SKKN rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự vận dụng trong bài giảng cụ thể Ông lão đánh cá và con cá vàng (Ngữ văn 6 Tập một)

Kinh nghiÖm rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự
Vận dụng trong bài dạy “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
I/ PHẦN MỞ ĐẦU:
Một trong những mục tiêu quan trọng của môn Ngữ văn hiện nay là rèn
cho học sinh kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Trong đó kĩ năng đọc diễn cảm là
vô cùng quan trọng. Bởi lẽ văn bản chỉ là la liệt những con chữ vô hồn, chết
cứng và câm lặng; tác phẩm văn học lại là một cơ thể sống, vô cùng sinh
động với muôn vàn âm thanh sắc màu. Có ý kiến cho rằng bao nhiêu người
đọc văn bản là có bấy nhiêu tác phẩm được hình thành. Đọc diễn cảm là
hành động đánh thức tác phẩm sống dậy để đi vào thế giới của nó. Khi đọc
tác phẩm, qua từng câu chữ, học sinh như được đối thoại với nhà văn, được
sống cùng với tâm trạng của nhà văn…
Đối với các văn bản tự sự, việc đọc phải gắn liền với tóm tắt. Việc tóm tắt
văn bản tự sự có vai trò rất quan trọng trong việc tìm hiểu giá trị nội dung,
nghệ thuật của tác phẩm. Mọi lời giảng, lời bình của thầy sẽ chẳng có ý
nghĩa gì nếu học sinh không nắm được cốt truyện, không hình dung được
diễn biến của truyện và các hành động của nhân vật. Vì vậy trong một giờ
Văn, việc tổ chức đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản là một hoạt động có ý
nghĩa vô cùng quan trọng.
Trong chương trình Ngữ văn THCS, các tác phẩm tự sự chiếm số lượng khá lớn
ở tất cả các khối lớp. Riêng ở lớp 6, toàn bộ các tác phẩm truyện dân gian,
truyện Trung đại, truyện kí hiện đại đều thuộc văn bản tự sự. Song trên thực
tế, các em mới ở Tiểu học lên, kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự
sự còn rất hạn chế. Giáo viên còn nhiều lúng túng trong việc tổ chức các
hoạt động để rèn kĩ năng cho học sinh. Trong các giờ học, hoạt động này có
khi bị coi nhẹ hoặc diễn ra rất hình thức, chưa phát huy được tính tích cực
của học sinh để hình thành kĩ năng cần thiết.
Ngêi thùc hiÖn: §µm ThÞ Thu HuyÒn- THCS H¹ Hoµ- Phó Thä 1
Kinh nghiÖm rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự
Vận dụng trong bài dạy “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
Xuất phát từ yêu cầu và thực tế trên, bản thân tôi xin đề xuất một vài kinh

nghiệm về việc rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự vận
dụng trong một bài giảng cụ thể: Ông lão đánh cá và con cá vàng
(Ngữ văn 6 Tập một).
II/ NỘI DUNG:
1)Tổ chức hoạt động đọc diễn cảm truyện Ông lão đánh cá và con cá
vàng :
- Bước1: Hướng dẫn cách đọc diễn cảm.
+ GV nêu vấn đề: Truyện có mấy nhân vật? Theo em lời của mỗi nhân vật
cần đọc như thế nào? Người dẫn truyện cần đọc với giọng điệu, thái độ như
thế nào?
+ HS thảo luận, thống nhất cách đọc:
-> Lời của cá vàng: tha thiết, van xin; động viên an ủi ông lão (cần nhấn
giọng ở các từ ngữ ông lão ơi, ông cần gì thế?).
-> Lời ông lão nói với cá vàng: giọng chân thật, tha thiết (đọc nhỏ, rõ ràng,
nhấn gọng ở các từ ngữ giúp tôi với, cá ơi); nói với mụ vợ: nhu nhược, sợ
hãi. -> Lời của mụ vợ:
hống hách, quát tháo, thể hiện tính cách tham lam độc ác (đọc to, nhấn
giọng ở các từ ngữ đồ ngu, đồ ngốc và các câu cầu khiến, câu nghi vấn).
-> Người dẫn truyện: đọc to, rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những từ ngữ
miêu tả, đặc biệt là thái độ của biển cả (GV có thể đọc mẫu một vài đoạn
ngắn)
- Bước 2: Tổ chức đọc diễn cảm (phân vai)
+ GV chọn 4 HS đọc diễn cảm theo từng vai
+ HS khác trong lớp theo dõi.
- Bước 3: Nhận xét, đánh giá
+ HS nhận xét cách đọc của từng bạn.
Ngêi thùc hiÖn: §µm ThÞ Thu HuyÒn- THCS H¹ Hoµ- Phó Thä 2
Kinh nghiÖm rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự
Vận dụng trong bài dạy “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
+ GV nhận xét, đánh giá chung, khen ngợi những em đọc tốt.

2) Tổ chức hoạt động tóm tắt truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng :
* Bước 1: GV đưa ra một số sự việc chính của truyện trên bảng phụ hoặc
trình chiếu trên màn hình (Các sự việc này không đầy đủ và đã bị đảo trật
tự). Yêu cầu HS quan sát:
- Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở trong một túp lều nát bên bờ
biển. Hàng ngày chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi.
- Mụ vợ đã yêu cầu ông lão ra biển bắt cá vàng phải:
+ Cho mụ một cái nhà rộng.
+ Cho mụ một cái máng lợn mới.
+ Mụ đòi làm nữ hoàng.
+ Rồi mụ đòi làm nhất phẩm phu nhân.
-> Cá vàng đã cho mụ tất cả những thứ đó.
+ Cuối cùng, mụ đòi làm Long Vương ngự trên mặt biển. Ông lão lại xin cá
vàng giúp, cá vàng không nói gì.
+ Ông lão trở về nhà, tất cả biến mất, mụ vợ lại trở về với túp lều nát và cái
máng lợn sứt mẻ.
* Bước 2: HS nhận xét, bổ sung:
+ Các nội dung, sự việc chính của truyện chưa đầy đủ.
+ Các sự việc đã được sắp xếp chưa theo đúng trình tự được kể trong SGK.
* Bước 3: GV nhận xét, trình chiếu các nội dung, sự việc sau khi đã bổ
sung: - Ngày xưa, có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở trong một túp
lều nát bên bờ biển. Hàng ngày chồng đi thả lưới, vợ ở nhà kéo sợi.
- Một hôm ông lão đánh được con cá vàng, cá van xin, ông lão đã thả cá về
biển.
- Mụ vợ biết chuyện đã yêu cầu ông lão ra biển bắt cá vàng phải đền ơn:
+ Đầu tiên mụ đòi một cái máng lợn mới.
Ngêi thùc hiÖn: §µm ThÞ Thu HuyÒn- THCS H¹ Hoµ- Phó Thä 3
Kinh nghiệm rốn k nng c din cm v túm tt vn bn t s
Vn dng trong bi dy ễng lóo ỏnh cỏ v con cỏ vng
+ Sau m ũi mt ngụi nh rng.

+ Ri m ũi lm nht phm phu nhõn, ũi lm n hong.
-> Cỏ vng ó cho m tt c nhng th ú.
+ Cui cựng, m ũi lm Long Vng ng trờn mt bin. ễng lóo li xin cỏ
vng giỳp, cỏ vng khụng núi gỡ.
+ ễng lóo tr v nh, tt c bin mt, m v li tr v vi tỳp lu nỏt v cỏi
mỏng ln st m.
* Bc 4: HS túm tt vn bn (din t bng li vn ca mỡnh)
* Bc 5: HS, GV nhn xột, ỏnh giỏ.
C/ KT LUN:
Trờn õy l mt vi kinh nghim ca bn thõn tụi trong vic rốn k nng c
din cm v túm tt vn bn t s cho hc sinh lp 6 qua mt bi dy c
th. Vi cỏch t chc hot ng nh trờn, bc u tụi nhn thy hc sinh
ó tớch cc hn trong quỏ trỡnh hc tp, nhiu hc sinh cựng c tham gia
c, túm tt v theo dừi, nhn xột nờn a s hc sinh nm vng kin thc.
Nu cú nhiu gi hc nh th chc chn k nng c din cm v túm tt
vn bn t s ca hc sinh s khỏ lờn. Hi vng rng cỏc em s thy hng thỳ
hn vi vic hc vn, s vn dng tt hn cỏc k nng ny trong cuc sng.
Tuy nhiờn, õy mi ch l mt vi kinh nghim nh ca bn thõn tụi, khụng
trỏnh khi ch quan, t. Rt mong nhn c s gúp ý ca Ban Giỏm hiu
nh trng v cỏc bn ng nghip. Tụi xin chõn thnh cm n!
Hạ Hoà tháng 10 năm 2011
Ngời thực hiện
Đàm Thị Thu Huyền
Ngời thực hiện: Đàm Thị Thu Huyền- THCS Hạ Hoà- Phú Thọ 4
Kinh nghiÖm rèn kĩ năng đọc diễn cảm và tóm tắt văn bản tự sự
Vận dụng trong bài dạy “Ông lão đánh cá và con cá vàng”

Ngêi thùc hiÖn: §µm ThÞ Thu HuyÒn- THCS H¹ Hoµ- Phó Thä 5