Ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức hoạt động của Trung tâm Thông tin - Tư liệu, trường Đại học Hàng hải

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG TỔ CHỨC
HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM THÔNG TIN - TƯ LIỆU,
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI
Lê Kim Hoàn
21

gày nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ thông tin đặc
biệt là sự ứng dụng ngày càng sâu của công nghệ máy tính vào tất cả các
ngành, các lĩnh vực trong đời sống xã hội đã góp phần làm thay đổi các
phương thức sản xuất truyền thống, tăng cường tính linh hoạt và tự động hoá tất cả
các khâu, các chu trình trong tất cả các lĩnh vực. Trong đó hoạt động thông tin thư
viện là một trong những hoạt động quan trọng trong xã hội thông tin hiện đại, hoạt
động này ngày càng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong tổ chức quản lý,
thu thập, lưu trữ tài liệu, xử lý và phổ biến thông tin đến người dùng tin. Từ chỗ
một thư viện truyền thống phục vụ bạn đọc đến đọc tài liệu một cách giới hạn và
thủ công, ngày nay thư viện đã trở thành một kho tàng số hoá với khả năng lưu trữ,
khả năng tìm kiếm và phố biến thông tin không giới hạn về không gian, thời gian
và khoảng cách địa lý .
Ngày 03/01/2006 Hiệu trưởng Trường Đại học Hàng hải đã ký Quyết định số
01/QĐ-TCCB thành lập Trung tâm Thông tin tư liệu, Trường Đại học Hàng hải.
Trung tâm được thành lập trên cơ sở sát nhập Thư viện và Xưởng in.
Từ năm 1956 với tên gọi ban đầu là thư viện Trường Sơ cấp lái tàu với số tài
liệu ít ỏi, trải qua nhiều thăng trầm, cùng với sự phát triển chung của ngành và của
đất nước, ngày nay Trung tâm Thông tin tư liệu Trường Đại học Hàng hải đã có
nhiều sự thay đổi trở thành một đơn vị hỗ trợ công tác đào tạo chất lượng cao cho
Nhà trường với sự ứng dụng mạnh mẽ của công nghệ thông tin, rất nhiều các công
đoạn trong dây chuyền thông tin tư liệu đã được tự động hoá.
Hiện nay, Trung tâm có hơn 100 máy tính tốc độ cao, 2 đường truyền internet
được tổ chức theo các bộ phận chuyên môn khác nhau như: Các Tổ nghiệp vụ, Tổ
quản trị mạng, phòng đọc điện tử, phòng phục vụ…

21
Giám đốc Trung tâm Thông tin – Thư viện, ĐH Hàng Hải
N

Từ năm 2005 Trung tâm đã ứng dụng phần mềm quản trị thư viện tích hợp
Libol 5.5 - một phần mềm quản lý thư viện hiện đại mà nhiều thư viện lớn trên
cả nước đang sử dụng như: TTTTTV Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Sư
phạm Hà Nội,
Trung tâm xử lý - biên mục tài liu theo chuNn Mac21, và phân loi theo bng
phân loi DDC. Các thao tác ưc thc hin hoàn toàn trên phn mm Libol. Tt
c các phòng c u có máy tính tra cu, bn c có th tra cu tài liu thông qua
mc lc in t OPAC hoc có th truy cp thông qua internet  bt c âu.
N goài ra phn mm Libol còn h tr rt nhiu các hot ng khác như: in mã
vch, qun lý bn c, mưn tr tài liu, in th, thng kê… Vic này giúp cho công
tác qun lý, x lý nghip v và t chc hot ng ca Trung tâm tr nên hiu qu
hơn, tit kim thi gian và công sc cho cán b và bn c.
Hin nay Trung tâm phc v theo 2 cách: kho m và kho óng. Vic qun lý
hot ng lưu thông bng cách s dng công ngh mã vch trên phân h Lưu thông
ca Libol nhanh chóng hiu qu.
Trung tâm có trên 15 ngàn biu ghi thư mc, 250 ĩa CD, hàng trăm tài liu
s hoá và s dng CSDL trc tuyn Proquest Central. Các bn c  2 phòng c
in t có th truy cp và s dng ngun tài nguyên này hoàn toàn min phí.
Website ca Trung tâm Lib.vimaru.vn có gn liên kt  bn c có th truy
cp OPAC, CSDL mt cách d dàng. Các thông tin mưn tr tài liu, cơ cu t
chc, sn phNm dch v, hưng dn s dng, thông tin phn hi… ưc cp nht
thưng xuyên.
Tuy nhiên, vi s lưng trên 20 ngàn bn c trong xu th phát trin
chung thì Trung tâm vn cn có s nâng cp phát trin hơn na v mi mt,
c bit là vic tăng cưng ng dng CN TT, phát trin các sn phNm dch v

thông tin hin i…
Trong thi gian ti cùng vi s phát trin ca N hà trưng, Trung tâm tp
trung theo hưng phát trin thành mt Trung tâm thông tin tư liu hin i, vi s
ng dng mnh m ca CN TT trong t chc, qun lý và phc v bn c nhm
áp ng nhu cu ngày càng cao ca sinh viên và cán b N hà trưng. Các hưng
phát trin tp trung vào mt s mt ch yu sau:
* Chú trng công tác ào to cán b: N âng cao trình  ngoi ng, tin hc và
chuyên môn nghip v
* ào to ngưi dùng tin thích ng vi môi trưng thông tin hin i
* Phát trin các sn phNm và dch v thông tin hin i
Các sn phNm thông tin – thư vin hin i ra i và hot ng trên nn tng
ca máy tính và mng máy tính nên bn thân mi sn phNm ã th hin s can
thip mnh ca CN TT.
- Dch v a phương tin
ây là mt dch v thông tin - thư vin hin i có kh năng áp ng cao các
nhu cu ca bn c v nhiu phương din tip nhn khác nhau như: c, nghe,
xem, download… s dng công ngh máy tính hin i, kh năng a truy cp, truy
cp và s dng trc tip CSDL toàn văn cũng như CSDL thư mc… Có th nói
ây là mt dch v ca thi i mi, trong tương lai rt có kh năng thay th các
dch v c tài liu ơn thun truyn thng. Dch v a phương tin to cho ngưi
dùng nhng cách tip cn ngun tài nguyên mt cách a dng, d dàng và thun
tin hơn.
Vic xây dng dch v a phương tin, Trung tâm ang d kin trin khai
trong năm 2011 sp ti.
- Dch v tra cu
ây là mt loi hình dch v Thông tin - Thư vin tp trung vào vic h tr,
tìm kim thông tin, ào to và cung ng thông tin trn gói cho ngưi dùng tin. Tt
c da trên vn tài liu tra cu phong phú, a dng và hin i. Dch v tra cu
hưng ti nhu cu tìm kim m rng các ngun tài liu mang tính cht tra cu,
phc công tác hc tp và nghiên cu ca ngưi dùng tin.

- Dch v mưn liên thư vin
Dch v mưn liên thư vin (Inter Library Loan services) ra i là mt nhu
cu tt yu trong quá trình hot ng ca các thư vin. Trên thc t, không mt thư
vin nào có th áp ng ưc hu ht các nhu cu v tài liu ca bn c.
Trong thi i bùng n thông tin hin nay, s hp tác gia các thư vin là cn
thit hơn bao gi ht, nhm tit kim ti a kinh phí cho các thư vin và bn c
mà vn m bo s tho mãn v nhu cu tin. ó cũng chính là lý do ti sao chúng
ta cn xây dng dch v mưn liên thư vin ti Vit N am. Trung tâm rt mong
mun ưc chia s và hp tác vi các thư vin, các trung tâm khác  thc hin tt
vic chia s và mưn liên thư vin
- B sung cơ s d liu thư mc và cơ s d liu toàn văn
* Phát trin các b sưu tp bng mã ngun m.
Hin ti Trung tâm ã xây dng ưc mt s b sưu tp mã ngun m phc
v bn c rt hiu qu. Sp ti, Trung tâm tip tc xây dng thêm nhiu b sưu
tp mi, da dng và phong phú hơn, c bit chú trng các b sưu tp theo các
chuyên ngành ào to ca N hà trưng như: Chuyên ngành Hàng hi, Kinh t, Công
trình, óng tàu, in tàu, in t vin thông, Xây dng, Công trình,…
* Tăng cưng các ngun lc thông tin
- N âng cp phn mm Libol 5.5 lên 6.0;
- Tăng cưng cơ s vt cht xây dng thư vin in t;
- Hoàn thin cng thông tin in t;
- B sung tài liu.

Sơ đồ ứng dụng CTT vào hoạt động TT-TV tại Trung tâm

Phòng c in
t s 1, s 2
Các Phòng c,
phòng mưn
Phòng
a
phương tin
T qun tr mng
Máy ch
Dch v tra
cu
X lý nghip v
Biên mc t ng