Kinh nghiệm vận dụng quan điểm tích hợp để dạy Tập đọc lớp 4

Vận dụng quan điểm tích hợp
để dạy phân môn tập đọc cho học sinh lớp 4
Tác giả: Cao Thị Thuý
Trình độ chuyên môn: Đại học S phạm Tiểu học
Nơi công tác: Trờng Tiểu học A Xuân Tân
Đơn vị áp dụng sáng kiến: Lớp 4 Trờng Tiểu học A Xuân Tân
Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài
1. Yêu cầu đổi mới giáo dục
Nh chúng ta đã biết bậc tiểu học là bậc học đầu tiên cũng là bậc học rất
quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách của học sinh,
nó giữ vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Trong tất cả
các môn học ở bậc tiểu học, môn Tiếng Việt có một vị trí rất quan trọng. Môn
Tiếng Việt có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh.
Năng lực hoạt động ngôn ngữ đợc thể hiện trong 4 dạng hoạt động, tờng ứng với
chúng là bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Trong đó, đọc trong phân môn Tập
đọc là một dạng hoạt động của ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ viết
sang lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng); là
quá trình chuyển trực tiếp từ hình thức chữ viết thành các đơn vị nghĩa không có
âm thanh (ứng với đọc thầm). Đọc không chỉ là công việc giải mã gồm 2 phần
chữ viết và phát âm mà còn là một quá trình nhận thức để có khả năng thông
hiểu những gì đợc đọc.
Tập đọc là phân môn quan trọng trong chơng trình Tiếng Việt bậc tiểu
học. Nó là môn học cơ sở, môn công cụ. Thông qua môn tập đọc, vốn từ ngữ,
hình ảnh của học sinh đợc mở rộng, cung cấp cho các em những hiểu biết về
cuộc sống, xã hội, con ngời. Đồng thời giúp các em phát triển về mặt trí dục, tiếp
1
nhận vốn từ ngữ phong phú, đa dạng giúp các em nói đúng, viết đúng Tiếng Việt,
biết sử dụng từ ngữ, hình ảnh vào các tiết học tập làm văn, trong giao tiếp đợc
chuẩn xác và hay hơn. Thông qua môn Tập đọc giúp các em cảm thụ tốt các tác
phẩm văn, thơ thấy đợc cái hay, cái đẹp, cái tình của tác phẩm. Là cơ sở hình

thành tình yêu quê hơng, yêu cuộc sống, con ngời với các em: Môn Tập đọc có
tác động mạnh mẽ trong việc giáo dục tình cảm cao đẹp, học yêu cái đẹp, rung
cảm với cái hay, cái đẹp. Môn tập đọc giúp phần rèn luyện cho các em các thao
tác t duy, các kiến thức môn Tiếng Việt, về tự nhiên, xã hội, con ngời, văn học
của Việt Nam và của nớc ngoài, góp phần hình thành nhân cách con ngời Việt
Nam xã hội chủ nghĩa cho học sinh.
Trong suốt thời gian học tập từ nhỏ đến lớn, các em sử dụng hoạt động
đọc là nhiều nhất. Trong các hình thức đọc các em sử dụng nhiều nhất là hình
thức đọc thầm, nâng cao hơn là đọc thành tiếng, đọc hiểu, đọc diễn cảm. Qua
những giờ tập đọc, các em đợc tiếp xúc với ngôn ngữ, hiểu đợc nghệ thuật, nội
dung của các tác phẩm văn học. Từ đó, các em cảm nhận đợc cái hay cái đẹp của
văn chơng. Nếu dạy tốt phân môn này không những rèn luyện cho các em học
sinh kỹ năng đọc còn phát triển ở vốn từ ngữ phong phú tạo điều kiện cho các
em học tốt các phân môn khác (chính tả, luyện từ và câu, tập làm văn.)
ở Tiểu học, các môn học có quan hệ mật thiết với nhau trong đó có môn
Tập đọc có vai trò rất quan trọng đối với các em vì hoạt động đọc là một hình
thức giao tiếp tích cực giữa ngời đọc và ngời viết. Trên thực tế chúng ta thấy rằng
hoạt động đọc diễn ra ở mọi nơi, mọi lúc trọng cuộc sống: đọc thông tin, th từ,
sách báo giúp các em bồi dỡng thêm vốn hiểu biết của mình. Bên cạnh đó thông
qua hệ thống bài đọc theo chủ điểm và những câu hỏi, những bài tập khai thác nộ
dung bài đọc, phân môn. tập đọc cung cấp cho học sinh vố hiểu biết về thiên
nhiên, xã hội, con ngời, cung cấp vốn từ, cách diễn đạt những hiểu biết về tác
phẩm văn học (nh đề tài, cốt truyện, nhân vật) góp phần rèn luyện nhân cách cho
học sinh.
2. Cơ sở thực tiễn:
Mục tiêu của việc dạy tập đọc cho học sinh là biết cách đọc các loại văn
bản hành chính, khoa học, báo chí, văn học phù hợp với thể loại và nội dung văn
bản, thể hiện đợc tình cảm, thái độ của tác giả, giọng điệu của nhân vật. Đọc
thầm tốc độ nhanh hơn, biết cách xác định đại ý, chia đoạn, nhận ra mối quan hệ
giữa các nhân vật, sự kiện, biết nhận xét một số hình ảnh nhân vật trong bài tập

đọc có giá trị văn chơng. Tuy nhiên phải thừa nhận một điều rằng thực tế hiện
nay việc dạy các môn học nói chung và các môn tập đọc nói riêng còn có rất
2
nhiều hạn chế và cha đạt kết quả nh mong muốn. Lý do của hiện tợng này là do
trong quá trình dạy học đa số giáo viên vẫn dạy theo phơng pháp cũ, thờng sử
dụng một số phơng pháp đơn điệu hoặc có đổi mới về hình thức tổ chức từng tiết
học. Giáo viên vẫn dạy theo kiểu gò bó, áp đặt, dạy theo kiểu thông báo: thầy
thông báo trò nghe thầy làm mẫu trò làm theo mẫu của thầy học sinh
thụ động khi thầy đặt câu hỏi.Giáo viên không có sự thay đổi hình thức câu hỏi
mà chỉ bám các câu hỏi có trong SGK, SGV nên tiết học diễn ra đơn điệu, kém
hiệu quả. Học sinh không tự động não mà tiếp thu bài một cách thụ động dẫn
đến hiểu nội dung bài sơ sài, lơ mơ. Vì thế sau bài tập đọc ít để d âm cho các em.
Mặt khác, do trình độ giáo viên không đồng đều và cha định hình đợc phơng
pháp giảng dạy cũng nh tiến trình bài tập đọc cho phù hợp với nội dung bài học
đặt ra.
Là một giáo viên tiểu học tôi và các đồng nghiệp rất trăn trở về vấn đề
trên. Từ cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn và yêu cầu đổi mới hiện nay đã thôi thúc
tôi nghiên cứu việc vận dụng quan điểm tích hợp để dạy tốt phân môn tập đọc
cho học sinh lớp 4. Về thực chất việc làm này chính là đổi mới phơng pháp, điều
chỉnh nội dung dạy học phân môn tập đọc trong khuôn khổ cho phép để có thể
giúp cho các em học sinh tiếp thu bài một cách tốt nhất và biết vận dụng các
kiến thức trong bài vào các phân môn khác hay các môn học khác một cách tốt
nhất và phù hợp nhất.
II. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài: Vận dụng quan điểm tích hợp để dạy phân
môn tập đọc cho học sinh lớp 4:
1. Để góp phần đổi mới phơng pháp dạy học môn tập đọc cho học sinh lớp
4, thông qua đề tài này tôi đa ra một số ý kiến của bản thân, những kinh nghiệm
tôi tìm hiểu đợc qua tài liệu, bạn bè, đồng nghiệp và trong thực tế giảng dạy một
số năm ở lớp 4 để tìm cách hớng dẫn học sinh học tốt môn tập đọc trong chơng
trình sách giáo khoa nhằm góp phần nâng cao chất lợng dạy và học, thực hiện tốt

mục tiêu dạy và học mà Bộ GD & ĐT đã đề ra.
- Cải tiến và dạy thực nghiệm: Để vận dụng quan điểm tích hợp trong dạy
phân môn tập đọc lớp 4 ngời dạy phải đáp ứng đợc các nội dung sau:
* Đối với một tiết tập đọc:
- Cho học sinh luyện đọc kết hợp giải nghĩa từ.
- Tiến hành đọc thầm và kết hợp tìm hiểu bài.
- Khi học sinh đọc kết hợp nhắc học sinh cách ngắt nghỉ hơi, nhấn giọng,
đọc đúng các kiểu câu, từ ngữ dễ nhầm lẫn, đọc diễn cảm, đọc hiểu để trả lời câu
hỏi dạng trắc nghiệm.
3
- Cho học sinh tìm hiểu từ ngữ mà đặc biệt các từ đợc chú giải.
- Sự phối hợp các nội dung học tập ở tiết tập đọc với các phân môn khác
nhau nh luyện từ và câu, tập làm văn, mối liên hệ với các môn học khác.
- Sự kết hợp các kỹ năng học tập Nghe, nói, đọc, viết.
- Mối liên hệ giữa các kiến thức sách vở với đời sống thực của học sinh.
Thực hiện bài học theo định hớng đã nêu ở trên có nghĩa là giáo viên đã
thực hiện mục tiêu bài học theo định hớng tích hợp và chơng trình đề ra.
2. Nhiệm vụ
2.1. Để làm tốt đề tài: Vận dụng quan điểm tích hợp để dạy tập đọc lớp 4
tôi đã đề ra các nhiệm vụ sau:
- Xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu
+ Xây dựng cơ sở ngôn ngữ học
+ Xây dựng cơ sở văn học
+ Xây dựng cơ sở tâm lý, giáo dục học của học sinh.
- Khảo sát đánh giá thực trạng dạy học hiện nay ở môn Tập đọc lớp 4
- Xây dựng cơ sở thực tiễn.
- Tìm hiểu chơng trình SGK, SGV Tiếng việt 4.
- Thực nghiệm s phạm để rút ra tính khả thi của phơng pháp dạy Tập đọc
theo quan điểm tích hợp.
2.2 Thực trạng dạy học phân môn Tập đọc lớp 4 hiện nay

Qua quá trình giảng dạy và qua việc dự giờ để học tập chuyên môn ở các
đồng nghiệp tôi nhận thấy việc dạy tập đọc cho học sinh còn gặp một số khó
khăn sau:
+ Về phía giáo viên
Một số bộ phận nhỏ trong giáo viên vẫn cha quan tâm đúng mức đến từng
đối tợng học sinh, cha thực sự có những biện pháp tích cực, phù hợp với từng đối
tợng học sinh để khơi dậy hứng thú học tập của các em. Một số tiết học giáo viên
còn dạy gò ép, áp đặt, cha giúp học sinh tìm ra câu trả lời mà đa ra những kết
luận có sẵn. Từ đó cha nâng cao đợc chất lợng môn tập đọc.
+ Về phía học sinh
Chất lợng học sinh cha đồng đều, một số học sinh đọc còn yếu, còn
ngọng, phát âm cha chuẩn xác. Do trình độ nhận thức ở một số học sinh còn
chậm, điều này ảnh hởng rất nhiều đến hiệu quả của việc dạy học. Do một số
học sinh thiếu chuyên cần, không chuẩn bị trớc khi đến lớp. Một số học sinh cha
mạnh dạn, thiếu tự tin khi đứng trớc tập thể hay trong hoạt động tập thể nh
nhóm, tổ học tập.
4
Trong quá trình giảng dạy tôi thấy việc giúp các em học tốt phân môn tập
đọc là điều đặc biệt cần thiết vì đọc là công cụ để học sinh tiếp thu những môn
học khác. Vì vậy tôi nghiên cứu đề tài này hi vọng giúp học sinh học tập ngày
một tốt hơn môn tập đọc cũng nh môn học khác.
Phần nội dung
Chơng I
Những cơ sở khoa học của việc vận dụng
để dạy phân môn Tập đọc lớp 4
I. Cơ sở lý luận
a. Cơ sở ngôn ngữ học:
Ngôn ngữ là phơng tiện giao tiếp quan trọng nhất. Ngôn ngữ là phơng tiện
của t duy. Trong dạy học tiếng việt ở Tiểu học cần đặc biệt chú ý đến nguyên tắc
rèn luyện ngôn ngữ với rèn luyện t duy.

Quan sát quá trình học tập của học sinh ta thấy song song với quá trình
dần hiểu, nắm đợc toàn bộ cấu trúc của Tiếng việt là quá trình hình thành, rèn
luyện các thao tác t duy logic, trau dồi các phẩm chất t duy.Hai quá trình này có
tác dụng thúc đẩy, hỗ trợ nhau. Vì vậy rèn luyện ngôn ngữ cho học sinh không
thể tách rời khỏi việc rèn t duy. Phơng pháp dạy tập đọc phải dựa trên những cơ
sở của ngôn ngữ học. Nó liên quan mật thiết với một số vấn đề chính âm, chính
tả, chữ viết, ngữ điệu (thuộc ngữ âm học), vấn đề nghĩa của từ, của câu, của
đoạn, bài (thuộc từ vựng học, ngữ nghĩa học) vấn đề dấu câu, các kiểu câu(thuộc
ngữ pháp học). Phơng pháp dạy tập đọc phải dựa trên những kết quả nghiên cứu
của ngôn ngữ học, việt ngữ học về những vần đề trên để xây dựng, xác lập nội
dung và phơng pháp dạy học. Bốn phẩm chất của đọc không thể tách rời những
cơ sở ngôn ngữ học. Không coi trọng đúng mức những cơ sở này, việc dạy học
sẽ mang tính tuỳ tiện và không đảm bảo hiệu quả dạy học
b. Cơ sở văn học:
Việc dạy đọc không thể không dựa trên lý thuyết về văn bản, những tiêu
chuẩn để phân tích, đánh giá một văn bản (đó là những bài đọc). Việc hình thành
kỹ năng đọc đúng, đọc diễn cảm và đọc hiểu cho học sinh, dựa trên những tiêu
chuẩn đánh giá một văn bản tốt: Tính chính xác, tính đúng đắn và tính thẩm mĩ,
dựa trên những đặc điểm về các kiểu ngôn ngữ, các phong cách chức năng, các
thể laọi văn bả, đặc điểm về loại thể của tác phẩm văn chơng dùng làm ngữ liệu
đọc ở tiểu học. Ví dụ cách đọc và khai thác để hiểu nội dung một bài thơ, một
5
đoạn tả cảnh, một câu tục ngữ, một truyền thuyết.Việc hớng dẫn học sinh tìm
hiểu nội dung bài đọc cũng phải dựa trên những hiểu biết về đề tài, chủ đề, kết
cấu nhân vật, quan hệ giữa nội dung và hình thức, các biện pháp thể hiện trong
tác phẩm văn học nhằm miêu tả, kể chuyện và biểu hiện.Việc luyện đọc cho học
sinh phải dựa trên những hiểu biết về đặc điểm ngôn ngữ của văn học, tính hình
tợng, tính tổ chức cao và hàm xúc, đa nghĩa của nó. Vì vậy ta dễ dàng nhận thấy
phơng pháp dạy tập đọc không thể không dựa trên những thành tựu nghiên cứu
của lý thuyết văn bản nói chung và nghiên cứu văn học nói riêng.

c. Cơ sở tâm lý, giáo dục học.
Để tổ chức dạy đọc cho học sinh, chúng ta cần hiểu rõ về quá trình đọc,
nắm bản chất của kỹ năng đọc. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh khi đọc hay
cơ chế của đọc là cơ sở của việc dạy đọc. Đọc là một hoạt động trí tuệ phức tạp
mà cơ sở là việc tiếp nhận thông tin bằng chữ viết dựa vào hoạt động của cơ quan
thị giác.
Đọc đợc xem nh là một hoạt động có hai mặt quan hệ mật thiết với nhau,
là một việc sử dụng một bộ mã gồm hai phơng diện. Một mặt đó là quá trình vận
động của mắt, sử dụng bộ mã chữ - âm để phát ra một cáh trung thành những
dòng văn tự ghi lại lời nói âm thanh. Thứ hai, đó là sự vận động của t tởng, tình
cảm, sử dụng bộ mã chữ - nghĩa tức là mối liên hệ giữa các con chữ và ý tởng,
các khái niệm chứa đựng bên trong để nhớ và hiểu cho đợc nội dung những gì đ-
ợc đọc.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Chơng trình SGK và SGV Tiếng việt 4
+ Sách giáo khoa Tiếng Việt 4:
Sách giáo khoa Tiếng việt 4 gồm 2 tập, gồm 10 đơn vị học, mỗi đơn vị ứng
với một chủ điểm học trong 3 tuần, riêng chủ điểm Tiếng sáo diều học 4 tuần.
Giữa kì và cuối kì có 1 tuần dành cho ôn tập và kiểm tra.
Phân môn Tập đọc đợc phân bố 2 tiết/tuần giảm 0,5 tiết so với lớp 3.
Thông qua 63 bài đọc ở cả 2 tập thuộc các loại hình văn bản, báo chí, khoa
học, trong đó có 46 bài văn xuôi, 17 bài thơ (có 2 bài thơ ngắn đợc dạy trong 1
tiết). Phân môn tập đọc ở lớp 4 tiếp tục củng cố, nâng cao kỹ năng đọc trơn, đọc
thầm đã đợc phát triển từ các lớp dới, đồng thời rèn luyện thêm về kỹ năng đọc
diễn cảm (thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp với sự việc hình ảnh,
cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài)
6
Qua phần hớng dẫn s phạm cuối mỗi bài tập đọc (gồm các nội dung giải
nghĩa từ, câu hỏi và bài tập tìm hiểu bài), phân môn tập đọc còn giúp học sinh
nâng cao kỹ năng đọc hiểu văn bản, cụ thể là:

- Nhận biết đợc đề tài, cấu trúc của bài
- Biết cách tóm tắt bài, làm quen thao tác đọc lớt để nắm ý.
- Phát hiện giá trị của một số biện pháp nghệ thuật trong các văn bản văn
chơng.
Cùng với các phân môn kể chuyện, tập làm văn, phân môn tập đọc còn
xây dựng cho học sinh thói quen tìm đọc sách ở th viện, dùng sách công cụ (từ
điển, sổ tay, từ ngữ) và ghi chép những thông tin cần thiết khi đọc.
- Nội dung các bài tập đọc trong SGK Tiếng việt 4 đợc mở rộng và phong
phú hơn so với các bài tập đọc ở các lớp dới. Các bài đọc tập chung phản ánh
một số vấn đề cơ bản về đạo đức, phẩm chất, sở thích, thú vui lành mạnh của con
ngời thông qua ngôn ngữ văn học và những hình tợng giàu chất thẩm mĩ và nhân
văn. do vậy, các văn bản đọc có tác dụng giáo dục t tởng, tình cảm và trau dồi
nhân cách cho học sinh. Hệ thống chủ điểm của các bài tập đọc vừa mang tính
khái quát vừa có tính hình tợng góp phần cung cấp cho học sinh những hiểu biết
về thiên nhiên, xã hội, con ngời trong nớc và thế giới theo chơng trình quy định.
Qua các bài tập đọc, học sinh còn đợc cung cấp thêm về vốn từ ngữ, vốn
diễn đạt, những hiểu biết về tác phẩm văn học (nh đề tài, cốt truyện) từ đó nâng
cao trình dộ văn hoá nói chung và trình độ tiếng việt nói riêng.
+ Sách GV tiếng việt 4:
SGV tiếng việt 4 gồm 2 tập là tài liệu hớng dãn về nội dung và phơng pháp
dạy học bộ môn giúp GV tham khảo chuẩn bị phơng án dạy học cụ thể cho 1 bài
trong SGK.
GV dựa vào mục đích yêu cầu và hớng dẫn dạy học nên trong SGV và căn
cứ cụ thể theo địa phơng để soạn giáo án lên lớp sao cho phù hợp với đối tợng
học sinh và đạt hiệu quả thiết thực sau mỗi bài học.
+ Cách tổ chức dạy phân môn tập đọc
- Với các câu hỏi trong SGK có thể có câu hỏi đợc chẻ nhỏ để HS dễ thực
hiện hoặc có thể thay bằng câu hỏi dạng trắc nghiệm để HS chọn câu trả lời
đúng.
Trong quá trình tìm hiểu bài cần rèn cho học sinh cách trả lời câu hỏi, diễn

đạt ý trả lời rõ ràng, sau khi học sinh nêu ý kiến GV sơ kết nhấn mạnh ý chính
để ghi lên bảng và cho HS ghi vở để bớc đầu rèn kỹ năng ghi chép ở lớp 4.
7
Tính tích hợp đợc thể hiện theo 2 hớng: Tích hợp theo chiều ngang và tích
hợp theo chiều dọc. Thực tiễn cho thấy, việc kết hợp nhiều nội dung và nhiều kỹ
năng học tập trong một bài học vốn đã có trong truyền thống dạy học. Tuy nhiên
dạy học tích hợp nay đợc nhấn mạnh, phát huy và nâng lên thành lý luận bởi giá
trị nhiều mặt của nó. Các phân môn Tiếng Việt có khả năng tích hợp với nhau để
hỗ trợ lẫn nhau, khắc sâu kiến thức, các kĩ năng học tập khác nhau có thể đan
xen trong 1 tiết học. Ví dụ dạy 1 tiết tập đọc sẽ cung cấp cho học sinh một số từ
ngữ phục vụ cho phân môn luyện từ và câu hoặc từ ngữ hình ảnh phục vụ cho
phân môn Tập làm văn. Hoặc giúp cho HS có những bài học ý nghĩa cho các
môn khác nh đạo đức, kiến thức về xã hội, con ngời phục vụ cho môn TNXH.
Kiến thức Tiếng việt vốn bắt nguồn từ đời sống thực tế sẽ trở lên hữu ích nếu biết
gắn vào cuộc sống của trẻ và lớp học sẽ trở lên sinh động hơn dẫn đến học sinh
học tập hiệu quả hơn nếu GV tích hợp nhiều hoạt động cho 1 đơn vị kiến thức.
Hệ thống các chủ điểm là trục để phối hợp các môn, phân môn. Việc cung cấp
kiến thức gắn bó hơn với việc rèn luyện kỹ năng thông qua các biện pháp dạy
học. Học sinh đợc làm việc nhiều trên lớp cũng nh ngoài lớp. HS chủ động hơn
trong hoạt động học, giờ học trở lên thiết thực, nhẹ nhàng hấp dẫn.
+ Nhiệm vụ của việc dạy tập đọc:
Tập đọc là một phân môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng nhất của nó là hình
thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc lên đợc tạo lên từ 4 kĩ năng cũng
là 4 yêu cầu về chất lợng của đọc đọc đúng, đọc nhanh, đọc có ý thức và đọc
diễn cảm. Bốn kỹ năng này đợc hình thành trong 2 hình thức đọc: đọc thành
tiếng và đọc thầm. Chúng đợc rèn luyện đồng thời và hỗ trợ lẫn nhau. Sự hoàn
thiện một trong những kỹ năng này sẽ có tác động tích cực đến các kĩ năng khác.
Ví dụ đọc đúng là tiền đề của đọc nhanh cũng nh cho phép thông hiểu nội dung
văn bản. Ngợc lại nếu không hiểu điều mình đang đọc thì không thể đọc nhanh
và diễn cảm đợc.

Dạy tập đọc cho HS là giáo dục lòng ham đọc sách, hình thành thói quen
và phơng pháp làm việc với sách cho HS làm cho HS thích và thấy đợc rằng khả
năng đọc là có lợi ích cho các em suốt cả cuộc đời. Đó là con đờng đặc biệt để
tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ, đầy đủ và phát triển.
* Ngoài ra phân môn Tập đọc còn có nhiệm vụ:
- Làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, đời sống và kiến thức văn học cho HS.
- Phát triển ngôn ngữ và t duy cho học sinh.
- Giáo dục t tởng, đạo đức, tình cảm, thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh
2. Việc dạy của giáo viên:
8
Để tìm hiểu việc vận dụng quan điểm tích hợp trong dạy tập đọc để xem
xét tính khả thi của đề tài nghiên cứu tôi đã dự 1 tiết học cụ thể do đ/c Đặng Thị
Mến dạy với đối tợng là HS lớp 4B. Bài dạy : Hoa học trò (Xuân Diệu) tiết tập
đọc số 45 tuần 23 tôi thấy nh sau:
+ u điểm:
- Trong tiết học giáo viên đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa đọc và tìm hiểu
nội dung bài một cách hợp lý, khoa học. GV đã bám sát chơng trình SGK và
SGV Tiếng Việt 4. Các câu hỏi trong SGK đợc khai thác triệt để.
- Xác định rõ khâu rèn đọc là chủ yếu và hớng dẫn học sinh cách đọc, sửa
lỗi phát âm cho HS.
- Phần tìm hiểu bài GV kết hợp nhiều phơng pháp khác nhau nh: Hoạt
động cá nhân, hoạt động nhóm, đàm thoại để học sinh tìm ra kiến thức bài học
nên đa số học sinh tiếp thu bài rất tốt.
+ Nhợc điểm:
- Khâu rèn đọc GV cha chú ý đi sâu vào đọc diễn cảm, việc nhấn mạnh ở
các từ gợi tả còn hạn chế nên việc đọc diễn cảm để cảm nhận vẻ đẹp đặc biệt của
hoa phợng cha thực sự thành công.
- Câu hỏi để tìm hiểu nội dung bài mới chỉ ở mức độ giúp học sinh tiếp thu
nội dung bài chứ cha giúp học sinh vận dụng kiến thức bài học vào các môn học
khác nên cha thể hiện đợc tính tích hợp.

3. Việc học của học sinh
Trong tiết học, học sinh đã chủ động tiếp thu kiến thức. Biết cảm nhận vẻ
đẹp đặc biệt của hoa phợng tuy nhiên do một số học sinh mức độ tiếp thu bài còn
chậm, cha mạnh dạn, tự tin khi đứng trớc tập thể nên việc phát biểu xây dựng bài
còn hạn chế.
Sau khi dự tôi cho học sinh làm bài kiểm tra khảo sát. Kết quả thu đợc nh
sau:
Loại
TSHS
Giỏi Khá Trung bình Yếu
30 3 19 5 3
Tỉ lệ % 10% 63,4% 16,6% 10%
Chơng II
Thực nghiệm s phạm
9
1. Giới thiệu về thực nghiệm:
Để vận dụng quan điểm tích hợp trong dạy Tập đọc cho HS lớp 4 tôi đã
nghiên cứu và giảng dạy theo hớng phát huy tính tích cực, chủ động của HS giúp
HS lĩnh hội tri thức và vận dụng các kiến thức trong bài học vào các môn học
khác. Cụ thể tôi đã thể hiện tính tích hợp trong tiết tập đọc: Hoa học trò (Xuân
Diệu) tiết 45 tuần 23.
1.1. Phân tích giáo án
Trong bài tập đọc Hoa học trò tôi đã dạy theo tiến trình sau:
+ Giới thiệu bài mới
+ Hớng dẫn luyện đọc
+ Hớng dẫn tìm hiểu bài
+ Hớng dẫn luyện đọc diễn cảm
+ Củng cố, dặn dò
So sánh giữa tiết dạy theo giáo án đối chứng (SGV) với giáo án dạy thực
nghiệm tôi thấy có các u điểm sau:

Dạy theo giáo án thực nghiệm:
- Phần luyện đọc tôi hớng dẫn các em luyện đọc theo cặp. Câu văn thể
nghiệm tôi thấy có các u điểm sau:
Dạy theo giáo án thực nghiệm:
- Phần luyện đọc tôi hớng dẫn các em luyện đọc theo cặp. Câu văn thể
nghiệm tôi thấy có các u điểm sau:
Dạy theo giáo án thực nghiệm:
- Phần luyện đọc tôi hớng dẫn các em luyện đọc theo cặp. Câu văn thể
hienẹ tâm trạng ngạc nhiên của cậu học trò tôi cho các em luyện đọc kỹ hơn. Lu
ý học sinh nhấn giọng ở các từ gợi tả, gợi cảm để HS cảm nhận đợc cái hay, cái
đẹp của nghệ thuật miêu tả trong văn chơng của tác giả.
- Phần tìm hiểu bài tôi đã đa thêm một số câu hỏi giúp HS tìm hiểu bài và
hiểu bài sâu hơn. Đồng thời cung cấp từ ngữ cho HS vận dụng vào các môn học
khác.
Ví dụ câu hỏi: Tìm từ ngữ cho thấy hoa phợng nở rất nhiều? Giúp cho HS
thấy đợc cách miêu tả của tác giả là muốn nhấn mạnh số lợng hoa phợng nở theo
thứ tự tăng dần.
- Câu hỏi: Tác giả sử dụng nghệt thuật gì để miêu tả sốlọng hoa phợng?
HS sẽ chia ra nghệ thuật so sánh. điều này tôi đã củng cố cho ác em về so sánh,
đặt câu có từ so sánh đã đợc học ở môn luyện từ và câu lớp 2, 3.
10
- Câu hỏi: tác giả dùng những giác quan nào để cảm nhận vẻ đẹp của lá
phợng? Tôi đã củng cố cho các em về cách sử dụng các giác quan để miêu tả cây
cối tiết luyện tập : Quan sat cây cối, miêu tả các bộ phận của cây cối (tiết 43, 44
môn Tập làm văn lớp 4)
- Tìm ý chính từng đoạn văn giúp HS tiếp thu bài tập làm văn: Đoạn văn
trong bài văn miêu tả cây cối (tiét 46)
- Hay nh sang phần luyện đọc diễn cảm tôi cho HS kết hợp tìm các từ tả vẻ
đẹp của hoa phợng là giúp HS có thêm vốn từ ngữ để phục vụ cho môn luyện từ
và câu: Mở rộng vốn từ cái đẹp (tiết 43) và cung cấp từ ngữ để các em làm bài

văn miêu tả cây phợng trên sân trờng.
- Hiểu nội dung bài, cảm nhận đợc vẻ đẹp độc đáo của cây hoa phợng sẽ
giáo dục cho các em tình yêu thiên nhiên, cây cối, cảnh cật xung quanh mình.
Giúp các em gần gũi với cuộc sống xung quanh, ý thức chăm sóc, bảo vệ cây
trên sân trờng.
1.2. Đối tợng địa bàn thực hiện: HS lớp 4A trờng Tiểu học A Xuân Tân -
huyện Xuân Trờng Tỉnh Nam Định.
1.3. Phơng pháp tổ chức thực hiện
+ Đối với GV
- Đàm thoại
- Giao việc cho HS
- Hớng dẫn luyện tập thực hành
- Kiểm tra
- Đánh giá kết quả
+ Đối với HS
- Hoạt động cá nhân
- Hoạt động nhóm
- Luyện tập thực hành
2. Phân tích kết quả thực nghiệm
2.1 Sau khi học xong bài tôi cho các em làm bài kiểm tra. Kết quả thu
đợc nh sau:
Loại
Số HS
Giỏi Khá TB Yếu
30 15 14 1 0
Tỷ lệ % 50 46.7 3.3 0
11
2.2 Đánh giá kết quả
So sánh với kết quả thu đợc giữa 2 lớp 4A và 4B với cùng 1 đề bài kiểm tra
tôi thấy việc vận dụng quan điểm tích hợp trong dạy môn Tập đọc đã cho tôi kết

quả khả quan hơn. Các em tiếp thu bài tốt hơn, nắm chắc các kiến thức trong bài
để có thể giúp các em học tốt hơn các môn học khác nh Tập làm văn, luyện từ và
câu.
Nh vậy trong tiết tập đọc tôi thấy tính tích hợp đợc thể hiện ở chỗ:
- Tích hợp ngay trong chủ điểm
- Tất cả các bài Tập đọc, Luyện từ và câu, Tập làm văn trong một tuần đều
liên quan đến nhau, hỗ trợ nhau, cung cấp kiến thức, củng cố kiến thức trong chủ
đề đang học Vẻ đẹp muôn màu
- Tích hợp với các môn học khác để củng cố kiến thức đã học ở các lớp 2,
3 nh luyện từ và câu, tập làm văn
- HS biết đọc diễn cảm, ngắt, nghỉ ngơi, biết nhấn giọng ở các từ gợi tả,
gợi cảm giúp các em cảm nhạa đợc cái hay, cái độc đáo của nghệ thuật miêu tả
trong tác phẩm văn học.
- Qua bài học giáo dục cho HS tính yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, giúp
các em ham học, ham hiểu biết, tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh mình.
3. Bài học kinh nghiệm
Qua nghiên cứu vận dụng quan điểm tích hợp để dạy phân môn tập đọc lớp 4 tôi
đã rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Để giờ học nhẹ nhàng, đem lại hiệu quả thiết thực, thực hiện yêu cầu chỉ
đạo nêu trong công văn 896/Bộ GD ĐT GDTH ngày 13/2/2006 của Bộ GD -
ĐT, GV cần lu ý một số điểm sau:
Các hình thức và biện pháp dạy tập đọc cần tập trung thực hiện yêu cầu cơ
bản: Đọc đúng, rõ ràng, rành mạch, lu loát, nắm đợc ý cơ bản của bài đọc. Để
đạt yêu cầu này, GV cần chú ý hình thức đọc cá nhân để rèn luyện, uốn nắn cho
từng HS, kết hợp hình thức đọc theo cặp, theo nhóm để các em đợc đọc nhiều
hơn và giúp đỡ nhau khi đọc.
- Đối với bớc tìm hiểu bài cần chú ý giải nghĩa thêm những từ khó, cha
gấn gũi với HS, cần ghi nội dung bài lên bảng để HS tập ghi vào vở. Các câu hơi
khó có thể đợc chẻ nhỏ hoặc thay bằng câu hỏi tả lời bằng hình thức trắc nghiệm
đọc hiểu để HS hiểu rõ.

- Giáo viên cần có nhận thức đúng đắn về vai trò, tầm quan trọng của việc
vận dụng quan điểm tích hợp dạy môn Tập đọc và khả năng học tập của HS, để
xây dựng kế hoạch bài học cho từng bài cụ thể
12
- Tự học, tự bồi dỡng để hiểu sâu sắc, thấu đáo nội dung bài học.
- Trong giờ tập đọc GV phải thờng xuyên tạo cơ hội cho HS bộc lộ ý kiến
của mình. Đặc biệt là HS trung bình, yếu kém hoặc những HS tỏ ra e ngại, rụt rè,
thiếu tự tin
- Biết vận dụng các phơng pháp trong quá trình giảng dạy một cách linh
hoạt.
- Phát hiện những khó khăn của HS khi phải trả lời những câu tự luận khó
trong SGK để chuyển thành bài tập trắc nghiệm khách quan yêu cầu HS lựa chọn
câu trả lời để giảm độ khó cho các em.
- Nâng dần các câu hỏi, các bài tập trắc nghiệm từ thấp đến cao, từ dễ đến
khó để tạo điều kiện phát triển t duy cho HS.
- Muốn phát huy đợc tối đa tính u việt của việc vận dụng các quan điểm
tích hợp này GV nên chú ý thay đổi hình thức tổ chức dạy học để gay hứng thú
học tập cho các em.
Phần kết luận
I. Kết luận chung
Tập đọc là một phân môn thực hành: Nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của
nó là hình thành năng lực đọc cho HS. Năng lực ấy đợc tạo nên từ 4 kỹ năng
cũng là 4 yêu cầu về chất lợng đọc: đọc đúng, đọc nhanh, đọc có ý thức (đọc
hiểu), đọc diễn cảm. Bốn kỹ năng này đợc rèn luyện đồng thời và hỗ trợ nhau. Sự
hoàn thiện 4 kỹ năng này sẽ có tác động đến kỹ năng khác. Nhiều khi khó có thể
nói rạch ròi kỹ năng nào làm cơ sở cho kỹ năng nào. Nhờ đọc đúng mà hiểu
đúng hay nhờ hiểu đúng mà đọc đúng. Vì vậy đối với HS lớp 4, 5 GV cần chú
trọng hơn đến việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm và đọc hiểu cho HS. Nói nh vậy
không có nghĩa là tăng thời gian tìm hiểu bài giảm thời gian luyện đọc thành
tiếng mà thực chất chúng ta phải chú trọng hơn đến chất lợng đọc, tạo ra mối

quan hệ khăng khít giữa đọc thành tiếng, đọc hiểu và đọc diễn cảm. Kĩ năng đọc
hiểu, kĩ năng làm việc với văn bản sẽ thúc đẩy hoàn thiện hơn kỹ năng độc thành
tiếng, hớng tới đọc có ý thức. HS tự giác tích cực chiếm lĩnh tri thức. Các em
thấu hiểu một cách sâu sắc nội dung bài học, ý nghĩa hàm ẩn, chất trữ tình, mối
quan hệ.Chất lợng tiết tập đọc đợc nâng lên một cách rõ rệt. Nguyên tăc tích hợp
đợc thể hiện tích hợp giữa các phân môn trong một đơn vị học, tích hợp giữa các
môn học với nhau. HS có học tốt môn tập đọc mới có thể học tốt môn học khác.
Giáo dục cho HS tính tự học để HS có hứng thú học tập đọc. Khi đọc sách
hiểu biết của các em đợc nâng cao.
13
Trong giờ tập đọc GV cần phải giúp HS tìm đợc từ chìa khoá của bài.
Trên cơ sở đó, HS biết sử dụng từ chìa khoá đó. Đây cũng chính là mấu chốt
giúp HS học tốt môn tập đọc ở bậc tiểu học.
Xây dựng tổ, nhóm đọc cho học sinh cũng là một trong những việc làm
cần thiết giúp HS thi đua học tập thúc đẩy việc đọc cả HS đạt kết quả tốt.
Thờng xuyên bồi dỡng vốn sống cho HS thông qua sách vở, các hoạt động
ngoại khoá, kết hợp tổ chức tham quan, dã ngoại tạo điều kiện cho HS trải
nghiệm thực tế từ đó giúp các em cảm nhận sâu sắc hơn thật hơn những cảm xúc
của từng tác phẩm để thể hiện nó một cách tốt nhất.
Do đó yêu cầu đặt ra với HS tiểu học là đọc thông, viết thạo và ở mức độ
cao hơn với các lớp 4, 5 là đọc diễn cảm và đọc hiểu. Trên cơ sở đó HS đợc tiếp
xúc với các tác phẩm văn chơng đa dạng, phong phú, từ đó khơi dạy trong tâm
hồn các em những t tởng, tình cảm trong sáng, nâng cao tầm hiểu biết về thiên
nhiên, xã hội, con ngời. Vì thế đòi hỏi ngời giáo viên phải có tâm hồn trong
sáng, có sự hiểu biết về văn chơng, có tình cảm sâu sắc để thực hiện nhiệm vụ
giảng dạy của mình đợc tốt để các em nắn đợc kiến thức, trang bị cho các em
một hành trang kiến thức vững chắc khi học trên lớp trên và trong suốt cả cuộc
đời.
Song song với những điều trên thì một trong những yếu tố quan trọng nữa
là góp phần cho HS có hứng thú học môn tập đọc chính là GV phải thể hiện

phong thái s phạm, nhẹ nhàng, truyền cảm, ân cần, gần gũi với HS, động viên,
khích lệ HS kịp thời.
II. Một số kết quả thu đợc
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài đã giúp tôi
- Nghiên cứu sâu sắc, thấu đáo hơn nội dung môn Tiếng việt lớp 4 nói
chung và phân môn tập đọc nói riêng.
- Nghiên cứu mối quan hệ giữa đọc thành tiếng và đọc thầm (đọc hiểu)
- Tìm hiểu thực trạng của việc dạy tập đọc
- Đúc rút một số kinh nghiệm vận dụng quan điểm tích hợp trong dạy tập
đọc lớp 4 một cách có hiệu quả.
- Nêu ra nguyên tắc, cách thiết kế một bài tập đọc vận dụng quan điểm
tích hợp.
- Tiến hành thực nghiệm trên HS lớp 4A, 4B trờng Tiểu học A Xuân Tân.
- Trên đây là những triển khai và ứng dụng hệ thống dạy học, vận dụng
quan điểm tích hợp để dạy phân môn tập đọc lớp 4 ở trờng tiểu học A Xuân Tân
Huyện Xuân Trờng Tỉnh Nam Định đã thu đợc những kết quả nhất định.
14
Do điều kiện thời gian có hạn nên khi triển khai đề tài tôi và các đồng nghiệp đã
rút ra đợc bài học từ thực tế giảng dạy của mình để vận dụng vào việc dạy học.
Tuy nhiên đề tài đã hoàn thành đảm bảo mục đích và nhiệm vụ đề ra nhng không
tránh khỏi những điều khiếm khuyết vì vậy tôi rất mong đợc sự giúp đỡ của các
thầy cô giáo, của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để đề tài này đợc hoàn thiện
góp phần nanag cao hiệu quả trong việc giảng dạy môn tập đọc nói riêng và các
môn học nói chung
III. Đề xuất kiến nghị
Để đáp ứng yêu cầu đổi mới nâng cao hơn nữa chất lợng dạy học, tôi xin có một
số kiến nghị sau:
- Nâng cao trình độ giáo viên
- Nhà trờng tạo điều kiện cho GV tự học, tự bồi dỡng chuyên môn, nghiệp
vụ để cập nhật với những đổi mới của nội dung chơng trình, phơng pháp dạy học.

- Các cấp quản lý thờng xuyên tổ chức các cuộc hội thảo theo chuyên đề
giúp HS nâng cao nhận thức, có cái nhìn toàn diện về chơng trình, đặc biệt với
việc vận dụng các quan điểm trong dạy và học.
- Có kế hoạch cho học sinh tham quan ngoại khoá, thâm nhập thực tế để
tăng cờng vốn sống, vốn hiểu biết cho HS. Các hoạt động ngoại khoá của nhà tr-
ờng tổ chức vào các dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn cũng có tác dụng rất nhiều trong
việc trang bị cho các em vốn kiến thức về sự vật về cuộc sống xung quanh
Trên đây là một số giải pháp nhỏ của bản thân khi trực tiếp giảng dạy
phân môn tập đọc trong chơng trình Tiếng việt lớp 4. Thông qua việc dạy học
trong việc trang bị cho các em vốn kiến thức về sự vật về cuộc sống xung quanh
Trên đây là một số giải pháp nhỏ của bản thân khi trực tiếp giảng dạy
phân môn tập đọc trong chơng trình Tiếng việt lớp 4. Thông qua việc dạy học
trong việc trang bị cho các em vốn kiến thức về sự vật về cuộc sống xung quanh
Trên đây là một số giải pháp nhỏ của bản thân khi trực tiếp giảng dạy
phân môn tập đọc trong chơng trình Tiếng việt lớp 4. Thông qua việc dạy học
trong việc trang bị cho các em vốn kiến thức về sự vật về cuộc sống xung quanh
Trên đây là một số giải pháp nhỏ của bản thân khi trực tiếp giảng dạy
phân môn tập đọc trong chơng trình Tiếng việt lớp 4. Thông qua việc dạy học
theo phơng pháp này tôi thấy việc dạy học môn tập đọc có hiệu quả hơn rất
nhiều. Rất mong đợc sự đóng góp của các thầy cô giáo và đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Xuân Tân, ngày 12 tháng 4 năm 2009
Đánh giá xếp loại Tác giả sáng kiến
15
Cña c¬ quan ®¬n vÞ
Cao ThÞ Thuý

16