Nghiên cứu bước đầu xây dựng quy trình xử lý nước thải sản xuất bún quy mô hộ gia đình tại làng nghề bún Phú Đô - Từ Liêm - Hà Nội

DAI HOC QC GIÀ HA NĨI
TRl/ỊNG DAI HOC KHOA HOC TlT NHIÉN

NGHIÉN Ctru BirỊC DAU XÀY DUNG QUY TRÌNH XÙ LY
NC THÀI SAN XT BÙN QUY MĨ HO GIÀ DÌNH TAI
LÀNG NGHÉ BÙN PHÙ DÒ - TU LIÉM - HA NĨI
MA SĨ: QT - 08 - 60

CHÙ TRÌ DE TÀI :
ThS Luu Minh Loan
CÀC CÀN BÒ THAM GIÀ: ThS. Pham Thi Thu Ha
ThS. Nguyèn ành Tuyét
CN. Nguyèn Xuàn Huàn
SV. va Thi Bay

CAI HOC QC SIA HA Noi

HA NĨI - 2009


BAO CAO TOM T ÀT
1. Tén de tài:
Nghién cihi buóc dàu xày dung quy trình xù ly nc thài san xuà't bùn
quy mò ho già dinh tai làng nghé bùn Phù Dị - Tijf Liém - Ha Nói
2. Ma so:

QT - 08 - 60

3. Chù tri de tài: ThS. Liru Minh Loan
4. Càc càn bó tham già: ThS. Pham Thi Thu Ha, ThS. Nguyèn ành Tuyét,
CN. Nguyèn Xuàn Huàn, SV. Vù Thj Bdy

5. Muc tiéu và nói dung nghién curu.
Muc tiéu: Nghién cùu bc dàu xày dung quy trình xù ly nc thài san x't
bùn quy mị ho già dinh tai làng nghé bùn Phù Dò - Tu Liém - Ha Noi bang
bien phàp bùn hoat tinh
Nói dung: - Nghién cùu hien trang ị nhiém nc thài san x't bùn
- Nghién cùu nuói tao bùn hoat tinh de xù ly nc thài san x't bùn.
- Dua ra quy trình xù ly nc thài san x't bùn quy mị ho già dinh hgp
ly rè tién và de su dung bang phuong phàp bùn hoat tinh.
- Nghién cùu dua ra de xuà't xù ly chà't thài ràn chàn ni và bà can
nc thài san xuà't bùn bang bien phàp biogas.
- Nghién cùu xù ly khi H2S phàt sinh tu he thò'ng biogas già dinh.
6. C àc két qua dat dugc.
- Dành già dugc hien trang ị nhiém nc thài san x't bùn
- Dà nuòi tao dugc bùn hoat tinh de xù ly nc thài san x't bùn.
- Dua ra quy trình xù ly nc thài san x't bùn quy mị ho già dinh hgp
ly rè tién và de su dung bang phuong phàp bùn hoat tinh, hiéu suà't xù ly dat
97- 98%.
- Dua ra de xuà't xù ly chà't thài ràn chàn ni và bà can nc thài san
x't bùn bang bién phàp biogas.
- Buóc dàu thi nghiem xù ly khi H2S bang bien phàp hà'p phu và hà'p thu
7. Tình hình liinh phi cùa de tài: 20.000.000 d (Hai muoi triéu dóng chàn)
KHOA QN LV

CHÙ TRÌ DE TÀI

(Ky và ghi rị ho-tén)

^\Aj^AAU^ (jV vd

(Ky và ghi rò ho tén)

CO QUAN CHÙ TRÌ DE TÀI

KHOA HOC

-/. TU KHII^i'.

I;

>J

--"-•'b^A : hi]. ^Lnu^j^/t ^\!t,iryi^4/ Juo?i/y


SUMMARY
a. Project title:
Initial study on building waste water treatment process of vermicelli
production in household scale at the trade village of vermicelli production Phu
Do-TuLiem-HaNoi
Code: QT - 08- 60
b. Project manager: MSc. Luu Minh Loan
e, Particìpants:
- MSc. Pham Thi Thu Ha- Hanoi University of Science, VNU
~ MSc. Nguyèn Anh Tuyet - Hanoi University of Science, VNU
- BSc. Nguyèn Xuan Huan - Hanoi University of Science, VNU
- Nguyèn Thi Bay - Hanoi University of Science, VNU
d. Aìms and content of project
di. Aims
Initial study on building waste water treatment process of vermicelli production in
household scale at the trade village of vermicelli production Phu Do - Tu Liem - Ha

Noi by by active mud method.
d2. Content
- Study state of waste water pollution of vermicelli production at the trade village
Phu Do - Tu Liem - Ha Noi.
- Study to create active mud

for waste water treatment process of

vermicelli

production.
- Building waste water treatment process of vermicelli production in household scale
by active mud method, which are easy to conduct, inexpensive cost and bring a high
effect.
- Proposing some solutions to treat cattle- breeding solid waste and residue of waste
water of vermicelli production by biogas method.
- Study to treat H2S gas creaied from household biogas system.


e. Results
- Assessed state of waste water pollution of vermicelli production at the trade village
Phu Do - Tu Liem - Ha Noi.
- Created active mud for waste water treatment process of vermicelli production.
- Built waste water treatment process of vermicelli production in household scale by
active mud method, which are easy to conduct, inexpensive cost and bring a high
effect with the obtained performance of 98 percent.
- Recommended some solutions to treat cattle- breeding solid waste and residue of
waste water of vermicelli production by biogas method.
- Initial study to treat HjS gas created from household biogas system by method of
absorption and adsorption.

Muc lue
Ma dàu
5
Chuang 1: Tong quan
7
1.1. Tóng quan vé diéu kién ni nhién, kinh té'xà hòi
7
7.7.7. Diéu kien tu nhién, kinh té'xd hòi
7
7.7.2. Nghé truyén thò'ng san xudt bùn:
8
1.2. Quy trình san xu^t bùn
8
1.3.Nc thài san xu^t bùn và càc bién phàp xù ly
10
7.5.7. Ccx sa cùa xù ly nuàc thài bang phuang phàp sinh hgc
10
1.3.2. Xùly nuàc thài bang phuang phàp bùn hoat tinh
77
1.4. Tmh hình nghién cùu vé xù ly nc thài bang cịng nghé sinh hpc
12
1.4.1. Tình hinh nghién cuu trén thè'giài
72
1.4.2. Tình hinh nghién cùu trong nuàc
13
1.4.3. Nhùng nghién cùu truàc day véxùly nUàc thài làng nghé Phù Dò
14
1.5. Phuang phàp ù Biogas:

15
1.6. Cac phuang phàp xii ly HjS
16
l.ó.l.Tinh chat cùa H2S
16
1.6.2. Càc phuang phàp xù ly H2S
77
Chuang 2: Dói tugng và phuang phàp nghién cùru
19
2.7. Odi tuang nghién cùu:
19
2.2. Phuang phàp nghién cùu
19
2.2.1. Phuang phàp diéu tra thu thàp so liéu:
19
2.2.2. Phuang phàp lày màu và phàn tich trong phòng thi nghiem
19
2.2.3. Phuang phàp nuòi tao bùn hoat tinh:
20
2.2.4. Phuang phàp nghién cùuxàc dinh càc thóng sdxùly nc thài tị'i Uu
20
2.2.5. Phuang phàp nghién cùuxùly khi H^
21
Chuang 3: Ket qua nghién cùru và thào luan
25
3.1. Dành già hién trang mòi truòng thòn Phù Dò - Ti^Liém - Ha Nói
25
3.2. Ké't qua xàc dinh so'lugng vi sinh vàt trong nc thài thịn Phù Dị
26
3.3. Két qua nuói tao bùn hoat tinh:

27
3.4. Ké't qua nghién cùu xù ly nuóc thài san xuà't bùn
28
3.4.1. Ket qua xàc dinh thài gian de làng (buàc 1) toi uu:
29
3.4. 2. Ké't qua xàc dinh ty le pha lodngtị'i uu:
31
3.4.3. Tinh tồn nóngdị N, P tói uu:
32
3.4.4. Ké't qua xàc dinh già tri pH toi Uu:
33
3.4.5. Ké't qua nghién cùu ành huàng cùa thài gian sue khi lén su sinh truàng cùa vi
sinh vàt và hiéu qua xùly:
34
3.4.6. Ké't qua xùly nuàc thài Phù Dị vài càc thịng so tói Uu:
35
3.4.7. Quy trình xùly:
37
3.5. De xuà't bién phàp ù biogas de xù ly càn bùn cùa qua trình xù ly nc thài và chat
thài ràn tai làng nghé:
38
3.6. Xù ly khf H2S trong khf biogas
42
i.6.7. Két qua phàn tich hàm lugng H^ trong màu biogas già dinh:
42
3.6.2. Két qua xù ly H2S bang phuang phàp hàp thu
42
3.6.3. Ké't qua xù ly H2S bang phuang phàp hàp phu
43
Chuang 4: két luàn và kien nghi

45

tài liéu tham khào

47

Phu lue

49


MỊDAU

Ngày nay, ị nhiém mịi trng dang là mot vàn de bue xùc khịng chi vói
Viét Nam ma vói hàu hé't càc quóc già trén The giói. Do su phàt trién cùa càc ngành
còng nghiép, nòng nghiép và càc hoat dong cùa con nguòi dà làm suy giàm chat
lugng mòi trng mot càch tram trong.
Viét Nam là mot nc phàt trién tu nịng nghiép nén cóng nghiép cùa nc ta
hién chua phàt trién cao, nén vàn con tón tai rat nhiéu co so san x't vói quy mị vùa
và nhị. Càc làng nghé san xuàt tiéu thù còng nghiép phàn bó khà nhiéu 0 khàp càc
tinh thành trong cà nuóc. Do diéu kien san x't con lac hàu, trình dị và y thùc cùa
nguòi dàn chua cao, nén dàn dén mùc dò ò nhiém ò da so càc làng nghé này rat
nàng né.
Phù Dò là mot làng nghé san xuà't bùn co tu làu dói, nàm a ngoai thành Ha
Nói và sàt canh khu hén hgp thè thao Quóc Già. Tai day càc ho dàn trong làng san
xuà't bùn rà't nhiéu, và chinh vi vày ma mùc dị ó nhièm trong khu vuc làng nghé khà
nghiem trgng.
Tu truóc dé'n nay, dà co mot vài cóng trình nghién cùu vé nc thài 0 Phù
Dò, và 0 cuòi làng cùng dà co mot he thóng xù ly. Càc nghién cùu truóc day vé mói

trng Phù Dị cùng nhu he thóng xù ly trén, déu tàp trung vào xù ly nuóc thài tai ho
chùa 0 ci làng. Nhu vày, nc thài san x't bùn (vói nịng dị chat hùu co rat cao
lai chù u là tinh bịt) trong qua trình di tu càc ho già dinh dén ho chùa dà bi lén
men òi chua và bóc mùi hói thói gay ị nhiém mịi trng khóng khi trong thịn. Ben
canh dị, ngi dàn trong thịn chua co y thùc cao vé bào ve mói truòng nén hg cho
ràng néu xù ly nhu vay ròi do ra Song Nhué thi dàn 0 khu vuc ben canh khóng phài
chiù nc thài ị nhiém chù ho khịng dugc gì cà. Chinh vi ly do dị ma he thóng xù
ly ị ci làng hién nay vàn khịng hoat dịng.
Trong qua trình san x't bùn càn su dung rà't nhiéu nhiét lugng de dun nàu
tuy nhién trong làng khòng co ho nào su dung biogas, hàu hét hg dùng than tó ong.
Nhu vày khịng nhùng gay ị nhièm mịi truòng khòng khi ma con phàt sinh ra
nhiéu chà't thài ràn tu xi than.
Xuà't phàt tu nhùng ly do néu trén, chùng tòi dà nghién cùu thuc hién de tài
"Nghién cihi buàc dau xày dung quy trinh xù ly nuàc thài san xuàt bùn quy mó ha già
dinh tai làng nghé bùn Phù Dị - Tu Liém - Ha Nói" vói muc dich là xù ly nuóc thài


san xuàt bùn nói riéng và xù ly nuóc thài san x't tinh bịt nói chung ngay tai ho già
dinh.
Muc dich cùa de tài này là :
1. Diéu tra tình trang ị nhiém nc thài làng nghé san x't bùn Phù Dò.
2. Nghién cùu nuòi tao bùn hoat tinh de xù ly nuóc thài san xuàt bùn.
3. Dua ra quy trình xù ly nc thài san x't bùn quy mị ho già dinh hgp ly
ré tién và de su dung bang phuong phàp bùn hoat tình.
4. Nghién cùu dua ra de xuà't xù ly chà't thài ràn chàn nuòi và bà can nuóc
thài san xuà't bùn bang bién phàp biogas.
5. Nghién cùu buóc dàu xù ly khi H2S phàt sinh tu he thò'ng biogas già dinh.


^' A

CHUONG 1: TÓNG QUAN

1.1. Tong quan vé diéu kién tu nhién, kinh téxà hói.
7.7.7. Diéu kien tu nhién, kinh té xdhói.
Xà Me Tri huyén Tu Liém nàm càch trung tàm thành phó Ha Nói khồng 9
km vé phia Tày Nam, tiép giàp vói quàn Càu Già'y. Me Tri dugc coi là mot xà nóng
nghiép vói càc ngành tróng trot, chàn nuòi (chù yéu là Ign, già càm) và thuy san, co
nghé phu là làm bùn. Phù Dò là mot trong 3 thịn cùa xà Me Tri vói vi tri ranh giói
cu the nhu sau:
- Phia Dịng giàp xà Me Dinh (co dng Qc lo 64 dàn vào khu lién hgp thè
thao Quóc già)
- Phia Nam là mot cành dóng cày lùa nuóc, giàp xà Dai Mó và xà Trung Vàn
(dng Làng Hồ Lac).
- Phia Tày giàp vói song Nh
- Phia Bàc là khn vién dị so cùa san van dòng the thao Quòc già My Dinh.
Qua day phàn nào co the nhàn thà'y Phù Dị dang chiù tàc dóng manh cùa qua
trình dị thi hồ
He thóng tiéu thồt nc: Thịn Phù Dị co song Nh trai dai st tu phia
Tày tói phia Nam, vói chiéu dai khồng 1500 m, Phù Dị con co dịng muong tiéu
nc cùa thành phị chày qua, bao quanh phia Bàc cùa thịn.
Vói the manh vé vi tri và truyén thóng cùa làng nghé, nén nghé làm bùn ó
Phù Dị ngày càng phàt trién manh. Trc day nghé chi phàt trién a mùc dị thàp,
san xuà't chi bang thù cóng . Ngày nay vói su phàt trién cùa mày móc, nghé làm bùn
dà dugc mị ròng cà vé quy mò san xuà't và san lugng tao ra. Hién nay, thịn Phù Dị
co khồng 400 ho làm bùn vói san lugng khà cao, trung bình mịi ho san xuàt 1,5 ta
bùn mòi ngày, thàm chi co ho lén tói 1 tàn bùn/ngày, Hoat dịng san x't bùn mang
tinh thòi vu do nhu càu cùa nguòi néu dùng, vào mùa he san lugng trung bình cùa cà
thịn là: 70 tàn bùn/ngày, vé mùa dóng san lugng thà'p hon: trung bình cà thịn
khồng 40 - 50 tàn/ngày.

Trong qua trình san xuàt bùn càn su dung rà't nhiéu nhiét lugng de dun nàu
luy nhién trong làng khòng co ho nào su dung biogas, hàu hét hg dùng than tó ong.
Nhu vày khịng nhùng gay ó nhièm mịi trng khịng khi ma con phàt sinh ra
nhiéu chat thài ràn tu xi than. Di tu dàu dén cuòi làng déu thày mùi ị nhiém lù nc
thài bùn và khói than tị ong, ben canh do ò cuòi làng co rà't nhiéu bài do xi than bua
bài (ành 5, 6).


7.7.2. Nghé trun thóng san xt bùn:
Thịn Phù Dị, tén nòm là làng kè Quành, thuòc xà Me Tri, huyén Tu Liém,
ngoai thành Ha Nói. Dàu the ky 20 ggi là Hong Dò, sau vi ky chù Hong nén dòi
thành Phù Dị [13].
Làng Phù Dị co khồng hon 300 - 400 nàm tuoi. Vé nghé làm bùn thi cho dén
nay càc cu cao nién nhà't cùng khòng khàng dinh dugc óng tó nghé là ai, cùng nhu
nghé làm bùn co tu bao giò, "chi bié't ràng sinh ra dà co nghé và cu the dugc truyén
bang kinh nghiem cho the he sau". Theo truòng thòn cho bié't, nghé làm bùn là mot
nghé truyén thóng cùa làng, co tu càch day khoàng 300 nàm và hién nay vàn dugc
duy tri và phàt trién.
O Phù Dò nguòi dàn chù yéu là nghé nịng két hgp làm bùn và chàn ni,
nhung thu nhàp chù yé'u lai tu san xuà't bùn và chàn nuòi, thu nhàp tu canh tàc lai là
thù yéu.
1.2. Quy trinh san xuàt bùn
Nguyèn, nhién liéu cùa san xuà't bùn góm co
- Ngun liéu : Gao sàt tràng, là chi lót bùn, nuóc
- Nhién lieu: Than, cui, dién
Nguyèn liéu de san xuà't bùn là tu gao, dàu tién nguòi ta sàt gao thàt tràng, sau
dò vo và nhat gao thàt ky cho sach hét san, càm... Gao sau khi vo dugc ngàm vào
nc sach 10 giị. Sau khi ngàm gao, ngi ta dị nc di và dua gao di xóc sach.
Cóng doan san xuà't này su dung khà nhiéu nuóc vi phài xóc gao ky de trành bùn bi
chua. Sau khi dà xóc sach, gao dugc dua di xay bịt, bgt nc lai dem di ngàm tiép

mot làn nùa. Thịi gian ngàm lùc này làu hon dgt 1 khoàng 2 ngày. Sau do chat nc
di và rót bịt vào mày nén. Bòt dugc nén tu sàng dé'n chiéu là dugc. Bgt dà nén khị
cho vào nói de lc bịt. Bịt dugc luòc chin sé dua vào mày dành bòt cho that
nhuyén.
Bòt dugc luòc chin, dành nhuyén xong sé dua vào mày van bùn de tao khuón,
thành nhùng sgi bùn . Truóc khi tao ra bùn thành pham con phài qua còng doan dai
bùn. Do bùn dugc van trong nói nuóc dun sịi, nén phài dai bùn qua nc lanh de
càc sgi bùn san chàc lai, sau do mói do bùn ra là chuòi de mang ra chg bàn.
Chat thài trong qua trình san xt bùn chù u ị dang nc thài vói so lugng
tuong dịi lón, hàu hét càc cịng doan trong quy trình san x't déu tao ra nc thài.
Ngun liéu su dting de làm bùn hoàn toàn tu gao, do vày, tinh chat nc thài bùn là
ị nhièm dang chat hùu co de phàn huy sinh hgc


Gao sàt tràng

'1
Vo gao

^ Nc thài

Ngàm gao

• Nc thài

I
Xóc sach

*" Nc thài

Xay bịt

^

Nc thài

I
Ngàm bịt
;

Chat nc

*' Nc thài

I
Rót bịt

i
Nén khó

^

Nc thài

I
Lc bịt

•

Nc thài, khi thài:

I

CO,, SO,, NO,, bui, nhiét

Dành bịt
;

Vàn bùn
I
Dai bùn

•

Nc thài, khi thài:
CO,, SO,, NO,, bui, nhiét
•

San pham
Hình 1 . Quy trình san xt bùn

Nc thài


1.3.NUÓC thài san xuàt bùn và càc bién phàp xù ly
Qua s0 dò quy tfinh san xuà't bùn ta thà'y càc cóng doan san xuà't bùn déu co
lugng nuóc thài rat lón. Do nguyèn hèu san xuà't bùn dugc làm tu gao nén nuóc thài
ra co hàm lugng chat hùu co cao, càc già tri BOD, COD, SS ... déu rà't cao. Chat hùu
C0 này thuòc dang de phàn hùy sinh hgc góm càc prịtéin, cacbonhidrat và chà't beo.
Nhìn chung de xù ly nc thài cùa mot loai hình san xuà't, nguòi ta su dung

két hgp nhiéu phuong phàp xù ly khàc nhau tùy thuòc vào dac tinh cùa loai nuóc
thài do và luu lugng nuóc thài ra. Tuy nhién, nc thài thng dugc xù ly qua 3
giai doan: xù ly co hgc, xù ly hóa hgc, hóa ly và xù ly sinh hgc. Trong mói giai doan
xù ly cu thè lai co nhiéu phuong phàp xù ly khàc nhau. Chinh vi vày, de xù ly mot
loai nuóc thài nào do cùng càn co nhùng nghién cùu vé nhùng dac diém dàc trung
cùa nc thài dị và lira chgn phuong phàp xù ly thich hcrp thi mói dem lai hiéu qua
cao.
Nc thài bùn ị day co dac diém là hàm lugng chà't hùu co de phàn hùy
sinh hgc cao nén nguòi ta thuòng lua chgn phuong phàp sinh hgc de xù ly.
7.3.7. Ca so cùa xù ly nuàc thài bang phuang phàp sinh hgc
Càc phuong phàp này dua trén co so su dung boat dóng song cùa vi sinh vàt
de phàn hùy càc chà't hùu co gay nhièm bàn trong nc thài. Qua trình trao dói chà't
cùa vi sinh vàt dugc chia làm hai giai doan nhu sau:
- Giai doan hà'p phu: Càc vi sinh vàt su dung càc chà't hùu co và mot so chat
khồng làm ngn dinh dng và tao nàng lugng.
- Giai doan phàn hùy càc chà't dà hàp phu: Ggi là qua trình oxy hóa sinh hóa.
Càc phuong phàp su dung vi sinh trong xù ly nc thài co thè biéu dién bang
sodị sau:

10


Càc phuang phàp sinh hoc xiir ly nc thài

Hiéukhì
(aerobic)

Ki khi
(anaerobic)

Thiéu khi
(anoxic)

Bùn boat
tình

Bé k| khi
(anaerobic)

Dia quay
sinh hoc

Ao ho ón djnh

Bé loc ki khf
USAB

Phàn hùy

nc thài

Hinh 2: So dị càc phuong phàp sinh hgc xù ly nuóc thài
1.3.2, Xùly nuàc thài bang phuang phàp bùn hoat tinh,
Bùn hoat tinh là tàp hgp càc vi sinh vàt khàc nhau, co trong nuóc thài, két lai
thành dang hat bịng vói trung tàm là càc hat chat ràn lo lùng ị trong nc. Càc
bịng này thng co màu vàng nàu de làng, co kich thc tu 3- 150 i^m Càc bòng
can này co khà nàng hà'p thu và phàn huy chat hùu co. Nhùng vi sinh vàt song trong
bùn hoat tinh chù yéu là vi khuan ngồi ra con co nàm men, nà'm móc, xa khuàn,
dóng vàt nguyèn sinh ... So lugng vi khuàn trong bùn boat tinh dao dịng trong
khồng 108 - 1012/mg chà't khó [1,10].

Nuóc thài mói, dac biét là nuóc thài cóng nghiép mói ra khịi càc xng san
x't thng co nhiét dò cao, và it vi sinh vàt. Vi vày, càn phài co bién phàp tao bùn
boat tinh de tàng so lugng cùng nhu boat lue cùa càc vi sinh vat co trong dò bang
càc càch khàc nhau nhu: co the là'y bùn boat tinh ò noi xù ly khàc co tinh chat gióng
nhu nuóc thài nghién cùu hoac cho bùn dà dùng ị nhùng bé xù ly nc thài trc
hói luu trị lai càc bé sue khi (Aeroten). [1,10]
Trong nc thài còng nghiép, trù càc xi nghiép che bién thuc pham, thuong
nghèo P và N, nguòi ta phài bò sung càc hgp chat dinh duong này vào trong qua
trình xù ly. Ty le N, P trong mói trng nc thài dugc àp dung là: BOD5 : N : P =
100 : 5 : 1. Ty le thành phàn này thfch hgp cho viéc sinh trng, tàng sinh khói cùa
vi sinh vàt và tao thành bùn boat tinh. Truòng hgp thiéu hai ngn này sé ành hng

11


dén su tao thành té bào mói cùa vi smh vàt và boat dòng cùa chùng, nhu vày cùng
làm ành hng tói su tao thành và boat tinh cùa bùn dàn dé'n làm giàm hiéu st làm
sach nc thài. Ngồi ra, de phàt huy dugc vai trò cùa bùn boat tinh, trong càc quy
trình cịng nghé chùng ta phài quan tàm dén nóng dị oxi hồ tan trong nc hay là
diéu kién hiéu khf (co thè làm tàng màt thoàng cùa ao ho, bé chùa hồc sue khf và
kh'y cng bue) [1].
Mịi loai nc thài khàc nhau co dị nhièm bài khàc nhau, viéc lua chgn càc
chùng Vi sinh vàt phù hgp cùng nhu tao diéu kién cho chùng vi sinh vàt sinh truòng
và phàt trién tòt là hé't sue quan trgng. Hon nùa viéc lua chgn càc chùng vi sinh vat
co khà nàng két làng nhanh sé rùt ngàn thịi gian xù ly. Tóm lai, quan thè vi sinh vàt
trong bùn boat tinh co vai trò quan trgng quyét dinh trong viéc phàn huy triet de càc
chat ò nhièm trong xùly [16].
Khi nuóc thài tiép xùc vói bùn boat tinh thi ị giai doan dàu cùa qua trình xù
ly toc dò phàt trién cùa vi sinh vàt tàng nhanh hay nói càch khàc trong thịi gian này
su tàng trng sinh khòi cùa bùn co xu the tàng theo cà'p so nhàn. 0 day toc dò phàn

dòi té bào trong bùn sé diéu hịa dat già tri tói da.
Khi nóng dò chat thài giàm dén mot mùc dò nào dò thi toc dị phàn dói té bào
giàm và giù ị mùc ón dinh. Cho dén khi nóng dị càc chà't dinh duong dà can kiét
khòng dù dàp ùng nhu càu cùa vi sinh vàt thi sé dién ra qua trình giàm sinh khói bùn
tue qua trình tu phàn hùy cùa vi sinh vàt.
1.4. Tình hình nghién cùru vé xù ly nuóc thài bang cóng nghé sinh hgc.
1.4,1, Tinh hinh nghién cùu trèn the giài
Cóng nghé xù ly nuóc thài trén The giói hién nay dà phàt trién khà manh me.
Càc bién phàp xù ly sinh hgc dà dugc nhiéu tàc già trén The giói nghién cùu nhu:
Kiyomi Inoue (nàm 2000) dà nghién cùu xù ly nc thài dét nhm bang su dung
bùn hoat tinh [18],
Nhà nghién cùu Lenntech (Ha Lan) dà nghién cùu dua ra quy trình xù ly nc
thài co tài lugng ò nhièm BOD, COD cao nhu sau: Nc thài dugc xù ly so bị bang
he thịng xù ly hồ ly sau dị dugc dua vào giai doan 2 xù ly bang phuong phàp sinh
hgc (ò day là xù ly bang bùn boat tinh). Tiép theo, nuóc thài dugc dua vào giai doan
3 xù ly bang phuong phàp Igc màng. Ci cùng, nc thài dugc khù trùng de xà thài
ra ngồi. Theo tàc già, qua trình xù ly này ngoài tàc dung giàm COD, BOD con co
khà nàng loai bị dàu mó, tón du thc trù sàu và khù màu [19].
Cho tói nay, càp dị xù ly nc thài bang phuong phàp vi sinh trén the giói
dugc dành già nhu sau:
12


- Xù 1^ so càp, xù ly bàc 2 loai bò dugc càc tap chat huyén phù và hgp chat chùa
cacbon, dién hinh là càc phuong phàp xù ly hiéu khi, bùn boat tinh, Igc quay, loc
thàp sinh hgc càc loai.
- Xù ly tién tién hay xù ly bàc 3 nhàm loai bò nito và photpho. Dò là còng nghé
dang dugc nghién cùu và ùng dung tuong ùng vói trinh dị cịng nghé hién nay.
Dóng thịi nị cùng xù ly luòn càc chà't huyén phù và cacbon.
- Trong tuong lai ky thuàt xù ly nuóc thài sé àp dung càc cóng nghé gay àn

tugng (dramatic technology) nhu cóng nghe màng, ky tht tu dóng hồ [19].
1.4.2, Tinh hình nghién cùu trong nuàc.
Hién nay nguòi ta dà nghién cùu và àp dung thành còng rà't nhiéu phuong
phàp khàc nhau de xù ly ò nhièm mòi truòng, tuy nhién bién phàp sinh hgc dà và
dang dugc dành già cao bòi càc dàc tfnh uu viét cùa no nhu : già thành ha, khóng
gay ó nhièm tiép cho mịi trng sau khi xù ly, hiéu suàt xù ly tuong dòi cao, luy
nhién no co nhugc diém là thòi gian xù ly dai hon so vói càc phuong phàp hồ hgc
khàc. Ngay tu nbCing nàm 90 còng nghé phàn huy sinh hgc dà dugc àp dung và
mang lai hiéu qua làm sach cao. Nguyèn ly co bàn cùa phàn huy sinh hgc là kfch
thich tàp doàn vi sinh vài co san trong tu nhién co khà nàng phàn huy chat ó nhièm
bang càch thay dói càc u tị mói trng tàc dịng truc tiép lén qua trình phàt trién
và boat dịng cùa vi sinh vàt [13, 20]
Nhóm tàc già Le Thi Viét Ha, Le Vàn Tri và Ngò Tu Thành truòng Dai hgc
Khoa hgc Tu nhién dà nghién cùu xù ly nuóc thài làng nghé Duong Liéu Ha Tày
bang bién phàp sinh hgc. Trong nghién cùu này càc tàc già dà lua chgn phuong àn
xù ly cho nuóc thài che bién san theo 2 giai doan, giai doan 1 xù ly ki khi trong 6
ngày, sau dò xù ly tiép ò giai doan 2 bang bién phàp hiéu khi. Càc tàc già dà nghién
cùu so sành hiéu qua xù ly cùa 2 loai bùn : Bùn tu nhién dugc tàch ra tu nuóc thài
bang càch de làng rói loai bị phàn nc thài trén và bùn boat tinh thu dugc bang
càch nhàn giòng càc chùng vi sinh vàt phàn làp dugc tu nuóc thài cùa Duong Lién
co COD khồng lOOmgA, bị sung thém 0,2% dung dich mi, ni trèn mày làc
24h, sau dị de làng, loai bị phàn nc trèn. Qua thi nghiem xù ly trong 24h cho
thà'y hiéu qua xù ly cùa bùn tu nhién dat 83% con bùn boat tinh dat 90%. So lugng
vi sinh vàt trong bùn boat tmh cao hon rà't nhiéu so vói so lugng vi sinh vat cùa bùn
tu nhién (ò bùn boat tfnh so lugng vi sinh vài là 4,3.10''* trong khi dò o bùn tu nhién
chi dat 2,03.10^tébào/ml).
Hai tàc già Truòng Vàn Lung và Nguyèn Nggc Thach cùa truòng Dai hgc
khoa hgc Hué dà nghién cùu thàm dò mot so phuong phàp sinh hgc de xù ly nuóc

13

thài cùa nhà mày che bién tinh hot san Quàng Nam. Càc tàc già dà nghién cùu xù ly
nuóc thài bang vi sinh vàt ky khi két qua cho thà'y sau 25 ngày xù ly già tri COD cùa
nuóc thài giàm tu 10.200 mg/1 xuòng con 1+.270 mgA, già tri BOD5 truóc xù ly là
5.800 mg/1 sau xù ly xuóng con 529 mg/1. Qua mot loat càc thi nghiem, càc tàc già
ké't luàn ràng: xù ly ky khi bàc 1 trong 25 ngày, tiép theo dò xù ly hiéu khi bac 2
trong 10 ngày là dat hiéu suàt xù ly cao nhà't, Sau càc bc xù ly trén, mùc dị ó
nhièm cùa nuóc thài dà giàm rò rét, tuy nhién vàn chua dat dugc TCVN. Càc tàc già
tiép tue thàm dò xù ly bàc 3 bang beo Nhàt Bàn két qua là hàu hét càc thóng so cùa
nuóc sau xù ly dà dat tiéu chuàn cho phép [7].
1.4.3, Nhùng nghién cùu truàc day vé xù ly nuàc thài làng nghé Phù Dò.
Tu nhiJng nàm 1995, Le Vàn Nhuong cùng càc tàc già thuóc trung tàm Cóng
nghé sinh hgc - Dai hgc Bach Khoa - Ha nói, dà khào sàt và nghién cùu xù ly nuóc
thài cùa mot so làng nghé san xuàt thuc pham truyén thóng tu nguyèn liéu tinh bòt,
trong dò co thòn Phù Dò. Càc tàc già dà tién hành nghién cùu xù ly nuóc thài trong
dièu kién hiéu khf, su dung he vi khuan hiéu khi tu nhién. Vói càc thịng so xù ly
nhu sau: mùc dị sue khi 3 mg oxi/1, pH = 7,2 và thòi gian luu thiét bi là 24 - 26 h.
Ké't qua nghién cùu cho thà'y hàm luong BOD giàm 80 - 85%. Tuy nhién, nghién
cùu này mói chi dùng ị nghién cùu khào sàt buóc dàu cho càc làng nghé san xuà't
thuc phàm nói chung chù chua di sàu vào xù ly nc thài ị làng nghé Phù Dị de tìm
ra càc diéu kién dua mó hình xù ly àp dung vào thuc té [8].
Trong Hói nghi Cịng nghé Sinh hgc Tồn qc nàm 1999 lai Ha Nói, hai tàc
già Tran Vàn Nhi, Dị Thi Tó Un dà dua ra ké't qua nghién cùu vé xù ly nuóc thài
làng nghé Phù Dò bang vi khuàn quang hgp. Trong nghién cùu dà su dung 10 chùng
vi khuàn quang hgp tu tàp doàn chùng gióng cùa Vién Cịng nghe Sinh hgc. Càc tàc
già dà ni vi khn quang hgp trong nc thài ị diéu kién ky khi ngoài ành sàng.
Két qua cho thà'y sau 4 - 5 ngày nuòi cày, sinh khòi cùa càc chùng dat cuc dai. Hiéu
suàt loai bò COD cùng khà cao, dat khoàng 85 % - 90 %. Tuy nhién, viéc ùng dung
cóng nghé này vào thuc té sé rat khó khan và tón nhiéu kinh phi, vi rà't khó co the

tao ra diéu kien yém khf lai vàn phài co ành sàng de vi khuàn quang hgp tón tai và
sinh trng [9].
Nàm 1999, Le Già Hy và nhóm nghién cùu dà nghién cùu xù ly nc thài
Phù Dị bang bùn boat tinh. ò day càc tàc già dà nghién cùu tao bùn hoat tfnh lù ba
loai: bùn boat tinh tu nhién thu dugc bang càch lày màu nuóc thài ị Phù Dị de
làng, loai bị phàn nc trong. Bùn boat tfnh nhàn tao thu dugc bang càch nhàn
giòng trén mịi trng nc thài Phù Dị và bùn hịn hgp nhàn dugc lù phuong phàp
nuói tao bùn nhu trèn, nhung mịi trng nhàn giịng là màu nc thài hịn hgp lù

14


Phù Dị, Tó Lich, Ho Tày. Sau dị càc tàc già tién hành phàn tich thành phàn và so
lugng vi sinh vàt trong ba loai bùn boat tmh trén. Ké't qua cho thày so lugng vi sinh
vài ò hai màu bùn boat tmh nhàn tao và hòn hgp cao hon nhiéu so vói bùn tu nhién.
Tiép dị càc tàc già tién hành thù nghiem khà nàng xù ly nuóc thài Phù Dò bang 3
loai bùn boat tinh trén, két qua cho thày: xù ly bang bùn boat tfnh hòn hgp và nhàn
tao dem lai hiéu qua cao hon han (khoàng 90%) so vói bùn tu nhién [4]. Vói két qua
xù ly tòt nhu vày, nhung tai nghién cùu này càc tàc già chi di sàu nghién cùu xù ly
nc ị bó chùa chù khịng quan tàm dén xù ly nc thài ngay tai ho già dinh.
Tuy là mot làng nàm ò ven Ha Nói, lai co mùc ò nhièm cao, song Thịn Phù
Dị cùng khịng co duoc nhiéu cóng trinh nghién cùu nhàm giàm thiéu mùc dị ị
nhièm mói trng noi day. Chinh vi ly do dò, ma hién nay nguòi dàn Phù Dò cung
chua dugc tuyén truyèn, khuyén khich xù ly nuóc thài bang nhùng bién phàp cu the
nào.
1.5. Phuong phàp ù Biogas:
Là su dung càc chat thài hùu co nhu: phàn dóng vàt, xàc thuc vai, dịng vàt và
càc loai chat hùu co de phàn hùy khàc. Dira vào qua trình phàn hùy ky khi cùa càc vi
sinh vat tao ra mot hòn bop khi co thành phàn chù yéu là CH4 chiém 56% - 65% và
C02 chiém 34% - 42% ngoài ra con co mot ty le rat nhò càc khi H2, 02, N2, H2S.

Trong dò khi mélan là loai khi cho nàng lugng cao (9000 kcal/m3) [2]
Uu diém:
San xuà't khi sinh hgc dugc xem nhu mot phuong phàp nàng lugng mói - nàng
lugng tài sinh de thuc hién, khòng dòi hòi ky thuàt cao, nguyèn liéu khài khe.
Ngugc lai, nguyèn liéu con co ò nhiéu noi nhu: ao tu, dàm lày còng rành, càc loai
phàn, càc loai nc thài ị nhièm nang, càc phé phàm nóng nghiép. Còng nghé khf
sinh hgc mang lai nhiéu lgi ich thiét thuc nhu:
+) Da dang hóa nguón nàng lugng
+) Càc chat thài hùu co lù càc chuóng trai, chàn nuói cùng vói càc phé phàm
nóng nghiép là nhìing ngn ngun liéu cho san xuà't khi sinh hgc. Diéu này khóng
chi giàm thiéu lugng lón chat thài ràn ị nóng thịn ma con thu dugc khi dot, phàn
bòn tra lai cho dàt su màu mó.
-f ) Giài phịng phu nù, tré em khịi cịng viéc bép nùc nóng nuc, do vay giàm
thiéu ckc bénh vé mài, duòng ho hàp, cài thién sue khòe con nguòi.
+) Su dung Biogas sé giùp nguòi dàn tiét kiém chi phi cho viéc mua chat dot
và phàn bòn cho san xuàt nòng nghiép.

15


+) Giàm chat pha rùng de lày cui dun nàu, han che su xói mịn bé màt dàt, bào
vé mịi truòng sinh thài.
Nhuac diém:
Trong thuc té o Viét nam hien nay, mó hình san x't biogas chua dugc àp
dung rịng rài. Viéc xày hàm dà khó phài nhị tói càc chuyén già ky thuàt huóng
dàn. nhung viéc dua hàm vào vàn hành hàng ngày de sinh lgi lai con gap nhiéu khó
khan hon vi dịi vói ngi nóng dàn, da phàn hg là nhùng ngi khóng co nhiéu hiéu
bié't ve khoa hgc ky thuàt. Tai nhiéu dia phuong dà xày ra tình trang xày xong hàm
khi nhung chi su dung dugc mot thòi gian ngàn sau dò phài bò vi khịng sinh lgi do
khóng biét càch vàn hành. Nhiéu già dinh xày dung hàm khi tịn vài triéu dóng,

chiém màt dién tfnh dàt su dung vón dà chat chói sau dò vàn khòng dua vào su dung
dugc.
Mot trong nhùng han che chù yé'u cùa viéc san xuà't khi biogas là trong thành
phàn khi biogas thu dugc co chùa càc tap chat cùa luu huynh (vi du nhu H2S), Day
là mot khi dịc, gay mùi rà't khó chiù và con làm han gi càc thiét bi dun nàu... Vi
vày, de mò ròng pham vi su dung và nàng cao hiéu qua kinh té trong san xuàt
biogas de lai dà tién hành nghién cùu de loai bò khf H2S ra khòi dòng khi Biogas.
1.6. Càc phuong phàp xù ly H2S
7.Ó.7. Tinh chat cùa H2S
- Khi H2S là khi khóng màu co mùi trùng thịi, rat dịc, nóng dị H2S trong
khóng khi vào khồng 0,1% dà gay ó nhièm, khi thị khi H2S co nóng dị cao hon co
the bi ngà't hoac tal thò. Day là loai khi gay ngat, néu tàc dòng truc tiép lén càc niém
mac mùi và mài nò sé gay vièm nói san két mac. Khi hit vào phói, H2S sé tàc dóng
lèn tồn bó dng ho hàp, nhùng càu trùc sàu hon sé bi phà hùy sàu sàc và bau qua
co thè de lai là bénh phù phói. Né'u tiép xùc vói hàm lugng lón hon 1000 ppm (1500
mg/m3), khi HjS sé hàp thu vào phói rat nhanh, co biéu hién thò gap, sau dò là iruy
ho hà'p và thng là dàn tói tu vong. Nhièm dịc man tinh dói vói H2S néu thng
xun tiép xùc vói hàm lugng khoàng 50 - 100 ppm.

16


Bang 1. Ngng và thịi gian tàc dóng cùa H2S lén ngi
Nóng dị (ppm)

Thói gian tiép xùc

0,0005- 1,3

Vài giày dén 1 phùi

Chày nc màt

10,5- 21,0

6 - 7 giị

Vièm két mac

50 - 100

Hon 1 giò

Màt càm giàc mùi

150-200

2 dé'n 15 phùl

Gay ngat

500 - 700

ft hon 1 giò

Chét

Trén 900

it hon 30 phùl

Nguòng tàc dịng
Phàt bièn

HjS trong dung dich nc the hién tinh chà't nhu mot axit yéu, tàc dung dugc
vói càc kiém manh, dóng thịi nị cùng rat de tàc dung vói nhièu ion kim loai tao
thành càc két tua sunphua khò tan.
H2S + NaOH o

NajS + H20

H2S + Ca(0H)2 = CaSl + 2H20
H2S + Pb'^ = PbSi + 2H+
Là mot chat co tinh khù yé'u cho nén H2S cùng de bi oxi hóa de trị thành luu
huynh ngun tị hay càc góc sunphat tuy theo chat oxi hịa su dung là yéu hay
manh.
H2S + 2Fe^^ = S>1 + 2Fe2^ + 2H+
3 H2S + 8Mn04- + 2H^ = 3SO4'- + 8Mn02 + 4H2O
H2S + 4CI2 + lONaOH = Na2S04 + 8NaCl + 5H2O
7.6.2. Càc phuang phàp xùly H2S
- Xù ly H2S bang càch hàp phu vào óxit sài Fe203
- Xù ly H2S bang càch hà'p thu vào dung dich Na2C03
- Xù ly H2S bang amoniac
- Xù ly H2S bang dung djch natri thioasenat Na4As2S502
- Xù ly H2S bang than boat tinh
- Xù ly H2S bang NaOH

17

Dr/ qoò

r

Khịng khf
và hai axit

khf sach
thồt ra

X .
Y

khf vào

Hinh 3. So dị bé thóng xù ly khf H2S bang Na2C03
1- Thàp hàp thu, 2- thàp giài hàp, 3 - quat khó,
4 - Sà'y nóng khóng khi, 5 - Diéu chinh dung dich tuoi,
6 - Diéu chinh mùc dung dich

khf sach thoàt ra
ì
i

1
!ì
'!

! -

'1

i

il

11

i!!' ipli i l i
l
!i|ii
MI 1

li

1 i!ìii
1 lii^

1

ii
:

•ilii i l i l P
ii

"0

Khi vào

K
li III i

li

" ì| !

l|"l

' '1
li'

il

i!
Il
3C

!

.

•

Thài
Hinh 4. So dò he thòng xù ly khi H2S bang dung dich sul hồc sua vói
1- thàp hà'p thu; 2 - bé chùa dung dich dà dùng;
2, 3 - thùng xù ly dung dich dà su dung;
4 - binh chùa dung dich mói; 5 - bình chùa voi clorua; 6- Bom

18


CHITONG 2: DĨI Tl/ONG VÀ PHUONG PHÀP NGHIÉN CtJU
2.1. Dói tugng nghién cùru:
Dói tugng nghién cùu là xù ly nuóc thài san xt bùn Phù Dị - xà Me Trìhun Tu Liém - Ha Nói. 0 day nghién cùu xù ly nuóc thài dugc àp dung ngay tai
ho già dinh vi hai ly do: thù nhàt là nuóc thài san xt bùn co nóng dị chat hùu co
cao (chù u là tinh bịt), nèn né'u dua nc thài tu càc già dinh trong thịn tàp trung
vé ci làng rói mói xù ly thi trong qua trinh nuóc thài di tu càc ho già dinh dén noi
xù ly tàp trung dà bi lén men ịi chua và hịc mùi hói thói gay ó nhièm mói trng.
Ly do thù hai là ngi dàn trong thòn chua co y thùc cao trong bào vé mịi trng,
nèn hg khịng dóng góp kinh phi de xù ly tàp trung, vi hg cho ràng néu cho nc
thài vé ci làng xù ly hay dị ln ra song Nhué ibi hg cùng chang dugc gì cà trong
khi lai phài irà tién cho qua trình xù ly.
Ben canh dò de lai con dua ra de xuà't xù ly chà't thài ràn và bà càn cùa qua
trình xù ly nuóc thài nói trèn bang bién phàp ù biogas. Tiép dị de tài cùng nghién
cùu bc dàu xù ly khf H2S trong khi gas. Day là mot trong nhùng nhugc diém
chinh làm cho nguòi dàn chua quan tàm nhièu dén san xuà't biogas.
2.2. Phuong phàp nghién cùru
2.2.1, Phuang phàp diéu tra thu thàp so liéu:
Khào sàt thuc dia: Khào sàt tình hình vé sinh mịi trng cùa thịn, quy trình
san xt bùn và nc thài ị càc hg già dinh.
Thu thàp SĨ liéu: Tru so thịn Phù Dị và phịng vàn truc tiép tu càc ho san xuàt
bùn.
2.2.2, Phuang phàp lày màu và phàn tich trong phòng thi nghiem
De tài nghién cùu xù ly nuóc thài bùn ngay sau qua trinh san xuàt, nèn càc
màu dugc là'y tai tàt cà càc cóng doan co nuóc thài. Vi nuóc thài san xuàt bùn rat
nhiéu (khoàng 0,3 mV30 kg gao) nèn phài diéu tra, xàc dinh ty le nc thài cùa tùng
cịng doan, sau dò lày màu ò tàt cà càc còng doan theo ty le nuóc thài ra.
Chat ó nhièm trong nuóc thài san xuà't bùn 0 day chù yéu là chat hùu co. Trong

càc chi tiéu dành già chat lugng mói trng nc thi hai chi tiéu COD, BOD là dai
dién cho mùc dò ò nhiém chat hùu co, trong dị thóng so COD bao hàm cà già tri
BOD, vi vày trong nghién cùu này thóng so COD dugc chgn là chi tiéu de dành già
mùc dò ò nhièm cùa nc thài. Ngồi già tri COD, chùng tói con xàc dinh càc già trj
N|/s, Pi/s, BOD5 de co co so cho viéc nghién cùu xù ly nuóc thài bang bién phàp bùn
hoat tfnh.

19


: • Càc thịng SĨ càn xàc dinh dugc phàn tich theo phuong phàp phàn tich mói
trng [6,12,16].
2.2.3. Phuang phàp ni tao bùn hoat tinh:
Bùn boat tinh dugc ni tao tu nc thài Phù Dị theo càch thùc nhu sau:
- Là'y 1 lit nc ị cóng thài Phù Dị de làng 1 ngày sau dị gan phàn nc
trong, con lai khồng 200 mi nc can. Là'y 50 mi dung dich càn này cho vào 40 mi
nuóc thài bùn, rói bó sung càc hồ chà't sau:
+ Dng kinh:

10 g

+ Pepton:

1g

+ MgS04.7H20:

0,6 g

+ KH2PO4:

0,6 g

+ Cao nà'm men:

0,2 g

- Sau dị bó sung nc là cho dù 200 mi, và trung hồ bang dung dich NaOH
0,1 N cho dé'n khi pH = 7. Chun tồn bị 200 mi dung dich bùn trén vào bình tam
giàc dung tfch 500 mi, và dal trén mày làc toc dò 200 vòng/phùt, nhiét dò 28 - 30
"C. Sau 48 h lày binh tam giàc ra khòi mày làc de làng, là'y can bùn ta dugc bùn boat
tinh.
2.2,4, Phuang phàp nghién cùu xàc dinh càc thòng so xù ly nuàc thài tói uu
Phuans phàp xàc dinh thài sian de làns (truàc khi xùly) tói Uu:
De xàc dinh dugc thịi gian làng tói uu, chùng tói tién hành lày 20 Ift nuóc thài
san xuàt bùn. Lugng nuóc này duoc dua vào mot thùng lón và de vào noi co dinh. Vi
nuóc thài san xuà't bùn co pH thà'p chi khồng 4 - 5, ma vi sinh vàt nói chung
thng thich hgp vói pH trung tinh nén chùng tói bó sung sua vói (Ca[OH]2) de dua
pH lén bang 7. Ngồi làc dung trung hồ nc thài, sua vói con co tàc dung khàc
nùa là tàng khà nàng két làng chat lo limg. Màu dugc là'y sau càc thòi gian làng
tuong ùng là : 6b, 10 h, 18b, 24h, 36h, 48h. Sau dị chùng tói xàc dinh già tri COD ò
càc thòi diém trèn de tìm ra thòi gian làng hiéu qua nhà't.
Phuans phàp xàc dinh ty le pha lodng tói uu.
Màu nuóc thài san xuàt bùn cùng dugc lày vé và de làng vói thịi gian tói uu
nhu dà xàc dinh ò phàn trén. De xàc dinh ty le pha lồng thfch hgp, tién hành ihf
nghiem xù ly ị 4 ly le pha loàng khàc nhau là: 1: 1, 1: 2, 1: 3. 1: 4. Nc dùng de
pha lồng là nc thài sinh boat. Cà bịn màu trèn làn lugt dugc dua vào bịn bình

nhua dung tich 5 lit, bị sung bùn hoat tinh theo ty le 5%. Ngn N, P dugc bó sung
theo ty le 100 ; 5 : 1. Khf oxi dugc cung cà'p vào càc bình xù ly bang mày sue khf

20


dàm bào DO = 3 - 4 mg/1. Sau thòi gian sue khi mot ngày càc màu này dugc de làng
khồng 1 ngày. Sau qua trình xù ly tién hành xàc dinh già tri COD ò cà 4 màu de
tim ra ty le pha lồng tói uu.
Phuans phàp xàc dinh pH tói uu.
Màu lày vé de làng nhung khóng trung hồ bang sua vói nùa. Tién hành pha
lồng rói bó sung bùn boat tinh, phàn làn và phàn dam theo ty le tịi uu dà tìm ra ị
trén. Sau dị chia dung dich thành 7 phàn nhu nhau vào 7 binh tam giàc dung tich 1
lit. Diéu chinh pH ò 6 binh theo càc già tri tuong ùng pH = 5,0; 6,0; 6,5; 7,0; 7,5; 8,;
binh thù 7 de nguyèn khóng diéu chinh pH. Sau dị xàc dinh hiéu qua xù ly ị cà 7
màu trén de tìm ra dugc già tri pH tói uu trong xù ly.
Phuans phàp xàc dinh thài sian sue khi tói uu:
Sau khi tim ra càc diéu kién tòi uu, chùng tòi tién hành xù ly màu nuóc trong
bé xù ly dung tfch 101. Qua trinh sue khi dugc thuc hién trong thòi gian 28 b. Trong
qua trình sue khi tién hành lày màu nc ò càc thòi gian: 0 h; 4 h; 8 h; 12h; 18 h;
24h; 28 h. Sau dò xàc dinh so lugng vi khuàn phàn huy tinh bòt và già tri COD ò tal
cà càc màu trèn de tim ra thòi gian sue khi tòi uu trong xù ly.
2.2.5. Phuong phàp nghién cùru xù ly khi HjS
De tài dà tién hành nghién cùu xù ly khf H2S bang 2 phuong phàp hà'p thu và
hà'p phu.
Phuong phàp hàp thu
De tài dà tién hành xù ly khf H2S bang dung dich muòi sàt (III) clorua nhu
sau:
Buóc 1: Cho khi H2S din qua dung dich chat hàp thu muòi sài (III) clorua.
Tai day xày ra phàn ùng:
2FeCl3

+ H2S

= 2FeCl2

+ S + 2 HCl

Buóc 2: Do màu dung dich muòi sàt (III) clorua sau hà'p thu de xàc dinh bàm
lugng FeCl2 tao thành, tu dò xàc dinh dugc hàm lugng khi H2S dà hàp thu.

21


•

1—

k
r

BIOGAS

h-

A

Bình
chàn sol
khi

t

•

K^

ì

ì
_

-

L_
DD FeCl,

van
Hinh 5. So do thi nghiem phàn tfch H2S
De xàc dinh dugc nóng dị FeClj tao thành ngi ta phài xày dung duòng
chuàn bang càch do màu càc dung dich chn dà bié't trc nóng dị.
Dung dich chn dugc chuàn bi nhu sau: Càn 0,175 g muòi Morb cho vào
bình dinh mùc 250 mi. Thém khồng 50 mi nuóc cài làc nhe cho tan, thém tiép 1 mi
HCl dàc rói làc cho tan hé't rói thém nuóc dé'n vach dinh mùc 250 mi. Sau dị pha
lồng 5 làn, Nhu vày dung dich pha dugc nóng dị ion Fe^"^ là 0,02g/l. Chuàn bi 7
bình dinh mùc 25 mi, làn lugt cho vào càc bình 0,1; 0,5; 1,0; 2,0; 3,0; 4,0; 5,0; mi
dung dich Fe^"^ dà pha loàng. Sau dị cho vào mói bình 1 mi FeCl3 nóng dị 0,05 M.
Tiép dị thèm vào Imi o-phenantrolin làc nhe rói cho tiép 2,5 mi dung dich dém
axetal, sau dò làc nhe tiép và dinh mùc dén 25 mi. Làc cho déu rói de IO pbùt Ibi
dem do quang ị bc song 510 nm.
De tài dà tién hành do già tri mal dò quang cùa day dung dich chuàn và xày
dung dng chn bang phuong phàp hói quy tun tinh. Truc tung biéu dién già tri
màt dị quang Abs, truc bồnh biéu dién so mg sài (II).

Bang 2 . So két qua do ABS
Màu

1

2

3

4

5

6

7

SÓ mi màu

0,1

0,5

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

SÓ mg sàt

0,002

0.01

0,02

0,04

0,06

0,08

0,1

40. IO-"

80. 10-'

160. 10'

240. 10-'

320.10 '

400. 10'

0.4782

0.6196

0.7717

Nóng
(g/1)
ABS

dị 8.10-'

0.0629 0.1037 0.1844 0.3359

22


y = 7.2916X + 0.0402
R 2 = 0.9996

Senesi
Linear (Senesi)

0.05

0.1

0.15

Hinh 6. Dò thi duòng chuàn cùa dung dich làm viéc
2. Phuong phàp hà'p phu
Trong phàn thi nghiem này cùa de tài này chùng tói xem xét khà nàng hàp phu
H2S cùa Laterit. Laterit dugc chùa trong cót hà'p phu hình tru co kfch thuóc bàn kfnh
day = 3cm, chiéu cao = 20 cm, khòi lugng chat hàp phu dùng 200 gam.
Khf gas thu dugc tu bé biogas sé dugc cho qua thàp hàp phu, phàn con lai sau
khi qua thàp hà'p phu dugc dàn qua dung dich NaOH, lai day sé xày ra phàn ùng
sau:
NaOH + H2S = Na2S + H2O
Dung dich NaOH sau khi phàn ùng vói HjS ggi là dung dich B
Biogas sau khi di qua dung dich NaOH dugc dàn vào mot binh dùng day nc
mi NaCl bào hồ ùp ngugc trong mot chàu nc mi NaCl bào hồ. Lugng khf
thồt ra sé day cịt nc trong binh xuòng dàn, khi the tich khi trong binh dal dugc 1
lit nc thi dùng qua trình thi nghiem.
Dung dich NaOH sau khi biogas di qua dugc phàn tfch nóng dị ion S ^' tao
thành, tu dò tfnh dugc hàm lugng H2S con lai sau khi qua thàp hà'p phu và suy ra
dugc hiéu suàt xù ly.
Hàm lugng S ^" tao thành trong dung dich NaOH sau khi biogas di qua dugc xàc
dinh nhu sau:
Cho vào hai binh non mịi bình lOml dung dich lod (0,025mol/l) cho tiép vào
binh 1,5 mi dung djch HCl (1:1). Làc déu bình non so 1, chn dị dung dich trong

bình non so 1 bang dung dich natri thiosulphat NajSjOs 0,025mol/l, vói chi thi là ho

23


tinh bgt. Tai diém tuong duong dung dich màt màu xanh, ghi so mi dung dich
Na2S203 tiéu tịn V3 (mi).
Vói bình non so 2 cho vào 25ml dung dich B, làc déu bình non so 2 rói dem

chn dị nhu binh non so 1 ò trén. Ghi so mi dung dich Na2S203 tiéu tón V4 (mi).
Càc phàn ùng cùa qua trinh chuàn dò này nhu sau:
Trong binh so 1 :
I2 + 2S203^- = 21- + S406^Trong bình so 2:
I2 + 2S2O32- = 21- + S406^I2 + S^-

= S + 21-

Só mol H2S con lai trong 1 lit biogas sau khi di qua thàp hà'p phu dugc tinh
nhu sau:
nH2S(i) = (V3 - V4).0,1.250. 1072.4.25 = (V3 - V4). lO'VS.
Tu dò ta sé tfnh dugc hiéu suàt cùa qua trình hàp phu theo cóng thùc sau:
H(%) = [ (nH2S(0) - nH2S(i))/nH2S(0)]-100%

24