Chức năng kinh tế của nhà nước Việt Nam hiện nay - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT





NGUYỄN ĐỨC THƯỜNG






CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM HIỆN
NAY - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN






LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2011



ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT



NGUYỄN ĐỨC THƯỜNG





CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM HIỆN
NAY - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

Chuyên ngành : Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số : 60 38 01



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Văn Động



HÀ NỘI - 2011

MỤC LỤC



Trang

Trang phụ bìa


Lời cam đoan


Mục lục


MỞ ĐẦU
1

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA NHÀ
NƯỚC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
7
1.1.

Khái niệm, đặc điểm chức năng kinh tế của Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
7
1.2.
Nội dung, hình thức, nguyên tắc và phương pháp thực hiện
chức năng kinh tế của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam
16
1.2.1.
Nội dung thực hiện chức năng kinh tế
16
1.2.1.1.
Nhà nước thực hiện chức năng quản lý vĩ mô nền kinh tế
bằng pháp luật và các công cụ quản lý kinh tế khác
18
1.2.1.2.
Nhà nước thực hiện chức năng quản lý đối với doanh
nghiệp nhà nước và các tập đoàn kinh tế nhà nước
24
1.2.2.
Hình thức thực hiện chức năng kinh tế của Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
28
1.2.3.
Các nguyên tắc thực hiện chức năng kinh tế của Nhà nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
29
1.2.4.
Phương pháp thực hiện chức năng kinh tế
32

1.3.
Các cơ quan thực hiện chức năng kinh tế của Nhà nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
35
1.4.
Những điều kiện đảm bảo thực hiện chức năng kinh tế của
Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
37
1.4.1.
iu kin v chớnh tr
37
1.4.2.
iu kin v kinh t
38
1.4.3.
iu kin vn húa - xó hi
40
1.4.4.
iu kin phỏp lý
42

Chng 2: THC TRNG CHC NNG KINH T CA NH NC
CNG HềA X HI CH NGHA VIT NAM HIN NAY
44
2.1.
Thnh tu v nguyờn nhõn
44
2.1.1.
Về việc quản lý vĩ mô nền kinh tế bằng pháp luật và các
công cụ quản lý kinh tế

45
2.1.2.
V vic vn dng cỏc nguyờn tc, phng phỏp qun lý
kinh t v cỏc iu kin bo m thc hin chc nng kinh
t ca nh nc
49
2.1.3.
V cỏc c quan thc hin chc nng kinh t v i ng cỏn
b, cụng chc qun lý kinh t
50
2.1.4.
V t chc, hot ng ca cỏc doanh nghip nh nc v
tp on kinh t nh nc
53
2.2.
Một số hạn chế, bất cập và nguyên nhân
54
2.2.1.
Những hạn chế, bất cập của hệ thống pháp luật kinh tế và
các công cụ quản lý kinh tế vĩ mô
55
2.2.2.
Những hạn chế, bất cập trong tổ chức động của cỏc c quan
thực hiện chức năng kinh tế và đội ngũ cán bộ, công chức
quản lý kinh tế
57
2.2.3.
Những hạn chế, bất cập trong quản lý các doanh nghiệp nh
nc v các tập đoàn kinh tế nhà n-ớc
61

Chng 3: NHNG GII PHP NNG CAO HIU QU THC
HIN CHC NNG KINH T CA NH NC
CNG HềA X HI CH NGHA VIT NAM
65
3.1.
Hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh tế và các công cụ quản
lý kinh tế
66
3.2.
Hoàn thiện về tổ chức và hoạt động của các cơ quan thực
hiện chức năng kinh tế và đội ngũ cán bộ, công chức quản
lý kinh tế
70
3.3.
Hon thin chc nng qun lý i vi cỏc doanh nghip nh
nc v cỏc tp on kinh t nh nc
74

KT LUN
77

DANH MC TI LIU THAM KHO
80

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 


ng








-"


"
xã
 


 



hoàn th              

2

 ra


 nay khi kinh 




 
             

      
 
 

ch             




 
 
, thì các cá nhâ



xã
 
3

"Chức năng kinh tế của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam hiện nay - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn" 
 
2. Tình hình nghiên cứu


nhi  
Chức năng
kinh tế của nhà nước - lý luận và thực tiễn ở Việt Nam, (Nxb Công an nhân
dânNhà nước và pháp lụât trong sự nghiệp đổi mới
của chúng ta, (Nxb 
Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế,   

 
 



 
             

 

3. Mục đích, phạm vi nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn
 
 
c trng ca ch cc 
4
  Vit Nam  phân tích nh  c m và
nguyên nhân;  nhm, ng và gii pháp nâng cao
hiu qu thc hin ch    c  c     
 Vit Nam 
 o nhân dân, vì nhân dân.
Lu s tp trung nghiên c lý lun v c và
pháp lut các v lý lun v ch cc; các
chính sách cc v nn kinh t th ng 

 và vai trò quu hành nn kinh t th ng xã
 n hin nay. Lu khôngnghiên c
nghiên cu ch ci nh qun lý nhà
c, trit hc hay kinh t hc
  m u, phm vi nghiên cu, lu 
nhng nhim v ch yu sau:
- Làm rõ khái nim chm ch
cc  Vit Nam;
- Làm rõ ni dung, hình thc thc hin
chu kin bm cho vic thc hin ch
t cc  Vit Nam;
- Phân tích thc trng ch cc 
 Vit Nam qua nhm và nguyên nhân;
- Lun ging nâng cao vic thc hin ch
t cc  Vit Nam và kin ngh các gii pháp
hoàn thin ch cc  Vit Nam
4. Cơ sở khoa học và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn

 -  - nhà
5
  
txã
 
     trình bày và      
 
 ; n





         - Lênin



5. Những điểm mới của luận văn


 
       

-          
u kin
bm cho vic thc hin ch cc 
 Vit Nam;
- ng nâng cao thc hin ch ca
c qua h thng pháp lut kinh t; t chc và hong ca b máy
quc v kinh t, công chc qun lý kinh t; t
chc và hong ca các doanh nghic, t c;
6
- 

xã
.
6. Ý nghĩa thực tiễn của luận văn

 c  Vic
tin trong vic nghiên cu hoàn thinh ca pháp lut hin hành v
ch cng thu nghiên cu phc v
quá trình ci cách hành chính  Vit Nam.


 
 
7. Kết cấu của luận văn
             
 
Chương 1 lý lun ca chkinh t cc 
 Vit Nam.
Chương 2: Thc trng ch cc 
 Vit Nam hin nay.
Chương 3: ng và gii pháp nâng cao hiu qu thc hin
ch cc  Vit Nam.
7
Chng 1
C S Lí LUN V CHC NNG KINH T
CA NH NC CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM

1.1. Khỏi nim, c im chc nng kinh t ca Nh nc Cng
hũa xó hi ch ngha Vit Nam
Trong bi cnh hin nay, khi mi mt ca i sng xó hi luụn vn
ng, bii v phỏt trin khụng ng bo m cho cỏc mc tiờu, k
hoch, ng phỏt trin v bn cht cc, thỡ cỏc nc cn
phi cú nhng, bing cn thit bm cho s
vng, bii v phỏt trin ca xó hi nh
ng. i sng kinh t - xó hi bao gm nhic, m mi
c li cú nhc thự riờng cho nờn yờu ci vi nc l
ph ra nhng, bin u chnh phự hp vi
cỏc quy lut vng, bii v phỏt trin ca tc. Xột theo khớa
cnh khoa hc phỏp lý, cỏc hot ng ng xuyờn, liờn tc, ch yu, cú tớnh
nh lõu di ca nc gi l cha nh nc. Trờn c
ờn lý lun v thc tin, hin nay vn cũn nhim, ý kin

khỏc nhau v khỏi nim chc cho nờn vic lm sỏng t
khỏi nim ch a N c l nhu cu cn thit i vi cỏc nh
nghiờn cu lut hc, cỏc nh qun lý kinh t.
Theo

N:"Ph-ơng h-ớng hoạt động chủ yếu của Nhà n-ớc thể hiện bản
chất, vai trò, sứ mệnh xã hội và mục tiêu của Nhà n-ớc" [35, tr. 163]; "những
ph-ơng diện, mặt hoạt động cơ bản của nhà n-ớc nhằm thực hiện những
nhiệm vụ đặt ra tr-ớc nhà n-ớc"

[25, tr. 61]; "hoạt động chủ yếu của nhà n-ớc,
8
thể hiện trực tiếp và đầy đủ nhất bản chất, vai trò xã hội, nhiệm vụ chiến l-ợc,
mục tiêu lâu dài của nhà n-ớc"

[21, tr. 33]; "những ph-ơng diện (mặt) hoạt
động chủ yếu của nhà n-ớc nhằm để thực hiện những nhiệm vụ đặt ra tr-ớc
nhà n-ớc" [35,

tr. 51];"hoạt động nhà n-ớc cơ bản nhất, mang tính th-ờng
xuyên, liên tục, ổn định t-ơng đối, xuất phát từ bản chất, cơ sở kinh tế - xã
hội, nhiệm vụ chiến l-ợc, mục tiêu cơ bản của nhà n-ớc và có ý nghĩa quyết
định tới sự tồn tại và phát triển của nhà n-ớc"

[28, tr. 106]. ,
g
cỏc tiờu chớ l
v do bản chất, cơ sở kinh tế-
xã hội, nhiệm vụ chiến l-ợc và mục tiêu lâu dài của nhà n-ớc quyết định,
trong đó bản chất của nhà n-ớc là nhân tố chủ yếu nhất và quan trọng nhất.

Đối với các nhà n-ớc chủ nô, phong kiến, t- sản, về bản chất, cơ sở kinh tế-xã
hội, nhiệm vụ chiến l-ợc, mục tiêu lâu dài cơ bản là giống nhau, cụ thể: trong
lĩnh vực đối nội và đối ngoại đều thực hiện chức năng bảo vệ, duy trì chế độ t-
hữu về t- liệu sản xuất và sản phẩm lao động; đàn áp nhân dân lao động về
chính trị, t- t-ởng; tiến hành chiến tranh xâm l-ợc nhằm nô dịch các dân tộc
khác. Còn đối với các n-ớc




,





-








,

,












: "


"




"

" (2

1992), Nhà n-ớc
9
thực hiện những chức năng mang tính xây dựng và sáng tạo vì mục tiêu dân
giàu, n-ớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh bao gồm:
Tổ chức và quản lý nền kinh tế thị tr-ờng; tổ chức và quản lý
văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ; chức năng xã hội (từ "xã
hội" đ-ợc hiểu theo nghĩa hẹp); giữ vững an ninh chính trị, trật tự,
an toàn xã hội; bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của công
dân; bảo đảm cho pháp luật luôn luôn đ-ợc tôn trọng và thực hiện
đầy đủ, nghiêm chỉnh, thống nhất; bảo vệ Tổ quốc; thiết lập, củng
cố, phát triển các mối quan hệ và sự hợp tác với tất cả các n-ớc trên
thế giới, không phân biệt chế độ chính trị và xã hội khác nhau trên
các nguyên tắc: cùng tồn tại hòa bình, tôn trọng độc lập, chủ quyền,
toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không xâm l-ợc nhau, không can thiệp
vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng và cùng có lợi; tham gia
vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập
dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội

[28, tr. 53].




,

. ,

đ-ợc hiểu

chủ yếu, quan trọng nhất
mang tớnh th-ờng xuyên, liên tục thể hiện bản chất


,



, .


10
N
              , doanh
á nhân kinh doanh trong xã  khái
 ,
 và phân tích quá trình hình thành vai trò
              
 . V 
    
    và trong        
 .
 Vit Nam, sau khi Cách mng tháng Tám thành công, 
 n kinh t k hoch hoá tp trung 


th hin qunh ca Hin pháp và pháp lut. 


 in pháp
u tiên ca Vit Nam - Hinh: "Quyu
ca công dân m bo" u 12)c Vit Nam dân ch cng
c lnh s 104/SL ngày 1/1/1948 ca Ch tch Chính
ph Vit nam dân ch cng hoà nh các nguyên tn ca Doanh
nghip quc gia nh: "Doanh nghip quc gia là mt doanh nghip thuc
quyn s hu ca quc gia và do quu khin" u 2), vi mc tiêu:
"1-Tho mãn các nhu cu ti yu ca Quc gia, 2-u hoà hong kinh t
c, 3- Bo v nn kinh t quc gia, 4- Sinh li cho nn tài chính quc
gia" u 4); và nguyên tc hong: "Các doanh nghip quu hot
ng bng "ngân qu t tr" không thu" u 8). Sau
này, trong thi xây dng ch i, lu tiên nn kinh t 
 nh trong Hi, các quy nh v ch  kinh
t và xã hi (t u 22). Theo Hi các hot
ng kinh t cc tin hành theo  và Nhà
n
11

 "hình thc s
hu cc tc là ca toàn dân, hình thc s hu ca hp tác xã tc là
hình thc s hu tp th cng, hình thc s hu ci
 ng riêng l, và hình thc s hu c   n dân tc" u 11);
ng th nh kinh t quc doanh gi o trong nn
kinh t qun: "Kinh t quc doanh
thuc hình thc s hu ca toàn dân, gi o trong nn kinh t
quc dân vc bm phát tri" u 12); Hin pháp
c bo h quyn s hu sn xut ca
i làm ngh th ng riêng l n dân tc và
bo h quyn s hu ca công dân v ca ci thu nhp hp pháp, ca c

dành, nhà  và các th vt dng riêng khác. Tuy nhiên, ch c ta
thng nhc lp hoàn toàn thì nn kinh t k hoch hoá tp trung phát trin
mnh m nht. 



 1980, c tin hành cách mng v
quan h sn xung dn, s dng và ci to các thành phn kinh t phi xã
hi ch t lp và cng c ch  s hu xã hi ch  u
sn xut nhm thc hin mt nn kinh t quc dân ch yu có hai thành phn:
thành phn kinh t quc doanh thuc s hu toàn dân và thành phn kinh t
hp tác xã thuc s hu tp th cng kinh t quc doanh
gi vai trò ch o trong nn kinh t qu   c phát tri  
( 18). 







 





 ,
 















 ( 33);  c gi c quyn v ngoi
i quan h kinh t khác vc ngoài (21); C kinh
t quc doanh ho    ng, nhim v ca k hoch Nhà
c; thc hin ch  hch toán kinh t, ch  th ng và ch  trách
nhim cá nhân (22).  , 










12











 





: a) c qun lý nn
kinh t ch yu bng mnh lnh hành chính da trên h thng ch tiêu pháp
lnh chi tit t trên xui; các doanh nghip ho
các quynh cc có thm quyn và các ch tiêu pháp lnh
c giao; 
 ; b) 
 ,  











; c) 
 , 

 , 



































 .








































 , 


 












 , 










,  i biu  cng 























 . S
chuyi t nn kinh t k hoch hóa tp trung sang nn kinh t th ng
ng   Vii mi v th
ch và thit ch c, th hin  s n v vai trò kinh t ca
a nn kinh t  
nh vai trò kinh t ng ca Nc 
Vit Nam. Nn kinh t quc dân ca Vit Nam theo mô hình kinh t th
ng  là nn kinh t sn xut hàng hóa có nhiu
thành ph th ng, trên nguyên tc t do kinh doanh,
các doanh nghip, các ch th c lp v tài sn, nhân danh chính
mình tham gia vào các quan h kinh t mng theo nguyên tc t
t. Mt khác, nn kinh t th ng  Vic 








nh là nn kinh t th ng , 





vic xây dng nn kinh t th ng  Vit Nam không ch n nhm
13
m kinh t mà phi ly s tng kinh t , làm
u ki phát tring các nhu cng ca xã hi, phát
trii toàn din.
Nhm  nêu trên quynh s i vai trò kinh t ca
c khi chuyn t mô hình kinh t k hoch hóa tp trung sang nn kinh
t th ng .   kinh t hóa
to thng nht toàn b nn kinh t quc
ng thu hành, t chc các hong kinh t 
trong nn kinh t th ng, yêu ct ra là pha
c 

i qu

 nn kinh t quc dân. ong
kinh t và qu

sn xut kinh doanh là quyn ca  , Nhà
c  u chnh các hong kinh t v
công quy

 không can thip mt cách trc tip vào các quan h th
ng. Trong nn kinh t th ng 
vai trò kinh t cc th hin  nhm n sau:
a) c bng pháp lu th, to ra

khung pháp lí cho các hong kinh t; b) c to ra môi
ng thun li v quc phòng, an ninh, chính tr, xã hi, ngoi
giao cho hong kinh t; c) c bng pháp lua
và phòng chng các yu t phn th ng, phn kinh doanh; duy
trì trt t kinh t, gi n sc dân tc trong phát trin
nn kinh t - xã hi; d)  c bng pháp lu nh ra các
c gii quyt tranh chp trong hong kinh t và thc
thi s m m bo trt t kinh t; d)  c thông qua các
công c n t, tín dn
nn kinh t nhm kim soát và hn ch hu qu trong các bing
bt li ca th ng; e) c thông m
bo tính hiu qu, tính nh ca nn kinh t qum bo
14
phúc li chung cho toàn xã hi; f) c bng pháp lum
bo s phát trin hài hòa gia kinh t và xã hm bo s dng
khai thác hp lí các ngun tài nguyên, bo v môi sinh; g) Nhà
i m ng và bo tr cho nn kinh t t
c hi nhp vào nn kinh t khu vc và th gii [11, tr. 28].
Trong nn kinh t th ng , 






 












 không loi tr mà b sung
cho nhau trong mi liên h bin chng gia quy lut kinh t khách quan và s
vn dng các quy lu   ng qu c. Nói cách
khác, trong nn kinh t th ng xã h, vai trò ca
nh t chính nhng yêu cu ni ti ca nn kinh t th
hin s phân công phi hp vai trò ccác yu t trong h thng hoàn chnh
c, các ch th kinh t và th y nu trong nn kinh t
k hoch hóa tp trung, vai trò kinh t cc Vic th hin
mt cách trc tip thì trong nn kinh t th   ng   
c th hin mt cách gián ti tha nhn và
tôn trng vai trò ca th trng.






 m ca
nn kinh t th ng ,   ch
kinh t cc  Vit Nam (hay ch
chc và qun lý kinh tc hiu là nhng hong ch yu, quan trng
nhng xuyên, liên tc th hin bn cht cc 
 Vit Nam nhm thc hin các mn ca nhà

c kinh t.
Tóm li, k t 



i bi



ng (tháng 12
1986), c tin hành qun lý kinh t, xã hi theo nguyên tng
c qun lý, nhân dân làm ch nhm mc
mnh, xã hi công bng, dân ch c hin công nghip hoá,
15
hin  th ng , bo
m ch ng hi nhp kinh t quc t. Ch t chc, qun lý nn kinh
t th ng  ca Vit Nam có mt s 
:
Thứ nhất,  
   : "

 
-Lênng lãnh
 
    "     .     ra

nói riêng: a) 
-

b) V

 
;  hoá là 
 c)  

Thứ hai, vic thc hin ch  t chc, qun lý nn kinh t th
nng  ca Vit Nam phi bnh
ng 
          do

              
 c
 c
16
 c
trong   bì và giúp
 c  

c c
 [12].
Thứ ba, Nc qun kinh t th ng xã
  bng pháp lut và các công c qun lý kinh t  
hoch phát trin kinh t; các chính sách kinh t; b
 công chc nhà c.
1.2. Nội dung, hình thức, nguyên tắc và phƣơng pháp thực hiện
chức năng kinh tế của Nhà nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
1.2.1. Nội dung thực hiện chức năng kinh tế
 phân tích khái nim và ch ra mt s a chc
nh t cc  Vit Nam nêu trên, thì
ni dung ca cht cc  Vit
Nam gm: Xây dng chính sách phát trin kinh t; xây dng pháp lut v

kinh t và qun lý kinh t; t chc thc hin chính sách và pháp lut kinh t;
kim tra, giám sát vic thc hin pháp lut v kinh t; x lý các vi phm chính
sách, pháp lut và qun lý kinh t. Tuy nhiên,  Vit Nam hin nay có nhiu
cách tip cn khác nhau v ch cc 
 Vit Nam trong nn kinh t th p cn t  công
c quc thì ni dung thc hin ch cc
th hin  nhên sau: a) u chnh hong kinh t
bng pháp lut và các công c qu   b) c thc hin
chi vi kinh t c; c) c thc hin ch
kinh t thông qua t chc và hong ca b c
;
hoc xem xét t
17
chcc, thỡ ch cc trong nn
kinh t th ng gm nhng ni dung sau:
- Xây dựng và thông qua các ch-ơng trình phát triển kinh tế ngắn hạn
và dài hạn, trên cơ sở đó định h-ớng cho toàn bộ nền kinh tế quốc dân phát
triển trong các điều kiện thị tr-ờng; xây dựng, thông qua, tổ chức thực hiện
một chính sách tài chính, tiền tệ hợp lý, đảm bảo giá trị đồng tiền quốc gia,
góp phần ổn định thị tr-ờng vốn; xây dựng và thực hiện một chính sách đầu t-
hợp lý, xác định các lĩnh vực đ-ợc -u tiên đầu t Nhà n-ớc áp dụng các biện
pháp cần thiết cho nền kinh tế quốc dân thông qua việc thực hiện các chế độ
-u đãi về tín dụng, chế độ thuế, chế độ tài trợ, giúp đỡ; nhà n-ớc áp dụng các
biện pháp để bảo vệ sản xuất trong n-ớc, chống độc quyền, làm hàng giả,
buôn lậu qua biên giới;
- Củng cố, phát huy quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa; phát triển lực
l-ợng sản xuất trên cơ sở áp dụng những thành tựu mới nhất của khoa học kỹ
thuật vào sản xuất; hoàn thiện cơ chế quản lý nền kinh tế bằng những ph-ơng
pháp mới nh- xây dựng và thực hiện các ch-ơng trình, kế hoạch, pháp luật về
phát triển kinh tế, sử dụng hệ thống các đòn bẩy, các kích thích kinh tế; kiểm

tra giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật kinh tế; thực hiện phân
phối theo lao động; giải quyết các vấn đề xã hội có ảnh h-ởng trực tiếp tới sự
phát triển kinh tế và quản lý kinh tế; mở rộng kinh tế đối ngoại.
n hin nay, khi Vii nhp sõu rng vo nn
kinh t quc t, thỡ ch cc th hin ch yu qua
vic t chc, qun l n kinh t bng phỏp lut v s
dng cỏc cụng c qun lý kinh t ng th p trung xõy
dng, phỏt trin cỏc doanh nghip, t bm cho
hong kinh t cng cng v Nh
c. i dung ca ch cc Cng hũa xó hi
ch Vit c th hin tp trung hong qu nn
18
kinh t bng phỏp lut v cỏc cụng c qun lý kinh t xõy dng
chớnh sỏch, k hoch phỏt trin kinh t - xó hi; hong qui vi
doanh nghip v cỏc t c.
1.2.1.1. Nh nc thc hin chc nng qun lý v mụ nn kinh t bng
phỏp lut v cỏc cụng c qun lý kinh t khỏc
Chn kinh t trong nn kinh t th nh
ng c hiu l qui vi ton b nn kinh t quc
dõn gm nhiu thnh phn kinh t vi ng cỏc loi hỡnh s hu v nh
c qun lý tng th cỏc hong kinh t ca cỏc ch th kinh t. Phỏp lut
vhệ thống các quy tắc có tính chất bắt buộc chung, do nhà n-ớc
ban hành (hoặc thừa nhận) và đ-ợc nhà n-ớc bảo đảm thực hiện bằng sức
mạnh c-ỡng chế; là công cụ có hiệu lực nhất để nhà n-ớc điều chỉnh các quan
hệ kinh t din ra theo mt trt t an ton, tm
bo cho cỏc thnh phn kinh t hong c cỏc mc tiờu
phỏt trin kinh t - xó hi cc. Song song vi vic s dng phỏp lut,
c cũn s dng cỏc cụng c qun lý kinh t khỏc thc hin vic
qun kinh t m bo vai trũ qung ca nh
i vi nn kinh t quc dõn xõy dng v hon thin chớnh sỏch phỏt

trin kinh t , ca , cụng chc
qun lý kinh t. Vic s dng phỏp lut trong qun lý kinh t c th hin
n cnh trong hin phỏp v th ch hoỏ
n phỏp quy c c: " c qun lý xó hi bng
phỏp lut v khụng ngng phỏp ch xó hi ch " u 12
Hin phỏp 1992); "c thng nht qun lý nn kinh t quc dõn bng
phỏp lut, k hoch, chớnh sỏch" u 26 Hin phỏp 1992). , nn
t thc hin vic qun kinh t th ng x
Vit Nam bng phỏp lut. Nn kinh t k hoch
húa tc dựng phỏp lu th ch húa cỏc quan h qun lý kinh
19
t theo k hoch tp trung thng nh   k hoch hóa, thm
quyn c c và ch yu là trong phm vi kinh t c,
thì trong nn kinh t th ng, vu ch th kinh t ng (kinh t nhiu
thành phn gm: kinh t c, kinh t tp th, kinh t , tiu
chinh t n nhc, kinh t có vc ngoài),
c có vai trò to ln trong viu chnh các thành phn kinh t này hot
ng theo mt l ng phù hp vi mc tiêu cc,
t là công c quan tr   c qun lý nn kinh t th
m bo cho các hong kinh t din ra theo trt t nhnh. Bng
pháp lut, c có th tha nhm, khuyn khích, hn
ch các quan h kinh t - xã hi, bm và khuyn khích các yu t tích cc
ca th ng cnh tranh lành mnh, bo v ng,
c phc hn ch ca nn kinh t n thu,
buôn l c quy Mt khác, pháp lut không ch là công c ca Nhà
c mà các thành phn kinh t ng s dng pháp lu  xác
nh các m  ng ho ng cho phù hp và tránh s lm
quyn cc thi pháp lut. Do vy, pháp lut trong nn kinh t
th ng không ch là các quy phu chnh các hành vi x s cho các
thành phn kinh t mà còn phm bc các nguyên tc ca nn kinh t

th  ng và công bm bo vai trò
qun lý, nhng ci vi nn kinh t thc hin
c các mc tiêu trên, pháp lut trong nn kinh t th ng phi th hin
c các nn sau: Pháp lunh ch  s hu mi nhm
t  xây dng nn kinh t th ng ;
 pháp lý cho s tn ti và phát trin ca các loi th ng; quy
nh ch  qui vi nn kinh t th ng; quy
u kin cnh tranh nhm trt t hóa th ng; u ch
th kinh t th ng và t cho nn kinh t Vit Nam hi nhp vi nn
20
kinh t th gii; nh các quy tc hành vi ca các ch th kinh t; bm
s an toàn xã hi nhm khc phc các khuyt tt ca nn kinh t th ng;
pháp lu x lý các vi phm pháp lut trong hong kinh t
và gii quyt các tranh chp kinh t nhng ni dung ca pháp lut,
 u chnh nn kinh t th ng bng
pháp lunh các hành vi mà các ch
th kinh t c
phép làm. Bng pháp lut, Nc tng thun li cho các hot
ng kinh t và ch can thip vào các hong kinh t trong nhu kin
nho v li ích chung ca xã hi). c thc hin viu
chnh bng pháp luc áp dng thng nht trong c ba c lp pháp,
 Vit Nam không phân bit vùng, min.
Các 
g 
         
 thông q 

xây
 
   


   
  .

do trong kinh   các
 
. c còn qun kinh t bng các
công c qun lý kinh t 