Các tội phạm môi trường theo Luật hình sự Việt Nam và thực tiễn xét xử trên địa bàn thành phố Hà Nội

KHOA LUT



NGễ NGC DIM



CáC TộI PHạM MÔI TRƯờNG THEO LUậT HìNH Sự VIệT NAM
Và THựC TIễN XéT Xử TRÊN ĐịA BàN THàNH PHố Hà NộI

Chuyờn ngnh: Lut hỡnh s v t tng hỡnh s
Mó s: 60 38 01 04



LUN VN THC S LUT HC




Ngi hng dn khoa hc: GS. TSKH Lờ Vn Cm




H NI - 2014
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!



Ngô Ngọc Diễm








MỤC LỤC


Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Các từ viết tắt
Danh mục các bảng

MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1: TÌNH HÌNH VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN
XÉT XỬ TỘI PHẠM VỀ MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ HÀ NỘI 10
1.1. Tình hình vi phạm pháp luật về môi trƣờng trên địa bàn
thành phố Hà Nội trong những năm gần đây 10
1.1.1.  11
1.1.2. 
 12
1.1.3.  13
1.1.4.  14
1.1.5.  14
1.1.6.  15
1.2. Thực tiễn xét xử đối với các tội phạm về môi trƣờng trên địa
bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2008 - 2013 15
1.3. Đánh giá kết quả đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật
và các tội phạm về môi trƣờng trên địa bàn thành phố Hà
Nội, những tồn tại, vƣớng mắc và các nguyên nhân cơ bản 21
1.3.1.  21
1.3.2.  25
Chƣơng 2: PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ NƢỚC
TRÊN THẾ GIỚI VỀ CÁC TỘI PHẠM VỀ MÔI TRƢỜNG 31
2.1. Khái niệm và cơ sở lý luận của việc quy định các tội phạm về
môi trƣờng trong luật hình sự Việt Nam 31
2.1.1.  31
2.1.2. 
 33
2.2. Khái quát lịch sử hình thành và phát triển của các tội phạm
về môi trƣờng trong luật hình sự Việt Nam từ khi ban hành
Bộ luật hình sự năm 1985 đến nay 43

2.2.1. Giai 
 45
2.2.2.  47
2.3. Những dấu hiệu pháp lý hình sự về các tội phạm môi trƣờng 53
2.3.1.  53
2.3.2.  55
2.3.3.  59
2.3.4.  61
2.3.5.  62
2.4. Pháp luật hình sự một số nƣớc trên thế giới về các tội phạm
về môi trƣờng 64
2.4.1.   64
2.4.2.  C 65
2.4.3  C 67
Chƣơng 3: HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ CÁC GIẢI PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ ÁP DỤNG QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH
SỰ VIỆT NAM VỀ CÁC TỘI PHẠM VỀ MÔI TRƢỜNG 69
3.1. Những chủ trƣơng, định hƣớng cơ bản trong việc bảo vệ môi
trƣờng và hoàn thiện các tội phạm về môi trƣờng 69
3.1.1. 
 69
3.1.2.            
 71
3.2. Nội dung kiến nghị hoàn thiện quy định của Bộ luật hình sự
Việt Nam về các tội phạm về môi trƣờng 72
3.3. Những giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ
luật hình sự Việt Nam về các tội phạm về môi trƣờng 84
3.3.1.              
 84
3.3.2. T 

 85
3.3.3.  96
KẾT LUẬN 99
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 102
PHỤ LỤC


CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLHS:

BVMT:



CTNH:

TAND:

TNHS:

VSATTP:


DANH MỤC CÁC BẢNG

 
 17
 
 17
 
 18
 
 18
 
 18
 
 19
 

 19






1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

B
  


 


  [41].
 


c
 h
t





 Theo
, 
, 
 8
p
   ; c c

2

;
 p


 
; 
2010, p
; 
tra 
              

; 011, p

; 
 

;
, p
 

2013 p; c
c 
 [5]. ua s

c

 

3
(BLHS) 
:  

 

 
d. 
              


               

    
m

 [21].
            
           
h
h, 
, 


               
 
              TNHS (
 )        


4

; v.v
           
Các tội phạm về môi trường theo luật hình
sự Việt Nam và thực tiễn xét xử trên địa bàn thành phố Hà Nội 

.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài

    


- 

  

 




 
 

* Dưới góc độ đề tài nghiên cứu : 1) 
: Tội phạm về môi trường -
Giải pháp phòng, chốngS. TS. - 
  ; 2)           :
Những vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và giải pháp phòng, chống

5
;
  Tội phạm về môi trường -
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn     
; v.v
* Dưới góc độ sách chuyên khảo, tham khảo 

1) Tội phạm về môi trường - Một số vấn đề về lý luận và thực tiễndo PGS.
 Nxb. Q 2007; 2)
Trách nhiệm hình sự của pháp nhân trong pháp luật hình sựdo PGS.TS
 , N2011; 3)
Giáo trình luật hình
sự Việt Nam (Phần các tội phạm) t - 

Bình luận khoa học BLHS, Phần các tội phạm, T
 2002; v.v
* Ngoài ra, còn có các bài viết đăng tải trên các tạp chí : Lực
lượng Công an nhân dân nâng cao trách nhiệm và hiệu quả trong công tác
bảo vệ môi trường ng
         2007);  Công tác phòng,
chống tội phạm về môi trường trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế 
 3)
Tăng cường đấu tranh phòng chống tội phạm về môi trường trong thời kỳ
hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế , T
C /2007; v.v
, 
 1) Vấn đề tội phạm
hóa một số hành vi xâm hại môi trường trong pháp luật hình sự Việt Nam
hiện hànhGS.TSKH.  

6
7/2001; 2) Pháp nhân có thể là chủ thể của tội phạm hay không 
PGS.TS. L/1999; Những cơ sở lý
luận và thực tiễn của việc quy định các tội phạm về môi trường trong BLHS
năm 19992002Tội phạm
môi trường trong pháp luật hình sự của một số nước Đông Nam Á
 8 Nhận thức chung đối với tội phạm vê môi

trường và một số vấn đề liên quan,  4 
 



, 



, Các tội phạm về môi
trường theo luật hình sự Việt Nam và thực tiễn xét xử trên địa bàn thành
phố Hà Nội 
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
M 
ng; n

s
 trong , 
sung 2009 


7
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

sau :

- 2013 



 



 
LHS 
LHS 

LHS  
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu của luận văn
 - 

.
4.2. Phạm vi nghiên cứu của luận văn


 2008 - 2013
  
             

8
 
ta .
5. Cơ sở lý luận và các phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
-


5.2. Các phương pháp nghiên cứu





6. Những điểm mới về mặt khoa học của luận văn
            




 




;

LHS 


9

 .
7. Kết cấu của luận văn

 
Chương 1: 
 
Chương 2: 


Chương 3: 


















10
Chƣơng 1
TÌNH HÌNH VI PHẠM PHÁP LUẬT
VÀ THỰC TIỄN XÉT XỬ TỘI PHẠM VỀ MÔI TRƢỜNG
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

1.1. Tình hình vi phạm pháp luật về môi trƣờng trên địa bàn thành
phố Hà Nội trong những năm gần đây

   



     
2
     
 [4].
Hin nay,    cao, 01 khu ch xut,
   p, 41 c        
truyn thng); 11.041 doanh nghit, nhp kh
30 doanh nghip nhp khu ph liu, 249 doanh nghip nhp kh
p ho
m, ch , 408 ch
h s
sao); 265 doanh nghip kinh doanh vn ti (113 doanh nghip kinh doanh taxi,
139 doanh nghip kinh doanh vn tnh, 13 doanh nghip kinh doanh xe
); 251 doanh nghip sn xut (139 doanh nghip sn
xu
kinh doanh vii tng s 1.291 tru,
430 c  sang trinh vi
s y t (bnh vin TW: 21, bnh vii: 10, bnh vii: 49, bnh

11
vi
dch v y tc c truy 
 sn xut thu kinh doanh thu kinh
 kinh doanh m phm nhp kh
sn xut, kinh doanh dch v  qu; cp
huyn qu, cp
p th;  dch v thng ph
ting bng sn xu
 sn xut g n vt

thit k 937 tring 1.250 v  t 963
tri  yu
);
 git m  git m tp trung);  sn
xu sn xuc bo v thc
v   sn xut, ch bi ng thy s  
nghip; 1.116 tr 1000 con tr
m ch yu  mt s huyn ngoch Tht,
           n; 754
trang trm)[4].
i, t nhn v , kinh t
hi, an ninh trt t c  ch t

1.1.1. Trong lĩnh vực xây dựng cơ bản và môi trường đô thị

 



12
q
q

 
  
              

1.1.2. Trong lĩnh vực khai thác tài nguyên, kháng sản, đa dạng sinh
học, nông nghiệp nông thôn, làng nghề
g 






 
 
              
 
 .
             

 


 
 

13
 
     c       

m; h
  [10].


 


1.1.3. Trong lĩnh vực thương mại, xuất nhập khẩu, du lịch



, trong

 

. , 
               



g 

 


14
1.1.4. Trong lĩnh vực công nghiệp, quản lý chất thải nguy hại

, 





 

   ,

 


   


 [11].
1.1.5. Trong lĩnh vực y tế, an toàn vệ sinh thực phẩm





cho gia

h 
               

15



[9].

 

 

.

 
.

1.1.6. Trong lĩnh vực làng nghề thủ công
 






1.2. Thực tiễn xét xử đối với các tội phạm về môi trƣờng trên địa
bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2008 - 2013
  BLHS n         
N 


TNHS 

16
  
LHS 
                
Sau khi BLHS 


TNHS

TNHS 



        

 

TNHS [43].

t 
 

0
   
t [5].
 - 2013T
 
 , 


17
 t
 
[4].

 
  




Bảng 1.1. Thống kê vụ án và các bị cáo phạm các tội về môi trƣờng trên
địa bàn thành phố Hà Nội bị Tòa án đƣa ra xét xử năm 2008
Cấp
Điều

Thụ lý
Giải quyết
Hình phạt áp dụng
Vụ
Bị cáo
Vụ
Bị
cáo
CTK
giam
giữ
Treo
Dưới
3
năm
Từ 3
đến 7
năm
Từ 7
đến 15
năm

190
2
6
2
6
0
4
2

0
0

190
3
4
3
4
0
4
0
0
0
Tổng

5
10
5
10
0
8
2
0
0
Nguồn: Báo cáo của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội

Bảng 1.2. Thống kê vụ án và các bị cáo phạm các tội về môi trƣờng trên
địa bàn thành phố Hà Nội bị Tòa án đƣa ra xét xử năm 2009
Cấp
Điều

Thụ lý
Giải quyết
Hình phạt áp dụng
Vụ
Bị
cáo
Vụ
Bị
cáo
Cải tạo
không
giam giữ
Treo
Dưới
3
năm
Từ 3
đến 7
năm
Từ 7
đến 15
năm

190
0
0
0
0


190
15
21
14
20
1
17
1
1

Tổng

15
21
14
20
1
17
1
1
0
Nguồn: Báo cáo của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội

18
Bảng 1.3. Thống kê vụ án và các bị cáo phạm các tội về môi trƣờng trên
địa bàn thành phố Hà Nội bị Tòa án đƣa ra xét xử năm 2010

Cấp
Điều
Thụ lý
Giải quyết
Hình phạt áp dụng
Vụ
Bị
cáo
Vụ
Bị cáo
Cải tạo
không
giam
giữ
Treo
Dưới
3
năm
Từ 3
đến 7
năm
Từ 7
đến 15
năm

190
0
0
0
0


190
14
16
14
16
0
3
13


Tổng

14
16
14
16
0
3
13
0
0
Nguồn: Báo cáo của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội
Bảng 1.4. Thống kê vụ án và các bị cáo phạm các tội về môi trƣờng trên
địa bàn thành phố Hà Nội bị Tòa án đƣa ra xét xử năm 2011

Cấp
Điều
Thụ lý
Giải quyết
Hình phạt áp dụng
Vụ
Bị
cáo
Vụ
Bị
cáo
Cải
tạo
không
giam
giữ
Treo
Dưới
3
năm
Từ 3
đến 7
năm
Từ 7
đến
15
năm

190
0

0
0
0





/ 
190
14
16
14
16
0
3
13


Tổng

14
16
14
16
0
3
13
0
0

Nguồn: Báo cáo của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội
Bảng 1.5. Thống kê vụ án và các bị cáo phạm các tội về môi trƣờng trên
địa bàn thành phố Hà Nội bị Tòa án đƣa ra xét xử năm 2012
Cấp
Điều
Thụ lý
Giải quyết
Hình phạt áp dụng
Vụ
Bị
cáo
Vụ
Bị
cáo
Cải
tạo
không
giam
giữ
Treo
Dưới
3
năm
Từ 3
đến 7
năm
Từ 7
đến 15
năm


190
1
6
1
6
0
0
3
3

/
190
23
34
23
34
11
17
5
1

Tổng

24
40
24
40
11
17
8

4
0
Nguồn: Báo cáo của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội