luận văn thạc sĩ Quản lý nhà nước đối với kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa

1
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan bài luận văn “Quản lý nhà nước đối với kinh doanh bánh
kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa” là công trình khoa học nghiên cứu độc lập
của riêng tôi. Tất cả các nội dung của công trình nghiên cứu này hoàn toàn được
hình thành và phát triển từ những quan điểm của chính cá nhân tôi. Các số liệu và
kết quả được nêu trong luận án là hoàn toàn trung thực.
Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết.
Tác giả
Bùi Thị Thanh Huyền
2
LỜI CẢM ƠN
Trong khoảng thời gian thực hiện đề tài luận văn tốt nghiệp thạc sỹ kinh tế,
tác giả đã gặp nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị tài liệu, thu thập dữ liệu sơ cấp và
thứ cấp. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của bản thân và sự giúp đỡ tận tình các thầy cô giáo
trường Đại học Thương mại, các cán bộ quản lý Khoa sau Đại học, cô giáo hướng
dẫn, gia đình, bạn bè và đồng nghiệp trong suốt quá trình học tập và công tác.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy cô trong Ban Giám hiệu trường Đại
học Thương mại, Khoa sau Đại học đã động viên và tạo mọi điều kiện để tác giả có
thể yên tâm với công việc nghiên cứu.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn cô giáo PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan -
người đã hướng dẫn chỉ bảo tận tình, động viên tác giả trong suốt quá trình nghiên
cứu để hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, cán bộ công nhân viên các Bộ, Ban
ngành gồm: Bộ Công thương, Bộ Y tế, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Sở Công
thương tỉnh Quảng Ninh, Cục Quản lý thị trường, Tổng Cục Hải quan đã hỗ trợ
cung cấp tài liệu để tác giả có cơ sở thực tiễn hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thành nội dung nghiên cứu bằng tất cả
năng lực và sự nhiệt tình của bản thân, tuy nhiên luận văn này không thể tránh khỏi
những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được các ý kiến đóng góp quý báu của các
thầy, cô và đồng nghiệp để hoàn thiện hơn nữa nhận thức của mình.

Xin chân thành cảm ơn!
3
MỤC LỤC
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ
4
U ĐỒ
5
BMI Body Mass Index
BVNTD Bảo vệ người tiêu dùng
KH & ĐT Khoa học và đầu tư
KH-CN Khoa học - công nghệ
KT-XH Kinh tế - xã hội
NSNN Ngân sách nhà nước
NTD Người tiêu dùng
QCVN Quy chuẩn Việt Nam
QLNN Quản lý nhà nước
QLTT Quản lý thị trường
SLTT Sản lượng tiêu thụ
TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam
UBND Ủy ban nhân dân
VND Việt Nam đồng
VSATP Vệ sinh an toàn thực phẩm
WTO World Trade Organization (Tổ chức thương
mại thế giới)
6
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hiện nay, kinh doanh mặt hàng bánh kẹo là một trong những ngành có tốc
độ tăng trưởng cao và ổn định tại Việt Nam. Theo điều tra cho thấy, giá bánh kẹo tại

Việt Nam ít biến động như các sản phẩm khác mà thường được giữ cố định trong
một thời gian từ 3-6 tháng, và có xu hướng tăng lên. Mặc dù giá bánh kẹo tăng
nhưng nhu cầu tiêu dùng sản phẩm này vẫn có xu hướng tăng do kinh tế Việt Nam
phục hồi khá tốt sau khủng hoảng, lạm phát được duy trì ở mức chấp nhận được
(6% - 8%). Ngoài ra, dân số với quy mô lớn, cơ cấu dân số trẻ, tỷ lệ dân cư thành
thị tăng nhanh khiến cho Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng về tiêu thụ
hàng bánh kẹo. Theo Tổng cục Thống kê, giá trị bánh kẹo nhập khẩu tiêu thụ tại
Việt Nam năm 2010 đạt 119.509 nghìn USD, năm 2011 đạt 180.653 nghìn USD,
năm 2012 đạt 205.805 nghìn USD. Dự kiến tăng trưởng về giá trị bánh kẹo nhập
khẩu năm 2013 là 8%, cao hơn so với con số của năm 2011 và 2012. Qua đây, có
thể thấy bánh kẹo nhập khẩu có tốc độ tăng trưởng cao, ổn định, có vai trò đóng góp
vào GDP tương đối cao. Để ngành bánh kẹo nhập khẩu phát triển thì cần thiết phải
quản lý tốt việc nhập khẩu và kinh doanh bánh kẹo.
Tuy nhiên, công tác QLNN đối với kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu thời gian
qua còn nhiều hạn chế. Cả nước đã xảy ra nhiều ngộ độc thực phẩm do ăn phải bánh
kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa kém chất lượng. Việc kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu lậu ngày càng tràn lan. Thực tế, có rất nhiều cuộc điều tra
phát hiện các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu vi phạm quy định về
kinh doanh như: trốn thuế, kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, ngày
sản xuất, hạn sử dụng, tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, hàng giả, hàng nhái xuất
hiện nhiều… Những vấn đề này ngày càng xảy ra nhiều và làm ảnh hưởng trực tiếp
đến các doanh nghiệp kinh doanh cùng ngành, cũng như ảnh hưởng trực tiếp đến
sức khỏe và lòng tin của người tiêu dùng. Ngày càng thể hiện những yếu kém trong
công tác quản lý nhà nước về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị
trường nội địa.
Kể từ khi việc giảm thuế nhập khẩu cho các mặt hàng bánh kẹo xuống còn
20% có hiệu lực trong năm 2003, các doanh nghiệp trong nước dưới sức ép cạnh
tranh từ hàng nhập khẩu. Trên thị trường xuất hiện ngày càng nhiều bánh kẹo nhập
khẩu, vì vậy việc quản lý kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa
cũng gặp phải những khó khăn nhất định như :

7
Thứ nhất, từ việc đưa các văn bản pháp quy của Chính phủ vào thực tiễn
vẫn còn có khoảng cách. Có những văn bản pháp luật đưa ra thực hiện lại không
hiệu quả, còn nhiều vấn đề bất cập, cũng có những chính sách thể hiện chưa đầy đủ
rõ ràng và đồng bộ.
Thứ hai, các chính sách QLNN về phát triển thương mại sản phẩm bánh kẹo
chưa đầy đủ và chưa thay đổi kịp được với sự thay đổi của KT - XH. Quá trình thực
thi các chính sách cũng còn nhiều điều bất cập, yếu kém. Dịp tết Nguyên Đán 2013
nhu cầu về bánh kẹo tăng cao nhưng Việt Nam lại có những chính sách thắt chặt
biên giới Việt – Trung. Việc giao lưu buôn bán mặt hàng bánh kẹo giữa hai nước
cũng có phần khó khăn.
Thứ ba, công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh trên thị
trường còn chưa hiệu quả. Do tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng vi
phạm sở hữu trí tuệ, buôn lậu gian lận thương mại vẫn còn diễn ra. Sáu tháng đầu
năm 2013 thu giữ gần 6.000kg bánh kẹo không có tem, nhãn phụ, nguồn gốc xuất
xứ. Trong khi đó quá trình xử lý vi phạm cũng chưa thật sự được quan tâm, mới chỉ
dừng lại ở thu giữ hàng hóa và phạt hành chính không thỏa đáng.
Thứ tư, việc phối hợp giữa các bộ ngành với nhau trong việc quản lý kinh
doanh bánh kẹo nhập khẩu tuy đã có tăng cường nhưng còn chưa có sự kết hợp
chặt chẽ, các văn bản pháp luật cũng còn chưa hoàn chỉnh và chồng chéo. Đơn vị
quản lý trực tiếp sản phẩm bánh kẹo nhập khẩu cũng chưa có các chính sách quản
lý phù hợp.
Ngoài ra còn tác động bởi các yếu tố như: hàng giả, hàng nhái ngày càng
tăng, mẫu mã, tính năng… không được kiểm soát tốt đã ảnh hưởng tiêu cực tới việc
quản lý kinh doanh mặt hàng này.
Việc QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu là rất quan
trọng. Việc tuân thủ theo quy định về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu sẽ
có lợi ích với người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan QLNN. Điều này được thể
hiện ở ba khía cạnh: thể hiện chất lượng của hàng hóa, thể hiện trách nhiệm của các
doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm bánh kẹo nhập khẩu, là cơ sở để cho các cơ

quan quản lý khi có khiếu nại, tố cáo.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu QLNN về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập
khẩu trên thị trường nội địa là hết sức cần thiết. Đó là lý do mà tác giả lựa chọn đề
tài: “QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường
nội địa” làm luận văn thạc sĩ.
8
2. Tổng quan tình hình khách thể nghiên cứu đề tài
Ở Việt Nam và nước ngoài có rất nhiều công trình nghiên cứu đề tài về
QLNN đối với các đối tượng khác nhau. Với cách tiếp cận cũng như phương pháp
nghiên cứu khác nhau, mỗi tác giả đã tìm ra cho mình những hướng đi phù hợp để
đạt được hiệu quả cao. Sau đây là một số đề tài:
Tác giả Nguyễn Minh Quang (2012), luận văn thạc sĩ, với đề tài “Quản lý chất
lượng mặt hàng sữa nhập khẩu trên địa bàn Hà Nội”, trường Đại học Thương mại,
đề tài đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lý chất lượng mặt hàng sữa nhập
khẩu tại Việt Nam. Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết và thực trạng chất lượng sữa
nhập khẩu trên địa bàn Hà Nội, phát hiện ra những mặt hạn chế trong quản lý chất
lượng sữa nhập khẩu trên địa bàn Hà Nội của nhà nước và đưa ra các giải pháp quản
lý hữu hiệu. Đề tài có những ý nghĩa tích cực đối với người tiêu dùng, doanh nghiệp
kinh doanh sữa và đặc biệt là sự quản lý của nhà nước. Về phía quản lý của nhà
nước, thì qua đề tài nghiên cứu có thể thấy cái nhìn tổng quát nhất về thị trường sữa
từ đó đưa ra các chính sách, văn bản quản lý sao cho phù hợp với từng loại hình
doanh nghiệp kinh doanh, và có những chế tài quản lý chặt chẽ về những vi phạm
của nhà cung ứng sữa. [16]
Nguyễn Thị Nga (2007), luận văn thạc sĩ “QLNN về hải quan đối với hoạt
động nhập sản xuất xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong bối cảnh hội nhập
kinh tế quốc tế”, trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, luận văn tập trung
vào nghiên cứu đánh giá thực trạng quản lý hoạt động nhập sản xuất xuất khẩu
trong giai đoạn năm 2005 – 2007 tại Cục Hải quan Đồng Nai từ đó đưa ra các giải
pháp hoàn thiện QLNN về hải quan nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập khu vực và thế
giới trên lĩnh vực kinh tế đối ngoại nói chung và hoạt động hải quan nói riêng. [15]

Trần Thu Trang (2012), luận văn thạc sĩ “Quản lý nhà nước trong lĩnh vực
thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo pháp luật Việt Nam”, trường Đại học Luật Hà
Nội, luận văn phân tích, đánh giá các quy định của pháp luật về QLNN trong lĩnh
vực thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Trên cơ sở lý luận, thực trạng pháp luật về
QLNN trong lĩnh vực này để rút ra những mặt được, chưa được, nguyên nhân và
giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về QLNN trong lĩnh vực thuế xuất
khẩu, thuế nhập khẩu ở Việt Nam. [18]
Trần Tú Cường (2007), luận án tiến sĩ kinh tế “Tăng cường vai trò quản lý
nhà nước đối với đất đai trong quá trình đô thị hóa ở Hà Nội”, trường Đại học
9
Kinh tế quốc dân, tác giả đưa ra những cơ sở lý luận và phân tích thực trạng QLNN
đối với đất đai ở thành phố Hà Nội từ khi có Luật đất đai năm 1987 đến nay. Đồng
thời tác giả đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường vai trò QLNN đối với đất đai
ở thành phố Hà Nội trong quá trình đô thị hóa. [13]
Nguyễn Thị Thanh Hương (2012), luận án tiến sĩ “Thực trạng và giải pháp
nâng cao năng lực quản lý việc sử dụng một số phụ gia trong chế biến thực phẩm
tại Quảng Bình”, Viện Dinh Dưỡng, cải thiện việc quản lý sử dụng phụ gia trên địa
bàn tỉnh Quảng Bình, đề tài nghiên cứu với mục tiêu đánh giá thực trạng quản lý
việc sử dụng một số phụ gia trong chế biến thực phẩm và đánh giá hiệu quả mô hình
can thiệp nâng cao năng lực quản lý việc sử dụng một số phụ gia trong chế biến
thực phẩm tại Quảng Bình. [14]
Tác giả Phan Thế Công và Ninh Thị Hoàng Lan (2009), với đề tài nghiên
cứu khoa học cấp Bộ “Tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong việc bảo vệ
quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng Việt Nam giai đoạn hiện nay”, trường Đại
học Thương mại. Các tác giả đã tập trung phân tích sâu về bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng, các thực trạng QLNN về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở Việt Nam
hiện nay. Đặc biệt là các tác giả đã đưa ra được một hệ thống các giải pháp và kiến
nghị với cơ quan QLNN về bảo vệ người tiêu dùng, các tổ chức và hiệp hội bảo vệ
người tiêu dùng, các doanh nghiệp và chính người tiêu dùng. [12]
Báo cáo hàng năm của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm - Bộ Y tế. Trong báo

cáo này phản ánh khá toàn diện bức tranh về chất lượng, giá cả… đối với mặt hàng
thịt lưu thông trên thị trường Việt Nam. Báo cáo cũng đưa ra những biện pháp cần
thiết mà nhà nước cần thực hiện để giải quyết tình trạng kém chất lượng của sản
phẩm thịt lưu thông trên thị trường.
Như vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về QLNN đối với các sản phẩm
khác nhau với bối cảnh kinh tế là khác nhau. Tuy nhiên, các công trình có những ưu
điểm, hạn chế nhất định. Đến nay, chưa có công trình khoa học nào phân tích
QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa. Đề
tài này là một hướng đi mới và không trùng lặp với bất kỳ công trình nghiên cứu
nào được công bố trước đó.
3. Mục đính nghiên cứu đề tài
Luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN đối với kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa.
10
Để đạt được mục đính đó, luận văn thực hiện các nhiệm vụ sau đây:
Một là, hệ thống hóa một số lý luận cơ bản về QLNN đối với kinh doanh
mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa.
Hai là, phân tích và đánh giá thực trạng QLNN đối với kinh doanh mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa trong thời gian qua (từ năm 2010 đến
năm 2012).
Ba là, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN đối với kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa nước ta.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập
khẩu trên thị trường nội địa.
b. Phạm vi nghiên cứu
Để phù hợp với yêu cầu của luận văn cũng như điều kiện cho phép về thời
gian, kinh phí và năng lực của bản thân, phạm vi nghiên cứu được giới hạn như sau:
Về không gian

Thị trường được đề cập tới trong luận văn là thị trường nội địa nước ta.
Có nhiều chủ thể kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường
nội địa: doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân; các nhà môi giới, tư vấn, giao nhận, quảng
cáo - những người cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh. Tuy nhiên, luận văn giới
hạn nghiên cứu, thu thập số liệu tại các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập
khẩu.
Về thời gian
Nghiên cứu thực trạng QLNN về kinh tế đối với kinh doanh mặt hàng bánh
kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa trong giai đoạn 2010-2012, từ đó đề xuất các
giải pháp đến năm 2017, định hướng đến năm 2020.
Về nội dung
Luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN đối với kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa nước ta.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để phân tích các cơ sở lý luận cũng như thực trạng và giải pháp về vấn đề
QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa, tác
giả đã kết hợp sử dụng nhiều phương pháp cơ bản nghiên cứu đề tài như: Phương
11
pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử trên quan điểm tiếp cận hệ thống,
toàn diện. Ngoài ra kết hợp sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như:
a. Phương pháp thu thập dữ liệu
- Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
Để có được thông tin đầy đủ cho mục đích nghiên cứu, tác giả đã sử dụng
phương pháp điều tra trắc nghiệm và phương pháp phỏng vấn.
+ Phương pháp điều tra trắc nghiệm
Điều tra trắc nghiệm là việc sử dụng các phương pháp thông dụng nhằm mục
đích thu thập dữ liệu phục vụ cho mục đích nghiên cứu. Bằng việc thiết lập các
phiếu điều tra bao gồm các câu hỏi, mỗi câu hỏi đều có các phương án trả lời khác
nhau, người được điều tra sẽ nhận phiếu điều tra trực tiếp sau đó chọn một trong
những phương án mà mình cho là đúng nhất. Đối với một số trường hợp do những

yếu tố khách quan không thể điều tra trực tiếp, tác giả đã sử dụng phương pháp điều
tra qua các phương tiện khác như email, điện thoại. Liên quan đến vấn đề QLNN về
kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu tác giả tiến hành điều tra trực tiếp, qua
mail. Phát ra 240 phiếu điều tra, trong đó 120 phiếu dành cho doanh nghiệp kinh
doanh bánh kẹo nhập khẩu, 120 phiếu dành cho cán bộ thuộc cơ quan quản lý nhà
nước về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu, sau đó thu thập và tập hợp lại
các thông tin đã cập nhật được để sử dụng các phương pháp phân tích. Phương pháp
này phục vụ cho chương 2, chương 3 của luận văn.
+ Phương pháp phỏng vấn
Việc sử dụng phương pháp phỏng vấn chủ yếu phục vụ cho chương 2 và
chương 3 của luận văn. Tác giả đã tiến hành phỏng vấn 12 cán bộ chủ chốt của cơ
quan thuộc Sở Công thương tỉnh Quảng Ninh, các phòng ban trong huyện, các chủ
doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu. Cách thức tiến hành phỏng
vấn là tiến hành phỏng vấn trực tiếp hoặc gián tiếp qua email, điện thoại và thu về
kết quả hoặc ghi chép các câu trả lời. Mục đích của việc làm này nhằm tham khảo ý
kiến đánh giá của các cá nhân là những người trực tiếp quản lý hoạt động kinh
doanh bánh kẹo nhập khẩu.
- Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Là phương pháp thu thập thông tin gián tiếp thông qua tài liệu, sổ sách, báo
cáo của công ty kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu. Ngoài ra, còn thu thập qua
internet, sách báo, tạp chí Qua đó tổng hợp thống kê hoạt động quản lý kinh
doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trong thời gian qua.
12
b. Phương pháp xử lý dữ liệu
- Phương pháp xử lý dự liệu sơ cấp
Các dữ liệu được xử lý bằng phần mềm excel, phần mềm SPSS và tổng hợp
phân tích dựa trên các phương pháp thống kê mô tả, thống kế phân tích và phương
pháp so sánh. Kết quả điều tra có tổng số 240 phiếu phát ra và có 216 phiếu thu về
hợp lệ (trong đó 108 phiếu phỏng vấn doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu
và 108 phiếu phỏng vấn cán bộ thuộc cơ quan quản lý), đạt tỷ lệ chung là 90%. Tỷ

lệ phiếu phát ra và thu về, mẫu phiếu điều tra và kết quả cụ thể được trình bày phần
lục lục.
- Phương pháp xử lý dữ liệu thứ cấp
Sau khi tổng hợp các dữ liệu thứ cấp, luận văn sẽ sử dụng các phương pháp
nghiên cứu chung trong khoa học kinh tế như: phương pháp phân tích định lượng,
so sánh, tổng hợp, phương pháp thống kê mô tả từ đó đưa ra kết luận chung nhất.
c. Phương pháp khác
Ngoài ra, trong quá trình hoàn thành luận văn còn sử dụng các phương pháp
khác như phương pháp đồ thị, biểu đồ, hình vẽ hoặc mô hình. Từ các bảng số liệu,
lập ra biểu đồ để thông qua đó quan sát và rút ra những đánh giá tổng quát QLNN
đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa.
6. Ý nghĩa của việc nghiên cứu
Việc QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường
nội địa có một ý nghĩa hết sức quan trọng như:
Làm tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy những vấn
đề có liên quan đến đề tài luận văn.
Đối với người tiêu dùng: Thông qua những hàng hóa có đầy đủ thông tin,
nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa được ghi rõ ràng về ngày sản xuất, hạn sử dụng, tiêu
chuẩn chất lượng sẽ tạo lòng tin cho người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm khi họ
đi mua sắm.
Đối với các doanh nghiêp kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu: Việc
QLNN đối với bánh kẹo nhập khẩu tốt có vai trò rất quan trong đối với các doanh
nghiệp chuyên kinh doanh mặt hàng này. Giúp các doanh nghiệp này có môi trường
kinh doanh lành mạnh, đảm bảo được hiệu quả trong kinh doanh cũng như hình ảnh
của mình trên thị trường.
13
Đối với vấn đề quản lý: Những nghiên cứu và kết luận đề tài đưa ra góp phần
vào công tác QLNN đối với kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu trong điều kiện hội
nhập kinh tế quốc tế diễn ra sâu và rộng như hiện nay.
7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, lời cảm ơn, mục lục và các doanh mục, đề tài bao gồm 3
chương:
Chương 1: Những lý luận cơ bản về quản lý nhà nước đối với kinh doanh
mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa.
Chương 2: Thực trạng QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập
khẩu trên thị trường nội địa nước ta.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện QLNN đối với mặt hàng kinh doanh bánh
kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa.
14
CHƯƠNG 1
NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QLNN ĐỐI VỚI KINH DOANH
MẶT HÀNG BÁNH KẸO NHẬP KHẨU TRÊN THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA
1.1. Khái niệm, vai trò, phương pháp và công cụ QLNN đối với kinh doanh
mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa
1.1.1. Khái niệm QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên
thị trường nội địa
a. Kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa
Mặt hàng bánh kẹo là một trong những mặt hàng thực phẩm dinh dưỡng
thông dụng trong nền kinh tế. Sản phẩm bánh kẹo không chỉ được sử dụng trong
tiêu dùng như một loại thực phẩm thông thường mà nó còn mang biểu tượng của
sự sang trọng và lịch sự khi người ta sử dụng nó như một món quà để biếu, tặng
đầy ý nghĩa.
Như vậy, mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu được hiểu là: Sản phẩm bánh kẹo có
xuất xứ từ các quốc gia khác được nhập khẩu vào thị trường nội địa.
Hiện nay, có rất nhiều quan điểm khác nhau đối với khái niệm về kinh doanh
hay hoạt động kinh doanh. Nhưng dưới góc độ pháp lý thì kinh doanh được hiểu là:
Việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư,
từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩn hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục
đích sinh lời. (Theo khoản 2, điều 4, Luật doanh nghiệp 2005). [7]
Hoạt động kinh doanh trong một số trường hợp được hiểu như hoạt động

thương mại, khoản 1, điều 3, Luật thương mại 2005 giải thích: Hoạt động thương
mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng
dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đính sinh lợi khác.
[8]
Về bản chất, có thể hiểu kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị
trường nội địa là: Tổng hợp các mối quan hệ, các hoạt động trao đổi, mua bán mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu giữa các chủ thể trên thị trường nội địa nhằm mục đích
lợi nhuận. Trong đó, chủ thể, đối tượng trao đổi là các công ty sản xuất nước ngoài,
người tiêu dùng và thương nhân kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu, quan hệ
trao đổi trong kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu bao gồm các quan hệ chủ yếu giữa
nhà sản xuất nước ngoài với thương nhân, thương nhân với nhau, nhà sản xuất nước
ngoài và thương nhân với người tiêu dùng trong nước. Ngoài ra, chủ thể tham gia
15
vào kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu còn có các nhà môi giới, tư vấn, giao nhận,
quảng cáo, họ là những người cung cấp các dịch vụ hỗ trợ và thúc đẩy kinh doanh
mặt hàng này phát triển. [11]
Trong kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu, quan hệ giữa người bán và
người mua được thể hiện trên thị trường thông qua hình thức trao đổi sản phẩm
bánh kẹo – tiền tệ. Các quan hệ trao đổi mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu được thực
hiện bởi các phương thức mua bán khác nhau diễn ra trên cả phạm vi thị trường
quốc tế và thị trường nội địa.
b. QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị
trường nội địa
 Quản lý
Tiếp cận thứ nhất: Quản lý là một quá trình, trong đó chủ thể quản lý tổ chức,
điều hành, tác động có định hướng, có chủ đích một cách khoa học và nghệ thuật
vào khách thể quản lý nhằm đạt được kết quả tối ưu theo mục tiêu đã đề ra thông
qua việc sử dụng các phương pháp và công cụ thích hợp.
Tiếp cận thứ hai: Quản lý còn được hiểu là một hệ thống, bao gồm các thành
tố: Đầu ra, đầu vào, quá trình biến đổi đầu vào thành đầu ra, môi trường và mục

tiêu. Các yếu tố trên luôn tác động qua lại lẫn nhau. Một mặt, chúng đặt ra các yêu
cầu, những vấn đề quản phải giải quyết. Mặt khác, chúng ảnh hưởng tới hiệu lực và
hiệu quả của quản lý.
Quản lý là một hiện tượng khách quan trong mọi hình thái kinh tế - xã hội.
Nó là sự tất yếu của lao động tập thể và các hoạt động mang tính cộng đồng, xã hội.
Ngày nay, nhận thức của con người về lợi ích và hiệu quả to lớn của quản lý trong
nền kinh tế nói chung, cũng như trong thương mại nói riêng ngày càng cao. Quản lý
trở thành vấn đề trọng tâm trong cải cách kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Ở
nước ta trong suốt 20 năm đổi mới vừa qua cũng là thời kỳ tiến hành cải cách kinh
tế và thay đổi cơ chế quản lý trên cả tầm vĩ mô và doanh nghiệp. [17]
 Quản lý nhà nước
Quản lý Nhà nước là dạng quản lý xã hội mang tính quyền lực Nhà nước,
được sử dụng quyền lực Nhà nước để điều chỉnh các quan hệ xã hội và hành vi hoạt
động của con người để duy trì, phát triển các mối quan hệ xã hội, trật tự pháp luật
nhằm thực hiện chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước
Quản lý nhà nước đối với kinh doanh là một bộ phận hợp thành của quản lý
nhà nước về kinh tế. Đó là sự tác động có định hướng, có tổ chức của hệ thống cơ
16
quan quản lý trên tầm vĩ mô về kinh doanh các cấp đến hệ thống bị quản lý thông
qua việc sử dụng các công cụ và chính sách quản lý nhằm đạt được mục tiêu đã đặt
ra trong điều kiện môi trường xác định.
Quản lý nhà nước đối với kinh doanh bao giờ cũng là một quá trình thực hiện
và phối hợp bốn chức năng cơ bản: Hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát của
các cơ quan quản lý vĩ mô các cấp.
Các cơ quan quản lý vĩ mô của nhà nước đối với kinh doanh là người ra
quyết định, người tổ chức, điều hành và tác động tới các doanh nghiệp. Các tổ chức
cá nhân tiến hành hoạt động kinh doanh trong phạm vi thị trường cả nước, thị
trường từng địa phương theo phạm vi phân công, phân cấp quản lý.
Nhà nước sử dụng quyền lực của mình trong điều hành và quản lý kinh
doanh thông qua ban hành và sử dụng các công cụ kế hoạch hóa, chính sách, luật

pháp và các quy định khác về kinh doanh để tác động tới các chủ thể người bán,
người mua trên thị trường. Sự tác động của hệ thống quản lý nhà nước về kinh
doanh đến đối tượng trao đổi luôn đặt trong mối quan hệ với môi trường cụ thể, xác
định trong từng thời kỳ. [17]
 Quản lý nhà nước về kinh tế
Quản lý nhà nước về kinh tế là sự tác động có tổ chức và bằng pháp quyền
của Nhà nước lên nền kinh tế quốc dân nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn
lực kinh tế trong và ngoài nước, các cơ hội có thể có, để đạt được các mục tiêu phát
triển kinh tế đất nước đặt ra trong điều kiện hội nhập và mở trộng giao lưu quốc tế.
Theo nghĩa rộng, quản lý Nhà nước về kinh tế được thực hiện thông qua ba
cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp của nhà nước.
Theo nghĩa hẹp, quản lý Nhà nước về kinh tế được hiểu như hoạt động quản
lý có tính chất nhà nước nhằm điều hành nền kinh tế, được thực hiện bởi cơ quan
hành pháp (Chính phủ). [17]
 Quản lý nhà nước đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu
Quản lý nhà nước đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu là quá
trình cơ quan QLNN sử dụng các phương pháp, công cụ để tác động vào các chủ
thể kinh doanh hàng bánh kẹo nhập khẩu nhằm đạt được mục tiêu, định hướng, dẫn
dắt các chủ thể này thực hiện tốt kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường
nội địa.
Ngoài ra, QLNN về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu là tác động
của cơ quan QLNN về kinh doanh nhằm đạt được mục tiêu trong thời gian nhất
17
định thông qua việc sử dụng các phương pháp, công cụ gắn với kinh doanh hàng
hóa. Vì kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu là một bộ phận của kinh doanh
hàng thực phẩm.
QLNN về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu đòi hỏi phải có một cơ
chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước với phân công, phân cấp quản lý rõ
ràng. QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội
địa bao gồm các nội dung cơ bản như: Xây dựng và ban hành văn bản quy phạm

pháp luật; tổ chức thực hiện và quản lý hoạt động; kiểm tra, thanh tra việc thực
hiện; giải quyết khiếu nại và xử lý vi phạm.[17]
1.1.2. Vai trò QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị
trường nội địa
Xuất phát từ thực trạng về vi phạm kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu
và chức năng chung của Nhà nước thì việc QLNN đối với kinh doanh mặt hàng này
trên thị trường nội địa có vai trò rất lớn.
Thứ nhất, nhà nước vai trò định hướng, hướng dẫn hoạt động của các doanh
nghiệp kinh doanh, thông qua các văn bản pháp luật, chiến lược, các chương trình,
mục tiêu… của mình mà nhà nước buộc các cơ sở kinh doanh phải tuân thủ theo các
quy định chung. Từ đó các doanh nghiệp mới có cơ sở để tính toán, lựa chọn các
quyết định đầu tư, kinh doanh sao cho phù hợp nhất. Nhà nước một mặt hướng dẫn,
khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh thông qua chiến lược, quy hoạch, các
chương trình dự án và kế hoạch vĩ mô đã đặt ra. Mặt khác, nhà nước phải điều
chỉnh thị trường khi cần thiết để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì sức mạnh
nền tài chính quốc gia, giữ vững sức mua của tiền tệ, đảm bảo quyền lợi của người
kinh doanh và người tiêu dùng. Ngoài ra, thông qua các văn bản, chính sách nhà
nước cũng quy định rõ các nhiệm vụ quản lý nhà nước của từng Bộ, Ngành và các
cấp để thay mặt nhà nước quản lý chặt chẽ vấn đề kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu
hiện nay.
Thứ hai, QLNN đối với kinh doanh còn tạo lập ra môi trường thương mại
cạnh tranh công bằng cho các chủ thể tham gia kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập
khẩu. Nhà nước tạo lập và cải thiện môi trường kinh doanh sao cho các doanh
nghiệp khai thông các quan hệ thương mại, làm thông thoáng sự giao lưu hàng hóa
trong và ngoài nước thông qua việc thiết lập các khung khổ pháp lý đầy đủ hơn,
đồng bộ hơn… Nhà nước vừa là người ban hành các chính sách cũng vừa là người
18
chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện nhằm đưa chúng vào thực tiễn cuộc sống của các
doanh nghiệp. Các chủ thể phải tuân theo các quy định của pháp luật tránh tình
trạng gian dối trong kinh doanh nhằm đảm bảo lợi ích của các bên.

Thứ ba, nhà nước có vai trò hỗ trợ các doanh nghiệp giải quyết các tranh
chấp, mâu thuẫn trong thương mại. Thông qua các chính sách cụ thể nhà nước bắt
buộc các chủ thể phải tuân theo các quy định, do đó khi có tranh chấp, mâu thuẫn
thì nhà nước sẽ căn cứ vào các chính sách quản lý đã ban hành để giải quyết. Nhà
nước là người trực tiếp can thiệp, giải quyết các mâu thuẫn trên thị trường thông
qua các công cụ của mình. Chỉ Nhà nước chứ không phải thị trường mới có khả
năng và cần thiết phải giải quyết các mâu thuẫn giữa các chủ thể kinh doanh với
nhau giữa mua và bán, giữa kinh doanh đúng đắn và kinh doanh trốn thuế, giữa
kinh doanh hàng thật và kinh doanh hàng giả… Nhà nước dựa vào các chuẩn mực
về luật pháp, các định chế cần thiết để thực hiện và cưỡng chế việc thi hành luật,
giải quyết tranh chấp thương mại thông qua hệ thống bộ máy tổ chức gồm tòa án, và
các cơ quan cưỡng chế thi hành luật khác. Thông qua các chính sách quản lý mà
nhà nước có thể giám sát, điều tiết các hoạt động thương mại. Nhà nước đã xây
dựng chiến lược chung cho phát triển sản phẩm bánh kẹo vào rất nhiều yếu tố. Do
đó bắt buộc các chủ thể tham gia phải tuân thủ theo các văn bản pháp luật, theo quy
hoạch, mục tiêu phát triển của nhà nước. Nhà nước có thể giám sát điều tiết việc
kinh doanh thông qua các văn bản pháp luật, các chính sách của mình.
Thứ tư, nhà nước là người tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến
kinh doanh mặt hàng bánh kẹo trên thị trường nội địa. Các cơ quan QLNN hiện nay
cũng đã nhận thức được tầm quan trọng trong việc quản lý đối với kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu, do đó chất lượng của các cuộc tuyên truyền, vận động đã
có nhiều cải thiện. Các chương trình đã thu hút được phần lớn các doanh nghiệp
cũng như người tiêu dùng tạo ra xu hướng xã hội kinh doanh hiện đại. Đối với
người tiêu dùng, thông qua hình thức tuyên truyền của các nhà quản lý, họ sẽ có
những hiểu biết nhất định để có thể lựa chọn những sản phẩm bánh kẹo tốt để tiêu
dùng. Hơn nữa họ còn phản ánh được cơ quan QLNN về tình trạng thực tế của sản
phẩm bánh kẹo hiện nay. Đối với các doanh nghiệp, kiến thức pháp luật về kinh
doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu sẽ giúp thực hiện có trách nhiệm đối với các
quy định trong kinh doanh. Công tác tuyên truyền phổ biến và giáo dục pháp luật
ngày càng trở lên quan trọng.

19
1.1.3. Phương pháp QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu
Phương pháp quản lý kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu của nhà nước là tổng
thể những cách thức tác động có chủ đích và có thể của Nhà nước lên hệ thống kinh
tế nhằm thực hiện các mục tiêu quản lý của Nhà nước.
Trong thực tế tổ chức và quản lý đối với nền kinh tế nói chung và quản lý đối
với kinh doanh nói riêng, Nhà nước có thể và cần phải thực hiện các biện pháp chủ
yếu, đó là: phương pháp hành chính, phương pháp kinh tế, phương pháp giáo dục
thuyết phục.
a. Phương pháp hành chính
Phương pháp hành chính là cách thức tác động trực tiếp của Nhà nước thông
qua các quyết định dứt khoát và có tính bắt buộc trong khuôn khổ luật pháp lên các
chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu, nhằm thực hiện các mục tiêu của Nhà nước
trong những tình huống nhất định.
Phương pháp này mang tính bắt buộc và tính quyền lực. Tính bắt buộc đòi
hỏi các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu phải chấp hành nghiêm chỉnh
các tác động hành chính, nếu vi phạm sẽ bị xử lý kịp thời, thích đáng. Tính quyền
lực đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước chỉ được phép đưa ra các tác động hành
chính đúng thẩm quyền của mình.
Thực chất của phương pháp này là sử dụng quyền lực nhà nước để tạo sự
phục tùng của các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu trong hoạt động
quản lý của nhà nước.
Nhà nước xây dựng và không ngừng hoàn thiện khung pháp luật, tạo ra một
hành lang pháp lý cho các chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu tham gia vào
hoạt động của nền kinh tế. Nhà nước ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy
định về mặt tổ chức hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập
khẩu và những quy định về mặt thủ tục hành chính buộc tất các những chủ thể từ cơ
quan nhà nước đến các doanh nghiệp đều phải tuân thủ. Tác động điều chỉnh hành
động, hành vi của các chủ thể kinh tế là những tác động bắt buộc của nhà nước lên
quá trình kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo, nhắm đảm bảo

thực hiện được mục tiêu quản lý của Nhà nước.
Phương pháp hành chính được dùng để điều chỉnh các hành vi mà hậu quả
của nó có thể gây ra thiệt hại cho cộng đồng, cho Nhà nước. Trong trường hợp
những hành vi này diễn ra khác với ý muốn của Nhà nước, có thể gây ra những
20
nguy hại nghiêm trọng cho xã hội thì Nhà nước phải sử dụng phương pháp cưỡng
chế để ngay lập tức đưa hành vi đó tuân theo một chiều hường nhất định, trong
khuôn khổ chính sách, pháp luật về kinh tế. Chẳng hạn, những đơn vị nào kinh
doanh hàng nhái, hàng giả bị Nhà nước phát hiện sẽ phải chịu xử phạt hành chính
như: đình chỉ kinh doanh, nộp phạt, tịch thu tài sản…
b. Phương pháp kinh tế
Phương pháp kinh tế là cách thức tác động gián tiếp của Nhà nước, dựa trên
những lợi ích kinh tế có tính hướng dẫn lên các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo
nhập khẩu, nhằm làm cho đối tượng này tự giác, chủ động hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao.
Phương pháp kinh tế là phương pháp tác động lên doanh nghiệp kinh doanh
bánh kẹo nhập khẩu không bằng cưỡng chế hành chính mà bằng lợi ích, tức là Nhà
nước chỉ đề ra mục tiêu, nhiệm vụ phải đạt, đặt ra những điều kiện khuyến khích về
kinh tế, những phương tiện vật chất có thể sử dụng để họ tự tổ chức việc thực hiện
nhiệm vụ. Có thể thấy đây là phương pháp quản lý tốt nhất để thực hành tiết kiệm
và nâng cao hiệu quả kinh tế. Phương pháp này mở rộng quyền hoạt động cho các
chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu, đồng thời cũng tăng trách nhiệm kinh tế
của họ.
Phương pháp kinh tế đề ra chiến lược phát triển kinh tế - xã hội qui định
nhiệm vụ mục tiêu phù hợp với thực tế. Sử dụng các định mức kinh tế (mức thuế,
lãi suất…), sử dụng các chính sách ưu đãi kinh tế, các biện pháp đòn bảy kích thích
kinh tế để lôi cuốn, thu hút, khuyến khích các chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập
khẩu phát triển theo hướng ích nước, lợi nhà.
Phương pháp kinh tế được dùng khi cần điều chỉnh các hành vi không có
nguy cơ gây hậu quả xấu cho cộng đồng, cho Nhà nước hoặc chưa đủ điều kiện để

áp dụng phương pháp hành chính cưỡng chế. Trên thực tế, có những hành vi mà nếu
không có sự điều chỉnh của Nhà nước, sẽ không diễn ra theo chiều hướng có lợi cho
Nhà nước và cho cộng đồng, nhưng cũng không có nghĩa là nó gây ra những thiệt
hại cần phải điều chỉnh tức thời. Chẳng hạn, Nhà nước muốn đầu tư giúp các doanh
nghiệp kinh doanh bánh kẹo trong nước phát triển. Nhà nước phải chia sẻ lợi ích
kinh tế với họ bằng các hình thức như: giảm thuế, miễn thuế thu nhập, cho vay vốn
với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ về kĩ thuật… Các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo
nhập khẩu gặp nhiều khó khăn hơn khi cạnh tranh với doanh nghiệp trong nước.
21
c. Phương pháp giáo dục
Phương pháp giáo dục là cách thức tác động của Nhà nước vào nhận thức và
tình cảm của con người nhằm nâng cao tính tự giác, tích cực và nhiệt tình lao động
của họ trong việc thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Phương pháp giáo dục mang tính thuyết phục cao, không dùng sự cưỡng chế,
không dùng lợi ích vật chất mà là tạo ra sự nhận thức về tính tất yếu khách quan để
các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu tự giác thi hành nhiệm
vụ. Phương pháp giáo dục sử dụng giáo dục đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước. Giáo dục ý thức lao động sáng tạo, hiệu quả. Xây dựng tác
phong lao động trong thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa.
Phương pháp giáo dục cần được áp dụng trong mọi trường hợp và phải được
kết hợp với hai phương pháp trên để nâng cao hiệu quả của hoạt động quản lý. Sở dĩ
như vậy là do, việc sử dụng phương pháp hành chính hay kinh tế để điều chỉnh các
hành vi của các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu suy cho cùng vẫn là
tác động bên ngoài, và do đó không triệt để, toàn diện. Một khi không có những
ngoại lực này nữa, đối tượng rất có thể lại có nguy cơ không tuân thủ người quản lý.
Hơn nữa, bản thân phương pháp hành chính hay kinh tế cũng phải qua hoạt động
thuyết phục, giáo dục thì mới truyền tới được các doanh nghiệp, giúp họ cảm nhận
được áp lực hoặc động lực, biết sợ thiệt hại hoặc muốn có lợi ích, từ đó tuân theo
những mục tiêu quản lý do Nhà nước đề ra.
1.1.4. Công cụ quản lý Nhà nước đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo

nhập khẩu
Công cụ quản lý nhà nước về kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu là một phần
trong các công cụ quản lý nhà nước về kinh tế; là tổng thể những phương tiện hữu
hình và mô hình mà nhà nước sử dụng để tác động lên mọi chủ thể kinh tế trong xã
hội nhằm thực hiện mục tiêu quản lý kinh tế quốc dân. Một số công cụ quản lý mà
nhà nước sử dụng để quản lý kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu như:
a. Công cụ pháp luật
Pháp luật là công cụ quản lý không thể thiếu được của một Nhà nước. Từ xưa
đến nay, Nhà nước nào cũng luôn thực hiện quyền cai trị của mình trước hết bằng
pháp luật. Nhà nước dùng pháp luật tác động vào ý chí con người để điều chỉnh
hành vi của con người.
Công cụ pháp luật trong quản lý kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu là duy trì
trật tự an toàn xã hội trong lĩnh vực kinh doanh bánh kẹo. Do đó, đòi hỏi Nhà nước
22
phải có khung pháp luật rõ ràng và phù hợp các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo
nhập khẩu, phù hợp với người tiêu dùng, cùng với một đội ngũ công chức chuyên
nghiệp mới có thể giải quyết triệt để vấn đề.
Pháp luật là công cụ bắt buộc các doanh nghiệp kinh doanh thực hiện các
nghĩa vụ đối với Nhà nước nhằm bảo đảm sự bình đẳng, công bằng cũng như giải
quyết mối quan hệ về lợi ích trong lĩnh vực kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu. Trong
kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu, các doanh nghiệp có quyền được kinh doanh
nhưng phải thực hiện các nghĩa vụ nhất định như đóng thuế, kinh doanh đúng pháp
luật… Trên thực tế không phải lúc nào nghĩa vụ đó cũng được thực hiện một cách
đầy đủ. Có rất nhiều trường hợp phải dùng biện pháp cưỡng chế và bắt buộc thì
nghĩa vụ đó mới được thực hiện.
Pháp luật là công cụ mà qua đó Nhà nước đảm bảo sự bình đẳng, công bằng
giữa những người kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu. Nhờ những điều khoản bắt buộc,
thông qua các chính sách miễn giảm, thưởng, phạt cho phép Nhà nước thực hiện
được sự bình đẳng. Điều này không những để duy trì trật tự xã hội mà còn để các tổ
chức cá nhân hiểu rõ nghĩa vụ và trách nhiệm của mình.

Pháp luật là công cụ tạo điều kiện cho các công cụ quản lý khác, các chế độ,
chính sách của Nhà nước được thực hiện có hiệu quả hơn. Vì vậy, Luật pháp về
kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu cần phải rõ ràng, đơn giản dễ áp dụng và có tính ổn
định lâu dài, có các quy định buộc các đối tượng phải chấp hành. Tránh tình trạng
“xung đột” và các “khoản trống” trong hệ thống Luật pháp về kinh doanh bánh kẹo
nhập khẩu. Luật phải được ban hành đồng bộ cùng các văn bản hướng dẫn nhằm
sớm phát huy hiệu quả.
b. Công cụ quy hoạch, kế hoạch
Công cụ quy hoạch, kế hoạch là công cụ quan trọng trong quản lý kinh
doanh bánh kẹo nhập khẩu. Nhà nước thực hiện công cụ kế hoạch, quy hoạch để
định hướng, hướng dẫn hoạt động kinh doanh của các chủ thể tham gia kinh doanh
bánh kẹo nhập khẩu, giúp các chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu có sự lựa
chọn và quyết định đúng đắn, chiến lược, chính sách và kế hoạch kinh doanh trong
từng giai đoạn phát triển. Quy hoạch, kế hoạch kinh doanh bánh kẹo là một nội
dung quan trọng trong việc quản lý, nó đảm bảo cho sự lãnh đạo, chỉ đạo một cách
thống nhất trong quản lý nhà nước về kinh doanh. Thông qua quy hoạch, kế hoạch
đã được phê duyệt Nhà nước kiểm soát được mọi hoạt động kinh doanh của ngành
Định hướng cho các
doanh nghiệp kinh
doanh bánh kẹo nhập
khẩu
Điều tiết hoạt động
kinh doanh
Tạo tiền đề cho phát triển
thương mại mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu
Khuyến khích phát triển
thương mại mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu
23

bánh kẹo. Đồng thời, thông qua quy hoạch, kế hoạch buộc các doanh nghiệp kinh
doanh trong phạm vi của mình.
Bằng việc ban hành quy định số việc đăng ký kế hoạch nhập khẩu bánh kẹo
đã giúp các chủ thể kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu có sự lựa chọn và quyết định
đúng đắn để đưa ra kế hoạch và chiến lược kinh doanh. Quy hoạch bánh kẹo được
lập theo như: quy hoạch bánh kẹo trong nước, quy hoạch bánh kẹo nhập khẩu.
c. Công cụ chính sách
Công cụ chính sách là tập hợp các chủ trương và hành động về phát triển
thương mại mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu của chính phủ nó bao gồm các mục tiêu
mà chính phủ muốn đạt được và cách làm để thực hiện các mục tiêu đó. Những mục
tiêu này bao gồm sự phát triển toàn diện trên các lĩnh vực kinh tế - văn hóa – xã hội
– môi trường.
Chức năng của công cụ chính sách thể hiện theo sơ đồ 1.1 sau:
Sơ đồ 1.1: Chức năng công cụ chính sách trong kinh doanh
mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu
Nguồn: tác giả nghiên cứu tổng hợp
Yêu cầu của công cụ chính sách cần có tính khách quan, tính chính trị, tính
đồng bộ hệ thống, tính thực tiễn và tính hiệu quả.
1.2. Nội dung QLNN đối với kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên
thị trường nội địa
1.2.1. Xây dựng, ban hành các văn bản
Việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật về quản lý đối với kinh
doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu sẽ tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi cho sự
phát triển của các doanh nghiệp đồng thời nâng cao năng lực QLNN về kinh doanh
đối với mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu. Liên quan đến QLNN về kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa có hệ thống văn bản pháp luật, các
24
thông tư, nghị định, nghị quyết liên quan đến bánh kẹo nhập khẩu Hệ thống pháp
luật, quy định phải đảm bảo tạo mọi thuận lợi cho hoạt động quản lý và thực thi đối
với kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu nhằm chống lại hình thức kinh doanh bất hợp

pháp của các doanh nghiệp, đảm bảo lợi ích, vệ sinh an toàn thực phẩm của người
tiêu dùng…
Để giúp các doanh nghiệp có định hướng đầu tư và kinh doanh đúng đắn, các
văn bản kế hoạch hóa và chính sách thương mại cũng như pháp luật của nhà nước
cần phải thống nhất, minh bạch, rõ ràng và đồng bộ. Đó là các yếu tố cơ bản đối với
việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trong việc điều chỉnh
liên quan đến kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu.
- Tính thống nhất: Tăng cường quyền quản lý tập trung thống nhất của trung
ương, kết hợp chặt chẽ việc phân công, phân cấp hợp lý và quy định phối hợp chặt
chẽ để tăng cường QLNN về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu. Các văn bản
quản lý liên quan đến kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu không được mâu thuẫn với
nhau. Cần được rà soát văn bản thường xuyên nhằm chỉnh sửa bổ sung phù hợp với
thực tế và thống nhất với mục tiêu phát triển kinh tế đất nước trong các giai đoạn.
- Yêu cầu tính minh bạch của các văn bản quản lý: Tất cả văn bản điều chỉnh
về hàng thực phẩm tới các đối tượng liên quan đều được công bố rộng rãi. Thông
qua các tuyên truyền, vận động thì các văn bản này được truyền tải một cách chi
tiết, cụ thể tới các đối tượng chịu trách nhiệm liên quan như các doanh nghiệp kinh
doanh bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa, người tiêu dùng và các cơ quan
QLNN có liên quan. Điều này đảm bảo trong quá trình thực hiện sẽ mang tính hiệu
quả cao, hạn chế các vi phạm gây thiệt hại cho xã hội.
- Yêu cầu tính rõ ràng: Các văn bản quản lý đối với kinh doanh mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu được quy định cụ thể, dễ hiểu, không mâu thuẫn với nhau. Các
điều kiện kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu của các doanh nghiệp trên thị trường nội
địa được quy định xuất phát từ thực tế tạo thuận lợi trong quá trình thực thi cho các
doanh nghiệp.
- Tính đồng bộ: Các quy định hàng bánh kẹo nhập khẩu có thể được nằm
trong các văn bản quản lý khác nhau nhưng được liên hệ chặt chẽ với nhau, tránh
tình trạng tạo ra các khe hở lớn tạo điều kiện cho các hình thức kinh doanh gian lận.
Các văn bản phải có hệ thống theo chiều dọc hoặc chiều ngang, tránh tình trạnh lách
luật của các doanh nghiệp kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu sai phạm. Mặt khác, tính

25
đồng bộ của các văn bản sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp kinh
doanh thực hiện đúng và đủ các quy định về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập
khẩu trên thị trường nội địa.
Chất lượng của công cụ kế hoạch hóa, chính sách và bộ máy tổ chức trong
quản lý nhà nước về kinh doanh hàng thực phẩm nói chung và kinh doanh mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu nói riêng được tăng cường tạo niềm tin, sự yên tâm cho các
doanh nghiệp trong tính toán quyết định phương án đầu tư, sản xuất kinh doanh.
1.2.2. Tổ chức, quản lý hoạt động của các cơ quan QLNN
Các văn bản quản lý được xây dựng và ban hành sẽ được đưa vào thực tế.
Bản chất của việc tổ chức và quản lý hoạt động của cơ quan QLNN về kinh doanh
đối với mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu các cấp là tuyên truyền phổ biến các văn bản
luật này đến các doanh nghiệp, người tiêu dùng để hướng dẫn họ thực hiện đúng
quy định. Hơn nữa bước này thực hiện còn nhằm mục đích đảm bảo thống nhất và
phù hợp với hệ thống chính sách và cơ chế phát triển thương mại, phát triển kinh tế
trong điều kiện hội nhập với kinh tế thế giới và khu vực. Cần có sự hướng dẫn cụ
thể của các cơ quan quản lý nhà nước để các doanh nghiệp dẽ dàng tiếp cận các
thông tin về chiến lược, chính sách, quy hoạch, dự án và thông hiểu các quyết định
của nhà nước. Để thực hiện được điều đó nhà nước thiết lập các cơ quan và hệ
thống tổ chức quản lý, sử dụng bộ máy này để hoạch định các chiến lược, quy
hoạch, chính sách, các văn bản pháp quy khác về quản lý kinh doanh. Đồng thời sử
dụng sức mạnh của bộ máy tổ chức để triển khai thực hiện những công việc thuộc
về chức năng QLNN, nhằm đưa chính sách pháp luật vào thực tiễn kinh doanh của
các doanh nghiệp, biến chiến lược, quy hoạch, kế hoạch tăng cường QLNN về kinh
doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu trên thị trường nội địa thành hiện thực.
Việc tổ chức thiết lập các cơ quan và hệ thống QLNN kinh doanh mặt hàng
bánh kẹo nhập khẩu cụ thể như sau:
- Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về kinh doanh bánh kẹo nhập khẩu;
- Bộ thương mại chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà
nước về kinh doanh mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu;

- Các bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có
trách nhiệm phối hợp với Bộ thương mại thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh
mặt hàng bánh kẹo nhập khẩu;
- Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện quản lý nhà nước về kinh doanh mặt
hàng bánh kẹo nhập khẩu trong phạm vi địa phương.