Dịch chuyển không gian trong tiểu thuyết Linh Sơn của Cao Hành Kiện

1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN






NGUYỄN CÔNG CẢNH







DỊCH CHUYỂN KHÔNG GIAN TRONG TIỂU
THUYẾT LINH SƠN CỦA CAO HÀNH KIỆN







LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC

Chuyên ngành: Văn Học Nước Ngoài

Hà Nội-2013


2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



NGUYỄN CÔNG CẢNH








DỊCH CHUYỂN KHÔNG GIAN TRONG TIỂU
THUYẾT LINH SƠN CỦA CAO HÀNH KIỆN

Luận văn Thạc sĩ
Chuyên ngành văn học nước ngoài
Mã số:602230





Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS Trần Lê Bảo





Hà Nội-2013

3
MỤC LỤC
MỤC LỤC 1
MỞ ĐẦU 6
1. Lí do chọn đề tài 6
2. Lịch sử vấn đề 7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 14
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 15
5. Phương pháp nghiên cứu 15

6. Đóng góp của luận văn 16
7. Cấu trúc của luận văn 16
NỘI DUNG 17
CHƯƠNG 1: TỪ LÍ THUYẾT DỊCH CHUYỂN KHÔNG GIAN ĐẾN
DỊCH CHUYỂN KHÔNG GIAN TRONG TIỂU THUYẾT LINH SƠN 17
CỦA CAO HÀNH KIỆN 17
1.1. Không gian và sự dịch chuyển không gian nghệ thuật 17
1.1.1. Khái niệm “không gian nghệ thuật” 17
1.1.2. Trường phái địa lí – lịch sử và trường phái Hình thức Nga với vấn đề
“sự dịch chuyển không gian” 20
1.1.2.1. Trường phái hình thức Nga 20
1.2. Từ dịch chuyển không gian trong văn học dân gian, du ký đến sự dịch
chuyển không gian trong tiểu thuyết Linh Sơn 25
1.2.1. Dịch chuyển không gian trong thần thoại, sử thi, cổ tích 26
1.2.1.1. Sự mở rộng trục không gian theo tư duy nhị nguyên 26
1.2.1.2. Dịch chuyển tuyến tính 31
1.2.2. Dịch chuyển không gian trong thể tài du kí 33
1.3. Khái quát về dịch chuyển không gian trong tiểu thuyết Linh Sơn 38
1.3.1. Dưới góc nhìn văn hóa 39

4
1.3.2. Dưới góc nhìn trần thuật 43
Tiểu kết: 45
CHƯƠNG 2. 46
SỰ DỊCH CHUYỂN CỦA TÂM VÀ THÂN GIỮA KHÔNG GIAN 46
HƯ VÀ THỰC 46
2.1. Hành trình chiếm lĩnh không gian của nhân vật 46
2.1.1. Trạng thái chiếm lĩnh trong không gian vật lí 46
2.1.2. Trạng thái chiếm lĩnh trong không gian văn hóa – tư tưởng 51
2.1.3. Trạng thái chiếm lĩnh trong không gian tâm linh 55

2.2. Phương thức và phương tiện dịch chuyển 57
2.2.1. Dịch chuyển trong không gian hiện thực 57
2.2.2. Dịch chuyển trong không gian tâm lí 62
2.3. Cấu trúc sự dịch chuyển không gian trong Linh Sơn 64
2.3.1. Dịch chuyển một chiều 64
2.3.2. Dịch chuyển đa chiều 66
2.4. Tính đa nghĩa của sự dịch chuyển không gian trong Linh Sơn 67
2.4.1. Tìm về thiên nhiên như một phương thức trốn chạy hiện thực 68
2.4.2. Tìm về cội nguồn văn hóa, lịch sử 69
2.4.3. Hành trình giác ngộ tâm linh 74
2.4.3.1. Con người tìm sự an lạc trong tôn giáo 74
2.4.3.2. Tính không hay là chủ nghĩa hư vô 76
Tiểu kết: 78
CHƯƠNG 3. 80
NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC KHÔNG – THỜI GIAN
TRONG LINH SƠN 80
3.1. Thời gian đa tuyến, đa chiều 80
3.1.1. Thời gian hành trình 80

5
3.1.2. Thời gian tự sự 81
3.2. Các kiểu không gian trong tiểu thuyết Linh Sơn 85
3.2.1. Không gian thiên nhiên 86
3.2.2. Không gian sinh hoạt 87
3.2.3. Không gian tâm lí 89
3.2.4. Không gian Thiêng 90
3.3. Nghệ thuật kỳ ảo hóa không gian 93
3.3.1. Hiện thực hóa không gian ảo 93
3.3.2. Nhòe mờ hóa ranh giới giữa thực và ảo 94
3.3.3. Không gian khép kín 97

3.3.4. Không gian đối lập 100
3.4. Nghệ thuật biểu trưng không gian 102
3.4.1. Căn Phòng 102
3.4.2. Con đường 105
3.4.3. Người chỉ đường 108
3.4.4. Linh Sơn 112
Tiểu kết: 116
KẾT LUẬN 118
PHỤ LỤC 121
TÀI LIỆU THAM KHẢO 126



6
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
t s kin i v
h       n  quc t     t gii
c vi cun tiu thuyLinh Sơn
c duy nhn thm y may mt ging cao
  t nghch c    i b t chi ti Trung Quc bi
nhng yu t  nhnh. Nhm ca
n  Vich y
cu ngh thut k chuyn ca cun tiu thuyt Linh Sơnu
m cu thuyt Linh Sơn  
 nhn
nc ngh thut.
Cun tiu thuyt Linh Sơn u s
tiu thuyt Tây Du Ký  i li sui,
c nh t qua mng 10 vn 8000

dm vi 81 kip n th
s mu thuyt Linh Sơn - cun tiu thuyc hii
ck v chuyc t c
vt trong thi kho
dng Giang, ti a
ca Trung Qu ng thm ng
Linh Sơn k o. Chuyi king
ph n tiu thuy
pha trn gia k thut t s 
t trn thut  c  nh hai tr
m gn v cun tiu thuyt

7
 c
trong cuc sng. S dch chuy u kin cho
t nhn thm nh ng th
bt g ch trn chi sng hin
thc gn vi nhng n    c t  
 ch chuy
tiu thuyt Linh Sơn cm gi
u ca ch chuyn.
2. Lịch sử vấn đề
Dch chuyt hin thc ph
bin trong th loi t s t yu trong th 
 i thn thoi, s thi, c n v
hc gm truyn ngn, truyu thuyu,
ch yu hay th yu gn vi v ch chuy thu
th t v v i mi m 
phc   thu
bim vi th gii t gia th k t mi m 

   m qua m
p hay trc tithuych chuy
 th ng hp tiu thuyt Linh Sơn ca
n.
2.1. Vấn đề dịch chuyển không gian nghệ thuật
 ng v ch chuyc
 vi thc
vc truyn c a V.Propp ng mc tra
ca S. Thompson. V 
ch ra mt thc tc dch chuy

8
r  t truyn c 
v c vn v
nhng chuym v n then
thuc trong c nEvans
Lansing Smith ci hc Press, Hoa K 
cThe Hero Journey In Literature
lch s 
ga nhi
cổ đại n trung cổ i phục hưng. T  a
c t chủ nghĩa lãng mạn n chủ nghĩa tự nhiên
chủ nghĩa hiện đại v Eta. Hoffman,
Rabindranath Tagore, Nathaniel Hawthorne, Herman Melville, Walt
Whitman, Mark Twain, Thomas Mann, Joseph Conrad, James Joyce, D.H.
Lawrence motif
cu    ng chuy        ca
nh khHy Lạp, Ấn Độ, Lưỡng
Hà, Trung Quốc…
i vi th lo Trung Quc phi k n tiu thuyt Tây Du Kí

c dch chuyn v
c
- i hc
 u lch s m t 
nhng yu t bic c
n t n
 vnh kinh 
vt v. V nhân vật hỗ trợ trong chuyi
 c  c tp th n tho

9
The Collective Unconscious and Monomyth t biu
ng cc l tr 
sut cubồ
tát, chư phật, sơn thần, thổ địa… c bi a Tôn hành giả thn
 u y m 
ng gi  ng thn kh Hanuman trong s    
ng Ngộ Không trong tiu thuy
 ct k o trong Linh Sơn ca Cao
c bing người phụ nữ đồng hành, người chỉ đường,
ông lão ở bên này sông Ô Yu t c trong lch s Pht
n Huyc thn thou ngh thut
n tiu thuyt tr p d v gn vi nhng n
ng tin b ca thi. V v n vt lch s
 Tc lch s tiu thuyt Trung Qu
tin thnh kinh t Đại Đường Tây Vực n Tây Du
Kí trong mi quan h vi t lch s ng Tam Tng.
Ở Việt Nam, v ng chuyn vi dch chuy
n. C th  k n lua Phm
  i h H   

   th     cho rng trong th gi 
t l
 th dn lun
rn c th c
 hc l m ng nhi
m:  l th  u bi dm
 i ri kh
n x; bi thi c  c b nhi

10
 bi ng
i chinh chin m ng lu h tr
kh a lun
 i bdu hiệp, du lãm
ch ng. Không gian lữ thứ thc ch dch
chuy mi ni
thm 
Tip cn vi v ch chuyc tip nht
phi k n lua Nguyn Th  i h
Ni (2010) vs dch chuyTây Du Kí c
Th tht v 
ngh thuc soi chiu t n thoi, c 
tit dch chuy trong th 
 th ng hm Tây Du Kí lu

ng   ngh thut c
phh c ti 
ch chuyu thuyt Linh Sơn
2.2. Vấn đề liên quan đến tiểu thuyết Linh Sơn
Tại Việt Nam

S kit gi 
c bii vc gi  c
c t. M nhng   nht
nh khin cun tiu thuyt Linh Sơn m cn hu
c bin  Trung Quc i lc. Gi
c    c ngi ca rm r   kin M t gii
    ng nhng th, t nh  Tin tc chi 