Một số thực trạng và cách đánh giá Bài giảng điện tử khi soạn giảng tác phẩm văn chương ở trường THPT
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (216.43 KB, 18 trang )
Ths. Lê Huy Hoàng
A. PH N M
SKKN 2012 - 2013
ð U
I. ð t v n ñ
1. Th c tr ng c a v n đ địi h i ph i có gi i pháp m i đ gi i quy t
- S bùng n c a CNTT và vi c ng d ng CNTT trong ñ i m i PPDH
S bùng n c a CNTT trên m i lĩnh v c đang di n ra hi n nay địi h i ngành giáo d c
cũng ph i ñ i m i theo hư ng s d ng nh ng thành t u c a CNTT vào vi c ñ i m i PPDH,
góp ph n nâng cao ch t lư ng giáo d c, hi u qu ñào t o. ðó là xu hư ng t t y u mang tính
tồn c u. Ch th 29/2001/CT-CGD-ðT cũng nêu rõ: “ð y m nh ng d ng CNTT trong giáo
d c ñào t o
t t c các c p h c, b c h c, ngành h c theo hư ng s d ng CNTT như là cơng
c h tr đ c l c nh t cho vi c ñ i m i PPDH
t t c các môn h c”.
- Vi c ng d ng CNTT trong d y h c Ng văn là c n thi t
S c n thi t c a vi c s d ng CNTT vào d y h c mơn Ng văn nói chung, d y h c
TPVC nói riêng hi n nay đã có nhi u chuy n bi n song v n còn khá dè d t. Theo quan đi m
c a tơi, s d ng CNTT vào d y h c b mơn Ng văn khơng cịn là v n đ bàn c i, quan tr ng
là s d ng như th nào ñ ñ t hi u qu d y h c t i ưu.
- Tình hình nghiên c u s d ng CNTT vào d y h c Ng văn
vi c ñánh giá BGðT
trư ng THPT và
V n ñ này ñã ñư c quan tâm t nh ng th p k trư c. Nhi u nhà nghiên c u khoa h c
giáo d c đã có nhi u cơng trình nghiên c u, nhi u bài vi t v v n ñ này. GS. Phan Tr ng
Lu n v i bài vi t “CNTT v i vi c gi ng d y b môn KHXH - NV trong nhà trư ng” ñã kh ng
ñ nh vi c ñưa nh ng thành t u c a CNTT vào d y h c Văn là h t s c c n thi t. PGS.TS. ð
Ng c Th ng v i bài “ ng d ng CNTT trong d y h c Ng văn”, tác gi Phong Lê v i bài vi t
“Văn h c và cơng cu c đ i m i”,… ñ u nh n m nh vai trò c a CNTT ñ i v i vi c ñ i m i
PPDH môn Ng văn trong nhà trư ng hi n nay. M t s khóa lu n, lu n văn th c sĩ giáo d c
h c g n ñây cũng ñã nghiên c u vi c s d ng CNTT vào d y h c Ng văn. ð tài “Khai thác
và s d ng Internet trong d y h c Ng văn
THPT”, tác gi Tr n Th Ngà ñã kh ng đ nh vai
trị t t y u c a CNTT trong d y h c b môn Ng văn trư ng THPT hi n nay. ð tài “S
d ng k t h p câu h i t lu n và tr c nghi m khách quan v i s h tr c a PowerPoint trong
d y h c Ti ng Vi t 10” ñ u nh n m nh tính c p thi t, tính kh thi c a vi c s d ng CNTT vào
gi ng d y b mơn Ng văn. Nhìn chung các cơng trình nghiên c u nói trên đ u đi đ n kh ng
đ nh vai trị quan tr ng và tính c p thi t c a vi c s d ng CNTT vào d y h c trong nhà trư ng
ph thơng hi n nay. Tuy nhiên, các cơng trình nghiên c u trên ch thiên v vi c ng d ng
CNTT vào thi t k BGðT ch chưa có cơng trình nào kh o sát th c tr ng thi t k BGðT và
ñ nh hư ng cách ñánh giá tính khoa h c, tính sư ph m, tính th m mĩ khi thi t k BGðT d y
TPVH.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
1
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
- M t s GV d y Văn kĩ năng thi t k và ñánh giá BGðT còn h n ch
Th c t nhi u GV bi t r ng d y h c b ng BGðT là c n thi t, phù h p v i giáo d c hi n
nay, nâng cao v ñ p hi n ñ i c a ngư i GV. Th nhưng vi c thi t k m t bài gi ng là r t công
phu, và m t nhi u th i gian thành ra lư i đ u tư, d n d n ít có kinh nghi m và kĩ năng thi t k
BGðT. M t s GV tr thì có kĩ năng so n BGðT song l i chưa ñư c trang b nhi u v PPDH,
kĩ thu t d y h c nên thiên v trình di n kĩ thu t làm m t ñi tính khoa h c, tính sư ph m và
th m mĩ trong so n BGðT. Hơn th n a nh ng GV d gi đánh giá góp ý cho GV d y BGðT
cũng chưa có nh ng s th ng nh t trong tiêu chí đánh giá. ðơi lúc có r t nhi u GV có trình đ
và kĩ năng s d ng CNTT nhưng lúng túng khi thi t k BGðT.
ðó là đi u khi n tơi trăn tr ñ quy t tâm vi t SKKN v i ñ tài: “ M t s th c tr ng và
cách ñánh giá Bài gi ng ñi n t khi so n gi ng tác ph m văn chương trư ng THPT”.
Thi t nghĩ, ñây là m t v n đ có ý nghĩa lí lu n và th c ti n, giúp GV thốt kh i tình tr ng
lúng túng trong thi t k cũng như ñánh giá m t BGðT khi so n gi ng TPVC như th nào cho
có hi u qu nh m góp ph n nâng cao hi u qu d y h c môn Ng văn nói riêng, nâng cao ch t
lư ng giáo d c trong nhà trư ng nói chung.
2. Ý nghĩa và tác d ng c a gi i pháp m i
- V i h c sinh: T vi c thi t k BGðT khoa h c h p lý c a ngư i GV s t o s h ng
thú, tích c c trong ho t đ ng nh n th c c a HS.
- V i GV: T vi c nghiên c u th c tr ng và ñ xu t cách đánh giá BGðT giúp GV có
thêm kinh nghi m và hoàn thi n hơn kĩ năng thi t k BGðT.
- V i ngư i qu n lý: ðây s là tài li u tham kh o thi t th c giúp cho ngư i qu n lý
chuyên mơn khi d gi , đánh giá vi c thi t k BGðT d y h c TPVC c a GV khoa h c hơn.
3. Ph m vi nghiên c u c a ñ tài
Nghiên c u th c tr ng thi t k BGðT d y h c TPVC và ñ xu t cách ñánh giá khi thi t
k m t BGðT nh m góp ph n đ i m i PPDH và nâng cao ch t lư ng d y h c TPVC nói
riêng, b mơn Ng văn nói chung.
II. Phương pháp ti n hành
2.1. Cơ s lí lu n và th c ti n c a ñ tài
2.1.1. Cơ s lí lu n c a đ tài
2.1.1.1. Th nào là Bài gi ng ñi n t (BGðT) ?
CNTT g m có máy tính đi n t , giáo trình đi n t , BGðT. BGðT chính là b n thi t k
c th toàn b k ho ch ho t ñ ng d y h c c a GV trên gi lên l p, toàn b ho t ñ ng d y h c
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
2
Ths. Lê Huy Hồng
SKKN 2012 - 2013
đó đã đư c Multimedia hố m t cách chi ti t, có c u trúc ch t ch và logic ñư c quy ñ nh b i
c u trúc c a bài h c.
2.1.1.2. Nh ng ưu ñi m và h n ch chung khi so n gi ng TPVC b ng BGðT
Môn Ng văn v i thu c tính v a là môn h c (khoa h c) v a là ngh thu t (ngôn t )
nhưng QTDH văn không ch s d ng ngh thu t ngơn t như đã có quan ni m: d y h c văn
không c n thi t ph i s d ng ho c s d ng nhi u ñ dùng d y h c tr c quan. Trong đó có
phương ti n nghe nhìn mà ch y u là tr c quan b ng ngơn ng là chính. ði u này chí đúng
m t ph n khi HS c n gi ng gi i, phân tích m t khía c nh nào đó mà HS c n hi u, c n c m th
tinh t . D y h c văn nh t thi t ph i hư ng vào th c hi n m c tiêu ña ch c năng: giáo d c tri
th c, tình c m th m mĩ, rèn kĩ năng, phát tri n các năng l c cho ngư i h c. Th c t cho th y,
n u n i dung bài h c ch ñư c truy n ñ t t i HS
d ng văn b n thì s khơng gây đư c nhi u
h ng thú h c t p như m t bài gi ng có ng d ng CNTT.
* Nh ng ưu đi m khi thi t k BGðT d y h c TPVC
- CNTT góp ph n đa d ng hóa q trình d y h c
Quá trình d y h c là m t h th ng ñ ng bao g m các thành t cơ b n: m c đích và
nhi m v d y h c; PPDH, PTDH; th y v i ho t đ ng d y; trị v i ho t ñ ng h c; k t qu d y
h c… Quá trình này di n ra và tương tác qua l i, thâm nh p, quy ñ nh l n nhau ñ cùng th c
hi n nhi m v c a ho t ñ ng d y - h c, nh m hình thành và phát tri n nhân cách c a HS.
Ưu th n i b t c a CNTT so v i các PTDH truy n th ng, là t o ra môi trư ng ña
phương ti n, k t h p nh ng hình nh, video, camera, … đư c trình bày qua máy tính theo k ch
b n v ch s n nh m ñ t hi u qu t i ña trong q trình d y h c.
V phía HS, các em khơng ch đư c nghe th y gi ng, mà cịn đư c xem phim, nh,
nghe nh c, ngâm thơ… ; có th ti n hành nhi u ho t ñ ng ña d ng trong m t ti t h c dư i s
h tr c a CNTT ñ ñư c h c cách h c, h c cách ng x , cách gi i quy t v n ñ , cách t ñánh
giá, t ñi u ch nh mình,…
V phía GV, có th đa d ng hố các ho t ñ ng ki m tra bài cũ, gi ng bài m i, c ng c ,
luy n t p ki n th c, ôn t p,… t o s m i m , cu n hút HS trong gi h c.
- CNTT góp ph n đ i m i phương pháp d y h c
CNTT là m t phương ti n đóng góp ph n l n vào vi c ñ i m i PPDH trong nhà trư ng
hi n nay, b i l CNTT ngày càng t rõ nh ng ưu vi t mà các PTDH truy n th ng khơng đáp
ng đư c. Nó có kh năng minh h a, truy n ñ t ki n th c m t cách sinh ñ ng, h p d n, GV s
có đi u ki n đ i m i PPDH theo hư ng tích c c hóa ho t ñ ng nh n th c c a HS và th c hi n
mơ hình d y h c h p tác hai chi u. GV ti t ki m ñư c th i gian ghi b ng ñ có th i gian gi i
thi u nh ng thơng tin ngồi SGK. GV có th sơ đ hóa ki n th c bài h c, tránh vi c mang
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
3
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
b ng ph c ng k nh ho c nh ng ví d dài có th chép ngun văn đ HS ti n theo dõi ñ i
sánh. Dùng tư li u ñ minh h a gi ng ñ c, ngâm, hát, phim ñ ch ng minh, m r ng n i dung.
GV cũng có th phát huy tính tích c c, ch đ ng c a HS b ng h th ng bài t p ña d ng,
phong phú ñ các em t nghiên c u, th o lu n, tìm ki m tri th c. Hơn n a GV có th trình bày
ki n th c bài h c có h th ng, ñ ng th i có th lưu BGðT l i thành b đ dùng d y h c, có
th ch nh s a, b sung h p lý.
- CNTT trong BGðT t o h ng thú nh n th c trong ho t ñ ng h c t p và giúp
phát tri n năng l c c a h c sinh
ng d ng CNTT vào thi t k BGðT d y h c TPVC là mang l i gi h c khơng khí sinh
đ ng h p d n, t o tâm th đ HS phát huy trí tu h c t p. HS s không chán n n mà thích h c.
Qua CNTT có th cung c p cho HS nhi u ki n th c phong phú và sâu s c, nâng cao hi u qu
ñánh giá HS. Vi c s d ng CNTT vào quá trình d y h c h p lý s giúp GV s thu n ti n hơn
r t nhi u trong vi c khơi d y h ng thú nh n th c
HS so v i s d ng các PTDH truy n th ng.
Vi c ñánh giá BGðT cũng căn c vào vi c s d ng CNTT trong d y h c, đ ng th i
khuy n khích HS s d ng CNTT trong quá trình h c t p, GV s hư ng d n HS tìm ki m tri
th c. GV s c ng c ni m tin vào b n thân các em, giúp các em t tin, phát huy năng l c sáng
t o, s tích c c, ch ñ ng trong h c t p.
* Nh ng h n ch khi thi t k BGðT khi d y h c TPVC
- H n ch vi c c p nh t nh ng phát hi n m i m c a HS v tư duy sáng t o và c m xúc
th m m có tính hình tư ng trong gi h c.
- Khó duy trì và phát tri n c m xúc th m m c a HS khi ngư i h c b cu n vào hình
nh, hi u ng khơng h p lý.
- H n ch k năng di n ñ t c a h c sinh.
- Vi c v n d ng băng hình minh h a cho n i dung TPVH n u khơng khéo s làm m t
kh năng hình dung tư ng tư ng v hình tư ng VH mà HS ch có n hư ng v hình nh, nhân
v t đư c đưa lên trang trình chi u.
2.1.1.3. Quy trình cơ b n khi d y h c TPVC trong chương trình THPT
M i TPVC có phương th c riêng (tác ph m thơ, truy n ng n, k ch,…) nên PPDH cũng
theo đó mà thay đ i. ð tài này tôi ch nghiên c u v m t s th c tr ng thi t k và ñ xu t
cách ñánh giá BGðT khi d y h c TPVC
d ng chung nh t. Quy trình cơ b n khi d y h c
TPVC trong chương trình THPT thơng thư ng đư c thi t k theo các ho t ñ ng sau:
- Gi i thi u v ti u d n ( gi i thi u v tác gi , hồn c nh ra đ i, đ nh hư ng cơ b n v
n i dung và ngh thu t c a tác ph m).
- Ph n tìm hi u văn b n ( phân tích các hình tư ng ngh thu t tuỳ vào t ng th lo i).
- Ph n ñánh giá t ng k t.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
4
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
- Ph n luy n t p c ng c và d n dò HS h c bài và làm bài
nhà.
Căn c trên các quy trình cơ b n khi d y h c TPVC, GV v n d ng nh ng ưu th c a
CNTT đ thi t k BGðT sao cho có hi u qu nh t.
2.1.2. Cơ s th c ti n
M c dù ph n l n GV nh n th c ñư c s c n thi t s d ng CNTT và cũng ñã ñư c d
các l p t p hu n CNTT vào so n gi ng TPVC, song vi c th c hi n v n ch d ng l i
t nghiên c u. Tôi ti n hành kh o sát 11 GV trong trư ng v i các câu h i sau:
Câu h i 1: Xin cho bi t, q Th y/Cơ có thư ng xuyên s
gi ng TPVC không? K t qu thu ñư c:
Câu h i
t h c
d ng CNTT vào so n
S lư ng
T l %
a
R t thư ng xuyên
0
0.0%
b
Thư ng xuyên
1
9,09 %
c
Th nh tho ng
7
63,6 %
d
Chưa bao gi
1
9,09 %
Câu h i 2: Trong quá trình s d ng CNTT vào so n gi ng TPVC, quý Th y/Cô g p
nh ng thu n l i nào? K t qu thu ñư c:
Câu h i
S lư ng
T l %
a
BGH nhà trư ng t o ñi u ki n thu n l i
11
100%
b
Cơ s v t ch t d y h c CNTT đ y đ
9
81,8 %
c
B n thân có kh năng s d ng CNTT
7
63,6 %
d
Ý ki n khác
0
0,0 %
Câu h i 3: Nh ng khó khăn mà q Th y/Cơ g p ph i trong quá trình s
CNTT vào d y h c TPVC là gì?
K t qu thu đư c:
Câu h i
S lư ng
T l %
a
Khơng đư c t p hu n s d ng CNTT
0
0,0 %
b
Kĩ năng s d ng CNTT h n ch
8
72,7 %
c
Cơ s v t ch t d y CNTT còn thi u
1
9,09 %
d
Ý ki n khác
0
d ng
0,0 %
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
5
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
Ngoài ra khi ph ng v n m t s GV làm công tác thanh tra v i câu h i “Anh ñã t ng
tham gia l p t p hu n kĩ thu t thi t k và đánh giá BGðT chưa?” thì h đ u tr l i là có tham
gia l p t p hu n cách thi t k BGðT nhưng các tiêu chí đ đánh giá BGðT thì ch y u là ñánh
giá theo kinh nghi m và theo t h c.
Như v y, k t qu ñi u tra cho th y m t th c t : t t c các trư ng THPT trên ñ a bàn
Bình ð nh hi n nay đ u đã t ch c t p hu n cho GV kĩ năng s d ng CNTT vào d y h c; h u
h t các trư ng cũng ñ u ñã trang b khá ñ y ñ v cơ s v t ch t, thi t b c n thi t ñ t o ñi u
ki n cho GV ng d ng CNTT vào d y h c. Tuy nhiên, m t s giáo viên chưa th t s thành
th o v kh năng s d ng máy tính, chưa bi t cách so n m t BGðT như th nào, chưa n m rõ
các tiêu chí v cách đánh giá m t BGðT nên v n còn nhi u lúng túng khi thi t k m t BGðT
d y h c TPVC nói riêng và d y Ng văn nói chung.
Tóm l i: S d ng CNTT vào d y h c là m t u c u có tính c n thi t và c p thi t hi n
nay ñ ñ i m i PPDH, nâng cao ch t lư ng d y h c trư ng THPT. Theo đó, b mơn Ng
văn nói chung, d y h c TPVC nói riêng cũng c n đư c đ i m i theo tinh th n y.
Nh ng ưu th n i b t c a CNTT ñã cho th y đây chính là m t PTDH hi n đ i, phù h p
v i xu th phát tri n c a giáo d c hi n ñ i, b i s d ng CNTT trong BGðT, GV s t o ra m t
mơi trư ng có tính tương tác cao và đa chi u trong q trình d y h c làm tăng kh năng ti p
thu ki n th c và kích thích h ng thú nh n th c
HS, góp ph n phát huy năng l c sáng t o, s
tích c c, ch đ ng HS. PPDH, n i dung chương trình Ng văn THPT có nh ng nét ñ c
trưng cho th y s phù h p s d ng CNTT vào d y h c.Tình hình s d ng CNTT vào d y h c
TPVC
THPT hi n nay cũng là m t cơ s th c ti n giúp chúng tôi nh n th y rõ tính c p thi t
c a đ tài này. CNTT ñã ñư c ñưa vào d y h c Ng văn nhưng chưa th t r ng rãi; m t s ti t
d y có s d ng CNTT nhưng chưa thành cơng. Vì v y vi c ñ xu t cách ñánh giá BGðT d y
h c TPVC là m t v n đ có tính c p thi t. Thi t nghĩ ñ nâng cao ch t lư ng BGðT cho GV
d y Ng văn nói chung c n đ y m nh cơng tác khuy n khích so n BGðT, đ y m nh cơng tác
d gi góp ý BGðT đ GV ngày càng hồn thi n hơn kĩ năng thi t k BGðT.
2.2. Các bi n pháp ti n hành, th i gian t o ra gi i pháp
2.2.1. Bi n pháp nghiên c u
- Tôi ti n hành t ng h p các tài li u, tư li u liên quan ñ n ñ tài ñ làm rõ nh ng v n ñ
lí lu n có liên quan đ n đ tài như vai trò c a CNTT trong d y h c nh t là d y h c b môn
Ng văn, nh ng ưu ñi m và h n ch c a vi c ng d ng CNTT trong thi t k BGðT d y h c
TPVC.
- Tôi ti n hành d gi ti t d y c a các GV có ng d ng CNTT ; t ch c h i thi thi t k
BGðT
trư ng THPT Lý T Tr ng nh m xác l p cơ s th c ti n cho đ tài đ t đó ti n hành
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
6
Ths. Lê Huy Hồng
SKKN 2012 - 2013
phân tích th c tr ng, phân tích nh ng ưu đi m và h n ch đ có s đ xu t vi c đánh giá
BGðT có tính khoa h c và kh thi nh t.
- Tôi ti n hành th c nghi m sư ph m (thi t k BGðT và d y) đ ch ng minh tính kh
thi c a nh ng tiêu chí đánh giá đã đư c xác l p.
2.2.2. Th i gian ti n hành nghiên c u ñ tài
Trong ba năm qua (2010 - 2011 - 2012), tơi đã ti n hành nghiên c u các tài li u v cách
thi t k BGðT môn Ng văn, ti n hành d gi ñ ng nghi p, t ch c h i thi thi t k BGðT c p
trư ng và ñã ñúc k t ñư c nh ng kinh nghi m và ñ xu t các tiêu chí đánh giá vi c thi t k
BGðT cho phân mơn đ c văn c a b mơn Ng văn chương trình THPT.
B. PH N N I DUNG
I. M c tiêu
ð tài th c hi n các nhi m v nghiên c u sau ñây:
- Nghiên c u các ti n đ lí lu n c a vi c s d ng CNTT vào d y h c TPVC
THPT.
- ði u tra, kh o sát, ñánh giá th c tr ng c a vi c s d ng CNTT vào d y h c TPVC
trong chương trình THPT hi n nay.
- ð xu t m t s cách th c s d ng CNTT vào vi c d y h c TPVC
THPT.
- T ch c th c nghi m d y h c và đánh giá tính kh thi, hi u qu c a vi c s d ng
CNTT vào d y h c TPVC
THPT.
- Xây d ng m t s bài gi ng có s d ng CNTT khi so n gi ng TPVC
THPT.
II. Mô t gi i pháp c a ñ tài
2.1. Nguyên t c xây d ng cách ñánh giá BGðT vào so n gi ng TPVC
2.1.1. ðánh giá kh năng v n d ng CNTT vào so n gi ng TPVC chính xác, khoa
h c, hư ng t i d y h c hi u qu , phát huy vai trò t h c, t rèn cho h c sinhTrong
QTDH, lư ng ki n th c cơ b n chuy n ñ n h c sinh ph i chính xác và có h th ng, phù h p
v i tư duy nh n th c c a HS. GV c n có nh ng cách v n d ng CNTT th t linh ho t ñ phát
huy nh ng ñ i tho i và tương tác sư ph m trong d y h c. ð ng th i rèn cho HS phương pháp
t h c, t nghiên c u ñ khám phá ki n th c văn h c b ng CNTT.
2.1.2. ðánh giá kh năng v n d ng CNTT vào so n gi ng TPVC phù h p ñ c
trưng th lo i văn b n
M i th lo i văn h c có m t ñ c trưng và khi d y GV s có nh ng cách ti p c n khác
nhau, cách d y khác nhau ñ khám phá chi u sâu n i dung ki n th c. Vì v y thi t k và ñánh
giá BGðT c n ph i chú tr ng vào PPDH c a ñ c trưng th lo i.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
7
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
2.1.3. ðánh giá kh năng v n d ng CNTT vào so n gi ng TPVC có tính th m mĩ
Trong BGðT vi c GV ch n font ch , c ch , ch n nh ng đo n phim, nh ng hình nh,
màu s c, âm thanh, nh ng sơ đ , mơ hình, b ng, bi u, đư c đưa vào bài gi ng khơng ch có
tác d ng cung c p ki n th c, mà cịn t o đi u ki n cho HS ti p thu ki n th c đó m t cách h ng
thú, say mê nh t. Chúng không ch t o s h p d n trong ho t ñ ng lĩnh h i ki n th c mà còn
th hi u khâu th m mĩ c a GV trong ý tư ng thi t k BGðT.
2.1.4. ðánh giá kh năng s d ng CNTT phù h p tâm lý h c sinh THPT
S d ng CNTT vào d y h c TPVC, GV luôn ph i chú ý s phù h p gi a ý tư ng, k ch
b n ñ ra cho m i ki u bài h c v i ñ c ñi m tâm lí, nh n th c c a ñ i tư ng HS THPT. C n
ñ m b o nh ng bi n pháp, cách th c ñư c th c hi n là v a s c ñ i v i HS, v a phù h p bài
d y v a sinh ñ ng, h p d n ñ thu hút HS vào bài h c; ho c t ch c các trị chơi nh theo hình
th c h c mà chơi, chơi mà h c,…Không phù h p v i đ i tư ng HS thì m i bi n pháp, cách
th c ñ ra ñ u tr nên vô nghĩa.
2.2. Nh ng th c tr ng và cách ñánh giá BGðT khi so n gi ng TPVC
2.2.1. Th c tr ng và cách ñánh giá quy trình t ch c chung d y h c TPVC trong
quá trình d y h c
* Quy trình cơ b n c a m t ti t d y m t TPVC
Gi h c ñư c ti n hành v i các ho t ñ ng cơ b n là: ki m tra bài cũ, gi i thi u bài m i,
gi ng bài m i, luy n t p c ng c ki n th c. V i nh ng ưu th n i tr i, CNTT s h tr GV
trong vi c xây d ng m t k ch b n cho gi h c mà gi h c theo giáo án truy n th ng không th
đáp ng đư c. Có th hình dung tồn b bài gi ng là m t câu chuy n, ñư c b t ñ u t vi c
ki m tra bài cũ, t đó d n vào bài m i, tìm hi u n i dung bài m i và k t lu n b ng vi c c ng
c ki n th c. Dư i s h tr c a CNTT, theo tơi có th t ch c gi h c v i các ho t đ ng nói
trên m t cách ña d ng, phong phú và h p d n, khơi g i ñư c h ng thú, thái đ h c t p tích
c c, ch ñ ng và sáng t o
h c sinh.
2.2.1.1. ðánh giá ho t đ ng ki m tra bài cũ có v n d ng CNTT
- Trong giáo án truy n th ng, ho t ñ ng ki m tra bài cũ thư ng đư c ti n hành b ng
hình th c v n đáp. Hình th c này n u l p l i thư ng xuyên d gây tâm lí n ng n , nhàm chán.
S d ng CNTT, GV có th t o ra nhi u hình th c ña d ng cho ho t ñ ng ki m tra bài cũ.
- Trong BGðT thì ho t ñ ng ki m tra bài cũ c n ñư c ñánh giá kh năng v n d ng
CNTT t o ra s ña d ng trong ki m tra như t lu n, v n ñáp, tr c nghi m… t o tính tr c quan
và t o tâm lý h ng thú tho i mái khi vào bài m i.
2.2.1.2. ðánh giá ho t ñ ng gi i thi u bài m i có v n d ng CNTT
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
8
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
- Giáo án truy n th ng có th gi i thi u bài b ng cách nêu câu h i ho c dùng b ng ph
song r t c ng k nh. B ng CNTT, GV có th gi i thi u bài m i b ng cách:
+ Chi u m t hình nh, m t đo n phim, nêu tình hu ng m t chuy n vui có liên quan đ n
hình nh, ño n phim ho c cung c p m t văn c nh liên quan c n nghiên c u c a bài m i, trên
cơ s đó đàm tho i, di n gi ng, hư ng d n HS vào bài h c.
+ Có th gi i thi u bài m i b ng cách l p dàn ý n i dung bài h c, giúp HS hình dung
đư c tồn b n i dung c n n m c a bài h c m i.
- Th i lư ng dành cho ho t ñ ng này kho ng 2 ñ n 3 phút, song l i là ho t đ ng có ý
nghĩa t o tâm th ti p nh n bài m i cho HS, giúp các em hào h ng, ph n ch n hơn vào bài
gi ng m i c a GV. Vì v y ta c n ñánh giá kh năng sáng t o, tính phù h p, tính logíc trong
cách d n d t vào bài h c c a GV khi s d ng CNTT.
2.2.1.3. ðánh giá ho t ñ ng gi ng bài m i
- ð hình thành các khái ni m; tìm hi u, phân tích các đ c ñi m, ñ c trưng, tính ch t
c a các hình tư ng văn h c, GV thư ng s d ng ña d ng các phương pháp như gi i thi u,
thuy t minh, phân tích hình tư ng ngh thu t. ðây là ho t ñ ng mà GV s d ng r t nhi u kĩ
thu t và nh ng ng d ng CNTT. Trên các slide có th dùng các ki u ch in nghiêng, in ñ m,
g ch chân, thay ñ i màu ch , có th chèn âm thanh đ t o đi m nh n cho bài gi ng, có th
dùng các sơ ñ , bi u ñ , hình nh, ño n phim,… sao cho có hi u qu nh t.
- Căn c vào các ho t ñ ng nêu trên mà ta đánh giá tính khoa h c, h p lí, th m mĩ trong
vi c GV l a ch n ñưa n i dung ki n th c, ñưa hình nh, ño n phim, âm thanh, hi u ng, màu
s c lên trang trình chi u như th nào. ð ng th i ñánh giá các giao di n c u trúc bài d y ph i
có tính nh t quán. Các ñ m c ph i ñư c th hi n c u trúc c a bài d y ñ HS d theo dõi, ghi
chép. GV có th l p ý và lưu gi ý trên slide ñ khi k t thúc bài d y b c c dàn ý bài gi ng v n
cịn trên trang trình chi u giúp ngư i h c, ngư i d gi hình dùng và xâu chu i ki n th c.
2.2.1.4. ðánh giá ho t ñ ng c ng c ki n th c
- C ng c ki n th c là ho t ñ ng ñư c ti n hành ngay sau khi HS n m ñư c các v n đ
v lí thuy t, có tác d ng giúp HS c ng c , kh c sâu nh ng ki n th c v a lĩnh h i ñư c. Th
nhưng trong giáo án truy n th ng, GV thư ng d y r t ñơn ñi u v i nh ng câu h i t ng k t v n
ñ cơ b n, dùng b ng ph .. CNTT giúp GV đa d ng hóa đư c các hình th c c ng c , t o h ng
thú cho HS. GV thư ng thi t k ho t ñ ng này trong BGðT b ng các cách th c sau ñây:
+ ð ti t ki m th i gian và có th tăng s lư ng bài t p tr c nghi m và t lu n, GV có
th chi u lên màn hình các bài t p c n c ng c ñ HS theo dõi và cùng th c hi n. Có th b
sung m t s bài t p ngồi SGK đ c ng c , nâng cao ki n th c cho HS.
+ T ch c trò chơi b ng GV thi t k trị chơi ơ ch đ c ng c ki n th c nh ng ki n
th c c n lưu ý v tác gi , hoàn c nh sáng tác, các hình tư ng đ c đáo trong văn b n cho HS.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
9
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
Th c t , trị chơi ơ ch đư c HS đ c bi t u thích b i v i các em nó luôn n ch a nh ng b t
ng , thú v mà các em mu n khám phá; đó cũng là m t cách ñ các em t kh ng ñ nh mình
trư c t p th .
+ T n d ng l i th c a CNTT, GV có th d dàng đưa các mơ hình, sơ đ , b ng bi u đ
h th ng hóa ki n th c trong nh ng gi ôn t p b i tính ch t đơn gi n, rõ ràng, khoa h c c a
chúng. ðây là m t cách c ng c có tính khoa h c, tính sư ph m cao, giúp HS ôn luy n ki n
th c m t cách ñơn gi n, hi u qu .
+ Cho HS làm vi c theo nhóm đ phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o.
- Trong ho t ñ ng d y h c này c n ñánh giá kh năng ng d ng linh ho t các hình th c
c ng c sao cho phù h p v i m c tiêu bài d y, đánh giá các kĩ thu t trình chi u t o h ng thú
và hi u qu cao nh t.
2.2.2. Th c tr ng và cách ñánh giá vi c l a ch n ki n th c bài d y ñưa lên Slide
2.2.2.1. Th c tr ng
- Nhi u GV cịn ơm đ m, tham lam ki n th c c th mà khơng chú ý đ n ki n th c khái
quát làm cho ti t h c n ng n , quá t i. Ngư c l i có GV đơn gi n sơ lư c ki n th c ñ n m c
thi u ki n th c, khó truy n th đ m b o.
- Nhi u GV chưa bi t ch n ki n th c cơ b n, tr ng tâm ñ đưa lên trang trình chi u.
Lư ng thơng tin q nhi u nhưng th i gian ch 45 phút nên GV thao tác nhanh vì s h t gi ,
ch trình chi u mà khơng cho HS ghi chép ho c HS ghi chép không k p. HS không k p nh n
th c và ghi nh ki n th c.
- Khơng gian trên m t trang trình chi u là r t h n ch nhưng nhi u GV khơng bi t ti t
ki m mà đưa ki n th c và di n đ t câu ch khơng g n gàng. Các ki n th c ñư c khai thác ñưa
vào dư i d ng văn b n, bi u đ , hình nh âm thanh… c n ñư c GV l a ch n cân nh c kĩ và
ph i chú ý đ n tính khoa h c b mơn, tính sáng t o và kĩ thu t d y h c.
2.2.2.2. Cách ñánh giá
* N i dung ki n th c bài h c trên trang trình chi u:
- ðánh giá kh năng l a ch n ki n th c và t khố đưa lên trang trình chi u ph i chính
xác, g n g n nhưng ñ y ñ , ñúng tr ng tâm, v a s c v i ngư i h c.
- ðánh giá cách th c ñưa n i dung ki n th c ph i logic, linh ho t, phù h p v i các lo i
hình văn b n ñ m b o PPDH, kĩ thu t d y h c và cách khai thác ki n th c theo ñ c trưng ki u
bài, giúp ngư i h c khám phá ñư c chi u sâu ki n th c và phát huy ñư c tư duy sáng t o.
- ðánh giá kh năng ñưa ki n th c b sung, nâng cao vào bài gi ng h p lí, đúng ch ,
đúng PPDH.
* Nên tránh:
- N i dung nghèo nàn, sơ sài ch thay th b ng đen.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
10
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
- Quá nhi u thông tin làm HS “b i th c”.
2.2.3. Th c tr ng và cách ñánh giá vi c s d ng màu s c và font ch
2.2.3.1. Th c tr ng
Thi t k BGðT ph i ñ m b o tính sư ph m, khoa h c và th m mĩ và ch n ch trong
BGðT cũng c n ñư c chú ý v nhi u m t: font ch , c ch , màu ch .
- D y BGðT trong m t khơng gian là phịng h c v i s lư ng HS nh t ñ nh nhưng GV
thư ng s d ng quá nhi u font ch rư m rà khi n HS khó nhìn, khó quan sát và ghi chép, gây
c m giác nhi u lo n.
- Trong m t slide GV cũng khơng có s th ng nh t các font ch : lúc thì dùng ch “có
chân”(Times new Roman), lúc thì dùng ch “khơng chân”(Arial) t o c m giác nhi u lo n
không cân x ng, khơng th m mĩ. ðó là chưa k khi copy, ñi u ch nh trong khi ñang gi ng bài
thì d b l i font, khó đi u ch nh k p th i.
- Hơn th n a, vi c s d ng c ch (size) cũng khơng th ng nh t
đ bài,
đ m c,
n i dung văn b n. ðôi lúc ch dùng quá to ho c quá nh trong m t trang trình chi u gây n
tư ng khơng đ p.
- Ngồi ra, vi c GV s d ng tuỳ ti n nhi u màu ch trong cùng m t slide là cũng không
nên (tr khi có s so sánh). Vi c s d ng màu ch ph i có d ng ý phù h p v i n i dung bài,
tránh vi c l m d ng màu s c gây ph n c m. Nhi u GV dùng màu ch quá s c s , loè lo t ho c
quá tương ph n, ñ i ch i v i màu n n, dùng nh ng gam màu quá t i trùng màu n n nên không
th y rõ n i dung ki n th c. Có GV l i r t h n ch s d ng màu ch cũng gây c m giác ñơn
ñi u, nhàm chán, kém h p d n.
2.2.3.2. Cách đánh giá
* Nh ng gì hi n th trên slide là ñ ñ c nhanh và t o n tư ng trong bài gi ng vì v y
nên c n ñánh giá cách dùng font ch và c ch trong su t QTDH.
- S d ng c ch v a ph i đ HS ng i
m i góc đ c a l p h c ñ u quan sát rõ.
- Màu ch ph i phù h p v i ý ñ thi t k n i dung bài gi ng đ t o n tư ng ghi nh và
tính th m mĩ, đ m b o s hài hịa gi a tính sư ph m, tính khoa h c và tính th m mĩ.
* Qua nghiên c u BGðT c a nhi u đ ng nghi p, tơi nh n th y c n lưu ý m y ñi m sau:
- Nên:
+ Nên ch n m t màu ch ñ o xuyên su t các slide; m t màu cho các ñ m c và m t
màu cho nh ng ý c n làm n i b t.
+ Nên có s quy ư c đ i v i HS khi s d ng màu ch , ñ các em d theo dõi và ghi bài.
Ch ng h n, ch màu xanh m c, màu ñen cho n i dung HS c n ghi bài, nh ng n i dung c n
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hoài Nhơn, Bình ð nh
11
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
liên h , m r ng thì GV ch n các màu ch khác. Như v y, trư c m t slide, HS s nh n bi t rõ
ph n nào nên ghi ph n nào khơng, tránh đư c nh ng băn khoăn, lúng túng cho HS.
- Không nên:
+ Không nên quá ti t ki m khi s d ng màu ch , gây c m giác ñơn ñi u, nhàm chán,
kém h p d n. Càng không nên s d ng tuỳ ti n nhi u màu ch trong m t BGðT, m t trang
trình chi u, gây c m giác hoa m t, khó ch u.
+ Khơng nên dùng ch q to cũng khơng nên q nh đ n m c ñ c không ñư c.
2.2.4. Th c tr ng và cách đánh giá vi c s d ng hình nh và âm thanh
2.2.4.1. Th c tr ng
- Th m nh c a CNTT là gi ng d y trong môi trư ng đa phương ti n. HS khơng ch
đư c xem, ñư c quan sát bài gi ng, ñư c nghe l i th y thuy t minh, mà còn ñư c xem phim,
xem hình nh, nghe gi ng ñ c, gi ng ngâm thơ, … Trong quá trình biên so n bài gi ng, GV
r t c n t n d ng th m nh này c a CNTT ñ làm tăng s sinh ñ ng, h p d n cho gi h c.
- Khi thi t k bài gi ng, GV đưa nhi u hình nh v tác gi , c nh v t ñ minh ho chi u
nhi u ño n phim, ph n ngâm thơ quá dài. ði u đó đã bi n ti t h c thành gi trình chi u phim
nh, khơng đ m b o tính sư ph m, đơi lúc làm m t đi tính hình tư ng c a ngơn ng văn
chương. Nh ng hình nh, nh ng đo n video-clip đ p n u khơng có s đ nh hư ng c a GV
trong vi c nghiên c u tìm tịi ki n th c thì khơng nh ng khơng có tác d ng t t đ i v i HS, mà
ngư c l i có khi cịn làm HS phân tán, khơng t p trung, nh hư ng đ n vi c chi m lĩnh tri th c
c a các em.
- Khi so n gi ng BGðT, GV thư ng chèn nh ng âm thanh nh ng slide có câu h i
quan tr ng, ho c khi ñưa ra ñáp án c a câu h i trong các trò chơi, các bài t p ñ t o n tư ng
ghi nh . Th nhưng vi c ch n s d ng các âm thanh không h p các nguyên t c sư ph m.
2.2.4.2. Cách ñánh giá
- ðánh giá vi c GV đưa các hình nh vào bài d y phù h p, ñ c bi t là các hình nh bên
ngồi SGK nhưng có tác d ng t o h p d n và h tr cho vi c phát tri n ki n th c.
- ðánh giá vi c s d ng âm thanh cho BGðT ñúng lúc, đúng ch b i nó t o đư c ñi m
nh n, s chú ý c a HS ñ i v i bài gi ng.
* C n tránh:
- S d ng quá nhi u âm thanh gây c m giác khó ch u, nh t là nh ng âm thanh quá l n,
chói tai, kéo dài.
- ðưa quá nhi u hình nh đ trình chi u.
- ðưa đo n phim chi m quá nhi u th i gian.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
12
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
2.2.5. Th c tr ng và cách ñánh giá vi c s d ng các hi u ng trong BGðT
2.2.5.1. Th c tr ng
- Hi u ng là các cách th c làm xu t hi n, bi n m t các ñ i tư ng trong BGðT như t
ng , hình nh, mơ hình, sơ đ , b ng bi u,… Xây d ng BGðT t ph n m m Power Point, GV
có th l a ch n r t nhi u ki u hi u ng cho bài gi ng, giúp bài gi ng sinh đ ng, h p d n, có
tác d ng nh n m nh, kh c sâu m t s tri th c nào đó.
Qua th c t gi ng d y, d gi ñ ng nghi p và qua q trình nghiên c u đ tài, tơi nh n
th y nhi u GV còn l m d ng hi u ng, s d ng hi u ng m t cách tùy ti n, có tính ch t phơ
di n (cách xu t hi n, m t đi như th nào, v t c ñ xu t hi n nhanh hay ch m, v hư ng xu t
hi n t trên xu ng hay dư i lên, xu t hi n bên trái hay bên ph i). ði u này ch ng nh ng
khơng đem l i hi u qu gi ng d y, mà ngư c l i gây c ch tâm lí ti p nh n bài h c c a HS.
2.2.5.2. ðánh giá
- S d ng hi u ng m c phù h p v i ñ i tư ng, phù h p v i ý tư ng, v i k ch b n
v ch s n c a GV cho bài gi ng.
- ðánh giá kh năng t n d ng th m nh c a các hi u ng k t h p cách t o các m i liên
k t, GV có th t o ra nhi u hình th c ho t đ ng lí thú cho HS như: đ vui, gi i ô ch , câu h i
tr c nghi m,…là ñi u mà giáo án truy n th ng khơng th làm đư c.
2.3. ð xu t cách đánh giá ti t d y h c TPVC b ng BGðT
2.3.1. B ng phân tích và so sánh các yêu c u đánh giá ti t d y có ng d ng CNTT
khi so n gi ng m t TPVC
Các m t
Các yêu c u ñánh giá
ti t d y bình thư ng
Các u c u đánh giá ti t d y
có ng d ng CNTT vào thi t k BGðT d y TPVC
1. Chính xác, khoa h c - Chính xác, khoa h c v b mơn (N u bài ch c n
(khoa h c b môn và quan l i d y truy n th ng t t hơn thì khơng đư c ng
đi m tư tư ng, l p trư ng)
2. B o đ m tính h th ng, ñ
n i dung, làm rõ tr ng tâm.
N i
dung
d ng CNTT), ñúng quan ñi m tư tư ng, l p
trư ng.
- B o đ m tính h th ng (giao di n và b c c trình
3. Liên h v i th c t (n u bày các ý), ñ n i dung, làm rõ tr ng tâm, th hi n
sinh ñ ng bài h c, giúp h c sinh khám phá, h
có); có tính giáo d c.
th ng hoá và kh c sâu ki n th c.
- Liên h v i th c t (n u có); có tính giáo d c. Có
s d ng tài li u minh ho cho BGðT như văn b n,
phim, âm thanh,.. chính xác, có ý nghĩa, sát h p
v i n i dung bài h c ñúng lúc, ñúng li u lư ng,
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hoài Nhơn, Bình ð nh
13
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
khéo léo, phù h p v i b c c bài d y, không l m
d ng CNTT
4. S d ng phương pháp phù - S d ng phương pháp phù h p v i ñ c trưng b
h p v i ñ c trưng b môn, môn, v i n i dung c a ki u bài lên l p.
Phương
pháp
v i n i dung c a ki u bài - K t h p t t các phương pháp trong ho t ñ ng d y
và h c đ m b o tính tích c c và tích h p trong
lên l p.
5. K t h p t t các phương môn Ng văn, k t h p t t vi c ng d ng CNTT
pháp trong các ho t ñ ng v i các PPDH phù h p v i n i dung ki u bài lên
d y và h c.
l p.
6. S d ng và k t h p t t - K t h p và phát huy các th m nh c a CNTT cho
các phương ti n, thi t b d y BGðT khi khai thác n i dung bài như sơ ñ , b ng
h c phù h p v i n i dung bi u, phi u h c t p, tranh nh, phim,…
c a ki u bài lên l p.
Phương
ti n
- Thi t k các slide ñ p, khoa h c, phù h p v i đ c
7. Trình bày b ng h p lý, trưng b mơn, màu s c hài hồ, c ch rõ, các hi u
ch vi t, hình v , l i nói: rõ ng hình nh, màu s c, âm thanh s d ng h p lí,
ràng, chu n m c, giáo án kích thích s hưng ph n và sáng t o h c t p.
- Không l m d ng CNTT khi n h c sinh m t t p
h p lý.
trung. Bài trình chi u có h th ng, d theo dõi, có
c u trúc rõ ràng, h c sinh ghi ñư c bài. GV làm
ch ñư c các kĩ thu t thao tác trình chi u.
8. Th c hi n linh ho t các - ðánh giá s phân ph i th i gian h p lí gi a các
khâu lên l p, phân ph i th i bư c lên l p, các n i dung chính và ph ; các khâu
gian h p lý các ph n, các ôn - gi ng- luy n.
khâu.
- ðánh giá tính tương tác sư ph m gi a GV-HS-
T ch c 9. T ch c và ñi u khi n HS Bài h c-BGðT thông qua vi c trình chi u, minh
h c t p tích c c, ch ñ ng ho , v i vi c ñi u khi n t ch c l p h c.
phù h p v i n i dung c a
ki u bài, v i các ñ i tư ng,
h c sinh h ng thú h c.
10. ða s HS hi u bài, n m - GV t ch c t t các ho t ñ ng d y h c, t o h ng
v ng tr ng tâm, bi t v n thú trong h c t p c a HS, góp ph n đ i m i PPDH.
d ng ki n th c.
K t qu
- HS ghi ñư c bài, ña s HS ñư c th c hành, luy n t p.
- HS hi u bài, n m v ng tr ng tâm, bi t v n d ng
ki n th c.
- Phát huy ñư c tác d ng c a CNTT mà b ng ñen
và các ñ dùng d y h c khác khó đ t đư c.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
14
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
Căn c vào b ng phân tích so sánh các tiêu chí đánh giá m t ti t d y có s d ng CNTT
mà GV có th hình thành nh ng bài so n phù h p cho t ng TPVC đ có th gi ng d y và ñánh
giá m t BGðT khoa h c hơn, th m mĩ hơn.
2.3.2. ð xu t cách ñánh giá ti t so n gi ng TPVC b ng CNTT
2.3.2.1. ðánh giá vi c th c hi n ñ m b o m c tiêu bài gi ng
- Ki n th c ñ m b o, ph i chính xác, làm b t đư c ki n th c tr ng tâm; phát huy các k
năng c a ngư i h c, giúp HS hi u bài d hơn, chính xác hơn, đ cao tính t h c nh BGðT,
đáp ng tính cá th trong h c t p, giúp ngư i h c có th t h c m i nơi, m i lúc.
- Th hi n đư c s tích h p nhi u m c tiêu giáo d c. Khi thi t k d y h c m t TPVC,
GV ph i th hi n ñư c v n ñ giáo d c v ñ o ñ c, ph m ch t, giáo d c môi trư ng cho HS.
2.3.2.2. ðánh giá vi c t ch c các ho t ñ ng h c t p cho HS
- ðánh giá vi c t ch c ñư c các ho t ñ ng ki m tra, gi ng bài, c ng c , luy n t p phù
h p v i bài d y.
- ðánh giá nh ng PPDH, kĩ thu t d y h c mà GV v n d ng phù h p và có tính tích c c
trong vi c khai thác ki n th c và t ch c các ho t đ ng nhóm, ho t đ ng cá nhân, ho t ñ ng
trên l p, ho t ñ ng ngoài l p cho HS.
2.3.2.3. ðánh giá kĩ năng xây d ng h th ng câu h i và thuy t trình
- ðánh giá năng l c xây d ng h th ng câu h i phù h p trong vi c khai thác ki n th c
và phù h p v i PPDH ñ c trưng c a TPVC, nh m khuy n khích ngư i h c tích c c h c t p.
Các câu h i ñư c xây d ng nh m kích thích tính ñ ng não c a ngư i h c, th c hi n phương
châm l y ngư i h c làm trung tâm, chú tr ng tính ch đ ng.
- Vi c gi ng d y BGðT ph i “ăn kh p” gi a l i gi ng c a GV, n i dung trình chi u và
ho t đ ng c a HS. Tránh thao thao b t tuy t t ñ u ñ n cu i.
2.3.2.4. ðánh giá vi c v n d ng các k thu t CNTT vào BGðT khi so n gi ng
- Giao di n nh t quán, c u trúc ñ m c bài gi ng rõ ràng
- Ki n th c t ch c có h th ng, làm b t đư c n i dung tr ng tâm
- ða d ng cách truy n t i thơng tin (nghe, nhìn..)
- T ch c ki n th c trên m t silie h p lý (hình nh, b ng bi u, hình v , mơ hình hố,)
- S d ng font ch , c ch , màu s c, k thu t xu t hi n thông tin trên silie h p lý.
- Tư li u ph c v bài gi ng phong phú, m i l , h p lý. Gi i thi u ñư c tài li u, website
tham kh o ñ ngư i h c t ch ñ c thêm. Tuy nhiên cũng nên tránh vi c trích d n tràn lan.
- ðánh giá các kĩ thu t liên k t các thông tin, liên k t các slide, menu c n thi t.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
15
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
2.4. Kinh nghi m thi t k BGðT d y TPVC có ch t lư ng
- Trình bày đ p và n i b t tiêu ñ , c ch , màu ch ;
- Nên dùng ch khơng chân đ ti t ki m khơng gian trong các slide;
- Ch n ghi t khóa và c n rèn cho HS cách di n ñ t;
- Nên h n ch các hi u ng tránh ñ cho HS phân tán không ñ m b o tính sư ph m;
- Khi đưa hình nh vào các slide ph i có m c đích ý nghĩa, chú ý đ n tính giáo d c
th m mĩ, khơng ñư c tùy ti n;
- Nên ñưa các hình nh, thơng tin khơng có trong SGK đ m r ng ki n th c, nâng cao
hi u bi t thì thú v hơn;
- H th ng câu h i trong bài thi t k ph i th ng nh t
hi u ng;
- Không quá l m d ng CNTT vào gi d y làm m t ch t văn th t s c a m t gi d y
TPVC, b i quá l m d ng s bi n gi d y thành gi bi u di n, trình chi u hình nh.
2.5. Giáo án minh ho
2.5.1. Th c tr ng BGðT so n gi ng TPVC c a m t s GV
ð minh ch ng cho th c tr ng so n gi ng BGðT m t TPVC, tôi ghi đĩa giáo án bài
“Sóng” (Xn Quỳnh) c a m t GV trong trư ng chưa ñ m b o các u c u đ đánh giá ; tơi
t i (download) giáo án bài “V ch ng Aph ”- Tô Hồi (SGK Ng văn 12) trên thư vi n đi n
t v i nh ng th c tr ng mà GV thư ng hay m c ph i như tôi ñã nêu trên.
2.5.2. Thi t k BGðT d y h c TPVC theo hư ng ñ xu t cách ñánh giá như ñ tài
T nh ng giáo án th c tr ng trên, tôi thi t k l i giáo án bài “V ch ng Aph ” theo
nh ng cách ñánh giá mà tôi ñã ñ xu t như trong đ tài. Ngồi ra, tơi thi t k bài “ðàn ghi ta
c a Lor-ca”-Thanh Th o (SGK Ng văn 12) theo hư ng các tiêu chí đánh giá mà đ tài ñưa
ra.
( Nh ng giáo án này lưu trong 02 ñĩa CD)
III. Kh năng áp d ng
- Là m t Phó Hi u trư ng ph tránh chun mơn, tơi ñã t ch c H i thi thi t k BGðT
c p trư ng trong nhi u năm li n, tơi cũng đã tham gia d gi c a r t nhi u ñ ng nghi p nên ñã
nh n th y nh ng t n t i và h n ch c a GV khi thi t k BGðT khơng ch b mơn Ng văn mà
cịn nhi u mơn khác. Sau khi phân tích và góp ý theo hư ng ñ xu t cách ñánh giá như trong
ñ tài thì GV đã có nh ng đi u ch nh h p lý, có hi u qu .
- Vì v y mà ñ tài ñã th hi n ñư c tính khoa h c, tính kh thi và hi u qu thi t th c nên
có th áp d ng cho giáo viên d y Văn không ch trư ng tơi mà cịn có th áp d ng ph m vi
r ng ( ñơn v ho c c a ngành).
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
16
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
- ð tài này có th m r ng kh năng áp d ng các tiêu chí đánh giá bài d y có ng d ng
CNTT cho các b mơn khác trong chương trình THPT.
- ð tài giúp GV có cơ s đ nh hư ng ñúng khi thi t k BGðT phù h p v i đ c trưng b
mơn, phát huy th m nh c a vi c ng d ng CNTT trong d y h c. Hơn th n a, ñ tài này có
th làm tài li u tham kh o h u ích cho các cán b qu n lý khi d gi góp ý ti t d y có ng
d ng CNTT c a GV.
IV. L i ích kinh t - xã h i
- ð tài th c hi n không t n kém v m t kinh t mà cịn góp ph n ph c v t t cho q
trình d y h c. B i nó cung c p cho giáo viên nh ng tri th c lí lu n v các tiêu chí đánh giá khi
thi t k BGðT c a ti t d y h c TPVC trư ng THPT có hi u qu . ðó chính là m c tiêu mà
đ tài này hư ng đ n.
- H th ng các tiêu chí đư c nghiên c u phân tích, s p x p h p lí đã t o đi u ki n đ
giáo viên có cơ s lí lu n khoa h c và th c ti n khi thi t k và đánh giá BGðT. Ngồi ra nó
cịn góp ph n c i thi n và nâng cao ñư c ch t lư ng b mơn Ng văn.
- ð tài góp ph n t o nên h ng thú và không khí văn chương trong d y h c m t TPVC,
th hi n v ñ p hi n ñ i c a ngư i GV. Nó là m t tài li u ti n l i, b ích đ GV s d ng trong
gi ng d y.
C. PH N K T LU N VÀ KHUY N NGH
1. K t lu n
ð tài SKKN c a tôi chú tr ng nêu lên m t s th c tr ng còn t n t i nh ng h n ch khi
thi t k m t TPVC c a GV và cách th c đánh giá BGðT đó, giúp GV có cái nhìn t ng th đ
khi so n gi ng có th t rút ra cho mình cách thi t k BGðT sao cho phù h p ñ BGðT ñư c
ñánh giá là có hi u qu nh t. Các kĩ năng s d ng CNTT như th nào, tôi xin không ñ c p,
b i ñó là kĩ năng t i thi u mà GV c n n m ñ ñáp ng yêu c u ñ i m i PPDH hi n nay.
- Ph i xác ñ nh CNTT là phương ti n h tr c n thi t và quan tr ng cho GV trong vi c
th c hi n quá trình d y h c. ð chu n b cho vi c t ch c d y h c Ng văn có s d ng CNTT,
GV c n bi t ch n nh ng bài gi ng thích h p, có ý tư ng hay đ dàn d ng m t k ch b n nhi u
sáng t o, bi t t n d ng l i th c a CNTT ñ thi t k bài gi ng hài hịa gi a tính sư ph m, tính
khoa h c và tính th m mĩ.
- Khi thi t k BGðT thì c n xác đ nh bài h c này c n khai thác nh ng ng d ng CNTT
nào ñ h tr là hi u qu nh t? Ch nào không d y t t hơn khi dùng máy thì ta dùng máy đ
h tr . B i vì d y văn mà bày tr i ra b ng tr c quan thì m t c cái đ p, ph i chú ý tính hình
tư ng, c m xúc th m mĩ. Ngồi ra, khi thi t k thì tên và c u trúc c a bài khơng đư c bi n m t
trong các slide ñ ñ m b o c u trúc bài d y và d theo dõi.
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hoài Nhơn, Bình ð nh
17
Ths. Lê Huy Hoàng
SKKN 2012 - 2013
2. Khuy n ngh
* V phía S Giáo d c - ðào t o: C n ñ y m nh hơn n a yêu c u các trư ng h c s
d ng CNTT vào cơng tác qu n lí và q trình d y h c. C n t ch c các h i thi BGðT m t
cách quy cũ, thi t th c. Nh ng BGðT ñ t ch t lư ng nên ñư c nhân r ng ñ GV trong t nh
ñư c tham kh o, h c h i.
* V phía các trư ng h c: C n t ch c t p hu n s d ng CNTT m t cách thư ng
xun đ GV ln đư c ti p c n v i nh ng ph n m m d y h c m i m , hi n đ i. Nhà trư ng,
t chun mơn cũng c n ñưa yêu c u s d ng CNTT vào làm tiêu chí đánh giá ch t lư ng GV
hàng năm. ð c bi t, c n chú ý ñ u tư trang thi t b d y h c ñ y ñ , t o ñi u ki n cho GV s
d ng các phương ti n hi n ñ i vào d y h c.
* V phía GV: C n tích c c h c h i đ nâng cao trình đ chun mơn, n m v ng các
kĩ năng s d ng CNTT vào d y h c, ln tìm tịi, sáng t o đ khơng ng ng góp ph n nâng cao
ch t lư ng d y h c b môn. M i GV ph i là t m gương v t h c và sáng t o, t nâng cao
năng l c c a b n thân b i đó là nhân t quy t ñ nh vi c nâng cao ch t lư ng n n giáo d c c a
ñ t nư c. CNTT ch là y u t ngo i l c, con ngư i là n i l c, m i có ý nghĩa quy t đ nh t t c .
ð tài“ M t s th c tr ng và cách ñánh giá Bài gi ng ñi n t khi d y h c tác ph m
văn chương trư ng THPT” theo tơi là m t hư ng đi đúng, phù h p v i xu th phát tri n
c a th i ñ i, v i ñ c trưng phân môn Ng văn, v i nhu c u và tâm lí HS, góp ph n đ i m i
PPDH trong nhà trư ng ph thông. Hi v ng hư ng ñi này s h a h n ñem l i nhi u thành công
trong vi c nâng cao ch t lư ng d y h c TPVC nói riêng, b mơn Ng văn nói chung./.
Hồi Châu B c, ngày 7 tháng 3 năm 2013
Tác gi kí
Lê Huy Hồng
Trư ng THPT Lý T Tr ng, Hồi Nhơn, Bình ð nh
18
