Quan hệ lao động trong doanh nghiệp ngoài Nhà nước hiện nay (qua nghiên cứu trường hợp tại Công ty Hoa Việt Bình, Đông Phong

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA XÃ HỘI HỌC






VŨ THỊ BÍCH NGỌC




QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP NGOÀI
NHÀ NƯỚC

(Qua nghiên cứu trường hợp tại công ty Hoa Việt Bình, Đông Phong )

Chuyên ngành: XÃ HỘI HỌC
Mã số: 60.31.30


LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC


Hà Nội – 5/2013

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA XÃ HỘI HỌC






VŨ THỊ BÍCH NGỌC



QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP NGOÀI
NHÀ NƯỚC

(Qua nghiên cứu trường hợp tại công ty Hoa Việt Bình, Đông Phong )

Chuyên ngành: XÃ HỘI HỌC
Mã số: 60.31.30

LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS.Vũ Đạt

Hà Nội – 5/2013

2
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
n kinh t n, v th
 qui ch t
c bii k hi nhp kinh t
quc t. T t Nam thc hii mi kinh t
th i ch 
  ng m
trii s chuyn bin mnh m ci m nghip
c.
u ch  i quan
h p vi nn kinh t th ng. Quynh s 
 ca Hng B ng v i mi k hoch
i ch  m u vic chuyn dn tc
ch   sang ch  hng. Tinh hng lao
ng do H do kinh
c Hi
bn quan h  lut Lao
c Quc hu lc t n
quan trng nht th hin nhng nn ca quan h 
vic tuyn chn, b  n kinh t
t ghi nho h.
i s i cn ca khu vc kinh t 
c, doanh nghi n vp
    ng trong doanh nghi  t
ph n kinh t c.

      n kinh t Vit



3
n vi t ng cht,
ng ca nn sn xu bt kp vi nh n
kinh t t v li s dng lao
ng ng hp lng
ng
 ng quyn li thit yu theo lu nh, t  t yu d n
nhng tranh chdoanh nghic.
Lo          u loi:
Doanh nghip c phn, doanh nghip
 t v quan h 
nghia mi thi k l biy, trong lun
u v quan h  ng trong doanh nghii vit mun
u trong thi k hin nay khi nn kinh t 
trii nhp kinh t quc t hng khng hong kinh t 
gic trng quan h p
  c th hi        
y quan h ng gii s dng
i lng.
2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
u quan h ng trong doanh nghi
 c tii vi mi doanh nghip, s n ca
doanh nghip cn phn vi vin quan h lao
 c s dng ch yu, ph bin
trong mi nn kinh tc bi th i k hi nhp
kinh t quc t hin nay. Quan h c thc

hin mt s ch  i s dng,
t c vic thc hin B lu



4
   thc tiu v quan h ng
trong doanh nghic s u
chnh vic thc hi lui v
c.
V mu cung c d liu cho vic
b  u chnh c a doanh nghi   
c bo v quyng.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu

- u thc trng quan h ng trong doanh nghi
thng tp tha doanh nghip, quan
h gii s dng, mi quan h gii lao
ng va t chp.
-  xung ti vim bo quyn li ca ngi lao
ng, to dng s ng thun, mi quan h i s dng lao


V  ng trong doanh nghi
lunh mt s nhim v u:
- 
ng tp th
-  thc trng quan h ng trong doanh nghic:
+ Thng tp th v v vit hng lao
ng, thc, thu nhu king.

+ Quan h gi doanh nghip
+ Hiu qu hong ca t chp.



5
- ng yu t n quan h ng trong doanh
nghic.
4. Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu

u trong lu ng trong doanh
nghic.

i s d 
doanh nghip sn xut baVit 

- u tra ti hai doanh nghia
n xut may

- Thi gian: T n 11/2012.
5 . Câu hỏi nghiên cứu
Quan h ng trong doanh nghic hi 
Nhng yu t  yn mi quan h ng trong
doanh nghic?
6. Giả thuyết nghiên cứu
- Trong doanh nghi ng ch yu ch c
ng ngn hn, s n tn ti; v u
kim bng vn phi chu ting n,
c, b
- u t   thut ci

i, thnh
n quan h ng trong doanh nghip.



6
- Trong nhiu nhu cp n
u v
t quan tr t cn
c thng tp th, song hiu qu ca
un ci
ng.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7
+ Lu   dng p     n bng bng hi,
i c hi s tr li i b n ctheo
mt bng hc thit k sn.
 c vi hai ch doanh nghip Hoa Vit
u, i bng hi
cho hai doanh nghi  ng hi
t  doanh nghip ca c hai doanh nghip.
Sau mt tu thu li bng hi t  
doanh nghip bng hi thu li ch c 242 bng hy
 n.
Ngu  l
t i trong bng hc phng vi lao
i s d p Hoa
Vip t c
s d 
ng vng vng trong

hai doanh nghip.
u: lu d
u tu



7
v i s dng, mi quan h i trong doanh
nghip, t u quan h ng trong doanh nghip.
c ng,
ch doanh nghi  trong doanh nghipng th
u ki c
7
 ng kt qu
     tng quan quan h  ng trong hai
doanh nghi
8. Khung lý thuyết

8






I S
DNG LAO
NG

I LAO
NG


HONG
C

TRONG
DOANH
NGHIP

QUAN H NG

TRONG DOANH
NGHI
C:
- Loi hng
- Thc
- Thu nhp
- u king
u kin kinh t -
i
u kin kinh t - i



9















NỘI DUNG

CHƢƠNG 1
CƠSỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở lý luận


m doanh nghic, ta c
m doanh nghim doanh nghi 
Lut doanh nghi chc kinh t  s giao
dch  nh ct nhm
mc hi



10
nh c
quyn tuyn dn lao u kinh doanh. Hong
c hic thc hin mt, mt s hoc tt c 
   sn xu    sn phm hoc thc hin dch v  
ng nhm mi.
m doanh nghic hiu

- Doanh nghi      chc kinh t   
c ho chc qum thc
hi - i nhnh.
- Doanh nghip ch y ti
n xut, cung i nhng sn phm
 ng. Mi doanh nghit t chc sng, hong
c li t chm v hong kinh doanh c 
thc hi, suy gim hon

hoc t dit vong.
- Doanh nghic bao gm t h sn xut.
 sn xut, doanh nghip phi tp hn k thu  
c
lng). Mi doanh nghip ph hu qu nht
 c kt qu tt nht vt.
- Doanh nghit t ch
m v m
- M  ng: Mn nht ca doanh nghip khi tin
n xui nhu  tn tn
c, doanh nghip cn ho    tc t     a
 ci ch s hu.



11
- i vi: doanh nghip phi bit kt hp mc
i trong hong kinh doanh ca minh. La doanh nghip
phi gn lin vi li, phc v y s 
trin kinh ty s cng, gii
quyt ving.
- Doanh nghin ti theo ki
h thng m, phng vng xung quanh, t 
 rng th 
- a doanh nghi 
li nhung tii s hc
ng li nhun, ch n ng ti

m cc hn ra
gi ng hong c

u tim tra s i cht gia h
vi t [9, tr.45]
i t chc nhng quan h nht
 tin xut (theo c ng, c sn xut vt cht ln tinh
th      ng   i v   i t
             i c b 
i hoi. Ngay c
o mng nh
qu  m ti mng tip nhn kt qu

B           i c gii t
 
khi th ging v



12
mi nhm to ra nh s dng nhnh. Lao
ng to ra ca ci vt ch tinh thn cng gi vai
quan trng trong lch s - u
ki i sn mt mt

t c mt hi
nhi hm hi t ca nhng quan h phc tp
n gi i.
t, chng, hiu qu  quynh s
p phc v cho sn
xu  n ch    i nhun cho giai c    
m c ng coi
n go ra ca ci, vt cht, tinh thn c

n thu cu ca bn
i. Theo h t cng th hi
n v bn chi cng, gn lin vi nhng quan h i
cu king mt phc th hin qua nhng k thut
cng n, nhi m
   i h           c
u nhng  u c 
 i v y th hin  m thi lao
ng v u king nhnh.

u 13 B lung
:
i hong to ra ngun thu nhp,
 t cc tha nhi quyt vi
m bo cho m 
nhim cc, c



13
Theo t Trt phng h
k - c loi nhng v
ch yu nht c i sm
t ch vi nhau nhng nhau.
Vi hin mi quan h ci vi nhng ch c c th,
ng gii hi cn thing ding th
u kin cn thi thi v i dung 
c
i vi
+ Vii thc hiu thi

gian nht ho
+ Vi  i thc hiu thi
gian nh
m vic hiu theo m
phng tn cho b
u ct y  i tha nh c
t tha nhn).
Trong lum vi c hiu c
ng nhc tii lao
ng thu li nhun cho b
lut tha nhn.

Hc th hi lung:
 tha thun gii s dng lao
ng v vi u kic, quy ca mi
n h 



14
c th hing: hng
n, m mt bi vi mt s 
vit tm thi hi
vng g giao kt bng ming.
Ni dung ca hng bao g c phi
gian phi gian ngh c, thi h
vic, thi hn hng.
u 22, B lung Vit Nam, hc
i:
- H    nh thi h  i h  

i hn, thm chm dt hiu lc ca
hng.
- Hnh thi hi hn
nh thi hn, thm chm dt hiu lc ca hng trong khong thi
gian t  
- H hoc theo mc nh
thi h
    c giao kt theo  c t nguy 
ng tp th. Hng lao
 p quan h ging
ng. Hng tu kii lao
ng thc hin quyc, quyn t do la ch
vip vi kh a bng th  i s
d  ng tuyn d  p v  u sn xut, kinh doanh ca
doanh nghi.[15, tr.38]



15

u king trong doanh nghip bao gm nhng yu t c
u t v m m, kinh
t  i, kh 
vi ng, sc khon xut su
qu ng.
- Yu t v ng bao gu t v
hc t yng c ng lao
.
- Yu t ng, bao g
yu t v th

- Yu t thm m: phc ci lao
 
cc, thit b, bp th  nghip.
- Yu t kinh t ng ca mi quan h kinh t,
nh mng, ti ch
bnh tt, thai sn, tai n

Thng tp th n tha thun gia tp th i s
dng, quyn l c
quan h c t nguyn
khai. Ni dung ch yu ca thng tp th nh ca 
lut, bao gm nhng cam kt v vim vi
vi ng, ph cnh mng
ng, v ng, bo hi
u kit ch biu hing
nht ca quan h p th trong nn kinh t th ng.



16
c thng tp th 
to ra m quan trng khi gii s dng lao
n, tranh chp v quy
t i s d 
a thu khi tha
thung yu th i s dng tp
th  c nhng tha thunh ci cho
i s dn chp nhc.
Thng tp th  th ch nh c
lup vm ca doanh nghi 

tr doanh nghing vng.[15, tr.40]
Thng tp th m ca hai
c thc hi  t
ng; tu kic mnh tp th 
c nhng lnh ct;
 m bo quy
c ng.
Trong lu s dng thng tp th 
 c th nh ct php vm ca
doanh nghi  doanh nghing
ng vng. Tu kin cho t ch
 c hin chm v c
Kt qu thc hin thng tp th  quan tr 
quan h ng trong doanh nghip.

i s d     th tham gia quan h   
n tuyn chng, b ing theo nhu cu



17
sn xu m k lut lao
nh cn c i di 
kt thng tp th trong doanh nghim ci
  v quan h ng, ci thii sng vt
cht c
i s dng phc tr n trong
mt thi gian nhng bi
cc can thip khi l vi php lao
ng xy ra. Trong ph  u ca lu  i s

dc hi doanh nghic.

i t trong hai ch th ca quan h i
c tr ng tha thup vnh ca
t, chng, hiu qu c tr ti
c bo h u kim bo
v  ng; ngh theo ch , ngh 
  bo hi
quyp, gia nhp, ho bo v
quyi tp th, tham gia
qup theo ni quy ca doanh nghinh c
lung th thc hi ca hng, tha
ng tp th, ch lung, n
theo s i s dc quy
   nh c         m
c hip.



18

Quan h m rng ch i quan h i
gi th i quan h kinh ti. Ngun gc
i quan h  s 
giai tng kh mi quan h i vi s hu sn xua ci
n s hi tr  s hu
ki       doanh nghi     
ng ch  ng c ng.
   ng bao gi  n vi m    i nht
nh, b quan h v

 vi nhau. Quan h gii v
ng nhm to ra nh vt cht, tinh thn phc v n
i g  ng phu
chnh bu hin mt mt ca quan h sn xuu s
chi phi ca quan h s hu.   t ch h
  n ti quan h ng.
Theo t  
quan h  d
i s dng s ng phi
thc hin mt ni dung ho dng sc lao
ng phi tr c tr m bo nhu king cn
thing. Hng lao 
y bin nht c ng.
Theo T chng quc t (ILO): Quan h ng mi
quan h p th gia nhi s dng lao
ng ti quan h gii din ca h
v c. Nhng mi quan h     nh lut



19
       m c nhng v   n d 
n, sp xo, k luc, bu
kt h, gi ngh  i nhuc,
 i tht nghip.
Theo t i h 
i kinh t  i ging 
nghip, m hay mn, hng
hay th ch t qu t i thc thi ho
c chc ci giao vi

a c ha
Quan h ng xut hin trong kinh t th n lin vi th
  th ng
sn xut kinh doanh. Quan h   n gia
i s dp hi quan h
trong th ng vi nhiu ch th t ch vi nhau v
quy    yu nhc,
i s d   i din ci s d  i lao
i din ci vi doanh nghip ta ch 
h ng vi hai ch th c chi din
cho quyn li ca hi s d t chi din cho quyn
li ca h.
Trong phu ca lut ng  
c s d i s dng
i s dng (hoi din ci lao
ng (hoi din cng) t nguyn tho
lung v vi   ting, bo hii,



20
u kiu chp nh trong mt thi gian
nh.


      i h      m
c ci hng
i. i ht khoa hc c gng hiu theo kiu din
gi b t ti vic gi v
chung c. TheoWeber, 

ng  th  quan nh

.
.[15, tr.130]
ng cho rng gii hc i vng phi bu bng
vi     i tr   n ch     c
chng lun nhn mn s ki ng
lun nhn mn s thu hi i sng tinh
thn ca ch th i hc phc s
thu hiu b b
           
 thit l  n.
Weber tha nhn s tn ti c
  th    t c nh    c t  i
nhc hi
i phm ci hc.
Theo quan nim ca Weber, mng
ca mn mng 
  i
 



21
th  i. M   n s tn t
nhng phn   nhng
ng pht qu c
i.
Weber cho ri hc c gng din ging nh 
n v kiu lo ng

mi hc v i gm bn kiu: king truyn
thc thc hin b t n nay, kiu
ng c dn dt bi c- 
ng t ti hu, ki- m
ki.
 a mng, cn phi hiu
 th 
bit hai kiu thu hiu. Th nht, hiu trc tip. Chng hh hic
mn d bu hi
Kiu th  thu hii hc,  
a mu
th i hin d c kiu hiu
ng c hic nhng
ng.
 u hi   gi
c mt chu t gi, cn
phn chun ch
i tin tip cn thc chng lung phn
c m gi kin thit l qu. Weber cho
r   i nh      ln
ng theo m  dn nhng



22
bin. Ngay c t ch, t
chn cho rn mt kiu nhnh c
i c
Khi s dng thuy 
mi nhng ca ch doanh nghii vi

i ng cng vi ch doanh nghip
a nhng v
 c; thc hin thng tp th.
1.1.2.2
Lum gc ca thuyu tc
t s  t k  ch a
 ng ca con
 ng ph thu         u
 hii gii
v i, cn ph     i, cn ph    
u hin ca m
Theo Herbert Blumer (1969), mt trong nh    u
ng ch cht h th m gc ca thuyt tn biu
. [16, tr.337]
Th nhi i x vi s v nh vt
i cho h. Lun mt ca vic gii
m ba s vi vng ci. Vic gii
 vt  c hi vng cn
v cn thip ci vi ch
th  s gi th ra quyng.
Th y sinh t 
khi bo, ci



23
bic c
 th  mt
 n mc
hic thit lc.

Th t qu ca nhng th t th
thc hin trong bi cng vi
ch th nh c "t 
n ci honh ca h v ng,
nhm lng thay th hay loi tr c nhng
hu qu kh  ng n
t chui nhng th ti phc tp.
Mt s n cho rng h khn vi nhng quan
 cho rng cn ph
 ng. bao g th c u ch
ging v
ii h t s phn
i nhng ca h thng
n phm cu t i.
 o ra th gii ci lc
  phn ng th ng vi nhng
ca h b i nhng "nhu ca h thng, b, chun
mn t ca h thp nhn
n mnh rng ch th c,
 nh i ca h.
i s
tc, ch c ti s
ng  m nhc cc



24
ng l ng hiu bit v  ng
ch dti
 dn

 cho vic thao diu chnh ln
i. Tha nhn s t ct c 
lun vn cho rng m ng ch dn cht ch ng,
c kin t
th ch i b thi.
u v quan h ng
tp th gii s dng v vip,
u ki
n phm cu t i.
ng cng vi s di
nhng "nhu ca h thng, b, chun mi
ti, t i trong mt thi gian nhnh to
 i trong doanh nghip, gan h ng.

i ca Durkheim ch i quan h gi
i. N ,
bit l ti vt chnh th thng nht.
 gii quyi: T
  ch i ph thuc nhi
tr.152]. Khi tr l n
ct h
i d ging nhau, thun
nhu, s thng nh ning, phong tc, tp
 i nhau ch y