Đài phát thanh truyền hình Đồng Nai với đời sống văn hóa tinh thần của công nhân khu công nghiệp ở Đồng Nai (Khảo sát chuyên mục Công nhân lao động, giai đoạn 2004-2006

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




NGUYỄN THỊ HOÀNG THUẬN





ĐÀI PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH ĐỒNG NAI
VỚI ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ TINH THẦN CỦA
CÔNG NHÂN KHU CÔNG NGHIỆP Ở ĐỒNG NAI

[Khảo sát chuyên mục Công nhân lao động, giai đoạn 2004-2006]






LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC BÁO CHÍ

HÀ NỘI, NĂM 2007




MỤC LỤC
Trang

Phần mở đầu 1
1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 4
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 5
4. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài: 6
5. Cơ sở lý luận và Phƣơng pháp nghiên cứu. 7
6. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 7
7. Bố cục của luận văn 8
Chương 1: VÀI NÉT VỀ CÔNG NHÂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP Ở
ĐỒNG NAI VÀ ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ TINH THẦN CỦA CÔNG NHÂN 9
1.1. Tìm hiểu khái quát về nhóm công chúng công nhân KCN 10 11
1.1.1. Vài nét về công nhân khu công nghiệp ở Đồng Nai 10
1.1.2. Mức thu nhập của công nhân khu công nghiệp 14
1.1.3. Những vấn đề liên quan đến công nhân nữ 15
1.1.4. Thời gian làm viêc của công nhân 18
1.1.5. Sự khác biệt cơ bản giữa nhóm công nhân nữ và nhóm công nhân
nam 19
1.2. Mối quan hệ giữa doanh nghiệp và công nhân các khu công
nghiệp ở Đồng Nai 20 21

1.2.1. Ứng xử văn hoá giữa doanh nghiệp và ngƣời lao động 20
1.2.2. Mối quan hệ giữa công đoàn cơ sở và công nhân 21
1.3. Các thiết chế văn hoá phục vụ công nhân KCN 22
1.3.1. Các thiết chế văn hoá do địa phƣơng tổ chức 22
1.3.2. Các thiết chế văn hoá bên trong doanh nghiệp 23
1.4. Vai trò của truyền hình đối với công nhân các khu công nghiệp
ở Đồng Nai 24
Chương 2: CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH CÔNG NHÂN LAO
ĐỘNG CỦA ĐÀI PTTH ĐỒNG NAI VỚI ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ TINH
THẦN CÔNG NHÂN KHU CÔNG NGHIỆP Ở ĐỒNG NAI 33
2.1. Vài nét về chương trình “Công nhân lao động” của Đài Phát
thanh truyền hình Đồng Nai 34
2.1.1. Mục đích của chƣơng trình 34
2.1.2. Kết cấu chuyên mục 37
2.1.3. Hình thức thể hiện 38
2.1.4. Quy trình thực hiện 40
2.2. Tác động của chương trình “Công nhân lao động” đối với đời
sống văn hoá tinh thần công nhân khu công nghiệp 43
2.2.1. Công nhân các khu công nghiệp ở Đồng Nai đã đƣợc cung cấp
cấp khá đầy đủ về thông tin chính sách 43
2.2.2 Phản ánh tình hình chấp hành Luật Lao động và hoạt động các
doanh nghiệp 45
2.3. Hạn chế của chương trình 46
2.3.1. Về Nội dung 46
2.3.2 Về bố trí thời gian phát sóng 48
2.3.3. Phong cách của chƣơng trình 49
2.4. Thực trạng tác động của chương trình truyền hình Công nhân lao
động với đời sống văn hoá tinh thần công nhân KCN Đồng Nai 50
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG VÀ
HIỆU QUẢ CHƢƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH CÔNG NHÂN LAO

ĐỘNG CỦA ĐÀI PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH ĐỒNG NAI 54
3.1. Đổi mới tư duy chính sách làm truyền hình 56
3.1.1. Lãnh đạo tỉnh 56
3.1.2. Lãnh đạo đài 56
3.1.3. Đổi mới ở từng cán bộ, phóng viên, biên tập viện, kỹ thuật viên
của Đài 60
3.2. Cải tiến chương trình 61
3.2.1. Về nội dung 61
3.2.2. Về hình thức 62
3.2.3. Về công tác tổ chức sản xuất 63
3.2.4. Tăng cƣờng các điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật 64
3.3. Một dạng thức thể hiện mới của chương trình Công nhân lao
động 65
KẾT LUẬN 83
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 86


Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
1
PHN M U
1. Tớnh cp thit v lý do chn ti
S nghip cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ v phỏt trin khu cụng
nghip tp trung ng Nai ó v ang gt hỏi nhng thnh tu nht nh,
mang li cho a phng nhiu li ớch kinh t. Tuy nhiờn, quỏ trỡnh ú cng
ó ny sinh nhng h qu lm hn ch cỏc mc tiờu chin lc phỏt trin
vn hoỏ - xó hi bn vng. Hin nay, s ht hng, nghốo nn v i sng
vn hoỏ tinh thn ca lc lng cụng nhõn cỏc khu cụng nghip (KCN)
thc s l vn ỏng quan tõm nht. Phi tha nhn rng nhiu nm nay
chin lc phỏt trin vn hoỏ cỏc KCN ng Nai luụn i sau mt bc

so vi chin lc phỏt trin kinh t. Mt b phn cụng nhõn cỏc KCN ang
tỡnh trng "úi" vn hoỏ, thiu thụng tin. Trong khi ú, s phỏt trin trn
lan ca cỏc sn phm vn hoỏ (c bit l vn hoỏ c hi) vi nhng mt
trỏi ca c ch th trng ó phn no nh hng n cht lng ngun
nhõn lc. iu ú dn ti hu qu tt yu l i sng vn hoỏ tinh thn
cụng nhõn cỏc KCN ngy cng din bin theo chiu hng phc tp: hng
lot cuc phn ng tp th do hiu bit cha y v phỏp lut lao ng;
tỏc phong cụng nghip yu kộm, thỏi th i vi vn chớnh tr - xó
hi ca t nc; mt b phn cụng nhõn cú li sng buụng th b tiờm
nhim bi mt s t nn xó hi
Theo tinh thn ca Ngh quyt Trung ng 5 khoỏ VIII, ng ta ó ý
thc sõu sc vn hoỏ l nn tng tinh thn ca xó hi, ng thi l ng lc
thỳc y phỏt trin kinh t. Trờn c s ú cn c vo tỡnh hỡnh thc t thỡ
ni lc vn hoỏ cỏc KCN ng Nai cha th tr thnh ũn by phỏt huy
sc mnh ca lc lng cụng nhõn, ỏp ng yờu cu s nghip cụng nghip
hoỏ, hin i hoỏ thi k hi nhp kinh t quc t.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
2
Trong vi nm tr li õy, thc trng i sng vn hoỏ tinh thn
cụng nhõn cỏc KCN ng Nai luụn tr thnh ti thu hỳt s chỳ ý c
bit ca cỏc cp, cỏc ngnh t Trung ng n a phng. Nhng cuc
kho sỏt trc tip ó vộn lờn bc mn m ng sau nú l bit bao khú khn
ngi cụng nhõn phi i mt. Cú th núi, ỏp lc trong cụng vic v cuc
sng vt cht thiu thn ó khin mt b phn cụng nhõn KCN t trit tiờu
mi hot ng vn hoỏ tinh thn cho dự h luụn cú nhu cu. Nhng bui
núi chuyn chuyờn , hot ng th dc th thao, vn ngh do cỏc doanh
nghip t chc dự khụng thng xuyờn nhng li l sinh hot vn hoỏ tinh
thn ch yu i vi cụng nhõn.
i Phỏt thanh - Truyn hỡnh ng Nai ó cú chng ng hn 30

nm n lc vt khú, phỏt huy ni lc. Trờn hnh trỡnh y, i Phỏt thanh -
Truyn hỡnh ng Nai ó ng hnh vi ch trng cụng nghip hoỏ, hin
i hoỏ, phỏt trin KCN tp trung, chm lo i sng vn hoỏ tinh thn cụng
nhõn KCN ng Nai vi chng trỡnh truyn hỡnh Cụng nhõn lao ng do
phũng Chuyờn mc thc hin. Vi thi lng 20 phỳt, chng trỡnh truyn
hỡnh Cụng nhõn lao ng c phỏt súng nh k mi thỏng 02 s di
dng chuyờn v thng c kt cu bng 02 n 03 phúng s, trong ú
mi phúng s l mt ch . Qua hn 05 nm phỏt súng, chng trỡnh ó
cung cp cỏc thụng tin chớnh sỏch liờn quan trc tip n ngha v v quyn
li ca ngi lao ng, ng thi cng ó phn ỏnh mt phn i sng t
tng, tỡnh cm cụng nhõn n cỏc cp lónh o a phng.
Qua kho sỏt ca chỳng tụi, cú khong 70% cỏc chng trỡnh ó phỏt
súng tp trung vo nhng vn liờn quan n thụng tin chớnh sỏch. Trong
khi ú nhu cu hng th thụng tin v i sng vn hoỏ tinh thn cụng
nhõn cỏc KCN li ht sc a dng. H mun tỡm hiu nột vn hoỏ gia cỏc
vựng quc gia, lónh th, cú nhng am hiu nht nh, trỏnh s hiu lm
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
3
do bt ng ngụn ng, vn hoỏ gia cụng nhõn v ch doanh nghip.
Ngi lao ng cng cn tỡm hiu vn hoỏ ng x, vn hoỏ giao tip xó
hi, vn hoỏ gia ỡnh, cỏc chun mc o c, truyn thng tt p ca dõn
tc cú hiu bit ton din v i sng xó hi. Trong quỏ trỡnh thm dũ
d lun, chỳng tụi ó thu c mt kt qu khụng my kh quan: trờn 90%
s ngi c hi tr li cha tng bit ti s cú mt ca chng trỡnh ny,
s cũn li thnh thong theo dừi nhng khụng tỡm thy s ng cm. Nh
th, vụ hỡnh trung mc tiờu tt p ca chng trỡnh ó b trit tiờu. Vỡ vy,
mt nhim v cp thit t ra l cn phi nghiờn cu i tng ca chng
trỡnh v nhu cu thc t ca h. Trờn c s ú, tỡm ra c nhng phng
phỏp ti u iu chnh kt cu, dung lng thụng tin, ni dung, cỏch

thc th hin nhm tin ti xõy dng format mi chng trỡnh khụng ch
dng li vic cung cp thụng tin chớnh sỏch m m cũn m rng n
nhng vn thuc v tõm t, tỡnh cm, nguyn vng ca cụng nhõn.
Trc thc trng i sng vn húa tinh thn ca ngi cụng nhõn
trong cỏc KCN ng Nai cũn quỏ nghốo nn, th nhng chng trỡnh
Cụng nhõn lao ng (chng trỡnh duy nht dnh cho i tng cụng
nhõn) ca i PTTH ng Nai li cha sc gúp phn lm phong phỳ
i sng vn hoỏ tinh thn ca h thỡ vic ci tin chng trỡnh l vic lm
ht sc cp bỏch. õy chớnh l lý do khin tụi chn ti i Phỏt thanh
- Truyn hỡnh ng Nai vi i sng vn húa tinh thn ca cụng nhõn
khu cụng nghip ng Nai lm lun vn Thc s chuyờn ngnh Bỏo chớ
ca mỡnh.
L ngi ó tng lm phúng viờn mng thi s xó hi ca i PTTH
ng Nai, ng thi ó cú thi gian hot ng trong lnh lc Tuyờn giỏo
ca tnh nh, qua nhng chuyn kho sỏt thc t nm bt tỡnh hỡnh t
tng, tõm trng d lun xó hi ca cụng nhõn, tỏc gi lun vn ó cú c
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
4
hi c tip xỳc, lng nghe thu hiu s thiu thn v vn hoỏ tinh thn
ca i ng cụng nhõn KCN. ú l ng c thụi thỳc ngi vit phi lm
mt iu gỡ ú gúp phn a nhng giỏ tr tinh thn tớch cc n vi ngi
cụng nhõn KCN. Trờn c s mt chng trỡnh dnh riờng cho cụng nhõn
lao ng ó cú mt trờn súng ca i PTTH ng Nai, tỏc gi lun vn
mnh dn phõn tớch nhng tn ti, hn ch ca chng trỡnh. ng thi t
vic nm bt c im tõm lý xó hi ngh nghip, nhu cu thm m ca
cụng nhõn KCN, chỳng tụi xut ci tin chng trỡnh nhm mang li
hiu qu thit thc v cú kh nng tỏc ng sõu rng, lm thay i thc
trng nghốo nn trong i sng vn hoỏ tinh thn cụng nhõn KCN.
2. Lch s nghiờn cu vn

Lun vn l cụng trỡnh u tiờn kho sỏt v nhu cu hng th thụng
tin trờn truyn hỡnh ca cụng nhõn cỏc KCN ng Nai. õy l khõu quan
trng khoanh vựng cỏc mng ti nhm thu hỳt s quan tõm ca i
tng. Trờn c s ú nghiờn cu mc kh thi to nờn s hi ho gia
nhu cu ca i tng v mc tiờu bi dng, nõng cao nhn thc cụng
nhõn KCN ng Nai trong thi k hi nhp kinh t quc t. Nghiờn cu
cụng chỳng truyn hỡnh ó c nhiu i truyn hỡnh ỏp dng thm dũ
d lun v hiu qu ca chng trỡnh. Song n nay ng Nai vn cha
cú mt cụng trỡnh khoa hc no i vo nghiờn cu i tng cụng nhõn lao
ng xut phng ỏn ci tin chng trỡnh truyn hỡnh theo hng
thc t, b ớch, thit thc, lụi cun khỏn gi cụng nhõn lao ng v gúp
phn nõng cao i sng vn hoỏ tinh thn ca h.
õy l mt ti mi, cha tng c nghiờn cu h thng, cha cú
ti liu chuyờn sõu, nờn chc chn tỏc gi lun vn khụng th trỏnh khi
nhng khú khn hoc thiu sút trong quỏ trỡnh nghiờn cu v gii quyt
ti. K tha cụng trỡnh Tỡnh hỡnh phõn hoỏ giu nghốo trờn a bn tnh
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
5
ng Nai (do Tnh y ng Nai biờn son nm 2004) cú cp n thc
trng nghốo nn trong i sng vn hoỏ tinh thn cụng nhõn KCN; bỏo cỏo
tng hp kt qu kho sỏt v xõy dng chớnh sỏch thuc ti Kho sỏt i
sng vn hoỏ tinh thn cụng nhõn cỏc KCN ng Nai (do S Vn hoỏ
Thụng tin ng Nai thc hin nm 2005), tỏc gi lun vn s nghiờn cu
hng ci tin ni dung, hỡnh thc chng trỡnh Cụng nhõn lao ng.
Ngi vit hy vng õy s l cụng trỡnh u tiờn xỏc nh nhng vựng
ti cn thc hin v cỏch thc khai thỏc cỏc ti y sao cho tht gn gi
vi ngi lao ng.
3. i tng v phm vi nghiờn cu
3.1. i tng nghiờn cu

Lun vn i vo kho sỏt cỏc vn ch yu sau:
- Nhu cu hng th thụng tin ca i tng cụng nhõn KCN trong
iu kin lm vic v sinh sng cũn nhiu khú khn, hn ch.
- Thc trng i sng vn hoỏ tinh thn ca cụng nhõn KCN ng
Nai.
- Kho sỏt chng trỡnh Cụng nhõn lao ng do Phũng Chuyờn mc
thc hin ỏnh giỏ hiu qu v hn ch ca chng trỡnh.
- Chớnh sỏch ca lónh o tnh v chm lo i sng vn hoỏ tinh thn
cụng nhõn KCN ng Nai i chiu vi tỡnh hỡnh thc t mng i
sng vn hoỏ tinh thn cụng nhõn KCN ang din bin khỏ phc tp.
3.2. Phm vi nghiờn cu
Lun vn i vo kho sỏt chng trỡnh Cụng nhõn lao ng hng
n i sng vn hoỏ tinh thn ca cụng nhõn cỏc KCN ng Nai do
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
6
Phũng Chuyờn mc - i PTTH ng Nai sn xut v phỏt súng t 2004 -
2006.
Lun vn ly mc kho sỏt t nm 2004 - 2006 vỡ õy l giai on
i PTTH ng Nai liờn tc cú nhng ci tin v ni dung v hỡnh thc
th hin, tng thờm cỏc chng trỡnh mi v tng thi lng phỏt súng.
Ngi vit cng mun kho sỏt theo thi gian cú c s so sỏnh, i
chiu nhng bc ci tin v ni dung chuyờn mc qua tng nm phỏt
súng.
4. í ngha lý lun v thc tin ca ti
Lun vn s xỏc nh cỏc mng ti cn khai thỏc ni dung
chuyờn mc Cụng nhõn lao ng ca i PTTH ng Nai ngy cng tr
nờn thit thc, gúp phn xõy dng i sng vn hoỏ tinh thn lnh mnh,
b ớch cho i tng cụng nhõn lao ng cỏc KCN ng Nai. Bng
nhng phng phỏp kho sỏt thc tin (nhng u im cng nh nhng

mt hn ch) ca chuyờn mc ny s gúp phn giỳp phúng viờn, biờn tp
viờn ph trỏch cỏc chuyờn mc vn hoỏ xó hi rỳt kinh nghim v nhn
thc nhng gỡ ó thc hin (u im v hn ch, hiu qu tỏc ng ca
chng trỡnh).
Da trờn kt qu nghiờn cu, lun vn s m ra hng i mi trong
cụng tỏc theo dừi v iu hnh k hoch sn xut chng trỡnh chuyờn mc
Cụng nhõn lao ng nhm khuyn khớch nhng ý tng mi v s sỏng
to ca mi phúng viờn, biờn tp viờn. T ú thay i cỏc dng thc th
hin chuyn t phong cỏch truyn thng sang kiu truyn hỡnh thc t cú
tớnh tng tỏc phự hp vi tng ni dung chng trỡnh, ng thi kt ni
linh hot cỏc th loi bỏo chớ trong mt chng trỡnh to nờn s phong
phỳ cng nh khai thỏc ti a v hp lý nht cht liu thụng tin. Nh vy,
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
7
ti khụng nhng gúp phn lm phong phỳ lý lun bỏo chớ truyn hỡnh
m cũn cú ý ngha thc tin sn xut chng trỡnh truyn hỡnh hin nay
5. C s lý lun v Phng phỏp lun nghiờn cu
5.1 C s lý lun
Lun vn c hỡnh thnh trờn c s h thng lý lun ca ch ngha
Mỏc - Lờnin, t tng H chớ Minh v ng li ca ng v vn hoỏ v
bỏo chớ.
5.2 Phng phỏp lun nghiờn cu
Trong quỏ trỡnh nghiờn cu, lun vn s dng cỏc phng phỏp
nghiờn cu: phõn tớch, thng kờ, kho sỏt thc tin v iu tra xó hi hc.
Cụng tỏc su tm ti liu c thc hin di dng quan sỏt trc tip,
phng vn, trao i trc tip, lm bng cõu hi, thu thp thng kờ, h thng
v phõn tớch ng thi phng vn nhúm cụng chỳng cụng nhõn lao ng
cỏc KCN.
Trong quỏ trỡnh thc hin ti tỏc gi cng ó xem t liu, x lý t

liu, kt hp trao i ý kin cỏc nh bỏo, nh tõm lý, cỏn b lm cụng tỏc t
tng v cỏn b lónh o, cỏn b trc tip tham gia qun lý cỏc KCN trờn
a bn tnh ng Nai.
6. Mc ớch v nhim v nghiờn cu
6.1. Mc ớch nghiờn cu
Mc ớch ca lun vn l nghiờn cu i tng cụng nhõn cỏc KCN
ng Nai v (c im nhõn khu, ngun gc xut thõn, gii tớnh, trỡnh
vn hoỏ, tỡnh trng hụn nhõn, thi gian lm vic, iu kin sng). Kho
sỏt chng trỡnh Cụng nhõn lao ng ó phỏt súng ỏnh giỏ hiu qu
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
8
cng nh nhng tn ti, hn ch, rỳt ra nhng bi hc kinh nghim v ra
cỏc gii phỏp cho cụng tỏc t chc sn xut cht lng v hiu qu hn.
6.2. Nhim v nghiờn cu
thc hin mc tiờu ú, nhim v ca tỏc gi lun vn l tỡm hiu
cỏc ch trng, chớnh sỏch, nh hng chin lc phỏt trin vn hoỏ tinh
thn cụng nhõn cỏc KCN ng Nai
lm tng tớnh thit thc ca lun vn, tỏc gi i vo nghiờn cu
cỏc c im tõm lý, xó hi, ngh nghip ca i tng cụng nhõn lao ng
nhm mc ớch iu tra thc trng i sng vn húa tinh thn ca cụng
nhõn lao ng trong cỏc KCN ng Nai. Trờn c s kho sỏt chuyờn mc
Cụng nhõn lao ng ca i PTTH ng Nai, lun vn s phõn tớch
nhng u, nhc im rỳt ra nguyờn nhõn v bi hc kinh nghim, tỡm
kim nhng gii phỏp xoỏ b tớnh cht c din, khụ cng trong ni dung
chng trỡnh, tin ti cho ra i nhng chng trỡnh mi ngy cng thit
thc hn v gn gi hn vi tõm t, tỡnh cm v trỡnh nhn thc ca
cụng nhõn lao ng.
7. B cc ca lun vn
Ngoi cỏc phn: M u, Kt lun, Danh mc ti liu tham kho,

Ni dung ca lun vn gm 3 chng sau:
Chng 1: Vi nột v tỡnh hỡnh cụng nhõn cỏc KCN ng Nai v
i sng vn hoỏ tinh thn ca cụng nhõn KCN.
Chng 2: Chng trỡnh truyn hỡnh Cụng nhõn lao ng ca i
PTTH ng Nai (2004 - 2006) vi i sng vn hoỏ tinh thn cụng nhõn
cỏc KCN ng Nai.
Chng 3: Mt s gii phỏp nõng cao cht lng v hiu qu
chng trỡnh truyn hỡnh Cụng nhõn lao ng ca i PTTH ng Nai
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
9
Chng 1
VI NẫT V CễNG NHN CC KCN NG NAI
V I SNG VN HO TINH THN CA CễNG NHN KCN

Tnh ng Nai nm trong vựng kinh t trng im phớa Nam, cú
nhiu thun li phỏt trin cụng nghip, trong ú phỏt trin cỏc khu cụng
nghip (KCN) tp trung l mụ hỡnh trng im ca kinh t a phng. T
nm 2004 - 2006, ng Nai luụn nm trong tp ba tnh dn u c nc
v s lng KCN. Cỏc KCN ng Nai ó gii quyt vic lm cho hn
400.000 lao ng. Theo s liu t Ban Qun lý cỏc KCN ng Nai, 70%
ngi lao ng trong cỏc KCN l dõn ngoi tnh. Theo d bỏo t nay n
nm 2010 ton tnh s cú hn 600.000 cụng nhõn lm vic trong 32 KCN
tp trung. Nh vy trong mt thi gian ngn khu vc ụ th cụng nghip
ng Nai s tip nhn thờm hng trm ngn lao ng mi n t mi min
t nc. Nn kinh t cụng nghip ng Nai cú phỏt trin bn vng hay
khụng s ph thuc rt ln vo i ng ny. Khi cụng nhõn KCN kho
mnh v th cht, vng vng v t tng s ton tõm ton ý cng hin tõm
huyt v sc lc cho s nghip cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ tnh nh. Vỡ
vy, quan tõm chm lo mi mt i sng cụng nhõn l vic lm cn thit

hn bao gi ht. Th nhng thi gian qua chin lc chm lo ngun nhõn
lc cha c nh hng c th nờn phng thc tip cn ngi lao ng
cũn hn ch. hiu rừ hn v ngi lao ng cn phi tỡm hiu tõm t,
tỡnh cm, nguyn vng cng nh c trng v tõm lý, xó hi, ngh nghip
ca h. Chỳng ta khụng th tip cn i tng nu thiu thụng tin v h.
Chỳng ta li cng khụng th bit h cn gỡ, mun gỡ h tr h mt cỏch
thit thc nht.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
10
i vi truyn hỡnh ng Nai lc lng cụng nhõn ụng o ca cỏc
KCN chớnh l i tng khỏn gi c bit y tim nng. Tuy nhiờn cn
phi xỏc nh nhúm i tng ny cú nhng c im tõm lý, xó hi ngh
nghip khỏc bit so vi cỏc nhúm cụng chỳng khỏc. Do ú, mi quan tõm
ca h i vi thụng tin trờn truyn hỡnh cng khỏ c thự. Mun a
nhúm cụng chỳng tim nng ny tr thnh cụng chỳng thc t cn nghiờn
cu, phõn tớch c trng ca i tng tin ti nm bt nhng nhu cu
ch yu ca h v thụng tin. Trờn c s ú, nghiờn cu xõy dng nhng
chng trỡnh truyn hỡnh phự hp vi i tng, gúp phn nõng cao i
sng vn hoỏ tinh thn lc lng cụng nhõn KCN.
1.1. Tỡm hiu khỏi quỏt v nhúm cụng chỳng cụng nhõn KCN
1.1.1. Vi nột v cụng nhõn KCN ng Nai
Theo s liu ca Ban Qun lý cỏc KCN ng Nai, hn 70% lao
ng lm vic trong cỏc KCN ng Nai n t cỏc tnh. Trong ú, hn ẵ
lao ng nhp c n t Bc Trung B v Trung du - ng bng Bc b.
S lao ng cũn li n t cỏc khu vc Tõy Bc, ụng Bc, Tõy Nguyờn,
ụng Nam B. S a ng v nguyờn quỏn l yu t quyt nh s khỏc
bit v vn hoỏ, li sng, quan im, nhn thc ca ngi lao ng.
Cỏc cụng nhõn cựng quờ thng sng tp hp trong cỏc khu nh tr
lin k nhau. Theo h, gia nhng nhúm cụng nhõn khụng cựng quờ quỏn

cú cỏch t chc cuc sng khỏc nhau nờn khú cú s thụng cm, chia s.
Tỡnh trng mõu thun, xung t gia nhúm cụng nhõn a phng v nhúm
cụng nhõn ngoi tnh ó nh hng khụng tt n an ninh trt t KCN. Vn
t ra l s khỏc bit v vn hoỏ dn n nhng khỏc bit trong li ng
x. ú l tớnh bo th trong quan nim sng. Mụi trng cụng nghip ũi
hi tt c cỏc thnh viờn cựng tng tỏc, trao i thụng tin v h tr ln
nhau. Tuy n t cỏc vựng min khỏc nhau, nhng h vn l dõn ngoi
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
11
tnh, sng xa gia ỡnh nờn rt cn s gn kt tng tr vt qua nhng
khú khn trong cuc sng. Chỳng ta ang vo thi im bc ngot ca
thi i vi mi quan h hu c v s tỏc ng qua li gia mi thnh viờn
trong xó hi. Nhng quan nim bo th s dn n tỡnh trng t cụ lp, t
bn thõn ra ngoi gung mỏy xó hi luụn vn ng, luụn phỏt trin v
khụng ngng tng tỏc. Dõn tc Vit Nam vn cú truyn thng on kt t
bao i nay, ú l sc mnh tng hp ỏnh bi mi õm mu chia r ca cỏc
th lc thự ch. Tinh thn ú cn c rốn luyn v phỏt huy trong bi
cnh Vit Nam ang m rng ca cho ún cỏc quc gia n u t, hp
tỏc, giao lu vn hoỏ. Riờng ng Nai hin cú 33 quc gia v vựng lónh
th u t vo cỏc KCN. Khi lm vic trong cỏc doanh nghip nc ngoi,
ngi cụng nhõn cng phi khng nh ý thc dõn tc v tinh thn on kt
trong mi tỡnh hung.
Qua kt qu kho sỏt cho thy, hn 80% cụng nhõn cỏc KCN sinh ra
v ln lờn nụng thụn. Dự ó tr thnh cụng nhõn lm vic trong mụi
trng cụng nghip nhng gc nụng thụn - nụng dõn - nụng nghip vn n
sõu vo np ngh ca ngi lao ng. H vn quen ng x theo tỡnh cm.
Tt c mi s vic u gii quyt bng cỏch thng thuyt, ha hn trờn c
s li núi. H cha hiu rng khi lm vic trong cỏc doanh nghip nc
ngoi ngi cụng nhõn cn phi ng x theo ỳng lut. Theo thng kờ ca

Liờn on Lao ng tnh ng Nai trong 03 nm (2004-2006) trờn a bn
tnh ó xy ra 166 v phn ng ngng vic tp th v ỡnh cụng ca trờn
100.000 cụng nhõn lao ng trong cỏc loi hỡnh doanh nghip, trong ú
doanh nghip cú vn u t nc ngoi v liờn doanh chim hn 90% s
v. Ch riờng nm 2006 s v ỡnh cụng tng lờn gp ba ln so vi nm
2004.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
12
Mt trong nhng nguyờn nhõn ch yu ca cỏc cuc ỡnh cụng ny
do doanh nghip khụng thc hin hoc lng trỏnh vic iu chnh thang
bng lng theo Ngh nh 03/2006/N-CP. Bờn cnh ú ngi lao ng
cũn bt ng trong cỏch gii quyt cỏc khon tin lng c bn, tin
thng, cỏc ch gia lao ng mi ký hp ng v lao ng thõm niờn,
cht lng ba n gia ca. Mt trong nhng lý do dn n nhng bt ng
ú xut phỏt t vic ngi lao ng khụng nghiờn cu k hp ng lao
ng, m ch nghe theo s ha hn ca ch doanh nghip. Khi tt c nhng
ha hn y khụng c gii quyt thỡ h mi v l v phn khỏng bng cỏc
cuc phn ng tp th. Do tớnh cht lõy lan, khi cú cuc ỡnh cụng xy ra
mt doanh nghip ny thỡ s nhanh chúng lõy lan sang cỏc doanh nghip
khỏc, t KCN ny sang KCN khỏc. Cỏc nhúm ỡnh cụng thng lụi kộo,
thm chớ e do cỏc nhúm cụng nhõn khỏc cựng tham gia ỡnh cụng, nh
hng n tỡnh hỡnh an ninh trt t.
T nhng cuc phn ng tp th y ó lm cho mụi trng u t
ng Nai tr nờn kộm hp dn so vi cỏc tnh lõn cn. Vi cỏc doanh
nghip nc ngoi, nhng tiờu chớ an ninh, tỏc phong ngun nhõn lc c
t lờn hng u, h luụn cú s quan sỏt t m trc khi quyt nh u t
vo mt a bn. Trc tỡnh hỡnh cỏc v phn ng lao ng tp th ng
Nai din ra thng xuyờn ó khin cỏc nh u t cõn nhc li quyt nh
trin khai d ỏn. T u nm 2007 n nay, tỡnh hỡnh thu hỳt u t vo

cỏc KCN trờn a bn ng Nai cú xu hng gim. Cỏc nh u t bt
u chuyn hng sang cỏc khu vc lõn cn: Bỡnh Dng - B Ra Vng
Tu, Thnh ph H Chớ Minh ó nh hng n cỏc chng trỡnh mc tiờu
phỏt trin kinh t ca tnh nh.
Cú th núi, hng s vn hoỏ truyn thng ca Vit Nam: nụng dõn -
nụng thụn - nụng nghip luụn chi phi cỏch ng x ca a s cụng nhõn.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
13
Thiu ý thc trong tham gia giao thụng l biu hin ca cn bnh tu tin -
mt trỏi ca li ng x linh hot m ngi nụng thụn vn thng mc phi.
Hng ngy, tỡnh trng tc ng, giao thụng hn n trc cng cỏc cụng
ty v dc theo cỏc tuyn ng trong nhng gi vo ca, hoc tan ca vn c
din ra. Theo bỏo cỏo ca Ban An ton giao thụng tnh ng Nai, trờn cỏc
tuyn ng dn vo cỏc KCN thng xuyờn xy ra cỏc v tai nn giao
thụng m nguyờn nhõn ca nú thng do cụng nhõn gõy ra. Mc dự cỏc
bin phỏp tuyờn truyn v an ton giao thụng ó c trin khai n cỏc
doanh nghip nhng tỡnh trng tai nn giao thụng ti cỏc KCN vn luụn t
l thun vi s lng cụng nhõn gia tng. Mun kim ch tai nn giao
thụng phi lm thay i tn gc nhn thc ca cụng nhõn lao ng.
Song song vi tỡnh hỡnh thiu ý thc trong tham gia giao thụng l
tỡnh trng thiu ý thc bo v mụi trng sng. Xung quanh cỏc khu nh
tr cụng nhõn, tỡnh trng x rỏc ba bói lm mụi trng sng b ụ nhim
nng v nh hng n m quan ụ th. Trong quỏ trỡnh chuyn dch t
nụng thụn ra ụ th, cụng nhõn vn cha th ho nhp vi np sng mi,
trong khi ú, cuc sng thnh th ũi hi mi ngi phi thay i nhn thc
v hnh vi cú th thớch nghi trong mụi trng mi.
Nhng nghiờn cu trờn c rỳt ra t quỏ trỡnh iu tra xó hi hc v
phng vn trc tip i tng cụng nhõn lao ng (theo c im vựng
min khỏc nhau). Lõu nay mt b phn cụng nhõn KCN vn cha th thớch

nghi vi mụi trng sng mi. Cuc sng ca h vn mang tớnh tm b v
mi quan nim sng vn rt bo th. S khim khuyt trong nhn thc s
dn n nhng khim khuyt trong hnh ng. ú l biu hin dõy chuyn
khi nhn thc cũn bú hp trong mt phm vi, theo mt li sng c bi
nhng quan nim khụng cũn phự hp.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
14
1.1.2. Mc thu nhp ca cụng nhõn KCN
Mt vn ỏng quan tõm hn c l mc thu nhp ca lao ng
trong cỏc KCN. Theo s liu ca Liờn on Lao ng tnh ng Nai (cui
thỏng 8/2006), thu nhp bỡnh quõn ca lao ng ph thụng trong cỏc KCN
ng Nai l 1.200.000 ng/ngi/thỏng. Mc lng ny ỏp dng cho
nhng cụng nhõn ó qua th vic v cú thõm niờn. S cũn li thu nhp
khụng quỏ 1.000.000 ng/ngi/thỏng. Hin nay, lc lng cụng nhõn cỏc
KCN ng Nai rt tr (t 18-30 tui), luụn cú nhu cu v tớch lu thu
nhp. Ra i t nhng min quờ nghốo, ngi cụng nhõn mang theo gỏnh
nng gia ỡnh, vỡ vy h phi tớnh toỏn chi tiờu va cú th nuụi sng
mỡnh va gi tin v ph giỳp gia ỡnh. Th nhng, tỡnh hỡnh giỏ c cỏc
mt hng thit yu phc v cuc sng liờn tc gia tng m lng ca ngi
lao ng hu nh vn khụng c ci thin.
Vỡ khụng iu kin v kinh t, vi ngi cụng nhõn KCN nhng
ba n n s, thiu dinh dng vn c tip din t ngy ny sang ngy
khỏc. Nhng ba n nhanh ngay ti cng cụng ty vi iu kin v sinh
khụng m bo vn l gii phỏp m a s cụng nhõn la chn. Chớnh iu
kin n ung nh vy ó khụng th m bo sc kho cho ngi lao ng,
v h phi thuờ nh tr giỏ r, iu kin sinh hot kộm. chia giỏ phũng
tr h chp nhn ghộp vi mt 5- 6 ngi/phũng 20m
2
. i vi cụng

nhõn, ch tr ch l ni ng sau mt ngy lm vic vt v. H ch thớch
sng nhng khu tr khụng b gũ bú bi ni quy sinh hot. ú l lý do m
rt nhiu cụng nhõn t chi vo sinh sng trong cỏc khu nh tr do doanh
nghip xõy dng. Tuy nhiờn, ng Nai s doanh nghip dnh qu t
xõy dng nh cho cụng nhõn cũn rt ớt. Nh tr cho cụng nhõn hin l vn
nan gii m cỏc nh qun lý ca tnh ng Nai ang phi i mt. Bi l
rt khú vn ng cỏc doanh nghip trớch mt phn li nhun xõy dng
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
15
cỏc khu nh tr cho cụng nhõn. Mc khỏc, vn an ninh cỏc khu vc cú
ụng nh tr cụng nhõn ang tr nờn ngy cng phc tp. Nhng quỏn c
phờ v mt s t im vui chi khụng lnh mnh (cú t nn xó hi: ma tuý,
mi dõm, ỏnh bc) mc lờn xung quanh cỏc khu nh tr ngy mt nhiu
hn. Nhng ni ny l im lui ti thng xuyờn ca khụng ớt nam cụng
nhõn KCN khi h khụng cú nhng im vui chi gii trớ phự hp vi iu
kin ca mỡnh.
Dự trong tui luụn cú nhu cu c gii trớ, th gión nhng h
khụng th b tin mua mt t bỏo hay mt tm vộ xem ca nhc. Vi h, ú
thc s l iu xa x. Cú th núi, mc thu nhp ó nh hng trc tip n
i sng vt cht cng nh nhu cu hng th vn hoỏ tinh thn ca ngi
lao ng. i sng vn hoỏ - tinh thn ca ngi cụng nhõn rt nghốo nn,
ch yu ph thuc vo cỏc hỡnh thc do doanh nghip, cụng on, chớnh
quyn a phng t chc. Trong khi ú s phỏt trin trn lan ca cỏc sn
phm vn hoỏ (cú c vn hoỏ c hi) khin h rt d b tỏc ng bi
nhng mt trỏi ca c ch th trng, nh hng khụng tt n t tng,
tinh thn cht lng ngun nhõn lc ca cỏc KCN.
1.1.3. Nhng vn liờn quan n cụng nhõn n
Hin nay, cụng nhõn n chim hn 2/3 lao ng trong cỏc KCN. Vỡ
cuc mu sinh, nhiu ch em ri xa gia ỡnh, lng quờ n cỏc KCN tỡm

vic lm. H ct lc lm vic nuụi sng bn thõn v tớch gúp ph giỳp
gia ỡnh. Thi gian trụi qua, nhiu ch em b l tui xuõn cng nh c hi
xõy dng mỏi m gia ỡnh. Con s gn 65% lao ng n trong cỏc KCN
sng c thõn l mt thc trng cn c xó hi quan tõm. Cú nhiu
nguyờn nhõn khin ch em cha th t tin ngh n chuyn lp gia ỡnh: do
lm vic trong mụi trng ớt nam gii nờn khú cú c hi tip xỳc; do ỏp lc
cụng vic nờn khụng cú thi gian vun p mi quan h, dn n tỡnh cm
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
16
ụi bờn sao nhóng; do mc cm bn thõn (hc vn, hon cnh gia ỡnh, iu
kin kinh t). Ch em rt cn c giói by tõm s, c lng nghe chia s
v nh hng. Tuy nhiờn, nhp sng hi h, vỡ ming cm manh ỏo, cỏc
ch em lao vo lm vic v khụng bit mang nhng trn tr ca mỡnh th l
cựng ai. Qua kt qu iu tra li phỏt hin thờm mt vn khỏc, nhiu ch
em khụng mun gn bú lõu di vi cụng vic, h cú ý nh n mt thi
im no ú s tr v quờ lp gia ỡnh. Nu 65% s cụng nhõn KCN thay
nhau b vic thỡ bin ng v mt nhõn s s nh hng trc tip n
doanh nghip. L d nhiờn cỏc nh tuyn dng s nhanh chúng tỡm c lao
ng thay th nhng lao ng mi tuyn dng s phi mt mt thi gian
lm quen cụng vic nờn nng sut lao ng v hiu qu cụng vic s hn
ch. Nh vy, cú th thy yu t tõm lý ngi lao ng cú vai trũ rt ln
quyt nh s gn bú lõu bn v cng hin cho doanh nghip, cho nn kinh
t tnh nh. Khi lao ng cú tõm lý khụng n nh s khụng th lm vic
tt.
Ngy nay, vn gii tớnh c gii tr tho lun khỏ sụi ni. H t
trang b cỏc thụng tin gii tớnh bit cỏch x lý phự hp khi gp nhng
tỡnh hung cú vn . Trong khi ú, cỏc n cụng nhõn ang tui t 18
n 33 - tui cn cú hiu bit c bn nht v sc kho sinh sn li t ra
khỏ dố dt. Cng cn lu ý a s cụng nhõn n phi sng xa nh, do ú

nhng kin thc ny s giỳp h lm ch c bn thõn. Tuy nhiờn, tõm lý
ngi ngựng ca ngi nụng thụn xem gii tớnh l vn t nh chớnh l ro
cn khú phỏ b. Cú th núi, np ngh ca ngi nụng thụn bao i nay vn
n sõu vo nhn thc ca ngi lao ng. giỳp cỏc i tng cụng nhõn
n thay i quan nim ny cỏc c quan chuyờn trỏch nh Hi ph n, y
ban dõn s gia ỡnh v tr em tnh ó phi hp t chc nhng t truyn
thụng tuyờn truyn v sc kho sinh sn cho n cụng nhõn nhng vn cha
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
17
thu hỳt s quan tõm ca ch em. Mt phn do cỏc tuyờn truyn viờn cha
hiu rừ tõm lý ca i tng nờn cha tỡm ra cỏch tip cn hiu qu. Mt
phn do chớnh i tng cha dnh thi gian quan tõm n vn vỡ h
cho õy l s t nh.
Trong nhúm i tng ó lp gia ỡnh li xut hin tỡnh trng ch em
cụng nhõn khụng bit cỏch chm súc sc kho b m v tr em. Trong quỏ
trỡnh lm lun vn, tỏc gi ó n cỏc Trung tõm y t, Trm y t thuc KCN
v thc hin mt s iu tra xó hi hc v vn ny. Cú trng hp nhiu
ch em mang thai n thỏng th 5 mi bt u i khỏm thai ln u. Vn
vi quan nim tri sinh tri nuụi, ch khi no cm thy cú vn mi tỡm
n bỏc s. Cỏ bit cú mt s trng hp ch em t lỳc mang thai n lỳc
sinh con khụng mt ln thm khỏm sc kho m v thai nhi. iu ny xut
phỏt t cỏc lý do sau õy: th nht do trỡnh nhn thc hn ch, th hai
do iu kin kinh t cht vt. Vi mc thu nhp ớt i, phi chi tiờu cho cỏc
khon chi c nh hng thỏng l tin thuờ tr, tin n, tin cho con i hc,
h khụng cú thu nhp chm súc sc kho trong giai on mang thai.
Hin nay, hu ht thụng tin n ung, ngh dng cho cỏc b m mang thai
u dnh cho cỏc i tng cú thu nhp khỏ. Do ú, ch em cụng nhõn cn
cú nhng t vn phự hp vi iu kin kinh t hn hp ca mỡnh.
Thờm vo ú, vn n cụng nhõn vi phm lut hụn nhõn gia ỡnh,

cng khỏ ph bin. Trong cỏc khu nh tr cụng nhõn, cú nhiu trng hp
cụng nhõn n thuờ nh sng chung vi nam gii ó cú gia ỡnh. Nhng
trng hp xụ sỏt xy ra ó nh hng khụng lnh mnh n mụi trng
sng khu dõn c. Cng cú khụng ớt trng hp gia nam, n cụng nhõn
gúp go thi cm chung. õy l vn khỏ phc tp do nhn thc ca
cụng nhõn. Cuc sng xa nh, ngi cụng nhõn rt cn cú s ng viờn,
chia s v cng cn cú mt ch nng ta. Mi ngi cú mt quan nim v
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
18
cỏch la chn cuc sng cho riờng mỡnh. Tuy nhiờn nu nhn thc ỳng v
lng trc nhng tỡnh hung cú th xy ra s hn ch c nhng hu qu
ỏng tic m chớnh ch em cụng nhõn l ngi phi gỏnh chu. H rt cn
c phõn tớch, chia s nh hng hnh ng v li sng ca mỡnh.
1.1.4 Thi gian lm vic ca cụng nhõn
Theo quy nh, thi gian lm vic trung bỡnh ca cụng nhõn l
8 gi/ ngy, tc khong 184 gi/ thỏng. Tuy nhiờn, thc t s gi lm vic
ca cụng nhõn cao hn nhiu. Bỡnh quõn h phi tng ca thờm 96 gi/
thỏng cha k nhiu doanh nghip yờu cu cụng nhõn lm vic c ngy ch
nht. Vỡ ng lng c bn quỏ thp m giỏ c cỏc mt hng liờn tc tng,
chi tiờu cho cuc sng ngy cng khú khn nờn cụng nhõn tỡnh nguyn tng
ca cú thờm thu nhp v c hng ba n ph nhm gim bt mt
khon tin n ỏng k hng thỏng. Vi ỏp lc cụng vic quỏ ln nờn h
khụng cú thi gian vui chi gii trớ, tham gia cỏc hot ng xó hi. Li
dng nhu cu ca cụng nhõn mun lm vic tng thờm thu nhp, cú mt
s doanh nghip bt ộp cụng nhõn lm tng ca quỏ nhiu, dn n tỡnh
trng khụng th tỏi to sc lao ng, nh hng n sc kho ngi lao
ng. Ch doanh nghip s dng hon ton thi gian ngi lao ng.
Trong nhng trng hp ngi lao ng cú vic t xut cn gii quyt ch
c ngh ẵ ngy cụng v mi ngy ngh b tr 3 ngy lng. Vic tr

lng ny do tng doanh nghip ỏp dng theo quy nh riờng. Trc tỡnh
trng ú, ngi lao ng cú nhu cu c ngh vic gii quyt nhng
vic t xut phi tỡm cỏch mua li nhng phiu khỏm cha bnh ti cỏc
bnh vin. Vic mua bỏn trao i ny ó nh hng n vic gii quyt ch
ca bo him xó hi tnh, lm tht thoỏt ngun ngõn sỏch nh nc,
khụng ch vy cũn lm nh hng n lũng tin gia doanh nghip v ngi
lao ng. Nhp sng cụng nghip ũi hi mi ngi phi lm vic tht ct
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
19
lc. Tuy nhiờn, gia khong thi gian lm vic v th gión, ngh ngi, tỏi
to sc lao ng cng phi hi ho m bo sc kho v tinh thn n
nh. Ngi cụng nhõn khụng th lm vic lõu di nu c b vt kit sc lao
ng t ngy ny sang ngy khỏc.
1.1.5. S khỏc bit c bn gia nhúm cụng nhõn n v
cụng nhõn nam
Gia nhúm cụng nhõn nam v cụng nhõn n cng cú khỏ nhiu cỏch
bit. Nhúm cụng nhõn nam thng xuyờn quan tõm n cỏc lnh vc chớnh
tr xó hi, c bit l thụng tin thi s. H thng xuyờn theo dừi truyn
hỡnh, nghe i v c sỏch bỏo. Nhiu trng hp cụng nhõn n khụng bit
ai l ch tch nc, ai l th tng nc ta. Theo h, nhng thụng tin ú
khụng nh hng n h nờn cha cn phi quan tõm. Thỏi th vi
cỏc vn chớnh tr xó hi t nc ó phn no ỏnh giỏ quan im chớnh
tr v lp trng giai cp ca cụng nhõn lao ng.
Qua thng kờ iu tra xó hi hc, tt c cỏc lnh vc, s quan tõm
ca nhúm cụng nhõn nam luụn cao v thng xuyờn hn nhúm cụng nhõn
n. Nhúm cụng nhõn nam tỡm hiu khỏ sõu v B lut Lao ng trong khi
ú s hiu bit ca nhúm cụng nhõn n ch mc tm c. Ngoi thi
gian lm vic, nhúm cụng nhõn nam cng tham gia thng xuyờn hn vo
cỏc hot ng th dc th thao, vn hoỏ vn ngh. Nhng biu hin ú th

hin tớnh nng ng ca nhúm cụng nhõn nam. Vi h, tỡm hiu kin thc
v ho nhp vo xó hi l mt cụng vic tt yu. Tớnh ch ng trong vic
nõng cao mi mt nhn thc, k nng sng v lm vic l rt cn thit i
vi mi cụng nhõn.
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
20
1.2. Mi quan h gia doanh nghip v cụng nhõn cỏc KCN
ng Nai
1.2.1. ng x vn hoỏ gia doanh nghip v ngi lao ng
a s cụng nhõn cỏc KCN ng Nai lm vic trong cỏc doanh
nghip nc ngoi. S khỏc bit v vn hoỏ gia ch doanh nghip v cụng
nhõn lao ng l mt trong nhng nguyờn nhõn chớnh dn n nhng bt
ng trong quan h qun lý v iu hnh sn xut. Th nhng, hin nay rt
ớt doanh nghip quan tõm n xõy dng vn hoỏ doanh nghip v vn hoỏ
ngi lao ng. Vn hoỏ doanh nghip cú vai trũ to nờn s gn kt gia
cỏc thnh viờn trong doanh nghip, giỳp xoỏ dn bt ng v ngụn ng v
vn hoỏ gia gii ch v cụng nhõn. Mt mụi trng lm vic thõn thin s
l iu kin phỏt huy trớ lc v tõm huyt ca ngi lao ng. Cụng ty
Changshin Vina - huyn Vnh Cu, c mi sỏng th hai hng tun t lónh
o cao nht ca nh mỏy cho n qun c, nhõn viờn hnh chớnh u
ng xp hng cho cụng nhõn v vic lm ny ó tr thnh mt li ng x
ỏng trõn trng. ú chớnh l nột c ỏo ca vn hoỏ doanh nghip v iu
ny cn c nhõn rng. Tuy nhiờn cng cú khụng ớt doanh nghip cha
tht s lu tõm n vic to mụi trng lm vic thõn thin. Hin tng cỏc
ch doanh nghip ngc ói, thm chớ lng nhc cụng nhõn ó lm nh
hng n tõm lý ngi lao ng. Vỡ ming cm manh ỏo ngi cụng nhõn
khụng dỏm phn khỏng li v cng chớnh vỡ thiu bn lnh nờn h khụng
bit cỏch ng x phự hp trong nhng trng hp nh vy. Vn t ra
l lm th no trang b cho cụng nhõn KCN mt bn lnh vng vng

khng nh vai trũ, v trớ ca ngi cụng nhõn - ch th ca quỏ trỡnh lao
ng sn xut ch khụng phi l rụbụt cụng nghip, l cụng c lao ng
nh quan nim ca gii t sn. Giai cp cụng nhõn Vit Nam trong bt c
Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoàng Thuận
Đài PT-TH Đồng Nai với đời sống văn hoá tinh thần của công nhân KCN ở Đồng Nai
21
hon cnh no luụn l mt b phn ca giai cp cụng nhõn quc t v l
mt lc lng nũng ct trong s nghip cỏch mng Vit Nam.
1.2.2. Mi quan h gia cụng on c s v cụng nhõn
B lut Lao ng v cỏc vn bn di lut cú quy nh vai trũ ca t
chc cụng on c s trong quỏ trỡnh gii quyt tranh chp lao ng tp th
v trỏch nhim ca cụng on c s trong vic t chc mt cuc ỡnh cụng
hp phỏp, nhng trong cỏc cuc ỡnh cụng xy ra trờn a bn tnh thỡ cha
cú cuc ỡnh cụng no do cụng on c s ng ra t chc. Mt s cụng
on c s ó phỏt huy tớch cc vai trũ ca mỡnh trong vic bo v quyn
li hp phỏp v chớnh ỏng cho ngi lao ng, phi hp vi cỏc on lm
vic ca tnh gii quyt kp thi vng mc, khiu ni ca ngi lao ng,
tuyờn truyn giỏo dc cho ngi lao ng ý thc chp hnh ni quy lao
ng, ng thi tham gia xut vi ch doanh nghip thc hin ỳng v
ch chớnh sỏch theo quy nh ca B lut Lao ng bng cỏc hỡnh thc
thng lng v ký kt thng c lao ng tp th, xõy dng quy ch
lng thng, quy ch lng thng, quy ch phi hp gia Ban Chp
hnh cụng on c s v doanh nghip.
Nhiu doanh nghip nh cụng ty Pouchen, Donapacific, SY Vina,
Choong Nam, Vedan, Fujitsu, Ajinomoto, Proconco vi hot ng thit
thc ca cụng on c s ti doanh nghip, phn ln ngi lao ng ó
nhn thc rừ hn vai trũ ca t chc cụng on cú v trớ quan trng trong
vic n nh quan h lao ng v gúp phn n nh sn xut kinh doanh
ca doanh nghip. Song bờn cnh ú l thc trng a s cỏn b cụng on
trong cỏc doanh nghip u mi m, cha qua o to, thiu kinh nghim,

nht l thiu bn lnh chớnh tr t bo v cho quyn li ca ngi lao
ng. Do vy, nhng doanh nghip xy ra ỡnh cụng thng cha cú
cụng on c s hoc nu cú cụng on c s thỡ hot ng yu; mt khỏc,