Khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai

1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN


NGUYỄN TẤN TRUNG










KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN
DU LỊCH SINH THÁI TỈNH ĐỒNG NAI







Tóm tắt luận văn thạc sĩ du lịch

Hà Nội-2012

2

MỤC LỤC
Mc lc 1
Danh mc các t vit tt 5
Danh mc các bng biu 6
PHN M U
1.  7
2.  8
- 8
- 8
3.  8
4.  9
5.  9
- 9
- 10
6.  11
* 11
-m h thng 11
-m tng hp 11
-m sinh thái phát trin bn vng 12
-m lch s - vin cnh 12
* 12
-ng kê, phân tích h thng, tng hp 12

-, bi 12
-a 13
-p tài liu 13
- 13
-áp phân tích SWOT 13
7.  14

3


 LÝ LUN VÀ THC TIN V PHÁT TRIN DU LCH SINH THÁI 15
1.1.  15
1.1.1 Khái nim v du lch 15
1.1.2 Du lch sinh thái 15
1.1.3  19
1.1.4  20
1.1.5  21
1.1.6  23
1.1.7  24
1.2.  25
1.3.  25
1.4.  27
1.5.  27
1.5.1.  27
1.5.2.  27
1.5.3.  27
1.6.  28
1.6.1.  28
1.6.2. 
thái 29

1.6.3.  30
1.7.  31

HIN TRNG KHAI THÁC TIM N DU LCH SINH THÁI
TNG NAI 35
2.1.  35
2.2.  38
2.2.1.  38
2.2.2.  41
4

2.2.3.   48
2.2.4.  52
2.2.5.  54
2.3.  56
2.3.1.  56
2.3.2.  58
2.3.2.1.  58
2.3.2.2. Kh 
Tân Phú 59
2.3.2.3.  61
2.3.2.4.  62
2.3.2.5.  63
2.3.3.  64
2.4.  68
2.4.1  68
2.4.2 Khu DLST Thác Mai   69
2.4.3  70
2.4.4 Khu du lo h Tr An 70
2.4.5  71

2.5.  74

NG VÀ GII PHÁP KHAI THÁC TIN DU
LCH SINH THÁI TNG NAI 79
3.1.  xây dng 79
3.1.1. Nhu cu 79
3.1.2. Chic phát trin du lch quc gia 80
3.1.3. Chic phát trin du lch ca Tnh 80
3.1.4. Hin trng phát trin du lch 81
3.2. ng 82
3.2.1. ng chung 82
5

3.2.2. ng c th 82
3.3. Mt s gii pháp 88
3.4. Kin ngh 103
KT LUN 106
TÀI LIU THAM KHO 108
PH LC

6

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CSVCKT 
DLST 
ESCAP : Economic and Social Commission for Asia and the Pacific
y ban Kinh t Xã hp Quc
 : Hong du lch
IUCN : International Union for Conservation of Nature
T chc Bo tn Thiên nhiên Th gii
KT-XH : Kinh t - xã hi
LHDL : Loi hình du lch
PTBV : Phát trin bn vng
S VHTT& DL: S  thao và Du lch
UBND : y ban nhân dân
UNCED : United Nations Conference on Environment and Development
T chc ca Liên hp quc v ng và phát trin
UNESCO : United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
T chc Giáo dc, Khoa ha Liên Hp Quc
UNWTO : United National Word Tourism Organization
T chc Du lch Th gii

WTO : World Trade Organization

WTTC : World Travel & Tourism Council
Hng L hành Du lch Th gii
WWF : World Wildlife Fund (ngun
Qu Quc t bo v Thiên nhiên



7

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
 25
Bng 2.2.1: Phân lom du la hình 41
Bng2.2.2: Di tích lch s - ng Nai 43
 50
 52
 -
53
Bng khách du ln 2005-2010 64
Bng 2.3.3.2: Tng giá tr thu nhp du lch so vi GDP ca tnh 66
Bng 2.3.3.3: T trng giá tr thu nhp du lng Nai so vi du lch c c 67
Bng 2.4.5.1: Xp hm các khu DLST 72
Bng 2.4.5.2: Xp hm các khu DLST 73
Bng 2.6.1: Hiu qu c ti các khu DLST 75
Bng 2.6.2: Hn ch ti các khu DLST 77
Bi u khách du lch sinh thái on 2006  2010 65
Bi ng khách sinh thái 65
B 1: B hành chính tng Nai 34
B 2:  tài nguyên du lch tng Nai 38

B 3: c  hin trng phát trin du lch tng Nai 56
B 4: c  ng phát trin du lch tng Nai 82


8

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
 
- 

ô










             
- 
g 

             

 

Nh 




9


 chúng tôi


  
   Khai thác tiềm năng phát triển Du lịch Sinh
thái tỉnh Đồng Nai 

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
 Mục đích
V
                 
  


 Nhiệm vụ
- 
 
- 

-  



3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
h, khí
- 

 khu DLST
 
10

khu DLST 
khu ).
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
- 

-  

du 

5. Hƣớng tiếp cận và lịch sử nghiên cứu đề tài
 Trên thế giới
Ngay t nh v phát trin bn vng bc
 c  u nhà nghiên cu khoa hc thc hin nhm phân tích nhng nh
ng du ln s phát trin bn vng. Trng tâm ca nhng nghiên cu này nhm
gii thích cho s cn thim bo tính trn vn cng sinh thái trong khi tin
hành các hong khai thác tài nguyên phc v cho phát trin du lch to nn tng
cho s phát trin bn vng. Krippendorf (1975) và Jungk (1980) là nhng nhà khoa
hu tiên trên th gii cnh báo v nhng do hong du lch
m v loch rn   ch 
 ch mm    ch mt chic du lch mi tôn trng.
Ngày 14/6/1992, ti Hi ngh ca Liên hp quc v ng và Phát trin
(n ra Hi ngh nh v t (Earth Summit). Ti hi ngh

này, 182 Chính ph  s 21 (Agenda 21), m
ng toàn din nhm bo mn vng cho nhân loc
vào th k XXI.  s   n môi
ng và phát tring nguy hi v kinh t và sinh thái,
t  ra chic nhng ti các hong mang tính bn v
T u nghiên cu v phát trin du lch bn vng nhm hn ch
ng tiêu cc ca hong du lm bo s phát tric tin
hành. Mt s loi hình du lu xut hi
11

l ch gn vi thiên nhiên ch khám phá ch thay th 
ch mo hin nâng cao hình nh v mt loi hình du lch có
trách nhim bo s phát trin bn vng.
ng ng Earth Summit, ngành du lch toàn ci din bi 3 t
chc quc t gm Hng L hành Du lch Th gii (WTTC), T chc Du lch Th
gii (UNWTO) và H     ng dng nguyên tc ca
Agenda 21 vào du lch, phi hp xây dng mng vi tên gi
Chương trình Nghị sự 21 về du lịch : Hướng tới phát triển bền vững về môi trường
c bit quan tri vi các doanh nghip du lch, các
Chính phch quc gia, các t chch.
 s 21 v công nghip du lch và l hành ca T chc Du lch
Th gii (UNWTO) và Hng Th ging ti s phát trin môi
ng bn vCác sản phẩm du lịch bền vững là sản phẩm được xây
dựng phù hợp với môi trường, cộng đồng và nền văn hoá, nhờ đó sẽ mang lại lợi ích
chắc chắn chứ không phải là hiểm hoạ cho phát triển du lịch.
 Ở Việt Nam
Các công trình ni b chc lãnh th du lch Vit Nam, Quy hoch tng
th phát trin du lch Vit Nam 1995   a lý du la lý du lch, Tng
quan du lch, Quy hoch du lch nhng v lý lun và thc tin và nhiu công trình
khác, tp trung nghiên cu c lý lun và thc t, vi quy mô và phm vi lãnh th khác

nhau. Trong nhng ca du lng t nhiên và
xã hi quan tâm ln ca nhiu nhà nghiên cu này cho thy s quan
ng trong hong du l nên bc thit.
Các cuc hi thi tho Quc t v Phát trin du lch bn vng  Vit
nam do Tng cc Du lch Vit Nam kt hp vi Qu c) t
chc ti Hu ( tháng 5/1997), Hi tho v Du lch sinh thái vi phát trin bn vng 
Vit Nam (ti Hà Ni, tháng 4/1998), Hi thch bn vng và gii thiu sáng
kin du lch có trách nhii Hà Ni 14/10/2009)



n vc nhiu
nhà nghiên cc và quc t  cp, tho lun nhm chia s thông tin, kinh
nghim tho lun v mô hình, cách thc phát trin nhm gim thing tiêu cc
12

ti ng, nâng cao trách nhim ca ci vng
trình nghiên cu v ch sinh thái, nhng v lý lun và
thc tin phát trin  Via PhPhát trin bn vng
du lch bin Ca Lò thc trng và nhng v a Ph
 lý lun v phát trin du lch bn vng ca Vin Nghiên cu phát trin du lch
(2008).
Tip cn và tng hp t các nghiên cu và kinh nghim ca các quc gia trên
th gii và cn du lch mnh  c; tng Nai vi
tin DLST vn có ca mình ng cho mình chic phát
trin du lch phù hp vi chic phát trin kinh t cho các thi k. Nhng ch tiêu
phát trin du lch  th n phát trin du lch bn
v t loi hình du lch còn mi m i vi c c
nên nhn thc v loi hình du lch này còn nhiu hn ch và vic khai thác loi hình du
lch   t hiu qu  li thuyt ph tài này

nghiên cu mang tính tng hp nhm xây dng nhm bo
cho s phát trin bn vng du l nghiên cng hp
 khai thác tài nguyên vi hiu qu cao nht.
6. Các quan điểm và phƣơng pháp nghiên cứu
 Các quan điểm nghiên cứu
- Quan điểm hệ thống
H thng lãnh th du lc cu thành bi nhiu phân h khác nhau v bn
chi quan h mt thit vi nhau. m h thng gm
bu khic hong ca mi phân h nói riêng và toàn b h thng du
lch nói chung. H thng lãnh th du lch là mt h thng m phc tp gm nhiu
thành phn có mi liên h 

 vi nhaut dc bit ca h mang
tính cht hn h các thành phn: t nhiên, kinh t, xã hi và chu s chi phi
ca nhiu quy lun.
- Quan điểm tổng hợp
ng nghiên cu ca lý không th tách ri mt lãnh th c th vi
nh  du lc t ch t h thng liên kt
13

không gian cng du l ca các ngun tài nguyên, các dch
v cho du lc vn dng vào luc phân tích
các ting nhiu mt cho s phát trin bn vng khu du lch sinh
thái.
- Quan điểm sinh thái phát triển bền vững
Phát trin du l  ng là mt b phn không th thiu ca
chính sách sinh thái toàn vn. Mc tiêu c




n vng là bo v tài nguyên và
ng công tác bo ti ích cho cng, bm
s phát trin kinh t.
Vn dm này, tính toàn vn lãnh th ca h sinh thái phc coi
trng ca du ln kh ng ca h sinh thái cn
m bo s phát trin ca du l c bo tn
mt cách có hiu qu và bn vng.
- Quan điểm lịch sử - viễn cảnh
Mi s vic, hiu có s vng, bii hay phát trin theo thi
gian và phân hóa trong không gian. Nghiên cu lch s  c nhng
n hin ti, phân tích ngun gc phát sinh, phát tri 
 báo v ng phát tric vn
dng trong quá trình phân tích quá trình hình thành, phát trin khu du lch, mi quan h
ng phát trin chung.
 Các phƣơng pháp nghiên cứu
- Phƣơng pháp thống kê, phân tích hệ thống, tổng hợp
Các tài liu thc khai thác t nhiu ngun khác nhau: tài lir,
các báo cáo cn lý, ngun tài liu t ngành du lch, các tài liu khác
có liên quan. S d tng hp, phân tích mnh
ng hai chiu ca các yu t  tìm ra nhng kt qu nh nguyên
nhân, hu qu ca các mi liên h to ra.
- Phƣơng pháp bản đồ, biểu đồ
c thù ca nghiên ca lý du lch
        m nghiên cu, v trí c  ng
14

nghiên cu và các vùng ph cn, vch ra các tuym du lch, thit k mt s TOUR
du lch d, b. Các mi liên h v thi gian, không gian, s
ng, chng cng nghiên cc th hin trong lut khó có
th din t mt cách ngn gn bng li nu không có s h tr ca b, bi.

- Phƣơng pháp thực địa
      n thng c a lý h c s
dng ra lý du lch nhm kho sát, thu thu, tài liu thc t ng
thi kim tra trc ting nghiên cu v s hình thành, phát tric
m ca t chc lãnh th du lchi nghiên cc cái
nhìn thc t v  nghiên cc thc hin
kt hp v u tra xã hi hc.
- Phƣơng pháp thu thập tài liệu
Trong quá trình nghiên c tài, tác gi  tin hành thu thp các s li
liu t nhiu ngun khác nhau: sách, báo, các báo cáo ca S  thao và Du
lch, S K hoa các khu du lch, các Website v du l
- Phƣơng pháp chuyên gia
o ý kin cc khoa hc
v ng phát trin và các quynh mang tính kh thi
c thù ca cc nghiên cu mi, hing mi mà chúng ta
thiu hy v quá kh và hin ti ca nó. Mt khác, DLST chu
ng ca mt s ln các nhân t chng chéo, thm chí mt s nhân t trùng nhau
v kinh t -  xã hi  n phi s d
pháp này.
- Phƣơng pháp phân tích SWOT (Strengths – Weaknesses –
Opportunities – Threats)





15

7. Cấu trúc của luận văn
Tên luận văn: Khai thác tiềm năng phát triển Du lịch Sinh thái tỉnh Đồng Nai

Ngoài phn m u và kt lun, danh mc tài liu tham kho, ni dung ch yu
ca lu
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch sinh thái
Chương 2: Hiện trạng khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái tỉnh
Đồng Nai
Chương 3: Định hướng và giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch
sinh thái tỉnh Đồng Nai

















16

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN
DU LỊCH SINH THÁI
1.1. Một số khái niệm

1.1.1 Khái niệm về du lịch
K t khi thành lp Hip Hi quc t các t chc du lch IUOTO (International
i Hà Lan, khái nim du lc
bàn lun vi các quan niu tiên, du lc hiu là vii tng
cá nhân hoc mi ri khi ch  ca mình trong mt thi gian ngn
các vùng xung quanh  ngh i trí hay cha bi ta cho rng
v n, tt c các hong di chuyn ci  c tr
vi, tìm vich.
Theo I.I Pirogionic, 1985: du lch là mt dng hong ci
gian ri liên quan ti s di chuy i tm th ng
xuyên nhm ngh a bnh, phát trin th cht và tinh th
nhn thc v - th thao kèm theo vic tiêu th nhng giá tr t nhiên, kinh th

Lut du lch Vit Nnh: Du lch là các hong có liên
n chuycng xuyên ca mình nhm tha
mãn nhu cu tham quan, tìm hiu, gii trí, ngh ng trong mt khong thi gian nht
nh.
Du l   n nhiu thành ph      n giao
thông vn tng kinh t - xã hng
ca hong du ln lãnh th ng rãi  mi khía cnh và tùy
thuc vào loi hình du lch.
1.1.2 Du lịch sinh thái
Du lt khái nii mi 
c s quan tâm ca nhii thuc nhi
là mt khái nim rc hiu khác nhau t nhi i vi mt s
17

c hiu là s kt ha 2 t 
n quá quen thuc. Sng  góc nhìn rt
s i quan nim DLST là du lch thiên nhiên, là khái nim mà trong thc t t

hin t u nhAshton, 1993). Vi khái nim này, m
m bin, leo núic hiu là DLST.
Có ý kin cho rch có trách nhim, du lch xanh, có
lng hay mang tính bn vng. Mc dù nhng tranh lun vn còn tip tc
nhc chp nhn v D các ý
kin ti các dic t chính thc v u cho rDLST là loại hình du
lịch dựa vào thiên nhiên, hỗ trợ cho các hoạt động bảo tồn và được quản lý bền vững
về mặt sinh thái. Du khách sẽ được hướng dẫn tham quan với những diễn giải cần thiết
về môi trường để nâng cao hiểu biết, cảm nhận được những giá trị thiên nhiên và văn
hóa mà không gây ra những tác động không thể chấp nhận đối với hệ sinh thái và văn
hóa bản địa”.
V ni dung, DLST là H khách ti nhng
i nguyên vn, v c s
tìm hiu nghiên cu các h sinh thái và các nc dy
du khách tình yêu, trách nhim bo tn, phát trii vi t nhiên và ca

Nói mt cách khác, DLST là  vi nhng hong có s nhn thc mnh
m v thiên nhiên và ý thc trách nhii vi xã hi, thut ng 
(Du lch trách nhim luôn gn lin vi khái nic du lch có
trách nhim, không làm ng và góp phn duy trì, phát trin cuc
sng ca c
Tóm li, có th coi DLST có nhn sau:
- Phát trin da vào nhng giá tr hp dn ca thiên nha
- c qun lý bn vng v ng sinh thái
- Có giáo dc v ng
- ng n lc bo tn và phát trin cng
18

c Hector Caballos - u tiên
i hoàn chnh: DLST là du lịch đến những khu vực tự nhiên còn ít bị ô nhiễm

hoặc ít bị xáo trộn với những mục đích đặc biệt: trân trọng và thưởng ngoạn phong
cảnh và giới động, thực vật bị thay đổi với những mục đích đặc biệt: nghiên cứu, thăm
quan với ý thức trân trọng thế giới hoang dã và những giá trị văn hóa được khám
phá”.
 c nhiu nhà nghiên cn
hình là: DLST là du lịch đến những khu vực còn tương đối hoang sơ với mục đích tìm
hiểu về lịch sử môi trường tự nhiên và văn hóa mà không làm thay đổi sự vẹn toàn của
các hệ sinh thái. Đồng thời tạo ra những cơ hội về kinh tế để ủng hộ việc bảo tồn tự
nhiên mà mang lại lợi ích tài chính cho người dân địa phương” (Wood, 1991).
DLST được phân biệt với những loại hình thiên nhiên khác về mức độ giáo
dục cao đối với môi trường và sinh thái, thông qua những hướng dẫn viên có nghiệp vụ
lành nghề. DLST tạo ra mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên hoang dã cùng với
ý thức được giáo dục để biến bản thân du khách thành những người đi đầu trong công
tác bảo vệ môi trường, đảm bảo cho địa phương được hưởng nguồn lợi tài chính do du
lịch mang lại và chú trọng đến những đóng góp tài chính cho việc bảo tồn thiên nhiên”
(Allen, 1993).
Còn rt nhinh ngha khác v DLST, trng
T “Chỉ có du lịch dựa vào thiên nhiên, được quản lý
bền vững, hỗ trợ bảo tồn thiên nhiên và có giáo dục môi trường mới được mô tả như là
DLST”. u t qun lý bao hàm c ni dung phát trin cng.
Mc dù có chung nhn v  vào nhng
c thù và mc tiêu phát trin, mi quc gia, mi t chc quc t u phát trin nhng
a mình v DLST. Mt s  DLST khá tng quát có th

 DLST là HĐDL và thăm viếng một cách có trách nhiệm về mặt
môi trường tới những khu thiên nhiên còn nguyên vẹn, nhằm tận hưởng và trân trọng
những giá trị của thiên nhiên (và những đặc tính văn hóa kèm theo, trước đây cũng
như hiện nay) mà hoạt động này sẽ thúc đẩy công tác bảo tồn, có ảnh hưởng của du
19

khách không lớn và tạo điều kiện cho dân chúng địa phương được tham dự một cách
tích cực, có lợi về kinh tế xã hội”.
 Australia: “DLST là du lịch dựa vào thiên nhiên mà bảo tồn được môi trường
và cải thiện được phúc lợi cho người dân địa phương”.
Ca hip hi DLST quc t: “DLST là HĐDL đề cao sự tham quan của nhân
dân vào việc hoạch định và quản lý các tài nguyên du lịch để tăng cường phát triển
cộng đồng, liên kết giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển du lịch, đồng thời sử dụng
thu nhập từ du lịch để bảo vệ các nguồn lực mà du lịch phụ thuộc vào”.
y, t n nay, ni dung
c DL i: t ch thun coi hong DLST là
 ng t nhiên sang cách nhìn tích c
là  có trách nhim vng, có tính giáo dc và din gii cao v t nhiên,
ng bo ti li ích cho c
 Vic mc nghiên cu t gia thp k 90 ca th
k c s c bit ca nhà nghiên c
nhn thc khác nhau,  nh nhìn nhn khác nhau nên khái nim v DLST
cng có nhng nht.
Theo Phn Tài Chung (1998) - Vin Nghiên cu và
phát trin du lch: DLST là hình thức du lịch thiên nhiên có mức độ giáo dục cao về
sinh thái và môi trường, có tác động tích cực tới việc bảo vệ môi trường và văn hóa,
đảm bảo mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương và có đóng góp cho các nỗ lực
bảo tồn”.
Theo GS.Lê Huy Bá (2000): "DLST là HĐDL lấy các hệ sinh thái đặc thù, tự
nhiên làm đối tượng để phục vụ cho những du khách du lịch, yêu thiên nhiên, du
ngoạn, thưởng thức những cảnh quan hay nghiên cứu các hệ sinh thái. Đó cũng là hình
thức kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế du lịch với giới thiệu về những
cảnh đẹp của quốc gia, cũng như giáo dục tuyên truyền và bảo vệ, phát triển môi
trường và tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững”.
 c s thng nht v khái ni cho công tác nghiên cu và
hong thc tin phát trin DLST, Tng cc Du lch Vii hp vi nhiu

20

t chc quc t  tham gia ca các chuyên gia, các
nhà khoa hc Quc t và Vit nam v c có liên quan, t chc hi
tho quc gia v ây dng chic phát trin du lch sinh thái  Vit nam t
n ngày 9/9/1999. Mt trong nhng kt qu quan trng ca hi tho là lu
 DLST  Vi  DLST là HĐDL dựa vào
thiên nhiên và văn hóa bản địa có gắn với giáo dục môi trường, có đóng góp cho nỗ
lực bảo tồn và phát triển bền vững với sự tham gia tích cực của cộng đồng dịa
phương
u nhn thy rng hin nay có rt nhiu tranh lun v khái
nim DLST vn ra nhm tìm ra mt v 
 ý kin cu v u cho rng DLST là loi hình
da vào thiên nhiên, h tr cho các hong bo tng, qun lý
theo ng bn vng v mt sinh thái. DLST nói theo ma
thì phi h các yu t cn: (1) S quan tâm tng; (2) Trách
nhim vi xã hi và c s d DLST
theo khoa lut du lch Vit N
DLST là hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn với bản sắc địa phương, với sự
tham gia của cộng đồng nhằm PTBV
1.1.3 Tài nguyên du lịch
Tài nguyên hi   ng bao gm tt c các ngun nhiên li 
 i có th s
d phc v cho cuc sng và phát trin ca mình.
c phân thành 2 loi: tài nguyên t 
gn lin vi các nhân t v i và xã hi.
Tài nguyên du lch là mt dc sc ca tài nguyên nói chung. Khái nim v
tài nguyên du lch luôn gn vi khái nim du lch.
Tài nguyên du lch là cnh quan thiên nhiên, di tích lch s, di tích Cách mng,
giá tr ng sáng to ci có th s dng nhm tha

mãn nhu cu du lch, là yu t  m du lch, khu du lch nhm to ra
s hp dn du lch (Lut Du lch Vit Nam, 2005).
21

1.1.4 Tài nguyên du lịch sinh thái
Du lch sinh thái là DL phát trin da, tài
nguyên DLST là mt b phn quan trng ca tài nguyên du lch bao gm các giá tr t
nhiên th hin trong mt h sinh thái c th và các giá tr a tn ti và
phát trin không tách ri h sinh thái t 
Tài nguyên du lịch sinh thái tự nhiên b   
 


 

Tài nguyên du lịch sinh thái nhân văn 



Tuy nhiên, không phi mi giá tr t c coi là
tài nguyên DLST c th c khai thác, s d to ra các sn phm DLST, phc
v mn du lch nói chung, DLST nói riêng mc coi là DLST.
Tài nguyên DLST rng và phong phú. Tuy nhiên mt s loi DLST ch
yc nghiên cu khai thác nhng nhu cu ca khách bao gm:
- Các h sinh thái t c bing sinh
hc cao vi nhiu loài sinh vc hu, quý him (n quc gia,
khu bo tn, các sân chim
- Các h sinh thái nông nghip (i
- Các giá tr ba hình thành và phát trin gn lin vi s tn ti
ca h sinh thái t c canh tác, các l hi, sinh hot

truyn thng gn vi truyn thuyta cng.
Tóm li: Tài nguyên DLST là mt b phn quan trng ca tài nguyên du lch
bao gm các thành phn và các th tng hp t nhiên, các giá tr a gn
22

vi h sinh thái c th c khai thác, s d to ra sn phm DLST, phc v cho
mn du lch nói chung và DLST nói riêng.
1.1.5 Phát triển bền vững
Phát triển c hing bao gm nhiu yu t cu thành
khác nhau v kinh t, chính tr, xã hi, k thung t
nhiên tt yu ca th gii vt cht nói chung và ca xã hi nói riêng. Phát
trin kinh t - xã hu kin sng v vt cht và tinh thn ca
i bng phát trin sn xut, quan h sn xut, nâng cao các giá tr ng
ng. S chuyi ca các hình thái xã hi t xã hi công xã nguyên thy lên chim
hu nô l lên phong kin ri lên xã hc coi là quá trình phát trin.
Khái niệm bền vững  c hiu là t l s dng mt
quá t l b     dng bn vng tn ti khi nhu cu v mt tài
nguyên th cp mi  phân phi và tiêu dùng mt tài
c gi thng bn vng t
Lý thuyt v phát trin bn vng mi xut hin vào khong gia nh
ca th k m ca T chc Bo tn Thiên nhiên Th gii (IUCN)
     n bn vng phi cân nh n hin ng khai thác các
ngun tài nguyên tái to và không tái tu kin thun l
c t chc các k hong ngn hn và dài hu.
Mc dù còn nhiu tranh lun xung quanh khái nim v phát trin bn vng 
nhi  nhn thy rn nay khái nim mà y
ban Th gii v Phát tring (World Commission and Environment and
Development, WCED), ni ting vi tên gi c
s dng r làm chun m so sánh các hong có trách nhim vi
ng sng ci.

“Phát triển bền vững được hiểu là hoạt động
phát triển kinh tế nhằm đáp ứng các nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không làm tổn hại
đến khả năng đáp ứng các nhu cầu của thế hệ mai saun bn vng liên quan
n vic s dng dài hn và kh  bo tc ca ngun tài nguyên. Tuy
nhiên, ni dung ch yu c phát trin kinh t.
23

Ti hi ngh v ng toàn cu RIO - 92 và RIO - 92 + 5, quan nim v
phát trin bn vc các nhà khoa hc b “Phát triển bền vững
được hình thành trong sự hòa nhập, xen cài và thỏa hiệp của 3 hệ thống tương tác là
hệ tự nhiên, hệ kinh tế và hệ xã hội”.
Theo Hng Th gii v ng và Phát trin (World Commission of
PTBV là sự phát triển đáp ứng các nhu
cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng của các hệ thống tương lai trong đáp
ứng các nhu cầu của họ
m này, Jacob và Sadler (1992 ) cho rng: PTBV là kết quả tương
tác qua lại và phụ thuộc lẫn nhau của ba hệ thống nói trên, đồng thời họ xác định phát
triển bền vững không cho phép con người vì sự ưu tiên phát triển của hệ này mà gây ra
sự suy thoái và tàn phá đối với hệ khác, hay nói cụ thể hơn thì phát triển bền vững là
sự dung hòa các tương tác và sự thỏa hiệp giữa ba hệ thống nói trên nhằm đưa ra các
mục tiêu hẹp hơn cho sự phát triển bền vững bao gồm:
- Sự tham gia có hiệu quả của cộng đồng vào những tính chất mang tính chính trị
- Khả năng tạo ra các tăng trưởng kinh tế mà không làm suy thoái tài nguyên
thông qua việc áp dụng các thành tựu mới về khoa học kỹ thuật
- Giải quyết các xung đột trong xã hội do phát triển không công bằng.
 Vit nam, lý lun v phát trin bn vc các nhà khoa hc, lý
lun quan tâm ngiên cu v lý lun, kinh nghim quc t v phát trin bn vi
chiu c th  Vit Nam.
Ch th s 36/CT ca ban ch
mn cho phát trin bn vng ch yu da vào hot

ng bo v ng thi, trong báo cáo chính tr ti hng ln th
VIII ( c n khía cbo v ng sinh
thái, s dng ht cu thành không th tách ri ca phát trin bn
v.
Mc dù có nhiu ý kin khác nhau xung quanh khái ni
chung ti các Hi tho quc t, các nhà khoa hc, các chính tr u thng nht  các
ni dung sau: PTBV là s phát trin hài hòa c v 3 mt: KT  XH -  ng
24

nhng nhu cu v i sng vt chn ca th h hin t
làm tn hi, gây tr ngn kh  phát trin KT-XH mai
sau, không làm gim chng cuc sng ca các th h 
y,  PTBV thì cùng lúc phi thc hin 3 mc tiêu: (1) Phát trin có hiu
qu v kinh t, (2) Phát trin hài hòa các mt xã hi; nâng cao mc s sng
ca các tng li thim bo phát trin lâu dài,
vng chc cho th h hôm nay và mai sau.
Mục tiêu kinh tế





Mục tiêu xã hội Mục tiêu sinh thái
1.1.6 Du lịch bền vững
Khái nim v du lch bn vng mi xut hi ci tin và nâng cp
khái nim v du lch mm ca nhc s chú ý r
n dây. Theo hi dng du lch và l hành quc t (WTTC
“Du lịch bền vững là việc đáp ứng các nhu cầu hiện tại của du khách và du lịch
mà vẫn đảm bảo những khả năng đáp ứng nhu cầu cho các thế hệ du lịch tương lai
Du lịch bền vững đòi hỏi phải quản lý tất cả những dạng tài nguyên theo cách

nào đó để chúng ta có thể đáp ứng các nhu cầu kinh tế, xã hội và thẩm mỹ trong khi
vẫn duy trì được bản sắc văn hóa, các quá trình sinh thái cơ bản, đa dạng sinh học và
các hệ đảm bảo sự sốngHens L, 1998).
Mc tiêu ca du lch bn vng là:
- Phát tri a du lch vào kinh t ng
- Ci thin tính công bng xã hi trong phát trin
- Ci thin chng cuc sng ca cng ng ba
-  nhu cu ca du khách
- Duy trì chng (Inskeep, 1991)
Mô hình phát triển bền vững của
Ngân hàng thế Giới (World Bank)
Phát triển bền vững
25

Chi n du lch bn vc xây dng hoàn chnh,
cn c g c chp nhn rng rãi. Mi tình hu ngh có nhng tip cn và
gii quyt khác nhau. Tuy nhiên, nu thc s du li li ícng t
nhiên, xã hi và bn vc khai thác quá mc. Tính
ng t nhiên, xã hc lng ghép vào chic phát trin ca
c tham gia vào vic kinh doanh k hoch và trin
khai HDL, hong nghiên cu trin khai và giám sát cc tin hành. Nhng
nguyên tác tc này có tính bn vng cc trin khai trong toàn b c phát
trin du lch.
Theo kho- Lut du lch Vit Nam (2ch bn
vng là s phát trin du lc các nhu cu hin ti mà không làm tn hi
n kh ng nhu cu v du lch c m bo cho s phát trin
du lch bn vng, kho- Lut du lch Vit Nam 
nguyên tc phát trin du l"Phát triển du lịch bền vững theo quy hoạch, kế
hoạch đảm bảo hài hòa giữa KT-XH và môi trường, phát triển có trọng tâm, trọng
điểm theo hướng du lịch văn hóa lịch sử - DLST, bảo tồn, tôn tạo phát triển giá trị của

tài nguyên
 y, phát trin du lch bn vng tr   ng, mc tiêu, chin
c, nguyên tc phát trin du lch Vit nam, phát trin du lch bn vng cn phi tính
n 3 yu t:
- Mi quan h gia bo tn tài nguyên thiên nhiên, môi trng và li ích kinh t.
- Quá trình phát trin trong thi gian lâu dài
- c nhu cu hin ti, song không làm n nhu cu nhng
th h tip theo.
1.1.7 Du lịch sinh thái bền vững
DLST bền vững là việc phát triển các HĐDL nhằm đáp ứng các nhu cầu hiện
tại của khách du lịch và người dân bản địa trong khi đó vẫn quan tâm đến việc bảo tồn
và tôn tạo các nguồn tài nguyên và phát triển du lịch trong tương lai