1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
KHOA SƯ PHẠM
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
Giáo viên hƣớng dẫn
:
Sinh viên thực hiện
:
Lớp
:
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
MA THỊ NHIỆM
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN
TỈNH TUYÊN QUANG HIỆN NAY:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Hà Nội - 2014
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
KHOA SƯ PHẠM
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
Giáo viên hƣớng dẫn
:
Sinh viên thực hiện
:
Lớp
:
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
MA THỊ NHIỆM
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN
TỈNH TUYÊN QUANG HIỆN NAY:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chuyên ngành: Triết học
Mã số: 60.22.03.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TRIẾT HỌC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS DƢƠNG VĂN THỊNH
Hà Nội - 2014
3
LỜI CAM ĐOAN
u ci s ng
dn ca khoa hc cnh.
Các s liu, tài liu tham kho trong luu trung thc và có ngun gc
xut x rõ ràng.
Hà Ni, ngà
Tác giả luận văn
Ma Thị Nhiệm
4
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1. TẦM QUAN TRỌNG, NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
CHO THANH NIÊN TUYÊN QUANG HIỆN NAY 8
1.1. Tầm quan trọng của giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang
hiện nay 8
1.1.1. Đạo đức và giáo dục đạo đức 8
1.1.2. Đặc điểm và vai trò của thanh niên Tuyên Quang trong sự phát triển
kinh tế xã hội 13
1.1.3. Sự cần thiết giáo dục dạo đức cho thanh niên Tuyên Quang hiện nay 21
1.2. Nội dung giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang 24
1.2.1. Giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho thanh niên Tuyên Quang 25
1.2.2. Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên Tuyên Quang 28
1.2.3. Giáo dục lối sống có văn hóa cho thanh niên Tuyên Quang 31
1.2.4. Giáo dục thái độ lao động và hướng nghiệp cho thanh niên Tuyên
Quang 33
1.2.5. Giáo dục thái độ của thanh niên Tuyên Quang trong việc giữ gìn
những nét đẹp bản sắc văn hoá của các dân tộc trong tỉnh 36
1.3. Những yếu tố tác động đến việc giáo dục đạo đức cho thanh niên
Tuyên Quang 39
1.3.1. Yếu tố về điều kiện tự nhiên, kinh tế, lịch sử văn hoá, xã hội ảnh
hưởng đến công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang 39
1.3.2. Sự tác động của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế tới giáo
dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang 42
Tiểu kết chƣơng 1 46
5
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG
CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN TUYÊN
QUANG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 48
2.1. Thực trạng giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang hiện nay48
2.1.1. Những kết quả đạt được trong công tác giáo dục đạo đức cho thanh
niên Tuyên Quang hiện nay 48
2.1.2. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong việc giáo
dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang hiện nay 57
2.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục đạo đức cho
thanh niên Tuyên Quang hiện nay 66
2.2.1. Xây dựng môi trường kinh tế, văn hoá, xã hội lành mạnh để có tác
động tích cực đến giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang 66
2.2.2. Kết hợp chặt chẽ gia đình, nhà trường và các đoàn thể xã hội trong
giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên Quang 72
2.2.3. Đổi mới nội dung và đa dạng hoá các hình thức giáo dục đạo đức cho
thanh niên Tuyên Quang 76
2.2.4. Phát huy vai trò tự giáo dục và rèn luyện đạo đức của thanh niên
Tuyên Quang 80
Tiểu kết chƣơng 2 86
KẾT LUẬN 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 90
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thanh niên là mt lng xã hong
trong s vng và phát trin ca xã hi. vai trò ca thanh
niên, Ch tch H ng nói i ch ca
c nhà. Tht vc nhà thnh hay suy, yu hay mnh mt
phn là do các thanh niên [52, tr.498]. ng phi
c cho ho h thành nhi tha k xây
dng ch i va hng v [46, tr.489].
.
,
2
nói riêng
ng,
cho thanh niên.
. Trong s
nghii mi hi nhp kinh t quc t, tng lp thanh niên Tuyên Quang
ti c cha anh, gi v c cách mng, bi i các giá tr
chân, thit k tha và phát huy giá tr c truyn thng. Song
chính hi nhp làm - ,
ói chung và
thanh niên Tuyên Quang
phát huy tính
.
3
.
: "Giáo
dục đạo đức cho thanh niên tỉnh Tuyên Quang hiện nay: Thực trạng và giải
pháp"
2. Tình hình nghiên cứu
và
.
Đạo đức mới, Nxb
Chủ động và tích cực xây dựng đạo đức mới
Mấy vấn đề về đạo đức trong điều kiện kinh tế thị
trường ở nước ta hiện nay ,
Giáo trình đạo đức học do
"Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay",
"Sự thay đổi giá trị đạo đức trong nền kinh tế thị trường
với việc xây dựng đạo đức mới cho cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay" Hà
4
"Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và
phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay"
"Vai trò của đạo đức với sự hình
thành và phát triển nhân cách con người Việt Nam hiện nay"
"Quan hệ biện chứng giữa truyền thống
và hiện đại trong giáo dục đạo đức cho thanh niên Việt Nam hiện nay"
"Quan hệ kinh tế và
đạo đức với việc xây dựng đạo đức mới cho thế hệ trẻ hiện nay ở Việt Nam"
"Vấn đề giáo dục đạo đức
truyền thống cho sinh viên Việt Nam hiện nay" L
"Quan
hệ kinh tế và đạo đức trong việc định hướng các giá trị đạo đức hiện nay"
"Tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh và vấn đề giáo dục, rèn luyện đạo đức trong nền kinh tế thị trường"
"Ảnh hưởng của đạo đức Nho
giáo với sự hình thành nhân cách con người Việt Nam hiện nay"
"Giáo dục đạo
đức với việc phát huy nguồn lực con người trong sự nghiệp CNH - HĐH"
"Giá trị đạo đức và sự biểu
hiện của nó trong đời sống xã hội" -
2001; "Kết hợp chặt chẽ giáo dục lý luận với xây dựng đạo đức mới của
người cán bộ lãnh đạo quản lý"
- 2001; "Lý tưởng đạo đức và việc giáo dục lý tưởng đạo đức
cho thanh niên trong điều kiện hiện nay"
5
- 2001; "Một số biểu hiện của sự biến đổi giá trị đạo đức trong nền
kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay và giải pháp khắc phục"
- 2002; "Để có nguồn lực đưa đất nước
tiến lên trong thời kỳ mới, phải giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ phát triển
toàn diện"
2002; "Đổi mới hình thức tuyên truyền giáo dục thanh niên" của
"Kết hợp giáo dục lý luận với
giáo dục lý tưởng đạo đức cho sinh viên hiện nay"
"Xây dựng lối sống văn hoá cho thanh niên
hiện nay"
Tuyên Quang, v giáo dc trong mt chng mc nht
cin, mt trong nhng nhim v ca
công tác thanh niên tnh Tuyên Quang hin nay: Báo cáo tng kt công tác
; Báo cáo tng
k;
Báo cáo ca U ban hi Lin hip Thanh niên T
2013, 2014; Báo cáo tng kng hc ca Tnh
Tuy nhiên, trong khuôn kh ca
nhng niên v hoc nhng bài
vit v giáo d c c nghiên cu mt cách h thng và
chuyên sâu. Vì th lu tip tc nghiên cu v giáo dc cho
thanh niên Tuyên Quang mt cách có h thng, không ch nghiên cu giáo
dc nói chung mà còn ch ra thc trng và gii pháp giáo dc cho
thanh niên Tuyên quang.
6
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Tuyên Quang
3.2. Nhiệm vụ
-
Tuyên Quang
-
-
ên Quang
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quang
4.2. Phạm vi nghiên cứu
là nghiên
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
-
am
ho thanh niên. Ngoài ra
7
có có
khác có liên quan.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
à lôgíc,
g
6. Đóng góp mới của luận văn
nay.
7. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận:
làm rõ
.
gianh niên.
- Ý nghĩa thực tiễn:
Kt qu nghiên cu ca lu dùng làm tài liu tham kho cho
vic nghiên cu và hc tp các môn khoa hc xã h làm
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phn m u, kt lun và danh mc tài liu tham kho, lum
5 tit.
8
Chƣơng 1
TẦM QUAN TRỌNG, NỘI DUNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO
THANH NIÊN TUYÊN QUANG HIỆN NAY
1.1. Tầm quan trọng của giáo dục đạo đức cho thanh niên Tuyên
Quang hiện nay
1.1.1. Đạo đức và giáo dục đạo đức
Xã hi t n nay, dù
u tha nhn vai trò to ln cc trong vic duy trì trt t nh và
phát trin xã hi. i xây dng nhân cách ca
mình và to dng nên mt cuc sng tp.
c là ng tiêu chun, nguyên tn xã hi tha
nhnh hành vi, quan h ci v [58, tr.280].
Hiu c th c là mc tinh thn ci sng xã hà
mt hình thái ý thc xã hi, tp hp nhng nguyên tc, quy tc, chun mc xã
hi nhu chng x ci trong quan h
vi nhau và quan h vi xã hi. Chúng thc hin bi nim tin cá nhân, bi
truyn thng và sc mnh c lun xã h [24, tr.8].
c hình thành và phát trii hot
ng sn xut, t nhng mi quan h gii vi con
i, gii vi xã hi, là nhu cu cuc sng ci và xã
hi t ra. Trong tác phm Ch
n cùng, mi hc thuyt v u là sn phm
ca tình hình kinh t xã hi lúc by gi [40, tr.137]. V
thu chi và quan h gia cá nhân vi xã ho
c có chn thc, chc và chu chnh
hành vi. Mi ch trí nhng thi có mi liên h
mt thing ln nhau. Nh các chi t giác
9
u chnh hành vi ca mình, bm hài hoà quan h li ích gia cá nhân và
cng, to nên s ng thun gia phát trin cá nhân và phát trin xã hi.
Trong xã hc xây dng thành h thng các tiêu chun,
quy tc c mi thành viên ca xã hi tha nhn. Mu phi thc
hi phù hp vi li ích ca toàn xã hi, t ng
phm chc tính phù hp vi chun mc, nguyên tc, giá tr c và
yêu cu mà xã ht ra. Mi cá nhân va là ch th, va là
khách th trong vic thc hi c mà xã ht ra, th hin là
mc.
u kin hin nay, vn l phát trin xã hi
i nht là th h thanh niên phát trin toàn din, có tri thc
khoa ho chuyên môn nghip vc sáng to trong
tip thu và ng dng thành tu khoa hc công ngh hii cùng vi nhng
phm chc cn thit. Nc s ng thành v phm cht
ng sng, ý thc pháp lu giác ng v trách nhim và
công dân thì m
tr thành nhân cách hoàn thin. Mm bo la
c thc hin trong s thng nht bin chng vi li ích xã hi.
Nhng giá tr c, lòng nhân ái, ý thc cng,
ng, tính trung thc, ý chí t lc t ng vn gi vai trò chi
phi mi hong cc bit vi thanh niên, giúp mi
hoàn thi nhân cách. Yêu cu ca mt nhân cách phát trin toàn din
là nhp, ý thc trách nhim công dân, có tri
thc, có sc kho ng gii, s
c và tinh thn quc t chân chính [11, tr.83].
hoàn thin nhân cách c, mi thanh niên luôn phi trau di
i sng hàng ngày thông qua quá trình rèn luyn hc tng.
10
S ng, linh hot và sáng to ca mi cá nhân nu không da trên nn
tng nhng giá tr phm chc s n s phát trin và hoàn
thin nhân cáchc ci không t nhiên mà có, mà
cn ph c giáo dc hàng ngày thông qua nhiu ho ng sng ca con
i. Ngay c c nhng chun mc mt thi
c và nhân cách trong sut cuc
i. Thiu s rèn luyc s dn s lch lc, tha hoá v nhân cách, nó
là nguyên nhân dn nhng hing tiêu cc và t nn xã hi. Vì vy giáo
dc nói chung và giáo dc nói riêng gi mt v trí quan trng.
Giáo dc hing ca t này i và
chuyn giao tri thc, là s c nhng giá tr và các mô hình hành vi theo
mt mnh sn. Hihp, giáo dc là mt quá
i ng ca hong có mc
a nhà giáo dc trong h thc và dy hc.
T n Ting ving nhng
mt cách có h thn s phát trin tinh thn, th cht ca mng
ng y dn dc nhng phm chc
ra.
ng ca giáo d i và giáo dc là mt quá trình
ng xuyên và liên tc. T lúc sinh ra, ri l ng thành, con
i luôn trong nhng ng ca giáo dc. Mi con
c giáo dc t nhiu mt, và giáo dc là mt
trong nhn hp thành ni dung giáo di.
Giáo dc là quá trình hình thành và phát tric ca con
ng qua li gia xã h chuyn
hoá nhng nguyên tc, yêu cu, chun m c nhm góp phn hoàn
thin nhân cách my s phát trin tin b ca xã hi.
11
Ni dung ca giáo dc bao gm giáo dục nhận thức hình
thành và phát trin nhng xúc cm, tình cc trong sáng thuc v mi
i; xây dựng niềm tin kt hp hài hoà gia nhn
thc và tình cc; tập luyện hành vi và trau dồi thói quen
trong nhng ng x c hàng ngày gia mi cá nhân vi nhau, gia cá
nhân và tp th xã hi. Ni dung giáo dc s c c th hoá vào
trong thc tin giáo d c cho tng la tui, gii tính, ngh nghip
trong nhng, hoàn cnh giáo dc cho phù hp.
c cho thanh niên
thanh
t
12
khác.
c
13
thành
1.1.2. Đặc điểm và vai trò của thanh niên Tuyên Quang trong sự phát
triển kinh tế xã hội
1.1.2.1. Khái quát đặc điểm về thanh niên và thanh niên Tuyên Quang
Thanh niên
. Thanh niên
xun
đâu cần thanh niên có,
đâu khó có thanh niên.
14
,
tuy nhiên, các y
óp cho
15
; n
Thanh
- sinh
m riêng.
Hinh có gn 17 vn thanh niên
tui t 16 tun 30 tuim 68,9%; thanh
chim 5,9%; thanh niên công nhân, viên chc chim 3,7%; thanh
ng hc chim 21%; thanh niên lm 0,5% [70,
tr.2]. Thanh niên ca tnh là lng ch yu xung kích trên m
vc, gi vai trò quan trng trong phát trin kinh t - xã hm bo quc phòng
- an ninh t
Thanh niên Tuyên c ln lên trên cái nôi c
mng, h luôn mang trong mình nim t hào v truyn th
n thng cách mng trong s nghip xây dng và bo v t
16
quc, có b vng lo cng.
Mc dù có s ng thanh niên dân tc thiu s khá l thanh niên Tuyên
Quang c giáo dc và tuyên truyn v nic.
Thanh niên Tuyên Quang luôn
17
-
án
th
1.1.2.2. Vai trò thanh niên Tuyên Quang trong sự nghiệp đổi mới và
phát triển kinh tế xã hội của tỉnh
Cách mn sang thi k mi, thi k y mnh
công nghip hoá, hii hoá vi mc tiêu sc ra khi tình
18
trng kém phát trin, phn tr c
công nghing hii. M t ra nhng yêu cu,
trng trách l i vi th h tr hôm nay. Ch tch H chí Minh, khi
i ch
c nhà. Tht vc nhà thnh hay suy, yu hay mnh mt
ph[52, tr.498]. Nhn thc tm quan trng ca thanh
niên t thanh niên v trí trung tâm trong chi c bi
ng, phát huy nhân t và ngun lc con ni. Ngh quyt hi ngh ln th
by Ban ch ng s o cng
i vi công tác thanh niên trong thi k y mnh công nghip hoá hii
ng ct cc nhà, ch
lai cc, là lng xung kích trong xây dng và bo v T quc,
mt trong nhng nhân t quynh s thành bi ca s nghip công nghip
hoá, hii hoá, hi nhp quc t và xây dng ch [15, tr.41].
y, thanh niên có vai trò quan trng trong phát trin xã hi, vng
lc, va là mm bo cho s nh và phát trin vng bc
Th h c sng, hc tp
c thng nhng thành qu ca s nghip
công nghip hoá, hii hoá và công cui mc cng hin
ng thành trong s nh v chính tr, s phát trin vng chc ca
kinh t - xã hi sng vt chi dành cho nhiu
i hc tp hc vp thanh niên
c. Nhng li th , là hành trang giúp thanh niên Tuyên
Quang vc tham gia vào s nghip xây dng và bo v T quc nói
i mi và phát trin kinh t trong tnh nói riêng.
Phát huy vai trò xung kích, tình nguyn c
Th i phóng Th n, lp thanh niên Tuyên Quang
19
ngày nay v n lc cng hin sc tr ca mình xây d
ngày càng p. Vi tinh th
n
t c t c vic gì và khnh vai trò xung kích, tình
nguyn, sáng to vì cuc sng ca cng ti c
tr ca lng tình nguyn, ti ca tui tr
Thanh niên Tuyên Quang góp phn phát trin kinh t xã hi bng
nhng vic làm c th và thc tim
sáng nhniên Tuyên Quang trong vic tham
gia góp sc xây d a chính ph. Vi
Mi thanh niên là mt phn vic, m t công
trình xây dng nông thôn my vai trò to ln ca thanh niên trong
vic thc hin tric gia xây dng nông thôn mi giai
n 2010 2020. Thông qua các mô hình, hình thc hong ca mình,
p, nghành h tr thanh niên nông thôn kin
thc, k thung trt, h tr v phát trin sn
xuo nghn hình thành lp
thanh niên nông thôn có kin thc, tay ngh, sng lành mnh, có khát khao
làm giàu ngay trên chính mc hn ch tình trng
ra thành th tìm vic làm. Nhng hong c th
va trc tip, va gián tip tham gia phát trin nông nghip, nông thôn, phát
huy th mTiêu bimô hình sản xuất củi
từ mùn cưa và các phế phẩm từ ngành nông - lâm nghiệp ca hi viên Trn
Mnh Thnh, xã Trung Môn, huyi tng tr giá 120 tring,
i quyt ving vi m
i/tháng; mô hình chăn nuôi tổng hợp kết hợp trồng rừng
ca hi viên Tr, huyi thu nhp
20
700 tring tr o vin 8 lao
ng vi m và còn rt nhiu các
mô hình thanh niên làm kinh t gii khác na không nhng to thu nhp cho
bn thân, mà còn to vic làm và thu nhp cho nhiu thanh niên khác. Du
hiu tích cc và phn khi t s u
thu i trong tc Ti Liên hip Thanh
niên tn xut, kinh doanh gic
ng sn H Chí Minh vinh danh trao tng
ginh Ca.
Tui tr t khc hin nhng công
vic thit thi cho gn 300 h nghèo và gia
m nhn làm mng bê
tông nông thôn, phát dn gng giao thông nông thôn, no vét
ng mên thanh niên tham gia
ho 7 tình nguyn v rác, xây
dng các thùng rác, v ng làng, ngõ xóm, khu vc công cng, trng
cây xanh. Ngoài ra,
T , tinh
uyên Quang, các phong trào
Ph