truyền dẫn, báo chí Việt Nam ngày càng phát vai 1 rò I|ium 1101)12
trong dời sống, chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước. Hệ ihôiiíi mạn li
thòng tin trong nước và quốc tế được xác lập, tạo khả nâng lựa chọn, khai iliác
nguồn ihỏng tin trên thê giới phục VII dông dao cỏn e chúng, cònII tác tuvèn ini\oii
doi ngoại dược tăng cường giúp cho nhân dân thế giới, công dôn” 11IIười Viọi Nam
(V nước ngoài có được những thông tin đúng đắn về tình hình dất nước, Iranh iluì sự
ung hộ ngày càng rộng rãi của họ với còng cuộc dổi mới và sự ntihiôp \á\ ilựMií.
hao vệ tổ quốc của nhân dân ta. Một sô cơ quan háo chí như háo Nhãn (.làn. Ii.il)
Lao dộng, Đài Tiêng nói Việt Nam dã đưa thôim tin lên mạníi inlemei 1)11) ra su
Irao dổi thông tin trên báo chí điên tử vói thê giói. Nlnìim năm tịiia. Ii;ic> chí lừ Irime
Ư(íng (lốn địa phương đã đem đến cho nhân (lân ta một khối luợnti ilioim 1111 \ à tri
thức võ cùng phong phú. Báo chí dặc biệt là phát thanh, truyền hình là pliiiODi: Ik/Ii
iiiiio dục từ xa cực kỳ lợi hại, rẻ tiền và có thè tiêp cân với mọi (lòi uroiiL! cán Ik‘p
1 rước tác dộng nhiêu mát cua cơ chò thi irươnii, các CO' c11KI 11 ilioin: lan. luo
d u , phát thanh, truyền hình, đặc biêt là các CO'Cịiian háo chí làm nhiõm vụ lác chk ‘11
hàng ngày trên mặt trận thông tin, tuyên tmyen và hệ thốn<1 háo Dánu cuc tinh,
thành phố càng tỏ rõ bán lĩnh chính trị vững vàng, thông tin có định hưóiiíi. Iliuv MI
là lực lượng nòng cốt giữ dòng thônu tin lành mạnh trong đòi sònu báo du vù đinh
luróìiiỊ dư luận xã hội
Tuy nhiên, báo chí vẫn còn vắng bóng ỏ' nhiều vùng nôn li iliòn. VÌII
1
U \a xói
héo lánh và miền núi, hải đáo. Một số nơi lại xuất hiện C|Liá nhiều báo chí \OI
1
UM
dung bị trừng lặp. Khoảng cách giữa những tờ háo, lap chí dang phái Iriòn mạnh \(.vi
những lờ dang gặp nhiều khó khăn và XL1 hướng ngày càng rộng thòm.

2. Đối mới về nội clung và hình thức của báo chí:
Thực hiện chí thị 08/CT- TU, ngày 31- 3- 1992 của Ban Hí tlur I 'runII ưo'H'j
Đáng(khoá VII) và chỉ thi 22/CT- TU imày 17- 10- 1997 của Bô ('hínli !iị Trimti
tronu Dang (khoá VIII), Luât báo chí, háo chí Việt Nam luôn hoai ilõiiii 1111nLL đinh
hướng chính trị và pháp luât của Nhà nước, báo chí dã có sư đổi mói manh I1)C' \ò
nội dung thông tin ngôn luận. Đây là thành tựu nổi bật, được tlư luận \à hội rọIIII
rãi dồng (ình và ghi nhận. Nội dung thông tin trên báo chí, phát thanh, iruven hình
ngày nay phong phú đa dạng và cáp nhật hơn (rước râì nhiều. Nlũrnu sụ' kiõn c|iian
Irọng vé chính trị, quân sư và thê thao trong và nsioài nước đưoc iruvcn và thõiii!
lin nhanh nhất với đông đảo quần chúng nhân dân. Nhiều khi nhữnu sự kiện IÙI\
dược thực hiện phát thanh, truyền hình tại chỗ, truyền cùng một lúc tói cItì 11 li ilao
han nghe đài, bạn xem truyền hình khắp mọi Ii()'i.
Nòi dung thông tin các vấn đổ tron” nirớc và quốc tố (.lược cái (icii: đó Ịà \ KV
thong tin nhiều chiều, nhiều khía cạnh, sứ dụim nlìieu ntiuổn Iihuiiu L-1) địiili liiioii'.:.
lỉitìp cõng chúng tiếp nhận thông tin một cách toàn diện, nhan tluíc ilirọv h.m i li.il
sir kiện trong hối canh và quá trình diễn biên cùa I1Ó.
Sư đổi mới mạnh mẽ về nội đung thông tin nén báo chí dã íióp phau kiến lao
hau không khí dân chủ trong dời sống xa hòi. Báo chí đónII vai trò lích CƯC IIOI1LI
cuộc sống đấu tranh giữ gìn sự ổn định về chính [rị xã hội, íióp phan thúc ilã\ MI
nghiệp đổi mới toàn diện đất nước.
Báo chí Việt Nam ngày càng làm tốt là " Diễn đàn của nhàn dân"- mòi cluíc
nang quan trọng của báo chí cách mạng. Qua đó các tầng lóp nhân dân ilóiiíi uop
trực tiếp vào việc hình thành dường lối, chính sách, xây dựng và hoàn thiện pliáp
luật, cũng như nói lên tâm tư ý nguyện cún mình. Nhờ vậy mối liên hệ ni lìa Điiiiìi.
nhà nước và nhân dân được tăng cường, sức mạnh của công luận được nhân lòn.
Trong hài phát biểu của tổng bí thư Đỗ Mười tại đại hội lần thứ VI hội nhà báo Viội
Nam(X-3-1995) có nói:
"Vì sao báo chí Việt Nam những năm quu có (tược sự phát Irièn clánu mìniii?
Có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân cơ bán là ở nước la có
11011

lự do báo
chi thực sự. Micn pháp, Luật báo chí cùng nhiều vãn bản pháp (|iiy dã thò' chò hoú
quyén tự do ngôn luận, lự do báo chí. Các nhà háo tự (lo hành Iiíihé Ironu kluu >11
khố pháp luật. Mọi công dân đều có quyền phát biêu ý kiến trên cônVI luân ve moi
vấn dề, từ nlũrng kiến nghị xây dựng pháp luật, chính sách, quan lý clãi nưóv dòn
những ý kiên nhận xét, phê bình công việc của các cơ quan Đáne, Nhà nước và
đoàn thế, miễn là phù hợp với lợi ích của Tổ quốc và nhân dân.
Một số thế lực thường rêu rao Việt Nam chưa có tự do háo chí. Đó là hun
tliéư xuyên tạc. Sự thật là ở nước ta, pháp luật quy tlịnli moi cơ quan thòiiii tin il.il
chúng đều phải mở trang mục và làn sòng của mình làm điền dàn cua nhan il.m.
Neu khong có một nền tư đo báo chí thât SU' thì thư hói làm sao lãiií! lớp nhan ti.III
la trong một thời gian ngán đã có thổ đónc ỉióp hàn«1 chục triệu ý kiến vào các \ .111
đe cực kỳ quan trọng như dự thao Miến pháp và dự luật? Đánu. nhà nước hót MIC
lang nghe và dã tiếp thu nhiều ý kiến xác (ỉáiiíi tlò bổ sung kịp thòi.
1 rong thời gian qua báo chí dã hoàn thành tốt nhiệm vụ phổ cặp ni ái ihiL-h \ à
giáo dụ c ý thức p háp luật, động viên tổ chức nhân dâ n tham gia xâ y (lựng nhà IUIOC
pháp quyền. Các cơ quan báo chí kiên trì cuộc dấu tranh chống thum nlũnm. huóii
lậu, chống các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội khác. Do thê hiện lõ han lình
trong cuộc dấu tranh chống tiêu cực, báo chí là niềm tin, chỗ dua cua nhàn dan
trong cuộc đâu tranh cho một xã hội công bằng, (lân chủ, lành mạnh và neày càii'j
dẹp hơn. Báo chí nước ta ngày càng hám sát cuôc sống hơn, tính nhãn dán. lính
chiên dâu của háo chí ngày càng dược tăng cườnII, chất lượnII chính trị. chãi luọiiii
vãn hoá, chất lượng nghề nghiệp của háo chí dược nâne cao.
Báo chí giữ vai trò quan trọng trong thông tin, thực sự là lìíiọn cờ của Oáiiiỉ.
liêng nói của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị, xã hội, nghe Iiỉihiệp. là tliciì
dàn tin cậy của nhân dân. Báo chí tuyên truyền, phổ biến đường lối chính sách cua
l);ing và Nhà nước, phán ánh nguyên voim chính đáiìíĩ của các lầiiii lóp nhàn ihìii,
đóng góp tích cực vào nhiệm vụ phấn dầu lãng trướng kinh tố, Iiânu cao ilòi .sòliu
nhan (lan, tạo ra bầu không khí dân chủ cỏi mơ, góp phần ÍỊIIÌMI Iroim iiiiì' viìnti OI)
cỉịnh chính trị, xã hội. Do đi sâu và bám sát thực tiễn sinh dông cùa CIIÕC soim. IICI

1
lính (lự háo của báo chí ngày càng tàng. Việc phát hiện, giới thiệu, cổ vũ các mo
hình kinh tê mới, cách làm mới, nhân tô mới dã góp phần vào việc tổnu kòì kịp thòi
kinh nghiệm trong quá trình đổi mới, xây dựng chính sách kinh tế-xã hội ironu co
chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Báo chí Việt Nam clã ilìố hiện rõ
quan diêm bao vệ và phát huy bản sắc, truyền thống vãn hoá dân lộc: tuyên iruyôiì.
cổ vũ toàn dân tiêp thu có chọn lọc nền vãn hoá tiên tiến của các nước tròn Ilic ỊiiiM.
góp phấn nâng cao dân trí, ngăn chặn vãn hoá xấu dộc hại clanu niiày tỉèm lon lòi
vào nước ta. Trong cuộc đấu tranh chống tham nlũnm, chốnu liêu cực vù các lộ IKII1
\ã hội, báo chí ca nước dã dũng cam phát huy vai trò xun
12
kích, thò hiện lò cliik
Iianu giám sát và kiêm soát của nhân dân. TronII các vụ lièu cia- I1V11 nhu CÕI1Ị1 I\
I
Dệt Nam Định, Tân Trường Sanh, Epco- Minh Pliụnii. Thuý cuiiiỉ Than” l.nnu. ilv-11
những vụ như Đé Yên Phụ, Nạn ốc biêu vàng rỏi đòn các vụ buôn lau ma Ui\. ÚIÌ
tệ nan xã hội khác đều được đưa ra xét xứ trong những nãm Cịiia tlcu ilưoc báo dì í
lên tiếng cảnh báo trước công luận với nliữim tin bài điều trn sắc sao. cònII plui.
Trong cuộc đấu tranh tư tưởng đang diễn ra gay unl, báo chí đã thườnu xuyên cổ vũ
toàn dân đoàn kết, chống âm mưu thủ đoạn "Diễn hiến hoà bình" kịp thời ílập lai
các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù dịch, kiên quyết đấu Inmli báo vệ chu
I ị
nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các giá trị văn hoá (inh lỉùìn cua chế
độ xã hội chủ nghĩa ưu việt.
Báo chí nước ta đã tổ chức nhiều hoại dộng xã hội khơi clậy các phoiiii trào lừ
thiện như đền ơn đáp nghĩa, xây (lựng nhà tình nghĩa, xoá (lói uiiiin lìiihèo.
111112
hộ
(lổng báo khắc phục hậu quả thiên tai; khuyến khích tài nâng Tất ca Iiliữiii! hoai
dộng dó dã trở thành nề nếp và mang tính xã hội cao.

Bằng ƯU thế và kỹ thuậtcác phương tiện dại chúng nước la (lã thôiìíi tin cập
nhật, đúng định hướng, đa dạng, phong phú, hình t hức truyền tai I hòn SI tin lìiiày
càng dẹp, sinh động, hấp dẫn là bước tiến rõ rệt dược đong đao quần diúiiỉ! đồ nu
tình ủng hộ và thừa nhận.
Hình thức của báo chí cũng có những bước liến rõ rệt. Tất cá các cơ lỊiian
báo chí từ trung ương đến địa phương từ báo Đang đến'báo ngành, báo (loàn thò
đều trú trọng đổi mới về hình thức.
Điểm mặt các tờ báo giờ đây không còn tình trạng uiấy thì đen. chứ 11lì III
lem nhem, ảnh không rõ ràng Có sự dổi mới này là do sự phát ỉriẽn cua khoa
học kỹ thuật, của các ngành nghề liên quan như ngành giây, Iiíiliể in Nlurnu cái
cốt yêu vẫn phải kể đến chính là những neười làm háo. Họ là nluìim lììMiòi tìm loi.
sáng tạo dể tạo cho mỗi lờ báo một dáng ve, một khuôn khổ ricnti. (Yicli Iiình Ki\
II tỉ ày càng được cải tiến sao cho lừng hài háo, từne hức ánh clirợc dua vào mo! c;k'h
liợp lý. khoa học. Nhờ vây mà lương thôim tin thíov người (loe lim nhãn CŨI112 iló
clànu và có hộ thống hơn.
3. Đổi mới kỹ thuật thông tin:
Sự phát triển của khoa học và công nghệ dã tác động mạnh mẽ đèn các lìoat
dộng cua các PTTTĐC. Đặc biệt là sự phát triển của nghề in, nhất là cỏim lìiihệ III
dã tạo diều kiện cho báo chí nước ta in dẹp và nhanh hơn trước nhiều.
Trước đây công đoạn để ra được một số háo khá tốn nhiều lliời iiian, vì the
lính chất thông tin không được mới và cập nhạt trừ một vài tờ nhật báo như Nhàn
(lan, Quan đội nhan dân, Mà Nôi mới Giờ đây thời gian từ lúc thiu vào in í ới lúc in
xong thành phẩm và phát hành được rút ngan hưn trước nhiều mặc dù sò lượiiìi ph.il
hành lớn hơn trước.
thong tin đưa tới tay bạn đọc bây giò' được tính đến từnu giờ. Nhu' tò tin lúc
buổi chiểu thuộc thông tấn xã Việt Nam có chuyên mực "Thế giới 12 iiiờiịim". Tin
lức trên khắp thế giới từ lúc xay ra được truyền đi, tiếp nhận, dịch, biên lập, in an.
phái hành đên tay bạn đọc chỉ có hơn 10 tiếng dồng hổ. Đó thực sự là một bước liến
quan trọng của báo chí nước ta.
Đê báo chí đên tay bạn dọc trên khắp đâl nước một cách nhanh nlìát nluìiiii lò

báo lớn phát hành ngày như Nhân dân, Quân dội nhân dân dã có bước cai tiên lỊiun
trọng trong công nghệ in. Đó là tiên hành in và phát hành eùim một lúc (V nhiêu noi
khác nhau. Báo nhân dân đồng thời in ở 5 nơi là: Hà Nội, Thành phố I lò (lií Minh.
Nghệ An, Quảng Nam Đà Nấng và Cần Thơ. Bát) Quàn Đội Nhân (làn ãm u Ó) lới 4
cliẽm in khác nhau.
Vẽ phát thanh và truyền hình, với kv ihuật hiện đại, tlãc hiệi là tin hoe. à111
iIkuiIi và hình anh dã đươc đua nhanh và có chái lươnu tcVí Iimrìvi imlie. Iiuuivi wm .
Pliani VI phát sóim của dài Trung ươnu dã được
111
Ớ rộn
11
tròn toàn qiuv Iilio Ini\v-Ii
(-Ịiut \v linli. Không chỉ những vùng quanh các thành phò lớn mà o c.ie' WII1'_! \.I.
'.1111'.! sáu cũng như ncoài hái đao déu được theo dõi tin tức eìum mội lúc \oi Iilhir.
dan cá nước.
Bạn đọc, bạn nghe và bạn xem không chi giới hạn là
11
nười Việt Nam nùi ikì
dược mớ rộ nụ ra nhiều mrức khác. Các báo xuất bán bằn II liènu IHIÓV Iiuoài dà \ti.ii
hiẹn Iiliư Le courrier du Việt Nam, Việt Nam ne\vs, Việt Nam investmeiu lủ'\K'H
Dài ticiiíi nói Việt Nam cũng phát tời 12 thú tiẽnu khác nhau. Đài irtiyòn hình Vụ-t
Nam đã có chươim trình truyền hình bằng liếng Anh, tiếim Pháp sau !iiò' phái ihòiiii
lộ hànn ngày.
Kỹ thuật thu và phát sóng dồn tí thòi tới bạn xem tmycn hình Lĩiiip Iili.il) il.m
ra IIước cùng một lúc có 1 hê theo dõi nluìiiíi sự kiện \tVi loàn thè Líiói. IV) là L.k’ LM.II
hói)!2 dn CỊIIỐC tế, Thế vận hội
__
Nhữiiíĩ sự kiện chính 1 rị , ván hóa. iho thao lỊiian
Iionu ironu nước cũng ciirợc Đài truyền hình Việt Nam thực lìiện Iruvén hình Li!
chõ. sonII dộng và có sức tliuyết phục hơn rất nliièu.

Nhìn chung háo chí nước ta dang có gắníi llieo kịp \'ÌI lioà nháp ÙHILI b m v
vào XII thê phát triển cliunn của báo chí thê ui ới hiện dại.
4. Sự trướng thành của đội n<ỊŨ nguòi làm háo:
I heo báo cáo cùa han châp hành hôi nhà háo Việt Nam I;u Dai hói hi
11
lim
\ II I lội nhà bao Viêt Nam thì hiên Iìuy có li ri 11 c)()()() hoi vici) ì;oiii Iih.i
duivcn nnhiệp cong lác tại các cơ quan báo chí ờ Irmm ƯOÌÌH, ilị;i pliuoiiL! \J IIIOI -»>
lìlià háo kliỏnu chuyên, các công tác viên tronII cá nước. Dõi IIUŨ H'_MIÌV| lam I\I>>
Iilur the khá ttônli đảo. Mọ tiều là nhữnii niu rời \'ữn‘_1 YÌIIIIỈ ve ban lĩnli dim li irị \.i

MLílic iiLihión. kiên đinh theo tlưònỉi lối cách maiiii ma Dán*’ \à U.K 1 lo ilã \.U'||
1
.
1
.
XlimiL! 111 KI háo hom nay cia đunsi cam Ironu đâu tranh íiiữa cái cũ va cai moi. Iilik'1
lici UI1L! ho những điển hình tốt đổng thòi kiên t|iiyẽì thiu tianli clionu moi 1'k'ti hkTi
Iicu cực can lrớ côn g cuộc dổi mới đất nước.
Tron<: quá trình giải quyết các vàn de dặt ra cho háo chí và \;ì hoi, phấn liau
cho sự phát triển của chính mình, nlnìnii nuirời làm háo Việt N;im ii;ì Lỉop pluin
MÍIILỈ dáng cho gìn giữ ổn định chính trị - xã hội đổn>! thòi lliúc clâ> mạnli mò aHi:j
OIỌC doi mới dất nước.
Khong tư thoa mũn b;in ihmi, tlíi so cúc nhà báo cô uiì11 i2 kliòny IILLÙII" IKIII'1
cao kiên thức, trình độ nghề nghiệp, níioại ngữ, tin học đế đan thin nen kịp \oi
tlinh (iò của báo chí các nước ticn tiến. Lớn lên và trướng thành CÌIIIII \tVi cudi
mang, dội ngũ các thê hệ nhà báo nước la imày càn 1» clônữ (láo. VỮI1L! \ à11 LI w chmh
|||, lu IƯOÌ1” và nghiệp vụ. Các thè hê nhà báo íiổm: thò hê c;íc Iilià báo IIUIÍIILI iluuih
Ironu ( 'ách mạng Tháng Tám và tron ụ cuộc kháỉiii chiến choiiLỉ ihuv ilàn Pháp, ik'11
nay số tlòng dã được nghi lum; một số hiện còn tlani: côn ti lác. ilii MI cac Iilià ku>

IKIV thuộc thế hệ lớp tre vẫn viết dều, viết khoe và có ý nghĩa lỊimn ||V>I1'J 11'OMií \ k v
có vũ các thê hệ nhà báo kế tiếp.
The hệ thứ hai nối tiếp truyền tlìốiiii của lớp nhà háo đi Iiưóv. lon len imoih:
ilùmli trong cuộc kháng chiến chônti Mỹ cứu nước và chiến tranh kto \ộ ló lịiuv
hiện dang uiữ cương vị chủ cliốt ở các CO' quan chi (.lao, cỊiián lý háo d u \à c;ic loa
MUIII báo. Đội ngũ này da kê tliừa truyền lliốnii, dao đức, kinh Iiiihiõin làm háo I'iu
llic hẹ các nhà báo trong Cách mạiìíi 'Ihánu rám và kháiií! cliién chònu iliik' il.ui
Pliiip. I lọ (lang là lực lượng nòng cốt, chú lực đám báo cho báo chí cadi man;: \ u I
Xam phái triến đúng hướng, theo điíng đường lõi cua !);iim \;'| Nhìi IHHV. luôn \ 1111 ■ :
\;ii)Ịi t! utVc moi thứ thách cứa lình hình và thời CHỌC.
Ilié hẹ thư ba là các nhà báo irươim ihìinli sau imàv iliìt IIIKV lỉimiL! Iiii.il \.i
1)0 có nhưng bước tiến quan trọng vồ nhieu mạt. Nhicu neười dã Iio' thành lãnh il.hi
chu chốt o' các cơ quan háo chí, thành nluìnu cây búl sác sáo tron" doi Iiiiù b;io t hi
cá nước.
TỈ1C hệ thứ tư là các nhà báo trẻ xuất hiện Ironu thời kỳ dổi mới đưọc đào I;u>
co- ban có hệ thống có khá năng nắm bắt nhanh các thiết bị côn í! ntihộ làm báo licn
tiên, có kiên thức khoa học kỹ thuật, ngoại ngữ-và trình độ imlìiệp vụ cluiycii mon
liên liên, nhanh về nghiệp vụ làm báo. Nhiều nhà báo thuộc thế hệ này co lừ 2ò
han lĩ dai học và trên đại học.
Điếm nổi bật của đội ngũ những người làm báo Việt Nam là: luôn llic liiỌn lò
C|iian diêm chính trị vững vàng, trung thành tuyệt dối với Đáng. To quòc \ ÌI iiIkiii
dãn. Làm báo trong cơ chế thị trường nhưng không chệch định lurớns: XIỈC N: Yừu
lieli cực phan đâu, phục vụ đắc lưc CÔI1C CIIÔC dổi mới đât nước. clồiìLi ilìòi luôn III
plnín dấu đổi mới chính mình để phục vụ ngày cànu có hiệu qua sự niihiỌp cõiiii
iiíỊliiệp !ioá, hiện đại hoá đất nước.
Đội ngũ nhà báo Việt Nam vẫn luôn giữ vữnti bán lĩnh cliínli In và han MU'
van hoá dân tộc; không ngừng học hỏi vươn lên làm chủ cóim ntihệ làm biío 1ICII.
nang cao trình dộ chính trị, trình độ cluiyên môn, neoai ngữ, chú (lônti hoi lìhập vào
b;u) ch 1 kim vực và háo chí quốc tc. Có mót sô tò' báo nước Ui dã lự iraiiL! lr;ii duov
các chi phí, một sô ít tờ báo có lãi dã dành liền vào việc đầu tư, đổi mói ihici bị làm

háo hiện dại như camera, máy ảnh, máy ghi âm, phòng làm việc, nhà in nón c hai
lượng và uy tín người làm báo càng được xã hội đánh íiiá cao.
14
CHƯƠNG II
Phái nói rằng, những năm qua báo chí nước la dã tiónu một vai trò r.ii lo lun
trong sự nghiệp cách mạng của những năm dổi mới. Đó là Iihữnu nam có nliièu kho
khan, thư thách và cam go. Để có dươc kêt quá dó, háo chí phái liên IIIC c;ii IÍCII.
doi mới chính mình tạo nên một diện m ạo mói ciìa nền báo chí cách IIKIIIL! Yk'1
Nam hôm nay.
Nhưng hoạt động trong nền kinh tế thị trưòìiíi và chịu lác clộntí Cịtia lai cua
nen kinh tê này, báo chí không tránh khỏi nluìnc kliiếm kluiyèì. lióu ạIV mói I)a\
sinh. Đánh giá vé vấn đề này còn có nhiều ý kiến, quan điểm kliác nhau. (V) \ ki n
cho lung báo chi hiện nay không có vân đe nì lớn ve khuynh lníớim. vò noi (ImiL!.
hình ihưc và so lượng Song cũng có ý kiên cho rằng hiện nay (!;ìu háo ra qua
nhiều, chức năng chổng chéo, nội (lung nhiều sơ luV. hình thức loè loẹt. kídì thiVh
lliỊ hiên tam thường. Nói chung hai nhân clinli này dồII chí phùn ánh mò! IIKII cua
lliực trạng báo chí hiện nay. Những bước liên cua báo chí tron*! thời liiaii tịiKi. clù II
dù nhiêu, ai cung phai thừa nhận. Tuy n h iên ta CĨÌI11I cần tìm hiếu, phái liiộn Iihùi)'j
Ị mật còn ton tại, chưa tiên bộ để kip thời ctién chính, hoàn tliièn 1)011 ironu lình MIC
quan Irọnu này.
Phát biểu trong Hội nghị báo chí xuất hán loàn quốc tháiiỉi X nam IW7. ilốniỉ
chí long bí thư Đỗ Mười nhấn mạnh: "Bên cạnh những thành tích đã tlai clưov. ho.i!
clõntỉ báo ch ĩ, xnât bản cũng bộc lộ nluìng khuyết điem khá niỉliièm irọnti 111 >1 ỉ Li
hoạt dộng và quán lý báo chí, xuất han, như XII hướim thưonu nuii hoá. \a lòi lon
chí , mục đích của hoạt dộng báo chí, xuât hán, 11(111” vé lìiiêu lá. phó phán 11)1'I
chiêu mạt khuyèt điếm, yêu ké-ni, tiêu cực; coi nhẹ việc iiiới thiệu, biòu iluoiiL! co \ II
iiLĩưừị tốt việc tốt, những nhân tố mới, nlìữim (liên hình tiên liến náy ntí Ironi: L-OII;:
CHỌC cỉoi mới toàn diện dât mrớc; thiêu imlìièm klũic dối với nhữni: kluivci ilicm \.t
li
nlìừnii hành vi tiêu cực, vi phạm phẩm chái dạo đúv cua mội so nhà b;io \;i i/;m k>

\ual b;m; các cư quan chí dạo, quan lý công tác háo chí, kè ca d í quan chu qium
cua các háo chưa thường xuyên hướng dẫn. niiip dỡ, kiếm tra con 11 tác h;í(> chi.
Nhìn chung chưa có nhiều ân phẩm sâu sãc vé chính trị. lu iLiớnti: còn ít iL‘
cap tlen việc xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật và quan hệ sán xuái mới; chua Ik'11
bạt dược những thành tích của côn tí nhân, nông dân và In' thức tmiiíi sụ Iiíihiọp ilói
mói dai nước; còn một số chương trình, ân phẩm kliôim lành mạnh, trái với Iru\en
ihóng văn hoá tốt đẹp của dân tộc Điểu đáim suy nghĩ là khônu ít iliièu stSi
khuyct diêm dã được đè cập và uốn nắn trong chí thị của Đanti lừ nám inróv
11
1uIn
12
chậm dirợc khác phục, thậm chí có mặt còn trầm tiọni! lion. CIuiiili la can cli s;iu
phân tích xác định nguyên nhân và tìm ra giai pháp khắc phục I11ÒI cách co lìiệu
t|iia dò cong tác háo chí, suât bán ticp tục phát triên VỮI1C chắc và mạnh mẽ hon ' 1
Nhưng hạn chê, tiêu cực trong báo chí hiện nay tuy chua phái là pho hicn.
nhưng cùng với thời gian và (lưới sư tác clòim cùa nluìnu yêu tố hên nuoài . nõ tỉ
klìong phát hiện và uốn nắn kịp thòi thì lất đẻ trớ thành khuynh luróìiii xã hội iláiiií
lo imại.
Có thể thấy những hạn chế, tiêu cực của báo chí tronII thời liian Cịiia hộc lo
ilico những khuynh hướng sau:
1. I ừ khuynh hướng thương mại hoá (lên khuynh liưứii” xa ròi tun chI
mục (lích , (toi tượng của từ háo tạo nên sụ trìniịỊ lặp về nội fỉIInt» cún nliicu tò
líáo :
I ù' khi chuyển sang cơ chê kinh tê thị trườnii. báo chí (lo phai lự haclì lo.íii
kiiili doanh nên khuynh hướng thương mại hon-đán dần XLiàl liiọn \à co chiou
hướng ngày càng phát triển. Chi thị số 22-CT/T\V niiày !7/10/1 w cua B.III Cliup
hành Trung inmg Đang CSVN nêu rõ:" Một bộ phận háo chí. xuàl kin bị klimiil)
I IC|I lục doi 1111II VÌI 1.11Ìị-i Lương lanh dao (ỊUiin lý CÔIIU lác li.in I. hí xu.li háII1 K\ \ VII I loi nulii i\H 11. 1)1 \IM1 iuiI i. VI
li.III l u 1 UI >1 IU V ;m h o á và H ó Vãn lio .i - l lio u g tin, IIN.IW7. ' II 22-2.'
Iiưóny Ihương mại và cơ chế thị trường chi phối chạy theo thị hieii lam iIuiòiil!.

ilãng lái những chuyện giật gân, tình dục , bạo lực. mẽ líu ilị tloaii hiKic nlnìiiii
chu ven vun vặt. Một số sách, háo, tạp chí, nliáì là các số phụ, sò chuyên ilò \a ịo\
lon chi, mục dích và đối tượng phục vụ, nhất là đối với cônII nhàn, nôiiii il.ìn: Tinh
cliK-ìi chín và định hướng tư rương chưa rõ nc!".
Những năm 1986-1989 là những năm đầu chuyển saníi co chê iliị Irirờnti.
sách VII án, văn học phươong tày, Hồng Kông, Đài Loan tràn imặp lĩnh MIC \u.it
bán. Báo chí vô hình chung cũng bị lác độim và ít nhiều đi theo xu lu rớm: IÙI\. Hai
(lịch, truyện dịch xuất hiện với mức độ khá nhiều trẽn một số mật háo. Lượn 12 Iliònti
tin vốn là chức năng chính của báo thì nghèo nàn, không có tính thời sư. Nội dunti
cua không ít báo nhìn chung chưa tìm được dề lài hấp dẫn mà lệ thuộc nhiêu ve hìti
(lịch !ừ háo chí nước ngoài. Một số tờ háo dăng quá nhiều chuyện vụ ;ÍI1 mà lính
yiáo (lục, ngăn ngừa lại chẳng có là bao nhiêu hoặc có CŨI1ÍI chi là vài câu (V CHOI
hài viết đê "lấy lệ".
Có thê nhận thây dây là thời gian (lầu tronti bước chuyến căn hán lù' bao c.ip
sang tự hạch toán nên háo chí gặp nhiều lúng tiínu troiìii việc chọn đe tài và i^hiitVMLí
tliưc thê hiện. Tuy vậy lý do chính dẫn dốn lình hình trôn dây là đè hán tliuy háo.
(V) những tờ háo phải chiều theo thị hiếu của một hộ phận han (.lọc mói lo ilúìiỊi
vững (.lược trước những yêu cầu khắc nuhiệt cúa Gơcliố thị 11 ưòiiii.
Vircrt qua được giai đoạn dầu khó khăn này, mổt sổ tờ háo kliõntỉ nhiìiiii dứnvi
vững mà dã có những bước phát triển đá
1111
kế. Đa số các lờ háo đểu lự cãi Iicn w
limli thưc, dổi mới vé nội dung tạo nên I11Ò1 diện mạo mới cho liến báo chí IHIIV
ta/1'iiy vây khuynh hướng thương mại hoá van liép tục tổn tại với nlũriiíi nót bk
'11
liicn khúc trước. Các bài đich từ báo nước Iiíioài có chiều luíó'1112 UKIII) Iihimi: 1.11
Miiìi luẹn nhũng "mốt" mới nhữ tác giá Đức lly uọi troiiíi hài " Huy mot irnnt! nulu-
háo" (.lang trên báo Nhân dân chủ nhật IU nnày 2 4 /6 /1W 7. Nội clmiii hài háo ilò c;ip
ik'11 nluìni: cái "mốt" làm báo như "mốt" íiiật nán. "mốt" láy -làu. "mòì" clui\ ilu i
j

O Ĩ/O O O Ĩ?
17
moi Thực ra dây là những xu lìiróng chiòu llico thị liiốu tám ilurờiiii cua moi M)
biin (.lọc (lẫn đốn việc xa rời tôn chi mục (lích cúii lờ háo.
Tron II đoạn nói về " mốt giật gân", tác giá Đức Uv viôì:
" Kc’ ra nói một cách khách quan thì có hai thứ "giật gân", lé tien và ilãt liên.
f)ãl licn là có cái thật mới, độc đáo kỳ lạ, siêu, cực hiếm có, có trí tuệ. có ích cho
con người, thoa mãn trí tò mò, nhận thức, kích thích hành độnn, IÒI1U ham liicu hici.
nániĩ cao lình cam , lòng nhân hậu, ghét cái xấu, cam thù lội ác.v.Y Sò háo IKIO
cũng cán có bài "dinh" có tính "giật gân" lành mạnh là cá một imlìệ tliuàt làm h;íi>.
11 lòi dai này cái chính trị và cái kinh doanh, cái khoa học là cái hấp đắn Lĩ;111
nhất " theo nghĩa dẹp đẽ nói trên."
Nhưng có mấy lờ báo làm dược như thố?. Đa số các lờ báo đăiiìi tin ‘jiat u;m
hoặc dạt lít bài có tính giật gân chủ yếu là dế cáu khách. Có Ihê iliàv râì nhicu
những tít hài như thô' này hàng ngày xuất hiện trên nhứnu mật háo: "VàiiL! tlưiVị
luợníi Lê Nin", "Trẻ em sinh ra trẻ em", "Hiếp dâm nhầm dối urợiiii". "Ilói dioiiL!
clu) mẹ", " Sự thật vé khai quật kho báu Chiêm Tlùmli ờ Bình định", "Tim iliáy -
tấn vàng, imọc, cổ vật trong kho báu cách (lây 200 nam (V Ninh Bình" Có duiycn
không có thật nhưng các tác giả vẫn lìm cái tít như vậy đê uây nõn su lò mò cua
người dọc. Tít hài, tít tin gây tò mò nlnr thốnlnnm nội thum lại chan LI co >JÌ hoặc lại
là nliữiiíi chuyện đã biết rồi , chỉ có tính tổng kết lại làm cho lìuười dọc iliát vọiiii
rối sau này "cảnh giác" với những cái tít như thô'.
Cũng là dế gây sự tò mò cho người dọc, háo chí dã có nluìnu hài viól cli sau
vào dời tư và sự nghiệp của một số nguyên tliiì quốc nia và các nhãn vài nói IÌÓI1'J.
Loai này là do háo chí nuớc la hi anh hươnt: của báo chí IHIÓC ni:oài. () các Itiiov III
ban. việc khai thác đời tư như .lối sống, quan hệ tình cám V.V CIKI cac IIÌÍIIUMI iliii
C|II0L- tiia, các nhân vậl nổi liêng xuất hiện lliirờim xuyên trên IIUII báo liànu 1112; 1 \
kicli thích lính hiêu kỳ của hạn dọc. 0 111 lức 1.1 thính thoang v;m lh;i\ \tiai lik‘11
! s
nliiriiL! hài báo như: "Vài nét vổ Brẽ-uio'-Iilicp và Kho-nit- sóp". "Niiirivi (lan IKI lu II

III \;'| \u ám sát K en-n ư - đi", "Viên thiéu lá ám sái lùi- Sin". " (Im IịcIi A- ra- ph.il
láy Yí/v.v Những thông tin này cũng có thế cần tliict, nluriìi! t|iiá nliióii h;ii> du
dua t!fi không hay thậm chí bị nhàm chán.
Háo chí còn dăng những tin, hài , ánh khônn có tác (limii iiiáo iltic (.lịnh
Mướn tỉ mà chủ yếu là để chạy theo thị hiếu bạn (lọc. Cúc tin, hài nàv chú \ 01I I.ip
irmií! ()■ chú đổ tình ycu nam nữ, tình dục, nan inai chìm. Cũnu có một so Ihòiii! 1111
cua nước ngoài về sinh hoạt tình dục quá irần trui kliònti có lọi cho việc HKUÌ ilik-
ilianh, thicu niên. Nạn mại dâm (Urợc háo chí đe cập khá dậm MCI lù kluKÌMii CHOI
IW2 clcn này, song phần lớn chỉ là nliững Ihònti tin có tính chát phái liicn CÃC \II
việc cụ thè của nạn mại dâm vớí lối miêu tá quá sâu trình tự và eịiiá ninh ilicn ni \ II
viị-c, những tình tiết quá "đời thường". Có tho tháy lõ tliều này C|iia nhữiiM ku nlui :
!lué con loc ve clcin", "Đêm dâm loạn lột CÌII1H của tôn "nliãì dạ (.lé Yưiíni:" ó Sài
Ciòii", 'Sông thứ cho biết ", hay như :'Một ngày trong dời cún hó 11ai bị ctiòin: hách
mai (lam , linh (lục khong còn là điéu câm kỵ", " Đời SOI ì ÍI lình iluc OKI Iimròi
Pháp 1993 So lượng hài "nêu vân cté " lớn và pho biên nhu' vạy. SOIIIỈ l.ii I.II Í! h.11
ph;m lích nguyên nhan sinh ra nan mai (lâm noi cliunụ cĩtnsi Iihir IỪI1U VII \ iõt' L'II ilk'
I tt lìlniiu ỉ ti] học, dc xuat giai pháp cho cliính cịuycn pliòi h(V|i \I)I iliùn
ilic \;i hoi đau trnnh hài trừ tệ nạn này. Nliu' vậy háo chí mới chi iliụv liiọn (luov mui
phan clnìv năng thông tin chứ chưa nói đòn việc lìm lòi, phân tích, lý hum. ilịnli
liưứiiíi yiái lỊiiyct cho xã hội.
'l ừ sau khi có Thỉ thị ()X-CT/TW và Chí thị 22-CT/T\V . iroiiu lĩnh MIC h;u»
d u . xiuil han sách, Iihững truyện, hài vé VII án dã uiáin han. Tuy vav o mói NÕ lo
háo vần xuíiì hiện những bài háo thuộc tlạniỉ nàv. Nlũmu tờ báo này duiven Ihioíiú
Iu ilanu líii liuỵộn vụ án sang dưa tin vé vu án, có sò báo có loi 10 Ihóim 1111 iluuv
Iikii Ii;iy. 1 hậm chí có tờ háo Đáng dai phươim mỏi sò có 3 đèn 4 chiiNón VII .111 \oi
Ik'ti ik‘ iMal uan và lình tict kliá ly kì kièu Iilnr" Onti Liièl cháu". " c '11;u 1 IV liu InI
V ■ ( l|U lnep chau , lim mội lìicp C'hi"v.v CÍIIILỈ voi noi iliuiíi là minh Iuki .11 li 1
ỉ in vụ án, chuyện vụ án trên báo chí ớ nưóv ta hiện IKIV Iu\' dã iluov lun
chõ. không phổ biến nhơ mrớc song tác hại cua I1Ó kliòiìíi phái là Iilio. Nhũun
chuyện như vậy di ngược lại truyền thống dạo đức tốt tlẹp của (láì nước, dàn tộc. Dà

lìrnti có tiếng háo dộng về nạn phim video bạo lực, xã hội dcn ánh lurớiiii lới I11ỘI so
thanh thiếu niên, dưa họ vào con dường phạm tội. Báo chí ph;ii hết súc cánh lỉiác.
liêu không sẽ rơi vào con đườn phản lác đụníi Iilur trường liọ-p tròn dôi \iVị phim,
sách vè vụ án , tình dục
Khuynh hướng thương mại hoá xuất hiện một cách tự phái (lè khác phục khó
khăn trong diều kiện xoá bỏ hao cấp. Đổ !ãnn số lượim phát hành. Iihicii lò háo J;ì
pliíii Lhay theo lliỊ hicu rc ticn cim niôi bô pỈKÌn ban (.loc. Điìv chinh kì IIÌIUYÒII 111KI
11
tlan clcn khuynh hướng x a rời tôn chí imic đích , dôi tươim plmc VII ctm 11)1)1 so lo
háo. Nhiêu tin, bài, ảnh các báo khôim pliìi họp với tôn chi mục ti ích ai;i CiiL’ lò h;u>
dó. Điều này cũng xay ra ở một số tạp chí. Háo, tạp chí về chính trị xà hội nhmiti Lu
ilani! nhiều chuyện vặt, thậm chí có tờ háo đã tlãnu cá anh khoa iliài) kích LÕ ItVn.
Xa lời lỏn chỉ mục đích làm một số lạp chí biến dần thành báo Iroiiii khi đó L-;u'
tuyên tập, sách xuất bản định kỳ lại có xu hưóìig hiến thành tạp chí.
Trong bài phát hiểu của đồng chí Tổng Bí thư Lc Khá Phiêu lại I lội ilmo loiti)
e|iioc vé trách niệm xa hội và nghĩa vụ cô 11II tlân của Iilùi b;'u> lo cluiv I)LM\
27/1 l/l I1ÔLI ro: Thậm chí, cổ nhưng nhà báo sa vào XII hưóìiii iluroìiu mai hoa.
c;m khách hang những chuyện giậl gân, lầm llurờiiỉi, làm pluront! hại tlòn iluùii
phonịi my tục, làm hoen ố tâm hôn và thi hiên cua I11ÔI bô ph;m CÔMu chtìiiL!. kõ
ràiiLi là chí những nhà báo không có, hoặc khônn có ý thức dầy (lủ ve irách nhiệm
xa hội cao ca của mình mới dem đến cho công eluíim nhũng hài vièì. Iihũnii hình
anh clura đựng thông tin sai liTC, không phan ánh đúng han cliâl cứa sụ kiện. ii;»\
lioiuig man”, chán nan, hoặc làm rối thêm tình liinh nòi hộ ở cấc đon vị (lia pliưoìiii.
L-ŨIIU khonu láy gì làm lành ìnạnh.
20
iloi khi chi vì nhữiiíĩ dộng CO' khôn LI tronii sánu"'
Du hiếu hiện (lưới đang này hay đạiiii khác. 1111IV chãi am kluixnh Imoii :
thui)ii'_! mại luiá là làm sa o (lê ch iều ý bạn đoc. Lìiiíi so lươn Lĩ pluii lùmlì. (',k' Ivio.
lạp chí nhò' vây cũng dỡ khó khãn hon trong điêu kiện phai lư h.icli IIKÍII. kliõiiii
ilưọv hiio cáp của Nhà nước. Chạy tlico thị hiếu và lợi nhuận một so h;ii) \ .1 lạp du

il.i khôiiư hám sát dược các nhiệm vụ chính trị, xa rời tôn chí, mục đích cua lò kio
mìiili dã dược khắng dinh trong giấy phép, v ề mặl chu c|Lian, nliiìnư co' IỊIUIII k io
11)1 này (ỉa chí lính đốn lợi ích kinh tô của (ioìi vị lập thè nhó mà khóm: Iiyliì ilcn CA\
lác hại lớn hoìi, ánh hưởng rộng lớn hơn.
lừ nhưng cliéu dã phân tích, có thê thấy những biêu hiện cua \u 11 IU)ìì>_!
ilmunti mai hoá trốn háo chí nước ta tro nu thòi íiian Cịiia nhu' sau:
l)o chi chu ý ciCI1 loi ích kinh lõ, VII loi, pị 1LIc vu (lônií CO' cú 11114II1 OKI IILĨIUH
liim háo, cua tò' báo, nên nhiổLi tờ háo t vò lình hoặc cố ý) sa V.UI inioti la. Iuònti
Iluiii! sụ việc mìii mẫn, tí mỉ, dôi khi trắng HỢI), (Imm lục. nhữiiu dnivcii hk‘11 k\. 1.1
lãm, Iihữnịi chuyện vụ án tiên cực, kè cá chuyên clòi ur, lình tluc

klioói san \;m
lliị hiên tam thường, tính tò inò cứa mót hô phận hạn đoc nluim mục ilícli h;in iluov
Ịnhiéii háo. v ề mạt nội (lung, xu hướng tlmoìiíi mại hoá biêu hiện Ilẽn các IIKII ;
chinh trị. kinh tê, van hon- xã hôi , thậm chí cá an ninh, quốc phòim.
a/ lĩiểỉi hiên về măt cliính tri :
IỈICU hiện ro nhat là biêu hiên sai lẽcli b;in clìàl cliô ilò I;i ilaiiu SOIII!: IIOI
Iiliiẽu tiên liên cực, chỉ thây xã hội mầu đen, chí thây lliam 1111 ũ 11II Imon lụn. làm
L'li() bạn dọc hiếu sai truyền thống cách mạnii cua dân lòc, nluìnu th.inl) lựu CIKI
CYidi m ang, của cổng cuộc đổi mới. Nhiều vàn đe thiếu điểu tra chính xác. ihicu
nyliÌL‘11 CƯU tlieu tra đ cn nơi đến chố n, clií"ng h e tháv", hoặ c "iiLihe kè lai" klìoni!
Inmy thực. C ó người dã vict trong một tạp chí, khi 11 m rời la tlicu lia ilico nhữiiLi ilị.i
;lií mà mộl tác gia da nêu vồ các hiên t ươn ti liêu CIIV Ironu kv ihi \;io (lai Inv liu
hách nlnem xã hôi và ntihlii vụ cóng dán cua Iiàli háo Moi Nlià h.io ViỌi N.IIII . II 1‘1‘I.S II
nliiiNL! ilicu lae gia ncu lcn tlcn khônn có. Khi <Ju'ov hoi thi lác Lỉia VICI 111 ì 111112 li.il \v.‘
licu I uc ly kỳ uy nói rằng anh ta "ngồi nuhe ó' CỊIUÍIÌ nucVc". ( Y) nhà báo chi IỈK!\ lik'11
luọiiii Ihì coi đó là han chất của sự việc, roi pliónii đoán. nhận ilịnli mội c.uli clm
quan. Ví tlụ, vụ án giết một cỏ gái ứ khu Kim Liên, Đống Da Hà noi. Irnii!! hic c.u
cư C|iian pháp luật dang điêu Ira nguyên nhãn , thì có nhà báo tlã viòi \ | co Lỉai ,o
LỊiian hệ với lên giết người. Sau khi quan hệ lình dục. lên giêì niiirừi ilnÌY a u . lu m

loi nón da <jiêl cô gái đê cướp của. Sau này CO' Cịiian điếu Ira lai có kèi luân lìiùii
loàn khác. Một ví dụ khác, khi vict về vụ hai sỹ quan biên pliònLL (V /\ l.iiiii. Iinli
Quang I rị cuông sát, có báo đăl câu hoi \'ì sao anh này kliônu lĩiéi lính . iiici IIIỈIIOI
iliirừiiLí. mà chí giết sỹ quan, giết cán bộ lãnh đạo. Cácli cíãt can hói nhu \;i\ la ,-D
lù m V kích động, gây hoang maiìiĩ troim dư luận.
Xu ỉurong thương I11Ị11 liOcí troim háo chi CÒI1 biêu hicii ()■ chồ (lo I1HIOI1 c;iti
khách mà ngươi làm báo sẩn sàng bât châp lât cá Iiliững nnuven !;ic , 11 hũ11 u 1 |II\
iIịiiỉi. k\ luật, VI phạm dạo ÍỈƯC ngươi làm háo, mà làm rò rí Ihoiii! liu. ho 1|IUI n111111 ■_*
ky 111; 11 chật chẽ của báo chí cách mang, thóiiíi tin llieo kiểu lự nhiòn chú nultĩa ik'
ihinh vao 111111 liiòu kỳ cua (lôc gia, làm ui;tni Iiiem tin cua li(), ui;iin UY IIII V.'IU h.io
chí. iiãy tác lìụi lớn.
b! Hiểu hiên về mút kinh tế:
Xu hướng thương mại hoá trong báo chí chú yếu là (lật loi ích kml) lo cua lu
háo lên trên lièt, chỉ cốt làm sao bán dược nhiéu háo. tlni lợi nliuán cao. khõnu Iiun
iheo đương loi kinh tô của Đang và Nhà nước, tron2 đó có cá ihrờiii! lòi kinh k' lim
niKKii. mớ cửa của chúng ta. Có nhiều tờ háo, nhiều lác íiiá du di s;m VÌIO I
1
K
1
I Iicu
cực và yêu kém, sơ hở trong quan lý và sán xuất mà kliôim chú Ý (lòn I1KI1 lícli t-Ịiv.
nluìiiíỉ lỉiành tựu dã đạt được của nền kinh tế. Đai hội Đàn lĩ lãn lluí VIII ckì khan-
‘lnili- ( <> clic lliỊ Irường đa phỉlt huy tác chum tích cuc lo lớn (lén su ph;ii U k'11 kmli
lé xã hội. Nó chang những không dối lập mà còn là một nhãn lo khách quan c;m
ihici cho việc xây dựng và phái triển đất nước theo con clirờim XIICN. Mai khác co
d k ' liu irưừnu có nhữ ng tác olộnu liêu cực, m âu iIhkiiì VÓI h;in di;H .11.1 r \ \ l l
Nhan (linh này khang định rõ rằng, trong lĩnh vục kinh lê khõnii c\u co IIKII ÚCII L iu
Irony s;m xuất, trong quán lý kinh tố, khônu chí có 1 ham nluìnu ỈHIOI1 lan ( ilimii
i;mg những vân dề này dang là nluic nhoi cần phái kiên quyẽi tlan 11;mh ilc UhK'
pliuc) mà trong phong trào lao dộng san xuất của quẩn chiìnu vần tl;uiL! n;i\ sinl)

n h iêu nhãn lố m ớ i, việc thực h iện các chủ m rơ iiii c h ính sách của D ;iiilí v;'i N h a m in v
(V C(V SO'dang tạo điều kiện xuất hiện nhiều eươim nmiời lốt. việc lóì.
Chúng ta thường nghe những ntiưòi rao hán báo tròn clườne pho llà noi. I lo
không rao tin vé thành tựu kinh tế, những gương 11»ười tót, việc lố! . ma 1)0 du r;io
\v các vụ án, VII giêt người - con gièí cha, vợ íiiét chổnu, anh iiiết CII1, l;im ilụiiLi linh
ilục Vì sao vậy? Đó là vì những tin áy tlươc clãnu trôn tnuiíi nhái, Ikkìc điútv Ilìt Iii
ilam, miêu ta tường tận, kỹ càng liên háo chí chúng la. Nếu (lõ' lình ir;m;j 1KÌ\ kõo
(l;ii mai thi tình hình sẽ đi đèn dân? D7 nhiên nlũnm thòng lin áv háo chí (.'himi: 1.1
khóiiịi né tlánh, càng không nên vo tròn lliônn tin - chi nêu m.u loì mà ho I|ii;i
Iiliữni! ván (lề gai góc, thiết thân đốn đòi SÌNIỈỊ cúa nhân dân l;i, nhưng h;ío du d u
Siin ckra tin vụ ;ín , những chuyện giật gân nliằní (ãnti số.lượnu phá! hành. 11HI loi
nlmán cao, Ihì chính háo chí lại có tội làm sai lệclì nhận thức cua cò 11 li chiíni:. IKI
iluìp lliị hiốu cúa ho.
Ntidài những vấn đổ dã nêu, một số 11IIười vì lọi ích cá lé. ilă klionu lìr c;i hiọu
pháp izuy sirc ép . ham doa hoăc "tống tiền" các cơ quan, don vi kinh lò. khi 11 h;ít
hiẹn nhưng co'quan, đơn vị này có những biêu hiện sai SÓI Ironti kinh (.loanh. quan
cỉ lỉiêu liiên về măt văn hóa - xã hôi.
Do báo chi thicu chon lọc tin tưc lừ liên Iiiioài IICIÌ (.lã đaiiL! lai I1Ỉ1KMI III) h.ii
kliõnii phrI hợp vói hán sắc vãn hoá dân tộc Việl Nam. khoét sãu \;io c lm\ỌI1 ilòi III.
dmu/ii iroiiíỊ chon buồng ihc của các thinh nhãn van hóa, IILUIÒÌ I1KIII. L\k‘ i';m iliii
Um;: Khi mót nghệ sỹ tự tử một cách dántỉ trách \ I lình Ihì ciiiií: l;t ilip Ac kin
ì ;
__________________
'• .111 . K 11 I ).II lii II 1 \ ’ 111 NX li ( 'hình li Ị 1|IK)C nia II. 11)')(>; Ir.2()
ch í tìm m ọi cách 111Ô ta thật mui mẫn, ký lưỡng . il;mu IIOIILÍ liaiiL' d u k MI
kin liciì. Nluìnii chuyện kích đâm. bạo lực, loan luân cũng tluiòni! lIuov \ K‘t Ì1VII
nliiõu Ixio : lìr chuyện Iiíiười lây chỏ, nuười lùn láy ntiuòi cao. niỉiùvi »_>ià Ituu
hà láy nu ười dáng tuổi cháu làm chổng đến việc miêu l;i li 1111. chi 1101 uhími:
dniyen eiéì nnười, cuỡng dâm trỏ em; ánh thì chụp nhữnu cánh liớ Ikiiiịi. co khi lU'
khói phái trá tien nhuận bút thì đăng anh lấy lại từ háo chí I1ƯÓV lìuoài. ilua

vào tnmg bìa những tấm hình không phai được chụp ở nơi CỘI
1
LL cónii. I)ó là d u ú
MÓi đốn chuyện nhà báo lợi tlụnụ chụp ánh người mẫu, chụp ;inli nnliọ lliii.il Ac liiin
nluìnu tỉiêù không dứng với dạo dức của IIII ười làm báo. Tliònn tin vé plìòiiLĩ choiin
các tò IKIII xã hội như mu tuý, mại dâm, IIỈV/AIDS là một nhiệm VII LỊiuin
11
ỌI
112
ai;i
háo chí X1ICN, nhưng có một số háo sa tlà vào miêu lá chi ly c;ích liém dikli .
plurơnn pháp hút hít với những dọc tấu và bàn đòn như là (lò huân luyện du>
11
hf
111
M
Iiíurời chưa biết những m ón này thì hãy qua dây mà tự học . Khi kluiyòn IILÍIKM Ui
‘JÌỮ gìn sắc đẹp, giữ ụìn hạnh phúc cuộc sònII íiia dinh thì lại mách IHUIÒI lii "(.li lìm
cam iiiác, lìm khoái cam, lìm sự tò mò" . Nluìnự clinvệii (làm ilmc. dicm IIIUUÌI .
hao lực CIÌI1ÍỊ dược dưa lên mặt háo, màn hình khá nhiều.
(I/ Biếu hiên vénicĩt an ninh quốc pliòni; và (lối iiiĩoai:
Đó là viêc khai thác lai nhữnti thóim tin cún các phưoim liọn ìriiNon IhI>11 LI
ilai cliúnu của nước ngoài không phù họp với quan điếm cua la. Đó là \ KV kluu iIkk'
vo 11 tiIIyên tắc thông tin từ các văn ban "mật", "lối mật", "tuyệt inãl". c;íc \;m han
co (lổ rõ " không được công khai trên báo chí". Có nhữnu ilióni: tin tl;me ó (.l.uiií
tham kháo, dự kiến m à dã được báo chí cho đăim lai chi CÕI dò có nhiêu I1L11UM
mua, dê tó ra là tờ báo của mình "nhạy cám", năm hắt nhanh vàn (lẽ m;i khoii'j
li:ừn<_! nước (iưoc tác hại lo lớn.
Neuyên nliân chính củìi xu hướng thươiiíi mại lioá cúa báo chí là:
- Nguyên nhân khách quan hì do tác clộnii hai mặt cúa CO' chõ thị 1I'IIÒIÌ<2.