MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY-HỌC TRONG NHÀ
TRƯỜNG THPT
PHẦN MỞ ĐẦU
1-LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong giai đoạn hiện nay hòa trong xu thế phát triển kinh tế thế giới,nhu cầu hội nhập và
phát triển là một nhu cầu tất yếu.Mỗi một con người ,muốn có thể sống và làm việc được
trong xã hội hiện nay cần phải xác định học tập suốt đời .Theo quan điểm chỉ đạo giáo
dục là sự nghiệp của Đảng,Nhà nước và của toàn dân phù hợp với những mục tiêu giáo
dục do UNESCO đề ra khi nhân loại bước vào thế kỷ XXI và được xem như những trụ
cột của giáo dục:
+ Học để biết.
+ Học để làm việc.
+ Học để chung sống.
+ Học để làm người.
Tư tưởng chỉ đạo của chiến lược phát triển giáo dục trong giai đoạn 2001-2010 là
khắc phục tình trạng bất cập trên nhiều lĩnh vực;tiếp tục đổi mới một cách có hệ thống
và đồng bộ;tạo cơ sở để nâng cao rõ rệt chất lượng và hiệu quả giáo dục;phục vụ đắc
lực cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa,hiện đại hóa,chấn hưng đất nước,đưa đất nước phát
triển nhanh và bền vững,chóng sánh vai cùng các nước phát triển trong khu vực và trên
thế giới.
Ngày nay tất cả các quốc gia trên thế giới đều nhận thức được tầm quan trọng của
giáo dục trong phát triển kinh tế đất nước.Thủ tướng Lý Quang Diệu -người có cơng rất
lớn đưa đất nước Singapore trở thành một đất nước kinh tế phát triển một con rồng châu
Á đã nói: “Ngày nay nước nào thắng trong giáo dục sẽ thắng trong kinh tế”. Ở đất nước ta
cũng vậy nhiệm vụ phát triển giáo dục đã được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan
tâm .Điều đó có thể thấy qua một số văn kiện của Đảng ,chính sách của Nhà nước như:
1
Điều 35 Hiến Pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khẳng định: “Giáo dục là
quốc sách hàng đầu”.Trong chuyên đề bàn về phát triển GDĐT trong thời kỳ CNH,HĐH
đất nước nhiệm kỳ VII của Đảng đã chỉ rõ : “Cùng với khoa học và công nghệ GD-ĐT là
quốc sách hàng đầu”.Nghị quyết TW2-khóa VIII viết: “Mọi người đi học,học thường
xuyên,học suốt đời”.Với tinh thần đặc biệt coi trọng giáo dục và đào tạo trong sự nghiệp
CNH,HĐH đất nước đó của Đảng và Nhà nước hơn ai hết mỗi người cán bộ làm công tác
giáo dục như chúng ta trước hết phải nhận thức được ý thức trách nhiệm của bản thân
mình phải làm gì nhằm đóng góp một phần sức lực và công lao nhỏ bé của mình để góp
phần làm cho sự nghiệp cách mạng của Đảng đi đến thành công.Chiến lược phát triển
Giáo dục và Đào tạo đến năm 2010 mà Đại hội Đảng lần thứ IX đã khẳng định: “Nhà
nước và xã hội phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí,đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài”. . Do vậy, để phát triển xã hội, điều quan trọng hàng đầu là phải phát triển con
người. Bác Hồ kính yêu của chúng ta cũng đã từng nói:"Muốn xây dựng CNXH phải có
những con người xã hội chủ nghĩa. Đó là những con người được giáo dục, được đào
tạo. Có kiến thức văn hố, khoa học, có kỹ năng nghề nghiệp, lao động tự chủ, sáng
tạo và có kỷ luật, giàu lịng u nước, u chủ nghĩa xã hội, sống lành mạnh, đáp ứng
được yêu cầu phát triển của đất nước”. Trong thực tế, ta thấy muốn có con người có
khả năng sáng tạo thì phải có một nền giáo dục phát triển tương xứng với thời đại của nó.
Và để có những con người biết sáng tạo thì đó chính là trách nhiệm của các thầy cô giáo
trong nhà trường mà nhà trường THPT là một khâu ,một giai đoạn trong quá trình đào tạo
ra những con người ,những sản phẩm mà quốc gia mong muốn.
- Điều 27 Luật Giáo dục nêu rõ mục tiêu của giáo dục phổ thông
1. Mục tiêu của GD phổ thơng là giúp học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng
tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
4. GD trung học phổ thông nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả của
GD trung học cơ sở, hồn thiện học vấn phổ thơng và có những hiểu biết thơng thường về
kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng
2
phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao
động.
- Để đạt được mục tiêu giáo dục phổ thông phải coi trọng công tác xây dựng đội
ngũ giáo viên " vừa hồng, vừa chuyên", đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, mạnh về chất
lượng, có như vậy mới góp phần tích cực vào cơng cuộc xây dựng và đáp ứng được mục
tiêu giáo dục mà Đảng ta đã đề ra trong giai đoạn hiện nay nhằm thực hiện mục tiêu làm
cho :"Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.Để xây dựng được
đội ngũ giáo viên : “vừa hồng, vừa chun” như đã nói trên cơng tác quản lý chuyên môn
trong nhà trường là một khâu và là một trong những giải pháp góp phần đạt được mục
tiêu nói trên.
Trong thực tế giảng dạy trong các nhà trường THPT việc nâng cao chất lượng quản
lý công tác chuyên môn được các nhà trường THPT hết sức quan tâm và các cấp quản lý
giáo dục như phòng giáo dục ,Sở giáo dục đặc biệt coi trọng. Song vấn đề này còn nhiều
bất cập,nhiều vấn đề cần phải tiếp tục sửa đổi điều chỉnh vì những lý do như: đội ngũ
giáo viên ở các cấp cơ sở giáo dục phần nhiều chưa đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi của sự
nghiệp phát triển giáo dục trong tình hình mới, có biểu hiện tụt hậu về năng lực chun
mơn, phẩm chất đúng như Nghị quyết Đại hội Đảng IX đánh giá:"Đội ngũ giáo viên,
giảng viên thiếu về số lượng, cơ cấu không đồng bộ, chất lượng thấp. Một bộ phận
giáo viên trình độ chun mơn yếu, phẩm chất nhân cách kém. Đa số giáo viên sử
dụng phương pháp dạy học và giáo dục lạc hậu, nặng về truyền thụ kiến thức, ít coi
trọng rèn luyện cho học sinh phương pháp tư duy độc lập, sáng tạo và thái độ đúng
đắn trong học tập và cuộc sống" .Cở sở vật chất một số nơi còn nghèo nàn lạc hậu chưa
đáp ứng được yêu cầu dạy và học trong điều kiện như hiện nay ý thức chấp hành các qui
định của các cấp cơ quan có thẩm quyền,chấp hành nội qui,qui chế của một bộ phận giáo
viên chưa cao.
Trong những điều kiện thực tại của nền giáo dục đất nước ta hiện nay để đạt được
những mục tiêu nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đã giao phó cho ngành giáo dục quả thật
còn rất nhiều điều phải làm mà trong đó vấn đề làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy
và học , trong nhà trường hiện nay là một trong những nhiệm vụ ,giải pháp bức thiết.
3
Là một trường THPT ở miền núi mặc dù được thành lập trên 20 năm nhưng vì ln có
nhiều biến động trong đội ngũ giáo viên, nên chất lượng đội ngũ chưa đồng đều.Giáo
viên còn trẻ và thiếu kinh nghiệm ngày càng đơng do thường xun có giáo viên chuyển
trường và bổ sung đội ngũ đầu năm học. Bên cạnh những giáo viên có năng lực chun
mơn và có trách nhiệm cịn có một bộ phận giáo viên có năng lực chun mơn nhưng lại
thiếu tinh thần trách nhiệm, ít nhiệt tình, và đặc biệt là rất hạn chế trong công tác đổi mới
phương pháp dạy học cũng như yếu về kỹ năng thực hành thí nghiệm và một bộ phận
khơng nhỏ giáo viên trẻ chưa có kinh nghiệm trong cơng tác giảng dạy giáo dục học sinh.
Do đó, Ban Giám Hiệu nhà trường rất băn khoăn và đã xác định được vai trò quan trọng
trong việc phát huy sức mạnh của đội ngũ giáo viên đối với việc nâng cao chất lượng dạy
học và giáo dục toàn diện mà công tác quản lý chuyên môn là một trong những giải pháp
hữu hiệu nhằm phát huy sức mạnh của đội ngũ hiện có.
Bản thân tơi là một là học sinh cũ nay lại là giáo viên của trường THPT Hiền Đa
tỉnh Phú Thọ tơi thấy trách nhiệm của mình là phải đóng góp cũng như mạnh dạn nêu lên
một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý công tác chuyên môn trong nhà
trường để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường THPT hiện nay nói chung và
trường THPT Hiền Đa của tơi nói riêng. Đó chính là lý do tơi lựa chọn đề tài này.
II.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Tổng kết thực tiễn công tác giảng dạy trong 9 năm qua và kết hợp với các lý luận khoa
học về quản lý được tiếp thu tại Học Viện Cán Bộ Quản Lý Giáo Dục nhằm đúc kết,tìm
tịi và đề ra một số biện pháp quản lý nhằm tăng cường hơn nữa công tác quản lý chuyên
môn trong nhà trường THPT để nâng cao chất lượng dạy và học của thầy và trò trường
THPT Hiền Đa tỉnh Phú Thọ.
III.KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đội ngũ giáo viên ,học sinh trường THPT Hiền Đa và sự tác động của công tác quản lý
chuyên môn của nhà trường đối với chất lượng dạy và học trong nhà trường.
IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
1.Xác định đúng cơ sở khoa học của việc quản lý công tác chuyên môn trong nhà
truờng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường THPT hiện nay .
4
2. Thực trạng của công tác quản lý chuyên môn trong những năm qua ở trường THPT
Hiền Đa, Phú Thọ.
3. Đưa ra một số giải pháp quản lý công tác chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học của thầy trò trường THPT Hiền Đa, Phú Thọ.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
V.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Đọc kỹ, nghiên cứu và phân tích các tài liệu liên quan dưới đây:
- Các văn kiện của Đảng về lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo.
- Luật Giáo dục năm 2005.
- Hiến pháp nước Cộng Hòa Xã Chủ Nghĩa Việt Nam bản sửa đổi năm 1992.
- Điều lệ trường THPT năm 2007.
- Chiến lược phát triển Giáo dục - Đào tạo đến năm 2010.
- Thông tư của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ năm học 2009-2010.
- Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2009-2010 của Sở Giáo dục và Đào tạo Phú
Thọ.
- Dựa trên cơ sở lý luận, những kiến thức tiếp thu được từ những bài giảng của các
thầy cô giáo giảng dạy tại Học viện Quản lý Giáo dục.
-Một số tài liệu tham khảo khác về lĩnh vực chuyên môn giáo dục và quản lý giáo dục.
V.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Tổng kết kinh nghiệm của bản thân trong quá trình làm công tác giảng dạy tại trường
THPT Hiền Đa, Phú Thọ.
- Qua trao đổi kinh nghiệm,thảo luận với đồng nghiệp ở các trường THPT trong địa bàn
tỉnh nhà và các trường THPT của các tỉnh bạn.
- Qua học hỏi kinh nghiệm quản lý khi đi thực tế tại trường THPT Quảng Xương1 tỉnh
Thanh Hoá.
VI. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
5
Đề tài này chỉ nghiên cứu sâu về các giải pháp nhằm nâng cao công tác quản lý
chuyên môn trong nhà trường phổ thông mà cụ thể là trường THPT Hiền Đa tỉnh Phú
Thọ.Vấn đề thuộc lĩnh vực chuyên môn trong trường THPT gồm 3 lĩnh vực:
+ Dạy và học.
+ Bồi dưỡng giáo viên.
+ Quản lý hồ sơ văn bằng của giáo viên và học sinh.
Tuy nhiên để nâng cao chất lượng dạy-học trong nhà trường đề tài chỉ đề cập 2
vấn đề là: + Dạy và học.
+ Bồi dưỡng giáo viên.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC
CHUYÊN MÔN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
DẠY-HỌC CỦA THẦY-TRÒ TRƯỜNG THPT HIỀN ĐA,
TỈNH PHÚ THỌ.
1. Một số cơ sở lý luận của việc quản lý công tác chuyên môn nhằm nâng cao chất
lượng dạy-học của thầy-trò trường THPT .
1.1. Chất lượng dạy-học phụ thuộc vào quá trình dạy học. “Quá trình dạy học là một
quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh trong đó dưới tác động chủ đạo như tổ
chức,điều khiển của giáo viên,học sinh tự giác,tích cực tự tổ chức,tự điều khiển hoạt động
nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học đã đặt ra”.
1.2.Căn cứ khái niệm dạy học ở trên có thể thấy đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ
yếu, quan trọng nhất trong mỗi nhà trường và là lực lượng quyết định cho sự thành công
của q trình dạy-học.. Năng lực chun mơn –phương pháp sư phạm-uy tín cá nhân của
mỗi giáo viên có ảnh hưởng rất to lớn đến chất lượng đào tạo của nhà trường cũng như
6
thương hiệu của nhà trường đó.Uy tín của nhà trường ln gắn liền với uy tín của các
thầy cơ giáo tài năng và tâm huyết với nghề. Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII của
Đảng đã khẳng định:" Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được
xã hội tơn vinh.Giáo viên phải có đủ đức,đủ tài”.
1.3. Quản lý công tác chuyên môn trong nhà trường bao gồm:
- Quản lý thực hiện nội dung chương trình.
- Tổ chức và quản lý nền nếp dạy học.
- Tổ chức chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học.
- Phát động phong trào thi đua dạy tốt,học tốt.
- Kiểm tra đánh giá các hoạt động trên.
- Quản lý việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
Các nhà quản lý giáo dục ở các trường THPT thông qua công tác quản lý chun
mơn có trách nhiệm phát huy hết tiềm năng của từng giáo viên.Lãnh đạo nhà trường cần
làm cho mỗi thầy cô giáo phải ý thức được:thầy cô giáo chỉ thực sự được học sinh kính
trọng khi họ có tâm và có tài, thể hiện rõ của cái tâm,cái tài đó là tấm gương sáng về
phẩm chất đạo đức,trình độ chuyên môn vững vàng và phương pháp sư phạm tốt.Từ đây
người lãnh đạo gắn kết họ lại nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp để thực hiện tốt nhiệm vụ
chính trị và mục tiêu giáo dục của nhà trường.
1.4. Quản lý các hoạt động chun mơn chính là điều khiển,chỉ đạo các hoạt động dạyhọc trong nhà trường làm cho nó đi theo một quĩ đạo,vận hành nó một cách có khoa
học,có kế hoạch ,có tổ chức và ln phải kiểm tra,giám sát,uốn nắn,sửa chữa kịp thời các
sai sót và phát huy cái tốt nhằm đạt mục tiêu đặt ra ban đầu.
Tóm lại để đưa đất nước ta tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc trên con đường
cơng nghiệp hố, hiện đại hoá đất nước , đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công
nghiệp. Đảng ta đã nêu ra phương châm cho sự phát triển giáo dục: “ Giáo dục là quốc
sách hàng đầu” nhằm đào tạo ra những con người giàu tri thức,giàu tiềm năng,nhiệt huyết
có đủ khả năng gánh vác trọng trách quốc gia đưa nước ta có thể sánh vai với các cường
quốc năm châu theo như mong ước của Bác Hồ kính u.Để góp phần đào tạo ra những
con người như thế mỗi nhà trường phải coi trách nhiệm :nâng cao năng lực chuyên môn
7
của đội ngũ giáo viên là một nhiệm vụ trọng yếu ,mà việc nâng cao năng lực đội ngũ giáo
viên phụ thuộc khá nhiều vào công tác quản lý chuyên môn của lãnh đạo nhà trường.
2. Một số cơ sở pháp lý của việc quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng
dạy học của thầy-trò trong nhà trường THPT.
- Luật Giáo dục 2005,nhà xuất bản chính trị Quốc gia,Hà Nội
+ Điều 15,16 luật Giáo dục 2005 nêu rõ :
Vai trò và trách nhiệm của nhà giáo : Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm
chất lượng GD.
Nhà giáo phải không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt cho người học.
Nhà nước tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo; có chính sách sử dụng, đãi ngộ, bảo đảm
các điều kiện cần thiết về vật chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện vai trò và trách
nhiệm của mình; giữ gìn và phát huy truyền thống q trọng nhà giáo, tơn vinh nghề dạy
học.
Vai trị và trách nhiệm của cán bộ quản lý GD
Cán bộ quản lý GD giữ vai trò quan trọng trong việc tổ chức, quản lý, điều hành
các hoạt động GD.
Cán bộ quản lý GD phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo
đức, trình độ chun mơn, năng lực quản lý và trách nhiệm cá nhân.
Nhà nước có kế hoạch xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý
GD nhằm phát huy vai trò và trách nhiệm của cán bộ quản lý GD, bảo đảm phát triển sự
nghiệp GD.
- Điều lệ trường trung học phổ thông ban hành theo quyết định số :07/2007/QĐBGDĐT,ngày 02/04/2007 của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo.
- Chương trình giáo dục Phổ thông.Ban hành theo quyết định số:16/2006/QĐ-BGD-ĐT
ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT.
- Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2009-2010 của Bộ GD & ĐT.
- Phân phối chương trình kế hoạch giáo dục của Bộ GD & ĐT.
- Sách giáo khoa và hướng dẫn giảng dạy của môn học.
- Tài liệu chuẩn kiến thức các môn học.
- Hướng dẫn đánh giá và xếp loại giờ dạy ở bậc trung học số:10227/THPT ngày
8
14/09/2001.
- Quyết định số:40/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 10 năm 2006 của Bộ Giáo Dục và
Đào tạo.
- Quyết định số:51/2008/QĐ-BGDĐT ngày 05 tháng 09 năm 2008 của Bộ Giáo Dục và
Đào tạo.
3. Một số cơ sở thực tiễn của việc quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng
dạy và học trong nhà trường THPT.
Đội ngũ giáo viên THPT hiện nay, hầu hết được đào tạo chính quy bậc Đại học.
Trong số đó một số thầy cơ giáo đã được đào tạo và học lên ở mức sau đại học và một số
đã bảo vệ luận văn Thạc Sĩ.Từ khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới, sự nghiệp giáo
dục được toàn Đảng, toàn dân quan tâm đúng mức. Người thầy đã được quan tâm hơn về
vật chất và tinh thần, vị trí vai trị của của người thầy càng ngày càng được khẳng định
trong sự phát triển của xã hội. Các trường Đại học Sư phạm đã và đang thu hút những
sinh viên giỏi và yêu nghề.
Trong công tác đào tạo đội ngũ giáo viên THPT đã có sự đổi mới phù hợp với yêu cầu
của thời đại, song chất lượng của đội ngũ giáo viên còn nhiều bất cập:chất lượng chun
mơn, năng lực sư phạm ... cịn chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều giáo viên năng lực
chuyên mơn cịn yếu, phương pháp giảng dạy cịn nhiều hạn chế, ý thức tu dưỡng phẩm
chất đạo đức, ý thức tự học tự học tập tự bồi dưỡng còn thấp.
Đội ngũ giáo viên THPT, đặc biệt là ở vùng núi, vùng biên giới, hải đảo, vừa thừa, vừa
thiếu, vừa yếu, thường hay biến động,cơ cấu không đồng bộ. Cơ sở vật chất, trang thiết bị
còn thiếu và lạc hậu. Điều này ảnh hưởng nhiều đến việc nâng cao chất lượng chuyên
môn của đội ngũ giáo viên và tất nhiên ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng dạy và học
trong nhà trường THPT.
Với những vấn đề bất cập về đội ngũ giáo viên như đã trình bày ở trên địi hỏi người
cán bộ quản lý phải đặc biệt quan tâm nhiều hơn nữa đến các giải pháp quản lý công tác
chuyên môn của đội ngũ giáo viên ở trường THPT nhằm nâng cao chất lượng dạy-học
trong trường THPT.
CHƯƠNG II
9
THỰC TRẠNG CỦA VIỆC QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY-HỌC CỦA THẦY-TRÒ
TRƯỜNG THPT HIỀN ĐA, TỈNH PHÚ THỌ
1.Đặc điểm, tình hình nhà trường:
Trường THPT Hiền Đa được thành lập vào ngày 25/10/1984. Vị trí của ngôi trường
nằm ở cuối gần cuối huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ. Huyện Cẩm Khê nằm dọc theo quốc
lộ 32C và dải ven của sông Hồng, là một huyện mà có rất nhiều xã miền núi và có một xã
đăc biệt khó khăn, do đó trình độ dân trí khơng đồng đều
Năm học 2009-2010 trường có 1326 học sinh với 28 lớp.
Tổng số cán bộ, viên chức là 60
Trong đó:
Ban Giám hiệu: 3
Giáo viên:
52
Nhân viên :
05
- Cơ cấu tổ chức của trường THPT Hiền Đa như sau:
* Ban Giám hiệu: 3 người, gồm:
+ Hiệu trưởng: phụ trách chỉ đạo chung mọi hoạt động của nhà trường.
+ 1 Phó hiệu trưởng: phụ trách cơng tác chun mơn.
+ 1 Phó trưởng: phụ trách cơ sở vật chất, lao động, hướng nghiệp, dạy nghề,công
tác thi đua, văn thể mỹ.
*Tổ chuyên môn được chia làm 3 tổ gồm: Toán -Lý; Tự nhiên; Xã hội.
* 1 tổ văn phòng.
* Chi bộ Đảng gồm 18 đảng viên, trong đó có 4 nữ.
* Tổ chức Cơng đồn: Ban chấp hành cơng đồn gồm 3 người.
- Cơ sở vật chất của nhà trường: khuôn viên rộng 1,6 hecta.Trường có 3 dãy phịng học
với 26 phịng; một dãy nhà làm việc của Ban Giám Hiệu, các tổ chuyên môn,các bộ phận
khác trong nhà trường.
- Cơ cấu giáo viên về chun mơn, trình độ và xếp loại giáo viên năm học 2009-2010
như sau:
Mơn
Số
lượng
Xếp loại chun mơn cấp
Trình độ
trường năm 2009-2010
10
GV giỏi
cấp tỉnh
Cao
Tốn
Tin
Lý
Hố
Sinh
Cơng
nghệ
Văn
Sử
Địa
GDCD
Ngoại
ngữ
TDGDQP
Tổng
Đại
07
02
06
05
04
đẳng
0
02
0
0
0
học
07
0
05
05
04
04
0
08
03
04
02
Thạc sĩ
Giỏi
Khá
0
0
01
0
0
04
0
04
02
02
04
0
0
0
0
0
07
03
04
02
05
0
04
52
Trung
03
02
4
2
2
bình
0
0
0
0
0
03
0
02
02
01
0
3
0
0
01
0
0
0
05
02
02
01
2
3
1
1
0
0
0
0
02
0
01
0
05
0
03
4
0
0
02
02
0
02
2
0
0
04
46
02
27
25
0
11
2. Một số kết quả đạt được trong việc quản lý công tác chuyên môn nhằm nâng cao
chất lượng dạy-học của thấy-trò trường THPT Hiền Đa.
- Nhà trường đã xây dựng được một nề nếp chuyên môn tương đối có qui cũ,tập thể sư
phạm của nhà trường hầu hết có tinh thần tự giác chấp hành tốt các qui định chuyên môn
của trường,ngành đề ra.
- Về chất lượng chuyên mơn của đội ngũ giáo viên, do có những biện pháp quản lý
tương đối phù hợp nên đã có những kết quả nhất định: có phẩm chất đạo đức tốt, đa số có
tinh thần trách nhiệm trong dạy học và giáo dục.
- Chất lượng dạy học và giáo dục ngày càng được nâng lên: Đội ngũ giáo viên của nhà
trường tích cực tham gia vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy
tính tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh theo chủ đề năm học được xây
dựng “năm học đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục”.
- Công tác sinh hoạt chuyên môn của các tổ chuyên môn được duy trì đều đặn theo định
kỳ nhằm triển khai kịp thời các nhiệm vụ chuyên môn của cấp trên và nhà trường chỉ đạo
cũng như trao đổi ,đánh giá bài giảng,rút kinh nghiệm những thiếu sót trong nghiệp vụ
11
của đồng nghiệp triển khai sinh hoạt các chuyên đề chuyên biệt của các bộ môn,tổ chức
phổ biến các sáng kiến kinh nghiệm đã đạt các giải cấp tỉnh của các thầy cô giáo trong
nhà trường viết ,dự thi và đạt giải trong các kì thi hằng năm do Sở Giáo Dục và Đào tạo
tổ chức.
Kết quả cụ thể của trường như sau:tỷ lệ học sinh giỏi Tỉnh đạt 35-45% số học sinh
tham gia dự thi; tỷ lệ học sinh thi đỗ vào các trường Đại học thuộc tốp trên khoảng 5%
(mặc dầu tỷ lệ học sinh đỗ vào các trường ĐH - CĐ hằng năm của trung bình đạt khoảng
25-30%). Tỷ lệ học sinh thi đỗ tốt nghiệp THPT tính từ thời điểm áp dụng : “Hai khơng”
trong ngành giáo dục của nhà trường đạt khoảng 88%.Tỷ lệ học sinh lên lớp hằng năm
khoảng 96%.
3.Một số hạn chế trong quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học
của thầy-trò trường THPT Hiền Đa.
- Căn cứ các kết quả mà nhà trường đạt được khá khiêm tốn trong những năm gần đây
có thể nhận thấy những biện pháp mà Ban Giám hiệu đưa ra chưa có tính thiết thực cao
chưa thúc đẩy được việc nâng chất lượng dạy-học của đội ngũ thầy-trò trong nhà trường.
- Nhà trường chưa có biện pháp khắc phục tính hình thức x xoa,qn bình chủ nghĩa
trong đánh giá các giờ dạy,giờ thao giảng chuyên môn định kỳ bắt buộc và công tác đánh
giá các mặt chuyên môn khác của giáo viên. Các tiêu chí đưa ra để đánh giá xếp loại giáo
viên chưa có tác dụng thực sự khuyến khích giáo viên phải nâng cao năng lực và chú
trọng hơn về công tác chun mơn.
- Chưa có biện pháp tốt nhằm đẩy mạnh chất lượng các buổi sinh hoạt tổ chuyên
môn.Các buổi sinh hoạt chuyên môn của các tổ chuyên môn phần lớn chỉ dừng ở mức
thông báo các chủ trương ,các kế hoạch của nhà trường cũng như của Sở Giáo dục và
Đào tạo.Việc góp ý các giờ dạy của các giáo viên trong trường trong các đợt thao giảng
chỉ mang tính chất chiếu lệ chưa mạnh dạn chỉ ra những khuyết điểm của đồng nghiệp để
khắc phục do tâm lý e ngại,sợ mất lòng.
4. Một số vấn đề đặt ra trong công tác quản lý công tác chuyên môn nhằm nâng
cao chất lượng dạy-học của thầy -trò trường THPT Hiền Đa.
Trên cơ sở phân tích những thực trạng của nhà trường, chúng tơi nhận thấy rằng
muốn nâng cao tính hiệu quả của công tác quản lý chuyên môn trong nhà trường nhằm
12
nâng cao chất lượng dạy-học của thầy-trị thì cần phải tập trung vào các vấn đề then chốt
sau:
1. Kế hoạch chuyên môn của Ban Giám Hiệu phải xây dựng chặt chẽ,cụ thể và công
khai ngay từ đầu năm học và có tính khả thi cao phụ thuộc điều kiện cụ thể của nhà
trường.
2. Rèn luyện,nâng cao ý thức việc thực hiện các quy chế chuyên môn cũng như tăng
cường hơn nữa các công tác kiểm tra, đánh giá, thi đua khen thưởng.
3. Đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn
định kỳ.
4. Tăng cường công tác chỉ đạo của Ban Giám hiệu đối với các tổ chuyên môn trong
nhà trường.
5. Tăng cường công tác dự giờ thăm lớp của các bộ phận chức năng, tổ chức tốt,thường
xuyên các đợt thao giảng chuyên môn, phát động phong trào thi đua: “dạy tốt,học tốt” và
làm tốt cơng tác sau dự giờ.
6. Khuyến khích ,động viên,tạo điều kiện để giáo viên tự học tập, nghiên cứu nâng cao
năng lực chuyên môn .
7. Tạo mọi điều kiện thuận lợi về mặt vật chất lẫn tinh thần để tất cả cán bộ,giáo viên
trong trường có cơ hội học lên,giao lưu,tham gia các lớp học tập huấn nâng cao trình
độ,tiếp cận phương pháp giảng dạy tích cực của các chương trình tập huấn Sở,Bộ tổ chức
.
8.Bồi dưỡng phẩm chất,trau dồi đạo đức nghề nghiệp để giáo viên nhiệt tình, tâm huyết
hơn nữa với nghề nghiệp.Ban GH áp dụng tốt các giải pháp tâm lý.
Đánh giá chung:
Nhà trường đã được trang bị cơ sở vật chất và các điều kiện tương đối thuận lợi cho
việc dạy học và các hoạt động giáo dục học sinh tuy còn một số thiếu thốn như khơng có
phịng của các tổ bộ mơn,nhà làm việc của Ban Giám Hiệu và các bộ phận khác khơng
phù hợp,chật chội ,thiết bị thiếu thốn.Các phịng thực hành,thí nghiệm thiết kế chưa phù
hợp để giảng dạy hiệu quả.Tuy nhiên qua bảng thống kê chi tiết về đội ngũ giáo viên ở
trên, ta thấy có thể đánh giá chất lượng chuyên môn của giáo viên trường THPT Hiền Đa
khá đồng đều: 62,5% xếp loại chuyên môn Giỏi và 37,5% xếp loại chuyên môn khá. Để
13
có được kết quả đó điều đầu tiên phải kể đến là sự nỗ lực phấn đấu của tất cả thầy cơ giáo
trong nhà trường, bên cạnh đó cũng phải kể đến các biện pháp quản lý của Ban Giám
hiệu.
Tuy nhiên phải nhìn nhận lại một cách nghiêm túc,khách quan,trong bối cảnh giáo dục
chung của tỉnh nhà,và rộng hơn nữa trong phạm vi quốc gia qua thực tiễn hơn 20 năm xây
dựng và phát triển, trường THPT Hiền Đa mới chỉ đạt được những thành tích khá khiêm
tốn:Vì những kết quả như nêu trên nên trường THPT Hiền Đa vẫn chưa tạo được thương
hiệu,chưa thật sự là điểm đến của các em học sinh THCS khá giỏi trong vùng.Hằng năm
số học sinh giỏi trong khu vực thị xã đã có rất nhiều em dự thi vào trường chuyên của
tỉnh.Số này thi đỗ vào trường chuyên của tỉnh khoảng 25 đến 30.Việc này đã gây ra một
sự ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng đầu vào của nhà trường.Có thể nói là một lực
lượng tinh nhuệ đầu vào đã không vào học tại nhà trường vì vậy nó ảnh hưởng rất nhiều
đến chất lượng mũi nhọn của nhà trường và đó cũng là lý do số học sinh đạt học sinh giỏi
cấp tỉnh cũng như cấp quốc gia của nhà trường còn khiêm tốn như đã nêu trên.Nhiệm vụ
đặt ra cho toàn thể tập thể sư phạm của nhà trường phải làm gì,phải hành động như thế
nào để nâng cao chất lượng dạy-học của nhà trường ,từng bước dần dần tạo ra uy tín
thương hiệu của nhà trường nhằm tạo niềm tin cho bố mẹ các em học sinh khá giỏi thu
hút các em đến với nhà trường và như đã nói trên chính lực lượng này sẽ đóng góp một
phần rất lớn tạo ra sự đột phá về chất lượng và quảng bá thương hiệu cho nhà trường.
CHƯƠNG III
MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CÔNG TÁC CHUYÊN
MÔN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY-HỌC
CỦA THẦY-TRỊ TRƯỜNG THPT HIỀN ĐA
A.Nhóm giải pháp hành chính sư phạm:
1.Xây dựng kế hoạch chuyên mơn chi tiết,cụ thể cho cả năm học,có tính khả thi
cao:
14
- Trước khi năm học mới bắt đầu Hiệu trưởng nhà trường cần tổ chức cho các bộ phận
trong nhà trường lên một kế hoạch chi tiết,cụ thể.Để làm được điều này theo cá nhân tôi
nên tổ chức và làm như sau:
+ Căn cứ vào kết quả của năm học trước và các năm liền kề cụ thể mỗi thành viên tham
gia lập kế họach từ tổ chuyên môn,thư ký hội đồng,phó hiệu trưởng,hiệu trưởng và các bộ
phận,tổ chức liên quan yêu cầu phải nắm thật kỹ,xác thực các kết quả đạt được về mặt
chuyên môn của nhà trường thông qua các kết quả kiểm tra đánh giá thực tế,dựa vào các
bản tổng kết các đợt phát động thi đua,các đợt kiểm tra,thanh tra chuyên môn đột
xuất,định kỳ ,dựa vào bản báo cáo tổng kết học kỳ,năm học trước của nhà trường.Vì đây
là kết quả mà thực tế nhà trường đã đạt được nên nếu lấy nó làm căn cứ thì bản kế hoạch
mới có tính khả thi cao.
+ Sau khi căn cứ kết quả nói trên,căn cứ vào thực tế năng lực đội ngũ trường mình
có,năng lực học sinh trong nhà trường,căn cứ định hướng của nhà trường,căn cứ chiến
lược phát triển của nhà trường,căn cứ nhiệm vụ năm học mà cấp trên như Bộ Giáo dục,Sở
Giáo dục… triển khai ,mỗi một bộ phận sẽ phải họp các thành viên của mình để đóng góp
ý kiến xây dựng một bản dự thảo kế hoạch cho tổ mình,cơng việc chun mơn mà mình
được giao phụ trách.Sau đó các bản dự thảo của các tổ chuyên môn,các bộ phận được
giao phụ trách các mảng chuyên môn nộp lại các bản dự thảo để hiệu trưởng giao cho thư
ký hội đồng chịu trách nhiệm biên tập lại,tổng hợp nên bản dự thảo kế hoạch nhiệm vụ
năm học cho nhà trường trong đó công tác chuyên môn phải được đề cập rõ ràng,chi tiết
và đóng vai trị quan trọng hàng đầu.
+ Sau khi có bản dự thảo kế hoạch Hiệu trưởng cho tổ chức họp hội đồng sư phạm và lấy
ý kiến thảo luận lần cuối trước khi chỉnh sửa thông qua trước hội đồng và cho ban hành
chính thức.
Với cách làm ba bước như nêu trên tơi thiết nghĩ đã mang tính xác thực, khả thi và
phát huy được trí tuệ của cả tập thể.
- Sau khi đã có bản kế hoạch cụ thể,chi tiết.Nhà trường còn phải xây dựng mục tiêu,chỉ
tiêu cụ thể cần phấn đấu đạt tới trong năm học như chỉ tiêu phát triển đội ngũ,chỉ tiêu học
tập nâng cao trình độ,mỗi bổ bộ mơn phải có bao nhiêu thầy,cô tham gia đi ôn thi cao
học,bao nhiêu người tham gia thi giáo viên giỏi cấp tỉnh nếu năm đó tỉnh có tổ chức,tham
15
gia bao nhiêu bài thi viết sáng kiến kinh nghiệm,tham gia bao nhiêu bài soạn giáo án điện
tử,chỉ tiêu về số lượng học sinh giỏi cấp quốc gia,cấp tỉnh,học sinh giỏi toàn diện,học
sinh tiên tiến…Các chỉ tiêu về giáo dục đạo đức cho học sinh ,rèn luyện thể chất cũng
phải xây dựng cụ thể,cẩn thận xác thực và có căn cứ để đảm bảo tính khả thi và xu hướng
phát triển tránh đưa ra những mục tiêu quá cao mà không thể đạt được hoặc những chỉ
tiêu quá thấp mà không cần phấn đấu nhiều cũng đạt được gây ức chế ,thiếu cố gắng hoặc
những tác động không tốt đến sự nỗ lực phấn đấu của cả tập thể.
- Tất cả những chỉ tiêu này cũng phải được chỉ rõ từng thời điểm, thời kỳ nào phải phấn
đấu để đạt được và phải tổng kết lại trong phương hướng- nhiệm vụ năm học và thảo luận
thông qua Đại hội công nhân viên chức trong nhà trường và sau khi tổng kết đại hội mỗi
một cán bộ,nhân viên trong nhà trường đều phải có trách nhiệm nỗ lực phấn đấu để đạt
được mục tiêu đề ra.
2. Tổ chức tốt việc thực hiện các quy chế chun mơn:
Sau khi đã có bản kế hoạch chi tiết cụ thể và các chỉ tiêu phấn đấu chun mơn
từng thời điểm,thời kỳ thì nhiệm vụ tiếp theo là phải tổ chức thật tốt việc thực hiện các kế
hoạch đó nhằm đạt mục tiêu,các chỉ tiêu đã nêu ra trong đại hội công nhân viên chức.Ban
giám hiệu nhà trường phải coi đây là khâu then chốt quyết định đến sự thành công của
việc thực hiện các mục tiêu,kế hoạch đề ra.
- Tổ chức tốt các hoạt động giảng dạy trên lớp nhằm chuyển tải tất cả những nội dung
mà chuẩn kiến thức kỷ năng yêu cầu.
- Tổ chức tốt các hoạt động giảng dạy phụ đạo cho học sinh yếu kém
,dạy bồi dưỡng cho học sinh khá giỏi để tham dự và đạt kết quả cao hơn nữa trong các kỳ
thi học sinh giỏi.
- Thông qua Đồn thanh niên mà nịng cốt là chi đồn giáo viên và Ban Chấp Hành
Đoàn trường tổ chức các sân chơi trí tuệ cho học sinh như cuộc thi : “Rung Chng
vàng”,tổ chức cuộc thi: “Tri thức trẻ” một hình thức tương tự như “Đường lên đỉnh
Olympia” để kiểm tra kiến thức, kỹ năng cho học sinh trong nhà trường.Tổ chức các giải
thể thao bóng đá nam,nữ,bóng chuyền nam,nữ,bóng rổ nam,nữ.Tổ chức tốt hội khoẻ Phù
Đổng cấp trường nhằm phát triển toàn diện cho học sinh chẳng những về văn hố mà cịn
16
trau dồi thể lực,thể chất nhằm giúp các em có đủ sức khoẻ để học văn hóa,giúp các em
hồn thiện mình hơn ,bổ sung những kiến thức hữu ích cho cuộc sống trong tương lai và
phục vụ cho mục tiêu nâng cao chất lượng dạy-học trong nhà trường.
Từ chỗ xác định được tầm quan trọng của khâu tổ chức thực hiện kế hoạch tôi xin
mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm giúp công tác tổ chức thực hiện chuyên môn
được tốt.
2.1.Tăng cường công tác kiểm tra ,đánh giá hoạt động của cá nhân giáo viên và
các tổ chuyên môn:
Mỗi một người cán bộ quản lý chắc chắn ai cũng nhận thấy tầm quan trọng của công
tác kiểm tra,đánh giá vì thơng qua kiểm tra và đánh giá, mỗi thầy cô giáo sẽ thấy được ưu
nhược điểm của bản thân mình từ đó giúp họ điều chỉnh ,khắc phục những thiếu sót và cố
gắng phát huy những mặt mạnh từ đó góp phần hồn thiện và phát triển . Đồng thời,
thông qua kiểm tra người cán bộ quản lý cũng sẽ chủ động phát hiện những thiếu sót của
giáo viên,thiếu sót của ngay cả người quản lý như giao việc đã hợp lý khoa học chưa
,giao việc có phù hợp khả năng của cán bộ giáo viên trong nhà trường chưa từ đó đưa ra
những biện pháp khắc phục kịp thời, và như vậy chất lượng dạy học và giáo dục trong
nhà truờng sẽ ngày càng được cải thiện.Theo tơi các bước kiểm tra nên làm theo trình tự
như sau:
2.1.1. Lập kế hoạch kiểm tra:
- Ban Giám hiệu lập kế hoạch kiểm tra và công bố công khai các kế hoạch này ngay từ
đầu năm học bao gồm: kế hoạch kiểm tra toàn năm học,từng học kỳ, hàng tháng và hàng
tuần.Kế hoạch kiểm tra nội bộ,kiểm tra chuyên đề,kiểm tra toàn diện.
- Hiệu trưởng ra quyết định thành lập ban kiểm tra gồm những tổ trưởng chuyên môn,
những giáo viên có uy tín và nghiệp vụ chun mơn sư phạm giỏi,các đại diện cho các tổ
chức trong nhà trường có liên quan. Phân cơng và phân cấp kiểm tra một cách cụ thể.
2.1.2 Nội dung kiểm tra:
17
2.1.2.1 Kiểm tra việc thực hiện qui chế chuyên môn của giáo viên:
2.1.2.1.1 Kiểm tra hoạt động giảng dạy trên lớp của giáo viên:
Công việc này thông thường bao gồm các hoạt động sau đây mà khi tiến hành nên mời tổ
trưởng chuyên môn cùng phối hợp kiểm tra cùng một phó hiệu trưởng phụ trách cơng tác
chun mơn của nhà trường:
- Kiểm tra hồ sơ của giáo viên:
+ Kế hoạch giảng dạy.
+ Lịch báo giảng.
+ Giáo án bộ môn.
+ Sổ dự giờ.
+ Sổ chủ nhiệm (nếu có).
+ Sổ sinh hoạt chuyên đề thường kết hợp sổ họp tổ chuyên môn.
- Kiểm tra giờ lên lớp của giáo viên:
+ Chuẩn bị lên lớp của giáo viên:đồ dùng dạy học,các thiết bị thực hành thí
nghiệm,phương tiện hỗ trợ giảng dạy nếu nội dung bài giảng cần thiết.
+ Giáo án tiết giảng mà giáo viên sẽ thực hiện trên lớp.
+ Test nhanh kết quả thu nhận bài học của học sinh trên lớp sau khi nghe giảng.
2.1.2.1.2 Kiểm tra toàn diện một giáo viên:
- Bằng cấp về chuyên môn của giáo viên đó, thường thì khi tuyển dụng các cơ quan
tuyển dụng đã làm nhưng cũng có một số giáo viên ra trường lâu năm mà khi đó cơ chế
tuyển dụng khác bây giờ.Khi đó do thiếu giáo viên họ đã bố trí những người đào tạo chưa
đạt chuẩn tạm thời đảm trách cơng việc sau này có điều kiện sẽ bổ túc sau.Cũng có thể
kiểm tra để nắm thêm thơng tin về việc tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chun
mơn nghiệp vụ của giáo viên được kiểm tra như các chứng chỉ bồi dưỡng sau Đại
học,chứng chỉ Ngoại Ngữ,Tin Học…
- Kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn như soạn giảng,dự giờ,chấm trả
bài,việc tham dự các buổi sinh hoạt chuyên môn,...
- Kiểm tra kết quả giảng dạy, giáo dục(thông qua kết quả các bài kiểm tra chất lượng
học sinh đối chiếu kết quả năm học trước,kết quả khảo sát chất lượng đầu năm)
18
- Kiểm tra việc tham gia các hoạt động giáo dục khác như hoạt động hướng
nghiệp,hoạt động ngoài giờ lên lớp,hoạt động tuyên truyền phòng chống ma tuý,hoạt
động giáo dục an tồn giao thơng,...về mặt ý thức,tác phong,thái độ của người giáo viên
khi tham gia.
- Việc kiểm tra giáo viên nên tiến hành bằng nhiều hình thức phong phú như: kiểm
tra định kỳ,kiểm tra đột xuất và nên diễn ra thường xuyên,liên tục để nâng cao ý thức
chấp hành công tác chuyên môn của giáo viên.
2.1.2.2. Kiểm tra hoạt động của các tổ chuyên môn:
Kiểm tra công tác quản lý của các tổ chuyên môn:
- Kiểm tra hồ sơ chuyên môn của Tổ:
+ Bản kế hoạch hoạt động của tổ.
+ Sổ lưu các công văn, văn bản chỉ đạo của cấp trên về chuyên môn.
+ Sổ ghi chép các hoạt động chuyên môn như:biên bản các cuộc họp đánh giá giờ
dạy ,biên bản các buổi sinh hoạt chuyên đề,biên bản góp ý sách giáo khoa,biên bản trao
đổi, góp ý về một bài học khó của sách giáo khoa,…
+ Các sáng kiến kinh nghiệm của tổ trong năm học.
+ Sổ ghi chép việc theo dõi số lượng các bài giảng bằng giáo án điện tử,việc đăng ký
sử dụng phòng thực hành và các thiết bị dạy học .Theo kinh nghiệm thực tế để làm căn cứ
nhằm kiểm tra một cách có hiệu quả việc sử dụng đồ dùng dạy học phải yêu cầu các tổ
trưởng căn cứ theo phân phối chương trình tiết học nào có thực hành cần những thiết bị,
dụng cụ, hố chất gì phải lập ra chi tiết,nếu thiết bị nào thiếu nhà trường phải mua bổ
sung hoặc các tổ chuyên môn phải làm hoặc tham mưu cho cấp trên tìm hướng xử lý
thích hợp.
- Kiểm tra chất lượng dạy học của các tổ chuyên môn thông qua kiểm tra chung một
số môn học hoặc kết quả thi học kỳ 1,2 rồi tổng kết lấy tỷ lệ phần trăm so sánh các bộ
môn trong nhà trường,so sánh các trường bạn,so sánh tỷ lệ chung của tỉnh.
- Ban Giám Hiệu nên dự một số cuộc họp của tổ chuyên môn xem xét cách điều hành
hoạt động của tổ chuyên mơn như thế nào từ đó đóng góp ý kiến và chỉ đạo để cơng tác
sinh hoạt chun mơn có hiệu quả thiết thực hơn tránh mang nặng tính hình thức và chỉ
dừng lại ở mức thông báo các công việc.
19
2.1.3. Đánh giá việc thực hiện quy chế chuyên môn:
- Sau khi đã thực hiện công tác kiểm tra cụ thể đối với một số giáo viên hay một số tổ
chun mơn việc tổ chức đánh giá nhằm mục đích giúp cho bản thân người giáo viên
được kiểm tra ,hoặc tổ chuyên môn được kiểm tra thấy được những ưu nhược điểm của
họ.Từ đó mới hướng dẫn, điều chỉnh và thúc đẩy, kích thích năng lực vốn có của mỗi
giáo viên và định hướng cho các hoạt động của các tổ chuyên môn.
- Đánh giá là khâu cuối cùng của cơng tác kiểm tra, do đó cơng tác kiểm tra và đánh
giá phải được thực hiện đồng thời, là khâu đặc biệt quan trọng của chu trình quản lý.
- Việc đánh giá phải thực hiện theo đúng quy trình sau:
+ Xác định mục đích, yêu cầu, nội dung, đối tượng và hình thức đánh giá.
+ Xây dựng chuẩn và thang đánh giá phải khoa học và phù hợp với điều kiện của
nhà trường.
+ Xác định đúng và đầy đủ phạm vi đánh giá.
+ Sau khi có chuẩn và thang đánh giá mới bắt đầu tiến hành đánh giá.
+ Phân tích kết quả, nhận xét, kết luận.
- Để đánh giá một giáo viên cần đánh giá toàn diện qua việc xem xét kỹ mọi mặt của
vấn đề nhằm tránh phiến diện,chủ quan :
+ Để đánh giá trình độ nghiệp vụ của người giáo viên nên xem xét các khía cạnh
như: khả năng nắm kiến thức, kỹ năng giảng dạy, mức độ nắm được yêu cầu của từng tiết
dạy và yêu cầu của tồn bộ chương trình; trình độ vận dụng phương pháp giảng dạy,công
tác đầu tư,chuẩn bị,khả năng sử dụng các thiết bị, phương tiện hỗ trợ dạy học và giáo
dục.
+ Thực hiện quy chế chuyên môn: bao gồm việc thực hiện tiến độ chương trình, kế
hoạch giảng dạy; thực hiện các yêu cầu về soạn bài theo quy định của phương pháp mới;
việc thực hiện kiểm tra và chấm trả bài; sử dụng đồ dùng dạy học sẵn có và làm, cải tiến
đồ dùng dạy học; thực hiện các tiết thực hành theo phân phối chương trình; đảm bảo đầy
đủ các yêu cầu về hồ sơ và các quy định về chuyên môn;tham gia các lớp bồi dưỡng kiến
thức văn hoá, nghiệp vụ theo kế hoạch của các cấp quản lý giáo dục và quá trình tự bồi
dưỡng.
20
+ Kết quả giảng dạy: thông qua kết quả học tập của học sinh qua các bài kiểm tra trắc
nghiệm sau một tiết dạy cụ thể,các lần kiểm tra chung ,kiểm tra học kỳ của các khối lớp;
các kết quả lên lớp và tốt nghiệp của bộ môn.
Trong công tác kiểm tra - đánh giá giáo viên, Ban Giám hiệu chỉ đạo các tổ phải cùng
thực hiện thống nhất các tiêu chí đánh giá, xây dựng chuẩn và thang đánh giá một cách
khoa học,đầy đủ sao cho mọi cá nhân đều được tham gia góp ý xây dựng và hài lịng về
tính thuyết phục và tính pháp lý của thang đánh gía đó.
3.Nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt của các tổ chuyên môn.
Thực tế cho thấy trong nhà trường phổ thơng hoạt động của các tổ chun mơn
đóng một vai trị hết sức quan trọng.Nó là cầu nối quan trọng giữa Ban Giám Hiệu và các
giáo viên nhằm triển khai tất cả các nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường.Vì vậy nếu tổ
chun mơn hoạt động có hiệu quả thì chắc chắn chất lượng giảng dạy và giáo dục của
nhà trường sẽ đựơc cải thiện đáng kể.Căn cứ điều 16 điều lệ trường THPT qui định về
chức
năng
nhiệm
vụ
của
tổ
chuyên
môn
3.1.Hiệu trưởng, các phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức thư viện, viên chức thiết
bị thí nghiệm của trường trung học được tổ chức thành tổ chun mơn theo mơn học hoặc
nhóm môn học ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chun mơn có tổ trưởng, từ 1 đến 2
Tổ phó chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ nhiệm và giao nhiệm
vụ vào đầu năm học.
3.2. Tổ chun mơn có những nhiệm vụ sau:
a) Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế
hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của
Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường;
b) Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại các
thành viên của tổ theo các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;
c) Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.
3.3. Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần một lần.
Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ theo kế hoạch của nhà trường. Đề xuất khen
thưởng kỷ luật đối với giáo viên.
21
- Cũng như các bộ phận khác trong nhà trường để tổ chun mơn hoạt động có hiệu
quả trước hết các tổ phải xây dựng kế hoạch, chương trình hoạt động dựa theo kế
hoạch ,nhiệm vụ,chỉ tiêu của nhà trường một cách cụ thể ,chi tiết và dựa vào đó để triển
khai.
- Cải tiến và làm phong phú các hình thức sinh hoạt tổ như dành một thời lượng nhỏ để
thông báo các chủ trương của cấp trên.Các văn bản chuyên môn nên photo phát cho các
thành viên chỉ nêu một số điểm chính đáng lưu ý.Thời gian lớn nên dành cho các chuyên
đề như:trao đổi kinh nghiệm soạn giảng một số tiết khó dạy trong chương trình,kinh
nghiệm soạn giảng giáo án điện tử các địa chỉ WEB khai thác thơng tin trên mạng,kinh
nghiệm ra đề kiểm tra nhằm kích thích năng lực tự học của học sinh,phân cơng viết các
chuyên đề dạy bồi dưỡng học sinh giỏi,phân công viết sáng kiến kinh nghiệm,phổ biến lại
sáng kiến kinh nghiệm mà một thành viên trong tổ đã đạt được trong năm trước,phân
công làm đồ dùng dạy học nên chọn một số tiết tiêu biểu làm đồ dùng dạy học,tổ chức
dạy trên lớp dự giờ và góp ý cho nhau nhằm hồn thiện hơn cho các năm sau đó.Đặc bịệt
trong các giờ dạy thao giảng nên đóng góp thẳng thắn trên cơ sở giúp nhau cùng tiến bộ
tránh tâm lý e ngại,cầu tồn,ngại va chạm.
- Phân cơng cho một vài giáo viên trong tổ có kinh nghiệm dày dạn soạn và chuẩn bĩ
kỹ một số tiết dạy theo chủ đề cần trao đổi sau đó tổ chức một số tiết dạy mẫu theo hướng
tích cực sau đó tổ chức họp đánh giá những ưu khuyết điểm rút kinh nghiệm nhằm hiện
thực hóa phương pháp giảng dạy mới phù hợp với điều kiện của trường mình.
- Để đánh giá như thế nào là một tiết dạy theo hướng tích cực các tổ chuyên môn cần
làm rõ cho mọi thành viên trong tổ hiểu rõ như thế nào là dạy học theo hướng tích cực mà
biểu hiện của dạy học tích cực là dạy học thể hiện được 10 dấu hiệu theo tiêu chuẩn qui
định.Tránh hiểu nhầm theo kiểu soạn bài giảng cho vào máy và chiếu lên là dạy học hiện
đại,tích cực ,dễ chuyển từ hình thức đọc chép thành nhìn chép hay cứ chia học sinh thành
một số nhóm rồi giao câu hỏi cho các em nhưng trong các nhóm đó thực chất chỉ có một
em khá,giỏi làm việc và đại diện cho các bạn trả lời luôn các em khác vẫn khơng tham gia
hoặc khơng có điều kiện,khả năng tham gia.
- Tổ chuyên môn lưu ý và khuyến cáo các thành viên trong tổ nên làm trước các bài thực
hành theo phân phối chương trình trước khi tổ chức cho học sinh thực hành vì nhiều khi
22
giữa lý thuyết và thực hành cịn nhiều điều khơng thương thích có thể do điều kiện của
phản ứng trong hóa học,hay thiết bị thực hành vật lý sản xuất khơng chuẩn hay thiết bị bị
hỏng hóc …có nhiều lý do mà người giáo viên có thể khơng lường trước hết được trong
công tác dạy thực hành cho học sinh. Việc làm này có tác dụng rất lớn, vì qua đó khơng
những rèn đươc kỹ năng thực hành cho giáo viên mà cịn biết được tình trạng sử dụng các
thiết bị dạy học. Ban Giám Hiệu kết hợp tổ chuyên môn yêu cầu tất cả giáo viên thực hiện
nghiêm túc việc sử dụng thiết bị dạy học hiện có, khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng
dạy học hoặc cải tiến đồ dùng dạy học hiện có để phù hợp với thực tế bài giảng hơn.
- Tổ chức giảng dạy kiến thức tin học thiết yếu và bổ túc kiến thức còn thiếu nhằm giúp
đỡ và tạo điều kiện cho mọi thành viên trong tổ đều có khả năng soạn giáo án điện tử,
khai thác các nguồn tư liệu trên mạng internet để làm cho bài giảng sinh động và gây
hứng thú học tập cho học sinh.
- Lựa chọn và phân cơng những giáo viên có năng lực và giàu kinh nghiệm bồi dưỡng
học sinh giỏi, nhưng cũng phải tạo điều kiện và cơ hội cho những giáo viên trẻ tiếp cận
và cùng tham gia ở mức độ nhất định để đảm bảo tính kế cận.
- Trao đổi những thơng tin, nguồn tư liệu, sách tham khảo, thiết bị dạy học ... mà mỗi
giáo viên sưu tầm được, phổ biến rộng rãi trong tổ chuyên môn để giúp nhau cùng tiến
bộ.
- Để làm được những nhiệm vụ trọng yếu nêu trên nhằm góp phần nâng cao chất lượng
dạy-học trong nhà trường thì u cầu người tổ trưởng chun mơn phải là người có năng
lực chun mơn tốt, dày dạn kinh nghiệm,có phẩm chất đạo đức tác phong tốt và phải có
khả năng lãnh đạo. Vì vậy người Hiệu trưởng phải xem xét thật kỹ trước khi lựa chọn và
bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn để chỉ đạo hoạt động của tổ. Để tổ trưởng thực hiện tốt
nhiệm vụ được giao thì Ban Giám hiệu cần phải tạo điều kiện thuận lợi để họ có trách
nhiệm, nhằm đem lại kết quả cao nhất. Ví dụ: bồi dưỡng nghiệp vụ tổ trưởng, có phịng
học bộ mơn, cung cấp trang thiết bị cần thiết,chế độ bồi dưỡng hợp lý....
4. Tăng cường công tác chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhằm quản lý tốt công tác
chuyên môn của đội ngũ giáo viên.
4.1. Tăng cường công tác chỉ đạo của Ban Giám hiệu đối với tổ chuyên môn.
23
- Các tổ chuyên môn là cầu nối giữa Ban Giám hiệu và các giáo viên. Vì vậy hàng tuần
Hiệu trưởng nên tổ chức một tiết họp giao ban giữa Ban Giám hiệu với các tổ trưởng, bí
thư đồn trường và chủ tịch cơng đồn thường là tiết đầu tuần.
- Trong buổi họp giao ban các đồng chí tổ trưởng thơng báo tình hình hoạt động của tổ
trong tuần qua, đề xuất những kiến nghị nhằm giải quyết những tồn tại, hạn chế của tổ và
xin ý kiến chỉ đạo của Ban Giám hiệu.
- Ban Giám hiệu quán triệt tinh thần, chủ trương, chính sách và chuyển các cơng văn về
hoạt động chun mơn đến các tổ trưởng. Từ đó, tổ trưởng chủ động triển khai đến các
thành viên trong tổ sao cho phù hợp với kế hoạch hoạt động của tổ.
- Ban Giám hiệu tham gia dự buổi sinh hoạt tổ chuyên môn theo kế hoạch định kỳ hoặc
đột xuất tuỳ theo diễn biến tình hình trong nhà trường để trực tiếp lắng nghe tâm tư
nguyện vọng của giáo viên và có ý kiến chỉ đạo ,uốn nắn kịp thời hoặc khuyến khích phát
huy các hoạt động của tổ chuyên môn.
- Ban Giám Hiệu chỉ đạo trực tiếp và cụ thể đối với các tổ chuyên môn những vấn đề
trọng điểm như vấn đề đổi mới phương pháp dạy học,chỉ đạo phong trào thi đua : “dạy
tốt,học tốt”,vấn đề hướng nghiệp,giáo dục lao động và thông qua giáo dục lao động để
làm cơ sở giáo dục nhân cách,đạo đức và hướng nghiệp cho học sinh.
4.2. Tăng cường công tác dự giờ, thăm lớp.
- Đây là một hoạt động hết sức quan trọng của Ban Giám hiệu nhằm nâng cao chất
lượng giờ dạy của giáo viên.
- Sau khi dự giờ thăm lớp Ban Giám hiệu sẽ đánh giá được năng lực thực sự của từng
giáo viên, từ đó có những biện pháp chỉ đạo đúng đắn đến tổ trưởng và đến từng giáo
viên: phân công giảng dạy, phân công bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu
kém, phân công giúp đỡ về chuyên môn, phân công thực hiện các chun đề ngoại
khố,từ đó Ban Giám Hiệu có kế hoạch kiểm tra hồ sơ chuyên môn,kiểm tra chuyên đề
và kiểm tra nội bộ trường học....
- Việc dự giờ thăm lớp của Ban Giám hiệu nên mời cả tổ trưởng chun mơn tham dự
và có thể có kế hoạch ngay từ đầu năm học, nhưng cũng có thể dự giờ đột xuất để phát
hiện năng lực thực sự của giáo viên.
24
- Theo qui chế chun mơn ngồi việc dự giờ thăm lớp của Ban Giám Hiệu thì mỗi giáo
viên chưa hết tập sự phải dự giờ 2 tiết/tuần,giáo viên hết tập sự phải dự 1 tiết/tuần.Tổ
chuyên môn cũng như Ban Giám Hiệu phải có biện pháp sao cho mỗi giáo viên thấy được
việc dự giờ này như một nhiệm vụ bắt buộc và cũng là cơ hội để học hỏi hồn thiện bản
thân mình trong cơng tác giảng dạy vì thơng qua tiết dạy của đồng nghiệp bản thân mình
rút ra được ưu điểm gì để học tập và nhận ra khuyết điểm gì cần tránh.
- Tham gia họp rút kinh nghiệm giờ dạy của giáo viên, đóng góp ý kiến ở mức độ
nhất định mục đích phát huy tối đa những ưu điểm và khắc phục những hạn chế của mỗi
giáo viên, tránh gây tâm lý ức chế đối với giáo viên .
4.3.Xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên.
4.3.1 Bồi dưỡng chuyên môn.
4.3.1.1.Bồi dưỡng thường xuyên:
Như đã khẳng định ở trên đội ngũ giáo viên đóng một vai trò rất quan trọng trong
việc quyết định chất lượng giảng dạy trong nhà trường.Vì vậy một trong những giải pháp
quan trọng để nâng cao chất lượng giảng dạy là phải nâng cao chất lượng đội ngũ .Mà để
nâng cao chất lượng đội ngũ thì một trong những giải pháp đó là phải thường xuyên tạo
điều kiện để triển khai công tác bồi dưỡng giáo viên và một trong các hình thức đó là
cơng tác bồi dưỡng thường xun.
-Thường thì các Sở Giáo Dục có chương trình bồi dưỡng thường xun theo chu kỳ
do Bộ Giáo Dục qui định.Các giáo viên thuộc tất cả các bộ môn tham gia các lớp tập
huấn, các lớp học bồi dưỡng do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Nhà trường có biện
pháp để tất cả giáo viên tham gia đầy đủ các buổi học, đồng thời có chính sách hỗ trợ
kinh phí về tài liệu cũng như nơi ăn ở.
- Các tổ chuyên môn tham mưu để Ban Giám Hiệu chỉ đạo bộ phận thư viện nhà
trường đặt mua các loại sách báo, tạp chí, tập san ,sách tham khảo chun mơn thuộc các
bộ môn để giáo viên tham khảo.
- Ban Giám Hiệu chỉ đạo tổ chức Cơng Đồn nhà trường phối hợp các tổ chuyên
môn tổ chức các lớp học nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học cho giáo viên. Giao cho tổ
Toán –Tin tham gia đầy đủ các lớp tập huấn công nghệ thông tin do cấp Sở,Bộ tổ chức
.Trên cơ sở nắm bắt các thông tin cùng khả năng của tổ Toán-Tin tổ sẽ triển khai tổ chức
25