SKKN một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp để giúp học sinh trở thành một công dân tốt cho xã hội

I: Những vấn đề chung
1) Lý do chọn đề tài
Nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện là mục tiêu đào tạo của
ngành giáo dục và đào tạo, cũng nh muốn giành nhiều thành tích xuất sắc
trong công tác giảng dạy và học tập, đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo
dục cuộc vận động "Kỷ cơng, tình thơng, trách nhiệm" đã tăng cờng mối
quan hệ chặt chẽ giữa gia đình, nhà trờng và xã hội, tình cảm giữa phụ
huynh, giáo viên và nhà trờng ngày thêm gắn bó, thông báo các kết quả
học tập mặt mạnh, mặt yếu của từng học sinh đến với gia đình, để có kế
hoạch cụ thể bồi dỡng, phụ đạo học sinh, động viên giúp đỡ học sinh có
hoàn cảnh khó khăn vợt khó, các gia đình thơng binh, gia đình chính sách.
Đặc biệt là công tác chủ nhiệm lớp. Là một giáo viên đang trực tiếp giảng
dạy trong nhà trờng THCS và qua quá trình đúc rút kinh nghiệm để giáo
dục học sinh phát triển một cách toàn diện, góp phần vào sự nghiệp đổi
mới của đất nớc. Tôi có mt s kinh nghim v cụng tỏc ch nhim lp
giỳp hc sinh tr thnh mt cụng dõn tt cho xó hi.
2) Những thực trạng và khó khăn.
- Ưu điểm: Nhìn chung đa số học sinh là con em xuất thân từ nhà
nông do vậy sự nhận thức, tiếp thu các thông tin ở nhà trờng và xã hội
một cách tích cực có hiệu quả.
- Tồn tại: Do điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn nhiều gia đình
ít có điều kiện chăm lo giáo dục con cái kể cả về hành vi đạo đức và học
tập, cho rằng việc con em đến trờng đi học là để cho có lớp chứ không
phải mục đích là để hiểu biết, để phát triển tơng lai cho con em sau này

- 1 -
lập nghiệp. Do nhận thức của nhiều gia đình hạn chế và một số ảnh hởng
xấu của khách quan đa lại mà nhiều gia đình đã quên đi trách nhiệm làm
cha, làm mẹ, nuôi dỡng, dạy dỗ con em trở thành ngời có ích cho xã hội.
Qua khảo sát đánh giá chất lợng đầu năm của từng học sinh về
2 mặt văn hoá và đạo đức của lớp tôi đang trực tiếp giảng dạy và chủ

nhiệm. Số học sinh đang còn mắc nhiều khuyết điểm, lời học, nói
chuyện riêng còn nhiều cụ thể:
Hạnh kiểm Học lực
Loại tốt: 26 học sinh =
60,6%
Loại khá: 15học sinh = 34,8%
Loại Trung bình:2 học sinh =
4,6%
Loại giỏi: 2 học sinh = 4,6%
Khá: 10 học sinh = 23%
Trung bình: 26 học sinh =
60,8%
Yếu: 5 học sinh =
11,6%
- Khó khăn:
+ Nhà tr ờng: Trờng lớp, phòng học, tranh thiết bị còn thiếu nhiều
cho việc dạy và học, giáo viên phải dạy 2 ca sáng, chiều, do vậy việc gần
gũi học sinh liên tục hạn chế.
+ Giáo viên: Do phải dạy 2 ca nên khâu quản lý học sinh có phần
nào gặp nhiều khó khăn địa bàn học sinh không tập trung, điều kiện công
tác xa trờng, sức khoẻ cha thật đảm bảo, cho nên việc thăm hỏi đến các
gia đình học sinh cha đợc liên tục thờng xuyên.
+ Học sinh: ý thức nhận thức của các em con hạn chế, hạn chế,
ham nghịch, ham chơi, thích gì làm nấy, có nhiều em sống buông thả
theo lối của gia đình, nói năng cộc lốc, đôi lúc tỏ vẻ coi thờng trờng lớp,

- 2 -
bất cần, thích thì học không thích thì bỏ học đi chơi bóng, bia Nhiều
em đi học không có đủ sách, vở để ghi bài, ý thức tự học, tự làm bài
cha tốt.

3) Những biện pháp thực hiện để nâng cao chất lợng:
+ Đối với giáo viên: Là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy và
chủ nhiệm lớp, bản thân thấy đợc trách nhiệm của ngời thầy, ngời cô là
ngời mẹ trong gia đình thứ 2, ngoài việc dạy các em còn phải hình thành
cho các em nhân cách của học sinh trong nhà trờng.
- Nắm vững kết hoạch giảng dạy của lớp, kết hợp với các giáo
viên bộ môn, gia đình, nhà trờng và xã hội để từng bớc giúp đỡ các em
ngày một có ý thức trong học tập cũng nh hành vi đạo đức trong nhà
trờng và gia đình và xã hội.
- Làm trung tâm, hạt nhân trong việc xây dựng quan hệ thầy trò, cố
vấn cho học sinh xây dựng lớp học thành đơn vị tập thể XHCH mang
tính giáo dục toàn diện, phát huy khả năng tự giác, tự quả của học sinh.
- Hiểu rõ từng đối tợng học sinh có phơng pháp thích hợp nhất là
đối với những em đặc biệt.
Ví dụ: Trong lớp những chuyện nh hôm nay có vài em không
thuộc bài, ngày mai có vài em không mang vở bài tập, hay làm việc riêng
trong lớp là khó tránh khỏi.
- Trớc khi tỏ thái độ và tiến hành giải quyết những sai sót của cá
nhân cũng nh tập thể học sinh ngời thầy thờng nhìn nhận, phân tích
những sai sót từ góc độ giáo dục về nhiều điểm khác nhau để đánh giá
uốn nắn giáo dục các em, phải biết lắng nghe học sinh trình bày khuyết
điểm để phần nào hiểu đợc tâm trạng của học sinh khi mắc phải khuyết

- 3 -
điểm lo sợ đến chừng nào, các em mắc sai lầm có dấu hiệu hối cải và
quyết tâm sửa chữa dù nặng, dù nhẹ nên biểu dơng ở hai khía cạnh: Một
là trung thực, hai là dũng cảm làm nh vậy sẽ tăng thêm lòng tin của các
em, đối với giáo viên thận trọg xem xét tìm nguyên nhân cân nhắc khi
chọn cách giải quyết cứng rắn về nguyên tắc, mềm mỏng trong thái độ là
cách giải quết có hiệu qủa cao trong giáo dục.

- Tạo một không khí đoàn kết trong lớp, đoàn kết thơng yêu giúp đỡ
lẫn nhau, kính trọng lễ phép với thầy cô giáo và mọi thành viên trong nhà
trờng.
- Chỉ đạo trong việc kết hợp các lực lợng giáo dục: Nh kết hợp với
tất cả các thầy cô giáo bộ môn, kết hợp với các em cán bộ lớp để hiểu và
nắm rõ sự tiến bộ của các em trong từng ngày, từng tuần, từng tháng.
- Nhận định đánh giá chính xác từng học sinh trong lớp có nhiều
đối tợng học sinh. Em thì học giỏi nhng ý thức kỷ luật cha đợc, em thì
học yếu song lại chăm chỉ ngoan ngoãn vì thế việc đánh giá xếp loại
phải chính xác đến từng em một, có nh vậy các em thấy đợc những
điều cần sửa chữa, những điều cần phải vơn lên. Mặt khác tinh thần
động viên của giáo viên hết sức quan trọng chỉ nhắc nhở các em ở một
khía cạnh nào đó, trong học tập cũng nh hành đạo đức để các em ngày
một có ý thức vơn lên trong các kỳ tới.
- Kết hợp với các giáo viên bộ môn, nhà trờng để thông báo các kết
quả học tập của từng em đến gia đình, kể cả những em có ý thức vơn lên
trong mọi mặt, thông báo kịp thời, đúng lúc, không gay gắt nâng cao vấn
đề.

- 4 -
- Kết hợp với gia đình phụ huynh, tìm ra các giải pháp tốt nhất để
giáo dục học sinh ngày một tốt hơn.
* Về phía học sinh:
- Kính trọng thầy giáo, cô giáo, nhân viên trong nhà trờng, tôn
trọng lề phép với ngời lớn tuổi, vui vẽ hoà nhã với các đàn em, đoàn kết
giúp đỡ bạn bè, phát huy truyền thống tốt đẹp của nhà trờng, thực hiện
điều lệ, nội quy nhà trờng, chấp hành tốt các quy tắc trật tự an toàn xã
Hội.
- Xác định mục tiêu học tập, chuyên cần, ham học, trung thực
trong học tập va đạt kết quả ngày càng tiến bộ. Luôn luôn khiêm tốn và

sẵn sàng giúp bạn cùng học tập, tiến bộ, mạnh dạn đấu tránh chống lời
biếng ỷ lại, thiếu trung htực trong học tập.
Hoàn thành nhiệm vụ học tập và rèn luyện theo yêu cầu của thầy
cô giáo, của nhà trờng.
- Tham gia các hoạt động tập thể của nhà trờng của lớp, của đội
thiếu niên TP Hồ Chí Minh. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh , gìn giữ bảo vệ
tài sản của nhà trờng.
- Có nhiều cố gắng rèn luyện nếp sống văn minh lành mạnh, có
văn hoá, có kỷ luật, trung thực, đúng mức trong các quan hệ giao tiếp với
bạn bè, các thầy giáo, cô giáo, với gia đình và những ngời xung quanh.
- Có ý thức thực hiện tốt pháp luật và cả các chính sách có liên
quan đến bản thân, có thái độ rõ ràng ủng hộ cái đúng, cái tốt, không
đồng tình với những biểu hiện sai trái trong trờng và ngoài xã Hội. Tích
cực tham gia các hoạt động do nhà trờng tổ chức sẵn sàng giúp đỡ bạn
các em nhỏ, những ngời già, những ngời tàn tật khi gặp khó khăn

- 5 -
* Về nhà trờng: Cần tạo cho học sinh một không khí trong lành về
văn hoá cần xây dựng phòng đọc sách, đọc báo, câu lạc bộ sân chơi,
bóng mi ni, cờ vua, bóng bàn, văn nghệ nhằm thu hút các em học mà
chơi, chơi mà học, tìm ra những học sinh có năng khiếu tốt về các môn
văn hoá, thể dục thể thao, lấy đó làm gốc để bồi dỡng phát huy trí lực
của học sinh.
+ Về gia đình :

Cần khắc phục mọi hoàn cảnh khó khăn về kinh
tế, chăm lo cho con em học sinh đầy đủ về sách vở, dụng cụ học tập,
hoàn thành các khoản đóng góp cho nhà trờng, tạo điều kiện về thời
gian nhiều nhất cho các em học tập, thờng xuyên kiểm tra việc học bài
của các em ở nhà cũng nh ở trờng, liên tục động viện các em có ý thức

rèn luyện nhân cách làm ngời.
4) Kết quả đạt đợc trong quá trình thực hiện các biện pháp:
+ Đối với giáo viên: Xuất phát từ tình thơng, lòng say mê nghề
nghiệp, việc giáo dục học sinh trong nhà trờng là trách nhiệm của mọi
ngời và toàn xã Hội, chính vì lẽ đó mà bản thân tôi ngày càng gắn bó với
học sinh nhiều hơn, thông cảm với các em, với gia đình học sinh có các
hoàn cảnh đặc biệt. Đó chính là nhịp cầu tình cảm của thầy giáo, cô giáo,
các em học sinh và gia đình ngày thêm mật thiết. Tạo cho các em có
lòng tin tởng say mê trong học tập. Qua giáo dục các em một thời gian
ngắn song đã mạng lại cho tôi một kết quả khả quan về giáo dục toàn
diện.
Cuối học kỳ I: Đợc xếp loại:
Hạnh kiểm Học lực
Loại tốt: 39 h/s = 90,7% Loại giỏi: 6 h/s = 14%
Loại khá: 4 h/s = 9,3% Loại khá: 17 h/s = 39,5%

- 6 -
Loại TB: 0 h/s Loại TB: 20 h/s = 46,5%
Loại yếu: 0 h/s
Tập thể lớp đạt danh hiệu lớp tiên tiến xuất sắc trong nhà trờng và
một là trong các tập thể lớp điển hình nhất.
+ Đối với học sinh: Do vậy chỉ dẫn giáo dục của giáo viên chủ
nhiệm nhiệt tình, làm việc có khoa học, từ đó học sinh tiếp cận nhanh
các công việc đợc giao cho tập thể lớp, giao cho từng tổ, từng cá
nhân học sinh tiến bộ một cách rõ rệt, nhiều em đã ỷ lại việc lời
biếng học tập ở nhà nay đã chuyển biến thật sự trong việc học bài và
làm bài ở nhà trớc khi đến lớp một cách chu đáo có hiệu quả, còn một
số em có hành vi đạo đức cha tốt nay đã ngày một đi vào nề nếp thực
hiện tốt nôi quy của nhà trờng của đoàn thể lớp, tổ Bất kỳ làm một
công việc gì do nhà trờng giao phó tập thể lớp hoàn thành một cách

nghiêm túc, làm việc có kết quả cao, trong lớp học, ý thức tự học tự
tìm hiểu pháp huy tính tích cực trong quá trình dạy và học trong nhà
trờng các em đã cố gắng vơn lên thật sự chính vì nó mà mới thu đợc
kết quả nh trên.
5) Bài học kinh nghiệm rút từ thực tế.
- Đối với giáo viên:
Qua thực tế giảng dạy chue niệm lớp và kết quả đạt đợc theo hớng
đi tốt tôi tự rút ra một vài kinh nghiệm nhỏ nh sau:
+ Phải có lòng nhiệt tình say mê với nghề nghiệp, có ý thức vơn
lên nhất là tự học, tự bồi dỡng, có sự học hỏi tích luỹ của các đồng
nghiệp phải có trình độ và năng lực.
+ Nắm đợc các kế hoạch giáo dục hớng nghiệp của nhà trờng để
thực hiện trong lớp.

- 7 -
- Thấy đợc vai trò và nhiệm vụ của ngời thấy giáo cô giáo học sinh
trở thành một ngời có tài, có đức cho xã hội.
- Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ gia đình nhà trờng và xã hội.
- Gần gũi, thơng yêu, động viên các em cố gắng vơn lên trong mọi
hoạt động. Tạo cho các em một sân chơi trí tuệ, gây cho các em một
niềm tin tởng tuyệt đối.
- Thờng xuyên kiểm tra việc học bài, làm bài ở nhà của từng học
sinh, ý thức hành vi đạo đức của học sinh để kịp thời kết hợp với gia
đình, nhà trờng giáo dục học sinh một cách toàn diện./.
Phúc thịnh, ngày 8 tháng 3năm
2003.
Ngời viết
Lê hữu Quý.

- 8 -

- 9 -
Sở giáo dục và đào tạo thanh hoá
Phòng giáo dục huyện Ngọc lặc
Trờng THCs phúc thịnh

Ngời thực hiện:
Lê Hữu Quý
Tổ bộ môn:
Tổ tự nhiên
Đơn vị công tác:
Trờng THCS phúc thịnh
kinh nghiêm
kinh nghiêm
công tác chủ nhiệm lớp
Năm học: 2002 - 2003
******************