Đội gạo lên chùa nhìn từ góc độ thi pháp thể loại

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN






NGÔ THỊ HƢỜNG


TIỂU THUYẾT ĐỘI GẠO LÊN CHÙA
NHÌN TỪ GÓC ĐỘ THI PHÁP THỂ LOẠI




LUẬN VĂN THẠC SĨ




Hà Nội - 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




NGÔ THỊ HƢỜNG

TIỂU THUYẾT ĐỘI GẠO LÊN CHÙA
NHÌN TỪ GÓC ĐỘ THI PHÁP THỂ LOẠI



LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 60220121

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Phạm Thành Hƣng


Hà Nội - 2014
LỜI CẢM ƠN


 Tiểu thuyết Đội gạo lên chùa nhìn từ góc độ
thi pháp thể loại. C



              


 

Hà Nội, tháng 4 năm 2014


Ngô Thị Hƣờng
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Lịch sử vấn đề 2
3. Đối tƣợng, phạm vi và mục đích nghiên cứu 6
4. Phƣơng pháp nghiên cứu 7
5. Cấu trúc của luận văn 7
NỘI DUNG 8
Chƣơng 1: Tiểu thuyết Đội gạo lên chùa trong dòng chảy của tiểu thuyết
lịch sử đƣơng đại 8
1.1 Một số khuynh hướng vận động của tiểu thuyết Việt Nam mười năm
đầu thế kỷ XXI. 8
1.1.1 Khuynh hướng tiểu thuyết lịch sử theo phong cách hiện đại 10
1.1.2 Khuynh hướng tiểu thuyết nhận thức lại 13
1.1.3 Khuynh hướng tiểu thuyết dòng ý thức 15
1.1.4 Khuynh hướng tiểu thuyết văn học mạng 17
1.2 Thành tựu và triển vọng 19
1.3 Hành trình sáng tác tiểu thuyết của Nguyễn Xuân Khánh. 21
1.3.1 Nguyễn Xuân Khánh và hành trình viết văn nửa thế kỷ 21
1.3.2 Tiểu thuyết Nguyễn Xuân Khánh trong dòng chảy tiểu thuyết lịch sử
- văn hoá - phong tục Việt Nam 24
Chƣơng 2: Các phƣơng thức xây dựng nhân vật từ góc nhìn loại hình 29
2.1 Từ quan niệm nghệ thuật tới quan niệm về nhân vật 29
2.2 Quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Xuân Khánh về con người và thế
giới 31
2.3 Các kiểu nhân vật và nghệ thuật xây dựng nhân vật trong Đội gạo lên
chùa 36

2.3.1 Kiểu nhân vật trung tính – đa chiều 40
2.3.2 Kiểu nhân vật tư tưởng - lãng mạn 52
2.3.3 Kiểu nhân vật hiện thực chủ nghĩa 54
2.4 Đặc sắc trong nghệ thuật xây dựng nhân vật 55
2.4.1 Thủ pháp phi trung tâm hóa (decentrazation ) 56
2.4.2 Điểm nhìn trần thuật trước nhân vật 58
2.4.3 Ngôn ngữ nhân vật 60
2.4.4 Các sắc thái ngôn ngữ 62
Chƣơng 3: Thi pháp kết cấu và tổ chức không gian - thời gian nghệ thuật . 64
3.1. Thi pháp kết cấu 64
3.1.1 Kết cấu đảo trật tự thời gian 66
3.1.2 Kết cấu tâm lý 70
3.2 Không gian nghệ thuật 73
3.3 Thời gian nghệ thuật 91
KẾT LUẬN 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO 99

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
T

 . B


             
 


nó 

             

 
   Bến quê (1985), Cỏ lau     
Thượng đế thì cười     Mùa lá rụng trong vườn

           
n Mảnh đất lắm người nhiều ma Bến không
chồng    Thiên Sứ   Con ngựa Mãn
Châu     Cơ hội của Chúa    
Thiên thần sám hối     Thoạt kỳ thủy   

 chuyên 
  
Đội gạo lên chùa    



2
- 
Hồ Quý Ly, Mẫu thượng ngàn và Đội gạo lên chùa 


              



 pháp
 .  , 






- 
Tiểu thuyết
Đội gạo lên chùa nhìn từ góc độ thi pháp thể loại
 Đội gạo lên chùa 
công phu và nghiêm túc . 

Đội gạo lên chùa 
 , 




 .  , 








 
tài giúp chúng t
 . 

 , 







, 

 , 





2. Lịch sử vấn đề
Đội gạo lên chùa        
              
Đội gạo lên chùa 
nh              


3
và  
Đội gạo lên chùa 

n Xuân Khánh. 
chúng ta 
v




tòi v


Đội gạo lên chùa

2.1. Các công trình nghiên cứu phê bình, luận án, luận văn, khoá
luận.


Một số khuynh hướng tiểu thuyết ở nước ta từ thời
điểm đổi mới đến nay - 
- 
Tiểu thuyết lịch sử Việt Nam từ 1945 đến
nayĐội gạo lên chùa

 


4
              

 Tiểu thuyết
Nguyễn Xuân Khánh dưới góc nhìn thể loại (qua hai tác phẩm Hồ Quý Ly và
Mẫu thượng ngàn 

- 
        Thế giới nhân vật trong
sáng tác của Nguyễn Xuân Khánh 
uân Khánh trong Đội gạo lên chùa.

Đội gạo lên chùa 



Đội gạo lên chùa

Đội gạo
lên chùa 
2.2. Các bài nghiên cứu phê bình, phỏng vấn trên báo viết, mạng
Internet.
Đội gạo lên chùa 
 






5


Lão mai Nguyễn Xuân Khánh vẫn rừng rực nở hoa

Đội gạo lên chùa 
 sex trong Đội gạo lên chùa không


Diên trong bài Nguyễn Xuân Khánh và cuộc giành lại bản sắc 
anh 




website: www.evan.com, www.vannghechunhat.net, www.talawas.org
            nh ngòi bút




Đội gạo lên
chùa


Đội gạo lên chùa 


 


6
 Đội gạo
lên chùa c

 Đội gạo lên
chùa 
           
Đội gạo lên chùa
 thi
Đội gạo lên chùa 



Đội gạo lên chùa



3. Đối tƣợng, phạm vi và mục đích nghiên cứu
-  t
Đội gạo lên chùa
- 
Đội gạo lên chùa  

 
Hồ Qúy Ly, Mẫu thượng ngàn.
- 

Đội gạo lên chùa 



7
 Đội gạo lên chùa 
              



4. Phƣơng pháp nghiên cứu







 , 

 Tiểu thuyết Đội gạo lên chùa
nhìn từ góc độ thi pháp thể loại









 




 , 







 .  

. 


y
  là:
-  - 
- phân tích tá
5. Cấu trúc của luận văn






: 

, 

, 








. 










:
-  1   Đội gạo lên chùa     

- 
- - 






8
NỘI DUNG
Chƣơng 1: Tiểu thuyết Đội gạo lên chùa trong dòng chảy
của tiểu thuyết lịch sử đƣơng đại


             
Hồ Quý Ly, Mẫu thượng ngàn,
Đội gạo lên chùa

C

(Hồ Quý Ly, Mẫu Thượng ngàn, Đội gạo lên chùa, Tô Hoài (Ba người
khácBiển và chim bói cá), Châu Diên (Người sông Mê


             

            
          


 


u.
1.1 Một số khuynh hướng vận động của tiểu thuyết Việt Nam mười
năm đầu thế kỷ XXI.

9

achtin).
         i
trong 








Giàn thiêuCõi người rung
chuông tận thế, Đức Phật, Nàng Sivitri và tôi, Mười lẻ một đêm, SBC là
Săn bắt chuột; Dấu về gió xoáCơ hội của chúa, Khải huyền muộn

    Thoại kỳ thuỷ, Ngồi    
Chuyện của thiên tài ; Chi na Town, Paris 11
tháng 8 Gia đình bé mọn  Và khi tro bụi, Mưa ở
kiếp sau Quyên Nháp, Phiên
bản, Kín      Nhiều cách sống, Mất ký ức 
   Sông -        








10

 

1.1.1 Khuynh hướng tiểu thuyết lịch sử theo phong cách hiện đại


an
             
trong sáng tác 





              









Trên sóng truyền
hịch, Bên bờ Thiên Mạc, Trăng nước Chương Dương 
 


11
Sao khuê lấp lánh 





              
Sừng Rượu thề 





Cùng 




            
Giàn thiêu 
Hội thề, Con ngựa Mãn Châu 
 Bão táp cung đình, Thăng Long nổi giận, Huyền
Trân công chúa và Vương triều sụp đổ, Khúc khải hoàn dang dở 
Ân, Sông Côn mùa lũ  

Giàn thiêuĐại Việt Sử ký toàn thư 




12
Lan,              


- 

- 

Hội thề 
- 
             








 

       


  Hồ Quý Ly        


 



13
,
Hồ Quý Ly 



 

      
này.






              

      





1.1.2 Khuynh hướng tiểu thuyết nhận thức lại
 


n.

14

              




Dòng sông mía Ba
người khác    06), Biển và chim bói cá   
(2008), Gia đình bé mọn Lính trận 

h
     



Ba người khác 


ch
 - 

dám nói t 
Biển và chim bói cá 
            ,   
             


 

15


Biển và chim bói cá.
           



       ang - Gia
đình bé mọn

       





            
 


 
              


1.1.3 Khuynh hướng tiểu thuyết dòng ý thức
        
h


16
-
      ng      
Người sông Mê Trí nhớ suy tàn 
Và khi tro bụi, Mưa ở kiếp sau Nhiều cách
sống 
Người sông Mê 

 




- 




Diên!
Trong suy


u 

.
Trí nhớ suy tàn 




17
Và khi tro bụi - 

 - 


 


thôi.




 



1.1.4 Khuynh hướng tiểu thuyết văn học mạng





  


             


18
: 
              
 


Trại Hoa Đỏ 



Chuyện tình New York 
cho             
             


h


v




toàn 
Phải lấy người như anh,
Cocktail cho tình yêuDị bảnChuyện tình New York,
Người đàn ông có đôi mắt trongTuyết
Đen, Chờ tuyết rơiTrại Hoa đỏ

 

19

vanchuongviet.org, tapchinhavan.vn, phongdiep.net, tranthutrang.net,

gacuadong.vnweblogs.com, vanconghung.vnweblogs.com,



n

1.2 Thành tựu và triển vọng

















 làm

20






           
 

Hồ Quý Ly,
Mẫu thượng ngàn, Đội gạo lên chùa 




-





               

           


