Rèn luyện kỹ năng đọc đúng chính tả cho học sinh tiểu học

I . T VN .
Tập đọc là một phân môn trong môn Tiếng việt ở bậc tiểu học. Phân
môn này đợc dạy ở bậc tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5. Nhằm phát triển các kỹ
năng nghe, nói, sử dụng tiếng Việt của học sinh trên cơ sở những kiến thức cơ
bản về đọc, nhằm từng bớc giúp học sinh làm chủ đợc ngôn ngữ tiếng Việt để
học tập trong nhà trờng và giao tiếp một cách đúng đắn, mạch lạc, tự nhiên, tự
tin trong môi trờng xã hội thuộc phạm vi hoạt động của lứa tuổi. Tập đọc góp
phần cùng môn học khác rèn luyện các thao tác t duy cơ bản cho học sinh tiểu
học, cung cấp những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên, con ngời Từ đó
bồi dỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp, yêu cái thiện, yêu lẽ
phải và sự công bằng. Nhất là các em yêu quý tiếng mẹ đẻ, có ý thức nói
đúng, đọc đúng, nghe đúng tiếng Việt. Đọc trở thành đòi hỏi đầu tiên của
học sinh khi đi học. Không những thế còn giáo dục các em biết giữ gìn, bảo
vệ sự trong sáng của tiếng Việt.
Nhiệm vụ của môn tập đọc nhằm hình thành các kỹ năng đọc văn bản.
Thông qua đọc làm nổi bật sự biểu đạt của Tiếng Việt, sự giàu đẹp của âm
thanh, sự phong phú của ngữ điệu trong việc hiểu đợc nội dung văn bản đọc.
Thông qua tiếp xúc với văn bản đọc các em thấy đợc cái hay,cái đẹp. Từ đó
góp phần hình thành nhân cách. Đây chính là nhiệm vụ chính và rất cần thiết
của phân môn tập đọc.
Phân môn tập đọc ở tiểu học nói chung, củng cố phát triển kỹ năng đọc
trơn (đã hình thành sau các lớp 1,2,3 ở bậc học). Đặc biệt đòi hỏi HS phải đọc
đúng văn bản. Xuất phát từ tình hình thực tế học sinh Trờng Tiểu học số 1 M-
ờng Tè mà bản thân em trực tiếp giảng dạy trong năm học 2011 - 2012, kỹ
năng đọc đúng chính tả cha cao, cha đạt đợc yêu cầu, mục tiêu của môn học
đề ra, các em đọc còn đọc cha lu loát, phát âm bị lẫn ở các tiếng có nguyên
âm đôi, thanh, vần, cha biết cách đọc đúng chính tả. Mặt khác, thông qua quá
trình giảng dạy của giáo viên trong tổ khối chuyên môn, em thấy có đồng chí
giáo viên cha thực sự quan tâm rèn kỹ năng đọc đúng chính tả trong các giờ
tập đọc trên lớp. Dẫn đến các em học sinh trong lớp còn đọc sai lỗi chính tả
1

rất nhiều, dẫn đến các em còn viết sai chính tả. Để giải quyết phần nào những
hạn chế trên của học sinh và góp phần rèn luyện kỹ năng đọc đúng chính tả.
Bản thân em đã mạnh dạn nghiên cứu và đa ra sáng kiến kinh nghiệm Rốn
luyn k nng c ỳng chớnh t cho hc sinh tiu hc ". Nhằm đa ra các
phơng pháp để giúp các em HS đọc đúng văn bản, rồi dần dần đọc hay và hiểu
văn bản một cách hoàn chỉnh hơn
1. Lý do v phng phỏp nghiờn cu.
- Đối tợng: tìm hiểu việc học phân môn tập đọc của học sinh trờng Tiểu
học số 1 (Lp 4A ) Mờng Tè. Thực hiện đề tài : " Rèn kĩ năng đọc đúng chính
tả cho học sinh tiểu học ". Phõn mụn chớnh t vi vai trũ,nhiờm v quan trng
trờn,nú ũi hi ngi GV phi cú lũng nhit tỡnh, tớnh kiờn trỡ bn b thỡ mi
t hiu qu cao trong vic dy hc cng nh trong vic rốn ch vit cho
h/s.T dú em tỡm tũi nhng phng phỏp hay m phự nhõt giỳp cỏc em hc
tt hn. Qua ú em thy rốn chớnh t s mang li hiu qu cao.
2.C s lý lun v thc tin ca vn nghiờn cu
-Mục tiêu chính của phân môn tập đọc ở tiểu học mà Bộ Giáo dục đã đề ra
là: Hình thành và phát triển các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt. Giúp học sinh
yêu cái hay,cái đẹp của tiếng Việt Biết đọc nhanh, đọc đúng chính tả
Nh chúng ta đã biết:
- Đọc là hình thức biến chữ viết của văn bản thành hình thức âm thanh
để ngời nghe hiểu đợc điều mà tác giả nói qua chữ viết. Đọc với t cách là một
phân môn của tiếng Việt ở bậc tiểu học là một dạng hoạt động lời nói, đọc là
hoạt động nhận tin và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng) là quá
trình chuyển trực tiếp từ dạng chữ viết thành các đơn vị nghĩa không có âm
thanh (đọc thầm). Nh vậy cả hai hình thức đọc thành tiếng và đọc thầm không
thể tách rời với việc hiểu những gì đợc đọc.
Kỹ năng đọc đợc tạo nên từ 4 yêu cầu về chất lợng đọc: Đọc đúng - đọc
nhanh - đọc lu loát- đọc hiểu. Nh vậy rèn kỹ năng đọc đúng chính tả cho
học sinh đó chính là các em phải biết đọc đúng - đọc nhanh (đọc thầm, đọc
2

thành tiếng) - đọc hiểu nội dung mà muốn hiểu đợc nội dung thì đòi hỏi ngời
đọc phải đọc đúng văn bản.
a.Nhng thun li.
-Cỏc em u l h/s dõn tc Thỏi,i hc ỳng tui,sng a bn
thun li,kinh k n nh. c cỏc cp chớnh quyn quan tõm
b.Nhng khú khn.
-Nhiu gia ỡnh cha thc s quan tõm ti h/s phú mc cỏc em cho
thy cụ giỏo v nh trng.
-V ngụn ng ca cac em cũn hn ch cha bit cỏch din t theo ý
hiu ca mỡnh
- i ng GV cha ng u,cha nhit tỡnh vi cỏc em
II . BIN PHP THC HIN
Phân môn tập đọc là một phân môn khó đối với học sinh Tiểu học, nhất
là đối với lớp nhỏ nh lớp 1 - học sinh mới đợc làm quen với phân môn này. Là
nền tảng cho các em học tốt những môn học khác và nền tảng cho những năm
học tiếp theo. Xong trên thực tế do môi trờng giao tiếp, do quen dùng tiếng mẹ
đẻ, tiếng phổ thông là ngôn ngữ thứ hai các em lại ít sử dụng nhất là ở các em
dân tộc ít ngời. Dẫn đến việc học tiếng việt càng khó khăn hơn rất nhiều. Kết
quả học tập ở phân môn này không đợc nh mong muốn. Bên cạnh đó giáo viên
lại cha có phơng pháp dạy phù hợp, ít quan tâm đến việc sửa sai lỗi chính tả
cho học sinh, dẫn đến các em đọc sai văn bản và viết cũng sai chính tả rất
nhiều
Em đã tiến hành khảo sát sau một tháng học phát hiện thực trạng về trình
độ, kỹ năng học phân môn tập đọc ở học sinh là không đồng đều, tình trạng
đọc sai chính tả rất nhiều. Qua kiểm tra lớp 4A em trực tiếp giảng dạy. Kết
quả nh sau:
Đọc sai chính tả, đọc
ngọng : 6 HS .43%
Đọc sai ở nguyên âm
đôi : 7 HS .50%

Đọc sai toàn bộ văn bản
: 1HS .7%
3
* Nhận xét chung tình trạng học sinh. Học sinh cha biết cách đọc đúng
chính tả, các em còn đọc ngọng do ảnh hởng phơng ngữ, đặc biệt là các tiếng
có nguyên âm đôi các em đọc sai rất nhiều
1. Giải pháp 1: Hớng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu thanh.
* Đọc đúng các âm dễ lẫn:
Đọc đúng là phát âm đúng hệ thống ngữ âm chuẩn. Nói cách khác là
phải đọc đúng chính âm (không đọc theo cách phát âm của địa phơng, mà
cách phát âm có sự sai lệch so với âm chuẩn). Phát âm đúng tiếng Việt là yêu
cầu cần thiết. Đọc đúng đòi hỏi thể hiện chính xác âm vị. Để học sinh đọc
đúng trong quá trình giảng dạy tôi đã cho các em phát hiện, so sánh, phân biệt
để từ đó các em phát âm đúng hay đọc đúng các tiếng chứa nguyên âm đôi
+ Ví dụ 1: Khi dạy bài M m - Tiếng Việt lớp 4 tập 1
Là bài học đầu tiên của chơng trình,em đã tiến hành hớng dẫn cho học
sinh phát hiện, phân biệt để đọc đúng các tiếng chứa nguyên âm đôi ( VD
tiếng : Rung,vn,cuc, gia )
- Học sinh đọc bài một lợt - Toàn lớp đọc thầm.
- Học sinh đa ra các tiếng hay đọc lẫn ở trong bài đó là: (các tiếng đã
nêu trên )
- Gọi một học sinh đọc các tiếng đó.
- Cho học sinh khác nhận xét, xem bạn đọc đúng, sai.
- Nếu học sinh đọc vẫn sai - Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc lại.
Mặt khác cho học sinh có thể so sánh phân biệt để đọc cho đúng.
+ Ví dụ:
- Cho các em đọc bài giáo viên cùng học sinh theo dõi, nếu học sinh đọc
sai ghi lên bảng và sửa cho học sinh: con hơu vần ơu không đọc là con
hiêu vần iêu, về hu không đọc là về hiu vần iu, uống rợu vần ơu
không đọc là uống riệu vần iêu hoặc cho học sinh phát hiện các tiếng có

vần khó nh tuyết, khuyết, khúc khuỷu, đêm khuya, ngoằn ngoèo
- Gọi học sinh đọc lại những từ, tiếng có vần khó.
- Giáo viên uốn nắn sửa luôn cho học sinh.
4
Bên cạnh hớng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần nh trên em còn luyện
đúng dấu thanh.
+ Đọc đúng dấu thanh.
Học sinh tiểu học vẫn còn có em cha phát âm đúng, đọc đúng dấu thanh
do nhiều yếu tố mang lại. Trong đó có yếu tố do đặc điểm khu vực vùng miền
mà các em sinh sống. Các em còn phát âm sai ở dấu thanh nh thanh ngã (~)
phát thành thanh sắc (') nh tiếng mỡ thành mớ là sai nghĩa của câu.
Chính vì thế chúng ta cần rèn cho các em đọc đúng dấu thanh trong các
bài tập đọc nh:
+ Ví dụ: Khi dạy bài: Chị em tôi - Tiếng Việt lớp 4 - phần I.
- Giáo viên đa ra các tiếng mà có dấu thanh hay lẫn.
- Giáo viên gọi một số học sinh đọc.
- Học sinh khác nhận xét bạn đọc đúng dấu thanh cha.
- Nếu vẫn còn học sinh đọc cha đúng.
- Giáo viên đọc mẫu và phân tích cho học sinh.
Chẳng hạn nh:
Tặc lỡi thanh ngã không đọc là Tặc lới thanh sắc.
Giận giữ thanh ngã không đọc là Giận dứ thanh sắc.
Dũng cảm thanh ngã không đọc là Dúng cảm thanh sắc
2.Giải pháp 2: Hớng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu.
- Đọc đúng ngữ điệu bao gồm lên giọng, xuống giọng, nhấn giọng,
chuyển giọng, ngắt hơi, cờng độ và cả trờng độ của giọng đọc Nh vậy đọc
đúng ngữ điệu là đúng về ý nghĩa, nội dung của từ, câu, đoạn đúng phong
cách và chức năng của văn bản các em đọc thế nào để ngời nghe thấy đợc cái
hay, cái đẹp của nội dung và nghệ thuật của bài đọc. Đọc đúng ngữ điệu là thể
hiện hài hòa về âm hởng của bài đọc. Nó có giá trị lớn để bộc lộ cảm xúc, và

vậy đọc đúng ngữ điệu rất quan trọng, giúp học sinh bớc đầu thâm nhập vào
văn bản, làm việc với văn bản.
5
Chính vì thế để rèn kỹ năng đọc đúng chính tả cho học sinh, giáo viên
cần chú ý rèn luyện cho học sinh đọc đúng chính tả, sửa lỗi chính tả thờng
xuyên trong tất cả các tết học của phân môn tập đọc.
3. Giải pháp 3: Hớng dẫn học sinh đọc hiểu
Đọc hiểu là thông qua đọc, ngời đọc hiểu đợc nội dung t tởng chủ đề
đơn giản của bài. Nhận biết đợc đề tài, chủ đề đơn giản của bài. Nắm đợc dàn
ý sơ lợc, tóm tắt đợc nội dung chính của bài, của đoạn, phát hiện đợc giá trị
của tác phẩm trong việc biểu đạt nội dung. Hiểu đợc ý nghĩa của bài. Hình
thành kỹ năng đọc lớt nắm ý chính hoặc lựa chọn thông tin. Biết ghi các thông
tin cần thiết. Chính vì thế để rèn kỹ năng đọc cho học sinh, tôi đã chú ý rèn kỹ
năng đọc hiểu.
* Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu nội dung của đoạn bài.
Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu nội dung của bài, đoạn. Em đã cho học sinh
dựa vào các câu hỏi trong sách giáo khoa để tìm hiểu nh:
Ví dụ 1: Khi dạy bài Trung thu độc lập.
(Tác giả: Thép Mới - Tiếng việt 4 - phần 1)
Học sinh đọc đoạn 1 và các em thấy đợc cảnh đẹp của đất nớc qua các
câu văn miêu tả Trung thu độc lập đầu tiên của đất nớc.
Trăng ngàn và gió núi bao la khiến lòng anh
Đoạn 2: Đây chính là mơ tởng của anh chiến sĩ - Mơ ớc của anh rất đẹp
và ớc mơ đó đã thành sự thực.
Mơi mời lăm năm dòng thác nớc chảy xuống làm chạy máy phát
điện.
Đoạn 3: Học sinh đọc và thấy đợc niềm tin của anh chiến sĩ về những tết
Trung thu sau là niềm tin vào tơng lai.
Anh mừng cho các em Tết Trung thu sau còn tơi đẹp hơn
Ví dụ 2: Khi dạy bài Chợ tết

(Tác giả: Đoàn Văn Cừ - Tiếng Việt lớp 4 - phần II)
Thông qua đọc, học sinh hiểu và thấy đợc vẻ đẹp của bài thơ là một bức
tranh giàu mầu sắc và vô cùng sinh động dới ngòi bút của tác giả. Bức tranh
6
ấy nói lên cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc của ngời dân quê: Mặt trời lên làm đỏ
dần những dải mây trắng và những làn sơng sớm. Núi đồi cũng làm duyên, núi
uốn mình trong chiếc áo the xanh đồi thoa son. Những tia nắng nghịch ngợm
nhảy hoài trong ruộng lúa Bức tranh giàu màu sắc của chợ tết đợc tạo bởi
các màu: Trắng, đỏ, hồng, làm, xanh, biếc, thắm, vàng, tím, son. Ngay cả màu
đỏ cũng có nhiều cung bậc: (hồng, đỏ, tía, thắm, son ) Học sinh hiểu đợc nh
vậy là do đọc từng đoạn, bài thông qua các câu hỏi gợi ý của sách giáo khoa
và giáo viên đa ra.
Nh vậy, thông qua đọc học sinh không những thấy đợc, hiểu đợc, cảm
nhận đợc nội dung, ý nghĩa của văn bản mà còn thấy đợc giá trị nghệ thuật
của từng văn bản, có thể đa ra nhận xét, đánh giá về chúng. Đây là những giải
pháp để hớng dẫn học sinh tiểu học đọc tốt . Em thấy vô cùng cần thiết, để
góp một phần không nhỏ vào việc cảm thụ văn học của mình. Nhng để cảm
thụ đợc cái hay cái đẹp thì đòi hỏi học sinh phải đọc đúng chính tả có đọc
đúng thì mới truyền đạt đợc nội dung và cảm xúc của bài văn, thơ tới ngời
nghe.
III. K T quả của việc thực hiện kinh nghiệm rèn đọc đúng
chính tả cho học sinh tiểu học "
Để rèn luyện cho học sinh kĩ năng đọc đúng chính tả chúng ta cần hiểu
rằng đọc đúng chính xác không sai văn bản. Nh vậy để học sinh đọc đúng
chính tả , tôi thấy cần dạy kết hợp cả ba giải pháp trên đó là:
+ Hớng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu thanh
+ Hớng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu
+ Hớng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản
Kết hợp cả ba giải pháp đó trong các bài tập đọc đã giúp học sinh đọc
đúng văn bản. Bên cạnh đó còn giúp các em viết đợc những câu văn, đoạn văn,

bài văn đúng với yêu cầu chơng trình của bậc tiểu học. Các em say mê học bộ
môn, không còn sợ bộ môn tiếng Việt. Đó chính là mục tiêu yêu cầu của bậc
tiểu học.
7
Thực hiện tốt sự kết hợp của ba giải pháp trên, cũng nh sự tích cực rèn
luyện của học sinh, dới sự hớng dẫn của giáo viên trong thời gian qua của lớp
4A - trờng Tiểu học số 1 Mờng Tè. Em thấy về chất lợng đọc của lớp đợc
nâng lên rõ rệt cả về số lợng và chất lợng. Nhiều em đã đọc đúng các tiếng có
nguyên âm đôi trong văn bản,đọc văn bản chính xác hơn và viết cũng không
còn sai chính tả . Học sinh hứng thú hơn trong giờ học tập đọc
. Thể hiện rõ trong bảng so sánh qua kết quả kiểm tra trắc nghiệm nh sau:
Đọc sai chính tả, đọc
ngọng : 2 HS .14,2 %
Đọc sai ở nguyên âm
đôi : 2 HS .14,2%
Đọc sai toàn bộ văn bản
: 0 HS
Nh vậy, nhìn vào bảng so sánh trên giữa đầu năm và cuối học kỳ I. Ta
nhận thấy chất lợng hay kết quả đọc của học sinh đợc nâng lên rõ rết. Số học
sinh đọc đúng chính tả tăng và nhất là học sinh đọc yếu đã giảm xuống. Qua
đó ta thấy đợc thực hiện các giải pháp trên trong học kỳ vừa qua bớc đầu đã
thu đợc kết quả khả quan.
IV. Những bài học kinh nghIệm
Để giúp cho học sinh tiểu học có kỹ năng đọc đúng chính tả. Giúp các
em nhận thức đợc cái hay,cái đẹp trong Tiếng Việt góp phần hình thành
nhân cách con ngời. Thấm nhuần truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, a
chuộng lối sống lành mạnh, ham thích làm việc,có khả năng t duy cao và thích
ứng với cuộc sống xã hội sau này. Mặt khác mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên
xã hội, con ngời. Thông qua đọc đúng giúp học sinh nắm đợc giàn ý sơ lợc.
Tóm tắt đợc nội dung chính của bài. Biết phát hiện giá trị nghệ thuật và nhận

xét đánh giá bài. Từ đó các em có thể tự viết đợc các câu, đoạn, bài văn bằng
chính sự hiểu biết của mình., viết chính xác đúng chính tả . Đó chính là sản
phẩm của sự học hỏi, tìm tòi, khám phá qua đợc tiếp xúc văn bản đọc , qua sự
đọc đúng văn bản.
Có đợc kết quả nh vậy trong kinh nghiệm này em đa ra và thực hiện kết
hợp cả ba giải pháp:
+ Hớng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu thanh
8
- Vần học sinh hay lẫn, sai ơu, iêu, u iu (nguyên âm đôi )
- Dấu thanh học sinh hay đọc sai là dấu (~) thành dấu sắc (')
+ Hớng dẫn học sinh đọc hiểu
- Hớng dẫn học sinh đọc thầm
- Hớng dẫn rèn luyện đọc tìm hiểu nội dung của đoạn, bài.
Để học sinh đọc đúng chính tả,thực hiện đợc mục tiêu, yêu cầu của bộ
môn. Chúng ta cần nắm đợc mục tiêu:
- Mục tiêu của bậc tiểu học
- Mục tiêu của bộ môn Tiếng Việt
- Mục tiêu của phân môn cần đạt - Xác định đúng mục tiêu của bài
+ Cần lựa chọn, sử dụng linh hoạt các phơng pháp dạy học của bộ môn,
phân môn. Để gây hứng thú quá trình học tập của học sinh, huy động đợc mọi
học sinh cùng tích cực học tập.
+ Thực hiện tốt cả ba giải pháp mà em đã đa ra trong sáng kiến kinh
nghiệm này.
V . Những kiến nghị đề xuất
Để kinh nghiệm trên của em đa ra có thể triển khai tới nhiều đồng chí
giáo viên trong nhà trờng, nhất là trong khi. Góp phần nâng cao chất lợng
dạy và học của giáo viên và học sinh. Em có đề xuất nhu sau:
- Tổ chức chuyên đề, khi,trng, về hớng dẫn luyện đọc đúng chính
tả tới các đồng chí giáo viên.v hc sinh.
- Tổ chức cho học sinh ngoại khóa (thi đọc đúng chính tả.)

- Điều quan trọng hơn cả là ngời giáo viên trên lớp phải kiền trì sửa lỗi
cho học sinh,sửa thờng xuyên,mọi lúc,khi học cũng nh khi giao tiếp
Trên đây là một số giải pháp em đa ra. Rất mong các đồng chí, đồng
nghiệp, Hội đồng khoa học nhà trờng,ban giám khảo đóng góp, bổ xung ý
kiến tích cực. Để cho sáng kiến kinh nghiệm thêm hoàn hảo và nhất là phát
huy đợc tác dụng. Nâng cao chất lợng đọc đúng chính tả cho học sinh. Giúp
các em học tốt môn tập đọc nói chung và các phân môn khác nói riêng.
9
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !

Sơn La :Ngày 22 th¸ng 08 n¨m 2012
Ngêi viÕt.
VŨ VĂN PHƯỢNG
10