Phong trào Mùa xuân Ả Rập tại Syria thực trạng, nguyên nhân và tác động đến Việt Nam

1


I HC QUI
I HC KHOA H


DƢƠNG THỊ BÍCH DIỆP




PHONG TRÀO MÙA XUÂN Ả RẬP TẠI SYRIA:
THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ
TÁC ĐỘNG TỚI VIỆT NAM



LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành:Quan hệ quốc tế






Hà Nội - 2013
2


I HC QUI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN


DƢƠNG THỊ BÍCH DIỆP



PHONG TRÀO MÙA XUÂN Ả RẬP TẠI SYRIA:
THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ
TÁC ĐỘNG TỚI VIỆT NAM


Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quan hệ quốc tế
Mã số: 60310206



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:PGS – TS Nguyễn Thanh Hiền





Hà Nội - 2013
3

MỤC LỤC




 1
 18
 18
1.1.1.  18
1.1.2.  20
m lch s  22
1.2.1.  22
1.2.2.  24
1.2.3.  25
 28
 28
 32
 35
 40
- 
N 41
2.1.  41
 41
2.1.2.   44
2.1.3.  47
2.2. -  51
2.2.1. 51
 
4

2.2.3. 84
2.2.4. 92
 100
YRIA 
 101

3.1.   101
3.1.1.  101
3.1.2.  102
3.2. Cuộc khủng hoảng Syria và ảnh hưởng tới quan hệ hai
nước 104
3.2.1.V  i ngoi 104
3.2.2.V Kinh t106
 107
  107
 108
 111
 112
 113
 117
 125






5


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Tên
viết tắt
Tến tiếng Anh
Tên tiếng Việt
AL

Arab League
 Rp
CPPCC
The Chinese People's Political
Consultative Conference
Hi ngh Hi    
c
EU
European Union

FSA
Free Syrian Army
i t do Syria
GAFTA
Greater Arab Free Trade Area
Khu vc t i  Rp
IMF
International Moneytary Fund
n t quc t
NATO
North Atlantic Treaty
Organization;
Kh B
NCRC
National Council of Revolution
Control
Hng ch ng quc gia
NXB

t bn

SSSC
Syrian Security Supreme Court
c Syria
SNC
Security National Council
Hng an ninh quc gia
UNSC
United Nations Security Council
Hng bp quc
UNSCR
United Nations Security Council
Resolution
Ngh quyt Hng Bp
quc
UNSM
United Nation Special Mision
 c bit cp quc
WTO
World Trade Organization
T chi th gii

6


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ

Bảng, Biểu
Trang

22


22

23


31
: 
33
 - 2008
100
 
100
Ảnh





Syria







nh 7: H th cn Bashar Al Assad

nh 8: C ca li lp ti Syria

nh 9: B chin s Syria

i chin



7

PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
  
 
  
Phi. H
,   
. S
 
               
Mohamed Bouazizi -    tham

 
Bahrain, Jordan   
 Zine

 Yaki Kadafi  
Sau p

 
 -  

giao  
             trong
 , 
 Syria  
8

 

 
1960.  
P 


 
- 

 m  a phong
p  
 i Syria:
   


i 
qu

Về ý nghĩa khoa học: Cuc khng ho    ng hp
 u quan h quc t     chng
m ca ch  hin th
cuc khng hoch b
 vt

ng hp c th trong quan h quc t.
Về ý nghĩa thực tiễn: V  bn, cuc khng ho    nh
ng trc tin Vii cnh Vit Nam hi nhp
9

quc t n vi khu vc Trung
- ng, cuc khng hong Syria cc
c thc tin trong quan h quc t.
i vi mt khu vc thiu n ch
 Bc Phi, vi kinh t, , 
hi cc gia T, 
a khu vng ti quy
p th i
ngoi ca Vit Nam vi mi quc gia trong khu vi Syria.
V c khng ho 
 quc t   
c trng ca cuc khng ho
h lng hon
Tng thng Bashar Al Assad vn tip tc tn tm quyn ca
ng c Rp
t b i vic kt h i din
bim ca mt s ng qu
gii quyt v Syria, lu gt s nhnh v s
phn cn.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề


  

-


a yu tp trung
10

 bt cng v ni cm quyn ca
i thu cp thit cn phi tin
 
“Kinh tế chính trị Syria dưới thời Assad” (The Political Economy of
Syria Under Assad) ca Volker Perthes p    Theo Volker
Perthes, i thi Ast trong nhng quc quan trng ca
khu v  ct ch 
n n  v nn kinh
t  ca Syria  n ca t n
nay. Bu vi vi n kinh t i chi
trin, Perthes tho lun v s i ch 
nh1980 cng Baathc bin quan h c
n ch  ng
lc ca vic ra quy. Perthes lp lun rng m y
mt s u quyn lc ca Asad, ch  c
t cht kt hp hp nhm gii quy ca s
a chuyi kinh t  tr.
“Syria: Sự sụp đổ của gia đình Assad” (Syria: The Fall of the House of
Assad)  David W. Lesch
1
       



 mang 
, Lesch    

               

1
David W. Lesch là giáo sư về lịch sử Trung Đông tại Đại học Trinity và đã xuất bản rất
nhiều cuốn sách về Trung Đông.
11

Assad 
  


ria

 

 
 

.
“Sự thật về Syria” (The truth about Syria) của Barry Rubin
2
phát hành
năm 2007. Trong cu 
ca ch   Rp. Nhng biu hin bo lrng m
 phc v mng c sc mnh ci cai tr c th hin rt
"S tht v quan trng trong h th
cu v Syria hii  cung cc v  Syria, v
 i b  cai tr a o
Syria Hafez Al Assad Bashar Al Assad k thn nay.
S tht v Syriac, cung cp nhing

v thc trng ca Syria. Vm khi cuc tranh lun v  
cn kh m tp hp

2 Barry Rubin là một nhà bảo xuất chúng về Trung Đông và là tác giả của Cuộc chiến lâu dài cho Tự Do, Yasir Arafat, Bi
kịch của Trung Đông, và Sự căm ghét Mỹ. Bài báo của ông đã xuất hiện trong The New York Times, Washington Post, Los
Angeles Times, Ngoại giao và nhiều ấn phẩm khác. Ông là thành viên của Hội đồng Quan hệ đối ngoại và là biên tập viên
của Tạp chí Quan hệ Quốc tế Trung Đông.

12

bng chng cho thy vi i Syria ho
ca quu  a ch
,  ch   d hin t duy
n lc.
“Syria và Mỹ: Mối quan hệ của Mỹ và Syria từ thời Wilson đến thời
Eisenhower”(Syria and the USA: Washington's Relations with Damascus from
Wilson to Eisenhower) do 
 - .
M  
  W

 , 
 
 
 Wilson 
 
 
  
 
“Chính sách và quyền lực ở Syria: Vấn đề tình báo, quan hệ ngoại giao

và nền dân chủ của thế giới Trung Đông thời hiện đại” (Power and Policy in
Syria: Intelligence Services, Foreign Relations and Democracy in the Modern
Middle East) Radwan Ziadeh
3
 Trong 

3
Radwan Ziadeh là một giáo sư thỉnh giảng tại Trung tâm nhân quyền Carr của Đại học
Harvard, giáo sư thỉnh giảng tại Chatham House (Viện Hoàng gia Quan hệ Quốc tế) tại
London và cũng là giám đốc sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Chính trị và chiến lược Syria ở
Washington DC, và đã được một thành viên cao cấp của Viện Hòa bình Hoa Kỳ. Ông là
người nhận giải thưởng Tự do MESA (2009).
13

   
  
    
        Al    c  
 

 
, 
  
Bashar Al Assad. 
    
   
 
n ninh.
Radwan Ziadeh cũng vừa xuất bản cuốn “Vai trò của Syria trong sự
chuyển mình của Trung Đông: Đàm phán hòa bình Syria – Israel” (Syria's

Role in a Changing Middle East: The Syrian-Israeli Peace Talks) năm 2013.
g giai
,  
 
i Syria.
  
-Israel.
  
Trung  
 
 
14

ssad-
 Radwan Ziadeh   
ssad-
 
q   Bashar Al Assad, m      Mahmoud
AHariri 
“Cuộc đấu tranh quyền lực tại Syria: Đặc điểm chính trị và xã hội dưới
thời Assad và Đảng Baath “ (The Struggle for Power in Syria: Politics and
Society Under Asad and the Ba'th Party) 
4

 Trong cu
i Assad s dng  cai tr Syria khong na th k XX n
nay p tc kimi quan h phc tp cc thiu
si lp trong mt th
qua vi  c tc, Van
Dam n ni b ng Baatng lp quyn

l ,  do ng Baa'th tip qun t n nay.Trong bi
cnh bt n      i mt v  c bi  
ng BaaTng
thng Bashar Al Asac s b cut cu bo v
quyn lc  Syria. c 


4 Nikolaos van Dam là một nhà nghiên cứu hàng đầu về Syria và cũng là một nhà ngoại
giao nổi tiếng. Ông từng là Đại sứ Hà Lan tại Indonesia, Đức, Thổ, Ai Cập, Iraq và có rất
nhiều bài nghiên cứu về Syria, Trung Đông đăng trên các tạp chí nghiên cứu quan hệ quốc
tế của thế giới.

15

“Trục liên minh Syria – Iran: Ngoại giao văn hóa và quan hệ quốc tế ở
Trung Đông” (The Syria-Iran Axis: Cultural Diplomacy and International
Relations in the Middle East )  Nadia von Maltzahn   
2013. Iran 
Iran    
Nadia von Maltzahn 
 Iran  
 

 Iran 
 
 



“Quan hệ Iraq và Syria: Nền ngoại giao và địa chính trị sau sự sụp đổ

của chế độ Saddam” (Iraq and Syria: Diplomacy and Geopolitics Since the
Fall of Saddam) của James Denselow 
          g  
  
Al Assad trong 
tr
 
- Iraq 
              
  
  Iraq.
16

   The Baa'th
and Syria From the French Mandate to the Era of Hafez Al Assad, Princeton”
; “The Struggle for Syriaa Patrick
Seale xut b; “The Baa'th and the Creation of Modern Syria” 
     ; “Contemporary Syria: Liberalization
Between Cold War and Peace” ct bn Publisher: I.B.Tauris & Co
Ltd  ; “Why Syria Goes to War: Thirty Years of Confrontation” ca
Fred H. Lawson xut bn bi Cornell University Press, 1996 ; “Syria's
Peasantry, the Descendants of Its Lesser Rural Notables, and Their Politics”
ca Hanna Batatu xut bn Assad's Legacy: Syria in Transition”
ca Eyal Ziser xut b  2001 ; “ Syria: revolution from above” ca
Raymond Hinnesbusch ; “Syria: issues and historical background”
ca John L. Henriques xu; “Syria: Neither Bread Nor Freedom”
ca Alan George xut b“Historical Dictionary of Syria” ca
David Commins xut b  ; “Syria Under Bashar Al-Asad:
Modernisation and the Limits of Change” ca Volker Perthes xut b
2004 ; “The New Lion of Damascus: Bashar al-Asad and Modern Syria xut

b  ; “Syria: Ballots Or Bullets? : Democracy, Islamism, and
Secularism in the Levant” ca Wieland Carsten xut b; “Syria,
Second Edition” ca Adam Woog xut b   ; “The Al-Assads'
Syria” ca Kathy A. Zahler xu  ; “Syria's economy and the
transition paradigm” ca Samer Abboud, Ferdinand Arslanian xut b
2009 ; “The state and the political economy of reform in Syria”, “Changing
regime discourse and reform in Syria” ca i
hc St Andrews xut b 2009; “Opposition and Resistance in Syria” ca
Hans Gunther Lobmeyer xut b; “Money, Power and Politics in
17

Early Islamic Syria: A Review of Current Debates” ca John F. Haldon xut
b
              


“The Islamic Struggle in Syria” ca Dr. Umar F. Abd-Allah xut b 
1984; “Islamic Reform : Politics and Social Change in Late Ottoman Syria:
Politics and Social Change in Late Ottoman Syria” ca David Dean Commins
“The Kurds in Syria: The Forgotten People” ca Kerim Yildiz xut
bn bi Palgrave Macmillan 2005 , “The Kurdish and Islamist Questions”
ca Robert W. Olson xut bn   ; “ The Kurds of Syria: Political
Parties and Identity in the Middle East” ca Harriet Alsop xut b.
 ni ti ca Syria, quan h ca Syria vc
ng trong khu vng quc t 
tri, nh Rp lan khp khu v m
qua mt s quan h 
Vấn đề giữa Syria và Iraq: “Ba'ath Versus Ba'ath: The Conflict Between
Syria and Iraq” Eberhard Kienle   “Syria and the War
in Iraq” ca Farrah Hassen xut b2007 ; “Iraq and Syria: Diplomacy

and Geopolitics Since the Fall of Saddam” 
2013.
Vấn đề giữa Syria và Lebanon: “Post-colonial Syria and Lebanon: The
Decline of Arab Nationalism and the Triumph of the State” ca Youssef
Chaitani xut bn “Syria, the Land of Lebanon” ca Leary Gaston
xut b  2009; “Syria and Lebanon: International Relations and
Diplomacy in the Middle EastTaku Osoegawa 
18

Vấn đề giữa Syria và Iran: “Syria and Iran: Middle Powers in a
Penetrated Anoushiravan Ehteshami” ca Raymond A. Hinnebusch Regional
System xut b2002 ; “Syria and Iran: Diplomatic Alliance and Power
Politics in the Middle East” Jubin M. Goodarz I.B.Tauris &
Co Ltd “The Syria-Iran Axis: Cultural Diplomacy and International
Relations in the Middle East” Nadia von Maltzahn I.B.Tauris
& Co Ltd  .
Vấn đề giữa Syria và Israel: “Syria and Israel : From War to
Peacemaking: From War to Peacemaking” xut b  “Israel and
Syria: The Military Balance and Prospects of War” ca Anthony H.
Cordesman.
Vấn đề Syria và khu vực Trung Đông Bắc Phi: “Syria and the Middle
East Peace Process” ca Alastair Drysdale xut b   ; “Modern
Syria: From Ottoman Rule to Pivotal Role in the Middle East”ca Moshe
Ma'oz xut b“Syria and the Doctrine of Arab Neutralism: From
Independence to Dependenceca Rami Ginat xut bn bi Sussex Academic
“Power and Policy in Syria: Intelligence Services, Foreign
Relations and Democracy in the Modern Middle East” ca Radwan Ziadeh
xut b; “Secret War in the Middle East: The Covert Struggle for
Syria, 1949-1961” ca Andrew Rathmell xut b2013; “Syria's Role in
a Changing Middle East: The Syrian-Israeli Peace Talks” Radwan Ziadeh

.
Vấn đề giữa Syria và Mỹ: “Syria and the USA: Washington's Relations
with Damascus from Wilson to Eisenhower” ca Sami Moubayed xut bn
“Syria, the United States, And the War on Terror in the Middle East
“ ca Robert G Rabil xut b   Syria: Background and U. S.
19

Relations” ca Jeremy M. Sharp xut b2010; “Syrian foreign policy
and the United States” ci hc St Andrews
xut b 2010.
Vấn đề giữa Syria và Nga: “Soviet Union - Syria Relations” ca Tabqa
Dam, Tartus xut b“Soviet Union and the Arab-Israeli Conflict”
do General Books LLC xut b.
             
- 


  Bashar Al Assad
 

 
 Syria
          
? 
 
t

Iran



Năm 2011: “The war in Syria” ca Commondore Charles Napier, K.C.B xut
bn bi Harrison and Co., Printer ; “Assad’s Departure No Guarantee of
Change for Syria” c
20

Năm 2012: “The Arab Spring: Comparing U.S. Reactions in Libya and Syria”
ca David N. Wilson; “The Syrian Rebellion” ca Fouad Ajami; “Syria - A
Decade of Lost Chances: Repression and Revolution from Damascus Spring to
Arab Spring” c    Revolt in Syria: Eye-Witness to the
Uprising” ca Stephen Starr;
Năm 2013: “Religion and State in Syria: The Sunni Ulama from Coup to
Revolution” ca Thomas Pierret; “Global Security Watch – Syria” ca Fred H.
Lawson; “Where Would Bashar al-Assad Go If He Were Overthrown?”
ca Alison Tahmizian Meuse 
  n l      y c xut bn
ho  Anh, M) tuy cung c
y  dm la t
quu t c ch  hin ti ca
Tng thng Assad nhc Tng thng Assad phi t chc.



, 

      


: “Cuộc khủng hoảng Syria và những toan tính quốc tế” - TS
-
;“Islam giáo trong các biến cố chính trị ở Syria” 

Ng; “Syria trước bước ngoặt quyết định”
 -
21

; “Quan hệ liên minh chiến lược Iran – Syria trong biến động
chính trị tại Syria năm 2011”  
-“Đi tìm một giải pháp cho vấn đề
Syria-

 c



3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu  phong
  Rp ti  phc v mu ,
 
Bc Phi, mt s qun cuc bing kinh t -
 - i t, Nga, Trung Qu  ch
quc t p qu R
- Phạm vi nghiên cứu:         



4. Phƣơng pháp nghiên cứu
c s dng ch yu     
c hu c trong quan h quc t 

 ng u ph bin
ic, tng hp, h th

 
22

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ nghiên cứu: m a lu  thc
tr ng ca cuc khng ho , i ti
Syria t  phc v mc ti  thc him v
c th 
- Tu bi cnh mi ca khu v Bc Phi do phong
 Rp mang li, bao gm: din bic tr
 qu ca p Rp ti khu vc  Bc

- Nu tng quan v Syria, bao gm v 
lch s n v kinh ti
ca Syria thi k c p Rp.
- u p Rp ti Syria: thc trng, 
, d ch bn.
- c bit quan trng ca M - Nga tnh
ng cc l chc quc t, khu vi vi Syria.
- Ch ra nhng ca cuc khng hong c , xi ti Syria
i vi th gii, khu vt Nam.
- c kinh nghi i vi Vit Nam t
thc tin ca cuc khng hong c - xi ti Syria.
6. Kết cấu của đề tài.
n M u, Kt lun  lc c kt c
i nhng n
Tng quan v c Syria
  Cuc khng ho    i ti Syria: Thc trng,
ch b
ng ca Phong t Rp ti vi

Vit Nam.
23

LỜI CẢM ƠN
c h  n lu
 ca PGS - TS Nguyn Thanh Hin  Tp Tu
 khi b uc khng
hoc s ng dn, ch bo ta PGS - TS
Nguyn Thanh Hi  n lu
       c ti    u ca
nh u v H
khu vt nhiu v n cuc khng hong
Syria hin nay.
o to thc s
nhc s u kin thun li c o, ging
dy ca Khoa Quc t hi hc Khoa hi
hc Qui.
u c gng song luc thit
mong nhng nghi 
 tip tn lut nht.
i li cng nhi vi tt c nhng
s  

24

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐẤT NƢỚC SYRIA
1.1. Đặc điểm tự nhiên
1.1.1. Lãnh thổ, vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên
 Syria  bao Levant 
, Arabia Cilicia 
Mesopotamia). 
, 
 [16].
Sau , Syria  
gia    
Lebanon b  Iraq 
Jordan  Israel .
Vi lch s  n 
mt v c bit  th gii:
Th nht, Syria nm tm c
ng tham d ng gin
ch s; 
trng yu ca c   Phi t thi c i.
Th hai,  bia Trung Hn tip
a nhiu quc gia thuc c th gii y  gii H
 
ng qu gi  ct
 y ra nhiu bt n.
Syria k
 185,180 . Tuy p
  
.  
25

  Euphrates  con s
Syria  
"Al Jazira" "Hawran" 
 , 

[4, tr.47].
N
               
  Syria [46]. Sau khi t
 
  Qaratshui, Rumayian  
Dayr azZawr.  
 

1974  
 [46]
d  k
  vi tr t
240 km3,  [46]. Tuy hin nay t c sn
xut ch yu nhm phc v nhu cc cnh tranh
khc lit v t ca th gii t qu t rt ln
 quan trng.
 d
, 
, 

