Nghiên cứu sự ảnh hưởng của hoạt động nuôi tôm tới chất lượng môi trường đất nước khu vực dải ven biển tỉnh Thái Bình

DAI HOC QUÒC GIA HA NOI
TRUNG TÀM
HO
TRO NGHIÉN
CÙtJ
CHÀU A
j?
BAO CAO
TOl^IG
HOP
DE TÀI NGHIÉN
CÙU
KHOA HOC
NGHIÉN
CirU
ÀNH
Hl/ÒNG
CÙA
HOAT DÒNG NUÒI TOM TÓI CHAT
LJONG
• •
"
MÒI TRUÒNG DAT NUÒC KHU VUC
DAI
VEN BIEN TINH THÀI BÌNH
Chù nhiém:
TS,
Le Vàn Thièn
Dóng
chù nhiém:
ThS.

Tran Thièn CU&ng
Cd quan
chù
tri:
Tnfdng Dai hgc Khoa
hgc
Ti/nhièn,
DHQGHN
Ha
Noi, 2008
De tài này
dugc
hoàn thành vói su tài trg
mot phàn/toàn
bò cùa
Trung tàm Ho trg Nghién cùu Chàu A, DHQGHN
DT
-
QL
/
OC
-^ •
q-^3
HU VlÈN
j
DANH MUC CAC
TÌT VBET TÀT
DBSCL
DBSH
DNN

RNM
QC
QCCT
BTC
TC
NTB
KLN
TP
HCM
Dóng
bang song
Curu Long
Dóng
bang song
Hong
Dàt ngàp
nuóc
Rùng ngàp man
Quàng canh
Quàng canh cài
tién
Bàn thàm canh
Thàm canh
Nam Trung Bó
Kim loai nàng
Thành phó
Ho Chi
Minh
MUC
LUC

Mddau ^
1
ChiTdng
1.
Tong quan
vé
tình hình
nuòi
trong thùy
san
trén the
glori va d Viét
Nam
3
1.1.
Tong
quan vé nuòi trong thùy
san
trén the
gicri
3
1.1.1.
Càc niiòc chàu
My 4
1.1.2.
Càc nuóc chàu
A 4
1.2.
Su
phàt

trién
nghé nuòi tóm
ò
Viét
Nam
5
1.2.1.
Tai càc tinh phia
Nam
8
1.2.2.
Tal càc
tinh
mién Trung 9
1.2.3.
Mién
Bac 10
Chifdng
2. Moi quan he
glQ^
rùìig
ngap
man
vdi nuòi trong thuy
san
12
2.1.
Hién trang
va
dién bién

RCrng
ngap
man
tai càc
tinh phia
Bac
Viét Nam 12
2.2.
Vai trò cùa RNM doi vói càc
nguón
Igi hai san 13
2.3.
Tình hình phà
rCrng
ngap
man
de nuòi tóm
ò
Viét
Nam
15
2.4.
Mot
so
phuang thùc nuòi tóm
phd
bién
tai càc
khu
vuc

rirng
ngap man
cr
Viét Nam 16
2.4.1.
Nuòi
tòm
quàng
canh:
17
2.4.2.
Nuòi
quàng
canh cài
tién:
17
2.4.3.
Nuòi bàn thàm canh 18
2.4.4. Nuòi thàm
canh:
18
Chi/dng
3. Doi
ti/dng,
noi dung
va phiTcfng
phàp nghién
ctfU
19
3.1.

Doi tugng nghién
cijru
19
3.2. Noi dung nghién
cCfu
19
3.2.1.
Ngoài hién truòng 19
3.2.2.
Lày
màu,
phàn
tich,
tong hgp va xijrly so
liéu 19
3.3. Phuang phàp nghién
CLTU
20
3.3.1.
Phuang phàp ngoài hién truòng 20
3.3.2. Phuang phàp nghién
curu
trong
phòng:
22
Chi/dng
4.
Oieu
kien
tir

nhién,
kinh te
xà
hoì khu
vgc
dai ven bien
tinh
Thài Binh 23
4.1.
Dac diém
tu
nhién khu vuc dai ven bién tinh Thài
Binh 23
4.1.1.
Vi tri dja
ly 23
4.1.2.
Dac diém khi
hau 23
4.1.3.
Che dò
thuy
van
"*24
4.1.4.
Tài nguyén thién nhién 25
4.2.
Diéu kièn kinh
té-xà
hòi

28
4.2.1.
Huyen Tién Hai
28
4.2.2.
Huyén Thài Thuy
3Q
4.3.
Hien trang
su
dung dàt
càc
xà
ven bién
tinh
Thài Binh
IH"
32
4.3.1.
Huyén Tién Hai
32
4.3.2.
Huyén Thài Thuy
32
Chi/dng
5. Hién trang va hiéu qua kinh te cùa càc mó hinh nuòi tóm
I*!!*!I!!!!
34
5.1.
Hién trang va quy trinh nuòi tòm

cr vùng
ven bién Thài Binh 34
5.1.1.
Qua
trinh xày dgng
va
cài tao càc
dàm
nuòi:
34
5.1.2. Thòi
gian.
con giò'ng va
thirc
àn
cho
tòm:
' 35
5.1.3. Trinh dò cùa càc chù dam
nuòi:
37
5.2.
Dành già hiéu qua kinh té tù càc mò hinh
3^
5.2.1.
Chi phi
dàu vào:
^«
5.2.2. Dàu ra cùa
hoat

dòng nuòi tòm
^^
u
5.2.3. Tfnh Igi nhuàn cùa càc mò hình
^1
5.2.4. Chi phf mói truòng
•; 42
Chi/dng
6. Dành
già
ành
hifdng
cùa nuói tóm tdi chat
li/dng
mói
trifòng nifàc va dàt
khu
vifc.
44
6.1.
Tàc dong cùa hoat dòng nuòi tòm tói chat
Itrgng
nuóc ò khu vgc 44
6.1.1.
Ành
hircmg
cùa nuòi tóm tói mot so
tinh chat
ly hoc cùa nuóc 44
6.1.2.

Ành
hucmg
cùa nuòi tòm tói càc
tinh
chat hoà hoc cùa nuóc 48
6.1.3.
Ành
hiròng
dén càc sinh vat hiéu khf
va
sinh vat ky
khi
trong nuóc 54
6.2. ành huòng cùa hoat dòng nuòi tòm tói mòi tnióng dàt 54
6.2.1.
PHKC,
cùa
dàt."
55
6.2.2. Dò man
va
dò din dién 55
6.2.3. Hàm lugng càc
chat
tong
so
trong dàt 56
6.2.4. Hàm lugng càc
chat de
tiéu 59

6.2.5. Ành hucmg cùa mot so phuang thùc hàm lugng càc KLN trong tram
tich
dàt nuòi 61
ChUdng
7. De xuàt Càc giài phàp phàt trién mó hinh nuói tóm ben
viimg
64
7.1.
Giài phàp quy hoach càc dàm nuòi tòm 64
7.1.1.
Dói
vói càc dàm nuòi tòm khu vuc ngoài
de
bao 64
7.1.2.
Quy hoach he thong càp
va
thoàt nuóc 65
7.2.
àp dung
q^uy
trinh ky thuat nuòi tòm hgp
ly
66
7.2.1.
Chuàn
bjao
nuòi 66
7.2.2. Bo
tri

thói vu
va
phuang thùc nuòi hgp ly 67
7.2.3. Quàn ly
va su dung thùc àn
tòm thich hgp 67
7.2.4. Giàm sàt
chat
lugng nuóc ao nuòi tòm 68
7.2.5. Phòng
trù
djch
benh cho
tòm 69
7.3.
Xùly nuóc
thài
va bùn thài ao nuòi
tòm 69
7.3.1.
Xùly nuóc thài nuòi
tòm 69
7.3.2.
Xùly bùn
thài 70
Ket luàn
va
kién nghj 71
I.
Két

luan
"
71
1.1.
Hién trang nuòi tóm 71
1.3.
Tàc dòng cùa nuòi tòm tói mòi truóng dàt 72
1.34.
De
xuàt mò hình nuòi tòm
ben
vùng 72
1.4.
De
xuàt phuang àn xù ly nuóc thài
va
bùn thài tù ao nuòi tòm 72
II.
Kién
nghj 73
Tài lìeu tham khào 74
Phuiuc
85
ni
DAMI
MUC
BA]\G
Bang
1.
San

lugng nuòi trong thuy
san
tai
mot
so Chàu
lue
giai doan tù 1964 dén 2005 3
Bang
2. San lugng
tòm mot so nuóc chàu
My
4
Bang
3. Mot so hình thùc nuòi tòm phd bién trén
thè
giói
va
Viét Nam 5
Bang
4. Thong ké dien
tich
nuòi trong
thu;^
san cr
Viét Nam qua càc nàm 6
Bang
5. Dién tich nuòi tòm theo càc dia phuang 6
Bang 6. Dien
tich
ao dàm nuòi tòm tai càc

tinh phia
Nam (ha) 8
Bang
7. Dién
tich càc
dàm nuòi tòm
ò
càc
tinh
mién Trung 9
Bàng8.
Dién tich nuòi tòm su cr càc tinh phia Bac tù 2001-2003
10
Bang
9. Phàn
bó
lugng tòm gióng trén càc bài triéu trong
va
ngoài RNM
ò
Quàng Ninh, Hai
Phòng.
15
Bang
10.
So sành dién
tich va
ty le che phù cùa RNM a 3
tinh
Ben Tre,

Tra
Vinh
va
Sóc Tràng thói
diém
nàm
1943
va
nàm 1995 16
Bang
11.
Quy mò
va
hình thùc nuòi tòm su cho càc
tinh
ven bién
phia
Bàc 17
Bang
12. Già tri
san
xuàt nòng nghiép 28
Bang
13: Dàn
sócàcxà
ven bién 29
Bang
14. Phàn bó ngành nghé cùa càc xà ven bién huyén Thài Thuy 30
Bang
15. Dàn sócàcxà ven bién huyén Thài Thuy 31

Bang
16. Thóng ké dàn
so,
lao dòng càc xà vùng ven bién Thài Thuy 31
Bang
17.
San
lugng,
san
pham nuòi trong
hai san
nuóc Ig 31
Bang
18. Ljch nuòi
nuòitróng
thuy
san cr
vùng ven
bién tinh
Thài Binh 36
Bang
19.
Binh
quàn chi phf
co
djnh hàng nàm cho 1ha dàm nuòi tòm 38
Bang
20.
Chi phi binh quàn hàng nàm cho
1

ha dàm nuòi tòm theo càc mó hình 39
Bang
21.
Thu nhàp binh quàn cùa càc mò hình nuòi tòm
tinh
trén
Iha
40
Bang
22. Tong hgp chi
phi va
Igi nhuan ròng thu dugc cùa
1
ha theo càc mò hình dàm nuòi tòm 41
Bang
23. So sành mùc lai dòng cùa càc mò hình nuòi tòm khi
tinh phi
mòi truóng 43
Bang
24. Bién doi dò man a càc mò hình nuòi tòm qua mot
so
thàng giùa càc nàm 45
Bang
25. Bién doi vé dò trong cùa càc mò hình nuòi tòm 46
Bang
26. Két
qua
theo dòi dién bién dò pH cùa nuóc qua càc thàng cùa càc nàm 47
Bang
27.

Bién doi vé lugng DO trong nuóc cùa càc mò hình nuòi tòm 47
Bang 28. Két
qua
theo dòi
BODgcr
càc mò hinh nuòi tòm khàc nhau 49
Bang
29. Su bién doi vé hàm luang H2S trong càc mò hình 50
Bang
30. Su thay doi hàm lugng amoni trong càc mò hình 51
Bang
31.
Bién
dòi
hàm lugng
N02-òcàc
mò hinh nuói tòm 52
Bang
32. Két
qua
phàn
tich mot so chi
tiéu hoà hoc cùa nuóc a càc mò hình nuòi tòm
va
màu nuóc
vùng cùa
song
ven
bién Thài
Thuy 53

Bang
33. Két qua phàn
tich
tong vi khuan hiéu
khi va
tong vi khuan ky
khi
54
Bang
34. pH trong càc màu dàt
va tram
tfch 55
Bang
35. Két qua phàn
tich
dò man va dò dàn dien EC trong càc mau dàt
va tram
tfch 56
Bang
36. Két
qua
phàn tfch hàm luang càc chat tong so trong dàt 56
Bang
37. Thang dành già hàm lugng càc chat tong so 57
Bang
38. Hàm lugng N de
tiéu,
P205
de
tiéu

va K20 de
tiéu 59
Bang
39: Su bién doi hàm lugng dóng tong so (Cuts) trong
tram
tfch càc mò hình nuói tòm 62
Bang
40: Su bién doi hàm lugng chi tong so (Pbts) trong tram tfch càc mò hình nuòi tòm 62
Bang
41:
Su bién
dòi
hàm lugng kem tong so trong tram tfch càc mò hình nuòi tòm 63
IV
DAi^ìH
MUC
HÌrai VA BIEU
BO
1.
DANH MUC BIÉU DO
VA
HÌNH
Biéu do
1
So sành chi
phi,
thu nhàp
va
Ig luan ròng cùa càc mò hình nuòi tóm 41
Biéu

dò
2. Dién bién dò man trung binh giùa càc mò hình trong càc nàm 2006-2007 45
Biéu do 3. Su bién dóng DÒ
ò
càc mò hình tù nàm 2006 - 2007 48
Biéu do 4. Dién bién hàm lugng Nita tong
so
trong mò hình nuòi tòm 57
Biéu do 5. Dien bién hàm lugng Photpho tong
so
trong càc màu dàt 58
Biéu do 6. Dién bién hàm lugng
Kali
tong
so
trong càc mau dàt 58
Biéu do 7. Dién bién hàm lugng N
de
tiéu trong càc mau phàn tfch 59
Biéu do 8. Dién bién hàm lugng Photpho de tiéu trong càc mau phàn tfch 60
Biéu do 9. Dién bién hàm lugng Kali
de
tiéu trong càc màu dàt 61
Hình 4. Mó hình cóng càp
va
thoàt nuóc tai mòi dàm nuói tòm 66
MOBÀU
Viét Nam là Quóc
già
co tiém nàng phàt

trién
ngành nuòi trong thuy san, dàc biét
là nuòi trong thuy san ven
bién
voi trén 3.260km bò bién,
hon 4000
hòn dào lón nhò,
nhiéu eo bién, dàm phà,
va
he thong rùng ngap man (RNM) chay doc theo bò bién
tà Bàc vào Nam dà tao nén su phong
phù
vé tài nguyén. Day là
nhffng
nhàn tò góp
phàn thùc
déy
su phàt trién nghé nuòi tòm ò nuóc ta, dac biét là nuòi tòm nuóc
Ig.
Su
phàt trién nghé nuòi tòm nuóc
Ig
dà
va
dang mang lai nhiéu lai
ich
to lón vé mat kinh
té,
nò góp phàn thùc day su phàt trién kinh
té

càc vùng ven bién nói riéng
va
góp phàn
làm
tàng
kim ngach xuàt khàu thuy
san
cùa cà nuóc nói chung.
Ben
canh dò, nghé
nuòi tóm dà giài quyét dugc còng àn viéc làm cho hàng triéu lao dóng
ò
càc vùng
nóng thòn trong cà nuóc.
Tuy nhién, nghé nuói tóm
a
nuóc ta cùng khóng trành khòi nhung khó khan nhu
ò
nhiéu nuóc dà gap phài. Viéc phàt trién mot càch tu phàt khóng theo quy hoach nhàm
dàp ùng muc
dich
truóc màt
ma
khòng
tinh
dén làu
dai
cùa nguòi dàn tai càc dia
phuofng
khòng nhùng gay ành huóng tói tình hình kinh té xà hòi nói chung,

ma con
gay ành huóng nghiém trong tói chat lugng mòi truóng khu vuc. Do lai nhuan thu
dugc tù nuói tòm rat lón, nhàn dàn tai càc dia phuang dà co nhùng hình thùc nhu
khoanh nuói va chat phà càc khu vuc rùng ngap man de làm dàm nuòi tòm vói dien
tfch tù 1 dén vài chuc ha cho mòi dàm nuòi tòm. à nhiéu noi, nguòi dàn khòng nhùng
phà RNM
ma con
tién hành chuyén
dói
ca càu tù nóng nghiép sang nuói trong thuy
san
mot càch tu phàt, nhiéu dién tfch trong
lùa
dà dugc chuyén
dói
sang nuòi tóm
nuóc lo. Viéc làm này dà kéo theo nhiéu hau
qua
vé mat kinh
té,
xà hói
va
mói truòng
nhu gay ra su xàm nhàp man noi dóng, bién dói he sinh thài
va
dac biét là làm màt
khà nàng canh tàc cùa dàt.
Thài
Binh
là mot tinh dóng

bang
ven bién thuòc vùng Dòng
bang song
Hong
(DBSH). Day là
tinh
thuàn nóng, dòi song kinh té chù yéu dua vào nóng nghiép. Tóng
chiéu
dai
bò bién nàm trén dia bàn tinh
co
49,25km cùng 5 cùa
song,
là cùa
song
Hong (Ba
lat),
cùa Làn, cùa
Tra
Ly, cùa Diém Dién
va
cùa Thài
Binh.
Hàng ngàn
hecta dàt ngap nuóc (DNN) dugc hình thành vói nhùng
net
dac trung
va
déu nàm trén
dia bàn 2 huyén Thài Thuy

va
Tién
Hai.
Tù nàm 1995, nghé nuòi tòm bàt dàu dugc trién khai nuòi thù dén nay nuòi tòm
dà trò thành mot nghé quan trong trong viéc phàt trién kinh té cùa toàn
tình.
Dién tfch
càc dàm nuói tòm ngày càng dugc ma ròng, tai nhiéu xà ven bién
co
xu huóng chuyén
dói dien
tich
dàt trong lùa hay càc nghé truyén thòng khàc nhu làm muói sang nuòi
trong thùy san nhu
a
Thuy
Hai,
Thài Dò, , cùa huyén Thài Thuy. Dàc biét là viéc phà
rùng ngap man de phàt trién dàm tòm,
vi
vay dién tfch rùng tuy dà dugc trong bó sung
song ngày càng suy giàm, gay ra nhùng ành huóng nghiém trong tói chat lugng mói
truóng
va
tfnh da dang sinh hoc cùa vùng.
Theo càc bào cào hàng nàm cùa ca quan chù quàn vé nuòi trong thuy san tai Thài
Binh,
dién tfch nuói tóm hàng nàm déu tàng manh nhung nàng suàt thu hoach tóm lai
ti le nghich vói dién tfch dàm nuòi. Nhiéu chù ho
va

càc doanh nghiép nuòi tòm trén
dia bàn déu khàng dinh nàng suàt cao nhàt là vu tóm nuói dàu tién sau khi hoàn thành
xày dung dàm nuói, càng vé càc vu sau nàng suàt càng giàm. Ngoài ra càc phuong
thùc nuòi tòm khàc nhau cùng cho nàng suàt thu hoach khàc nhau.
Xuàt phàt tù thuc té do,
de
tài
"'Nghién
cùu ành
huàng cùa
hoat dóng nuói tóm
tói
chat
luang mói truòng dàt nuóc khu vuc
dai
ven bién tinh Thài
Binh''
dugc thuc
hién vói càc muc tiéu sau:
L Dành già hién trang mói truóng dàt, nuóc
va
tiém nàng nuói tròng thuy san
ó
khu vuc
dai
ven bién tinh Thài
Binh
2.
Dành già mùc do ành huong cùa viéc nuòi tòm tói chat lugng mòi truòng dàt,
nuóc trong khu vuc.

3.
De
xuàt mot so bién phàp quàn ly
co
hiéu
qua
viéc nuói tóm nhàm han
che
viéc
gay suy thoài
chat
lugng mòi truòng khu vuc, dàc biét là han
che
viéc chat phà rùng
ngap man de nuói tòm
De dat dugc càc muc tiéu trén,
de
tài dà
lua
chon
mot
so dàm nuói tóm dién hinh
cho càc phuang thùc nuói
va
thòi gian nuói khàc nhau tai 2 huyén ven bién là Thài
Thuy
va
Tién
Hai
cùa tinh Thài Binh de nghién cùu

va
phàn tfch
Ngoài ra, de dành già dugc hién trang ành huong cùa hoat dòng nuòi tòm tói mói
truóng dàt
va
nuóc khu vuc,
de
tài sé tién hành nghién cùu
va
lày mot so màu dàt,
nuóc tai càc khu vuc xung quanh dàm nuói
va
khu vuc
co
rùng ngap man
de
tién hành
so sành xem mùc dò ành huóng tói chat lugng mói truòng dàt
va
nuóc cho khu vuc.
CHUOMG
1.
TÒl^C QUAIV
VÉ
TÌMH
HÌNH
l«JOI TROMG
THUY
SÀIV TRÉIV
THE GIÓI

VA Ò
VIÉT
I\AM
1.1. TÓNG QUAN
VÉ
NUÒI TRONG
THÙY
SAN TRÉN THÈ
GIOÌ
Trong càc nguón cung càp thuc pham, thuy
san
dugc dành già là nguón quan
trgng hàng dàu, dac biét là là càc loai tòm. Trong khi dò, khà nàng cung càp thuy san
khai thàc chi dat giói han tu nhién cho phép. Theo thòng ké cùa Tó chùc Nóng Luong
Thè
giói {Food and Agriculture Organization), hàng nàm con nguói dà thu hoach
khoàng trén 2,5 triéu tàn tòm, bao góm cà tòm khai thàc ngoài bién
va
tòm thu dugc
tù càc ao ho nhung vàn chua dàp ùng dugc nhu càu cùa con nguòi. Do vày phàt trién
nuòi tróng thuy
san
dugc dat ra nhu mot giài phàp tàt yéu, nhàt là phàt trién nuòi tòm
vùng ven bién mot mat tàng nguón
va
tfnh chù dòng trong viéc cung càp thuc pham,
da dang hoà san pham, màt khàc tao nguón sinh ké mói cho cóng dóng
dàn
cu.
Theo két qua nghién cùu cùa Tó chùc Phàt trién Lién Hiép Quòc, hien nay, hon

80%
san lugng tóm trén
thè
giói là tù nguón tòm nuói cóng nghiép vói càc gióng tòm
chinh nhu tòm su, tòm thè, tóm thè dò duói. Càc loài tòm này phàn lón dugc nuòi tai
càc nuóc Dóng Nam À, Nam À, Trung
va
Nam My. So liéu thóng ké cho biét tóng so
lugng trai nuói tóm trén thè giói là khoàng 380.000 trai nuói, chiém khoàng 1,25 triéu
ha, vói san lugng hàng nàm tù 50 tói 10.000 kg/ha.
San
lugng nuói tróng thuy san tai
càc chàu
lue
trén thè giói tù nàm
1964
dén nàm 2005 dugc
thè
hién
ó bang
1
Bang
1.
San
li/cfng
nuói tróng thuy san tal mot
so
Chàu
lue
giai doan

tif 1964
den 2005
Khu
vi/c
Chàu Phi
BacMy
NamMy
ChàuÀ
Chàu Àu
Chàu Dai
Dirong
1964
10,16
127,2
0,1
1.818
439
7,7
1974
14,2
174,3
2,1
4.009,9
728,0
13
1984
36,9
351,9
58,6
8.521,2

1.202,8
19,9
1994
95,3
528,5
341,2
25.253,5
1.481,6
74,84
2000
408
711,2
74.399
41.604
2.056
134,1
2001
414,33
783,1
973
44.151
2.097
136,5
2002
463,4
834,4
1.006
47.420
2.102
144,7

Dan vi:
l.OOOtdn
2004
531,3
887,7
1.045,1
50.384
2.203,8
131
2005
570,1
955.2
1.137,8
54.367
2.238,7
139,3
Nguón:
Thóng ké cùa FAO
Tù két
qua
ó bang
1
cho thày, san lugng tòm trén thè giói lién
tue
tàng truòng qua
càc
nàm,
dàc biét là tù nàm 1994 tra lai day
va Chàu
a luòn là chàu

lue
co san lugng
tòm lón nhàt. Cùng theo két qua thòng ké, hoat dóng nuòi tóm tal càc
chàu lue
bao
góm nuòi quàng canh, quàng canh cài tién, bàn thàm canh
va
thàm canh.
Viec tàng truóng nhanh chóng dién tfch
va
san lugng tóm cùa hoat dòng nuòi tóm
trong hai thap nién gàn day dà mang lai nhiéu lai
ich
vé kinh té
va
xà hói trén toàn
càu, nhung cùng làm thay dói nhanh chóng còng nghé nuói tróng thùy
san.
Nhùng
cóng nghé ky thuàt tàn tièn xuàt hién khà rò
net
trong hoat dòng nuòi con gióng, xày
dung còng thùc cho thùc àn,
va
ky thuat cho àn. Ben canh dò, su bùng phàt benh dich
do virus, su xuòng càp cùa mói truòng, triet phà rùng ngàp man, thiéu hut càc trai
nuói tóm gióng
co chat
lugng dang ngày càng phó bién. Ngoài ra, viéc thay dói mòi
truóng tu nhién ven bién dà làm xuàt hién nhùng lo ngai lién quan tói

chat
lugng nuóc
va
dàt, su càn
bang
mói truòng.
Hién nay trén thè giói hình thành 2 trung tàm nuòi tòm lón nhàt, do là: càc nuóc
chàu My
va
càc nuóc Chàu A
1.1.1. Càc nuóc chàu My
Nàm 2005,
san
lugng dat 398.200 tàn, tàng 15% so vói nàm 2004
va bang
28%
san
lugng tóm nuói trén thè giói. Ecuador là nuóc dùng dàu trong khu vuc, dat
ISO.OOOtàn,
chiém
65,6%,
ké dén là Mixico dat
ló.OOOtàn
chiém 8%; Honduras, dat
12.000tàn, chiém 6% san lugng tóm cùa khu vuc (bang 2)
Bang
2.
San lifcfng tóm mot so nude chàu
My
TT

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Quóc già
Ecuador
Mexico
Honduras
Colombia
Panama
Brazin
Nicaragoa
Venezuela
Perù
Bella
Hoaky
Càc nuóc khàc
Tòng cóng
San
li/crng
(tànj

130.000
16.000
12.000
10.000
7.500
4.000
6.000
3,000
2.500
1.200
2.000
198.200
392.400
Ty
le
san
liTcJng
(%)
65.6
8.1
6.1
5.0
3.8
2.0
3.0
2.0
1.5
1.3
0.6
1.0

100
Dién tfch màt
nuói (ha)
180.000
20.000
14.000
2.800
5.500
4.000
3.200
5.000
1.000
700
400
2.000
238.600
Nàng
suàt binh
quan (kg/ha)
722
800
857
3.571
1.354
1.000
1.875
800
3.000
3.571
3.000

1.000
TÙ két
qua
a
bang
2 cho thày, néu xét vé nàng suàt
thi
Colombia va Bella là
nhùng nuóc co nàng suàt tóm cao nhàt dat
3.571
kg/ha,
sau
dò
là Hoa Ky
va Perù
vói
nàng suàt dat 3.000kg/ha
con
Ecuador mac dù
co san
lugng cao nhàt nhung nàng suàt
tóm dat dugc lai thàp nhàt
chi
dat 722kg/ha.
1.1.2.
Càc nuóc chàu A
Hién nay, nuòi tòm chù yéu làp trung ò Chàu À, sau dò là My Latinh. Nàm 2000,
san
lugng tòm nuói cùa khu vuc này da dàn dàu
va

dat
san
lugng 507.000 tàn, chiém
72%
san lugng tòm nuòi trén thè giói, nhung do dich bènh a mot so nuóc nén san
lugng giàm 2,5% so vói nàm 1999 (520.000 tàn). Dén nàm 2002, san lugng tóm trong
khu vuc này dà tàng lén nhanh chóng, Trung Quòc là nuóc dàn dàu vé
san
lugng nuòi
dat 36,58 triéu tàn, chiém
71,2%
tóng san
lugng nuòi thuy
san
cùa thè giói, theo sau
là An Dò (2,19 triéu tàn), Nhàt Bàn (1,39 triéu tàn), Philippin (1,34 triéu tàn),
Indònéxia (1,14 trieu tàn), Hàn Quòc (794.340 tàn), Thài Lan (644.890 tàn),
Bàngladet (786.604 tàn)
va
Viét Nam là nuóc dùng thù 9 vói 534.500 tàn, chiém
khoàng 1% tóng san lugng nuói thuy san cùa thè giói.
- Vé nàng xuàt
binh
quàn dùng dàu là Nhàt bàn khoàng 4000kg/ha/nàm; ké dén là
Dai loan
3111kg/ha/nàm;
Malaisia 2400kg/ha/nàm; Thài lan 2173 kg/ha/nàm
va Perù
1875kg/ha/nàm.
- Giòng tòm phó bién dugc nuòi tai càc nuóc này là tòm

su
thuòc lóp Giàp xàc bó
Muòi chàn, hg Tóm he. Tóm
su co
tén khoa hgc là
Penaeus
monodon
va
tén
thuóng
mai là black tiger chiém khoàng 60%; Giòng Penaeus Vanamei 27%; Tóm he Trung
quòc Penaeus chinensis 8%
va
tóm Penaeus Stylirostric 3%
Càc hình thùc nuói tóm chù yéu
o
khu vuc Chàu À bao góm:
+ Nuóc ngot : 44,7%
+ Nuóc
Ig
: 4,5%
+ Nuóc man: 50,8%
Vói càc phuong thùc nuói nhu Quàng canh, Quàng canh cài tièn, bàn thàm canh
va
thàm canh vói nhiéu quy mó lón nhò khàc nhau
(bang
3)
Bang
3.
Mot so hình thùò

nuói
tòm phé
bién
tran the
giói
va Viét Nam
Quóc
già
Thài lan
Ecuador
Indonesia
Tmng
quò'c
Andò
Banglades
Viét Nam
Hình
thijrc
nuói
QC%
5
60
70
50
92
91
80
BTC%
15
40

15
45
8
10
15
TC%
80
0
15
5
0
0
5
Trai tóm gióng
Nhò(%)
90
50
85
40
20
55
80
Trung binh
(%)
9
40
10
40
60
30

20
Lón(%)
1
10
5
20
20
15
0
Ti
le
%
90
95
85
60
75
75
60
Ghi
chù:
QC:
Quàng
canh.
BTC:
Bàn thàm
canh.
TC:
Thàm
canh.

1.2.
SU
PHÀT
TRIÈN
NGHÉ NUÒI TÒM 0 VIÉT NAM
Viét Nam là quòc
già co
bó bién trai
dai
vói 3.260km suòt tù Bàc vào Nam nén
tiém nàng nuói tróng thuy
san
nuóc man
va
nuóc
Ig
là
rat
lón. Su phàt trién cùa ngành
kinh té này dugc khuyén khfch nhu mot phàn ké hoach cùa chinh phù nhàm nàng cao
mùc song cho còng dóng nòng thòn. Trong quyét dinh so 251 cùa Thù tuóng Chinh
phù, 1998 dà ghi rò "Dua kinh té thuy
san
phàt trién nhanh thành ngành mùi nhgn
trong nén kinh
té
dàt nuóc, tao thém nhiéu viéc làm, góp phàn nàng cao dòi song nhàn
dàn, cài thién bó màt nóng thòn
va
vùng ven bién, dóng thói giài quyét càc vàn

de
sinh thài mói truóng, ". Vói nhùng thuan
Igi
này, trong nhùng nàm qua, dién
tich
càc
dàm nuòi tóm khóng ngùng tàng lén. Theo két qua thòng ké cùa Bò Thuy san, nàm
2000,
tóng dién
tich
càc
dàm
nuói tóm nuóc
Io ò
Viét Nam
co
khoàng 324.100 ha,
dén nàm
2004
tàng
lén 598.000 ha
va dén
nàm 2005 là
6l6.900ha.
Thóng ké dién
tich
càc loai thuy
san
theo càc phuang
thiic

nuói khàc nhau duoc
thè
hién
ò bang
4
Bang
4.
Thong
ké
dién tich
nuói
tróng thuy san ò Viét Nam
qua
càc
nàm
Dan
VI:
Nghin ha
Tóng
so'
Dién tfch
nifcic
man
va
lo
Nuòi cà
Nuòi tòm
Hòn
hap thu9
san khàc

Lfom
nuòi giong thuy san
Dién tfch
nuòc
ngpt
Nuòi cà
Nuòi tòm
Hòn hop thuy san khàc
LTom
nuòi
gióng
thuy san
2000
641,9
397,1
50,0
324,1
22,5
0,5
244,8
225,4
16,4
2,2
0,8
2001
755,2
502,2
24,7
454,9
22,4

0,2
253,0
228,9
21,8
0,5
1,8
2002
797,7
556,1
14,3
509,6
31,9
0,3
241,6
232,3
6,6
0,4
2,3
2003
867,6
612,8
13,1
574,9
24,5
0,3
254,8
245,9
5,5
1,0
2,4

2004
920,1
642,3
11,2
598,0
32,7
0,4
277,8
267,4
6,4
1.1
2,9
2005
959,9
%71,2
16,5
616,9
43,4
0,4
282,7
272,1
6,5
1,2
2,9
{Nguón:
BÓ Thuy
San,
2006)
Tù
bang

4 cho thày, trong tóng dién
tich
nuòi tróng thuy san a nuóc ta, dién tfch
nuòi tóm nuóc man
va Ig
luòn chiém ty le lón. Dién
tich
nuói tóm nuóc man
va Ig
phàn theo vùng
va
theo dia phuang dugc the hién a
bang
5
Bang
5.
Dién
tich nuói tóm theo
càc
dia phU&ng
Don
w:
ha
Dia
phUdng
Cànifàc
DBSH
Ha
Nói
Hai Phòng

Ha
Tày
Bàc Ninh
Hai Duang
Ha
Nam
Nam Dinh
Thài Binh
Ninh Binh
Dòng
Bàc
Lào Cai
Bàc Can
Lang San
Yèn Bài
Phù Tho
2001
Tong
so'
476.687,4
12.421,7
26
4535,2
1
1,5
8
4
3.846,0
2.774,0
1.226,0

4.978,5
-
-
-
-
-
Tóm nifdc
man,
ia
455.786,3
12.170,0
-
4340,0
-
-
-
-
3.832,0
2.772,0
1.226,0
4.978,5
-
-
-
-
-
2002
TÓng SÓ
516.356,6
14.723,7

51
5035,9
1
2,5
16
15,3
4.906,0
3.095,0
1.601,0
6.456.0
-
-
0,2
0,2
2,1
Tóm nWàc
man,
ia
509.736,1
14.444,4
-
4.970,4
-
-
-
-
4.838,0
3.086,0
1.550,0
6.453,0

-
-
-
-
-
2003
Tóng
so'
580,464,6
15.171,0
52
5.282,0
-
2
16
15
4.830,0
3.410,0
1.564,0
10.811,0
9
1
-
10
Tom ni/àc
man,
Ict
574.953,6
14.928,0
-

5.223,0
-
-
-
-
4.794,0
3.386,0
1.525,0
10.786,0
-
-
-
-
5
!
0
1
Dja
phi/cfng
Quàng
Ninh
Tày Bàc
Lai Chàu
Bàc
Trung
Bó
Thanh Hoà
Nghé An
Ha Tinh
Quàng Binh

Quàng Tri
Thùa
Thién-Hué
DuyénHàiNTB
TP Dà Nàng
Quàng Nam
Quàng Ngài
Binh
Oinh
Phù Yèn
Khành Hoà
Tày Nguyén
Dac Lac
Làm Dóng
Dóng
Nam
Bó
TP
HCM
Ninh Thuàn
Tày Ninh
Binh Duong
Dóng Nai
Binh Thuàn
Bà Ria-Vung Tàu
DBSCL
Long An
Dóng Thàp
An Giang
Tién Giang

Vinh
Long
Ben Tre
Kién Giang
Càn
Tha
Tra
Vinh
Sóc Tràng
Bac Liéu
Cà Mau
2001
Tong
so'
4.978.5
2
2
8.879,9
2.593,0
1.187,0
1.056,0
678,1
349,8
3.016,0
13.312,6
264,3
1.950,0
628,8
2.609,9
2.896,6

4.963,0
-
-
-
7.^65,5
1.670,0
1.016,4
2
-
1.293,6
1.086,0
2.097,5
429.927,2
5.044,0
544
235
2.657,0
47,4
19.102,8
26.800,0
475
28.965,0
48.673,0
79.580,0
217.804,0
Tóm nWàc
man,
la
4.978,5
-

-
8.800,5
2.593,0
1.187,0
977
678,1
349,4
3.016,0
13.312,6
264,3
1.950,0
628,8
2.609,9
2.896,6
4.963,0
-
-
-
6.940,9
1.497,0
1.015,0
-
-
1.245,4
1.086,0
2.097,5
409.583,8
5.029,0
-
-

2.617,0
-
17.093,8
20.453,0
-
19.165,0
48.060,0
79.362,0
217,804,0
2002
Tóng
so
6.453,5
-
-
10.778,7
4.001,4
1.139,9
1.191,0
855,4
389
3.202,0
13.538,7
284
2.210,0
649,3
2.631,4
2.509,0
5.255,0
0,7

0,7
-
8.553,4
2.123,0
1.336,0
5
2
1.613,6
1.203,0
2.270,8
462.305,4
5.726,2
343,5
283
3.000,2
50,7
28.228,0
38.000,0
329
14.987,8
42.485,0
88.942,0
239.930,0
Tóm ni/àc
man,
l(f
6.453,0
-
-
10.641,9

3.944,1
1.139,9
1.119,0
855,4
386.5
3.197,0
13.536,5
284
2.210,0
649,3
2.631,2
2.507,0
5.255,0
-
-
-
7.575,3
1.623,0
1.331,0
-
-
1.320,5
1.203,0
2.097,8
457.085,0
5.615,0
-
-
2.948,5
-

26.476,0
37.300,0
-
14.094,5
41.849,0
88.872,0
239.930,0
2003
TÓng
so
10.786,0
1
1
12.081,0
4.176,0
1.179,0
1.550,0
944
560
3.672,0
13.477,6
274
2.516,0
690
2.473,6
2.469,0
5.055,0
3
1
2

10.363,0
3.034,0
1.582,0
4
1
1.680,0
1.609,0
2.453,0
518.557,0
7.986,0
181
370
3.398,0
34
29.469,0
51.044,0
365
17.481,0
50.341,0
109.860,0
248.028,0
Tóm nifóc
man,
l<f
10.786,0
-
-
11.987,0
4.127,0
1.150,0

1.535,0
944
559
3.672,0
13.477,6
274
2.516,0
690
2.473,6
2.469,0
5.055,0
-
-
-
9.977,0
3.009,0
1.582,0
-
-
1.333,0
1.600,0
2.453,0
513.798,0
7.971,0
-
-
3.328,0
-
27.502,0
51.044,0

-
15.856,0
50.209,0
109.860,0
248.028,0
fSó Thuy san)
1.2.1. Tai
càc tình phia
Nam
Do diéu kién
khi
hàu
va thó
nhuang rat thich hgp cho viéc phàt
trién
nuòi tòm su
nén nghé nuòi tòm
a day rat
phàt trién, dac biét là hai
tinh
Cà Mau
va
Bac Liéu là
nhung
tinh co
dien
tich
ao nuòi tòm lón nhàt trong cà nuóc (Cà Mau 248.028,0ha va
Bac Liéu là
109.860,0ha),

chi tfnh riéng Cà mau, tfnh
dén
ngày 28/3/2003, toàn tinh
da co 821 trai tòm giong,
san
xuàt dugc 1.640 ty con tòm giò'ng.
Theo két
qua
thong ké cùa Bó Thuy
San
nàm 1999,
tóng
dién tfch nuòi tòm toàn
khu vuc phfa Nam là 238.279ha,
va tur dò
dén nay, dién tfch càc dàm nuòi tòm nuóc
Ig
lién
tue già
tàng. Dién bién dién tfch nuòi tòm
ciia mot
so tinh phfa Nam qua 3 nàm
2001 - 2003 dugc trinh
bay a
bang 6
Bang
6,
Dién
tich
ao

dàm
nuói
tóm
tai
càc tinh
phia Nam (ha)
Tình/thành
phó
Bà Rja - Vung tàu
Dóng Nai
TPHóChfMinh
Long An
Tién Giang
Ben tre
Tra
Vinh
Sóc
Tràng
Bac Liéu
CàlVlau
Kièn Giang
2001
2.097,5
1.245,4
1.497,0
5.029,0
2.617,0
17.093,8
19.165,0
48.060,0

79.362,0
217.804,0
20.453,0
2002
2.097,8
1.320,5
1.623,0
5.615,0
2.948,5
26.476,0
14.094,5
41.849,0
88.872,0
239.930,0
37.300,0
2003
2.453,0
1.333,0
3.009,0
7.971,0
3.328,0
27.502,0
15.856,0
50.209.0
109.860,0
248.028,0
51.044,0
Viéc nuòi tòm
ò
càc tinh phfa Nam dugc tién hành theo nhiéu hình thuc:

- Nuòi QC
va
QCCT trong RNM: Hình
thiic
nuòi này phàt trién manh tai càc tinh
nhu Cà Mau, Bac Liéu
va Tra
Vinh,
Ben
Tre, Tién Giang
va
Kién Giang
- Nuòi BTC (Bàn còng nghiép): Phàt trién a Sóc Tràng,
Tra
Vinh, Bac Liéu, Ben
Tre va Tién Giang
- Mò hình két hgp luàn canh giùa nuòi tòm
va
tróng lùa: Long An
va
Sóc Tràng
- Nuòi trong ruòng muói: Sóc Tràng, Bac Lién
va Tra
Vinh
- Nuòi TC (còng nghiép) a Bac Liéu,
Tra
Vinh
va
Tién Giang.
Tir

nàm 1997 dén nay, mò hình nuòi tòm còng nghiép (thàm canh) dà phàt trién
manh
va
dua nàng suàt trung
binh lén
5 ta/ha/vu. Tuy nhién, càc ky thuat nuòi tòm
cùa nguòi dàn chua cao, dò rùi ro do benh tàt cao,
va
tình trang ò nhiém mòi truòng
dién ra khà manh.
8
1.2.2. Tai
càc
tinh
mién
Trung
Mién Trung là nai
co
muc nuóc ven bò sàu, nén dàt càt
va co
ft
song
lón,
nuóc
bién trong
va
ft bi ò nhiém, càc chi tiéu vé ly hoà
rat
thuan
Igi

cho tòm phàt trién, dac
biét là tòm su.
Day
là khu vuc di dàu trong
linh
vuc nuòi tòm su a nuóc ta, nàm
1995
nàng suàt
tòm trung
binh
dat 415 -
LI
14 kg/ha/nàm. Nàm 1996, mot so mò hình nuòi còng
nghiép a Ninh Hoà, Nha Trang
va
Cam Ranh theo còng nghé cùa Thài Lan dà dat
nàng
suà't
trén 5
tàn/ha/vu.
Dén
nàng 1997, mò hinh nuòi tòm còng nghiép cùa Thài Lan cQng dugc thù
nghiém
va
dà thành còng
ò
Ninh Thuan, Binh Thuan
va
dang
co

xu huóng dugc nhàn
ròng
òf
mién Trung.
Nuòi tòm su dang bàn còng nghiép dà dugc càc ho nuòi tòm àp dung, dac biét là
a tinh Khành Hoà -
mot
tinh trong diém san xuàt tòm su gióng
a
nuóc ta. Nàm 1998,
toàn quóc
san
xuàt dugc 2.200 triéu con tòm gióng thi riéng a Khành Hoà dà
san
xuàt
dugc
1.660
triéu con tòm gióng. Ngoài Khành Hoà, càc tinh nhu Phù
Yèn
(Tuy Hoà)
cùng phàt trién nghé nuòi tòm su rat manh
va
dat nàng suàt binh quàn toàn huyen là
1.128kg/ha
vói nàng suàt dao dóng tù 520kg/ha dén 2.500 kg/ha, cà biét
co
ho dat
trén 3000 kg/ha.
Càc tinh
Quàng Binh, Quàng Tri, Thùa Thién Hué, Dà Nàng, Quàng Nam, Quàng

Ngài,
Binh
Dinh, Ninh Thuan
va
Binh Thuan
cQng
dà phàt trién manh nghé nuòi tòm.
Tfnh dén nàm 1999, tóng dién tfch nuòi tòm su
ó
càc tinh mién Trung dat 12.530 ha;
dén
nàm
2001 dién tfch này tàng lén 21.458ha
va
nàm 2003 dat 23.837ha. Dién bién
dién tfch càc dàm nuòi tòm nuóc
Ig
tai càc tinh mién Trung dugc the hién a
bang
7
Bang
Z Dién
tich
càc dàm nuói
tóm
òcàc
tình mién
Trung
Tinh/Thành
pho

Quàng Binli
Quàng Tri
ThCra
Thièn
Hué
Dà Nàng
Quàng Nam
Quàng Ngài
Bìnfi Ojnh
Phù Yèn
Kliành
Hoà
Ninh Thuàn
Binh Thuàn
Tò'ng
còng
2001
678,1
349,4
3.016,0
264,3
1.950,0
628,8
2.609,9
2.896,6
4.963,0
1.015,0
1.086,0
21.458,1
2002

855,4
386,5
3.197,0
284
2.210,0
649,3
2.631,2
2.507,0
5.255,0
1.331,0
1.203,0
22.511,4
2003
944
559
3.672,0
274
2.516,0
690
2.473,6
2.469,0
5.055,0
1.582,0
1.600,0
23.837,6
(Hquón:
Bo
Thuy San)
Theo càc thòi diém trong nàm thi mùa vu thuan lai nhàt de nuòi tóm
ò

mién trung
là tù cuoi thàng 4 dén dàu thàng 5 va két thùc vào thàng
10
duang lich.
1.2.3. Mién
Bàc
Mién Bàc nuóc ta
co nhflng
diéu kién khf hau tuang dói khàc nghiet dói vói nuòi
tòm su. Mùa Dòng nhiet dò xuóng thàp làm cho nhiet dò cùa nuóc
cQng
ha xuóng
thàm chf thàp hon
20^C ma
nhiet dò thfch hgp cho tòm su phàt trién tù 22 -
35^C.
Do
dò
khi nhiet dò ha xuóng làm cho tòm chét hàng
loat.
Ngoài ra bién dò dao dóng nhiet
giua càc mùa lai
qua
lón gay ành huòng tói su sinh truòng
va
phàt trién cùa tòm.
Tuy nhién, ò càc tinh ven bién phfa Bàc Viét Nam tù Quàng Ninh
dén
Thanh Hoà
là vùng triéu dugc hinh thành do he thóng

song
Thài Binh
va
he thóng song
Hong
boi
dàp,
nén lugng phù sa hàng nàm dugc dua tù dàt lién ra bién rat lón (hàng
tram
triéu
tàn),
dò
là nguón thùc àn phong phù
va
vò tàn cho nghé nuòi tróng thuy
san.
Tuy
nhién, tù truóc
nhiJng
nàm 90, nghé nuòi tróng thuy
san
ò càc tinh ven bién phfa Bàc
chua phàt trién manh chù yéu nguòi dàn a
day co
tàp quàn nuòi rau càu hoàc nuòi trai
nggc.
Con
nuòi tòm
va
cua dàc biét là tòm

su
thi hàu nhu chua phàt trién. Muòi nàm
trò lai
day,
khi già tri cùa con tòm
su
dugc nàng cao
va
dà mang lai nhiéu nguón
Igi
dàng ké cho nguòi nuòi
thi
nghé nuòi tòm
su
bàt
dàu
phàt trién manh
va
dién tfch nuòi
khòng ngùng tàng lén. Tfnh dén nàm 1998, tóng dién tfch nuòi tòm
su
ò mién Bàc dà
dat 6.493ha, nàm 1999 da tàng lén 9.155ha; nàm 2000 dat 14.305ha; nàm 2002 dat
29.102,4ha
va
nàm 2003 dat 34.529ha trong dò chù yéu tàp trung ò càc tinh ven bién
nhu Quàng Ninh,
Hai
Phòng, Thài Binh, Nam Dinh, Ninh Binh, Thanh Hoà, Nghé An
va Ha

Tinh.
Dién bién dién tfch
va san
lugng càc dàm ao nuòi tòm cùa càc tinh dugc
mò tà
ò bang
8
Bang
8.
Dién
tich
nuói
tóm
su
àcàc tinh phia
Bac
tir2001-2003
IT
1
2
3
4
5
6
7
8
Dia
phiTdng
Quàng Ninh
Hai

Phòng
Thài Binh
Nam
Djnh
Ninh Binh
Thanh Hoà
Nghé An
Ha Tinh
Tòng còng
2001
4.978,5
4340,0
2.772,0
3.832,0
1.226,0
2.593,0
1.187,0
977
23.906,5
2002
6.453,0
4.970,4
3.086,0
4.838,0
1.550,0
3.944,1
1.139,9
1.119,0
29.102,4
2003

10.786,0
5.223,0
3.386,0
4.794,0
1.525,0
4.127,0
1.150,0
1.535,0
34.529
Tom su
dugc dua vào Viét Nam bàt dàu tù nàm
1989
va dugc thù nghiém dàu tién
tai
Hai
Phòng nhung lai cho nàng suàt thàp, sau
dò
dàn dàn dugc dua vào nuói tai càc
tinh
mién Trung
va
Nam thi cho nàng suàt cao han.
10
Do già tri cùa con tòm su cao nén
Igi
nhuàn thu dugc lón dàn
dén
viéc phà RNM
de
quai dàm nuòi tòm ò càc tinh ven bién mién Bàc phàt trién ràm rò theo càc hinh

thùc nuòi QC, QCCT
va
BTC. Ngay cà nhiéu ho
già dinh
khòng
co
kién thùc
va
kinh
nghiém gì vé nuòi tróng thuy
san
cung dàu tu vói so vón lón vào
linh
vuc này vói hy
vgng sé giàu lén nhò con tòm. Nhung nhu trén dà trinh
bay
con tòm
su rat man
càm
vói mói truòng, dàc biét là mòi truòng nuóc, do nhùng han
che
vé kién thùc nuòi tòm
nén chi sau 1-2 vu dàu tu vào con tòm, nguón nuóc bàt dàu bi ò nhiém, mòi truòng
thay
dói,
nguón gióng khan hiém
va
bi nhiém benh nén nhiéu
già
dinh bi phà

san,
so
dàm tòm bi bò hoang ngày càng tàng lén. Viéc khòi phuc lai rùng trong càc dàm tòm
bò hoang dò gap rat nhiéu khó khan dàn dén khà nàng phòng ho cùa rùng bi suy giàm
va
sinh thài mòi truòng bi de doa. Tuy nhién cùng
con co
nhùng
già
dinh do
co
kinh
nghiém
va
kién thùc nuòi tróng thuy san
va
làm àn vàn
co
lai lón. Dò là mot vàn
de
dà
tón tal
va
là màu thuàn lón nhàt giua mot
ben
là viéc phàt trién nuòi tróng thuy san
va
mot ben là khòi phuc phàt trién RNM ò vùng triéu càc tinh ven bién phfa Bàc.
11
CmJOlVG

2.
MÓI qVAN HE
GIÙA
RÙIVG
IVGAP
MAN
\Ò1
NUÒI
TRÓNG
THUY
SAN
2.1.
HIEN TRANG
VA
DIÉN BIÉN RÙNG NGAP MAN TAI CAC TINH PHIA
BÀC VIÉT NAM
RNM phfa Bàc do
chiù
ành huòng cùa mùa Dòng lanh, nhiet dò nuóc vé mùa này
luòn ò mùc duói
16"C,
do dò cùng ành huòng truc tiép dén su sinh truòng cùa cày
rùng. Viéc kiém ké dién tfch RNM vùng ven bién Viét Nam
co
nhiéu tài liéu
de
càp
dén.
Theo tài liéu cùa FAO, nàm 1943 cà nuóc
co

gàn 400.000 ha rùng ngap man,
trong dò rùng ngàp man ven bién Nam Bó chiém tòi 250.000 ha, dén nàm
1981,
dien
tfch RNM toàn quóc
con
khoàng 250.000ha, trong dò ò phfa Bàc co khoàng trén
34.000ha. Truóc tinh trang RNM bi giàm sùt nghiém trong do phong trào làn bién
làm muói, làm dàt nòng nghiép truóc nhùng nàm 1980 nén dién tfch RNM này dà bj
suy giàm. Tuy nhién trong vài nàm tra lai
day
do dugc nhà nuóc quan tàm, nhiéu du
àn tróng RNM dugc trién khai
va co
hiéu qua tòt nhu càc du àn PAM, du àn 327, 773,
càc du àn mòi truòng cùa nuóc ngoài nhu hòi chù thàp dò Nhàt Bàn, Dan Mach, Phàn
Lan nhiéu dién tfch RNM dugc tróng mói
va
cho dén nàm 2000 dién tfch RNM phfa
Bàc dat
673.160
ha tàng 200% so vói truóc.
Tài nguyén RNM phfa Bàc tuy già tri kinh té khòng cao do da
so
là càc loài cày
gò nhò
va
vùa (chi cung càp gò
cui,
tanin ), nhung lai

co
vai trò rat quan trgng trong
phòng
ho
chóng xói la
de
bién.
Nhin chung RNM phfa Bàc dan giàn vé
tó
hgp thành phàn loài cày, chù yéu bao
góm
càc
loài cày gò nhò, gò vùa,
va
cày bui, tàp trung trong càc hg
Rhyzo
phoraceae,
Aviaceniaceae,
Sonneratiaceae,
Combraetaceae
So vói RNM Nam bò,
thi
RNM phfa Bàc
co
nàng suàt sinh hoc thàp han nhiéu, do
dò
y
nghla
kinh té cùa RNM phfa Bàc ft, chù yéu
chi

dóng vai trò phòng ho. Dò cao
trung binh cùa rùng nhò han
lOm,
két càu rùng dan giàn, ft
co
càc loài cày
co
già tri
kinh té nhu ò phfa Nam.
RNM ò càc tinh phfa Bàc chù yéu là rùng tróng bao góm càc loài cày nhu Trang,
Bàn,
con
rùng tu nhién ft
va
phàn bó rài ràc bao góm càc loài cày chù yéu là: Duóc,
màm
va
cày
Su.
Su phàn bó cùa càc loài cày này cu the nhu sau:
- Màm bién {Avicennia marina) phàn bó noi bài mói boi bùn
con
long
va che
dò
ngap triéu thàp,
co
khà nàng
chiù
man cao

10-35%o.
-
Su {Aegyceras coniculatum)
hay
gap ò
càc bài triéu mai boi, bùn dà dugc dinh
hinh
co che
dò ngap triéu thàp, khà nàng
chiù
man trung binh
(
15-30%o).
12
- Duóc
vói
(Rhyzophora
stylosa),
Trang (Kandelia
candela
Vet dù (Bruguiera
gymnorhia)
thuóng
tap trung ò noi bài triéu dà dugc dinh hình, bùn chat trung
binh,
che
do ngap triéu tuang dói thàp.
- Vet dù, Trang, Vet
tàch.
Già hay gap noi bài ngap triéu cao, bùn chat dò man

trung binh.
- Bàn chua thuóng phàn bó noi ven cùa
song,
che
dò ngap triéu cao, dò man
thà'p.
Theo Phan Nguyén
Hong
thi RNM phfa Bàc
co thè
chia làm 2 khu vuc: tù Mòng
Cài dén Do San
va
tù Do San dén Lach Truòng.
+ Khu vuc tù Mòng Cài dén Do San: nàm trong vùng kfn, bò bién khùc khuyu,
bài triéu
co
nén
day
chù yéu là bùn càt, giàu dinh duang, dò man cao, thàm thuc vat
phàn bó ròng,
co
nhiéu loài cày nhung cày nhò chù yéu là cày Màm bién
{Avicennia),
Su
{Aegyceras),
Duóc vói {Rhyzophora
stylosa),
Vet dù
{Bruguiera),

Trang
{Kandelia),
+
Khu vuc tù
Dò
San dén Lach Truòng: thuòc tam giàc chàu tho
song
Hong,
trong pham vi boi tu cùa he thóng Thài Binh
va song Hong
cùng vói càc phu luu khàc,
hàng nàm càc he thóng
song
này dà mang ra bién hàng triéu tàn phù sa, làm cho vùng
này hàng nàm làn ra bién tù 50-80m. Vùng triéu ò day nói truc tiép vói bién khai
khòng
co
càc eo vinh chàn gió, bài boi góm da
so
là bùn phù sa mang theo nhiéu
chat
dinh duóng. Tuy nhién, do vùng này
chiù
ành huòng cùa bao tó,
song
bién do thiéu
binh phong bào ve nén RNM phàt trién kém. Càc loài cày chù yéu là Trang, Bàn, Su
dàc biet là Bàn chua phàt trién manh do lugng nuóc nggt tù càc cùa
song
do ra bién

lón nén dò man cùa nuóc thàp, thfch hgp cho Bàn chua phàt trién.
Tóm lai, RNM càc tinh phfa Bàc trong mày nàm qua dà dugc Nhà nuóc quan tàm
va
dàu tu nén dién tfch RNM dà tàng lén dàng ké. Tuy nhién, do tàc dòng cùa
sue
ép
già
tàng dàn
so,
do kinh té thi truòng nhiéu ngành nghé mói phàt trién thi nguy ca phà
RNM làn dàt quai dàm nuòi tòm cùng trò thành vàn
de
nan giài càn phài
co
nhung
bién phàp dòng bò giùa càc ngành
de
giài quyét nhàm xày dung RNM ven bién phfa
Bàc thành hành lang phòng
ho
chóng gió bào,
song
bién, bào ve
de
bién, bào ve
san
xuàt nòng nghiép
va
càc ngành kinh té khàc ò phfa trong dugc hùu hiéu.
2.2.

VAI
TRÒ
CÙA
RNM
DOI VÓI
CÀC NGUON
LOI HAI SAN
RNM là loai tài nguyén
co
già tri nhiéu màt ò vùng ven bién, cùa
song
Viét Nam.
Day
là mòi truòng
song,
là noi nuòi duang nhiéu loai hai san
co
già tri kinh té cao,
dac biet là nguón gióng cùa càc loai tòm he, cua bién dugc
su
dung làm thùc àn trong
nghé hai san (Phan Nguyén Hong, 1995).
Mot khi RNM dugc hinh thành, mùn bà do là
va
càc bò phan khàc cùa cày rai
rung xuóng dugc càc vi sinh vat phàn huy là nguón thùc àn quan trong cho nhiéu loài
dòng vat trong nuóc. Màt khàc, rùng vói he thóng ré chàng chit dà giù lai phù sa, tao
ra mòi truòng
song
thfch hgp cho nhiéu loài dòng vat

day.
RNM dóng vai trò quan trong trong chu trinh dinh duang cùa càc loài sinh vàt
13
ven bién thòng qua càc chuòi dinh duòng khàc nhau va ò mòi bàc dinh duong khàc
nhau cùng
co nhimg
dói tugng
va san
pham dugc tao ra khàc nhau. Càc dói tugng
va
san
phàm
này là càc sinh vat àn co, sinh vàt àn thit
va
cà nhung sinh vàt phàn huy.
Tuy nhién, diéu dàng
lini
y ò day là nhùng sinh vat bi thu hùt vào chuòi thùc àn này là
càc loai
hai san
nhu ngao, hàu,
so,
vgp, càc loài oc,
rat
da dang vé thành phàn loài
va
dòng vé so lugng, dàc biét là càc loài tòm nhu tòm he, tòm
su,
tòm rào, tòm bop,
Chùng là nhùng cu dàn cùa vùng cùa

song
nhiet dai
ma
dòi song
rat
gàn bó vói mòi
truòng RNM nhu càch nói cùa nhiéu nguòi dàn "con tòm òm cày duóc".
Tóm là loài dòng vat màu lanh, àn tap, trong thành phàn thùc àn, càc mành vun
chat
hùu ca cùa RNM chiém mot lugng dàng ké. Theo két
qua
phàn tfch
110
da
day
tòm rào ò vùng ven bién
Hai
Phòng (1998) cùa Pham Dò Trgng cho thày, tàn xuàt bàt
gap cùa thành phàn thùc àn là: Mùn bà hùu ca RNM là 100%, giàp xàc nhò 93,6%,
tao silic
42,7%
[32]
Theo nhiéu két qua diéu tra cho thày, RNM
con
dóng vai trò rat lón trong viéc
cung càp càc chat
hiiu
ca
de
tàng nàng suàt vùng ven bién.

Day
vùa là nai cu trù,
dóng thòi cùng là noi sinh
de,
nuòi duòng hoàc nai
song
làu
dai
cho nhiéu
hai san co
già
tri [32].
Nhiéu két
qua
nghién cùu cùng cho thày, viéc dành bàt thuy
san co
nàng suàt cao
chù yéu tàp trung ò càc vùng cùa
song
ven bò bién noi co RNM. Diéu này
co thè
giài
thfch ràng do day là vùng tap trung càc chat dinh duòng do
song
mang ra tù nói dia
va
do nuóc triéu dem tù bién vào. Giùa
san
lugng
va

càc loai thuy
san
dành bàt dugc ò
RNM
co
mói quan he mat thiét. O mién Tày nuóc Uc, nguòi ta dành già là 67% toàn
bò càc loài thuy
san co
già tri thuang mai dành bàt dugc déu
phii
thuòc vào RNM
a
vùng
cùa
song
[37].
Nguón thùc àn dàu tién, phong phù
va
da dang cung càp cho càc loài thuy
san
là
xàc càc chat hùu ca thuc vat dang hat,
dò
là
san
pham cùa
qua
trinh phàn huy xàc
thuc vat bao góm là, cành, chói,
ré,

cùa càc loai thuc vat trong RNM. Theo nghién
cùu cùa Vién Khoa hgc Làm nghiép Viét Nam (1999),
Iha
RNM
co thè
cung càp cho
thuy vuc 13,5 tàn xàc thuc vat khò/nàm, vói dién tfch RNM ò Viét Nam khoàng
64.000 ha uóc tfnh dem lai cho ngành thuy
san
205.000 làn tòm cà, tuang duang vói
265 triéu USD.
Khi xàc thuc vat rai rung, nò dugc thuy triéu mang di
va qua
trinh phàn huy sé
dién ra lién
tiic
ké cà mùa khò
va
mùa mua. Tai càc vùng cao triéu, khi là rai rung, nò
dugc càc vi sinh vàt trén bé màt dàt phàn huy tai chó.
San
pham cùa
qua
trinh là tao ra
càc chat hùu ca
de
phàn huy dugc tàp trung ò lóp màt dàt
va
khi thuy triéu lén càc
chat

hùu ca này sé theo dóng triéu
tran
vào càc luu vuc ven bién
Mùn bà cùa càc loai cày RNM khòng nhùng là thùc àn cùa dóng vat ò vùng triéu
nòng. Nhò
co
mùn bà RNM
ma
nhiéu bài nghéu,
so
huyét
va
nhiéu loài thàn mém
co
già tri khàc ò vùng triéu dugc hinh thành.
Theo két
qua
tfnh toàn cùa càc nhà khoa hgc
thi co
tói 60 - 70% so loài hai
san
a
vùng ven bién nhiet dói
co
quan he mat thiét dói vói RNM. RNM vùa cung càp thùc
14
àn trtrc tiép (mùn bà, là,
qua),
vùa giàn tiép thòng qua càc loài chu trinh dinh duòng tù
càc loài dòng vat àn mùn bà làm mói cho càc loài cà lón

va
mot
so
loài àn thit khàc.
Do do, thành phàn he dòng vat trong vùng RNM rat phong phù
va
da dang. Theo két
qua
nghién cùu cùa Pham
Dinh
Trgng (1996) cho thày, so lugng càc
loài
dóng vàt
day
trong HST RNM ò phfa Tày Bàc Vinh Bàc Bó (Tù Thanh Hoà dén Quàng Ninh) hien
co
389 loài thuòc 104 hg khàc nhau
Diéu dàng quan tàm là càc nguón tòm gióng, cua, cà trong vùng RNM rat phong
phù. Theo két
qua
diéu tra vé su phàn bó lugng tòm gióng trén càc bài triéu ò Quàng
Ninh
va Hai
Phòng cùa Phan Nguyén Hong (1996) dugc
thè
hien
a bang
9
Bang
9.

Phàn bóiMng tóm giong trén càc
bài triéu
trong va ngoài rùhg RNI\/I
ò Quàng Ninh va Hai
Phòng
Dan
vi:
con/m^
Bai
triéu
Hoàng Tàn (Yèn Hung, Quàng Ninh)
Dào Nhà Mac (Yèn Hung, Quàng Ninh)
Oinh Vu (Hai Phòng)
Trong
RNIVI
30
16
66
Ngoài RNM
9
6
0
(Nguón:
Vién Khoa hoc Làm
nghiép,
2002)
Tù két
qua
ò
bang

9 cho thày, so lugng tòm gióng trong RNM lón han rat nhiéu
so vói khu vuc ngoài RNM, diéu này cho thày, RNM là noi nuòi duòng chfnh cho càc
loài àu trùng cùa tòm, cua
va
càc loài
hai
san khàc
va
dóng thòi cùng là nai cung càp
nguón gióng chù yéu cho nghé nuòi
hai
san.
Viéc nghién cùu su dung RNM theo huóng làm ngu két hgp dang
co
xu huòng
ngày càng phàt trién manh me. Nàm 1998,
san
lugng tòm thu dugc tù RNM cùa cà
nuóc dat 42.362 tàn, nàm 1999 là 46.718 tàn
va
dén nàm 2000 là 64.000 tàn. Tuy
nhién, su
già
tàng
san
lugng tòm tù RNM dóng nghla vói viéc suy giàm dién tfch
RNM do chat phà làm càc ao nuòi tòm.
2.3.
TÌNH HÌNH PHÀ RÙNG NGAP MAN DE NUÓI TÓM Ò VIÉT NAM
RNM

co
tàc dung bào ve bò bién, han
che
xói la, giù càc
chat
thài tù
song
dua ra
bién
va
làm giàm dò
due
cùa nuóc thuan
Igi
cho su phàt trién cùa càc loai hai
san.
Vào nhùng nàm cuòi cùa thap ky 80
va
dàu thàp ky 90, do nguón
Igi
tòm xuàt
khàu lón, trong
lue
san lugng dành bàt lai giàm sùt,
ó
hàu hét càc vùng cùa
song
ven
bién nuóc ta, nhàn dàn dà phà nhùng khu RNM xanh
tòt

nhu
a
Cà Mau, Sóc Tràng
va
cà
nhiing
rùng phòng ho tu nhién
va
rùng tróng
de
làm dàm nuòi tòm theo hình thùc
QC thò sa. 0 nhiéu dia phuang, RNM dà bi bién màt
va
thay vào dò là càc ao dàm
nuòi tòm
va
dàt hoang hoà.
Minh Hai là tinh
co
dién tfch RNM lón nhàt, cùng là nai rùng bi phà de nuòi tòm
15
nhiéu nhàt. Nàm 1981, dién tfch nuòi tòm chi
co
4000 ha
nhimg
dén nàm 1992 dà
tàng lén
gap
20
làn

(80.000ha). Chi trong vòng 8 nàm tù nàm 1983 dén nàm 1995,
tóng dién tfch RNM ò Minh
Hai
bi màt do chat phà làm dàm nuói tòm lén tói
66.253ha, binh quàn mòi nàm màt khoàng 8.280ha [20].
Khòng riéng ò Minh
Hai,
nhiéu
tinh
khàc trong cà nuóc, tình trang phà RNM làm
dàm nuòi tòm cùng dién ra manh me nhu ò Cà Mau,
Ben
Tre,
Tra
Vinh hay Sóc Tràng
làm cho dién tfch RNM ngày càng suy giàm
va
ty le che phù cùng thàp dàn (Bang 10)
Bang
10.
So sành dién tich va tyié che phù cùa RNM 03 tinh
Ben
Tre,
Tra Vinh va
Sóc
Tràng
thòi diém nàm 1943 va nàm
1995
Tình
Ben Tre

Tra
Vinh
Sóc Tràng
Dién
tich
tir
nhién
(ha)
113.153
119.990
109.656
Dién
tich
rìmg nàm
1943
(ha)
48.000
65.000
41.000
Ty
le
che
phù
(%)
42.4
54.1
37.3
Dién tfch
rCfìig
nàm

1995
(ha)
5.501
6.678
2.989
Ty le che
phù (%)
4.8
5.5
2.7
Ty
le
giàm
(lan)
8.08
9.83
13
(Nguón:
Phan Nguyén Hong
-
Tài liéu RNM Viét
Nam,
1998)
Tuang tu nhu càc tinh DBSCL,
a
Thài Binh tù nàm
1982
dén nàm
1986,
chi

tfnh
riéng huyén Thài Thuy
co
668 ha rùng Trang phòng ho bi phà làm dàm nuòi tòm;
huyen Tién
Hai
cùng bi phà phàn lón dién tfch rùng phòng ho ngap man làm dàm
nuòi tòm.
Su phà RNM
de
làm càc ao nuòi tròng thuy
san,
dac biét là nuòi tòm nuóc
Ig
theo
quy mò
va
hinh thùc QC thò sa dà
gay
ra nhiéu hau
qua
nghiém trgng tói mòi truòng
va
tfnh DDSH cùa khu vuc. Tai càc dàm nuòi tòm QC, cày ngàp man dang dugc thay
thè bang
nhùng cày hoang dai thfch hgp vói diéu kién dàm lày chua man nhu sày,
làc,
Han nùa, do viéc ngàn dàp làm càc dàm ao nuòi tòm dà han
che
su trao

dói
nuóc dàn dén su giàm chat lugng nuóc
va
dàt trong dàm
gay
ành huòng tói su sinh
truòng
va
phàt trién cùa càc loài sinh vàt
va
gay ò nhiém mòi truòng, tù dò làm giàm
san luong
va
tfnh DDSH trong khu vuc, càc loài cày dóng vai trò tién phong trong viéc
làn bién nhu bàn, ò rò, màm tràng, bàn tràng khòng mgc dugc
2.4. MOT SO PHUONG
THlTC
NUÓI TÓM PHO BIEN TAI CÀC KHU
VUC
RÙNG NGÀP MAN Ò VIÉT NAM
Hien nay, ò Viét Nam
co
rat nhiéu càc mò hình nuói tóm khàc nhau. Tuy nhién, ò
càc khu vuc
co
RNM thi viéc nuòi tòm chù yéu dugc xày dung theo 4 mò hình sau:
- Mò hình quàng canh (nuòi tu nhién)
- Mò hình quàng canh cài tién (chù yéu)
- Mò hình bàn thàm canh
va

- Mò hinh thàm canh
16
Tuy thuòc vào diéu kién tu nhién, khà nàng kinh té
va
kién thùc cùa càc chù dàm
ma
ho nuòi theo hình thùc nào.
Viéc quy dinh dién tfch nuòi tròng thuy
san
bao nhiéu là vùa cho tùng phuong
thùc nuòi vàn chua
co
nghién cùu cu thè, nhung Bò Thuy san da du thào tiéu chuàn
de
xày dung càc mò hình nuòi tróng thuy san cho tùng phuang thùc nhu sau (bang
11)
Bang
11.
Quy mó va hinh thùb
nuói
tóm
su
cho càc tinh ven bién phia
Bac
n
1
2
3
4
5

6
Tiéu chuan
Ki'ch thi/óc
ao (ha)
Miro nLfóc
(m)
Màt dò thà
(con/m^)
Quat
nifcic
ThCrc
àn
Cung cà'p
ni/crc
Hình thirc
Qccr
<10
0.8-1
<5
Khòng
càn
Co bd
xung
Nuòc
thu;/'
triéu
tir
nhén
Brc
<5

1.2-1.4
10-20
Nèncó
thurc
àn CN
Càp nude bién va nLfdc
ngpt theo yéu
càu
re
1-2
1.5-2
>20
Bàt buòc
co
thùc àn CN
Càp
nifòc bién va
nuóc
ngpt theo yéu càu
(Nguón:
Bào cào tóng hgp de tài nguyén cùu khoa hoc
-
Dai hoc quóc già Ha nói)
2.4.1.
Nuòi tòm quàng canh:
Là hình nuòi dua hoàn toàn vào thùc àn tu nhién trong ao. Mat dò tòm trong ao
thuóng thàp
va
dua vào nguòn gióng tu nhién. Dién tfch ao nuòi thuóng lón (thòng
thuóng

tù
lOhatròlén)
(fu
diém:
Vón van hành thàp vi khóng tón chi phf gióng
va
thùc àn, kfch
co
tòm
thu dugc lón, già bàn cao, càn ft nhàn lue cho mot don vi san xuàt (ha)
va
thòi gian
nuòi thuóng khòng dai.
Nhuac
diém: Nàng suàt
va Igi
nhuan thàp bòi dòi hòi dién tfch nuòi lón, khó van
hành
va
quàn ly, nhàt là
ò
càc ao dàm tu nhién
co
hình dang khòng
co
dinh. Hién nay
mò hinh này dang bi han
che
do già dàt
va

già nhàn còng tàng
va
thòng thuóng càc
chù dàm nuòi thuóng
co
xu huòng chuyén sang mò hình nuòi quàng canh cài tién
de
nàng cao nàng suàt nuòi
2.4.2.
Nuòi quàng canh
cài
tién:
Là hình thùc nuòi du trén nén tàng cùa hinh thùc nuòi quàng canh nhung
co
bé
sung hoàc là gióng ò màt dò thàp (2 - 5
con/m^)
hoàc là thùc àn theo luàn, dòi khi
bó
sung cà gióng
va
thùc àn. Do dò, nàng suàt va san lugng tòm tàng lén dàng ké.
- Uu diém: Chi phf van hành thàp,
co
thè
bó
sung
bang
gióng tu nhién hay gióng
nhàn tao, kfch tòm thu hoach lón, già bàn cao, tàng nàng suàt cùa dàm nuói.

I^hwac
diém: Phài bó sung gióng lón de trành
hdo
hut
dU
tUc^ii^
A^RR^ffi
TRUNG TÀM THÓNG
TlN
THU VIÉN
17
DT /
"ÒAÒ
nhiéu, hình dang
va
kfch cà ao theo dang quàng canh nén quàn ly khó khan, nàng suàt
va
lai nhuan vàn
con
thàp.
2.4.3.
Nuòi ban thàm canh
Là hinh thùc nuòi
co
su bó sung thùc àn tù
ben
ngoài nhu thùc àn tuoi song, càm
gao
gióng dugc thà nuòi ò mat dò tuang dói cao (10 -
15

con/m^),
dién tfch ao nuòi
nhò (2000 - 5000
m^).
Ifu
diém: Ao xày dung hoàn chinh, kfch thuòc ngò nén
de
vàn hành
va
quàn ly,
kfch co tòm thu dugc khà lón, già bàn cao, chi phf van hành thàp vi thà ft gióng, thùc
àn hòn hgp dùng chua nhiéu
va
thùc àn tu nhién vàn
con
quan trgng.
Nhugc diém: Nàng xuàt
con
thàp so vói ao
su
dung.
2.4.4. Nuòi thàm canh:
Là hình thùc nuòi dua hoàn toàn vào thùc àn
ben
ngoài (thùc àn vién dan thuàn
hay két hgp vói thùc àn tuoi song), thùc àn tu nhién khòng quan trgng. Mat dò thà cao
(15-30
con/m^).
Dién tfch ao nuòi thòng thuóng tù
lOOOm^

dén
1
ha, tói uu là
5000m^
-
Ifu
diém: Ao xày dung rat hoàn chinh, viéc càp nuóc
va
tiéu nuóc hoàn toàn chù
dòng,
co
trang bi day dù càc phuang tién mày móc nén
de
quàn ly
va
van hành.
- Nhuac diém: Kfch ca tòm thu hoach nhò (30 - 35 con/kg), già bàn thàp, chi phf
vàn hành cao,
Igi
nhuàn trén mot don vi
san
pham thàp.
CHlJONG
3.
BÒI
TlTONG,
1\ÒI
DIIIVG VA PHlJOl^fG
PHAP
1\GHIÉN

CÙU
A'
3.1.
DOI
Tl/ONG NGHIÉN CUU
De
thuc hién dugc càc muc tiéu
va
noi dung nghién cùu
ma de
tài dà dat ra, dói
tugng nghién cùu chfnh cùa
de
tài là càc màu dàt
va
màu nuóc trong càc dàm nuòi
tòm theo càc phuang thùc nuòi quàng canh; quàng canh cài tién; bàn thàm canh
va
thàm canh
Ngoài ra,
de co
ca
so
so sành
va
dành già vé mùc dò ành huòng cùa hoat dòng
nuòi tòm tói
chat
lugng mòi truòng dàt
va

nuóc khu vuc, dói tugng nghién cùu cùa
de
tài
con
lua chgn bao gòm:
- Càc màu nuóc
va tram
tfch tai càc khu vuc
rijng
ngap man gàn càc dàm nuòi
tòm
- Màu nuóc
va
tram tfch tai càc muang dàn nuóc thài
va
nuóc càp vào càc dàm
nuòi tòm trong khu vuc.
Tìjr
càc màu nuóc
va
tram tfch ò trén,
de
tài dà tién hành phàn tfch
mot
so chi tiéu
chat
lugng mòi truòng
de
dành già dugc mùc dò thay dói cùa tùng
chi

tiéu nhàm trong
qua
trinh nuòi tòm
de
tù dò dua ra nhùng dành già
mot
càch
co
ca
so
khoa hgc
3.2. NOI DUNG NGHIÉN
CÙU
3.2.1.
Ngoài hien truòng
- Diéu tra khào sàt, thu thàp càc tài liéu, tu liéu vé diéu kién tu nhién, kinh té, xà
hòi
va
dòi
song
cùa nguòi dàn vùng ven bién tinh Thài Binh
- Diéu tra khào sàt vé hién trang tài nguyén
va
mòi truòng
dai
ven bién, hién trang
va
nhùng dién bién mòi truòng xung quanh càc mò hình nuòi tòm vùng ven bién càc
huyén Thài Thuy
va

Tién
Hai tình
Thài Binh trong dò chù trgng tói càc mò hinh nuòi
tòm Quàng canh (QC), Quàng canh cài lién (QCCT), bàn thàm canh (BTC)
va
thàm
canh (TC).
- Diéu tra, phòng vàn vé viéc dàu tu, chàm sóc
va
thu hoach tai càc mò hinh nuòi
tòm thòng qua càc cuòc phòng vàn vói cóng dòng dia phuang, nhùng nhà quàn ly
va
càc chù dàm nuòi tòm. Ngoài ra,
de
tài cùng tién hành phàt phiéu diéu tra vé tình hình
nuòi tòm, nhùng chi phf
va
Igi nhuàn tù nuòi tòm.
3.2.2.
Lày màu, phàn tich, tóng hgp
va
xù ly so liéu
- Lày càc màu dàt, tram tfch va nuóc lai càc mò hình nuòi tòm
va
càc khu vuc làn
càn de phàn tfch càc
chi
tiéu mòi truòng co lién quan tao ca sa khoa hoc phuc vu còng
19