Ngữ văn 6 tiết 92 phương pháp tả người

Ngữ văn Lớp 6 - TUẦN 25

PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
I/ PHƯƠNG PHÁP VIẾT MỘT ĐOẠN VĂN BÀI VĂN
TẢ NGƯỜI
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
I/
I/
Phơng pháp viết một đoạn văn, bài
Phơng pháp viết một đoạn văn, bài


văn tả ngời
văn tả ngời
:
:
1/ Tìm hiểu các đoạn văn
1/ Tìm hiểu các đoạn văn
SGK/59-60-61
SGK/59-60-61




Đoạn 1
Đoạn 1
: Tả ngời chèo thuyền vợt thác
: Tả ngời chèo thuyền vợt thác

Đoạn 2
Đoạn 2
: Tả chân dung ông cai gian giảo
: Tả chân dung ông cai gian giảo




Đoạn 3
Đoạn 3
: Tả hai ngời trong keo vật
: Tả hai ngời trong keo vật
a)
a)
Yêu cầu
Yêu cầu
:
:




Xác định đối tợng miêu tả:
Xác định đối tợng miêu tả:

Tả chân dung: đoạn 2
Tả chân dung: đoạn 2




Tả ngời gắn với công việc: đoạn 1 + 3
Tả ngời gắn với công việc: đoạn 1 + 3


Cõu h i
Cõu h i


Tỡm (gch chõn) nhng hỡnh nh, chi tit tiờu biu 3 on vn
Tỡm (gch chõn) nhng hỡnh nh, chi tit tiờu biu 3 on vn
SGK/59-60-61
SGK/59-60-61
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng phỏp t
ng i
on 1:
on 1:
Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc,
Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc,
các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm
các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm
bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống nh
bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống nh
một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ. Dợng H
một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ. Dợng H

ơng Th đang vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở
ơng Th đang vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở
nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng
nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì, ai gọi cũng vâng
vâng dạ dạ.
vâng dạ dạ.




(Võ Quảng)
(Võ Quảng)


Tr li:
Tr li:
on 1
on 1
:
:
Dợng Hơng Th
Dợng Hơng Th
nh một pho tợng đồng đúc
nh một pho tợng đồng đúc
,
,
các
các
bắp thịt cuồn cuộn
bắp thịt cuồn cuộn

, hai
, hai
hàm răng cắn chặt
hàm răng cắn chặt
,
,
quai hàm
quai hàm
bạnh ra
bạnh ra
,
,
cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống nh
cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào giống nh
một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ
một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ
. Dợng H
. Dợng H
ơng Th đang vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở
ơng Th đang vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở
nhà,
nhà,
nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì
nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì
, ai gọi cũng vâng
, ai gọi cũng vâng
vâng dạ dạ.
vâng dạ dạ.

(Võ Quảng)
(Võ Quảng)


Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng phỏp t
ng i
on 1:
Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc, các bắp thị cuồn cuộn,
Dợng Hơng Th nh một pho tợng đồng đúc, các bắp thị cuồn cuộn,
hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào
hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào
giống nh một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ. Dợng Hơng Th đang
giống nh một hiệp sĩ của Trờng Sơn oai linh hùng vĩ. Dợng Hơng Th đang
vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì,
vợt thác khác hẳn Dợng Hơng Th ở nhà, nói năng nhỏ nhẻ, tính nết nhu mì,
ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ. -
ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ. -
(Võ
(Võ
Quảng)-
Quảng)-
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng phỏp t
ng i
•
Ngoại hình: như một pho tượng đồng đúc, các
bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt,
quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa…
•

Hành động: ghì trên ngọn sào.
•
Tính tình: nhỏ nhẹ, nhu mì, ai gọi cũng vâng
vâng dạ dạ.
=> tập trung miêu tả nhân vật kết hợp với hành
động nên sử dụng nhiều động từ, tính từ, từ
láy.
1. Xét ví dụ:
a, ví dụ 1: Tả Dượng Hương Thư.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
on 2
on 2
:
:
Cai Tứ là một ngời đàn ông thấp và gầy, tuổi độ
Cai Tứ là một ngời đàn ông thấp và gầy, tuổi độ
bốn lăm, năm mơi. Mặt l o vuông nhng hai má hóp lại. ã
bốn lăm, năm mơi. Mặt l o vuông nhng hai má hóp lại. ã
Dới cặp lông mày lổm chổm trên gò xơng, lấp lánh đôi
Dới cặp lông mày lổm chổm trên gò xơng, lấp lánh đôi
mắt gian hùng. Mũi l o gồ sống mơng dòm xuống bộ ã
mắt gian hùng. Mũi l o gồ sống mơng dòm xuống bộ ã
râu mép lúc nào cũng hình nh cố giấu giếm, đậy điệm
râu mép lúc nào cũng hình nh cố giấu giếm, đậy điệm
cái mồm toe toét tối om nh cửa hang, trong đó đỏm
cái mồm toe toét tối om nh cửa hang, trong đó đỏm
đang mấy chiếc răng vàng hợm của.
đang mấy chiếc răng vàng hợm của.

(Lan
(Lan
Khai)
Khai)
Tr li:
Tr li:
on 2
on 2
:
:
Cai Tứ là một
Cai Tứ là một
ngời đàn ông thấp
ngời đàn ông thấp
và
và
gầy
gầy
,
,
tuổi độ
tuổi độ
bốn lăm, năm mơi
bốn lăm, năm mơi
.
.
Mặt
Mặt
l o ã

l o ã
vuông
vuông
nhng hai
nhng hai
má hóp
má hóp
lại.
lại.
Dới
Dới
cặp lông mày lổm chổm trên gò xơng
cặp lông mày lổm chổm trên gò xơng
,
,
lấp lánh đôi
lấp lánh đôi
mắt gian hùng
mắt gian hùng
.
.
Mũi
Mũi
l o ã
l o ã
gồ sống mơng
gồ sống mơng
dòm xuống
dòm xuống
bộ

bộ
râu mép
râu mép
lúc nào cũng hình
lúc nào cũng hình
nh cố giấu giếm, đậy điệm
nh cố giấu giếm, đậy điệm


cái mồm toe toét tối om nh cửa hang
cái mồm toe toét tối om nh cửa hang
, trong đó
, trong đó
đỏm
đỏm
đang
đang
mấy chiếc
mấy chiếc
răng vàng hợm của
răng vàng hợm của
.
.


(Lan
(Lan
Khai)
Khai)
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng phỏp t

ng i
on 2
on 2
:
:
Cai Tứ là một ng
Cai Tứ là một ng
ời đàn ông thấp và gầy,
ời đàn ông thấp và gầy,
tuổi độ bốn lăm, năm m
tuổi độ bốn lăm, năm m
ơi. Mặt l o vuông nhng ã
ơi. Mặt l o vuông nhng ã
hai má hóp lại. Dới cặp
hai má hóp lại. Dới cặp
lông mày lổm chổm trên
lông mày lổm chổm trên
gò xơng, lấp lánh đôi
gò xơng, lấp lánh đôi
mắt gian hùng. Mũi l o gồ ã
mắt gian hùng. Mũi l o gồ ã
sống mơng dòm xuống
sống mơng dòm xuống
bộ râu mép lúc nào cũng
bộ râu mép lúc nào cũng
hình nh cố giấu giếm,
hình nh cố giấu giếm,
đậy điệm cái mồm toe toét
đậy điệm cái mồm toe toét
tối om nh cửa hang,

tối om nh cửa hang,
trong đó đỏm đang mấy
trong đó đỏm đang mấy
chiếc răng vàng hợm của.
chiếc răng vàng hợm của.


-
-
(Lan Khai)-
(Lan Khai)-
b, Ví dụ 2: Tả Cai Tứ.
•
Một người đàn ông gian hùng.
•
Đặc điểm: tuổi độ 45-50, mặt vuông, hai má
hóp, cặp lông mày lổm chổm, đôi mắt gian
hùng, mũi gò sống mương, cái mồm toe toét,
mấy chiếc răng vàng hợm
=> Đặc tả chân dung tĩnh của Cai Tứ, sử dụng ít
động từ, tính từ
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
on
on
3:
3:


Ông đô già ngời sở tại, khăn chùng, áo dài ngồi cầm trịch, giơ cao chiếc dùi

Ông đô già ngời sở tại, khăn chùng, áo dài ngồi cầm trịch, giơ cao chiếc dùi
trống sơn son gõ mạnh xuống mặt trống ba tiếng thật đanh, thật giòn tỏ ý nhận lời.
trống sơn son gõ mạnh xuống mặt trống ba tiếng thật đanh, thật giòn tỏ ý nhận lời.
Quắm Đen quay ra đứng giữa xới. Ngay lúc ấy, ông Cản Ngũ cũng từ trên thềm cao bớc
Quắm Đen quay ra đứng giữa xới. Ngay lúc ấy, ông Cản Ngũ cũng từ trên thềm cao bớc
xuống. Tiếng reo hò bốn phía tức thì nổi lên ầm ầm.
xuống. Tiếng reo hò bốn phía tức thì nổi lên ầm ầm.


Ngay nhịp trống đầu, Quắm Đen đã lăn xả vào ông Cản Ngũ đánh ráo riết. Rõ ràng
Ngay nhịp trống đầu, Quắm Đen đã lăn xả vào ông Cản Ngũ đánh ráo riết. Rõ ràng
là anh muốn dùng cái sức lực đơng trai của mình lấn lớt ông ta và muốn hạ ông ta rất
là anh muốn dùng cái sức lực đơng trai của mình lấn lớt ông ta và muốn hạ ông ta rất
nhanh bằng những thế đánh thật lắt léo, hóc hiểm. Anh vờn tả, đánh hữu, dứ trên, đánh
nhanh bằng những thế đánh thật lắt léo, hóc hiểm. Anh vờn tả, đánh hữu, dứ trên, đánh
dới, thoắt biến, thoắt hoá khôn lờng. Trái lại, ông Cản Ngũ thì xem ra có vẻ lại lờ ngờ,
dới, thoắt biến, thoắt hoá khôn lờng. Trái lại, ông Cản Ngũ thì xem ra có vẻ lại lờ ngờ,
chậm chạp; dờng nh ông lúng túng trớc những đòn đánh liên tiếp của Quắm Đen. Hai
chậm chạp; dờng nh ông lúng túng trớc những đòn đánh liên tiếp của Quắm Đen. Hai
tay ông lúc nào cũng thấy dang rộng ra, để sát xuống mặt đất, xoay xoay chống đỡ. Keo
tay ông lúc nào cũng thấy dang rộng ra, để sát xuống mặt đất, xoay xoay chống đỡ. Keo
vật xem chán ngắt [ ]. Ông Cản Ngũ bỗng bớc hụt, mất đà chúi xuống. Quắm Đen đã
vật xem chán ngắt [ ]. Ông Cản Ngũ bỗng bớc hụt, mất đà chúi xuống. Quắm Đen đã
nh một con cắt luồn qua hai cánh tay ông Cản Ngũ ôm lấy một bên chân ông, bốc lên.
nh một con cắt luồn qua hai cánh tay ông Cản Ngũ ôm lấy một bên chân ông, bốc lên.
Ngời xem bốn phía xung quanh reo hò ồ cả lên. Thôi thế là ông Cản Ngũ ngã rồi, nhất
Ngời xem bốn phía xung quanh reo hò ồ cả lên. Thôi thế là ông Cản Ngũ ngã rồi, nhất
định ngã rồi. Có khoẻ bằng voi thì cũng phải ngã.
định ngã rồi. Có khoẻ bằng voi thì cũng phải ngã.

Tiếng trống vật dồn lên, gấp rút, giục giã. Ông Cản Ngũ vẫn cha ngã. Ông đứng
Tiếng trống vật dồn lên, gấp rút, giục giã. Ông Cản Ngũ vẫn cha ngã. Ông đứng
nh cây trồng giữa xới trớc những cặp mắt kinh dị của ngời xem. Còn Quắm Đen thì
nh cây trồng giữa xới trớc những cặp mắt kinh dị của ngời xem. Còn Quắm Đen thì
đang loay hoay gò lng lại, không sao bê nổi cái chân ông Cản Ngũ. Cái chân tựa bằng
đang loay hoay gò lng lại, không sao bê nổi cái chân ông Cản Ngũ. Cái chân tựa bằng
cây cột sắt, chứ không phải là chân ngời nữa.
cây cột sắt, chứ không phải là chân ngời nữa.


Ông Cản Ngũ vẫn đứng nghiêng mình nhìn Quắm Đen mồ hôi, mồ kê nhễ nhại d
Ông Cản Ngũ vẫn đứng nghiêng mình nhìn Quắm Đen mồ hôi, mồ kê nhễ nhại d
ới chân. Lúc lâu, ông mới thò tay xuống nắm lấy khố Quắm Đen nhấc bổng anh ta lên,
ới chân. Lúc lâu, ông mới thò tay xuống nắm lấy khố Quắm Đen nhấc bổng anh ta lên,
coi nhẹ nhàng nh ta giơ con ếch có buộc sợi dây ngang bụng vậy.
coi nhẹ nhàng nh ta giơ con ếch có buộc sợi dây ngang bụng vậy.


Các đô ngồi quanh xới đều lặng đi trớc thần lực ghê gớm của ông Cản Ngũ. Thôi
Các đô ngồi quanh xới đều lặng đi trớc thần lực ghê gớm của ông Cản Ngũ. Thôi
thế là Quắm Đen bại rồi. Keo vật bị đánh bại một cách nhục nhã, cay đắng quá chừng.
thế là Quắm Đen bại rồi. Keo vật bị đánh bại một cách nhục nhã, cay đắng quá chừng.


-(Kim Lân)-
-(Kim Lân)-
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
c.Ví dụ 3: Tả Cản Ngũ và Quắm Đen: Hai đô vật tài mạnh

trong hội thi vật ở đền Đô.
Mở bài: Từ đầu… “ ầm ầm”.

Quang cảnh chung và các nhân vật.
=> Giới thiệu chung về quang cảnh nơi diễn ra keo vật.
Thân bài: Tiếp theo… “ngang bụng vậy.”
 Diễn biến keo vật.
=> Miêu tả cử chỉ hành động.
Kết bài: Đoạn còn lại.

Suy nghĩ của mọi người.
=> Nhận xét và nêu cảm nghĩ.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Nếu phải đặt tên
cho bài văn này thì
em sẽ đặt là gì?
Nếu phải đặt tên
cho bài văn này thì
em sẽ đặt là gì?
-Hội vật đền đô.
-Keo vật Cản Ngũ và Quắm Đen.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Đoạn 1: Tả dượng Hương Thư.
Người chèo thuyền vượt thác
Thường dùng nhiều động từ
-Đoạn 2: Tả Cai Tứ
Một ông cai gian xảo.
Thường dùng nhiều tính từ

-Đoạn 3:Tả Cản Ngũ và Quắm
Đen
Hai đô vật tài mạnh
Thường dùng nhiều động từ
Tả người trong tư thế làm việc
Tả người trong tư thế làm việc
Đặc tả chân dung
d. Nhận xét:
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Bố cục một bài văn thường có ba phần:
-
Mở bài: giới thiệu người được tả.
-
Thân bài: miêu tả chi tiết.
-
Kết bài: nhận xét hoặc nêu cảm nghĩ.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
2. Ghi nhớ:
Quá trình tả người gồm các bước:
•
Xác định đói tượng cần tả: tả ai? tả làm gì?
•
Tả chân dung hay tả người trong hành động.
•
Quan sát lựa chọn hình ảnh tiêu biểu.
•
Trình bày theo thứ tự
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả

ng iườ
II. Luyện tập
Bài tập 1: Hãy nêu các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa
chọn khi miêu tả các đối tượng sau đây:
-
Một em bé chừng 4-5 tuổi.
-
Một cụ già cao tuổi.
-
Cô giáo của em đang say sưa giảng bài trên lớp.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Bài t p 1ậ :
Hãy nêu các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa chọn khi miêu tả các đối tượng :
Một em bé chừng 4 - 5 tuổi:
Một cụ già cao tuổi;
Cô giáo của em đang say sưa giảng bài trên lớp.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
-Thân hình mũm mĩm.
-Da trắng hồng.
- Mắt đen lóng lánh.
-Môi đỏ chon chót…
Một em bé từ 4-5 tuổi
Hình ảnh một cụ già.
-
Da nhăn nheo, có những đốm đồi mồi.
- Tóc bạc như mây trắng.
-
Mắt lờ đờ, đeo kính khi đọc sách.

-
Miệng móm mém.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Tiếng nói trong trẻo dịu dàng.
-
Tay cầm phấn, chân bước chầm chậm.
- Đôi mắt lấp lánh niềm vui….
Hình ảnh cô giáo say
sưa giảng bài.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Bài 2: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả một trong
ba đối tượng trên.
Lập dàn ý cho đối tượng: cô giáo em đang say
sưa giảng bài trên lớp.
+ Mở bài: giới thiệu cô giáo( dạy môn gì, tiết
mấy,…)
+ Thân bài:
- Ngoại hình: cao hay thấp, đôi mắt, mái tóc, bàn
tay,…
-
Cử chỉ, hành động: khi giảng bài, khi ân cần
nhắc nhở, khi viết bảng,…
+ Kết bài: tình cảm của em đối với cô giáo.
Bài tập về nhà:
Em hãy miêu tả chân dung một người thân mà
em yêu quý nhất, từ 6-8 câu.
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ

Dặn dò:
- Hoàn chỉnh bài tập.
-
Học bài.
-
Chuẩn bị bài:
“ Đêm nay Bác không ngủ”
Ng v n 6 - Ti t 92: Ph ng pháp t ữ ă ế ươ ả
ng iườ
Vantieuhoc.com
Hãy vào

Để tham khảo những bài văn tiểu học hay nhất