Một số vấn đề về nhận thức và thói quen của cư dân Hà nội đối với môi trường vệ sinh đô thị

Bp
GIAO
DUC
VA DÀO
l^AO
DAI HOC
Ql
JÓC^
GIÀ HA
NOI
mUÒNG
DAI
HOC
KHXH
&NV
v^
VU
TIIIKIE^UDING
MOT SO
VAN DH VE NMAN Tllll :
VA i
nói
QUEN
CÙADAN CU HA
NOI
Dcil
VÓI
MÒI TRUÒNG Vfì SINII
DÒ
li 11
Omyùn

ngknb:
Xa hói
hoc
Ma so
:
5"0j.09
LUAN
ANTlIAC
SÌ
ICHOAHOCXÀ
MÒI HOC
\j
01
^-U/I!f5j/'
NgnCnhiróng
d.ia
khv.i
hoc.
Fl'vS.
Trinh
Diiy Liiàii
Viòn phó
Vieri
XIIIl,Tiiràng
pliòii^
X\ì\\ Dò
llii
TninjR laiii KHXl I &
NV
(^IKÌC

;ÙÌI
L
MUC
LIJC:
ìòì
noi
(l^ii,
2
1.
Ma
dau
4
2.
Chirang
I;
lliuc Iraiig mòj tmùng ve
sinh dò
Ibi Ila
noi
15
3.
Qiuung
II:
Nhan thùc va Ihói
qucn
cùa
dan
cu'
Uà noi
doi vói mòi

tiu'òng
ve sinh dò thi 29
4.
Kelluan
60
5.
'^iai lieii
tham
khào
64
6.
Phii lue
Lòi
nói
d'àu
Su nghiap
d6i mc'yi
do Dàng
còng san Viet
nam
kbòi
xuóng
va
lànli
dao dang diàn ra
rat
sòi
dòng
dà dem lai
nliùng

thành tuu lo
lón,
quan trgng tao
ti"èn de de
dà't nuóc chung ta buóc vào
thòi
ky
phàt
trién
mói- thòi ky
thuchièn
còng nghiap
bòa,
hian dai bòa
dà't nuóc
de
di
da'n
muc tiau
"Dan
giìiu,
nuóc manh, xà boi còng
bang
va
vàn minh
". Tbue
té"
phàt
trién
eira dal nuóc trong nliùng

nàm
vira
qua cho thày cùng vói tian
trìnli " cc)ng
nghiap
lióa,
hien
dai bòa"
qua
trìnli dò thi bòa cung diàn ra
rat
sòi dòng, nhanh
clióng va phirc
tap .
Cung
iihu
mgi hian tugng
va tié^n
trình diàn ra trong dói song
xa bòi, mot mat dò thi bòa dang
dién
ra ò dà't nuóc ta là
hc^p
vói
quy
luàt
phàt
triàn eira loài
nguòi,
chùng

tò xu
(he phàt trién lidn
bò,
vàn
minli
eira xà bòi chung ta, mal
kliàc
nò cùng tao ra
nliièu
vàn
de
kiiih
té, xà bòi
nliùc
nhòi, dò là su qua (ài
eira
co
so
ha
t^ig
ky
thuàt
ò càc dò
thi
, su
tàp tmng
dan so qua lón, su
già
tàng tirili trang ò nhiàm mòi
truóng song

(mòi
Inràng
sinh
Ihai va
mòi truóng vàn bòa xà bòi),
nhii'ng
ta nan xà bòi
phal
tricn v.v va
v.v
. Tal cà kinh
ngliiam ciia
tbe giói cung nhu
Ihuc (iCn
pha{
trién ciia
Viat nam
elio
thày, trong so càc vàn
cfò
neu
ticn,
mòi
truóng ve
sinli
dò
Ibi luón
là mot trong nliùng vàn
cfò
nóng bòng,

quan trgng
nhà't
trong
tié^n
trình dò
Ibi
bòa.
Và'ii cfC
này dòi bòi
co
su nghian
cuu
còng phu, nghiam tue
ciia nhi^u
ngành khoa
lioc
kliàc nliau de
tìm ra
nhùng
nguyan nhan sàu xa,
ca
bàn cùng nhu
nguyen nhàn
tnjc
tiép,
tir
dò
d^
ra nliùng giài
pbap

sàt
(bue,
co
co
so
khoa hoc de giài
quy6*1
vàn
d'a
nau
tran.
Luan vàn:
" Mot so
vàn
d^
v'è
nhan thùc
va
thòi
ciuen cùa
c:u
dàn Ha noi dói vói mòi truóng
va
sinh dò
Ibi"
,
tu i)huang dien
xa
bòi hoc ,
co

muc
dich
dòng góp
mot phàn nliò
bé vào
viOc
phàc
thào
bue
tranh hian thuc, tìm
biéu
ng. uyan
nliàn
va dua ra
rn<!
vài
kién
nghi ban
d^u
dÓi vói nhùng vàn
cfè lian
quan
óén m(
truóng
va shih
dò thi à
Ha nói
hian nay.
Do nhùng han
che"

v'è
thói gian,
khih
phi,
klià
nàng
nù
luàn
vàn
kliòng
trành
kliòi nhiìng khiém kbuyét
nhàt dinh.Tàc gì
rat
mon^
nliàn
dugc nliùng y
kiéh,
góp y xày
duiig ciia
càc
cTòn
nghiap cùng
nliu
càc ban dgc kliàc. Tàc già vò cùng
bia't
on s
giùp dò
chàn
thành

va thié^t
thuc cùa Ban
lànli
dao truóng
D<
hoc KHXH &NV; Ban Chù
nliiam klioa va
càc dbng nghiap dan
còng tàc tai khoa Xa bòi hoc, Tàm
ly
hoc; càc càn bò nghian cu
va
dac biat là PTS. Trinh Duy Luàn-
Vian
phó
Vian
Xà
hc)i
hg(
Truóng
phòng XHH Dò thi thuòc Trung tàm KHXH&NV
Qud
già;
càc chuyan vian cùa Gòng ty mòi truóng ve
sinli
dò (hi 11
nói va
Còng ty kinh doanh nuóc sach
Ha
noi

de
hoàn thành
t(
luàn vàn này.
MÒDAU
1.
Ly do chgn
vàn éè
nghian
ciru:
Qua trình dò thi hóa
va
su phàt
trién
kinh
té,
ban canh nliùng
thànli
tuu to lón dòng góp vào su phàt
trién va tién
bò xà hc)i
thuóng di kèm theo nhùng
bau qua
tiau cuc
nliu
su
pliùc
tap càc
vàn
de

xà bòi, su
già
tàng càc ta nan xà bòi
va
su suy
Ihoài
mòi
truóng.
Tinh liình
này là
phÓ bién dò'i
vói tàt cà càc nuóc.
Vi ai
nam cùng nàm trong xu huóng chung dò.
Cùng vói cà nuóc, Uà
nói
dang
trai
qua
nliiéu
thay dòi trong
giai doan c[uà dò sang
nén
kinh
té"
thi truóng. Vói
quyét
tàm
xay
dung

Ha
noi
Irò
thànli
mot
Thù dò vàn minh
va giìlu
dep,
xùiij
dàng vói vai
Irò va
vi
tri
cùa
mot
trung tàm ,
d^u
nào cùa
ca
nuóc,
Hòi nghi dai
biéu
giùa nhiam ky Dàng bò Ha nói khóa
XI
thàng 3 nàm 1994 dà
kliàng
dinh:
"
Thù dò
Ha

noi phài là noi di
dau thuc hien
nliiam
vu doi mói
ma
Hói nghi dai
biéu
giùa
nhiair
ky toàn quóc cùa Dàng
klióa VII
dà de ra."
Dà dàm bào thuc hian
thàng Igi
muc tiau tran tnróc
hé\
Ha n(
phài dugc
dàu
tu nàng
cà'p
co
so
ha
t^g
ky thuàt,
làm
trong sac
mói truóng
song.

Viac nghian
cùu
tìm biéu càc nguyan nhan v
phuong
huóng giài
quyét
nhiam vu này là
iihàm
tao
ti"an
de ch(3 s
phàt
triàn ben
vùng dò thi Uà nói.
lliuc
tiàn này dà là su ggi y
eh
viac chgn vàn
Óè
nghian cùu
" Mot s6
vàn
db
xà bòi
ve
nliàn thùc
thói quen cùa cu dàn
Ha
noi dói vói mòi truóng
va

sinh dò thi"
làr
de
tài nghian cùu cùa luàn vàn.
Tuy
iiliian
day là
mot vàii ctè
mang tmh khoa hoc va
Ihuc
tiàn
rònf
lón
va phùc
tap. Trong khuòn
khó
cùa luàn
van
này tàc già chi
(${
trung vào viac làm sàng tò
mot
vài
kliia
canh xà boi trong viac cà
thian mòi truóng
va
sinli dò thi ò Uà nói hian nay
va
nàng cao

nhàn thùc cùa nguói dàn
Vt
vàn
dt
này.
2.
Tinh càp thiét
cùa
vàh éè
nghian cùu :
Mòi truóng hian dang là vàn
de
càp bàch tran
(he
giói.
Ò
nhièu
nuóc
nò
dà ò mùc bào dòng dói vói
sue
khòe con nguói.
Diéu
này
co
quan ha mat
thiàt
vói
qua
trình còng nghiap hóa

manli
me,
su phàt trién kinh té ròng lón
va qua
trình dò thi hóa dang diàn ra
iihanli clióng
tran
thè
giói.
a).Khài
guài
ve
vàn
de
mói
tnròne
thó'giài.
Vào giùa
thè
ky XX cuóc càch mang khoa hoc
va
còng
ngha
tran
thè
giói dà dal dugc nhùng thành tuu
vi
dai làm thay dói bò
mat cùa
thè

giói.
Qua trình dò thi hóa cùng diàn ra manh me
va co
hiau
qua
lion,
chat
lugng
cuóc
song
dò thi dugc nàng
lan.
Vói hieu
qua
kinh
té cùa
minh,
càc thànli phó dà phàt
buy
vai tró chù dao dói vói càc
vùng
nòiig
thòn, dòng góp lón vào tàng
truóng
kinh tè cùa
mòi
quóc
già.
Vai trò cùa dò
tlii càiig

lón
Ibi
ành huóng cùa nò dèn càc
vùng xung quanh càng
manli.
Mat kliàc qua
trmh
dò thi hóa cùng
tao ra
nliùng
nguy co nghiam trgng dac biet là nguy co hùy hoai
mòi truóng
va
tài nguyan thian nhian.
^
Hon 40 nàm qua dàn
sÓ
thè giói dà tàng ban
gap
dòi dèn
giùa nàm 1994 dàn sÓ thè giói dà vugt qua
5,6
ly nguói ( (beo so
liau
cùa Bò khoa hoc còng ngha va mòi tnróng,
1995-
vièl
tal là
13ò
KH, CN &MT).

Càc thành phó thuóng dugc coi là hian thàn cùa vàn hóa, là
dlnli
cao cùa vàn
mhili,
là noi con nguói
co thè
tiép xùc vói còng
ngha tian tièn, ky thuàt hian dai
va
cuòc
song
c%
dù tian nghi.
Tha
iiliimg liian
nay
nliièu
dò
tlii
dang trò thành nhùng
tmng lAm
co mal
dò cu trù day dac
va nliièu
hiau
qua
tiau cuc ngoài
y
muóìi.
Dò là

su phàt trién càc khu nhà 6 chuót, nan tàc
nghén
giao
tbòng,
(
nhiàm
ngubn
nuóc
va
kliòng
klif,
su suy thoài xuóng càp
va qua
là
cùa co sò ha
t'àng.
Nliùng
dièu
này dang phà hoai su
ben vùng
xi
hòi
va sue kliòe
còng dbng.
Su tap trung
qua
cao dàn sÓ ó càc dò thi kéo theo
bang loa
càc vàn
de

xà bòi nhu
lùià
ó , viac làm, nan nghèo
khò,
tràt
tu
ai
ninh, ha
thóng
càc dich vu còng còng
va
co sò ha
t^g
ky thuàt
Do
vày
dàn sÓ là
mot
trong nliùng vàn
de
càp bàch
va quai
trgng
nliàt
c^
dugc giài quyét trong
qua trình
cài
tliian
mòi truón|

song
cùa con nguói.
•Jl^Cùng
vói dà tàng dàn sÓ, tài nguyan thian nhian bi
klia
thàc
qua
mùc cho phép dà làm cho mòi truóng càng bi suy tboài
Tlieo
SÓ liau cùa Bò KH-CN &MT
co klioàng
10% dian
tich
dà
tfòng
trgt tran thè giói bi sa mac hóa, 25% nùa dang bi de dga.
Mó
nàm
co
8,5 triau ha dà't bi
mà't
do sòi món, làm giàm dàng kè
nguòi
vón
qui
cùa
san
xuàt nòng nghiap
de
duy

tri
su song cho nhàn
loai
Hàng nàm
co kboàng
20 triau ha rìmg nhiat dói bi chat trui do
nai
phà rìmg
va
khai thàc rìmg
bua
bài, ành huóng tói su dièu tièt
cài
ngubn nuóc
gay nan
tình trang
lù
lut,
ban bàn va càc
Ihian
tai khàc,
Con nguói ngày càng
c^
nhièu dang nguyan, nhian,
vai liai
hon
de
phuc vu
elio san
xuà't

va
tiau dùng. Viac khai thàc
va si
dung vói
so
lugng lón,
mot
mat làm phong phù da dang bòa càc
sàj
pli^m,
mat khàc
chi
chù trgng vào muc
dich kinli
tè ma kliòng
d^i
tu bào
va
mòi truóng
sÓng
dà phà vó su càn bang sinh
Ihài,
de dg
nghiam trgng tói tuong lai sinh tbn
va
phàt trién cùa nliàn loai.
^^^Tình
trang ò nhiàm dac biat
tram
trgng ó càc nuóc

Tliè gic
thù Ba do khòng
co
dù khà nàng trang bi càc ha
thóiig
thoàt,
thà
Igc,
xù' ly chà't
tbài
nhàm dàm bào su trong sach cho mòi truón
song.
Hieo
so liau cùa Bò
lai-CN
& MT, hàng nàm tran thè
gié
càc ngành còng
ngliiep
va giao tbòng vàn tài tbài ra
bang
tram tria
tàn khi
tbài
va
tran 2,5 ti
tàii
chat tbài ràn. Dièu này
gay
(àc hai

lo
dèn
sue
khòe con nguói
va
mòi truóng tu
nliian.
Cài già phài
Irà elio
su phàt trién kinh (è va xà bòi ma kliòng
tulli
tói
ànli
huóng cùa chùng lan mòi truóng là
ràl
dal. Mói
(]iian hC
nhàn
qua
giùa phàt trién kinh tè
làu
dai
va
bào ve mòi
Irucmg
càn
dugc nhan bièt ròng rài.
b)
Klìài Quàt ve vàh
de mói

truùim
à
Viét
nmn:
Bau
cauli nliùng vàn
de
chung cùa thè
gidì va kliu
vuc
Ibi
vàn
de
mòi truóng ò
Viat
nam
con co
nhùng khó khan rieng do dièu
kien
cliièii
tranh kéo
dai,
nèn kinh tè
tri
tra bau bel co sò ha Tàng bi
làn
phà.
Vói 330.000km
va
dàn so 72 triau Viat nam

co
kliòng nhièu
dien
tich
dal cauli
làc.
Tài nguyan thian
nliien
da dang, phong
pliù
nlimig ti-ù
lugng kliòng lón. De phàt trién làu
dai va vmig
chàc
Vici
nam phài su dung
lue
lugng
lao
dòng dbi dào cùa minh mot càch
ce
hieu
qua nliàt va su
dung ngubn tài nguyan
mòi
càch hgp ly nhàt,
cfòng thói phài dàm bào dièu kian
va
sinli mòi tnróng han
che tlnh

trang ò
nliiàm
dang
già
tàng.
Nhùng
vàn de
này là nliùng nhiam vu
Iruóc
mal
va
làu
dai
phài giài quyèt. Su quan tàm tói van
de
mòi truóng tu
nliiéu
nàm
nay dugc
pliàn àiili
trong càc
cliuong
trìnli, du àn
va cliinli
sach
ce
lian quan dèn
viee
nàng cao
sue khòe

con nguói
iiliu clióng
beni:
sòl rét, trong cày
gay
rùng, dào gièng, xày nhà
xf,
nlià
tàm
Chfnh
phù ngày càng quan tàm
ben
tói viac bào
va
mòi
Iruóng,
tàn^
cuóng kiam soàt
va
giàm sàt viac khai thàc càc ngubn tài nguyer
thian
nliian.
- Dien
tich
dà't canh tàc dà bi han
che,
trong
klii dò
nò lai
dang hi thu

bep
bòi su ò nhiàm do dùng chat hóa hoc, do qua trial-
dò thi hóa
va
còng nghiap hóa. Do vày dian
tich
dal trong càng b:
thu bep.
•
- Nuóc ó
Viet
nam là mot tài nguyan thien
tiliien
rài
phon^
phù vói
tdng
lugng dòng chày hàng nàm là 700-800
li
irr^
nuóc
( theo
SÓ lieu
cùa Bò
KII-CN
&M1^.
Do su
phaii
bò
kliòng

deu
dbng
{hai
chat lugng nuóc bi
ò
nhiàm ó
nliièu
noi do nhiàm
mjin,
e
nhiàm do chà't hóa hoc, chà't tbài san xuà't
va
sinh boat
nan nlii^u
vùng dà gap khó khan
ve
nuóc cho
san
xuà't
va
sinh boat.
- Viac khai thàc thian nhian bién
va
rùng
bua
bài nhièu
klii
mang
tinli
chà't hùy diat dà

ànli
huóng lón tói su da dang sinh hoc
va
he sinh
thài.
- iKhòng
khi
bi ò
nliiém
tr^
trgng vi nòng dò bui,
khi
thài
dòc cùa hon 3000 nhà mày ò càc trung tàm, dò thi lón nhò thài ra
do su dung còng ngha
lac
bau,
thièt bi
cu vùa
tiau
bao
nhian
nguyan liau vùa
gay
ò nhiàm mói truóng, khòng
co
ha thóng xù ly
thieh
dàng. Mòi thànli phó lón thài ra
song

hb 100-300 triau
m^
nuóc thài hàng nàm chua qua
xir
15^.
Nhu vày
bue
tranh chung
ve
và'n
de
mòi truóng Viat nam là
dàng lo ngai. Dbng thòi
qua
trình dò
Ibi
hóa ó Viat nam dang phà
vò su dàm bào an toàn
sue
khòe
va
phòng
clióng
banh tàt cùng nhu
làm
già
tàng càc ta nan xà bòi. Do dò viac
ngliian
cùu tìm
liiéu

nhùng dac thù cùa mòi tnróng va sinh dò thi là
mot
viac làm
ctUi
thièt hian nay.
3.
Mùc dò quan tàm
va
nghién cùu cùa vàn
de:
Mòi tnróng
co
y
nghia
hàng
d^u
dói vói vàn
de sue
khòe
va
su
lành
manh cùa dói sÓng xà bòi. Dàng
va
Nhà nuóc Viat nam
nliàn thùc
rat
rò
dièu
dò

va
quan tàm
nliièu
tói vàn
de
này. Hàng
loat
càc
chinli
sach
ve va
sinh dà dugc soan thào.
Qiùng
ngày càng
dugc hoàn thian
va
dugc luàt pbap hóa
ma
dinh cao là Luàt bào
va
sue
khòe nhàn dàn
va
Luàt bào
va
mòi truóng dugc Nhà
nùóc
ban
hành.
Nàm 1979 nhà nuóc dà ban

hànli
Dièu la va sinh - bào va
sue
khòe trong
dò
dà qui dinh tiau chuàn
va
sinh
kliu
dàn cu,
va shih
lao dòng, phòng chóng dich, kiém dich,
va smh
thuc pham. Sau dò
là chù
truóng
lón
ve Giàm
sóc
sue
khòe
baiidàu,
trong dò
co
nhàn
manh dèn vàn
de
cung càp nuóc sach
va
bào

v6
mòi truóng. Luàt
8
bào va
sue
khòe nhàn dàn
co tu
nàm 1989
va
càc Dièu
iC
àp
diin
luàt
co tu 1992
trong dò
co de
càp tói càc và'n
de va
sinh trong
sir
hgat
va
lao dòng, phòng chóng càc bauli dich. Luàt bào
va ni(
truóng
co
vào nàm 1994, trong
dò nau
lan càc qui

dìnli
bào
va
ci
ngubn dòng thuc vàt
qui
bièm,
trànli kliai
thàc
bua
bài
va
bào
\
ngubn nuóc, dà't, kliòng
khi va
càc ngubn tài nguyan thian
nliié
kliàc.
Ró ràng là càc
chinh
sàeh
ve sue kliòe va
mòi
tnióng
dà
\
dang dugc coi
iiliu mot
bian phàp chièn

lugc
trong su nghiep
bs
va sue
kliòe nhàn dàn.
Khòng
chi co
càc yèu tó cùa mòi tnióng tu
nliian nliu
khòr
klii,
dà't, nuóc
ma con co
hàng loat yèu tó mòi truóng xà bòi
nh
mùc
song,
nan thàt nghiap, trình dò vàn hóa, phong tue, tàp qua
càc ta nan xà bòi chi
pliói
tình trang
sue
khòe
va
banh tàt cùa
ce
nguói. Nhu vày ngoài nhùng
cliinh
sàeh
ve va

sinh mòi truóng
e
han
che
su ò
nliiàm
mòi truóng tu nhian
c^
phài
co
càc
chinh
sàc
ve
phòng chóng ta nan xà bòi, nàng cao dàn
tri va
cài thien
mi
song
nliàn dàn.
Mac dù
co
nhièu luàt la, chinh sàeh nhu vày
iihmig
hiau
cji
cùa chùng
con
bi han
che

do
rat
nhièu yèu tó chù quan
va
kliàc
quan.
Gàn day tìnli
trang dà dugc cài thian dòi
cbùt.
Nhièu B
Ngành kliàc
nliau co
lian quan dèn và'n
de
mòi
tnrcnig iiliu
Bò
Y
t
Bò KH-CN &
Mi;
Bò
LD-TB
& XH, Bò Xày dung dà
co
dugc
5
pliò'i
hgp
va

han kèt nhau
de
giài quyèt
mot so
vàn
de
càp bàc
dang dal ra do su ò nhiàm mòi truóng dang lan dèn mùc bào dòn
dac biat là mòi truóng dò thi.
Dièu dò biéu hian ò hàng loat càc còng trình nghian cùu
klu
nliau do su bò trg cùa Nhà nuóc, càc tó
cliùc
quóc tè
va
tu nhàn
ni
còng trìnli
" Nghièn
cùu
ve
chinh sàeh chièn lugc
sue
kliòe m
truóng tói nàm 2000
va 2010
ó
Vièt
nam" cùa Bò y tè-
199

''Ckììén.
lucfc
quàn ly nuóc dò thi
elio
vùng
iiliiat
dói.
Nghian ci
cho thànli phÓ Uà
nói".
"
Càc
kliia
canh
kiiili tè~xà ligi Irong
vi(
càp
va
su'
dung nuóc ó
Ha
nói".
Truóng
DHITI Ha nói
va
(^'buang
trìnli càp nuóc Ha
nói-1993
Co thè liat
ka ra

day
ràl
nliièu
càc
còng trìnli nghian cùu, càc cuòc bòi thào khàc nhau. Tuy
iiliiCn
càc
còng trìnli này
lioac
di sàu nghian cùu tùng
kliia canli
cu
thè
cùa
thuc trang mòi truóng dò thi
ve
càc yèu tó
sue
khòe,
va
sinh, nuóc
thài,
ò nhiàm kliòng
kln,
boac ve
quàn xù ly ràc
Qiua co
còng
trình nào chuyan sàu vào
khia canli

nhan thùc
va
thòi quen cùa dàn
cu dói vói thuc trang mòi truóng dò thi.
Dà
co rat nliièu
còng trìnli nghian cùu khàc
lùiau
tran thè giói
di sàu khai thàc mÓi quan ha qua lai giùa thuc trang mòi
trucVng
-
thài dò- hành vi cùa con nguói. Thài dò cùa dàn cu dói vói và'n
de
mòi truóng phàn ành mong muón
va
khà nàng cài thian mòi truóng
cùa
lig.
'Ihói
quen
va
nhàn thùc cùa dàn cu
ve
vàn
de
này do thuc
trang mòi truóng qui dinh.
Luàn vàn này huóng vào nghian cùu va xem xét mói quan
h^

giùc 3 yèu tó tran trong dièu kian
va
sinli dò
Ibi
ó
Ha nc3Ì
nhàm
tini
ra càc nguyan nhàn kliàc nliau
va
mot vài giài phàp cho và'n
de
này.
4.
Muc
dich
nghian
cthi:
Qua
trình dò thi hóa
va
qua trình chuyén dói sang co
che
thi
truóng dang dat ra cho thành phó
Ha nói
nhièu và'n
de
c^i'^giàj
quyèt. Trong dò bào

wè
mói truóng là
mot
vàn de quan trgng
gc3j:
phàn bào dàm su phàt trién
ben
vùng
cùa
Thù dò. Duói góc dò xà
bòi hoc, vàn dà càp bàch
c^i
dugc xem xét
va
giài quyèt là su tàc
dòng cùa thuc trang mòi truóng dò thi lan càc nhóm dàn cu kliàc
nhau, ò càc khu vuc
co
mùc dò dò thi hóa kliàc nhau cùng
nliu
phàn
tich ànli liuòng
cùa nliàn thùc
va
thói quen cùa dàn chùng dói
vói viac duy tri
va
cài thian thuc trang mòi
tnióng
dò

Ibi.
Tran
ce
sò dò tìm ra dugc càc nguyan nhàn gay ò
iiliiàm
mòi truóng hien
nay
va
nàng cao mùc dò nhàn thùc cùng nhu lan
Iniyén va
phó
càf
càc
hànli
vi
va
thói quen ùng xù vói mòi truóng
mc)t
càch
thich
hgp.
0
Thurc
trang
mòi
Iruòng ve
sinh
Thói
quen.,
Nhan

tinte
5. Dói
ttfgng va
pham vi nghian cùu:
Càc thànli
phki
dàn cu vói càc mùc
song
khàc nhau
Iren
càc
dia bàn kliàc nhau ò
Ha
nói.
6.
Nói
dung nghian
cihi
va kèt cà'u cùa luàn vàn:
Mòi truóng dò thi là
mot
ha thóng bao gbm ha sinh thài tu
nhian
va
mòi tnróng xà bòi vói
rat nliièu
càc vàn
de
khàc
jibau.

Luàn vàn này chi tàp trung nghian cùu thuc
Irang
mòi tnróng
va
sinli dò
tlii
vói 2 vàn
de:
Ha thóng cung càp nuóc sach
va
ha
lhc5ng
quàn xù ly chà't thài ( ràn
va
long).
Dbng thói phàn tich ành huóng
cùa thuc trang mòi truóng
va
sinh dò thi tói nliàn thùc
va
thói quen
cùa dàn cu cùng nhu su tàc dòng
nguge
trò lai cùa nhan thùc, thói
quen
va
hànli vi lan viac cài thian thuc trang mòi
tnrcmg va
sinh
de

thi.
Luàn vàn cùng chù y tói
vai
tró cùa còng dòng càc tó chùc xà
ligi
trong
qua
trình giàm sàt, bào
va<>cài
tliian mòi tnióng
va
sinh
de!
thi,
cùng
nliu
vai trò cùa còng tàc truyèn tbòng
trcìng
vàn
de
này.
Tran co sò càc muc tiau nghian cùu
dò,
luàn vàn dugc
chir
làm 4
pliìiii
vói càc
nói
dung sau:

Phkn
1:
McV
dàu:
Nau rò
t^
quan trgng,
tùih
càp bàch cùa
vàn
de
mòi truóng tbòng qua viac
kliài
quàt thuc
trjiiig
vàn
de
này
tran
thè giói
va
ò Viat
nani.
Tir
dò thu
11
bep và'n de nghian cùu ve càc yèu tó nuóc sach,
r;ic
lli;ii
cùng nhu nhàn thùc, thài dò cùa dàn Uà nói ve vàn

de
này.
Plmii
2. Nau rò thuc trang ha thóng càp nuóc sach
va ciuàn
xù'
ly ràc thài
Ó4 kliu
vuc noi thành, vói
su
phàn
vìuig
theo
2 mang
luói
càp nuóc
(cu
va mói)
va
3
vanii
dai (beo
mùc dò dò
Ibi
bòa , so
sàiib
dà thày dugc nhùng
khicni
kliuyèt
cùa thuc trang

dò.
Plììm
3\
Phàn
tich
nliàn thùc (bòi quen cùa cu dàn
Ha
nói dói
vói thuc trang mòi truóng
va
sinh dò thi biéu hien qua
su biéu bièt
ve
càc và'n
de lien
quan dèn nuóc, ràc
Ihài,
nuóc thài cùng nhu
klià
nàng cài thien tình
liìiih
cùa dan
cu. Vai trò cùa còng dbng trong
qua
trìnli cài thien
tiiic
trang mòi truóng
va
sinli dò
tlii.

Plmn
4\
Kèt luàn:
Tom tàt
lai thuc trang mòi tnróng ve sinh
fin
thi
va
mói quan he qua lai vói nhan thùc
va
thói quen
cùa cu dàn Uà noi trong vàn
de
này.
Dua ra mot vài ggi y
va
giài phàp.
7.
Phucmg
phàp nghian cùu:
Luàn vàn này dugc hoàn thànli dua tran
vice
su dung
phucyng
phàp phàn
tich
tài lieu, quan sàt va phòng vàn bang
bang
hòi.
Ngoài viac

su
dung
rat
nhièu càc
lai
lieu
co
lien quan cùa
Bc
Ytè,
Bò KH._CN&MT, Còng ty mòi
tmc:ng
dò
Ibi,
Bò xày dung, càc
bài bao
va
càc bào cào cùa càc cuòc bòi
Ihào,
luan vàn
dira
chù
yCi:
vào kèt
qua diéu
tra cùa du àn nghian cùu ve viac càp va su
diint
nucTfc ò
Ha noi ( do Chuong trìnli càp nuóc
va Irùc^fng DI 1111

Uà
nò
tièn hành 1993 )
va
kèt
qua
dièu tra cùa Phòng xà bòi hoc dò thi
i
thuòc Trung tàm KHXH&NV quóc
già) ve
mùc song, thói quen
nhan thùc cùa cu dàn Ha nói
ve
mòi truóng ve sinh dò
Ibi
1904.
i
12
I
Dói vói viac dièu tra
ve
cà'p va su dung nuóc cùa dàn
cu
Uà
nói 1993 Ibi
dói tugng nghian cùu là 1450 bò
già dinh
su dung
nuóc
Ó

4 quàn
nói
thành
va mot
sÓ co quan,
xi
nghiep, truóng hoc,
banh vian.
So 1450
phièu dièu tra dugc chia cho 4 quàn
va l buyCn
ngoai thành theo
so
nliàn
khàu va
bò
già dìnli
cùa tùng
kliu
vuc vói
co cà'u:
1.
Quàn Ba dìnli - 2
pliuóng:
Ngge
Ha 275 phièu, Cau Giày
235 phièu.
2.
Quàn Dóng Da - 2 phuóng: Vàn Chuong 240 phièu,
KliuongTliugng

230 phièu
3.
Quàn Hai Bà -
1
phuóng: Dóng
Màc
120
plùèu
4 Quàn Hoàn Kiém -
1
phuóng: Hàng Buòm
180
phièu.
5.
Quàn
Tu
Liam -
1
phuóng:
Nghia
Dò 170 phièu.
Vi tri
càc phuóng phài dàm bào Ò trung tàm,
gìln
trung làm,
giàp ranh , mói nhàp nói thànli,
ò
ngoai thành.
So
càc

già
dinh dugc
chgn xét theo tiau chuàn mùc
song de
dàm bào
co
dù tbòng
lin ve
càc
taiig lóp
xà bòi
va
càc ngành nghè kliàc nhau. Ngoài ra
con
chgn càc ho
già
dinh theo tiau chuàn
ve
dang nhà ò tuong xùng vói
ti
la
mài
dò nhà cùa thành phó.
Phuong phàp
ngliian
cùu
ò day
chù yèu dùng
phucfng
phàp

phòng vàn, quan sàt
va
phàn
tich
tài lieu
iiliàm
tìm biéu mùc dò
boat dòng
va
thuc trang cùa 2 ha thóng nuóc
cu va mc'^i
cùng
nliu
nliàn thùc
va
thòi quen
su
dung nuóc cùa dàn cu.
Dói vói cuòc dièu tra
ve
kièn thùc, thói quen, hànli vi cùa cu
dàn
Ha nói
vói mòi truóng
wè
sinh dò thi 1994. Dói lugng nghian
cùu là
151
bò dugc
lua

chgn ngàu nhian
de
phòng vàn theo 3 vànb
dai vói 20 ò chia tran bàn db. Viac chia 3 vànb dai dugc dua tran co
sò mùc dò dò thi hóa khàc nliau:
Kliu
trung tàm
co,
Kliu
trung tàm
mói
va
Khu ven nói
nliam
tìm biéu thuc trang cùa ha thóng nuóc
sach, nuóc thài
va
ràc thài,
ve
nliàn thùc
va
thói quen cùa nguói
dàn dò
Ibi
trong viac thài ràc, gom ràc
va
xù ly ràc.
Vanii
dai 1: bao gbm 47 phièu ò
kliu

phó
co.
13
Vànb dai 2: bao gbm 50 phièu ò Ngge Uà, Kim Ma, 0 Chg
Dùa, Nam Dbng, Khuong
^Hiugng,
Truóng
DIIBK
va
Xày Dung, Thanh Nhàn,
I4C 1
mng.
Vànb dai 3: gbm 54
pliièu Ò
Van Phùc, Cóng
Vi,
Giàng Vó,
: Tliànli
Còng, Yan
Làiig,
Ngà
Tu Sò, Kim Giang,
Truóng
Dinh, Mai Dòng,
VìnhTuy.
8. Già thièt nghian cùu:
-
Co
su pha tap dan xen cùa
mot

so dac trung cùa
lói
song
nòng thòn trong
long Ha
nói.
- Su tbn tai
va
duy tri càc nhàn thùc yèu kém
ve
ve sinli dò
Ibi
cùng
nliu
nhùng thói quen cùa nèp
song
nòng thòn trong cu dàn
Ha
nói chiù
su tàc dòng manh cùa thuc trang mòi truóng
va
sinli dò thi
Ha
nói.
Nhàn thùc
va
thói quen này dugc thay dói theo huóng tièn
bò se giùp
elio
qua trình cài thian mòi truóng

va
sinh dò
Ibi
dugc
diàn ra nhanh hon.
Dbng thói thuc trang mòi tnróng wè sinh dò
Ibi
dugc cài thian
sé tao dièu kian phó
bièii
càc nhàn thùc
va
thói quen cùa lòi
song
dò thi vàn minh
va
hian dai.
14
CIKJDNG1
TinjC ^PRANG MÒI TRIJÒNG VL
SINH DÒ
^OTI
* •
<
*
1.
lliue
trang càp nuóc
ò
Viat nam:

Noi thànli
Ha
nói
co
dian tich kboàng 40km vói so dàn hon 1
triau nguói ( theo
so
lieu cùa
long
cuc thóng ka 1992) . Hian nay,
long
chièu
dai
cùa mang
lùoi
duóng óng phàn phói
nuófc
là 425 km
trong dò
co
235 km do chuong trinh cà'p nuóc
Ph^n
lan
làp
dal
trong nhùng nàm
gàn
day.
l.Tlieo
SÓ

liau cùa Còng ty cà'p nuóc Uà
nói,
bién nay ó Uà
nói co
tran 130 gièng cung càp nuóc thò cho 8 nhà mày nuóc
chfnb
va
mot SÓ nhà mày
nliò
nam rài ràc khàp thành phó.
'Póng san
lugng nuóc thò vào kboàng 450.000 m3/ng.dam.Tùc trung
binli
mòi nguói dàn dugc
su
dung kboàng 150
l/ng.dam.
Tliè nliung
thuc
tè dièu tra
elio
bièt mòi nguói dàn dugc
su
dung kboàng
81 lil
/ngày
tue
là kboàng mot nùa
so
nuóc

ma
le ra ho dugc su dung.
niuc
trang này dàc trung
elio
cà hai ha thóng càp nuóc
cu va
mói tuy
ràng dói vói ha thÓng nuóc mói
thi
lugng nuóc dugc su dung
là lem
hon
mot
cliùt,
chièm kboàng 2/3 lugng nuóc
san
xuàt ra (
Yiiing
l).
Bang
1 : Lirdng niróc su
dung trung
bình ngiròi/iigày ò
cac
khu
virc
thuòc
he
thóng nuóc cu va mói

(co duòng
ò'ng
nuóc riéng)
SO'
thu-
tu
i
2
3
He thóiig
nuóc
Mói
Cu
T6ng
quat
Ludng
nuóc
SD 'lE
1/nguòi/ngày
Mùa
he
101,1
75,8
95,5
Mùa
dOug
72,3
54,2
68,2
15

Nhu vày, tran
tliirc
tè lugng nuóc thàt thoàt là khà lón ( chièm
50%
tóng
còng
suà't
). Dò là
Iming
nuóc nguói dàn
su
dung
ma
khòng
Irà
tièn boac lugng nuóc kliòng dugc
su
dung
ma
vàn bi lieu
liao.
Vày lugng nuóc này chày di dàu?
2.
Tliuc
tè dièu tra
elio
thày
phàn
lón lugng nuóc thàt thoàt này xày
ra là do tình trang

qua cu
nàt cùa duóng óng nuóc.
Tùili
dèn
1991
co
klioàng 24% tóng chièu
dai
duóng óng chinh
va
39% tóng chièu
dai
duóng Óng phàn phói xày dung
tu
nàm
1900-1954
c^in
phài cài
tao
gap
do
co nliièu
hian tugng vó,
tliùng,
dò
ri
va
hian lugng mà't
càp
vói,

van nuóc ò cà hai ha thóng nuóc
cu va
mói, cùng
nhu
hian
tugng due phà duóng ò'ng
trai
phép. Dò là ly do làm cho lugng nuóc
tiau bao,
gay
thàt thu cho nhà nùoc
va gay
khó
khan
cho dàn cu
Ha
nói
trong viac
tbòa
man nhu
c'àu
nuóc cho sinli boat.
Tinh
trang
cu
nàt
va
khòng dugc bào duòng, thay thè cùa ha
thóng duóng ò'ng càp nuóc tnróc
bèt

do boat dòng
san
xuàt vàn
mang
tinli chat
bao cà'p. Biéu hian ró nhàt ó già nuóc. Già nuóc dà
kliòng
co klià
nàng bù dap , chi
phi
bào duóng cùng nhu khàu bao
tài
san co
dinh. Già nuóc dugc dua ra chù yèu chi
nhàm
thu lai
mot
pliìin
chi phi. Hoàn toàn kliòng mang
tiiili
chà't
kinli
doanh
co
lai.
Do vày, kinh
phi de
làp dat mói
va sua eliùa
cu là eo

liep.
Ta
co
the thày su
bài
hgp ly cùa già nuóc qua
bang
già sau:
600
d/m : àp dung cho nuóc sinh boat, àn uóng
tàm
giài.
1200d/m : àp dung cho nuóc phuc vu
san
xuàt cùa càc nhà
mày
XI
nghiap, trùong
ligc,
banh vian, càc vàn phòng hành chinli su
nghiap, quàn dòi
va
còng trìnli xày dung.
3000d/m : àp dung cho
nude
dùng cho kinh doanh
nliu
nhà
hàng, quàn cà pha,
kliàch

san
0.45USD/m : àp dung cho vàn phòng quóc tè
va
nguói nuóc
ngoài song lai
Ha
nói.
3.
Mire dòpììuc
vu cùa mang
luai
mróc:
Iheo SÓ
liau thóng ka cùa Còng ty càp nuóc
Ha
noi, hien nay
trong toàn bò thành phó
co
kboàng 21.000
cfàu
mày kè cn làp dat
elio
tu nhàn làn co quan va
co
klioàng 1025 vói còng còng. Me)t so
bào cào du doàn ràng trung
biiili co
klioàng 300-500 nguói/vòi
còng cóng
va

kboàng
15-
35 nguói/ mày
nucTfc.
Nói chung
chi co
mang luói nuóc mói là
co
su phuc vu nuóc
dugc cài thien trong dò 80% dàn ò càc khu vuc này
co
vói nuóc
trong nhà vói 40% dàn
so tliuòc
khu vuc nói thành
va
ven nói
ductc
phuc vu
con
60% dàn ò khu phó vàn phài su dung mang luói nuóc
cu
vói mùc phuc vu
tliàp
hon nhièu do
ti
la dò ri cao
va
thàt thoàt
nuóc lón. Tran thuc

tè chi co
25% dàn dugc càp
nuirc
mot càch hgp
ly
ma
thòi.
Dò
là mot dièu
bài
hgp ly
va rat
kliòng
co
hieu
qua
cùa
viac
san
xuàt nuóc.
Rò ràng là he thóng nuóc mói dà
va
dang tò ra phù hgp vói
iiliu
càu ve nuóc ngày càng tàng cùa dàn
Ha
noi. Kèt
qua
dièu tra
cùa truóng

DHTII elio
thày da
co
73,2% so ho
già
dinh su dung
nuóc qua duòng
nucifc
rieng
va
26,8%) so ho
già dinli
su dung nuóc
qua vói cóng còng boac mua nuóc Mot so
già
dinh vàn phài su
dung càc ngubn nuóc kliàc nhu nuóc gièng nuóc mua vói
jiliieu
ly
do kliàc nliau (Bàng2).
Dàng2:
IliCn
trang sir dung nuóc
cùa
già dinh l<:hòng co (kròng
óng
licrig
s
T
T

1
0
3
^
3
6
TCn pliuràng
Npoc
Uà
C:'an
Cjiiiy
V.iri
Cliirolig
Kiiircfiip
Thiroiip,
Ilniig
Buòni
Dòng Mac
'1 dng qiial
Vói
còng
còng
68,4
61,4
91,9
82.8
68,7
82,0
79,6
Vói

liàng
XÓ'Tl
2,4
20,3
2,7
3,0
25,3
10,0
8,6
Gic
Gléng
dào
10,0
2
0,5
ngnòn
(%)
Niróc
nurn
2,3
0,3
niTóc
Gièng
1
vói
ce
23,3
9.2
5.'1
4.0

2,0
6.0
7,3
Nir()'c
iinr.'i -1
vói
ce
4,6
9.2
._1'1„.
Ngnòn
klinc
2,^
2,3
3,9
0,8
17
%Xk
Màc dù thuc trang cà'p nuóc
co
dugc cài thian dòi cbùt
nliimg
su tbn tai cùa
mot
sÓ vói
nuc^c
còng cóng dà là
mot
trong càc
nguyan nliàn

gay
thàt thoàt
va làng
phi nuóc, dbng thói
day
cùng là
nguyan nliàn làm mà't
va
sinli dò thi
va
mà't my quan thành phó.
Ngoài ra
co mot
hian tugng khà
phé
bién xày ra ò càc bò
già
dinh.
Dò
là hian tugng
co
duóng ò'ng nuóc riang nliung lai kliòng
co
nuóc. Vàn
de
này dang
gay nan mot
tàm ly bàn khoàn lo ngai
cho càc
già

dinh chuàn bi làp dat duóng nuóc riang.
Day
cùng là
mot
nguyan nliàn
gay
mà't
long
tin cùa nguói dàn dói vói
ngànli
cà'p
nuóc,
dbng thói cùng là nguyan nliàn xuàt hian cùa càc hành vi phà
hoai nhu due phà dùong óng
trai
phép, boac vi pham càc qui dinh
su dung nuóc
;
4.
liièn
tmng quàn ly va giàm sàt
cùa
ngành
nwóc
cùng
con
nhièu
và'n
de
vi

co
nhièu
già
dinh
co
duòng Óng nuóc riang nhung khòng
co
hgp dbng vói Còng ty cà'p nuóc (3,7%)
tue
dà làp dat duóng óng
bài
hgp phàp, boac nhièu
già
dìnli
co
duóng nuóc riang
ma
khòng
bièt ai làp dat nuóc cho
minh
(20,3%). Dièu này chùng tò su quàn
ly
va
giàm sàt cùng nhu mói quan ha
rat long lèo
giùa nguói
san
xuàt
va
dói tugng

su
dung nuóc.
Tliuc
trang này
con
dugc phàn ành qua viac su dung
mot
phuong lien giàm sàt còng bang nhàt dói tugng
su
dung nuóc. Dò là
viac làp dal dbng hb do nuóc.
Chi co
kboàng 50%
so
bò
co
duóng
nuóc riang là
co
cfòng hb do nuóc
va pli"an
lón tap trung
ò kliu
vuc
duóng nuóc mói. Ly do cùa su thièu hut này, theo kèt
qua diéu
tra ,
khòng phài do vàn
de
tài

chùih,
ma
chù yèu là do kè
boach
làp dal
cfòng hb do nuóc kliòng dbng bò, khòng
co
bình thùc
thanli
toàn
tièn thóng nhàt, boac do càu trùc nhà
ò,
do mùc dò an toàn kém
tham
chi
do ky thuàt làp dat khòng tot làm càn
Irò
dòng chày
Viac dùng nuóc khòng
co
dbng hb trong phan lón dàn cu dà tao ra
8
thói quen
su'
dting
kliòng tièt kiam
va bua
bài
va tinli
trang vò y

thùc
va
vò tràch nhiam dói vói ha thóng cà'p nuóc.
5.
Càc kiém
dinli
ky thuàt cho thày ràng
chat lumg
nwóc
indy
ò Ha
nói là chua dal tiau chuàn
elio
àn
va
uóng.
Tnróc
bèi
do còng ngha
san
xuàt nuóc cùa
Viat
nam
qua cu
va
lac bau vói càc khàu xù ly,
kliù trùiig
khòng dat lieu chuàn. Ban
canh dò, ngubn nuóc thò
rat

dà bi ò nhiém do càc
chat
tbài ò mòi
truóng xung quanti ành
buòng
tói.
Tlieo
SÓ liau cùa Còng ty cà'p nuóc
Ha
nói
co
hon
80.000m /ngày dam trong
so
nuóc
san
xuàt ra kliòng dal liau chuan
cho àn uóng
tue
là chièm tói 24%
téng
lugng nuóc
bang
ngày
co
ebùa rat
cao
bàm
lugng sàt, nito, mangan, phòtpho
va

vi trùng.
Ngoài ra
con
phài ké dèn hian tugng nuóc xuà't xuóng dà
dugc xù ly sach nhung vàn bi nhiàm bàn tran duóng van chuyén tói
nguói tiau dùng do ha thóng duóng óng dò ri, bi ngàm nuóc bàn do
àp lue nuóc trong Óng
chi
giù dugc trong klioàng 4-6 gió/ngày ma
thòi.
'
Tom
lai mùc dò càp nuóc, càch thùc càp nuóc,
chat
hrgng
nuóc cùng nhu còng tàc quàn ly, bào hành nuóc cùa
Ha
noi là
con
rat
thàp so vói
yau
c"àu.
Co
le
mot phàn
do còng tàc tuyan truyèn
vàn dòng
va
giào due dàn cu

Ha nói
,
ve
y thùc bào quàn va tièt
kiam nuóc là chua thuóng xuyan
va
chua cu
thè
vi thè dàn cu
mài
ehi co mot
su biéu bièt mo hb dàn dèn
tìnli
trang vò tràch
nliiam
trong viac
su
dung nuóc.
II.
Thuc trang cùa ha thóng thoàt nuóc thài:
Ha
nói
co mài
dò dàn
so
khà cao,
ò nói Ihànli
là 20.000
nguói/km ,
con

ò ngoai thànli là 12.000
ng/km'
(theo
so
liau cùa
Tóng cuc thóng ka ). Hian nay
Ha
noi dang phàt trién
ve
qui boach
su dung dà't
va
kliòng gian dò thi dbng thói phàt trién cà càc co sò
19
dich vu, song su phàt trién cùa co sò ha t'àng ky thuàt kliòng theo
kip
va
khòng dàp ùng dugc càc
nliu càu
ngày càng cao cùa
va
sinh
mòi truóng dò thi. Dién
hìnli
là và'n
de
thoàt nuóc à
kliu
vuc nói
thành.

1.
Mang
Iwài
thoàt nwàc cùa
Ha
nói bao gbm càc loai ga thu, cóng
ngàm, muong, 4
song
tiau nuóc va 18 hb dièu bòa. Ha thóng này
thu chuyén toàn bò càc loai nuóc thài cùa thành phó gbm nuóc thài
sùili
boat, benh vian, còng nghiap, nuóc mua
va
mot phàn nuóc lieu
thoàt cùa nòng nghiep. O
day
nuóc thoàt chù yèu tran co sò tu
chày.
Co nliièu
yèu tó kliàc nhau ành buòng dèn viac dièu hành
va
quàn ly ha thóng thoàt nuóc.
Dia bình
Ha nói tUcng
dÓi bang
pliàng,
vói dò dóc
tu
Bàc
xuóng Nam trung bình là 0,3%. Dò dóc này hoàn toàn khòng

co Igi
cho viac thoàt nuóc trong khi dò khà nàng cài tao
lai bau nliu
kliòng
co nan
dà gay ra càc vùng trùng cuc bò.
Uà
nói
ò
ve
phia bó
liuù
song Hong, vói chièu ròng song lón
nliàt là 2
bn
nhung lai khòng giùp gì cho viee tiau thoàt nuóc cùa
Ha
nói do muc nuóc
song luòn
cao
ben
cót mat
dal
Uà
nói.
I3an
cauli dò ha thóng thoàt nuóc cùa Ha nói lai
co
dò dóc
qua

nhò^
tu
0,0012 dèn
0,0015,
( theo sÓ liau cùa Còng ty mòi tnróng dò
Ibi)
so vói
yau
càu thoàt nùoc. Dièu này dàn tói tìnli trang dòng chày
nhò,
yèu khòng dù
sue
tài
va
làm sach chà't càn, ràc bui trong
long
ha thóng thoàt nuóc,
tu
dò làm càn trò dóng chày, giàm
sue
chày
xuóng 50% còng suà't ban dàu.
Thuc trang này
con
biéu hian qua su nao vét khòng
thùong
xuyan ha thóng cóng cùng
nliu
muong,
sòng,ao,hb,

dièu này dà
làm cho
klià
nàng thoàt nuóc càng yèu di. Hàng nàm
chi
thuc hian
dugc 50%
nliu
càu nao vét.
2.
Mot
yèu tó khàc han
che
dòng chày là
kich tluràc va dò dai
cùa bé thoàt nwóc.
20
Tlieo so lieu cùa
CTMIDT,
ha
lliÓng
cóng cùa
ila
noi chi
co
135 km vói duóng kmh
tu
300-2.000mm, trong dò co kboàng 60%
là
ducjng

cóng
co kicli
thùóc ubò va vùa,
co
duóng kmh tu 400-
óOOmm.
Qua bao nàm, màc dù mang luói duóng cóng
co
dugc mó
ròng nhung duóng kinh vàn dugc giù nguyan, ban canh
dò
mal dò
cóng giàm tran 1
hécla dal
dà làm
elio
ha thóng cóng càng bi
qua
lai,
nhàt là trong
qua trìnli
dò
Ibi
bòa nhu hien nay.
Nèu so vói càc nuóc Dòng Nam A khàc, mang
lucVi
thoàt
nuóc
linh
theo bình quàn

clàu nguùi
là 1-2 m cóng
Ibi
ò Ha nói
chi
co
0,lm cóng.
Ha nói co
235km duóng phó
chmli
nhung
chi co
gàn 50%
ducrng
phó
co
ha thóng thoàt nuóc. Phàn
con
lai chua
co
he thóng
thoàt nuóc
nan
nuóc thài
va
nuóc mua tu do chày
Iren
mal duóng
theo càc rành
via

he. Dicu này dà
gay
ò nhiàm mòi tnróng
nghiem
trgng, dbng thói làm mà't càuli quan dò
Ibi.
Su ò nhiàm ngubn nuóc sach xày ra là
óo
he
lliò'ng
thoàt nuóc
kliòng day dù
va
khòng dàm bào ky thuàt. Dièu này
co
the thày
j
ò
qua
ti
le nguói bi mac
benli
ò
kliu
vuc
co
ha thóng thoàt
n\xac
lói
va

ha thóng càp nuóc
cu
nàt là cao hon
nliièu
so vói càc khu vuc kliàc
(
bang
3)
Bfllij_l:
Tmh
hình màc bènh
cùa
ngiròi
sii
dung mróc
SO
rr
1
2
3
4
5
6
: Càc
loai
bènh
i
Bènh diròng mot
Dau mat
Ngoài da

Ginn san
Màc cà 2
belili
hoàc 3
benh
Kliòng màc
bdnh
Sò'
ngu-òi
Uè mróc
cu
1,6
3,2
1,2
0,3
0,8
92,7
màc càc
(%}_
He
mróc
mói
1,9
5,7
8.9
.5,0
78,0
loai
bènh
cà 2

Ile
thòiig
1.7
3,8
2.9
0,2
1.7
89,5
21
Ban canli
dò viéc
xày dung ha thò'ng thoàt nuóc thuóng phài
tlù
còng ò dò sàu l-2m nhung trong dièu kian nèn
dal Ha
nói,
chi
tu
0,9 dèn
l,5in
dò sàu
Ibi
nuóc ngàm dà xuà't hian,
gay klió kliàn
elio
viac thi còng càc còng trinh thoàt nuóc
va
khòng giàm sàt dugc
mùc dò dò
ri

cùa chùng.
3.
Nwóc
thài hao
gbm 2 loai: nuóc thài sinh boat
va
nuóc thài còng
nghiap. Nuóc thài sinh boat gbm càc loai nuóc thài kliàc nhau
tu
càc boat dòng tàm rùa, giat, xi nuóc cùa càc ho
già
dinh, càc co
quan
xi
ngliiap,
banli
vien, truóng hoc.,.
Con nucyc
thài còng nghiep
là ngubn nuóc thài lù càc boat dòng
san
xuàt cùa càc
nlià
mày, xi
nghiap, còng
tru'óng
xày dung, hgp tàc xà
Hian nay theo so liau
CTMIDT Ha
nói, nói thànli Uà nói

bang
ngày tbài ra kboàng 320.000m trong dò nuóc thài sinh boat
chièm 2/3.
1>D
nuóc thài sinli boat
cliièm
1 ty le lón
nliu
vày
nan viee
xem xét mùc dò ò nhiàm cùa nò là càn thièt. Trong thànli phàn
nuóc thài sinh boat, nuóc thài
tu
càc loai xi nuóc là dàng
luu
y do
mùc ò
nliiàm
cùa chùng dói vói mòi truóng.
Viac
su
dung xi nuóc là
mot
tièn bò dàng ké trong dói song
dò thi.
Ò Pia nói
hian nay
co
klioàng 49,5%
so

bò
già
dinh Uà
nói
(
SÓ
lieu cùa
CFMIDT) tue
là gàn
mot
nùa càc bò
già
dinh
Ha nói
su
dung
XI
nuóc. Tuy nhian viac biéu dugc ky thuàt làm
va
su dung
xi
iiuc'yc co
y
nglila
quan trgng. Thuc tè
nliièu già
dinh do khòng
biéu
va
làm dùng ky thuàt

nan
dà làm bòng
qua
trình xù ly hoàc xà
truc tiép
chat
thài ra ha thóng cóng chung
gay
bbi làng
va
tàc cóng
Nhièu
klii
ha
tlic5ng
cóng lai khòng dù boac kliòng dàm bào
chat
lugng dàn tói tìnli trang nuóc thài
shili
boat tu do chày
Iran tran
mal
phó ò càc khu vuc còng cóng boac tu thàm xuóng
dal,
làm
mài
ve
sinh mòi truóng
va
ành buòng tói ngubn nuóc ngàm.

22
Ngoài ra lugng nuóc thài
bau nliu
khòng qua xù ly dugc
lliai
ra hàng ngày
tu
24 banh vian lón nhò trong thành phó cùng là
mot
tàc nhàn dàng ké
gay
ò nhiàm mòi truóng
song.
Ha Nói co
274 nhà mày còng nghiap càc loai, hàng ngày tbài
ra kboàng lOO.OOOm nuóc thài
bau nliu
kliòng qua xù ly
va Igc
(
theo so liau cùa
CTMIDT Ha
nói).
Nói chung tìnli
hinli
mang luói duóng cóng kliòng
day
dù vói
mot lugng nuóc thài lón kliòng dugc xù ly dà làm
elio

nhièu
kliu
vuc bi ò
nliièm
nàng né. Dién hình là khu còng nghiap
lliugng
Dinli
va Minli
Kliai-
Vinti Tuy- là 2 khu vuc
su
dung nhièu nuóc
elio san
xuàt nhàt
va
dbng thói cùng thài ra nhièu
chat
dòc nhàt.
Mot
so co sò dà xà nuóc thài trong dò
co
ebùa càc
chat
dòc nguy
lùém
nhu
tliùy
ngàn, dbng, chi, axen , phanol,
IIQ
Dièu này dà

ànli
huóng nghiam trgng tói su
song
nói chung.
6. Vày thuc trang cùa ha thò'ng thoàt nuóc thài cùa
Ha
nói hian nay
là do nliùng nguyan nhàn nào?
Truóc
bèi,
dò là do ha thóng thoàt nuóc kliòng
day
dù. Dò
cùng
chùili
là
liàu qua
cùa càc boat dòng xày dung
nlià
ò, co quan,
xi
ngliiap
ma
khòng quan tàm dèn eo sò ha tàng ky thuàt veri càc
ha thóng thoàt nuóc hoàn thian. Ha thóng thoàt nuóc vón dà
qua lai
nliu
vày lai càng bi tiép tue
qua
tài

va
xuóng càp
ben
do su
già
tàng
ve
khà nàng càp
va
liau dùng nuóc, cùng
vc^i
cài thian dòi
song
cùa
càc bò
già
dìnli, ò su da dang hóa
va
hian dai hóa càc thièt bi
ve
sinh
già
dìnli. Kèt
qua
là mùc dò ò nhiàm càng tàng
va
khà nàng
de
kliàc phuc thuc trang càng bi han
che.

Viee
mò ròng
va
nàng cà'p
Ha
nói càn phài dugc tièn hành
dcìng
bò giùa xay dung he thóng cóng ngàm duói dà't
va
xày dung
nlià,
còng sò tran bè mat.
Co
le càn phài tao ra nliùng thói quen
mói trong qui boach thành phó vói viac xày dungcàc khu phó mói,
cài tao khu phó
cu va
mò ròng mang luói thoàt nuóc vói
kich thiróc
va
dò
dai lem
hon phù hgp vói
t(5c
dò tàng dàn
lùèn
nay.
23
IH,
ITìirc

trang
hC thc^ng quàn^xiV
ly
ràc
thài:
**aiat
thài là chat
dirac
loai ra
trong siiili
hoat,
trong qua
Irình
san
xuat
hoàc trong càc hoat dòng
kliàc"
(
dicni
2 dicu 2 Luàt bào
v6
mòi
truùng).
Qiàt
thài là toàn bò càc loai
vài
chat
du'oc locii
bò
ra trong qua

tiình
tham
già
vào càc boat dòng
vai
chat, san
xuàì va
tinh thàn. Chat thài ràn
gbm
càc loai chat thài sinh hoat
va
chat thài
cc)ng nghiep
nliu
càc loai rau qua thuc
pham,
kim loai, sành su;
Ihijy
tinh,
giày,vài,
cao su, xàc dòng
vat,
xucrng
Ràc thài sinli boat
du'dc
thài ra
tir
càc ho
già
dinh,

trcn duòng
pilo,
a
noi còng còng, nai giài
tri,
vui
chai,
kbàch san, co quan
hành chinh su'
nghiep,
co quan,
bénh
viéii,
truóng
lioc.
Con ràc tbài
còng
nghiòp du'gc
thài ra
tìì'
càc co sò
san
xuàt, càc boat dòng xày
dinig
coi nói va
sii'a chiTa
nhà
eira
trong dàn cu.
1.

Ilrwg tigày
Uà nói
timi
ra
kJioàiig
2.000in
ràc càc
Inai,
trong
dò
ràc tbài sinh boat chiem kboàng 80% cbi\ ràc tbài còng ngbicp
eliiam
20% (
klioang
400m /ng.dam).
'Ilieo
kèt
qua
diCu tra cùa
Còng ty mòi tru'óng dò
Ibi chat
thài ràn
ò Ha
nói gbm
co
càc
lliành
phàn sau:
chat liùu
eo

50,3%,
cànli
là que
cui
6,3%; vò oc sò
lièn
1,2%; gach vun sòi dà
7,1%;
giày loai 2,7%;
chat
dèo, cao su 0,7%;
thùy tinh 0,3%; kim loai 1,0%; càc tap chat nhò
licm
lOmm:
30,5%;.
Nhu vày lugng
chat
hùu eo
co
rat cao (50,3%) vói dò
ani
trung bình 67% trong khi
bau
nhiat dói nóng àm dà làm qua
Irình
lan men phàn hùy diàn ra
nhanli
chóng.
Vi
thè, viac thu gom van

chuyén càc loai ràc déu dàn hàng ngày là càn thièt
de
bào ve mòi
truóng song. Ngoài ra viac xù ly càc chà't thài hùu co thành phàn
bón là
co Igi va
hieu
qua nliièu
mal.
24