xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (415.31 KB, 86 trang )
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
TÓM LƯỢC
Công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia hoạt động trong lĩnh vực buôn bán kinh
doanh ô tô nhập khẩu, với tình hình kinh tế cạnh tranh như hiện nay công ty không
khỏi đứng trước những khó khăn. Để nâng cao sức mạnh cạnh tranh và phát triển
bền vững công ty cần phải xây dựng cho mình một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh
từ những nhận định trên, và qua thời gian thực tập tại công ty em đã lựa chọn đề tài
“xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng
Gia” luận văn được kết cấu thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu: “ Xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia”.
Trong chương này luận văn đã khẳng định được tính cấp thiết nghiên cứu đề
tài từ đó xác lập và tuyên bố vấn đề, các mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
và kết cấu luận văn.
Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản về xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp.
Trong chương 2 luận văn đã làm rõ một số lý thuyết về văn hóa, văn hóa
doanh nghiệp, xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và thực trạng xây dựng, phát triển văn
hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Vận dụng cơ sở lý thuyết đã xây dựng ở chương 2 và qua các phương pháp
thu thập dữ liệu, phân tích dữ liệu luận văn đã phân tích thực trạng xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Chương 4: Các kết luận và đề xuất giải pháp nhằm xây dựng và phát triển
văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
i
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
Từ những thực trạng đã được phân tích ở chương 3, chương 4 đã rút ra những
mặt thành công và hạn chế cũng như nguyên nhân của những mặt thành công, mặt
hạn chế trong xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp công ty Hoàng Gia. Bên
cạnh đó cũng dự báo được xu hướng phát triển và đề xuất một số giải pháp trong
xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia
trong thời gian tới.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
ii
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
LỜI CẢM ƠN
Trước tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới Ban Giám Hiệu
trường Đại Học Thương Mại đã tạo điều kiện cho em được học tập và nghiên cứu
trong một môi trường chuyên nghiệp và năng động phát huy tinh thần ham học hỏi,
sáng tạo của sinh viên Việt Nam.
Em xin gửi lời cảm ơn tới Phòng Đào Tạo, các thầy cô giáo trường Đại học
Thương Mại nói chung và các thầy cô giáo trong khoa quản trị doanh nghiệp nói
riêng đã dạy dỗ em cũng như tập thể lớp K5HQ1C trong những năm học vừa qua.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến PGS.TS.Nguyễn Thị Bích Loan đã tận
tình hướng dẫn em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn ban giám đốc, cùng tập thể cán bộ
công nhân viên công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia đã nhiệt tình giúp đỡ em trong quá
trình thực
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
iii
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
MỤC LỤC
!"#"$%&'%(#) *
+,%-./%%01.*2%3%456
7819 $6": 2;<7&!9,9
: 43&/9=2'>?) @#A!'
B9C!D:E<7&! $6 43&/F
G#' 4.H%-I#J.KL
MNOPQ
PQRLSQTUVQQNWQXU5YZN[\]^_`QaZbcdNeQafQV_gVQ
QNhbiVjQ^SbkQjjgZQNV[R
RRlI-?1#:R
Rm\$' #?"n I:m
Ropq?#?1#m
r9s98nt#'K"; :<7&! $6 43&/m
RJb9 ?1#o
Ruv-I##' 4o
PQmLwxyzU{QP|OQaY\]^_`QaZJ
bcdNeQafQV_gVQQNhbJ
mR8n%$/9)>K";J
mRRv$/9 : 43J
mRmv$/9 : 43&/J
mRov$/9 :<7&! $6 43&/u
T#?1#$/# : 43) 43&/)<7&! $6 43
&/#' 4<q-'%$/9 :<7&! $6 43&/.
8#Lu
\7&! $6 43&/"6#/F8!$6K :In *
$&/)}9$1nK2?##9*)KFq-,
'%-@#n-@#$,$/)8$2-#n9*I#? 43
&/5~A '&p9D#~!lH6$-#nI•$> '
I qF&/u
mm8nt#- : 43) 43&/)<7&! $6 43&
/u
mmRa43u
mmma43&/€
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
iv
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
mo@#+,%$6?1#•
mJb7>&# I:?1#F:‚
mJR$-#nI#? 43&/‚
mJmQ&#<7&! $6 43&/Rm
39)<7&!a_Q%K#/%?$$>9,99#n9ƒ08!„
!FI;$ ?)8!%•<.*) …) ?FCa*$6#†
‡6 :a_Q *9.A9".*K";8ˆ†$&/=".*<7
&! 4$9,Ru
‰b.K$<7&! $6 43&/RŠ
mJo$7n;.•-<7&! $6 43&/R€
PQoLbPQbcbQNWQXUaZv‹TUOb]QŒ`d•Q\]^_`QaZ
bcdNeQafQV_gVQQNhb•NjQ^SbkQjjgZQNVmŽ
oR$.K$?1#!<7&! $6 43&/
mŽ
oRRb.K$#' <•t2/#8KImŽ
oRmb.K$#' <•t&2/#1ImR
om5$$@#+, ;.•F$7n- /<7&! $6
43&/mR
omR*/#@# :mR
omm5$$@#+,<7&! $6 43&/
mu
omob7•$7n;.•-@#$,<7&! $6 43&/
mŠ
ooH%-@#;:# :!<7&! $6 43&/
ou
ooRx•t$%-@#;&2/#8KIou
@#$,+96# !'B9C$Š-#:#
:E!<7&! $6 43&/F
G$n.H8#L.•ƒ.K9)3ƒ%&)7 ?
%&)7 ?%-$5~Aq-0 I.•ƒL.•ƒ
%& .•ƒ78! #.H%-@#;.8#Lou
RŽŽ‘t%-:#%’> ƒ@#DF 43&/39 >lI@#
Dn *) *$-#nI#? 43.L%-†
“.)”)"6#.H).K/#)%(#/#)-t%&)>8•$6•3
JŽ‘t%-}C-#n;.•*I-<7&! $
6 43&/F)mŽ‘t%-}3 43
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
v
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
&7 RŽ‘t%-}3“69F:%&mŽ‘t%-}3
>8•, $6F)RŽ‘t%-}3D0=$&
/%$ou
T#-#:# $"#0 IB9CI.H$#:q
"&/%$n)7 ?I&.*:#I–
>=I? #:†8!'2q#'.H#?@#$
,<7&! $6 43&/…ƒ
32-3$%698$<7&! $6 43&/
..H8$8)#.7 ?:#.H!$6!/2@#-)#?‡
&/)%-98n27 ?n..•nn%!$I
@#)@#-ou
oomaƒFIC t1F6$"7 ? /<7&! $
6 43&/": 2oŠ
oooaƒ 9@#DF 43&/-.H$6F
oŠ
oJv-@#;7•$&2/#1I :<7&! $6 43&/F
o‚
oJR,,F&/2497o‚
.*8!"-%.AF>.A….$K $1*“
%&'%(#,~ƒ2 2
q?#l)<7&! $6 43&/9:;8!/$6":
2)#-?>.A )$#H-JŽ
oJm!$<7&! $6 43&/
JŽ
oJo,,$#?#?)$&p$"7 ? /<7&! $
6 43&/J€
PQJLcv‹U{QaZ5Y\U—NONbcbdgQTUcd˜Q\]^_`QaZbcdNeQ
afQV_gVQQNhb•NjQ^SbkQjjgZQNVuŽ
JR$%-#' $/@#?1#!<7&! $6 43&
/uŽ
JRRv-#' : #?7uŽ
JRmv-#' :~ #?7F~um
Jm_!"$6 D @#69<7&! $6 43&/
uJ
JmR_!"$6 DuJ
JmmT#69<7&! $6 43&/uŠ
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
vi
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
Jo$:<#I)%-><7&! $6 43&/
u‚
JoR5:<#I98n;$<7&! $6 43&/u‚
Jomv-> *.*Šm
ZNNhUVvOgN
b™™RNN
b™™J\Na
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
vii
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
DANH MỤC BẢNG
omL|;%0$91@#:#m€
DANH MỤC HÌNH VẼ
xK~oRKI#1"9$@#;tmo
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
viii
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Tên đầy đủ
VHDN Văn hóa doanh nghiệp
WTO The world trade organization
STC Sáng tác Companny
HOANGGIAAUTO Công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia
PDI Personnel Decisions International
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
ix
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI "XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
Ô TÔ HOÀNG GIA"
1.1. Tính cấp thiết nghiên cứu đề tài.
Cùng với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế xã hội trong nước là sự
hội nhập, giao lưu hợp tác kinh tế giữa các khu vực, các quốc gia trên toàn thế giới.
Đặc biệt là từ khi Việt Nam chính thức gia nhập WTO từ ngày 01/01/2007 đã mang
lại cho các doanh nghiệp Việt Nam rất nhiều cơ hội, bên cạnh đó cũng đặt các doanh
nghiệp đứng trước sự cạnh tranh gay gắt với những đối thủ đến từ khắp nơi trên thế
giới. Các doanh nghiệp sẽ vấp phải rất nhiều những khó khăn về: Trình độ quản lý,
nguồn vốn, công nghệ, giá thành, nhân tài…Vậy làm thế nào để các doanh nghiệp
trong nước xây dựng lợi thế cạnh tranh của riêng mình, làm thế nào để tạo dựng uy
thế, để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh khốc liệt, nắm lấy cơ hội,
vượt qua thách thức để có thể đạt được hiệu quả kinh tế cao nhất. Muốn vậy các
doanh nghiệp cần phải chọn con đường hội nhập cũng như đặt ra được chiến lược
kinh doanh đúng đắn, phải quan tâm tới các vấn đề thuộc môi trường kinh tế, chính
trị, luật pháp, khoa học kỹ thuật…Bên cạnh đó thì việc tạo lập một nền văn hóa
mang bản sắc riêng của doanh nghiệp cũng vô cùng quan trọng vì:
Một quốc gia không thể tồn tại và phát triển nếu không bảo tồn, gìn giữ được
nền văn hóa truyền thống của mình. Một gia đình sẽ không thể đầm ấm, sum vầy và
đóng góp tích cực cho xã hội nếu không có gia phong, gia giáo. Cũng vậy một
doanh nghiệp sẽ không thể có một sự nghiệp lâu dài, bền vững nếu không có một
nền văn hóa đặc thù hoặc tệ hơn, môi trường văn hóa của doanh nghiệp lại là một
bầu không khí căng thẳng, ức chế và đầy rẫy những bất công.
Bất cứ một doanh nghiệp nào nếu thiếu yếu tố văn hóa, ngôn ngữ, tư liệu,
thông tin nói chung được gọi là tri thức thì doanh nghiệp đó khó có thể đứng vững
và tồn tại được. Trong khuynh hướng xã hội ngày nay thì một trong các nguồn lực
của doanh nghiệp là con người mà văn hóa doanh nghiệp là cái liên kết và nhân lên
rất nhiều lần các giá trị của từng nguồn lực riêng lẻ. Một văn hóa doanh nghiệp
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
1
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
mạnh sẽ gắn kết các thành viên, khơi dậy niềm tự hào doanh nghiệp, tạo nên sức
mạnh tinh thần, phát huy khả năng sáng tạo của các nhân viên, giúp cho hoạt động
doanh nghiệp diễn ra trôi chảy, quá trình hoạt động kinh doanh thuận lợi.
Những năm gần đây nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã quan tâm đến việc xây
dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp, thậm chí có những doanh nghiệp đã không
tiếc tiền mời công ty nước ngoài vào hoạch định văn hóa doanh nghiệp cho công ty
mình. Học tập văn hóa doanh nghiệp tiên tiến nước ngoài đã trở thành tư duy mới
của các nhà doanh nghiệp Việt Nam.
Công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia mặc dù chưa có lịch sử hình thành và phát
triển lâu dài, nhưng đã rất chú trọng, quan tâm và đầu tư để từng bước xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp, tạo lập được nền văn hóa mang bản sắc riêng của
mình. Trong quá trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp công ty cổ phần
ô tô Hoàng Gia đã đạt được những thành công nhất định nhưng vẫn còn có mặt hạn
chế cần khắc phục. Vì vậy việc nghiên cứu, củng cố, xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp tại công ty được coi là một vấn đề mang tính cấp thiết, quan trọng và
cần được ban lãnh đạo quan tâm hơn nữa.
1.2. Xác lập và tuyên bố vấn đề
Nhận thấy được tầm quan trọng cũng như tính cấp thiết của việc xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp trong các doanh nghiệp thương mại, và qua thời gian
tìm hiểu hoạt động kinh doanh, bộ máy quản lý, môi trường làm việc, quan hệ giữa các
đồng nghiệp, sự liên minh với đối tác, tinh thần làm việc và cống hiến của cán bộ công
nhân viên công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia em đã quyết định chọn đề tài: “ Xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia”.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
- Làm rõ một số lý luận cơ bản về xây dựng và phát triển văn hóa doanh
nghiệp.
- Phân tích thực trạng xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của công
ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
2
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
- Đề xuất một số giải pháp xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp của
công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
1.4. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung nghiên cứu: Đề xuất giải pháp xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Về không gian: Nghiên cứu tại đơn vị thực tập, Công ty cổ phần ô tô Hoàng
Gia, trụ sở chính: Văn phòng giao dịch 307, 17T2, Hoàng Đạo Thúy, Trung Hòa,
Nhân Chính, Hà Nội. Tel: 84-4-62862888.
Về thời gian: Đề tài nghiên cứu thực trạng xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia từ năm 2008 đến năm 2010, và đề
xuất một số giải pháp nhằm xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp mạnh đến
năm 2015.
1.5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần tóm lược, lời cảm ơn, danh mục bảng biểu, tài liệu tham khảo và
phụ lục luận văn gồm bốn chương:
Chương 1: Tổng quan đề tài nghiên cứu: “ Xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia”.
Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản về xây dựng và phát triển văn hóa
doanh nghiệp.
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu và thực trạng xây dựng, phát triển văn
hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Chương 4: Các kết luận và đề xuất giải pháp nhằm xây dựng và phát triển
văn hóa doanh nghiệp của công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
3
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
CHƯƠNG 2: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ XÂY DỰNG VÀ
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DOANH NGHIỆP
2.1. Một số khái niệm, định nghĩa cơ bản
2.1.1. Khái niệm về văn hóa
Văn hóa là một khái niệm mang nội hàm rộng lớn, nó liên quan đến mọi mặt
của cuộc sống, con người và do vậy có rất nhiều cách hiểu khác nhau.Trong cuộc
sống hàng ngày văn hóa thường được hiểu là văn học, nghệ thuật như thơ ca, mỹ
thuật, sân khấu, phim ảnh…Hay là cách sống như phong cách ăn mặc, ăn uống, cư
xử, các đức tin và tri thức được tiếp nhận…Mỗi người nhìn nhận văn hóa dưới một
góc độ khác nhau.Vì vậy việc có nhiều khái niệm văn hóa khác nhau không có gì
đáng ngạc nhiên, trái lại càng làm cho vấn đề được hiểu biết một cách phong phú và
toàn diện hơn.
Như vậy: Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do
con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn, trong sự tương tác
giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình [8 ].
2.1.2. Khái niệm về văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa là một giá trị cộng đồng mà doanh nghiệp cũng là một cộng đồng,
một tập thể. Vì vậy doanh nghiệp cũng phải có văn hóa riêng của nó, văn hóa doanh
nghiệp xác lập nên một hệ thống các giá trị( dưới dạng vật thể và phi vật thể ), được
toàn thể những người trong doanh nghiệp chia sẻ, chấp nhận và ứng xử theo các giá
trị đó để đạt được mục tiêu của doanh nghiệp. Hệ thống này trở thành động lực chủ
yếu nhất thúc đẩy mọi người làm việc, là hạt nhân liên kết mọi người trong doanh
nghiệp với nhau, liên kết giữa doanh nghiệp với xã hội.
Bằng các phương pháp nghiên cứu khác nhau, các nhìn nhận và lý giải khác
nhau mà các học giả, các nhà nghiên cứu các doanh nhân đã đưa ra rất nhiều khái
niệm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Trong luận văn này văn hóa doanh nghiệp
được tiếp cận dưới góc độ sau: Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ các giá trị vật chất
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
4
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
và tinh thần được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một
doanh nghiệp, trở thành các giá trị, các quan niệm tập quán, truyền thống ăn sâu vào
hoạt động của doanh nghiệp và chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của mọi
thành viên của doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện các mục đích [18].
2.1.3. Khái niệm về xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp
Qua nghiên cứu các tài liệu về văn hóa, văn hóa doanh nghiệp, xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp luận văn xin tiếp cận khái niệm về xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp như sau:
Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là biểu hiện của sự phát triển
cao hơn về chất đối với các doanh nghiệp, nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn những
yêu cầu mới, cao hơn của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế. Là quá trình phát hiện,
sáng tạo ra những yếu tố mới cấu thành nên văn hóa doanh nghiệp. Đồng thời vận
dụng mọi nguồn lực thích hợp để các yếu tố ấy trở thành giá trị vật chất và tinh
thần của doanh nghiệp.
2.2. Một số lý thuyết về văn hóa, văn hóa doanh nghiệp, xây dựng và
phát triển văn hóa doanh nghiệp.
2.2.1. Văn hóa
Văn hóa là một phạm trù tồn tại và phản ánh các mặt của đời sống nhân loại
là đặc trưng riêng của cộng đồng loài người. Trong lịch sử loài người, xuất phát từ
những cách tiếp cận khác nhau, đã có rất nhiều định nghĩa về văn hóa. Dưới đây là
một số định nghĩa văn hóa hay được sử dụng:
Theo nhà nhân chủng học E.B.Tylor đưa ra: “ Văn hóa doanh nghiệp là một
tổng thể phức tạp bao gồm các kiến thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật lệ,
phong tục và toàn bộ những kỹ năng, thói quen mà con người đạt được với tư cách
là thành viên của một xã hội” [1].
Theo Unesco đã đưa ra một quan điểm dễ hiểu hơn và tiệm cận gần hơn đến
bản chất của văn hóa, được nhiều người tán thành: “Văn hóa phản ánh và thể hiện
một cách tổng quát, sống động mọi mặt của cuộc sống(của mỗi cá nhân và mỗi cộng
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
5
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
đồng ) đã diễn ra trong quá khứ, cũng như đang diễn ra trong hiện tại, qua hàng bao
nhiêu thế kỷ nó đã cấu thành một hệ thống các giá trị, truyền thống, thẩm mỹ và lối
sống và dựa trên đó từng dân tộc khẳng định bản sắc riêng của mình”[18].
Theo Hồ Chí Minh: Vì lẽ sinh tồn cũng như vì mục đích cuộc sống , loài
người mới phát minh và sáng tạo ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa
học, tôn giáo, văn hóa học nghề, những công cụ trong sinh hoạt hàng ngày về ăn,
mặc ở và các phương tiện, phương thức sinh hoạt cùng với toàn bộ những sáng tạo
và phát minh đó tức là văn hóa: “ Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh
hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những
nhu cầu của đời sống và đòi hỏi của sinh tồn”[11].
Theo giáo sư Trần Ngọc Thêm: “ Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị
vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực
tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của
mình”[8].
Hoặc theo một nhóm học giả phương Tây: “ Văn hóa là một khuân mẫu tích
hợp các hành vi của con người bao gồm suy nghĩ, lời nói, hành động và các vật dụng
phụ thuộc vào khả năng của con người để học hỏi và chuyển đạt tri thức cho các thế
hệ kế tiếp” [16].
Từ các quan điểm trên ta rút ra một kết luận chung nhất: Mỗi một quốc gia,
một cộng đồng, một dân tộc hay một tầng lớp xã hội đều có văn hóa riêng của mình.
Văn hóa tồn tại trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế, chính trị, pháp luật, xã hội,
nghệ thuật. Văn hóa sinh ra cùng với con người, có mặt trong bất cứ hoạt động nào
của con người, được đúc kết lan truyền, chia sẻ từ đời này sang đời khác, văn hóa
được truyền bá rộng rãi trong các cộng đồng xã hội và có sự giao thoa văn hóa giữa
các vùng miền, quốc gia khác nhau. Văn hóa có nhiều khía cạnh khác liên quan chặt
chẽ đến nhau, tùy theo từng mục đích nghiên cứu mà ta nên tiếp cận ở góc độ nào.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
6
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
2.2.2 Văn hóa doanh nghiệp
Hiện nay văn hóa doanh nghiệp được tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau, từ
đó xuất hiện nhiều khái niệm khác nhau, dưới đây luận văn xin tiếp cận một số quan
điểm, khái niệm thường gặp sau:
Theo E.H.Schein nhà xã hội học người Mỹ đã đưa ra định nghĩa: “ Văn hóa
doanh nghiệp là tổng thể những giải pháp và quy tắc giải quyết vấn đề thích ứng bên
ngoài và thống nhất bên trong các nhân viên, những quy tắc đã tỏ ra hữu hiệu trong
quá khứ và vấn đề cấp thiết trong hiện tại. Những quy tắc và những giải pháp này là
yếu tố khởi nguồn trong việc các nhân viên lựa chọn phương thức hành động, phân
tích và ra quyết định thích hợp. Các thành viên trong tổ chức, doanh nghiệp không
đắn đo suy nghĩ về ý nghĩa của những quy tắc và thủ pháp ấy, mà coi chúng là đúng
đắn ngay từ đầu”[17].
Văn hóa doanh nghiệp là hệ thống các ý nghĩa, giá trị, niềm tin chủ đạo, nhận
thức và phương pháp tư duy được mọi thành viên trong tổ chức đồng thuận và có
ảnh hưởng ở phạm vi rộng đến cách thức hành động của các thành viên, đó là tổng
hợp những quan niệm chung mà các thành viên trong công ty học được trong quá
trình giải quyết các vấn đề nội bộ và xử lý các vấn đề với môi trường xung quanh.
Điều đó có nghĩa là tất cả các thành viên đều gắn bó với nhau bởi những tiêu chí
chung trong hoạt động kinh doanh. Chức năng chủ yếu của văn hóa doanh nghiệp là
tạo nên sự thống nhất của mọi thành viên trong doanh nghiệp. Ngoài ra, văn hóa
doanh nghiệp còn đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích tập thể và lợi ích cá nhân và giúp
cho mỗi cá nhân thực hiện vai trò của mình theo định hướng chung của doanh
nghiệp. Nhìn chung văn hóa doanh nghiệp đông viên nghị lực và ý chí của các thành
viên trong doanh nghiệp và hướng tinh thần đó vào việc phấn đấu cho mục đích của
doanh nghiệp.
Theo Georges de Saite Mairie chuyên gia pháp về doanh nghiệp vừa và nhỏ “
văn hóa doanh nghiệp là tổng hợp các giá trị, biểu tượng, huyền thoại, nghi thức, các
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
7
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
điều cấm kị, các quan điểm triết học, đạo đức tạo thành nền móng sâu xa của doanh
nghiệp”[17]
Theo TS.Tạ Thị Linh: “ Văn hóa doanh nghiệp là tài sản, là nét đẹp thu hút
con người từ cách ứng xử thong qua các mối quan hệ có liên quan tới kinh doanh,
nó là linh hồn cho sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp”[3].
Bà Linh đã đề cập đến ba mối quan hệ cơ bản trong văn hóa doanh nghiệp:
Mối quan hệ trong nội bộ công ty, mối quan hệ với khách hàng và mối quan hệ khác
ngoài doanh nghiệp. Điểm nổi bật của các doanh nghiệp thành công là có cách đối
xử đẹp với khách hàng, với chính quyền và với cả cộng đồng bằng nền văn hóa
riêng biệt.
Theo các tài liệu nghiên cứu trong nước: “ Văn hóa doanh nghiệp là trạng
thái tinh thần và vật chất đặc sắc của một doanh nghiệp được tạo nên bởi hoạt động
quản lý và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một điều kiện lịch
sử xã hội nhất định”[17].
Mặc dù có rất nhiều khái niệm khác nhau về văn hóa doanh nghiệp nhưng các
khái niệm đó đều có một điểm chung là đều khẳng định văn hóa doanh nghiệp thuộc
phạm trù tinh thần, thể hiện sự phát triển ở bậc cao hơn của doanh nghiệp. Như vậy,
văn hoá doanh nghiệp không chỉ là một cái gì mang tính ngẫu nhiên mà nó được
hình thành trong quá trình hoạt động kinh doanh thực tiễn, trong quá trình liên hệ,
tác động qua lại, như một giải pháp cho vấn đề môi trường bên trong và bên ngoài
đặt ra cho doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp thể hiện được những nhu cầu, mục
đích và phương hướng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tạo cho doanh
nghiệp có được màu sắc riêng, tức là nhân cách hóa doanh nghiệp đó. Văn hóa
doanh nghiệp là cơ sở của toàn bộ chủ trương, biện pháp cụ thể trong sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp, chi phối kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
2.3 Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu
Từ những năm trước đã có rất nhiều những công trình nghiên cứu về văn hóa
doanh nghiệp trong đó có các công trình tiêu biểu sau:
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
8
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
Thứ nhất: “ Xây dựng và phát triển một số giá trị văn hóa doanh nghiệp điển
hình ở công ty TNHH Hòa Bình” (luận văn tốt nghiệp), do sinh viên Nguyễn Thanh
Hùng thực hiện năm 2007. Luận văn đã nghiên cứu về việc xây dựng và phát triển
một số giá trị văn hóa doanh nghiệp điển hình tại công ty TNHH Hòa Bình.
Thứ hai : “Xây dựng một số giá trị văn hóa doanh nghiệp điển hình ở trung
tâm thong tin di động KVI” (luận văn tốt nghiệp), do sinh viên Trần Thị Liên Trang
thực hiện năm 2007. Luận văn đã nghiên cứu về việc xây dựng một số giá trị văn
hóa điển hình tại trung tâm thong tin di động KVI.
Thứ ba: “ Xây dựng một số giá trị văn hóa nổi bật tại công ty TNHH thương
mại và dịch vụ Đức Thành” (luận văn tốt nghiệp), do sinh viên Mai Thị Dung thực
hiện, năm 2007. Luận văn đã nghiên cứu về việc xây dựng một số giá trị văn hóa
doanh nghiệp nổi bật tại công ty TNHH thương mại và dịch vụ Đức Thành.
Thứ tư: “ Phát triển một số giá trị văn hóa doanh nghiệp điển hình của văn
phòng công ty TNHH sản xuất và thương mại Hưng Phát” (luận văn tốt nghiệp), do
sinh viên Vũ Thị Ngọc thực hiện 2009. Luận văn đã nghiên cứu về việc phát triển
một số giá trị văn hóa điển hình của văn phòng công ty TNHH sản xuất và thương
mại Hưng Phát.
Theo khảo sát thì hiện nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu về việc xây
dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp tại công ty cổ phần ô tô Hoàng Gia.
2.4. Phân định nội dung vấn đề nghiên cứu của đề tài
2.4.1. Các yếu tố cấu thành nên văn hóa doanh nghiệp
Một số quan điểm đã chia văn hóa doanh nghiệp thành hai yếu tố cơ bản: Là
yếu tố văn hóa doanh nghiệp hữu hình là những gì mọi người có thể dễ dàng nhìn
thấy, nghe thấy, sờ thấy. Những yếu tố văn hóa doanh nghiệp vô hình là những giá
trị thầm kín hơn nằm sâu bên trong tổ chức mà mỗi thành viên và những người hữu
quan có thể cảm nhận được.
Thứ nhất: Yếu tố văn hóa doanh nghiệp hữu hình.
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
9
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
Đặc điểm kiến trúc: Bao gồm kiến trúc ngoại thất và thiết kế nội thất, nó là
một giá trị văn hóa rất quan trọng, vì tại mỗi doanh nghiệp điều đầu tiên mà khách
hàng và đối tác cảm nhận được khi đến làm việc là kiến trúc công ty, nó thể hiện
hình ảnh và bộ mặt của công ty trong những mối giao tiếp xã hội. Hiện nay những
công ty thành đạt hay đang phát triển muốn gây ấn tượng đối với mọi người về sự
khác biệt, thành công và sức mạnh của họ bằng những công trình kiến trúc đặc biệt
và đồ sộ, đó chính là biểu tượng hình ảnh, thể hiện tính cách và bản sắc riêng của
công ty. Bên cạnh đó những thiết kế nội thất như tiêu chuẩn về màu sắc, kiểu dáng,
mặt bằng làm việc, bàn ghế, phòng làm việc, lối đi và kể các chi tiết nhỏ như cây
cảnh, vị trí sọt rác, các thiết bị trong phòng vệ sinh…tất cả đều được thiết kế sao cho
tiện ích dễ sử dụng, tạo ấn tượng thân quen thể hiện thiện trí và sự quan tâm.
Nghi lễ, các hoạt động tập thể của doanh nghiệp: Đây là một trong những giá
trị văn hóa điển hình của doanh nghiệp được chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước dưới hình
thức các hoạt động, sự kiện văn hóa-xã hội chính thức, nghiêm trang, tình cảm và tự
nguyện tham gia được tổ chức định kỳ hay bất thường nhằm thắt chặt mối quan hệ
trong doanh nghiệp và thường được tổ chức vì lợi ích của những người tham dự. Có
bốn loại nghi lễ cơ bản: Nghi lễ chuyển giao (khai mạc, bổ nhiệm thành viên mới
chức vụ mới, lễ ra mắt…), nghi lễ mang tính chất củng cố (phát phần thưởng, tuyên
dương trong các cuộc thi lao động giỏi…), Nghi lễ nhắc nhở (sinh hoạt văn hóa,
chuyên môn, khoa học…), nghi lễ liên kết (lễ hội, liên hoan, giao lưu văn nghệ, thể
thao, tổ chức sự kiện…).
Thương hiệu: là tập các dấu hiệu để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của doanh
nghiệp này với hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp khác. Là hình tượng về một loại,
một nhóm hàng hóa, dịch vụ hoặc về doanh nghiệp trong tâm trí khách hàng.
Biểu tượng: Là một thứ gì đó, biểu thị một cái gì đó không phải là chính nó
và có tác dụng giúp cho mọi người nhận ra hay hiểu được thứ mà nó biểu thị. Một
biểu tượng khác lạ hay là một tác phẩm sáng tạo được thiết kế để thể hiện về hình
tượng của một tổ chức, một doanh nghiệp bằng ngôn ngữ nghệ thuật phổ thông. Các
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
10
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
biểu tượng vật chất này thường có sức mạnh rất lớn vì chúng hướng sự chú ý của
người thấy nó vào một vài chi tiết hay điểm nhấn cụ thể có thể diễn đạt được những
giá trị chủ đạo mà tổ chức doanh nghiệp muốn tạo ấn tượng, lưu lại hay truyền đạt
cho người thấy nó.
Khẩu Hiệu: Là cách diễn đạt cô đọng nhất triết lý hoạt động, kinh doanh của
một công ty, nó được coi như là một vũ khí quảng cáo, tiếp thị, xây dựng thương
hiệu và cạnh tranh vô cùng quan trọng. Khẩu hiệu là hình thức dễ nhập tâm, không
chỉ được nhân viên mà cả khách hàng và nhiều người khác cũng thường xuyên nhắc
tới. Vì vậy khẩu hiệu thường rất đơn giản dễ nhớ và cũng có tác dụng khích lệ tinh
thần lao động của các thành viên trong doanh nghiệp.
Thứ hai: Yếu tố văn hóa doanh nghiệp vô hình
Triết lý kinh doanh: Thể hiện hình ảnh của doanh nghiệp trong ngành và
trong xã hội. Nó có ý nghĩa như mục tiêu phát triển, xuyên suốt, có ý nghĩa định
hướng cho doanh nghiệp trong cả một thời kỳ phát triển rất dài. Thông qua triết lý
kinh doanh doanh nghiệp tôn vinh một hệ giá trị chủ đạo xác định nền tảng cho sự
phát triển, gắn kết mọi người và làm cho khách hàng biết đến doanh nghiệp. Hiểu
theo một cách khác, triết lý kinh doanh của doanh nghiệp là một tín điều, nhắc nhở
các thành viên về tinh thần, giá trị xã hội nhân văn xuyên suốt mọi hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp đó. Triết lý kinh doanh là kim chỉ nam trong sự nghiệp làm
giàu của doanh nghiệp mà luôn nhận được sự ủng hộ, cộng hưởng của khách hàng,
của xã hội.
Triết lý kinh doanh kinh doanh là sự liên hệ giữa doanh nghiệp với môi
trường kinh doanh bên ngoài, là sứ mệnh nhiệm vụ và phương thức thực hiện sứ
mệnh của doanh nghiệp, là mục tiêu và phương thức đạt mục tiêu của doanh nghiệp.
Triết lý kinh doanh là đặc trưng riêng của mỗi doanh nghiệp và do các thành viên
trong doanh nghiệp sáng tạo ra. Nó trở thành quan niệm ăn sâu vào tiềm thức của
mỗi thành viên và định hướng cho hoạt động của các thành viên, vì vậy triết lý kinh
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
11
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
doanh trở thành giá trị văn hóa vô hình điển hình trong doanh nghiệp phải có thời
gian hình thành và truyền từ đời này sang đời khác.
Giá trị, niềm tin và thái độ của các thành viên trong doanh nghiệp: Giá trị là
khái niệm liên quan đến chuẩn mực đạo đức và cho biết con người cần phải làm gì,
như một doanh nghiệp đánh giá cao tính trung thực nhất quán và sự cởi mở cho rằng
cần hành động một cách thật thà, kiên định và thẳng thắn. Còn niềm tin là đề cập
đến mọi người cho rằng làm thế nào là đúng, làm thế nào là sai.Thực tế, hai khái
niệm này rất khó tách rời vì trong niềm tin luôn chứa đựng các giá trị. Thái độ là
chất gắn kết niềm tin với giá trị thông qua tình cảm, nó là thói quen tư duy theo kinh
nghiệm để phản ứng theo một cách thức nhất quán mong muốn hoặc không mong
muốn đối với các sự vật hiện tượng. Như vậy thái độ luôn cần đến những phán xét
dựa trên cảm giác, tình cảm. Mặt khác thái độ được hình thành theo thời gian từ
những phán xét và những khuôn mẫu điển hình thay vì những sự kiện cụ thể. Thái
độ của con người là tương đối ổn định và có những ảnh hưởng lâu dài đến động cơ
của người lao động. Giá trị, niềm tin hay thái độ đều được hình thành trong quá trình
phát triển của doanh nghiệp. Chúng được các thành viên chấp nhận và có ảnh hưởng
sâu sắc đến việc ra quyết định của từng người. Là một trong các giá trị văn hóa mà
doanh nghiệp cần quan tâm.
Lịch sử phát triển và truyền thống văn hóa là nền tảng cho sự hình thành và
phát triển văn hóa trong doanh nghiệp, thông qua sự hình thành và lịch sử phát triển
của doanh nghiệp chúng ta hiểu được đầy đủ quá trình hình thành, vận động và thay
đổi của các giá trị văn hóa trong doanh nghiệp, những nguyên nhân và ảnh hưởng
của chúng tới quá trình vận động và thay đổi của văn hóa trong tổ chức.
2.4.2 Nội dung trong xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp
a) Nguyên tắc xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Để xây dựng văn hóa doanh nghiệp vững mạnh, trước hết lãnh đạo phải là
tấm gương về văn hóa doanh nghiệp. Tuy lãnh đạo có vai trò quyết định trong xây
dựng văn hóa doanh nghiệp, nhưng nền văn hóa trong mỗi doanh nghiệp phải do
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
12
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
mọi thành viên tạo dựng nên. VHDN phải hướng về con người, và phải phù hợp với
điều kiện bên trong, bên ngoài doanh nghiệp.
- Lãnh đạo phải là tấm gương về văn hóa doanh nghiệp: Lãnh đạo là người
đặt nền móng xây dựng VHDN, và cũng là người chịu trách nhiệm cuối cùng, quan
trọng nhất đối với doanh nghiệp, vì vậy họ phải là tấm gương xây dựng VHDN. Họ
phải đưa ra những quyết định hợp lý trong việc xây dựng hệ thống giá trị văn hóa,
và phải là người đi đầu trong việc thực hiện các mục tiêu đề ra, để làm động lực gắn
kết các thành viên trong công ty.
- VHDN phải do tập thể doanh nghiệp tạo dựng nên: Người lãnh đạo đóng
vai trò đầu tàu trong xây dựng VHDN, nhưng quá trình này chỉ có thể thành công
với sự đóng góp tích cực của mọi thành viên trong doanh nghiệp. Để thu hút nhân
viên quan tâm tới VHDN, doanh nghiệp có thể mở các lớp huấn luyện về VHDN đối
với nhân viên mới, hay thường xuyên trưng cầu dân ý về môi trường, điều kiện làm
việc của doanh nghiệp.
- VHDN phải hướng về con người: Để có sự phát triển bền vững, doanh
nghiệp cần đề ra một mô hình văn hóa chú trọng đến sự phát triển toàn diện của
người lao động. Cần xây dựng môi trường làm việc mà ở đó mọi cá nhân đều phát
huy hết khả năng làm việc của mình.
- VHDN phải phù hợp với cả môi trường bên trong lẫn bên ngoài doanh
nghiệp, phải phù hợp với những điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp, dựa trên
điểm mạnh của doanh nghiệp và phải phù hợp với môi trường kinh doanh, văn hóa
dân tộc.
b) Quy trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp
Có nhiều mô hình được các nhà nghiên cứu đề xuất. Tuy nhiên mô hình được
các doanh nghiệp áp dụng nhiều nhất mà hai tác giả Julie Heifetz & Richard
Hagberg đã đề xuất gồm 11 bước cụ thể như sau:
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
13
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
Bước 1: Tìm hiểu môi trường và các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược doanh
nghiệp trong tương lai. Xem xét có yếu tố nào làm thay đổi chiến lược doanh nghiệp
trong tương lai.
Bước 2: Xác định đâu là giá trị cốt lõi làm cơ sở cho thành công. Đây là bước
cơ bản nhất để xây dựng văn hoá doanh nghiệp. Các giá trị cốt lõi phải là các giá trị
không phai nhòa theo thời gian và là trái tim và linh hồn của doanh nghiệp.
Bước 3: Xây dựng tầm nhìn mà doanh nghiệp sẽ vươn tới. Tầm nhìn chính là
bức tranh lý tưởng về doanh nghiệp trong tương lai. Tầm nhìn chính là định hướng
để xây dựng văn hoá doanh nghiệp. Có thể doanh nghiệp mà ta mong muốn xây
dựng hoàn khác biệt so với doanh nghiệp hiện mình đang có.
Bước 4: Đánh giá văn hóa hiện tại và xác định những yếu tố văn hoá nào cần
thay đổi. Sự thay đổi hay xây dựng VHDN thường bắt đầu bằng việc đánh giá xem
văn hoá hiện tại như thế nào và kết hợp với chiến lược phát triển doanh nghiệp.
Đánh giá văn hoá là một việc rất khó khăn vì văn hoá thường khó thấy và dễ nhầm
lẫn về tiêu chí đánh giá. Những ngầm định không nói ra hay không viết ra thì càng
khó đánh giá. Thường thì con người hoà mình trong văn hoá và không thấy được sự
tồn tại khách quan của nó.
Bước 5: Khi chúng ta đã xác định được một văn hoá lý tưởng cho doanh
nghiệp mình và cũng đã có sự thấu hiểu về văn hoá đang tồn tại trong doanh nghiệp
mình. Lúc này sự tập trung tiếp theo là vào việc làm thế nào để thu hẹp khoảng cách
giữa những giá trị chúng ta hiện có và những giá trị chúng ta mong muốn. Các
khoảng cách này nên đánh giá theo 4 tiêu chí: phong cách làm việc, ra quyết định,
giao tiếp, đối xử.
Bước 6: Xác định vai trò của lãnh đạo trong việc dẫn dắt thay đổi VHDN.
Lãnh đạo đóng vai trò quan trọng cho việc xây dựng VHDN. Họ là người đề xướng
và hướng dẫn các nỗ lực thay đổi. Chịu trách nhiệm xây dựng tầm nhìn, truyền bá
cho nhân viên hiểu đúng, tin tưởng và cùng nỗ lực để xây dựng. Lãnh đạo cũng
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
14
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
đóng vai trò quan trọng trong việc xua tan những mối lo sợ và thiếu an toàn của
nhân viên.
Bước 7: Khi khoảng cách đã được xác định thì việc tiếp theo là soạn thảo một
kế hoạch hành động bao gồm các mục tiêu, hoạt động, thời gian, điểm mốc và trách
nhiệm cụ thể. Cái gì là ưu tiên? Đâu là chỗ chúng ta cần tập trung nỗ lực? Cần
những nguồn lực gì? Ai chịu trách nhiệm về những công việc cụ thể? Thời hạn hoàn
thành?
Bước 8: Phổ biến nhu cầu thay đổi, kế hoạch hành động và động viên tinh
thần, tạo động lực cho sự thay đổi. Sự thay đổi sẽ ảnh hưởng đến đời sống của nhân
viên nên họ cần được biết sự thay đổi đó đem lại điều tốt đẹp cho họ. Sự động viên,
khuyến khích sẽ dễ dàng hơn khi họ được biết vai trò của mình là đóng góp và xây
dựng tương lai doanh nghiệp.
Bước 9: Nhận biết các trở ngại và nguyên nhân từ chối thay đổi và xây dựng
các chiến lược để đối phó. Lôi kéo mọi người ra khỏi vùng thoải mái của mình là
một công việc rất khó. Vì vậy người lãnh đạo phải khuyến khích, động viên và chỉ
cho nhân viên thấy lợi ích của họ tăng lên trong quá trình thay đổi.
Bước 10: Thể chế hóa, mô hình hóa và củng cố sự thay đổi văn hóa. Các hành
vi, quyết định của lãnh đạo phải thể hiện là mẫu hình cho nhân viên noi theo và phù
hợp với mô hình văn hoá đã xây dựng. Trong giai đoạn các hành vi theo mẫu hình lý
tưởng cần được khuyến khích, động viên. Hệ thống khen thưởng phải được thiết kế
phù hợp với mô hình xây dựng văn hoá doanh nghiệp.
Bước 11: Tiếp tục đánh giá VHDN và thiết lập các chuẩn mực mới về không
ngừng học tập và thay đổi. Văn hoá không phải là bất biến vì vậy khi ta đã xây dựng
được một văn hoá phù hợp thì việc quan trọng là liên tục đánh giá và duy trì các giá
trị tốt. Truyền bá những giá trị đó cho nhân viên mới.
Tóm lại, xây dựng VHDN không đơn thuần là liệt kê ra các giá trị mình
mong muốn mà đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các thành viên, sự khởi xướng, cổ vũ,
động viên của lãnh đạo. Với cách hiểu đúng đắn tổng thể về VHDN và với mười
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
15
Trường Đại học Thương Mại Khoa Quản trị doanh nghiệp
một bước cơ bản này sẽ giúp các doanh nghiệp từng bước xây dựng thành công văn
hoá cho mình.
c) Phương pháp xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp
Xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp là một trong những yếu tố giúp
doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi trong môi trường bên ngoài. Những thay
đổi về chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ thông tin…đang tác động đến hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, để xây dựng và bảo tồn, phát triển các giá trị
văn hóa trong doanh nghiệp cần phải có những biện pháp cụ thể:
Biện pháp đầu tiên là: Xây dựng một hệ thống định chế của doanh nghiệp
bao gồm: Xây dựng một hệ thống kiểm soát chặt chẽ và phân tích các công việc các
yêu cầu đối với các hoạt động của doanh nghiệp.
Biện pháp thứ hai là: Xây dựng các kênh thông tin, thu thập và xử lý thông
tin, xây dựng một hệ thống thông tin từ cấp cao nhất đến cấp thấp nhất đảm bảo cho
thông tin đến với các lãnh đạo chính xác và trong thời gian sớm nhất.
Biện pháp thứ ba: Xây dựng các thể chế và thiết chế tập trung, dân chủ như:
Đa dạng hóa các loại hình đào tạo và phát triển nhân lực, tiêu chuẩn hóa các chức
năng nhiệm vụ, quyền hạn, xây dựng cơ chế kết hợp hài hòa các lợi ích để doanh
nghiệp trở thành ngôi nhà chung, là con thuyền vận mệnh của mọi người.
Quá trình xây dựng và phát triển văn hóa doanh nghiệp gồm một số bước cơ
bản sau:
Bước một: Xây dựng các hạt nhân văn hóa doanh nghiệp
Đây là cơ sở để hình thành văn hóa doanh nghiệp, các hạt nhân văn hóa là kết
quả của sự tác động qua lại giữa các thành viên trong doanh nghiệp với nhau. Khi
doanh nghiệp bắt đầu hoạt động, nền văn hóa doanh nghiệp xuất hiện, phát triển và
tự bảo vệ. Văn hóa doanh nghiệp có tính đặc thù nên các hạt nhân văn hóa được
hình thành cũng có tính chất riêng biệt. Văn hóa của các tập đoàn đa quốc gia cũng
khác với văn hóa của các doanh nghiệp liên doanh hay văn hóa của các doanh
Luận văn tốt nghiệp SV: Phạm Thị Sen _ HQ1C
16
